HUSSEL
ZONDAG 30 NOVEMBER 1930.
WEEKBLAD 35 CENTIEMEN
27 JAAR. N' 48.
Notarieel-, Annoncen- en Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken, g Wie inlichtingen begeert over aankandl-
Telefoon Nr 9. - Uitgever: SANSEN - VANNESTE, Poperinghe. Postcheck Nr 15.S7Q.
De Popemnghenaat*
De Dienstmaagd
üsmdbouuubel&ngen
Katholieke Plieht
De Taal dep Cijfers
'1
1
DE ONTROOMER
S fVtELQTT
Ontrooiïier» MELOTTE., N. V.
Remicourt
Politiek Overzicht
Mad. VANDENORIESSCHE
YPEI. - IÜHULOIGIÜG UUR T MISTED VOLKSHUIS.
DOET UWE OOGEN
GRATIS
ONDERZOEKEN
door
BOTERSTRAAT - YPER
DOOVEN HOOREN
Abonnementsprijs
per Jaar:
Anderelanden: 40 fr.
Congo35 fr.
Frankrijk: 35 fr.
(per ppst)
In '1 Land: 18 fr
In Stad: 17 fr
TARIEF
Kleine Berichten:
1 fr. per reek;
minimumprijs per
tnlassching4 fr.
mvmmmm
üBtSyBS
Postabonnenten in Belgie die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post-
bureel dat hun bedient, en niet aan ons.
I gingen, wordt verzocht een postzegel voor
is antwoord bij zijn schrijven te voegen.
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moeten tegen den
Donderdag noen
ingezonden worden.
Kleine berichten
tegen den
Vrijdag noen.
TARIEF
Notarieelc
Verkoopingen:
90 cent.
per gewone regeL
Annoncen
Prijzen op aanvraag.
Spijts de aanhoudende verbetering aan
ons blad toegebracht en spijts de verhooging
der posttarieven blijft de prijs de zelfde:
IS FRANK PER JAAR in 't Binnenland.
Een dezer dagen gaan de Briefdragers
op ronde om de betaling der postabonne
menten 1931. Ze komen slechts een enkele
maal, men gelieve dus de huisgenooten te
verwittigen.
We rekenen overal op een gunstig onthaal
en verhopen propaganda voor ons blad, bij
Vrienden en Kennissen.
1=
ABONNENTEN UIT BEN VREEMDE.
Onze abonnenten uit FRANKRIJK gelie
ven vóór Nieuwjaar hun abonnementsprijs
te vereffenen: 35 fr. belgisch geld of 25 fr.
fransch geld. Wie het geld opstuurt met
een internationaal postmandaat gelieve dui
delijk zijn naam en adres te schrijven en
op de keerzijde van het mandaat te vermel
den dat het geld bestemd is voor een abon
nement.
Voor de ANDERE VREEMDE LANDEN is
de prijs vastgesteld op 40 fr. belgisch geld.
De Uitgever.
Wie ons thans een abonnement vraagt ont
vangt het blad KOSTELOOS tot Nieuwjaar.
1*2
Toen ik, zekeren dag', op 't kerkhof een
al te jong gesloten en mij hoogst duurbaar
grafje bezocht had, bleef ik een oogenblik
dralen in de laantjes van nederige of prale
rige gedenksteenen. Onder vele bleef mijn
oog gevestigd op een slank kruisje met op
schrift: «Tot zalige gedachtenis van N...
dienstmaagd.
Zeer zelden, denk ik, krijgt men dezen
titel te zien, achter een naam in steen ge
beiteld.
De hooge ouderdom, welken deze over
ledene bereikt had, en het zorgvuldig on
derhouden graf haalden mij, onwillekeurig,
eene rijke burgersfamilie voor den geest,
waar deze dienstmaagd van den huize ge
weest was, onverdroten heur plichten had
vervuld met liefde en toewijding, ten slotte
een gerusten ouden dag genoten had.
Als eene roeping had zij, gewis, heur
dienstbaarheid aanschouwd; met hartelijke
verkleefdheid had zij in dit huis wellicht van
vader tot zoon gediend en was er de onmis
bare toeverlaat van allen geworden.
Dit soort dienstmaagden wordt hedeA al
zeerschaarscli. Toch krijgt men zoo nog wel
eens een trouw gelaat te zien, wanneer men
bij sommige rijke lieden van den ouden trant
aanbelt.
Het beeld van de moderne dienstbode
wordt wel eens op geestige wijze weergege
ven in spotprenten. Zoo lees ik bij een
plaatje.
MADAME (tot de dienstmeid die er
van onder trekt)Ge zult wel begrijpen
dat ik u geen getuigschrift geven kan.
DE MEID: Ik heb het niet noodig, ma
dame, het zal genoeg zijn te verklaren dat
ik het een maand lang bij u heb kunnen
uithouden.
Tusschen deze twee typen van meiden in,
tusschen deze twee uitersten treffen we den
grooten hoop van dienstmeisjes aan, die uit
de dorpen van 't Vlaamsche land naar de
groocstaa getogen zijn om er een stuiver te
verdienen,, tot ze door 't huwelijk op eigen
wegen gaan.
Hun ouders zijn doorgaans eenvoudige,
brave lieden, die gewroet hebben om een
Irijk kroost te voeden. Een meisje van
ennis, dat in dienst is, was bij de laatste
kermis naar 't dorp overgekomen en heeft
over-een post gesproken. Thuis werd de zaak
overwogen. Daar werd wel gerept van de
stad it die zoo slecht ismaar ze moest zij
toch ook waat gaan verdienen. Na korten
tijd was 't een beklonken spel en 't meisje
trok op.
Eerst toen 't scheiden zoo nakend was,
besefte ze, hoe duurbaar allen heur waren.
Het gaat er echter, bij ons landelijk volk,
in oogenbïikken van ontroering, wel stug en
zwijgzaam toe: een verbeten snik, een weg-
gevaagden traan, 't is alles, maar 't zegt
genoeg.
Eene bedroevende zaak echter is het te
zien hoe onbeholpen en onvoorzichtig brave
christelijke ouders zijn in het aanvaarden
eener betrekking voor hun meisjes.
Ik heb aan de statie een buitenmeisje zien
ronddwalen met pak en zak geladen. Toen
ik, om dienst te bewijzen, heur aansprak,
vertelde zij:
Ik heb hier een brief van eene vriendin,
die mij het adres van een post opgeeft. Doch
ik kan zelf niet lezen, en ik herinner mij
den naam niet meer.
Ik las dan het bedoelde adres en hielp
haar verder terecht. Ik meen wel, dat zij
daar niet slecht gevallen was.
Zoo weinig voorbereid naar de stad trek
ken was echter een stout stuk en leverde
wel het bewijs van volledige onbekendheid
met de bestaande toestanden. Over soort
gelijke gevaren schrijft Pater Callewaert:
Aangezien ons volk, thans niet meer zoo
vast blijft zetelen als vroeger, op zijn dorp,
maar meer de wijde wereld ingaat en zich
gemakkelijk verplaats, is het een zware
plicht voor de doelmatige zielezorg, onze
meisjes meer dan ooit op te voeden tot per
soonlijke, zelfbewuste, durfkrachtige gods
dienstigheid, en daarna hun een juisten kijk
te geven, op de gevaarlijke toestanden van
het zedelijk leven.
De zielezorg .moet de ziel volgen en
daarom moet de priester, van het landelijk
dorp, de parochiegeestelijkheid van de stad,
waar het meisje henentrekt, verwittigen.
ii In Engeland werkt die zielzorg wonder
baar. Nog nauwelijks is de katholieke dienst
meid aangeland in een parochie, of de pries
ter komt haar bezoeken, en den weg naar de
katholieke kerk aantoonen.
Wanneer er dergelijke waarborgen voor de
zedelijke veiligheid kunnen gesteld worden,
is de betrekking van dienstmeid zeker ge
schikt voor meisjes, die voor hun brood ar
beiden moeten.
Stoffelijk zijn de dienstboden er thans
beter aan toe dan menige fabriekwerkster
of zelfs bureelmeisje, dat schijnbaar een trap
hooger staat.
Zij kunnen in hun nieuw tehuis een stukje
van den ouderlijken haard terugvinden, en
het midden waarin ze leven kan een goede
DE HOPPEKWESTIE.
Rond pluktijd laatst werd een hevige wer
king op touw gezet door de Nationalisten om
de Landbouwers-Hoppeteelers op te jagen
tegen het bestaande Hopverbond.
Mannen, die hun leven door, de Hoppe-
kwestie bestudeerd hadden en met woord
en daad gestreden voor de verbetering in
den hopteelt, werden belasterd en, 8 dagen
voor den pluk moest beginnen, werd van
wege de Nationalisten, na een vergadering,
aan Minister Baels een telegram opgestuurd
luidend als volgt:
140 Kopkweekers vergaderd te Pope-
ringhe verzoeken Minister van Land-
bouw om verzekering 500 fr. invoerrech-
ten op vreemde hop, verwacht antwoord
onmiddelijk, vastbesloten niet te pluk-
ken, indien volledige verzekering uitblijft.
(get.) Demarez.
Elkeen die in administratie zit weet dat
het gelijk welken Minister onmogelijk is in
zulken korten tijd zulke beslissing te nemen,
bijzonderlijk voor wat aangaat heffen van
nieuwe inkomrechten op producten waar
over bestaande overeenkomsten verschillige
landen binden. Met elk dier landen moeten
eerst de noodige besprekingen gehouden
worden, en, stelt een land inkomrechten voor
op één product, het antwoord van het ge
troffen land zou niet lang uitblijven met
tegenmaatregelen te leggen op producten
van Belgie die dat land in moeten.
Dat wisten ook heel wel de Volksvertegen
woordigers Butaye en Leuridan die, niette
genstaande zij overtuigd waren van de on
mogelijkheid dien eisch toegewilligd te zien,
toch hielpen de gemoederen ophitsen en het
telegram lieten verzenden, maar slim genoeg
waren om het niet te teekenen. Op hun in
zicht van ruziestokerij moet hier niet verder
gewezen worden.
Op het telegram kon dus natuurlijk geen
antwoord komen.
Zoo gerocht het pluktijd; de hop daalde
in prijs, en, misleid door den rampzaligen
raad der onbezonnen fronlelders, wilden
eenige landbouwers hun hop niet plukken.
Sedert zijn een paar maanden verloopen;
intusschen is den hopprijs, die tot 159 fr.
daalde, gerezen tot ongeveer 300 fr.
En nu zien de landbouwers in hoe ze door
het nationalisten geschreeuw gefopt zijn
geweest. Ze lieten zich bepraten door man
nen die nooit de zaak bestudeerden en die
vergaten dat hoppe altijd een speculatieve
vrucht is. Lage en hooge prijzen hebben zich
reeds zoo dikwijls in 't zelfde jaar afgewis
seld. Hommel is hommelzeggen de men
sehen alhier en niemand weet tot waar ze
kan rijzen of dalen.
Zoo is het weer; en waar de hop aan
150 fr. een "groot verlies daarstelde gepaste
gelegenheid om de geesten te verbitteren en
er politieke munt uit te slaan is. de prijs
van 300 fr., zonder winstgevend te zijn, toch
veel voldoender.
We hadden gelegenheid dezer dagen te
spreken met verschillige Hoppekweekers die
niet wilden plukken, en allen, zonder uit
zondering, drukten er hun spijt om uit.
Pijnlijken uitslag voor de onvoorzichtige
raadgevers, en ongelukkiglijk te laat be
klaagd voor de misleide boeren.
Dat het tot dure les diene en de belang
hebbenden aanzette om per naaste te luis
teren naar deze, die, eerlijk voor de zaak
strevend, doen wat mogelijk is, en overtuigd
zijn dat politiek de zaak niet kan redden,
maar veel meer: eigen werk tot voortbren
gen van betere producten.
DE LANGE PACHTEN.
Nog een heel gewichtige zaak waar de
nationalistische Kamergroep, na veel onbe
zonnen geschreeuw, maar kaal uitkomt.
Waar is den tijd dat de pachtkwestie in
de Kamers besproken werd?
Onze Katholieke Volksvertegenwoordigers
en Dr Brutsaert niet het minst zetten
aan tot kalmte, tot voorzichtige maatregelen;
pacht van 3-6-9 met voldoende waarborgen
voor den landbouwer. Lange pachten zijn
opperbest als het al meeslaat, maar ramp
zalig als ze, in weeldetijd aangegaan, zich
ook tot de magere jaren uitstrekken. Daar
om is het best, dat zooals Dr Brutsaert
het voorhield ze alles 3 jaren kunnen her
zien worden.
Maar de Nationalisten met de Socialisten
huilden in koor dat onze katholieke Volks
vertegenwoordigers de boeren wilden laten
uitzuigen, dat de eigenaars de boeren geen
lange pacht wilden geven om ze als slaven
te houden en dies meer.
De tijden zijn rap veranderd, de crisisjaren
zijn gekomen en hoeveel boeren betreuren
nu bitter de pachten die ze over eenige jaren
aangegaan hebben.
Wat ramp zou het voor de boeren geweest
zijn hadden ze allen voor nog veel langeren
termijn moeten verbonden zijn, gelijk de
Nationalisten het vroegen!
Deze twee zaken zijn weer een bewijs dat
praten en schreeuwen gemakkelijk is; men
wint daarmede wat aanhangers en dat is
ook het éénige doel der nationalistische lei
ders.
Voor wie werkt voor het welzijn van het
volk, en niet uitziet naar volksgunst, is het
soms moeilijker en lastiger, maar dat alleen
is eerlijke politiek: en dat is de politiek
onzer Katholieke Volksvertegenwoordigers.
Landbouwers, onthoudt de les!
EEN BOER.
leerschool wezen, een practische voorberei
ding tot later huwelijk en plichten van huis
vrouw.
Veel hangt af van het gezelschap dat het
meisje in haar vrije uren aan.reft. Een licht
zinnige verkeering, op straat aangegaan, is
niet zelden de aanvang van groote ellende.
Goede gezellinnen, een gezellige kring tot
rust, uitspanning, ontwikkeling zijn onont
beerlijk om het dienstmeisje veilig te leiden
door de woelige stede.
De meisjes, in het ouderlijke huis omringd
me opofferende liefde en stille genegenheid,
hebben insgelijks recht op de belangstelling
hunner meesters. Zij moeten hartelijkheid
vinden in hun nieuw tehuis en niet stuiten
op koele onverschilligheid. De meiden heb
ben ook een hart, dat slaat, en voelt, en lijdt,
en in de eenvoudige, stille werkster schuilt
.vaak een heerlijke ziel.
Met begin December worden de abonne
menten vernieuwd op dag- en weekbladen.
In een katholiek huisgezin mag geen enkel
neutraal, geen enkel liberaal, geen enkel so
cialistisch blad binnen.
Katholieken lezen enkel katholieke bladen.
Katholieken
bestrijden de slechte pers en lezingen:
koopen geen slechte bladen of druk
werken;
lezen noch slechte noch onzijdige bla
den;
maken geen reklaam in dergelijke bla
den,
en
bidden voor onze katholieke Pers;
ijveren en strijden voor de goede Pers;
koopen en lezen alleen katholieke dag
bladen en goede gaven;
steunen de tholieke bladen door een
abonnement op een goed blad en reklaam te
plaatsen in goede bladen;
maken propaganda voor de goede dag
bladen en verdringen het slechte of onzijdi
ge blad overal v/aar ze kunnen;
geven na lezing hun blad in 2e lezing
bij anderen om nieuwe abonnementen aan
te werven.
Katholieken! weest katholiek in al uw
daden!
KATHOLIEKEN LEZEN ENKEL KA
THOLIEKE BLADEN.
Belgische Fabriek
CMcorel WYPELIER-TAFFÜ*
Naui.nl. Vennootschap, YPER.
865 MILLIOEN
TEN BATE VAN DE VOLKSKLAS
Uit de Begrooting van het Ministerie
van Nijverheid, Arbeid en Maatschappelijke
Voorzorg voor het jaar 1931hebben wij
meer in bijzonderheden voor onze Lezers de
voornaamste kredieten aangeteekend welke
in den loop van 't volgend jaar, de zieken,
de moeders, de weduwen en de weezen, de
verminkten, de werkloozen, de koopers of
bouwers van een woning, de ouderlingen
zullen ten goede komen.
Lees met aandacht:
Mijnwerkerspensioenen (wet van 1 Oogst
1930)117 millïoen.
Toelagen aan het technisch onderwijs:
65 Va mïüioen.
Toelagen aan de Nationale Kas voor
Gezinsvergoeding (wet van 9 Juli 1930)
18 uiiilioen.
Toelagen aan de mutualiteitsvereeni
gingen: 4 XA millicen.
Toelagen "aan de mutualiteits-invaiie-
denkassen1 miilioen.
Speciaal fonds voor gebrekkelijken en
verminkten: 20 miilioen.
Toelagen aan de Werkloozenkassen:
22 miilioen.
Hulpgelden voor de ouderdomspensioen
nen: 475 miilioen. a
Voor de weduwen- en wezenrenten j
10 miilioen.
Allerhande hulpgelden ter bevordering
van het vormen eener ouderdomsrente
5 Vz miilioen.
Hulpgelden aan zekere categoriën
slachtoffers van den arbeid: 6 miilioen.
Hulpgelden aan de Medisch-pharma-
ceutische diensten der mutualiteiten: 42 Vi
miilioen.
Hulpgelden aan het Nationaal Crisis
fonds: 40 miilioen.
Toelage speciaal Ponds aankoopen van
woningen: 13 miilioen.
Voorschotten voor 't aankoopen van
woningen: 16 miilioen.
Woningfonds van den Bond der Kroost
rijke Gezinnen: 3 miilioen.
Totaal: 865 miilioen.
Dat is de taal der cijfers, die het waardig
en Steïig verkondigen, de groote daden dool'
de christen democratie voor 't volk verwe
zenlijkt.
isafisieaaEssesssniiisnB^sis^ial
g
M met verlaadden melkbak
£S*
draaiende op eene spil
voorstaanders des vooruitgangs.
VLAAMS! 11 IN DE KAMER.
De Voorzitter van de Kamer is Vlaamseh -
onkundige Waal M. Poncelet. Die heeft be
loofd Vlaamseh te zullen leeren.
De Eerste Ondervoorzitter is de Vlaamsch-
onkundige Brusselaar M. Max Hallet.
De Tweede Ondervoorzitter is de Vlaamsch-
onkundige Brusselaar M. Cocq.
Bij de eerste gelegenheid zullen deze hee-
ren ook wel beloven Vlaamseh te leeren.
De 3® en de 4° Ondervoorzitter zijn de
heeren Van Dievoet en Meysmans. Die zijn
Vlamingen.
Er werd aan de Vlaamsche Volksvertegen
woordigers beloofd dat zij niet zouden te
klagen hebben van het Bureel der Kamer.
Hoe het Bureel zulks zal klaarspinnen
valt nog te zien, te meer dat geheel Vlaan-
deren verwacht dat de Vlaamsche Vertegen
woordigers van het Vlaamsche volk in de
Kamer de taal van dat volk, de Vlaamsche
taal zullen spreken.
DE EISCHEN DES LANDBOUWGROEPEN.
De Katholieke Landbouwgroepen van Se
naat en Kamer hebben Woensdag verga
derd en een dagorde goedgekeurd waarin zij
de Regeering en voornamelijk den Minister
van Landbouw geluk wenschen met de maat
regelen die werden getroffen tegen de dum
ping.
De groepen vragen evenwel dat de Regee
ring onverwijld in overeenstemming met de
Landbouwcommissie de rechten op de suiker
en beeten verhoogen en de invoerrechten op
de haver aanpassen zou.
Tandmeester
DIXMUDESTRAAT - 47 - YPER.
DAGELIJKSCHE RAADPLEGINGEN
van 8 tot 12 uur en van 2 tot 5 uur.
RADIO-NIEUWS.
Men is bezig met het herinrichten van de
Radio in ons land. Voor de Katholieke Vla
mingen is dat van groot belang.
Wat het beheer van het Nationaal Radio-
Instituut betreft, daar zetelen in 3 Vlamin
gen, 3 Walen en 3... Brusselaars.
Op gebied van Katholiciteit valt er ook
niet te veel van deze inrichting te verwach
ten daar alles zoogezegd den stempel der
volstrekte onpartijdigheid moet dragen. Het
Katholieke Vlaanderen is met die onpar
tijdigheid, als dat nog zoo is, niet gediend.
Het wil Katholieken en Vlaamschen kost.
Als artistiek leider van het N. R. I. werd
M. Defauw benoemd, die als muzikant te
Brussel naam heeft maar nooit iets gevoeld
heeft voor Vlaamsche kunst.
Tot Vlaamsche Secretaris werd benoemd
de H. Dr Rombauts, doktor in wijsbegeerte
en letteren.
De H. Tellier werd tot beheerder benoemd.
Als speakers krijgen wij voor het Fransch
M. Bracony en voor het Vlaamseh den Heer
Boon, door de luistervinkjes als Nonkel Jan
gekend.
M. De Munck wordt leider van de Vlaam
sche uitzendingen.
De leiders der orkesten zullen later be
noemd worden. Duizenden Vlaamsche luis
teraars wenschen dat de Heer Arth. Meule-
mans de Vlaamsche concerten zou blijven
besturen.
Nog blijft de wenscht dat een Vlaamseh
naast een Fransch Radio-Instiuut tot stand
zou komen, met daarin de bestaande ge-
dachtenstroomingen vertegenwoordigd en die
den uitzendingstijd zouden verdeelen tus
schen die groepen die proeVen en waarborgen
hebben geleverd.
KATHOLIEKE PERSDAGEN.
Op verschillige plaatsen van ons land,
zooals te Mechelen, te Herenthalst, te Sint
Truiden en andere werden Katholieke Pers
dagen gehouden, om de Katholieken van
ons land aan te zetten de oogen te openen
voor het gevaar dat hen vanwege de vijan
dige en de onzijdige pers bedreigt.
In ons land wordt dagelijks meer dan een
half miilioen besteed aan dagbladen. Het is
verbluffend te moeten bestatigen dat er in
ons land, in het Katholieke Belgie, maar
één Katholiek blad tegen vier niet Katho
lieke bladen en tijdschriften gelezen wordt.
Al te lang hebben de Katholieken de oogen
gesloten voor het dreigend gevaar der anti
katholieke en anti-godsdienstige pers en het
wordt meer dan tijd dat de groote middelen
worden aangewend willen wij het verloren
terrein terug winnen.
Daartoe is in de eerste plaats noodig de
aandacht der geloovigen te vestigen op het
gevaar der slechte pers m. a. w. hun pers
geweten wakker te schudden.
Al te velen vooral intellectueelen
denken zij om zoogezegde ambtsredenen,
ofwel om hun intellectueele behoeften te
voldoen al mogen lezen wat hun onder de
handen valt.
Wil het Vlaamsche volk zijn geloof en zijn
zedelijkheid, waarop het zoo trotsch gaat,
bewaren, dan dient een onverbiddelijke
strijd aan al wat niet-katholiek is aange
gaan. Alleen datgene wat ordent in het licht
der eeuwige waarheid en ten goede vormt
en opleidt, al wat in ons op ontkieming
wacht, is Katholiek en mag dus worden ge
lezen.
De macht der Pers is ten huldigen dage
al te zeer een dreigend gevaar van kuituur-
verkankering.
De onzedige en neutrale pers hebben hoo-
geropwillende geesten en jeugdige idealen
bezoedeld en alle veerkracht ontnomen.
Een zware verantwoordelijkheid dragen de
persridders, die de breede scharen moeten
voorlichten op de wegen van Waarheid,
Goedheid en Schoonheid.
De pers, die nog al te veel een vloek is
voor het volk, moeten wij maken tot een
zegen door abonnceren op, adverteeren in,
voortzenden van Katholieke bladen, waar
door we de Katholieke waarheid opnemen in
ons, verspreiden rondom ons; waardoor hart
en geest, daad en werk bezield worden met
meer vurigheid in 't Geloof, in de Liefde;
opdat iederen morgen van uit de Katholieke
perscentrale een zegenende monstrans moge
oprijzen over land en volk, die vormen moet
een schoonere menschheid, in den dienst
van de eeuwige Godheid!
OVER HET
PROVINCIAAL WONINGSFONDS
Het zal nuttig zijn de cijfers te laten ken
nen om aan te toonen, dat het Provinciaal
Woningfonds voor de Kroostrijke Gezinnen
in West-Vlaanderen een deugdlijk werk
heeft gedaan.
Tot op 30 Juli 1930 werd uitbetaald, de
som van 1.509.200 fr. zonder interest, en
830.000 fr. aan 3 maakt samen 462 aan
vragen, ten bedrage van 2.329.200 fr. uitge
keerd door de eerste woningfondsen A en B.
Van 30 Juli tot 25 September hebben en
kele dringende gevallen, ten bedrage van
50.000 fr. in deze woningfondsen eene op
lossing kunnen bekomen.
Op 25 September 1.1., kwam 't nieuw wo
ningfonds B 2 in voege, hetwelk zijn eerste
betalingen is begonnen.
Sinds dien datum tot op 8 November be
taalden wij in West-Vlaanderen met dit
fonds voor de volgende gewesten: Avelghem,
17.992 fr.; Brugge-Z., 172.942 fr.; Dixmuide
17.922 fr.; Kortrijk, 27.265 fr.; Meenen 21.736
De Heer Minister Heyman met Z. E. II. H. Kanonik Cardyn; Deken Vermant; Ar-
rondissementsproost Socquet. 'In den hoek links E. II. Vandenbussche, Proost der
vrouwelijke jeugd te Yper.
Ter gelegenheid van de inhuldiging, 'k mag
zeggen van het nieuwe volkshuis, daar het
heelemaal herschapen is, zouden de christe-
ne werklieden een driedagelijkseh feest hou
den.
Zondag van 's morgens vroeg wapperen
de vlaggen aan den trapgevel van het lokaal
en heerseht er groote bedrijvigheid. Om 10 u.
wordt de H. Mis opgedragen in St Maar-
tens-Kathedraal. De Kajotters, de Kajotsters
en de vele vrienden der werklieden zijn er
tegenwoordig. Geheel de middenbeuk ioopt
vol. Na het Evangelie beklimt Z. E. H. Ka
nunnik Cardijn, de leider van de arbeiders
jeugd den voorloopigen kansel en in eene
korte- maar vurige rede wees hij de jonge
mannen op hun plicht: zendelingen te wor
den voor de eeuwige waarheid. Zienlijk had
hij de jonge harten getroffen, ook de oude
ren van jaren en op het glanzend aangezicht
van ens jonge volk stond nu de vastberaden
heid te lezen. Geen wegwijzers meer die op
hun standpunt blijven staan zonder een
stap vooruit te komen, maar voorbeelden
zouden ze worden, apostelen van het chris
ten ideaal. De mis loopt ten einde en de
ontzaggelijke menigte verlaat de Kerk heele
maal onder den indruk van het bezielend
woord, 't Is twee ure. De vrienden komen
aan. Van alle kanten uit het Arrondissement
zijn ze toegestroomd in het Volkshuis dat
te klein plijkl om hunnen minister te hul
digen, en toen hun voorman, de hunne nu
in de prachtige zaal zijn intrede deed sa
men met Z. E. K. Kan. Cardijn en de gees
telijkheid ging een oorverdoovend gejubel
op, minister Heyman cn den fiinken geeste
lijken leider ter eere. Het welkomswoord
wordt gesproken door Advokaat Lommez,
Voorzitter en den werkliedenvriend beklimt
het tooneel. Met een waar redenaarstalent
spreekt hij tot zijn volk, met liefde, met
overtuiging. Veel werd er reeds gedaan voor
den werkersstand, doch meer nog, moet op
gebouwd zijn. Daarom uwe hulp, vrienden en
als een antwoord dat beukte tegen de muren
en opsloeg tegen de gewelven, klonk een sterk
beamend applaus waarin den dank der toe
hoorders lag even als de belofte van aan
houdend werken en pogen.
Kanonik Cardyn, de Algerneene Proost
van de Katholieke Arbeidersjeugd, brengt
als priester hulde aan den Minister Heyman
evenals hij zelf uit den arbeidersstand gebo
ren en stelt hem aan de jonge arbeiders als
voorbeeld van werkzaamheid, van Christe
lijk leven, van opoffering, van voorbeeldig
familieleven-
Na bewezen te hebben dat de Socialisten
ten onrechte roepen dat ze door de Chris-
tene Werklieden worden nageaapt, komt hij
met een heiligen gloed tot zijn geliefd onder
werp: de roeping van de Kajotters en Ka-
jots tersbeweging.
Met hertzeer klaagt hij de schrijnende
jammerlijke toestanden op godsdienstig en
zedelijk gebied voor onze loontrekkenden
aan, en geeft het middel aan om daarin te
voorzien: namelijk de organisatie der Chris-
tene Arbeidersjeugd. Deze organisatie wil
zijn, zegt hij: 1" Een school om de arbei
dende jeugd op te leiden in vergaderingen,
studiekringen, recollecties en retraiten, tot
flink onderlegde, fiere, reine oprechte Chris
tenen. Wij willen onze jeugd vormen opdat
ze later als vaders en moeders de dragers
worden van het geslacht waaruit de Verlos
sers voor onzen Arbeidersstand worden ge
boren.
Deze organisatie wil 2° een maatschappe
lijke dienst voor voorbereiding tot den ar
beid, voor de beroepskeuze, voor de veilig
heid, gezondheid en zedelijkheid op het
werk, voor den arbeidsduur, voor eetmalen
en verplaatsingen. Ze v/il de jeugd leeren
sparen voor later; 3ze wil een maatschap
pelijke dienst die ze tegenover patroons,
tegenover verleiders, enz. zal beschermen en
verdedigen.
Bij het weerleggen van opwerpingen van
Socialisten en anderen die beweren dat hij
die beweging wil om het geld of andere lage
doeleinden, zegt hijT 7k ben arm geboren
en zal arm stervenWanneer hij het ver
haal doet, hoe hij op hét lijk van zijnen
armen vader gezworen heeft zijn leven te
offeren voer het welzijn van den arbeider,
vaart een rilling door gansch de zaal.
Hij smeekt zijn dierbare jeugd zich niet
te laten verleiden door verdeelers of scheur
makers.
Kij jubelt het uit wanneer hij zegt, dat de
Socialisten nijdig en jaloersch maar on
machtig naar onze beweging opzien. Ze
wordt, zegt hij, de spil van een Internatio
nale Katholieke Arbeidersbeweging voor de
jeugd. Hij herinnert aan Kerstdag en zegt
dat dank zij de K. A. J en de V.K.A.J. een
nieuwe Kerstdag aanbreekt: de geestelijke
hergeboorte van Christus in Vlaanderen.
Onvergetelijk is de indruk die deze vurige
apostelrede gemaakt heeft. Ook uit menig
oog werd een traan weggevaagd.
Nog een dankwoord van L. Denoyelle,
Voorzitter der Kajotters
De feestvergadering eindigde met De
Vlaamsche Leeuwen een opwekkend
dankwoord van E. H. Socquet, Proost. Het
feest sloot in de vreugdigste stemming en
zou voortgezet worden door den kosteloozen
ouderenavond.
frank; Moeskroen 137.817 frank; Oostende,
41.669 fr.; Roeselare 106.767 fr.; Thielt, 188.873
frank; Thourout, 12.910 fr.; Veurne, 32.790;
frank; Yper, 15.148 fr., maakt samen 687.22Q
frank.
Al te samen gerekend, komt dit tot een
getal van 500 Kroostrijke Gezinnen, welke
eene som ontvangen hebben van over de
drie miilioen frank, aan een kleinen interest
ofwel zonder interest.
Geen wonder dat Heer Heyman, minister,
onlangs verklaarde, dat het getal aanvragers
der Kroostrijke Gezinnen om premien, ge
stegen was van 5 tot 30 ten honderd.
Iedereen zal t'accoord zijn, dat inzake Wo
ningfonds, de Kroostrijke Gezinnen in West-
Vlaanderen niet slecht bedeeld zijn gewor
den en dat, met een weinig geduld, maar
vooral met een goed voorziene kas, het mo
gelijk zal zijn om aan al de leden der Kroost
rijke Gezinnen, voldoening te schenken.
KATHOLIEKE VLAAMSCHE LANDSBOND
De leden van den Katholieken Vlaam
schen Landsbond worden er aan herinnerd
dat de Algerneene Vergadering van den
Landsbond doorgaat op Zondag 30 Novem
ber' a. s., te 2 ure, in de Christen Arbei
derscentrale, Pletinckstraat, 19, Brussel.
Met genoegen zal tevens worden verno
men dat het de Heer Smeesters uit Kortrijk
is die de bespreking over de Onderwijskwes
tie inleiden zal.
Het lijdt geen twijfel of alle Katholieke
Vlamingen zullen er aan houden in deze
belangrijke vergadering aanwezig te zijn. Er
wordt echter aan herinnerd dat alleen de
leden, op vertoon hunner lidkaart, toegang
hebben tot deze vergadering.
HET BELANG VAN DEN MIDDENSTAND.
Een publicist, zekere Ray, schrijft daar
over in De Telegraaf eeneige bedenkin
gen neer waaraan wij het volgende ont-
leenen
De crisis van het gezag (in tegenstelling
tot het geweld) en van de wettigheid (in
tegenstelling tot de willekeur) heeft overal
éénzelfden oorsprongde verzwakking van
den middenstand en ontwrichting der mid
denpartijen.
In Duitschland is de middenstand voor
drie kwart vernietigd; in Italië heeft hij alle
onafhankelijkheid en heerkracht verloren:
in Oostenrijk heeft hij om zoo te zeggen
nooit bestaan.
Edoch, het bestaan en de welvaart van een
krachtigen middenstand zijn de gunstigste
voorwaarden voor de uitoefening der drie
(Specialist-Gezichtkundige)
Erillen vanaf 5 fr. - Nijpers vanaf 4 fr.
Alle sag van Brillen en Glazen, beste bij
zonderheden. - Vraagt aan deze die onze
Brillen dragen en ge zult hun tevredenheid
vernemen.
mei or>" nieuw toestel tegen de doofheid.
voornaamste functies van het democratisch
stelsel: toezicht op de regeerders door de
openbare meening, een beslissend oordeel der
regeerders omtrent de openbare belangen, en
onderdrukking van elke gewapende macht,
die geen wettig bestaan leidt en die niet uit
sluitend onderworpen is aan de wettige ver
tegenwoordiging des volks.
Voor andere standen is de invloed ten
opzichte van het democratisch regiem zeker
niet minder belangrijk.
DE EERSTE SLAG IS GELEVERD.
De twee eerste weken van het politiek
jaar waren erg beroerd. En dat alles om
iets meer dan niets. Een storm in een glas
water.
De Kamerbespreking was soms zeer ru
moerig en dat alles ging om den uitleg van
iets dat danig eenvoudig was. Het moet toch
zijn dat de uitleg, dien M. Jaspar gaf, niet
bijzonder klaar was, anders zou men er zoo
veel woorden niet aan verspeeld hebben.
Zelfs in den Senaat bewees de tussehen-
komst van Senator Rector Vermeylen dat
er iets haperde aan den maatregel die geno
men werd. De duistere uitleg van M. Jaspar
