AFSL
De Kerstrede van z. h. rins li
Eon Bisuwjiirsü!!
uoof onze missionnarissen
1
1
Voot* de ftookers
CUaar. .en uuanneer
Politiek Overzicht
sieeniiahhsri] schabmlue
Goeda STEE KEN
155 fr. per 1000
28' JAAR. - N' 2.
1 fr. per reek;
minimumprijs per
lnlassching4 fr.
fl
M
1
Notarieel-, Annoncen
en Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
Mad. VAN0ENDRIES8CHE
Onze Ooplogsehsxde
MELOTTE
Ontrotrﻫrs MELOTTE, N. V.
WEEKBLAD» 35 CENTIEMEN
Abonnementsprijs
per Jaar:
(per ppst)
jbi 't Land: 18 fr
In Stad: 17 fr.
FrankrijkS5 fr.
Andere ianden: 40 fr.
TARIEF
Kleine Berichte»:
1
i
lii
- lï'd
1
.r.*
'i
i;®
k
Postabonnenten in Belgie die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post'
bureel dat hun bedient, en niet aan ons,
ast f
st- f
Telefoon Nr f. Uitgever
SANSEN - VANNESTE, Poperinghe. Postcheck Nr 15.570.
Wie inlichtingen begeert over aankondi
gingen, wordt verzocht een postzegel voor
antwoord bij zijn schrijven te voegen.
Alle annoncen zijn
vooraf te betaler,
en moeten tegen Cta
Donderdag noe»
Ingezonden worden.
Kleine beriehten
tegen den
Vrijdag noen.
TARIEF
Notarleele
Verkoopingen:
90 cent.
per gewone regüA
Annoncen
Prijzen op aanvraag
De economische ontreddering in de we
reld. - De noodzakelijke heropbouw in
chrlstelijken geest. - Vrede op aarde. -
Het katholiek vredesapostolaat. - Be
gevaren voor den vrede. - Geen wede
zonder gerechtigheid en liefde.
Daags voor Kerstdag ging de Geestelijk
heid van het Vatikaan, naar jaarlijksche
gewoonte, Z. H. de Paus zijne heilwenschen
aanbieden. Te dezer gelegenheid hield Z. H.
eene Kerstrede.
j wee van d;: punten" welkt hij aanraakte,
zijn van zoo'n groot, actueel en algemeen
belang, dat we ze hier onze Lezers ter over
weging willen rnededeelen.
De woorden van Zijne Heiligheid kunnen
niet anders dan weerklank vinden in de
wereld en een onderwerp van overweging
uitmaken niet enkel voor de katholieken,
doch ook voor de andersdenkenden.
Pius XI toch legt den vinger op de wonden,
waaraan onze zieke wereld lijdt en geeft het
eenige redmiddel aan: een heropbouw in den
geest van Christus: God van vrede en ge
rechtigheid
De economische wereldcrisis
In zijn rede sprak Z. H. over zulke pijn
lijke zaken, zooals de geschiedenis, zegt Hij,
er wellicht nooit geregistreerd heeft
Het is misschien, deed Hij opmerken,
omdat de wereld zich nooit in die voorwaar
den heeft bevonden van stoffelijke en zede
lijke, private en openbare, persoonlijke en
gezamenlijke betrekkingen, welke de uitge
breidste en verst verwijderde terugkaatsin
gen onvermijdelijk maken van al de schok
ken welke zich voordoen in de verschillende
.landen en de politieke, financieele, sociale,
.economische en nijverheidsmiddens.
Wij willen zeggen deze algemeene finan-
igieele en economische crisis, v/elke zoo pijn
lijk wordt gevoeld zelfs door de Staten en
'Volken, zelfs door de rijksten en de sterksten
:Z00als door de kleinsten en door de nederig
ste families, en door dezen, het is te begrij
pen, het ergste. Wij willen zeggen deze zoo
.uitgestrekte werkloosheid, welke den arbeid
en het brood ontneemt aan zooveel werklie
den en aan hun families, en welke steeds
meer de behoefte doet gevoelen aan een
betere sociale en wederlandsche inrichting,
ingegeven dcor meer gerechtigheid en meer
christen naastenliefde en welke, zonder om-
^.verping' der orde gesteld door de Goddelijke
.Onenigheid, tusschen de verschillende
happen en volken de broederlijke samen
werking, nuttig aan allen, mogelijk en doel
treffend maakt, in plaats van den harden
.strijd en de opgedreven mededinging, allen
schadelijk en na min of meer tijd ramp.^
spoedig. Gezegend wezen alle gedane pogin
gen om zulke groote smarten van het heden
te lenigen en om een betere toekomst voor
te bereiden.
Wij willen spreken van die vage vrees met
dewelke velen de toekomst inzien, alsof zij
in meer dan eene sector van den horizon
dreigende wolken zien, vrees welke (zeggen
wij het onmiddellijk) volgens Onze meening
overdreven is en wolken (Wij hopen het im
mer) welke niet alle onweders meebrengen,
doch welke nochtans de geesten in onrust
houden. En wij zeggen dat zij niet alle on
weders meebrengen, daar alle universeele en
schrikkelijke rampen zeker voorbereid zijn
door eene overweldigende propaganda van
alle soort en vijandig van allen godsdienst,
alsook door de overweldiging der slechte ze
den; doch het ergste is te vreezen, indien
de betreurenswaardige zwakheid, het toene
mend zedenbederf en die drang naar aard-
sehe goederen niet tegengewerkt worden.
En bij al de opgesomde kwalen zijn zich j
zcowat overal, doch vooral in Italië, allerlei
rampen komen voegen, zooals aardbevingen,
zeevaartrampen, overstroomingen en tem
peesten. Overal en altijd worden de talrijke
oproepen beantwoord door den Vader die
eerst en vooral antwoordt door het gebed
van eiken dag en door de Vaderlijke herop-
beuring en vervolgens, volgens zijn vermo
gen (vermeerderd door tal van edelmoedige
giften) door eenige stoffelijke hulp.
De beproevingen van de Kerk buiten Rome
Dooi" God aan het hoofd van gansch de
Kerk geplaatst, is ons hart daar waar zij
lijdt, strijdt en bidt, en bidden, strijden en
lijden wij met Haar. En deze Heilige Kerk
van God lijdt, al biddende, onzeggelijk leed
en strijdt al biddende, den hardsten strijd
in menig land.
Men moet ook nog veel bidden (minstens
dat) voor Onze broeders en zusters van
Mexico, voor de bewonderenswaardige kam
pioenen die, in den naam van en uit liefde
voor Jezus-Christus, lijden en sterven in
Rusland, in Siberië, en door hunne smarten
de herleving in Christus voorbereiden van
die onmetelijke streken en hunne ontelbare
volken. Men moet ook bidden voor Onze
kranige en dappere Missionarissen en voor
onze dierbare Missies in China die, nog in
•vele deelen van dit overgroot land, zeer zware
beproevingen onderstaan hebben en onder
staan, niet zonder de glorie van echte mar
telaren; niet door 't toedoen van die in het
.Ugemeen goede en vredelievende bevolking,
,maar door 't toedoen van een klein getal
"(betrekkelijk klein) van geweldenaars dik
werf aangedreven door dezelfde anti-sociale
en anti-godsdienstige propaganda die gansch
de beschaafde wereld bedreigt.
De vrede van Christus
is geen gevoelerig pacifisme
Na die plechtige klachten, sprak Pius XI
over den vredeswensch die Hem wordt inge
geven door het Kerstfeest, Vrede voor al
de menschen maar waar aan de katholie
ken vooral gehouden zijn mee te werken,
priester en leeken, omdat zij in 't bijzonder
den God van vrede toehooren.
't Is aan de katholieken van heel de we
reld en vooral aan degenen die studeeren,
werken en bidden in de Katholieke Actie,
dat Wij heden dringender dezen oproep rich
ten. Dat zij zich allen vereenigen in den
vrede en voor den vrede van Christus, in
volle accoord van gedachten en gevoelens,
wenschen en gebeden, werken en woorden
gesproken en geschreven en gedrukt woord.
En het zal eene warme en zeker weldoende
atmosfeer zijn van waren vrede, die gansch
de wereld zal omhullen.
Maar het moet de vrede van Christus
zijn, en niet enkel een verward en vaag ge
voelerig pacifism. Want, de eenige ware vrede
is deze die van God komt, de eenige die de
hoofdzakelijke en onontbeerlijke kenteekens,
alsook de kostbare vruchten van den vrede
bezit.
De Kerk, onvergetelijk Leerares herinner
de er ons aan, enkele dagen geleden, door
ons te doen herlezen in de heiligheid van
het (Goddelijk Sacrificip, liet schoone en
diepe woord van den Apostel der Heidenen
(Philip. 4. 7,); - Dat .de vrede van God die
boven al de zinnen is, uw harten en uw ver
stand behoede.in ..Christus Jezus Onzen Heer».
De ware vrede van Christus is.dus boven
de .zinnen.,'.en '.t is .een .erge dwaling te geloo-
ven dat een ware en duurzame vrede kunne
heerschen tusschen de .menschen en volken
zoolang deze hun eerste, bijzonderste en gre
tigste opzoekingen richten op gevoelige, stof
felijke, 'xutfflsfehf :zaken. ..Daar .deze begrensd,
zijn, kunnen zij moeilijk allen bevredigen,
zelfs als niemand (wa.t .kwalijk zal lukken)
't leeuwenaandeel wil nemen, en noodzake
lijk hoe meer er zijn om te deelen, h.oe klei
ner het deel is van eenieder. Waaruit volgt
dat aie goederen bijna .onvermijdelijk bron
nen zijn van tweedracht .en geschillen, van
begeerlijkheid en af gunst. .Het tegendeel geldt
voor de geestelijke zaken; de waarheid, Joe.t
goede, de deugd; hoe meer .dezen breed mee
gedeeld worden, hoe overvloediger ze zijn en
vruchten afwerpen ten voor.deele der bijzon
deren en der gemeenschap.
De geest van vrede
Voorwaarden van den waren vrede
Een andere dwaling tegen dewelke het
Apostolisch woord, van goddelijke ingeving,
ons wil vrijwaren, is deze van dengene die
gelooft dat er een waarachtige uiterlijke
vrede kan zijn tusschen de menschen en de
volken daar waar er geen inwendige vrede
is, 't is te zeggen daar waar de vredesgeest
niet in het verstand en in de harten gedron
gen is, 't is te zeggen niet genoegzaam in het
verstand en in de harten woont om recht
vaardigheidsredenen te erkennen en te eer
biedigen. om te begrijpen dat de rechtvaar
digheid moet samengaan met de liefde en
dat de tweede de overhand moet hebben op
de eerste. Want, als de vrede, volgens den
profeet, het werk en de vrucht moet zijn van
de rechtvaardigheid (Isaias, 32-17) toch
hoort hij veeleer tot de liefde dan tot de
rechtvaardigheid, zooals St Thomas het zoo
klaar leert.
Het is, eilaas! moeilijk dat de inwendige
vrede van den geest en van het hart tus
schen burgers en maatschappelijke klassen
heersche en dure, indien erge redens van ge
schil oprijzen tusschen burgers en sociale
standen, en voortdurend tengevolge eener
niet billijke verdeeling van de voordeelen en
de lasten, van de rechten en de plichten,
van het medevoortbrengen van het kapitaal,
van het bestuur en het werk en van het deel
nemen aan deze vruchten die maar alleen
kunnen voortgebracht worden door eene
Vfiendschapbëhjkë samenwerking. Het is'
moeilijker, om niet te zeggen onmogelijk,
dat de vrede tusschen de volken en tusschen
de Staten voortduurt, indien, in plaats van
de echte en zuivere vaderlandsliefde, er een
zelfzuchtig en hard nationalisme heerscht,
't is te zeggen haat en afgunst, in plaats van
den onderlingen wensch naar het goede;
wantrouwen en verdenking, in plaats van
broederlijk vertrouwen; mededinging en
strijd, in plaats van samenwerking in de
eendracht; heersehzucht naar de alleen heer
schappij en de overheersching, in plaats van
eerbied en bescherming van al de rechten,
zelfs deze van de zwakken en de kleinen.
En dan, het is volstrekt onmogelijk, dat de
volken den vrede bezitten en genieten van
deze rust in de orde en de vrijheid, die de
corsprong zelf van den vrede zijn, zoolang
er van binnen en van buiten bedreigingen
zijn en gevaren, waartegen geen maatregelen
en voorbereidselen van voldoende verdedi
gingen gesteld zijn. Voorzeker, deze bedrei
gingen en deze gevaren zijn onafscheidbaar
van de anti-maatschappelijke en anti-gods
dienstige propaganda, waarop Wij reeds ge
zinspeeld hebben. Maar het is niet met de
stoffelijke verweermiddelen alleen dat men
hen zal kunnen verwijderen en overwinnen.
Wat de bedreigingen van nieuwe oorlogen
betreft, dan wanneer de volken nog den gee-
sel van den laatsten wreeden oorlog pijnlijk
gevoelen, daaraan willen Wij niet, kunnen
Wij niet gelooven, daar Wij niet kunnen
denken dat er een beschaafde Staat zou be
staan, die zóó monsterachtend moordend en
bijna zeker zelfmoordend zou willen worden.
Moesten wij van zulk bestaan slechts een
vermoeden hebben, dan zouden Wij Ons tot
God moeten wenden met het gebed ingege
ven aan den Koning-Profeet, die nochtans
den oorlog en de overwinning kende: dis-
sipa gentes quae bella voluutbeschaam de
naties die den oorlog willen (Ps 67,31), en
met het dagelijksch en wederlandsch gebed
van de Kerk: dona nobis pacem(geef
ons den vrede).
Ten slotte heeft Plus XI de aanstaande
afkondiging gemeld eener Encycliek over
«het christen huwelijk», in betrekking met
de tegenwoordige voorwaarden, noodwendig
heden en wanorde in de families en in de
samenleving
Tandmeester
DIXMUDESTRAAT - 47 - YPER.
BERICHT.
Ieder postkantoor krijgt elke
Zaterdag zooveel gazetten als
er geabonneerden zijn. Als er
dus een geabonneerde zijn ga
zet niet ontvangt moet hij
NIET AAN ONS
maar aan zijn briefdrager re-
ciameeren die voor de bestel
ling moet zorgen.
Op Zondag 11 dezer wordt in het Bisdom
Brugge onder al de H. Missen een buiten
gewone omhaling gehouden, op bevel van
Z. D. H. Mgr WAFFELAERT, voor de Afri-
kaansche Missiën en de Afschaffing' van den
Slavenhant 1.
Qnze Mi:, .narissen, die ALLES verlieten,
verwachten van ALLEN een nieuwjaarsgift.
Niemand zal er armer door worden! Vele
kleintjes maken een groot! Een milliard zie
len wachten!
Een beste middel om 't jaar onder Gods
zegen te beginnen!
De Vereeniging der Missiebonden voor Lee
ken, 43, Guido Gezelle-laan, Brugge.
181
DAGELIJKSCHE RAADPLEGINGEN
van 8 tot 12 uur en van 2 tot 5 uur.
De eischen van een steeds toenemende
productie en de bezorgdheid om aan de
rookers steeds een onberispelijke sigaret te
kunnen aanbieden, deden de Fabrieken der
St MICHEL-sigaretten ertoe besluiten haar
inrichtingen aanzienlijk uit te breiden en
naar elders over te brengen.
Niets werd ontzien om deze Fabrieken toe
te rusten met al wat de meest moderne
techniek heeft voortgebracht, ten einde uit
de tabak het beste te nemen om sigaretten
te maken, die zonder weerga zijn wat zui
verheid en aroma betreft.
Ingericht voor een productie van ver
scheidene milliarden sigaretten per jaar7 zijn
de nieuwe Fabrieken van de St MICHEL-
sigaretten, zoowel door haar outilleering als
door haar organisatie, een echte model
inrichting in haar genre.
Zij doen aan onze nationale nijverheid
de grootste eer aan.
u Bij het ter pers gaan vernemen wij dat
de geruchten die in omloop waren nopens
het vertrek van den heer Esquelin, Hoofd-
staatskommissaris onzer Réchtbank van
Oorlogschade niet gegrond waren. Zoo le
zen wij in een Ypersch weekblad. Handelen
die lieden, die zooiets schrijven, te goeder
trouw of is het alleen om hun lezers in de
waan te laten nopens de echtheid der Mi-
nistcrieele beslissing. Wij twijfelen êr geens
zins aan dat zij ten volle op de hoogte zijn
van hetgeen in de laatste weken is gebeurd.
Ten andere, wat hier verleden week in het
blad breedvoerig werd uiteengezet, heeft het
vlaamsche volk genoeg kunnen overtuigen
dat men maar steeds voort tracht te konkel
foezen. Ook maar een gerucht zeker zooals
de afschaffing van den Rechtbank van Oor
logschade te Yper en zijne bijdiensten. Wij
kennen dat liedje.
Het is een feit «at M. Ververken op 11 De
cember bij brieve persoonlijk van den heer
Minister Hontart werd aangesteld om na
Nieuwjaar heel den Dienst op hem te ne
men, daar M. Esquelin zich opnieuw ten
dienste stelde van het Beheer der Registra
tie en Domeinen, waaraan hij vroeger toe
behoorde. Heeft M. Esquelin zelf zijn ont
slag aan den Minister gevraagd om naar
zijn ouden Dienst weer te keeren, ofwel is
het de Minister die het initiatief heeft ge
nomen een wantoestand te regelen? Wij zijn
geneigd eerder het laatste te gelooven, nu
vooral wij weten dat er zoo een geweld is
aan den dag gelegd om voor M. Esquelin te
bekomen dat hij mocht blijven. Wat al ko
medie
M. Esquelin, door zijne groote dienst
vaardigheid tegenover allen is het best ge
schikt dan wie ook... dan M. Ververken, wil
len de blauwe vrienden van den heer Hoofd-
staatkommissaris zeggen. Maar de kleine
mensch verstaat hij niet en heeft er dus
nooit geen betrekking mede gehad; en het
was dan ook niet om zijne fransche beoor
deeling te vertalen voor den eenvoudigen
sterveling dat de heeren Staatskommissaris-
sen den sukkelaar een vonnis of overeen
komst gaven in het franschü! V/ij willen de
diensten, bewezen door M. Esquelin, niet
verminderen en zijn de eersten om te be
kennen dat hij met grondige kennis de za
ken heeft behandeld, doch het blijft toch
waar dat hij de taal van het Volk niet kent
en dus te Yper op zijn plaats niet meer is.
M. Ververken als Vlaming, gewezen hoofd
van een dienst in 't Staatskommissariaat te
Thcurout, en sedert jaren hoofdopziener van
het herbeleg, is toch zeker wel meer be
voegd, gezien zijn grondige kennis van het
Vlaamsch, de laatste zaken door te drijven.
Aangesteld in eenen dienst van herbeleg,
die er alles behalve lieftallig uitzag, heeft
hij tot groote voldoening van het Midden-
beheer dit na korten tijd heel en al op zijn
pootjes gezet. Al zijne krachten heeft hij
eraan gewijd en voor hem is zeker waar, dat
hij geen enkel oogenblik over had om zich
met andere zaken bezig te houden. Dat kan
van iedereen niet gezegd worden. Zoo
oordeelde waarschijnlijk ook de Minister
Houtart, toen hij op 11 December M. Ver
verken met heel den Dienst van Yper be
lastte.
De toestand is nu heelemaal zoo dat de
Vlamingen zulks niet langer dulden kunnen,
en wel hopen dat spijts alle franskiljonsche
blauwe tegenwerking de Minister den wan
toestand zal verhelpen of... moet er weer
een woordje uitleg worden gevraagd in volle
Kamers vanwegens onze Vlaamsche Volks
vertegenwoordigers? E.
IBBflBBBBBBt8BB9RBBBB£li&l!SSBBBB3I3B
Dat zijn twee vragen, Lezer, die dagelijks
leven in het hart en komen over de lippen
der menschen.
Waar woont de dokter? En wanneer is hij
te spreken? Waar is het station? En wan
neer gaat er een trein? Dat zijn vragen, die
in verlegenheid of met het oog op iets, dat
noodig of aangenaam is, worden gedaan. Een
zieke behoeft een dokter, en wie gaat er niet
gaarne eens op reis?
Doch wij stellen nu deze beide vragen met
het oog op wat volstrekt onnooclig is, en dat
nog nooit iemand, die in verlegenheid zat,
er uit geholpen, maar veeleer er al dieper
in gebracht heeft
Waar en wanneer wordt er gevloekt? Me
nigeen zegt of denkt bij deze vraag: wat
heeft dat nu te beduiden? Vloeken geeft
den mensch immers niets, brengt hem toch
niet aan! Dat is ook zoo. Het vloeken is een
nuttelooze en zeer dwaze zaak. De dronkaard
de wellustelling, de lasteraar hebben nog een
zeker, zij het dan ook jammerlijk genot bij
het bedrijven van het kwaad. Maar de vlo
ker wint met zijn vloeken het allerminste
zelfs niet. Ook kan hij voor zijn ruwe, las
terlijke taal volstrekt geen verontschuldiging
inbrengen. Het vloeken is een gansch ver
metele. zonde. Niets noodzaakt den mensch
er toe. Het is geheel een uiting van 's men
schen boos en verdorven hart.
Ten aanzien van dat nuttelooze, vermetele
en vruehtelooze vloeken nu stellen wij thans
de vraag: waar en wanneer het geschiedt.
Wil toch eens ernstig naar het antwoord
luisteren.
Waar vindt men de vloekers? En het ant
woord is: OVERAL! In de kazerne en op de
straat. In de kroeg en in de salon. In den
trein en op de boot. Op het ziekbed en op
de bruiloft.
Bij welken leeftijd en onder welken stand
Vindt yien vloekers? Het ontzettend ant
woord is; bij allen leeftijd: mannen en vrou
wen,' .vSLarüs en kinderen. yJ8ek.cn.' En
onder alle standen: soldaten en arbeiders,
heeren en dienstknechten, vrouwen en
dienstmaagden vloeken.
Ga waar gij wilt, en overal zult gij vloe
kers ontmoeten.
Wanneer vloeken die menschen nu, en
waarover vloeken zij? Het vreeselijk ant
woord is: Schier altijd en bij alles.
Menige man vloekt tegen zijn vrouw, me
nige moeder vloekt tegen haar kinderen en
velen vervloeken zich zelf. Men'vloekt over
regen én droogte, over koude en hitte, over
een gebroken arm en over een scheurtje in
zijn klèed.
Over niets en over alles vloekt men.
En wanneer wordt er nu gevloekt? Gij
hoort het kind vloeken bij zijn spel. De
schipper aan het roer. De vrachtrijder slaat
vloekend zijn arme, magere paard, als het
met den te zwaar geladen wagen niet tegen
de hoogte op kan. Vloekende laat de kaart
speler de kaarten door de handen glijden:
een vloek ,als hij verliest en eveneens een
vloek, als hij wint. Men vloekt in nuchteren
toestand en als men dronken is. Menigeen
stort zich de ontzaglijke eeuwigheid vloe
kend in!
Dat noodelooze en nuttelooze vloeken hoort
gij oyeral. Men doet het allerwege en onder
alle omstandigheden. Bij iedere aanleiding,
vaak zonder de allerminste aanleiding. Daar
zijn menschen, die even onwillekeurig vloe
ken, als zij ademhalen. Zij weten zelf vol
strekt niet meer, dat zij het doen..
Maar is dat zoo algemeen voorkomende
vloeken nutteloos en vruchteloos, het is niet
temin een schrikkelijke en vrecselijke zaak!
Het geeft den vloeker geen winst, maar het
berokkent hem het allervreeselijkste kwaad.
Wie vloekt, roept God oordeel over zich in.
Vloeken maakt rijp voor de hel, waar alles
lastert en vloekt De vloeker, die zich niet
bekeert, wordt straks van God vervloekt. Hij
zal het geduchte woord vernemenGa weg
van Mij, gij vervloekte, in het eeuwig ver
derf!
Daar loopt dat onnoodige, nuttelooze- en
vermetele vloeken op uit!
M*.1' riT*
Belgische Fabriek
Ghicorel WYPELIER-TAFfTN
Vsjiral Vennootschap. YPER
GEZAGCRISIS.
Eindelijk, ja eindelijk heeft de Regeering
den Heer Hulin voor de keus gezet: ofwel
Leeraar aan de Hautes Etudes ofwel Pro
fessor aan de Hoogeschool van Gent.
De Regeering kemt als een gepluimd kie
ken uit den slag. Haar gezag heeft een lee-
lijken deuk gekregen in deze ellendige ge
schiedenis.
Dat Studenten 's lands Regeering op hare
plichten moet wijzen is erg, zeer erg. Maar
dat de geheele Academischen Raad weigert
eenigen tuchtmaatregel te treffen tegenover
de Studenten en de 33 Vlaamsehe Hóoglee-
raren zich solidair verklaren met de Stu
denten tegenover de weerspannigheid en
tuchteloosheid van een hunner mede-Lee
raars, dat is nog veel erger. De verklaring
der Gentsche Vlaamsche Leeraars heeft in
de Regeering het uitwerksel gehad eener
ontploffende bom. M. Jaspar moet erg aan
zijn Ministerbank houden oti zulke affron
ten te kunnen verkroppen.
De maatregel, die over drie-vier weken
moest genomen worden, is nu genömen. Maar
dcor de besluiteloosheid der Regeering zal
hij voor geen cent de gemoederen bedaren
in Vlaanderen.
Wel integendeel. De Vlamingen hebben
geleerd kop te houden. Nu weten wij eens te
meer dat al wat ons recht en regelmatig
toekomt maar gegeven wordt onder druk
van het Vlaamsch verzet, onder schrik, onder
de bedreiging der overrompelende gebeurte
nissen.
Langzaam maar zeker groeit het misprij
zen der Vlamingen voor de weifelende Jas-
par-Regeering en zoo haalt zij ook het mis
prijzen onzer tegenstanders op den hals. Zoo
verscherpt en veralgemeent het algemeen
misnoegen.
Wij yvillen de pogingen door de Vlaam
sche Ministers in het werk gesteld niet klei-
necren, maar zij zelf moeten wel gevoelen
hoe ver zij, met zulke historietjes, van hun
vclk komen te staan en hoe zij ondanks hun
werk en hun streven daarvan noodzakelijk
het slachtoffer zullen worden.
Ons moet ook nog van het hart dat wij
de Vlaamsche Volksvertegenwoordigers meer
krachtdadigheid toewenschen. Er gebeure nu
wat er wil in het land op gebied van Vlaam
sche volksverkrachting', het zijn altijd de
Nationalistische Kamerleden die het vuil
boeltje in het klare moeten trekken. Maar
dat doet hun den dank en de genegenheid
winnen der verongelijkte Vlamingen. Als
Minister Jaspar geen al te kwistig misbruik
kon maken van vertrouwensmoties, die door
de meerderheid toch moeten gestemd zijn,
dan zou hij beter opletten dat incidenten,
zooals wij door de schuld der weifelende Re-
geering in den laatsten tijd te veel gehad
hebben, zich niet meer voordoen.
De Katholiek M. De Schrijver zal de Re
geering ondervragen over het optreden der
Gendarmen te Gent. Dat juichen wij van
harte toe. Mocht hij onder de Katholieke
Vlaamsche Kamerleden veel navolgers heb
ben.
Wij zijn nu in 1931. Het beloftejaar 1930
is voorbij. Moge 1931 een eind stellen aan
de miserie van het gezag in Belgie en tegen
over het grollende Vlaanderen eindelijk eens
karaktervolle Regeeringsdaden stellen.
SENATOR RYCKMANS OVERLEDEN.
Senator Ryckmans, een voorname figuur
uit de politieke wereld van Antwerpen, is
plotseling overleden.
Hij werd in 1912 als Katholieke Senator
verkozen en hij werd tweemaal tot Onder-
Voorzitter van den Senaat aangeduid.
In alle Katholieke groepeeringen was hij
graag gezien omdat hij steeds de juiste maat
wist te houden.
De opvolger van M. Ryckmans in den Se
naat is M. Jan Declercq, Advokaat en Voor
zitter van het Christelijk Verbond van On
derlinge Bijstanden van Belgic.
DE MILITAIRE SLOKOP.
Over enkele weken deed Belgie eene be
stelling van 45 een-plaatsjachtvliegtuigen.
Thans komt eene bestelling van twee-plaats
vliegtuigen aan de beurt. De totale waarde
bedraagt 300 duizend pond sterling of 52 mil-
hpen frank voor den militairenvliegdipnStt
Op de gewone begrooting van landverde-
diging voor 1931 werd voor den aankoop van
vliegtuigen een uitgave voorzien van 34 mil-
lioen frank.
Zooveel millioenen Belgisce franken die
onze militaire slokop in de lucht zal doen
vliegen.
TEGEN MINISTER VAUTHIER.
De Brusselsche Liberalen hebben wederom
op hunnen poot gespeeld. Tijdens een ze
nuwachtige en woelige vergadering hebben
zij verzet laten blijken tegen de toepassing
van den verbodsmaatregel inzake de Ecole
des Hautes EtudesDe Liberale Minister
van Kunsten en Wetenschappen, M. Vau-
thier, werd duchtig aangevallen en geheel
de vergadering keurde in een motie de hou
ding van den Minister van Kunsten en We
tenschappen beslist af.
De Liberalen bewijzen eens te meer dat
zij niet kunnen gebruikt worden om eene
gezonde regeeringspolitiek tegenover Vlaan
deren te voeren.
Het is vanwege de Liberalen van Brussel
niet loyaal van Minister Vauthier te willen
wegjagen om wille van een besluit door ge
heel de Regeering genomen en waarvan alle
Liberale Ministers mede verantwoordelijk
zijn.
Sturen de Brusselsche Liberalen misschien
vrijwillig aan op een nieuwe Regeerings-
crisis? Dat spelletje kan toch niet eeuwig
blijven duren.
MINISTERRAAD
Dinsdagnamiddag is het Ministerraad ge
weest.
Eerst werden er twee wetsontwerpen goed
gekeurd, betreffende een grensregeling tus
schen de stad Oostende en de gemeente
Steene, en tusschen de gemeenten Adin-
kerke en de stad Veurne.
De Heer Minister van Nijverheid en Ar
beid gaf dan een overzicht over het vraag
stuk van de werkloosheid en de maatregelen
welke er getroffen worden om in den toe
stand te verhelpen of hem te verzachten.
De Minister deelde mede, dat er in de
maand November waren: 38.000 volledige
werkloozen en 75.000 gedeeltelijke werkloo-
zen. Moest men er het getal der niet gesyn-
dikeerden bijrekenen, men bekwam een ge
tal van 150.000.
De toestand in de Belgische nijverheid, in
vergelijking met de andere landen, mag nog
gunstig geheeten worden. De Minister be
sprak dan het index-cijfer en het vraagstuk
der levensduurte. Hij besloot dat het index
cijfer op den huidigen voet moet behouden
blijven, daar het de juiste weergave is van
de schommeling der levensduurte.
VOOR ONTWAPENING.
In een rede over de ontwapening', die
draadloos werd uitgezonden, heeft lord Cecil
als zijn oordeel uitgesproken, dat de toe
komst der beschaving wellicht zal afhangen
van het welslagen of mislukken der voor
gestelde internationale ontwapeningsconfe
rentie, de ontwapening moet een gevolg zijn
van een internationale overeenkomst.
Cecil zeide verder: Internationale ontwa
pening is een van onze grootste nationale
belangen. Wij hebben ons herhaaldelijk ver
plicht de bewapening der naties, die gezege
vierd hebben, te verminderen en te beper
ken, als tegenwicht voor de ontwapening,
waartoe wij onze ex-vijanden hebben ver
plicht. Wij zullen echter onze internationale
verbintenissen te niet doen, indien wij onze
beloften niet nakomen en het is voor mij
in de tweede plaats van belang, dat wij geen
enkel antwoord zullen kunnen geven, indien
van de zijde van Duitschland en zijn vroe
gere bondgenooten, weder bewapening van
hun landen wordt geëischt.
Cecil besloot met de woorden: Sommige
volken zullen ons misschien op de conferen
tie vragen: Indien wij ontwapenen en aan
gevallen worden, zult gij ons dan te hulp
komen? Wij kunnen niet doof blijven voor
een dergelijk beroep en indien wij den vrede
willen door ontwapening, moeten wij bereid
zijn tot alle noodige opofferingen, om die
buitengewone weldaad te verkrijgen.
i
BB9BBB9BB9BBBBB9BBBBNS11BBBBB
R
Wie. geen Ontroomer
voor verschillende gebruiken g
dienende en met verlaagden
melkbak draaiende op eene spil
benut-
B
Hoe belachelijk dom toch!
Tot troost van de Nieuwe en van andere
Liberale Gazetten willen wij hier enkel her
inneren aan het volgende feit, dat zich voor
deed te Leuven, ruim vijf jaar geleden.
Pater C. Friethoff, een Rotterdamsche Do-
minicaan vertelde dat hij als gastvan de
Paters Dominicanen ie Leuven op Aller
heiligen de avondpreek zou houden in
't Vlaamsch. Nauwelijks was hij begonnen
of een groot gedeelte der aanwezigen verlie
ten de kerk al een onnoodig rumoer maken.
Na den preek vernam de Pater dat dit de
gayyppnte was. Zoc-dra een Vl89*nscho preek
begon verlieten de Franschsprekende geloo-
vigen het kerkgebouw. Daar meende nie
mand herin een incidentte moeten zien,
zoodat de Liberale - Nieuwe Gazetook niet
genoodzaakt was aan de Geestelijke Over
heid de les te spellen.
Intusschen zeggen wij kordaat dat zulke
gebeurtenissen streng dienen afgekeurd te
worden en er niet toe bijdragen om de
Vlaamsche beweging onder Katholieke»
sympathiek te maken.
NOG OVER DE VOLKSOPTELLING.
Het is oprecht een zotte doening in oas
land. Eerst moeten de Vlamingen er aile
moeite van de wereld doen om een stukje
wet te verkrijgen en daarna moeten zij nog
meer moeite doen om de toepassing ervan
te verkrijgen. Daarvan zouden wij voorbeel
den met tientallen kunnen aanhalen. Geheel
de wet op het Vlaamsch in de besturen, de
benoemingen die gedaan zijn, enz., enz., dat
zijn al maar zooveel gelegenheden om de
wet eikendag onder de voeten te treden en
dat wordt gedaan juist door degenen die de
wet moeten toepassen.
Nu is de volksoptelling aan den gang. Juist
omdat de telling van 1920 zoo moedwillig
tegen de Vlamingen gedaan geweest is, valt
het te voorzien dat deze van 1930 in het
voordeel van Vlaanderen zal komen te staan.
En de franskiljonsche besturen van Brussel
en van vele taalgrensgemeenten vreezen te
recht den uitslag der telling.
De Minister heeft wel bepaald in welke
voorwaarden de telling moet gedaan zijn.
Maar daar vagen onze verfranschelaars vier
kant hun botten aan. Met naam en toenaam
staan in de Vlaamsche bladen reken lange
misbruiken die allen tegen Vlaanderen ge
pleegd zijn bij de volksoptelling.
Is het geen bittere spotternij dat er op de
formulieren eene waarschuwing voorkomt
waarbij de betrokken personen met eene
geldboete van 100 frank bedreigd worden, in
dien de onderrichtingen niet nauwkeurig na
geleefd worden, wanneer men nagaat dat de
openbare besturen zeiven zich voortdurend
aan ergerlijke en uitdagende wetsovertredin
gen schuldig maken?
Wij zijn benieuwd te vernemen welke
maatregelen de Minister zal nemen om de
reglementen, die hij zelf gemaakt heeft, te
doen toepassen. Welke waarde kan ra-sa
hechten aan eene volksoptelling die niet
ernstig gebeurd?
EERSTE KEUS
aan den oven genomen.
Voor Poperinghe, Abeele, Watou,
Westvleteren, Crombeke, Proven,
Woesten, Elverdinghe, Reninghelst,
Westouter goedkoope voorwaarden
voor het tehuisbrengen.
SYNDIKALISME BIJ DE BEDIENDEN.
Het gaat er in het algemeen gesproken
niet te goed in de bediendenwereld. Vele be
dienden, al schijnen zij het uiterlijk wel te
stellen, zijn fel te beklagen.
Is het niet te betreuren dat de bediendes,
en er zijn er 235 duizend in ons land, niet
beter georganiseerd zijn? Onder alle bedien
den-syndicaten is dat der christene bedien
den veruit het sterkste en het voornaamste.
Welnu het telt slechts 10 duizend leden.
De onverschilligheid der bedienden tegeu-
ovc-r de vereeniging spruit meest voort uit
het feit dat er veel te veel bedienden zijn
en dat ze dan ook zeer dikwijls te veel op
elkander afdingen. Zij spruit ook nog voort
uit de misplaatste tegenkanting der patroons,
die in hun bedienden medewerkers zien voor
wie de vereeniging niet past.
De spreuk Eendracht maakt macht is
ook waar voor de bedienden, zoowel als voor
de landbouwers, de werklieden, de midden
standers en de patroons zelf.
In de vereeniging ligt de macht. Zoolang
de bedienden dat niet verstaan zal hun lot
nooit verbeteren. Het moet zeker niet gezegd
worden dat de plaats van de christene be
dienden is in het christen bedienden-syndi-
kaat?
MAARSCHALK JOFFRE IS OVERLEDEN.
Zaterdagmorgen om 8 u. 23 is Maarschalk
Joffre overleden op 79 jarigen leeftijd.
Maarschalk Joffre werd geboren te Rive-
sables, een klein stadje der Oostersche Py
reneeën, op 12 Januari 1852 van Katholieke
ouders.
Na schitterende studies gedaan te hebben
en een heerlijke loopbaan beleefd te hebbe*
van officier tot generaal en chef van den
algemeenen legerstaf, werd Generaal Joffre
aan 62 jaar gekozen als opperbevelhebber
van 't Fransch leger toen de oorlog uitbrak.
Men herinnert zich hoe na den langen en
bloedigen aftocht en de bedreiging van Parijs
mel-
kerij.
Remicowrt
«4BBBMWHHBMBBBBIBBB—HilWWIiaS
MISPLAATSTE BEZORGDHEID.
Ten gevolge der incidenten voorgevallen
in de Sint Baafskerk te Gent mkakt het
Vlaamsch Liberaal blad »De Nieuwe Gazet»
zich bekommerd om wille der Geestelijke
Overheid.
Zou men zich niet doodlachen! Zij vreest door de Duitsche legercorpsen, de Fransche
waarachtig dat de Vlamingen zullen te velde Opperbevelhebber den slag van de Marne
trekken om het Latijn uit de kerk te weren won in de eerste Septemberdagen van 1914.
en het Vlaamsch er in de plaats te zetten. Dat was het groote heldenfeit, dat den naam
