Itlioisier HEpan
en Kanoiik Gordijn te vmr
eenerasl Motors Producten
De Popetünghetiaar*
MELOTTE
jVIagik eens zeggen?
Rond de Kamers
Oordogscuolken I
Politiek Ovepzieht
ZONDAG 23 NOVEMBER 1930.
Notarieel-, Annoncen- en Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken. Wie inlichtingen begeert over aankondi-
Heiligt uael
den dag des \\eeven
Onze diensten
van Oorlogsschade
WEEKBLAD 35 CENTIEMEN
27 JAAR. N' 47.
Abonnementsprijs
per Jaar:
Andere landen40 fr.
Congo: 35 fr.
Frankrijk: 35 fr,
(per ppst)
In 't Land: 18 fr.
In Stad: 17 fr.
TARIEF
Kleine Berichten:
1 fr. per reek;
minimumprijs per
lnlasscliing: 4 fr.
rmmww
Postabonnenten in België die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post-
bureel dat hun bedient, en niet aan ons.
I gi
Telefoon Nr 9. Uitgever: SANSEN - VANNESTE, Poperinghe. Postcheck Nr 15.570.
gingen, wordt verzocht een postzegel voor
antwoord bij zijn schrijven te voegen.
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moeten tegen den
Donderdag noen
ingezonden worden.
Kleine beriehten
tegen den
Vrijdag noen.
TARIEF
Notarieele
Verkoopingen:
90 cent.
per gewone regel.
Annoncen:
Prijzen op aanvraag.
Ons blad .verschijnt steeds op AC1IT
BLADZIJDEN, en vve geven meer en meer
tekst. In welk blad vindt men boeiender
MENGELWERKEN; wie leest niet steeds
met belangstelling 'T MANNEKEN UIT DE
MAAN; zijn onze HOOFDARTIKELEN niet
steeds belangwekkend ons POLITIEK
OVERZICHT is goed verzorgd't nieuws
UIT DE STREEK is steeds volledig; man
vipdt er nog ALLERHANDE NIEUWS ejn
de BURGERSTANDEN der omliggende ge-
jneen-envan de merkweerdigheden en bij
zondere gebeurtenissen geven wij steeds
FOTOS-
Ons blad mag dus voordeelig de vergelij
king doorstaan met alle andere weekbladen
uit de Provintie. Ook mogen wij ons ver
heugen in ees» steeds groeiend lezerstal.
Spijts de aanhoudende verbetering aan
ons blad toegebracht en spijts de verhooging
der posttarieven blijft de prijs de zelfde:
18 FRANK PER JAAR in 't Binnenland.
Binnen enkele dage» gaan de Briefdragers
op ronde om de betaling der postabonne
menten 1931. Ze komen slechts een enkele
maai, men gelieve dus de huisgenooten te
verwittigen.
We rekenen overal op een gunstig onthaal
en verhopen propaganda voor ons blad, bij
Vrienden en Kennissen,
r
3.
ABONNENTEN UIT DEN VREEMDE.
Onze abonnenten uit FRANKRIJK gelie
ven vóór Nieuwjaar hun abonnementsprijs
te vereffenen: 35 fr. belgisch geld of 25 fr.
fransch geld. Wie het geld opstuurt met
een internationaal posimandaat gelieve dui
delijk zijn naam en adres te schrijven en
op de keerzijde van het mandaat te vermel
den dat het geld bestemd is voor een abon
nement.
Voor de ANDERE VREEMDE LANDEN is
de prijs vastgesteld op 49 fr. belgisch geld.
De Uitgever.
IIB9BHBHBIBaB2B££BBg£ISaEBSB
Menige onzer Lezers en daarom nog
niet van de oudste zullen wel den tijd
gekend hebben toen er in ons land nog
geene wettelijke regeling bestond op de Zon
dagrust, en menige onder hun ook zullen
zelf verplicht geweest zijn des Zondags te
werken.
De wet op de Zondagrust dagteekent in
Belgie van 7 Juli 1905. Zij is dus nu juist
25 jaar in töepassiHg.
Sedert werden er reeds talrijke wijzigin
gen aan toegebracht, eer in den zin van
verscherping. Zoo wordt b. v. door de wet
op den aehturigen arbeidsdag voorzien dat
voor Zondagwerk de loonen met 100 die
nen verhoogd te worden.
Vóór 25 jaar was zulks zeker niet het
geval. Was een werkgever overlast met be
stellingen en wenschte hij niet nieuw per
soneel aan te werven, of kon hij geen aan
werven, dan had hij het recht den reeds
langen arbeidsdag nog met enkele uren te
verlengen, in sommige omstandigheden zelfs
een gansehen nacht door te werken, en
daarenboven dan over de Zondagrust heen
te stappen,
Wat grger was, noch voor overuren, noch
voor nasht- of Zondagarbeid, werd meei'
loon uitbetaald. Het gewone uurloon werd
slechts toegepast.
Vandaag mogen wij zeggen, dat de Zon
dagrust over 't algemeen goed wordt toege
past. Iedereen heeft et" zich kunnen aan
gewennen en nergens dagen klachten op.
zaamheden welke noodig zijn voor het voor
komen van beschadiging der grondstoffen of
voortbrengselen.
Maar het A. C. V. is er van overtuigd, dat
er zich te veel misbruiken voordoen inzake
de herstelling van machienen, het onderhoud
der lokalen, enz., werken welke nu 's Zon
dags uitgevoerd worden en heel gemakkelijk
in de week zouden kunnen gebeuren.
De vraag mag ook wel eens gesteld wor
den of sommige arbeidstoezichters niet al te
gemakkelijk vergunningen verleenen? Of zij
wel altoos voldoende en bij tijds ingelicht
worden? Of zij met de noodige strengheid
optreden om de wee te doen toepassen?
Al zaken waaromtrent het onderzoek ons
nader zal inlichten.
De arbeiders en het geldt hier in de
eerste plaats de christelijke arbeiders
hebben als eersten plicht er voor te zorgen,
dat deze waardevolle sociale wet geëerbiedigd
en streng toegepast worde. Bij elke overtre
ding dienen zij dan ook onmiddellijk hunne
syndicale leiders in te lichten.
Voor ons, katholieken^ is immers hare
groote beteekenis alleenhet heiligen van
den Dag des Heeren.
IBEBSBBBBBBSBBBEBBBBBSaBSBBSSg
Koopt niet den eerste den beste
ONTROOMER.
Indien gij uwe belangen lief
hebt, verlangt den Ontroomer.
spil.
Ontroomer» MELOTTE, N. V.
Remïcourt
^SBEBBBBBBBBBBBBBEMBSHHBBSBBBE?
Dat velen denken dat ze alles mogen
lezen
dat ze beweren daarin vrij te zijn;
dat niemand echter vrij is zich kwaad te
berokkenen
dat lichtzinnige boeken en onpartijdige
bladen voor de ziel zijn wat brandwonden
zijn voor het lichaam;
dat wie zegt het deert mij nietzich
zeli beliegt en bedriegt;
dat een mensch niet van steen of ijzer
is;
dat een mensch gebouwd is uit zenuwen
en vleesch;
dat een mensch daarom juist zoo prik-
baar is en gemakkelijk gepassioneerd;
dat men voor de gevaren van de ziel
voorzichtiger moet zijn dan voor de gevaren
voor het lichaam;
dat het kwestie' is van wilskracht;
dat het geen schande is, maar een eer
te kunnen zeggen naar geen minderwaardige
ïfiktiftir te hfbwèn gegrépen;
dat ge boeiende lektuur genoeg vindt in
uw volksboekerij;
dat Consciense en Snieders en Vermeu
len en Verne en zooveel anderen nog altijd
boeiende volkschrijvers zijn;
dat ge daar lach en leute aantreft.
te vechten, reeds zoovele jonge klassen zijn
na hen gedrild, en niemand beweert natuur
lijk dat morgen reeds oorlog kan uitbreken.
Alleen heet 't een feit: er wordt weer op oor
log aangestuurd.
De jongste verkiezingen in Duitschland,
die een echten geest van 't meest hande
nationalisme naar voor brengen, stemmen
tot nadenken. Enkele kleine feitjes daaraan
gekoppeld doen onrust groeien. Of laat
't geen akelige vermoedens na, wanneer de
Duitschers op de nrand van hun vijfmarken-
stukken merken: «De Rijn, Duitschlands
stroom, niet Duitschlands grensen 't com
mentaar van Hitiers blad daarop: Elzas
werd ons ophieuw beroofd nadat Duitsch
land het land rijk had gemaakt
't Is zeker nog te vroeg om de besluitende
gevolgtrekkingen te maken over de gevolgen ÏCadf,ekeul.d. In het Uloopen jaar heeft de
welke de verkiezingsuitslagen op cte ïiBer-TTf
nationale politiek zullen hebben.
Maar nu reeds dient toch de openbare
opinie gewaarschuwd tegen den revanche
geest die ..i ettelijke landen van Europa
onrust schept en oorlog in 't vooruitzicht
stelt.
Zoo Europa's kaart dient veranderd, 't
moet niet noodzakelijk door oorlog gebeuren,
die aan den overwinnaar, toch immer meer
zal kosten, dan het opbrengen kan. Door on
derhandeling en van weerszijden water in
den wijn, kan voorzeker méér bereikt wor
den.
Of de man uit de straat daartegen niets
vermag? Hij moet waken, vóór hij in de
loopgrachten staat! Waken en eischen dat
't stuur naar andere zijde wordt gericht.
Alleen eensgezind verzet van de openbare
meening kan de katastroof, die oorlog heet,
afwenden!
OP ZONDAG 23 NOVEMBER 1930.
In St Maartenskerk, onder de Hoogmis,
predikt Kanonik Cardyn, de leider der Chris
ten Arbeidersjeugd. Deze Priester doet een
oprecht Apostelwerk, een Kruistocht voor de
zoo bedreigde jonge arbeiders en arbeidsters.
In 't Christen Volkshuis, te 2 uur,, wordt
de Katholieke voorman, Heer Heyman, Mi
nister van Arbeid, gehuldigd. Daar zal de
Katholieke man van de daad, het woord voe
ren. Wat deze oprecht Christen voorman
gedaan heeft voor de Katholieke partij en
voor de algeheele opbeuring van den arbei
dersstand is onberekenbaar.
Na hem zal de Kanonik Cardyn zijn dier
bare Kajotters en Kajotsters toespreken en
ze aanzetten om de leuze te verwezentlijken
«Het Arbeidersmidden aan Christus'.
IB1
Minister Jaspar gaf Dinsdag in de Kamer
volgende verklaring, nopens de laatste re-
geeringskrisis
De oorzaak van het ontslag ligt in den
grond in de bevestiging van het besluit aan
gaande de cumul der leeraren van de Gent-
sche Hoogeschool.
De Eerste Minister bevestigt dat alleen de
Kamér de regeering kan omverwerpen, dus
niet buitenstaande groepen. Anderzijds kan
alleen de Koning de ministers aanstellen en
ook afzetten. Gezien deze vaststellingen had
de Koning gelijk het ontslag der Regeering
niet te aanvaarden.
Het programma der Regeering is ongewij
zigd, het program van 1929, door de Kamer
Wij weten nu wel dat niet iedereen de
zelfde beweegredenen er op nahoudt als wij,
katholieken, om eerbied af te dwingen voor
de Zondagrust.
Voor de socialisten, onder meer, is het
eender of de wekelijksche rustdag den Maan
dag, Dinsdag, of een anderen dag der week
zou gegeven worden. Indien zij den Zondag
aanvaarden, is dat eenvoudig uit opportuni
teit, omdat zij niet anders durven, omdat
zij tot hun leedwezen, vaststellen, dat de
meerderheid der bevolking hare goedkeuring
hecht aan den Zondag, welke door de Kerk
als algemeen rustdag werd opgelegd.
In de christelijke vakbeweging werd in
den laatsten tijd de overtuiging opgedaan,
dat de Wet op de Zondagrust hier en daar
toch nog overtreden wordt; en dat niet al
leen door de werkgevers, maar ook door de
arbeiders.
Het A. C. V. heeft dan noodig geoordeeld
daaromtrent een onderzoek in te stellen, en
heeft zich met het oog daarop gewend tot
al zijne aangesloten organisaties.
Het voelt zich te rechte bekommerd om
de overtreding van deze wet die voor ons,
katholieken, een doorslaande beteekenis heeft
voor het geestelijk leven van den mensch.
Zondagrust, immers, bevordert niet alleen de
lichamelijke gezondheid van den mensch,
maar zij stelt den arbeider ook in de gele
genheid zijne plichten als Chrisfen mensch
te volbrengen; zij oefent, daarenboven, een
heilzamen invloed uit op het familieleven.
Het spreekt vanzelf, dat het niet mogelijk
zou zijn, omwille van den Zondag, gansch
het bedrijfsleven stil te leggen. Niemand zou
er b. v. durven aan denken des Zondags het
spoorwegverkeer stop te leggen.
Maar als voor de meeste openbare dien
sten de onmogelijkheid bestaat de Zondag
rust in te voeren, dan kan zulks niet gezegd
worden voor de private ondernemingen. In
dat opzicht zou het b. v. reeds belangrijk zijn
de wettelijke toepassing te zien van kracht
worden voor de handelsondernemingen. Op
dit gebied zijn wij zeker nog verre achteruit
tegenover de meeste onzer nabuurstaten.
Naar onze meening dient de Wet op de
Zondagrust nog meer veralgemeend te wor
den, en zeker verscherpt voor hen die nu
reeds onder hare toepassing vallen.
Sommige bepalingen van de wet op den
aehturigen arbeidsdag voorzien, dat in geval
van heirkracht des Zondags mag gewerkt
Worden, eveneens wanneer het betreft werk
Nog zijn al de weeën van den grooten
wereldoorlog niet vergeten, noch geheeld en
reeds steken donkere donderkoppen boven
't haatbroeiende Europa. Onnoodig dat te
verbloemen: op alle wijzen en door alle par
tijen van links en van rechts worden de
volken weer eens zoodanig voorbereid, dat
geen enkel mensch er zal van verwonderd
staan, wanneer een brand moest losbreken;
al is er nu ook geen enkel mensch, welke
dien brand wenscht.
"Ruim tien jaar na den wereldoorlog is
wantrouwen, door tal van elementen leven
dig gehouden.
Rumenië ziet de Russen op Bessarabië
loeren en vreest een hongaarsche aanspraak
in het Westen en wellicht een Bulgaarsche
in het Zuiden. Hongarië acht zich omkneld
door de landen der Kleine Entente. Yugo-
Slavië weet, dat de Italiaan Dalmatië be
geert en zich bondgenooten verschaft in
Hongarië, Bulgarië en Albanië. De Italiaan
op zijn beurt klaagt, dat Frankrijk in het
Westen en Yugo-Slavië in het Oosten hem
alle expansiekans benemen. Frankrijk wijst
op het begeerige Italië aan zijn Zuid-grens
en op 't mokende Duitschland, waar de
wraak smeult, Duitschland treurt over de
«boeien van Versailles". Polen vreest dat
het te eeniger tijd zal worden fijn geknepen
door een Duitsch-Russische tang en Rus
land, de keten sluitend, uit geregeld zijn be
duchtheid voor een omsingelingscoalitie der
heele kapitalistische wereld.
Het ontwapeningsdebat in Genève heeft
onder deze omstandigheden geen positieven
uitslag kunnen opleveren. Ook Pan-Europa
bleef (ook economisch!!) een fantoom
thans bengelend aan een commissiekapstok.
De naar bestendigen vrede hunkerenden
Briand klopt aan doovemansdeur en de
grootpatriotten Hitler in Duitschland en
Tardieu in Frankrijk voeren 't hooge graag
aanhoorde woord.
En intusschen werden in Lotharingen
van 4 tot 10 September groote manoeuvers
gevoerd met 45.000 man. Bij de Duitsche
manoeuvers van de rijksweer werd de bij
woning door Fransche en Belgische attachés
geweigerd. Of ruiken al die lakonieke be
richten niet naar oorlog?
Zelfs socialisten als Dabadier en Herriot
in Frankrijk en de Daily Herald, het lijfblad
van Mac Donald, maken zich ongerust en
bezorgd oin den konkelfoes tusschen de
Reichswehr en het Sovietleger.
Hebben de oudstrijders geen goesting meer
In de laatste tijden deden allerhande ge
ruchten de ronde, over het afschaffen der
alhier bestaande Diensten van Oorlogsscha
de. Onze Volksvertegenwoordiger, Mijnheer
Dr Brutsaert, heeft krachtdadig opgetreden
en voetstappen aangewend ten einde deze
diensten ter plaats te behouden. Gevolg aan
zijne werking ontving hij yan den Heer Di
recteur Generaal Verhaeghen een schrijven,
waarvan wij hieronder afschrift geven en
dat van aard is om de bevolking van het
Arrondissement gerust te stellen.
Mijnheer de Volksvertegenwoordiger,
Ik heb uw schrijven, betrekkelijk de her
vorming der Diensten voor Oorlogsschade te
Yper, ontvangen.
Ik vraag me af op grond van welke in
lichtingen dit onzinnig nieuws uitgebazuind
wordt.
Geen enkel ontwerp is tot hiertoe ineenge
zet, maar ik meen toch dat de Regeering
binnen kort een voorstel aan de beslissing
der wetgevende macht zal onderwerpen dat
moet toelaten de huidige inrichting van de
Diensten van Oorlogsschade te vereenvoudi
gen. Deze maatregel zal gelden voor gansch
het land, er was nooit geen spraak agenten
van Brussel naar Yper te sturen om ter
plaats de eenige dossiers van oorlogsschade
te onderzoeken die nog overblijven en dit
om redenen onafhankelijk van den wil der
ambtenaars.
Overal waar men het nog nuttig oordeelt
zal de plaatselijke dienst behouden blijven,
t Zal het geval wezen voor Yper waar het
onderzoek der bundels, het verleenen dei-
vonnissen en het nazicht van het herbeleg
door het bestaand personeel voorts zullen
worden gedaan. Nogthans zal dit personeel
trapsgewijze verminderd worden in de mate
der mogelijkheid.
Wat het verzenden der bundels naar Bijis-
sël betreft, het bevel geldt enkel voor dele
die afgehandeld zijn of voor dewelke geen
onderzoek ter plaats zich opdringt.
Eindelijk bij mijne wete werd het coëffi
ciënt voor de onroerende schade der ge
meenten nooit tot 3 beperkt; dit coëfficiënt
is enkel van toepassing als maxima-coëffi
ciënt voor de roerende schade; zoo is de
wet en diensvolgens is dit van strenge toe
passing zoowel voor de gemeenten, als voor
de Kerkfabrieken en eenieder in 't bijzonder.
Dees zal voldoende wezen, meen ik, om de
onrust te stillen die heerschte en toch geen
reden had van bestaan.
Aangaande de onderstanden, voorschotten
zullen aan de gemeenten toegekend worden
zoodra deze mij van hunne beslissing om het
afbreken aan te vangen, verwittigen.
Aanvaard, Mijnheer de Volksvertegenwoor
diger, de verzekering mijner hoogachting.
De Algemeene Bestuurder,
(get.) Verhaeghe.
I Gebruikt Chicorei WYPELIER-TAFFIN
t Is de beste.
Regeering dit programma uitgevoerd, waar
het konvooral in zake groote werken, de
Megenis, de perequatie, ouderdomspensioe
nen, vervlaamsching der Gentsche Hooge
school, enz.
Wat het lager- en middelbaar onderwijs
betreft werd beloofd ook dit vraagstuk op
te lossen tijdens den laatsten zittijd. Dit is
nog niet gebeurd; zulks bewijst dat het altijd
gevaarlijk is zich te binden aan datums,
maar ieder van u weet dat de oplossing der
Vlaamsche kwestie eene heel moeilijke kwes
tie is.
Het Parlement moet eerst de princiepen
vaststellen en wenken geven, en wanneer
zulks is geschied kan de regeering een eigen
woning opbouwen.
Voor de kwestie der taal in het onderwijs
zal de regeering op tijd en stond hare op
merkingen doen gelden.
De toestanden zijn veranderd: in de ge
dachte is eene gansche evolutie gekomen;
wij sta&n niet meer voor de verkiezingen
en de tijd sinds dien en nu heeft veel geleerd
en veel wijziging in de gedachte gebracht.
Het Vlaamsche vraagstuk zelf heeft nog
altijd, dag aan dag, nieuwe feiten te doen
leeren; het is noodig dat wij ons dag bij
dag aan die atmosfeer aanpassen, 't Is moei
lijk heb ik gezegd, eene juiste oplossing te
vinden, maar eene juiste en rechtvaardige
oplossing moet aan dit vraagstuk gegeven
worden.
Onze buitenlandsche politiek blijft onver
anderd; wij blijven gehecht aan het ideaal
van den Volkerenbond en gekant tegen elke
geweldadige werking tot oplossing van inter
nationale geschillen.
De regeering zal voorstellen onze veiligheid
te verzekerende Kamer zal zich uitspre
ken.
Wat onze economische toestand betreft:
Belgie is het land, dat er het beste van alle
landen vporstaat; onze frank is gezond en
vast gestabiliseerd; het krediet van den
Staat staat vast.
Ik verzoek de Kamer alle hangende kwes
ties op te lossen in een geest van nationaal
belajftg,; alle partijen moeten, h£t oogc. heb
ben op de eenheid en de toekomst van ons
land.(Zeer. wel op vele banken.)
De Kamer besloot onmiddellijk de bespre
king, over deze verklaring aan te vangen.
komen en rekening houden met den werke- spreekbus worde voor het kleurlooze onzij-
lijken gemoedstoestand van het Vlaamsche
land.
AMERIKAANSCHE MILLIONAIRS
Het International Revenue Bureau deelt
mede, dat in het kalenderjaar 1927 in de
Vereenigde Staten 228 personen waren met
een persoonlijk inkomen van meer dan één
milliqen dollar1. Deze mededeeling is ge
grondvest op de inkcmstbelasting over 1927.
Veertien van hen hebben een inkomen van
meer dan vijf millioen dollar.
't Is bijkans niks...
CONGRES
DER KROOSTRIJKE GEZINNEN
In het Paleis der Academiën heeft Zondag
het jaarlijksehe Congres plaats gehad der
Kroostrijke Gezinnen.
Gansch den morgen werd ingenomen door
de verschillende werkingen der secties. In
de sectie voor de familietoelagen heeft men
zich bijzonder bezig gehouden met de be
spreking der Wet van 4 Augustus en heeft
men de bijzondere schikkingen besproken
der wet, welke men daarna besloot van per
etappen te doen intreden.
Nog verschillige andere belangwekkende
punten werden hier besproken. De sectie
der fondsen voor huisvesting heeft zich ook
bijzonder verdienstelijk gemaakt door het
overwegen van het ontwerp tot het toeken
nen van leeningen voor goedkoopen woning
bouw. Er werden talrijke verbeteringen be-
voordeelen, evenals het stichten van maat
schappijen voor het bouwen van woningen.
De militaire afdeeling heeft het program
ma vastgesteld dat door den Bond zal ge
volgd worden inzake militaire aangelegenhe
den en heeft de middelen besproken om het
uit te voeren.
Des namiddags heeft de algemeene verga
dering van den Bond, eene grootsche dankbe-
tooging gehouden uit dankbaarheid voor de
genen die de wet op de Gezinsvergoedingen
hebben ontworpen en gestemd.
DE REGEEUINGSCRISIS OPGELOST.
De bladen, die nu eene week lang geschre
ven hebben over de Regeeringscrisis, melden
nu met groote letters dat er eigenlijk geen
crisis geweest is. Dit alleen toont reeds het
zotte van den toestand, waaraan noch kop
noch staart te vinden is. De Koning heeft
eene daad gesteld met het ontslag der Re
geering niet te aanvaarden en M. Jaspar
aan te zetten zijne taak te voleinden. Dit
besluit behelst een vorstelijke blaam aan de
vijf Liberale Ministers, die hun post verlie
ten ter wille van eene plaatselijke federatie
en niet op een parlementaire onttrekking
van vertrouwen.
In de zitting van Dinsdag werd aan de
Parlementairen het verloop der moeilijkheid
uiteengezet en het besluit medegedeeld dat
Minister Jaspar opnieuw de hand aan den
ploeg zou slaan.
De Regeering Jaspar komt echter deerlijk
gehavend uit de schermutseling haar door
de Liberalen toegediend. Zij had al niet veel
gezag meer te verliezen en de crisis, als er
een geweest is, was hoofdzakelijk een ge-
zagcrisis. Wat zal het baten den wagen op
nieuw aan het rollen te brengen als de
Liberale peerden opnieuw steigeren bij elk
vlaamsch steentje dat zij op hunnen weg
ontmoeten. En dat zij er zullen tegenkomen
is zeker. Honderd jaar wachten naar hun
recht is voor de Vlamingen meer dan vol
doende. Waar het vroeger ging bij moties
en wenschen worden thans eischen gesteld.
Die eischen kunnen nu nog ingewilligd wor
den in het kader van Belgie en het ware
best dat het zoo gebeure en zoo spoedig mo
gelijk nog. Zoo niet dan zullen de Liberalen
de oorzaak zijn van den meesten warboel
die ons land ooit zou gekend hebben.
De nieuwe parlementaire zittijd zal in
Senaat en in Kamer dadelijk de maat voelen
van Vlaanderens politieke energie. Mocht
VORSTELIJKE VERJAARDAGEN.
Op 17 November werd Prinses Astrid, ge
boren te Stockholm in 1905, 25 jaar oud.
Denzelfden dag was het de verjaring van
den dood van den Graaf van Vlaanderen,
vader van Koning Albert. Vroeger vierde
men op 15 November het patroonfeest van
Koning Leopold II.
Op 26 November is het de verjaardag van
het overlijden van de Gravin van Vlaande
ren, moeder van Koning Albert. Om die re
den is de naamdag van Koning Albert, die
op 26 November zou moeten gevierd worden,
verschoven tot 27 November.
TOEGEVINGEN.
De groote oorzaak der politieke moeilijk
heden in ons land komen van de zijde der
Liberalen die het Vlaamsche vraagstuk niet
begrijpen. Zij beschouwen het door hun po-
litieken bril, gansch bewasemd door minach
ting en vooroordeelen jegens het Vlaamsche
volk en dezes verlangens. De Liberalen zeg
gen Wij doen toegevingen op toegevingen
en bij iedere toegeving komen er nieuwe
eischen op.
Maar het Vlaamsche volk vraagt geen
toegevingen, het verlangt Recht. Het ver-
vlaamschen der Hoogeschool te Gent was
geene toegeving, het was een rechtvaardige
daad, liet herstellen van ons recht op eigen
onderwijs.
En voor dat rechtsherstel willen de Libe
ralen nu zelf eene toegeving ontvangen. Die
toegeving zou dragen op lager- en middel
baar onderwijs.
Dit misgedacht gaf aanleiding tot menige
misverstanden.
Gent Vlaamsch was geen koopje maar het
vereffenen eener schuld. En wie zijn schuld
betaalt, die krijgt kwintantie niet meer.
Geen vergoeding.
Willen de Liberalen er toe besluiten een
voudig weg de Vlaamsche kwestie op te
lossen door het erkennen van het recht der
Vlamingen en het van de baan helpen der
Vlaamsche grieven, dan komt er bevreding,
eer niet.
DE CHRISTENE MIDDENSTAND.
Het overwegend belang van deze organi
satie onder sociaal en economisch opzicht
moet zeker niet meer bewezen worden.
Over geheel het Vlaamsche land is een net
van 213 middenstandsverbonden verspreid,
die tezamen 27.500 leden tellen. Dit jaar nog,
tijdens het Eucharistisch Congres te Meche-
len werd de Centrale voor Jonge Midden
standers gesticht, met 26 groepeeringen.
De geestelijke overheid heeft nooit opge
houden aan den Middenstand zijn bemoedi
genden steun te schenken. De economische
nood van den handeldrijvenden en nijveren
Middenstand is, evenals bij andere standen,
onder den invloed der huidige algemeene
crisis vasHt zotrlïoog gestegen-, ffat buitenge
wone hulpmaatregelen volkomen op hun
plaats zijn.
Helpt u zeiven, zoo helpt u God. Het is te
wenschen dat de Middenstanders samenhoo-
righeidsgevoelen genoeg zullen hebben, om
te begrijpen dat de noodwendigheden van
den tijd hen dwingen tot samenwerking en
tot het aanpassen van de gewenschte maat
regelen die hun lot kunnen en zullen ver
beteren.
De economische ruïnering van den Mid
denstand ware niet enkel in sociaal, doch
evenzeer in zedelijk en godsdienstig opzicht
ten zeerste te betreuren.
Middenstanders, handen uit de mouwen
en allen op het dek. Het geldt uw bestaan
en nood dwingt.
DE REGEERING JASPAR.
Sinds 20 Mei 1926 is de heer Jaspar hoofd
der Belgische regeering. Hij volgde de re
geering Poullet-Vandervelde op, die door de
bankiers gekelderd werd.
De eerste regeering Jaspar was drieledig
doch zonder Christen-Democraten. Vier Ka
tholieken, vier Socialisten en twee Liberalen.
Op 22 Nov. 1927 verlieten de Socialisten de
regeering. Twee Liberalen en twee Christen-
Democraten kwamen In hunne plaats.
Op 20 October 1929 verliet M. Carnoy het
ministerie en enkele wijzigingen werden aan
de regeeringsploeg toegebracht. De heeren
Tschoffen en Van Caeneghem traden in
zijne plaats.
Ter oorzake van de moeilijkheden van den
Bank Chaudoir verbet M. Tschoffen het Mi
nisterie en werd niet vervangen, zoodat dit
een Katholieke Minister min telde.
Een incident bracht op 25 November 1929
het leven der Regeering Jaspar in gevaar.
Dat wa /eroorzaakt door de Liberalen naar
aanleiding van de onderhandelingen over de
vervüaani ïing der Hoogeschool van Gent.
De Koning aanvaardde het ontslag der Re
geering niet en alle Ministers kamen In het
oude cabinet terug.
Op Wapenstilstand 1930 is de regeering
Jaspar opnieuw gestruikeld over het Vlaam
sche waagstuk. Even veerkrachtig als verle
den jaar is zij na haren val opgesprongen
en heeft het land het groote geluk M. Jas
par opnieuw aan de leiding te mogen be
groeten, tot dat de Liberalen het nogeens
in hun hoofd steken een land van den re-
geeringswagen te doen springen.
VLAANDERENS RADIO.
Als er iets is waar de Vlamingen bijzonder
veel voldoening aan beleven, dan is het wel
aan den Vlaamschen Radio. De uitzendingen
van Velthem zijn prachtig. Om ze ten volle
te genieten moet men abonnent zijn op den
Vlaamsche Radiogidsdien wij aan alle
Vlaamsche luisteraars sterk aanbevelen.
(Blijde Inkomstraat, 77, Leuven.)
Er is echter beroering in de .Vlaamsche
Radiowereld, voor wat de toekomst betreft.
Brussel komt er zich mede te bemoeien en
van dan voort is er voor Vlaanderen gevaar
dat de wagen weerom scheeft zal loopen.
Uit alle hoeken van Vlaanderen wordt de
ontwikkeling van het Radio-Instituut met
spanning gevolgd.
De openbare meening heeft in de gedachte
geleefd dat er een Vlaamsche en een Fran
sche golflengte zou bestaan in de toekomst,
waarvan de gevestigde en beproefde organis
men van beide taalgebieden onderscheidelijk
naar eigen wensch en inzicht zouden kunnen
gebruik maken.
Brussel schijnt het alzoo niet te verstaan
en de Vlaamsche Radio loopt gevaar onder
voogdij gesteld te zullen worden.
Noch al- Katholieken, noch als Vlamin-
digheid. De Katholiek-Vlaamsch georgani
seerde gedachte moet over vaste uren be
schikken waarop ze met ,klem en partijdig
heid kan uitkomen voor haar idealen: de
idealen van het Katholiek Vlaamsche Vlaan
deren.
Het Radio-Instituut staat voor de taak.
Mooie woerden en handige formuleeringen
zullen hier niet helpen. Vlaanderen wil waar
borgen en die moeten klaar en duidelijk
worden geformuleerd. De Vlaamsche Golf
lengte moet in handen gegeven zijn van
Vlaamsch-willende leiders. Vlaanderen wil
dat zijn Vlaamsche muziek in volle daglicht
worde gesteld. Dit kan alleen een bevoegd
doch Vlaamsch-voelend bestuurder. Vlaan
deren wil dat zijn Vlaamsche kunst en kui
tuur in vollen luister worden veropenbaard.
Daaraan kan alleen een Vlaamsch-voelende
leiding tegemoet komen. Vlaanderen wil dat
zijn kinderen en zijn volk geleid worden in
een geest van Vlaamsche solidariteit. Dat
kan alléén gebeuren wanneer de Vlaamsche
golflengte onvoorwaardelijk in handen wor
de gegeven van eene Vlaamsch-denkende
leiding'.
Dat Brussel zich niet voorstelle dat er
met halve oplossingen een uitweg is bereikt.
Vlaanderen waakt en alle lapwerk zal onher
roepelijk breken op den bewusten wil van
't Vlaamsche volk.
LA BRABANCONNE.
Op het Surlet de Chokierplein, te Brussel,
heeft men een monument La Brabancon-
neopgericht.
Op het monument is een tekst in het
Fransch gebeiteld. Geen enkel woord
Vlaamsch is erop te vinden, 't Is dus voor
de Vlamingen niet.
BISSCHOPPEN.
Jong Dietschland geeft eene lijst van
in leven zijnde prelaten die met de Bis
schoppelijke waardigheid bekleed zijn en die
afkomstig zijn van Vlaanderen, Noord-Ne
derland en Wallonië.
Onder Vlaanderen is begrepen het
Vlaamsch gedeelte van Fransch-Vlaande
ren maar niet de voormalige kastelnijen van
Rijssel, Douai en Orchies welke Romaansch
zijn. Op die lijst tellen wij 38 Bisschoppen
uit Vlaanderen, 32 uit Noord-Nederland en
4 uit Wallonië.
Uit die eerelijst blijkt hoezeer het Katho
lieke Vlaanderen trouw is aan de Kerk van
Christus, wien het zijne beste zonen schenkt.
GUIDO.
Brussel, voor het te laat is, tot bezinning gen kunnen wij dulden dat de Omroep een
In dezen tijd van crisis en malaise voelen
velen zich geroepen, middelen aan te geven,
die aan dezen ongunstigen economischen
toestand een einde zullen maken of ten
minste gedeeltelijk in den economischen
nood zullen voorzien. Van al de stemmen,
die opgaan, klinkt ongetwijfeld die het
krachtigst, die aandringt op het koopen van
Belgische producten; zoo iets als de Buy
British -beweging in Engeland. Het schrij
ven over een dergelijk onderwerp is zeer
dankbaar, omdat men altijd zeker kan zijn
van de sympathie van het meerendeel der
lezers, d. w. z. van diegenen, die lezen zon
der zich in het onderwerp al te ver te ver
diepen.
Een goed vaderlander zal geen oogenblik
in twijfel staan, wat hij moet koppen, wan
neer hij voor denzelfden prijs de keuze heeft
tusschen een Belgisch en een buitenlandsch
product van gelijke waarde. Zelfs mag wor
den verwacht, dat hij zich gaarne een kleine
geldelijke opoffering getroost om door Bel
gisch te koopen de nationale nijverheid te
steunen.
Maar veelal wordt uit het oog verloren,
dat zoowel verbruikers als producenten on
der de heerschende malaise te lijden hebben
en dat de eersten een veel grooter percen
tage onzer bevolking vertegenwoordigen dan
de laatsten. Iedereen moet tegenwoordig zijn
uiterste (financieele) krachten inspannen om
zijn hoofd boven water te houden en is door
den nood gedwongen datgene te koopen, dat
voor zijn behoeften hem de hoogste waarde
voor zijn geld geeft.
In verband hiermede denken wij onwille
keurig aan de herhaaldelijke geuite klacht,
dat de Belgische markt overstroomd wordt
met Amerikaansche automobielen, terwijl wij
toch een eigen vrij belangerijke automobiel-
nijverheid hebben.
De vraag, zouden de economische belangen
van ons land niet beter gediend zijn, indien,
ten gunste onzer nationale nijverheid, de
invoer van de producten der Amerikaansche
automobielindustrie beperkt, respectievelijk
bemoeilijkt werd, zouden wij niet onvoor
waardelijk bevestigend durven beantwoorden.
Wij moeten namelijk niet vergeten, dat in
de verhouding tusschen de automobiel en de
nationale welvaart gedurende de laatste
twintig jaar een algeheele ommekeer Is ge
komen. Destijds werd een auto gekocht door
degenen, wier inkomen groot genoeg was om
de luxe van automobielrijden mogelijk te
maken; tegenwoordig wordt in 75 van de
100 gevallen een automobiel aangeschaft
omdat het zonder deze niet mogelijk is de
inkomsten groot genoeg te maken; m.a.w.
de overgroote meerderheid dergenen, die te
genwoordig van automobieltransport gebruik
maken, doen dit, omdat de auto of de camion
voor hun zaken of bedrijf onmisbaar is. En
aangezien zij in verband met de tegenwoor
dige omstandigheden meer dan ooit gedwon
gen zijn hun zaken en bedrijf volgens strikt
economische principes te beheeren, moeten
zij hun keuze bepalen op de vervoermidde
len, die voor de minste kosten het hoogste
rendement geven. Dit verklaart de aanwe
zigheid op onze wegen van de talrijke pro
ducten der Amerikaansche automobielindus
trie, die door haar zaken organisatie en
massa-productie den verbruiker goedkooper
bedienen kan dan dit anderen constructeurs
tot heden toe mogelijk is.
En degenen, die om economische redenen
hun keuze gevestigd hebben op een dergelijk
product der Amerikaansche industrie, behoe
ven niet voor minder goede vaderlanders
door te gaan dan zij, die zich onder de
tegenwoordige omstandigheden, nog een gel
delijke opoffering kunnen getroosten om een
Belgisch product te koopen. Want de voor
naamste Amerikaansche automobiel-indus
trieën monteeren de door haar verkochte
wagens voor een groot deel in ons land met
gebruikmaking van Belgische werkkrachten
en grondstoffen, uit Belgie afkomstig.
