x
Rechterlijk Eerherstel
Zalig Nieuwjaar
V Monseigneur WAFFELAERT,
Bisschop van Brugge
INSCHRIJVINGSFORMULIER
Zalig Ende
ZONDAG 27 DECEMBER 1931.
•28* JAAR. - N* 52.1
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
mrm
DRINGEND BERICHT
AAN ONZE ABONNENTEN
MELOTTE
Qntroomers MELOTTE, N. V.
KINDJE DOODGEREDEN
TE BERLAER
Januari negentien honderd dertig, en wel-
i
i Aangezien .het artikel, door hen ge
gevolgen van dat misbruik.
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN."
"DE POPERINGENAAR"
Uitgever
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon Nr 9. - Postch. N' 15.570.
ABONNEK NTSPRIJS
4 -,.— li.K JAAftf
Voor Belgie: 18 fr.
Frankrijk cn Congo:
Ander landen:
8 Belgas
of 40 fr.
9 Belgas
of 45 fr.
PflPERfflGEHAAB
TARIEF VOOR BERICöTEN:
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum» 4,00 fr.
1 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur.
Berichten op 1* bl per regel 2,50 fr.
Berichten op 2* bl. per regel 1.75 fr.
Berichten op 3* bl. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.00 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond ingezonden worden. - Kleine
berichten tegen den Vrijdag noen.
Weeral een jaar voorbij! het scheen
maar pas begonnen en 't ruimt al voor
een ander. Beteren zal het niet. Integen
deel: hoe ouder wij worden hoe rapper
de tijd schijnt voorbij te snellen. Treffend
zegt een schrijver: Het leven is een wij
zerplaat, waarop de uren srtëller vorderen
in den namiddag dan in den voormiddag.
Gelukkig zoo wij doo de jarensnelheid
onderricht, de diepe woorden van St-Pau-
lirs begrijpenWij hebben hier geene
blijvende stad, maar wij zoeken eene toe
komende of van St-Augustinus: Gij
kwaamt op de wereld, niet om er te blij
ven, maar om er uit te gaan.
Een nieuw jaar begint. Volgens schoone
vlaamsche gewoonte wenschen wij het aan
onze geachte lezers en lezerressen Zalig
en gelukkig, met nog vele navolgenden,
als het God belieft».
Weest gelukkig in uw huishouden!
Gelukkig met en door uwe kinderen; ge
lukkig in alle ondernemingen; gelukkig
In handel en nijverheid, gelukkig in uwe
labeuring.
Weest gelukkig in uwe parochie, ver
eend met uw herders voor uw zedelijk
welzijn.
Aan de brave kinderen wenschen wij
oppassende ouders, deugdzaam en voor-
beèldig, die op tijd en stond hun de roede
niet zullen sparen, evenmin als hun eigen
ouders hun die niet spaarden om hen
vroom en deugdzaam te maken zooals ze
thans zijn.
Aan de ouders wenschen wij goede, on
derdanige, hen liefhebbende kinderen die
eens de troost en de steun zullen zijn van
hun ouden dag!
Aan allen dus een hartelijk Zalig en
gelukkig Nieuwjaar!
Doch vergeten wij niet dat wij zelve
grootendeels kunnen maken dat het jaar
zalig en bijgevolg echt gelukkig weze.
Zalig zal het zijn als wij het doorleven
niet in bras- en zwelgpartijen, niet in
onkulschbeid en ontucht, niet in eerbejag
en tweiuracht, maar omkleed met den
Heer Jezus. (Rom. XIII, 13,14)
Betrachten wij wat hooger is, en niet
het aardsche. (Col. Ill, 1, 22.)
Zalig zal het jaar zijn, als wij voortdu
rend den raad volgen door den Zaligma
ker aan den H. Paulus gegeven: Laat het
kwaad en doet het goed; als wij immer
leven in de vriendschap van God rn ons
als voorbeeldige kristenen gedragen.
Zalig nog en gelukkig, indien we door
onze zachtmoedigheid en wederzijdsche
verdraagzaamheid met den evenmensch
in vrede leven; Indien we ons geluk zoe
ken niet in de luidruchtige vermaken der
wereld, maar in -iet stille familieleven en
in het behartigen onzer levenstaak.
O ja, kruisen zullen we te dragen heb
ben in het beginnend jaar? Doch maken
we kruisen licht door de verduldigheid en
de overgeving aan 's Heeren Wil. Door
het lijden naar het verblijden!
En •tarom ■HIS verifier...; 'elijk
als herhaalden nieuwjaarswensch, zij u
ter overweging gelaten deze eenvoudige,
doch zeer treffende verzen:
De klok des levens staat niet stil;
Geen uur hangt af van onzen wil;
Wees christen, daarom voorbereid
Voor 't leven, ginds in de eeuwigheid,
X.
IBi£S188aü;3tiiaB3EgS23aEiaS3E30
Wij vragen dringend aan onze bericht
gevers en correspondenten, alle mededee
Ungen, aankondigingen en berichten te
Willen opzenden, ZOO VROEG MOGE
LIJK, en ten laatste TEGEN WOENS
Ï)AG AVOND.
1. r gelegenheid van NIEUWJAAR moet
«13 blad EEN DAG VROEGER ver
schijnen.
In 't Binnenland
De nieuwe inschrijvingen kwamen ons
dit jaar talrijk toe. Vanaf aanstaande
week moeten al onze Post-Abonnenten
- nieuwe en oude hun blad tehuis
besteld worden zonder adresbandje. De
eerste week brengt dat voor de Postbo
den onvermijdelijk wat moeilijkheden bij;
het is voor hun nu overlast tijdstip.
De Abonnenten die aanstaande week
hun blad niet zouden ontvangen, moe
ten dit dus vfagen aan de Postbode
die het noodige zal doen om hun vol
doening te geven. Schrijf niet naar ons
wij kunnen er niets aan doen.
In Frankrijk en Congo
Zooa.s reeds gevraagd, gelieven onze
Abonnenten in Frankrijk en in Congo
die nog niet betaalden voor i932, ons
seffens het bedrag 40 frank op te
sturen, 't zij per internationaal postman-
daat (wat het zekerste is)v't zij per aan-
geteekenden brief in belgisch of fransch
geld. Met bedrag, juist adres aangeven.
We verwachten het bedrag vóór Nieuw
jaar, en zenden vanaf aanstaande week
ons blad enkel voort aan dezen die be
taalden; niet meer aan de anderen.
Voor onze Abonnenten van
En geland, Amerika en ander landen
gelden zelfde opmerkingen als voor
Frankrijk, met dit verschil ,dat de abon
nementsprijs voor deze landen 45 frank
bedraagt.
We verwachten er ons aan dat al onze
geachte Lezers ons zullen trouw blijven
en intusschen bieden wij hun onzen bes
ten dank aan en onze achtingsvolle groe
ten. DE POPERINGENAAR.
«L «i
<oopt niet den eerste den beste
ONTROOMER.
Indien gij uwe belangen lief
aebt, verlangt den Ontroomer.
Remicourt
OP 84-JAUïGEN LEEFTIJD VRIJDAG
AVOND OM 22 U. AAN DE GEVOLGEN
EENER HEELKUNDIGE BEWERKING
OVERLEDEN
Het Belgisch Episcopaat is in rouw ge
dompeld wegens het afsterven van zijn
Doorluchtige Excellentie Mgr Gustavus-
Josephus, Waffelaert XXII" Bisschop van
Brugge.
De Doorluchtige Kerkvoogd is Vrijdag
avond om 10 uur zachtjes in den Heer
ontslapen in het St Janshospitaal, te
Brugge, alwaar hij een dubbele heelkun
dige bewerking had ondergaan.
Mgr Waffelaert, deken van het bis
schoppelijke college van Belgie, was ge
boren te Rollegem den 27 Augustus 1847.
Hij werd priester gewijd den 17 Decem
ber 1870 en benoemd tot coadjutor te St
Michiels bij Brugge den 3 Februari 1871,
en daarna onderpastor te Biankenberge
den 15 Februari 1871.
De jonge priester was toen ziekelijk en
Mgr Faict, de toenmalige Bisschop zond
hem in een bediening aan de zeekust voor
zijne herstelling.
Den 5 October 1875 werd E. H. Waffe
laert naar de Hoogeschool van Leuven
gezonden voor zijne studiën in Godge
leerdheid, waar hij zich in hooge mate
onderscheidde.
Hij werd dan opvolgentlijk benoemd:
Leeraar in de zedelijke godgeleerdheid in
het Groot Seminarie van Brugge den 23
September 1880; eere-Kanunnik van de
Hoofdkerk van Brugge den 26 Juli 1889;
vicaris-generaal van Mgr Faict den 25
April 1894: aartspriester den 10 Juni
1894; capitulaire vicaris den 1 April 1895.
Op 28 Juni 1895 werd Z. E. H. Waffe
laert Bisschop gewijd, opvolgende aan
Mgr De Brabandere, die slechts eenige
maanden het bestuur van het Bisdom
Brugge in handen genomen had, na de
dood van Mgr Faict.
In 1920 werd Mgr Waffelaert vereerd
met het H. Pallium door Z. H. Paus Be-
nedictus XV, ter gelegenheid van zijn
dubbel jubileum van 50jarig priesterschap
en 25-jarige Bisschoppelijke waardigheid.
Mgr Waffelaert was trouwens de laatste
overlevende van vier voorname priesters
die samen hun hoogere theologische stu
diën te Leuven hadden gedaan en tus-
schen wie onverbreekbare banden van
trouwe vriendschap waren gesmeed: Z. E.
H. Deken De Grijze, van Kortrijk, de hoog
in aanzien staande sociale priester van de
Leiestreek; Mgr Seghers, de liefdebisschop
van Gent; Kanunnik Noterman, de flin
ke redenaar wiens geestdriftig woord diep
insloeg en alle toehoorders bezielde en
Mgr Waffelaert, befaamd als theologant,
als navorscher onzer groote mystiekere,
vooral van Ruusbroeck, over wien hij
pennevruchten wist te leveren. Telkenjare
kwamen die vier getrouwe vrienden om
de beurt bij makander en wisten toen in
die innige samenkomsten al de herinne-1
ringen uit hun priesterlijke loopbaan op i
te rakelen en levendig te houden.
Hoog in aanzien stond de afgestorven
Kerkvoogd in de officieele kringen en
bij alle waardigheidsbekleeders aange-
schreven en wij weten uit goede bron,
dat Hunne Majesteiten de Koning en de
Koningin zeer dikwijls hebben doen In
lichtingen nemen omtrent den staat van
gezondheid van Mgr Waffelaert.
Zijne Excell. Mgr Waffelaert was
groot-officier van de Leopoldsorde. Hij
was doctor en meester in Godgeleerdheid
en heeft talrijke groote wetenschappelijke
werken geschreven, die door de godgeleer
den zeer gewaardeerd worden.
Benarde tijden vooral heeft Zijn Excel
lentie doorgemaakt gedurende de oorlogs
jaren, toen zijn geliefd bisdom in twee
was gescheurd door de vuurlinie waar
meer dan vier jaar het oorlogsmonster in
woest geweld zegevierde. Wat het naoor-
loogsch tijdperk al meebracht aan be
slommeringen wegens den heropbouw in
de verwoeste gewesten van kerken, ka
pellen, kloostergemeenten, collegies en
geestelijke genootschappen, zal men licht
kunnen veronderstellen, maar hierbij
dient de nagedachtenis gehuldigd van den
aflijvigen Kerkvoogd, die in alles voor
lichtend en raadgevend wist öp te treden
en spijts zijn hoogen leeftijd al zijn beste
krachten aan den heropbouw wijdde.
Mgr Waffelaert heeft zich ook steeds
bekommerd om de leiding zijner pries
ters; 't was een zijner idealen die zijn
priesterlijke zending nastreefde.
Kranig en wilskrachtig bleef hij tot het
einde, en de jaren schenen machteloos
zijn krachtig gestel te ondermijnen. Toch
had de eerbiedwaardige Kerkvoogd over
2 maanden eene heelkundige bewerking
moeten ondergaan; alles scheen goed te
zijn gelukt, doch Vrijdag was een tweede
bewerking noodig. De toestand van den
zieke was voldoende, toen met den avond
zijn gesteltenis schielijk verergerde. Hij
had vele krachten verloren en rond 9 ure
werd Mgr met de laatste H. Olie bediend
door zijn coadjutor Mgr Lamiroy.
De doorluchtige zieke is om 10 ure
's avonds zachtjes in den Heer ontslapen.
Wij vragen onze lezers een gebed tot la
fenis der ziel van den Doorluchtigen Over
ledene. Dat God zijn dienaar genadig zijl
Wegens het afsterven van Mgr Waffe
laert, wordt de nieuwe Kerkvoogd voor
het Bisdom Brugge: Mgr Hendrik Lami
roy, die hem wegens usn hoogen ouder,
dom, als Hulp-Bisschop met recht van op
volging werd gegeven.
Z. Exc. ontving de Bisschoppelijke wij
ding den 14 October 1929 en heeft aldus
dadelijk na het overlijden van Mgr Waf
felaert, het bestuur van het Bisdom in
handen genomen.
De begrafenisplechtigheden van Zijne
Excellentie Mgr Waffelaert, had plaats
Donderdag, te 10 uur in de Kathedraal
Sint Salvator. Zijne Eminentie Kardinaal
Van Roey heeft de rouwplechtigheden ge
leid. Het stoffelijk overschot van Zijne
Hoogwaardigheid werd in het bisschoppe
lijk paleis, door duizenden eerbiedig ge
groet.
Mgr Waffelaert op zijn doodsbed in het bisschoppelijk paleis waar talrijke gcloovi-
gen een vromen afscheidsgroet kwamen brengen
Ondergeteekende (1)
wonende gemeente
wenscht een abonnement van maanden op DE POPERINGENAAR
vanaf 1 Januari 1932 en verzoekt het Beheer hem een kwitantie door de post
te laten aanbieden.
(1) Naam, voornaam en adres duidelijk schrijven.
Wie bovengemelde formuul invult en aan de postbode geeft, zal ons blad
ontvangen vanaf den Zondag van Januari 1932.
Ik kijk naar mijn monter, die Sarei
die zooveel werkt, meer dan acljt uur
over dag en ln deze donker weken nog
meer over nacht, die Sarei blijft toch
rond en gezond. leverig klopt hij, men
zou haast zeggen dat hij in dezen crisis
tijd blij is niet te moeten gaan doppen.
Mijn monter werkt met de naald of
beter nog, hij is zulke flinke en rappe
vakman dat hij twee naalden te gelijk
bezigt, een groote en een kleine. Mijn
monter heeft een goed hert, ik hoor het
kloppen, het slaat heel regelmatig, en dat
goe herte heeft medelijden met den klei
ne: de groote naald moet meer weg af
leggen dan de andere. Die mindere is
een oolljke, ze doet niet veel per uur en
ze komt er ook omdat de aanhouder wint
en t'elnde geraakt, ze heeft een leventje
dat op wieltjes loopt.
Ik bekijk mijn uö' k, 't is 't einde
van 't Jaar. Dst uSra-erfc heeft er moed
op om een nieuW jaar te beginnen, wils
krachtig, veerkrachtig zelfs, haast het
zich om ook 1932 te zien. Mijn uurwerk
houdt collectie in kleinigheidjes: secon
den en minuten. Het vergaart alzoo uren
en dagen; en met geduld geraakt het ook
aan jaren.
Nog een Jaar naar de busse. Maar er
zal ook een tijd komen dat mijn monter
zal moegewrocht zijn en t'ende geloopen;
ik wind hem op, geen avance, ik zal hem
een schuddinge geven, hij zal nog pro-
beeren om voort, valt stil..! hij zal einde
lijk geen vimme meer kunnen roeren. Zijn
dagen moet hij eindigen in entwaar een
schof van mijn lavabo of van mijn nacht
tafel nevens een sluitspelle en een doosje
cyphoïds en een colknop.
Eiken avond wanneer voor mij de nacht
kwam, begon ook de rust. Nacht heeft
mijn horloge gekend, maar niet de rust.
Dat uurwerk dat zoo dikwijls lag op mijn
nachttafel en met zijn verlichte cijfers
ook klaarte gaf moet nu in den donker
onaangeroerd blijven liggen lijk oud ijzer.
Droevig ende van een trouwen dienaar.
Ondank is 's werelds loon
Mijn oude almanak van 't verloopen
Jaar ligt in mijn. papiermandje nevens
gescheurde brieven, enveloppen, post-
checks om te schooien, prospectussen,
reklaambriefjes, laatste waarschuwingen
van den ontvanger, en andere diergelijke,
'k zou zeggen het vuilgoed van een pen-
nelekker.
Die almanak! Mijn vriend I Ik
gun hem nog een blik, meewarig zoo,
en hij schijnt mij ook te bekijken al
vragend: «Wat heb ik toch misdaan om
hier nu terecht te komen? Morgen of
overmorgen ontsteekt ge de stove met
mijn stoffelijk overschot, ik heb u geheel
't Jaar dienst bewezen, u vermaand en
helpen onthouden, de daten der blijde
gebeurtenissen, de vervaldagen van be
talingen, enz. Ge hebt mij zoo dikwijls
bepooteld en geraadpfeegd en nu komt
er een dag dat U. als een verslensde
bloem weg moet. Ge hebt al een nieuwen
plaatsvervanger, een properen jonkheid
die wel te passé zijn buik uitsteekt, een
verschen die nog niet gekruld is en ge
kleurd van de zonne. Ondankbare».
Ge zijt van uwen tijd niet meer, als
we Zondag zijn, gij zijt nog alsan met
uwen Zaterdag, go zijt-een Jaar ten ach
ter».
Al met een keer de,.g lk niet meer en
ge stelt ln mij geen 't minste belang
meer
Ja, al met eens; gisteren was het nog
redelijk, maar ge waart al ziek, ge waart
stief vermagerd
Tc Zie 't wel, de nieuwe heeft een
goe pele op, maar wacht, in uwen dienst
zal hij ook wel mageren; wat peinst ge,
alle dage getrokken zijn en geplukt, op
een laatste, een mensch heeft geen vel
meer op zijn bulk. Weldra wordt gij ook
een oud-strijder en een lnvalled, mijn
opvolger, en mijn remplasant».
Alles gaat voorbij, alles valt, alles ver
oudert. En 13 Jaar na den oorlog worden
de invalieden ook door velen aanzien als
oude almanakken of oude horlogen. Tout
passe, tout lasse.
Droevig ende. Ondank is 's werelds loon.
Over enkele Jaren riepen de Verbonde
nen; Leve de Belgen, de moedigste on
der de GalliërsDe engelsche bladen
drukten zwart op wit: «De belgische sol
daten zijn kranige kampers De fran-
sche schrijver H. Lavedan, akademielid
liet van zijn pen vloeien: Le roi Albert,
la plus grande figure du temps présent...
Onze piotten werden opgehemeld en als
helden bewierookt, we waren ridders van
den grooten kruistocht voor de bescha
ving en de vrijheid der volkeren. Albert
was de Koning-paladijn, de Koning zon
der Koninkrijk, Roi sans Terre, Albert de
Belgique et de France. Heel de wereld
had door eerbied en liefde willen onder
daan zijn van zoo groot een Vorst, den
wonderbaren Redder met zijn vlekkeloos
zwaard en ongeschonden eer. Taratatal...
Omnia cadunt. Alles valt in duigen.
Het stroovuur der geestdrift is sinds
lang gebluscht, de zon is onder gegaan.
Engeland roept: Buy British, koop enkel
engelsche waren. Het schreeuwt onzen
handel dood en laat ons voortleven van
idealen. Frankrijk sluit zijn grenzen, stemt
prohibitieve rechten: Belgie, trek uw
plan, maar geen enkel broodje, noch een
appel, noch een ei mag over de schreve
Droevig ende. Ondank is 't loon der vol
keren. Vecht voor hen en ze laten u vech
ten, maar lijdt door hun schuld honger
en ze laten u sterven.
De mensch eindigt in schoonheid.
Erken uw weerdigheid, o christen. De
mensch, een voelend riet, een denkend
machientje, een tikkende monter, maar
aan alles komt een einde, het kloppend
hert valt stil lijk een uurwerk; de mensch
ligt op zijn reeuwstrooi lijk een pluk
almanak op St Silvester. 't En is toch
niet van een menschhoort men zuch
ten.
De goede Meester van hierboven werpt
hem niet weg in den vuilbak bij reklaam
briefjes, niet nevens een sluitspelle in een
schof.
Kom goede en trouwe dienaar, ln
t kleine waart ge getrouw, over 't groote
zal ik u aanstellen». Vrije ingang!
Binnen! Boven de sterren, in 't land
waar nooit crisis heerscht, waar de waar
den nooit zakken, waar de tronenkronen
steviger staan dan 't pond sterling.
Zalig einde. Dank is 's hemels loon.
A. B.
flSMBHBHHBaBanffiiaafliBBBiBisn&ff
ONDER EEN VRACHTAUTO
Vrijdag namiddag, rond 2 ure, Iieeft
langs den Aarschotschen steenweg, të
Berlaar, een doevig ongeluk plaats ge
had-. De 3-jarige Madeleine Goevaert,
wonende met hare ouders, landbouwers,
op het gehucht galgenberg, nabij ge
noemde steenweg, was de straat opge-
ioopen. Het kindje werd overreden door
een vrachtauto van eene firma van Ber
laar. ZIJ was op den slag dood. Een bij
geroepen geneesheer kon slechts het over
lijden vaststellen. Het parket van Meche-
len verwittigd, is nog denzelfden namid
dag ter plaats afgestapt
Wij, Albert, Koning der Belgen, aan
allen tegenwoordigen en toekomenden,
doen te weten:
De Rechtbank van eersten aanleg, zit
tinghoudende te Veurne, provincie West-
Vlaanderen, heeft verleend het volgende
vonnis:
Nr 3428. In zaak van WULLUS JA
KOB - ARMAND - VIKTOR, bijgenaamd
RUDIGER leeraar a:.n 't koninklijk
Atheneum te Brussel, wonende en geliuis-
vest te Brussel, Koninklijke straat, 277,
eischer, hebbende voor pleitbezorger Mees
ter de Grave,
Tegen,
1)) VAN SEVEREN JORIS, gewezen
volksvertegenwoordiger, in zijne hoedanig
heid van bestuurder en hoofdopsteller van
het weekblad De West-Vamingwo
nende en gehuisvest te Sint-Michiels-bij-
Brugge, Veldweg, 1;
2) Voor zooveel als noodig VERHA-
VERBEKE RICHARD, beheerder van het
weekblad «De West-Vlamingwonende
en gehuisvest te Rumbeke, Meenensteen-
weg;
3) ROUSSEAU CYRIEL, koffiehande
laar, in zijne hoedanigheid van vermoe
delijke opsteller van het artikel Hun
antwoord is gekomenwonende en ge
huisvest te Borgerhout, Schoenstraat, 33;
4) CLAE\ S RUDOLF, beheerder en op
steller van het eekblad De Iepersche
Bode wonende en gehuisvest te leper,
29, Statiestraat;
5) De handelsvennootschap in feite of
in rechte DE GEBROEDERS DE CAR-
NEwiens leden drukkers zijn van het
verkiezingsblad Voor Vlaanderen zijn
de haar maatschappelijken zetel te Stave-
le, alsmede hare vennooten;
6) DE CARNE JOZEF, ^rukker, wo
nende en gehuisvest te Stavele;
7) DE CARNE AIMÊ, drukker, wonen
de en gehuisvest Stavele, verweerders,
allen hebbende als pleitbezorger Meester
Bulckaert.
Bij geregistreerde explooten van deur
waarders Vandermeren, te Roeselare, en
De Laet, te Antwerpen in datum van veer
tienden Juni negentien honderd negen en
twintig, Merlevede, te Veurne, en Scnarpé,
te Brugge, in datum van vijftienden Juni
negentien honderd negen en twintig, en
Tahon, te leper, in datum van vier en
twintigsten Juni negentien honderd negen
en twintig, de eischer Meester de Grave
voor zijn pleitbezorger aanstellende, gaf
dagvaarding aan de verweerders om te
verschijnen, de vier eerste binnen het wet
tig verwijl van 8 dagen vrij, vermeerderd
met een dag voor iedere drie myriameters
afstand, en de drie laatste binnen het
wettig verwijl van acht dagen vrij en al
len van negen ure 's morgens, voor de
Burgerlijke Rechtbank van eersten aanleg,
zitting houdende te Veurne, ten einde om
de redenen ln gezegde dagvaarding ver
meld, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad,
niettegenstaande verzet of beroep en zon
der borgstelling, er te zien en te hooren
zeggen voor recht, dat de aantijgingen
beschuldigingen en aanvallen, waarvan
spraak, eerroovend, laterend en in alle ge
val beleedigend en zeer schadelijk voor
mijn verzoeker. Dientengevolge zich te zien
en te hooren verwijzen:
1) den eersten, den derden, den vierden
en de vijfde gedaagde, ieder aan mijn ver
zoeker te betalen, eene som van vijf dui
zend vijf honderd franks, of alle andere
ex-sequo et bono door de Rechtbans te
bepalen, als schadevergoeding, met de
rechterlijke intresten;
2) den tweede gedaagde tot betaling van
dezelfde som van vijf duizend vijf non-
derd frank met de rechterlijke intresten
en wel bij. hoofdelijkheid met Jan eersten
gedaagden of te samen met hem of bij
gebrek aan verwijzing van den eersten
gedaagde;
3) den zesden en volgende gedaagde,
tot betaling van dezelfde som van vijf
duizend vijf honderd franks, met de rech
terlijke Intresten, bij hoofdelijkheid met
de vijfde gedaagde;
Daarenboven te hooren door de Recht
bank bevelen, dat het uit te spreken von
nis zal moeten ingelascht worden in ge
wone drukletters, in vijf achtereenvolgen
de nummers en op de eerste bladzijde van
De West-Vlaming en van De Ieper
sche Bode onder den titel Rechterlijk
eerherstelbinnen de acht dagen na de
uitspraak van het vonnis, en bij gebreke
aan de inlassching binnen den bepaalden
tijd in «De West-Vlamingden eersten
en tweeden gedaagde bif hoofdelijkheid
of te samen de eene bij gebreke aan de
andere, te veroordeelen aan mijn bezoeker
eene som van tien duizend frank te beta
len met de rechterlijke intresten; en bij
gebreke aan inlassching binnen den be
paalden tijd in De Iepersche Bode den
vierden gedaagde te veroordeelen aan mijn
verzoeker eene som van tien duizend frank
te betalen, met de rechterlijke intresten.
Tevens mijn verzoeker te hooren mach
tigen van nu af aan en voor alsdan, eene
bijzondere uitgave van hei. verkiezings
blad Voor Vlaanderenmet zelfden
hoofdtitel en zelfde drukletters als de
hierboven bedoelde verkiezingsafleverin-
fen. en me onder den titel Rechterlijke
lerhersteleen volledig afschrift van het
uit te spreken vonnis te laten drukken
of vijf en twintig duizend exemplaren per
post te bestellen aan de kiezers van het
arrondissement Veurne, dit op de kosten
van den vierden gedaagde, waarvan het
bedrag op eenvoudig aanbod van de kwin-
tantiën van den door mijn verzoeker ge
kozen drukker, jegens den vijfde en vol
gende gedaagden, bij rechtsmacht en
hoofdelijk zal mogen vereischt worden.
Mijn verzoeker tevens te hooren mach
tigen op kosten van den gedaagde het uit
te spreken vonnis te doen inlasschen in
vijf dagbladen te zijnen keuze, kosten van
rechtsmacht betaalbaar op eenvoudig aan
bod der kwintantiën van het beheer dier
bladen
Eindelijk den lijfdwang te hooren uit
spreken tegen de gedagvaarden en den
duur en den lijfdwang te hooren bepalen
op drie maanden;
Den eersten, derden, vierden en vijfden
gedaagde te hooren veroordeelen elK in
en vierde der kosten van 't proces, den
tweeden gedaagde te hooren veroordeelen
met den eersten bij hoofdelijkneid, of te
samen met hem, of bij gebrek aan zijn
veroordeeling in die kosten, en den zesden
en volgende gedaagde hoofdelijk met de
vijfde gedaagde, voor het deel der kosten
ten haren laste;
Geding geschat enkel ten aanzien der
bevoegdheid op meer dan vijf duizend
franks jegens eenieder der gedaagden en
voor ieder der punten van aen eisch;
Meester Michiel Bulckaert stelde zich
aan voor de verweerders bij akte van pleit
bezorger tot pleitbezorger in datum van
dertigsten Juli volgende;
Bij akte van pleitbezorger tot pleitbezor
ger in datum van veertienden November
volgende, Meester de Grave gaf sommatie
aan Meester Bulckaert, om te verschijnen
en tegenwoordig te zijn op de zitting van
Zaterdag zestienden November negentien
honderd negen en twintig, om negen ure
's morgens, voor de Burgerlijke Rechtbank
van eersten aanleg zetelende te Veurne,
ten einde besluitselen vooruit te brengen,
hem verklarende dat bij nalatigheid voor
deel zal geëischt worden.
Bij besluitselen in datum van vijftienden
November negentien honderd negen en
twintig, welke nier als overgeschreven aan
zien worden, Meester Bulckaert voor de
verweerders Verhaverbeke, Van Severen,
Rudolf Claeys en Cyriel Rousseau besloot:
Om deze redenen, gelieve de Recht
bank: Zich onbevoegd te verklaren ratio-
neloci, en aanlegger te verwijzen in de
kosten.
Meester de Grave, bij besluitselen ln da
tum van dertienden December volgende,
gaf het volgend anJWoord: «Om deze re
denen, Gelieve de Rechtbank: Gelet op
artikel 338 van de Burgerlijke rechtsple
ging, het tusschengeschil ten gronde te
voegen, en aan de verweerders te bevelen
al hunne verdedigingsmiddelen ten gron
de ineens voor te brengen; Subsidiairiijk
zich bevoegd te verklaren en aan de ver
weerders te bevelen al hunne verdedigings
middelen ten gronde voor te brengen, met
veroordeeling der verweerders tot de kos
ten;
Bij besluitselen in datum van negenden
ke hier insgelijks als overgeschreven aan
zien worden, Meester Bulckaert voor de
verweerders: 1) de Handelsvennootschap
in feite en in rechte De Gebroeders De
Carne2) Jozef De Carne; 3) Aimé De
Carne, besloot: Om deze redenen, be-
hage het de rechtbank: De vraag als niet
ontvankelijk te verwerpen, zoowel voor wat
aangaat de verweerders Jozef en Aimé De
Carne, "1rH voor de Handelsvennootschap:
In ondergeschikte orde: Zich onbevoegd
te verklaren ratione materiae; eischer te
veroordeelen tot de kosten dezer verweer
ders, onder alle voorbehoud
Meester de Grave, bij besluitselen in da
tum van vier en twintigsten Februari vol
gende, en welke hier als wedergegeven
aanzien worden, gaf nogmaals zijn ant
woord en besloot als volgt: Om deze re
denen, Gelieve de Rechtbank: Zich be
voegd te verklaren en het exploot van den
eischer als ontvankelijk aai te nemen,
-Hensvolgende beslgttse'en desfc den eischer
in het exploot van vijftienden Juni geno
men tegen de belanghebbende De Jarne
voor gegrond te houden.
Bij akte van pleitbezorger in datum van
achtsten Mei negentien honderd dertig,
Meester de Grave gaf sommatie aan
Meester Bulckaert, ten einde binnen de
vier en twintig uur voor alle verwijl, in
zijne handen terug te geven, de stukken
door hem on zes en twintigsten Mei ne
gentien honderd negen en twintig medege
deeld, hem verklarende dat tegen hem zal
worden gehandeld krachtens artikel 191
van het pleithandelswetboek, indien bin
nen gezegd verwijl van vier en twintig
uur geen gevolg wordt gegeven aan deze
maning.
De zaak regelmatig ter rol gebracht, on
derging verscheidene uitstellen.
Ter zitting van tienden Mei negentien
honderd dertig, de pleitbezorgers van par
tijen legden hunne middelen en besluitse
len voor en bij vennis van vier en twintig
sten Mei negentien honderd dertig, ver
klaarde de rechtbank zich bevoegd om van
de zaak te kennen, bevool aan partijen ten
allen einde te besluiten, en stelde de zaak
uit op acht en twintigsten Juni daaropvol
gende, de verweerders solidairlijk verwe
zen zijnde tot de kosten van het tus
schengeschil.
Dit vonnis werd regelmatig aan pleitbe
zorgers en aan verweerders beteekend en
terzelfdertijd werd sommatie gedaan aan
de tegenpartij om ten allen einde te be
sluiten.
Meester Bulckaert, voor den verweerder
Verhaverbeke bij besluitselen van twaalf
den Juni negentien honderd dertig, be
sloot: Aangezien verweerder ln zaak
wordt betrokken als beheerder van De
West-Vlaming
Dat de medeverweerder Van Severen,
eigenaar-hoofdopsteller van gezegde krant,
de verantwoordelijkheid draagt en neemt
van alles wat ongeteekend in de kiespe-
riode ne^ntien honderd negen en twin
tig, in De West-Vlamingis versche
nen;
Dat volgens artikel 18 van de Grond
wet, Van Severen, zijnde gehuisvest in
tWest-Vlaanderen, en ~ekend als schrij
ver van de ten laste gelegde artikelen,
verweerder, niet mag worden vervolgd;
Om deze redenen, het behage de
Rechtbank:
Eischer zijn vordering te ontzeggen en
hem in de kosten te verwijzen.
Bij besluitselen van achttienden der
zelfde maand Juni, besloot Meester Bul
ckaert voor den verweerder Van Severen
als volgt:
Aangezien verweerder slechts te ver
antwoorden kan hebben voor het tweede
feit, namelijk het doen verschilnen in De
West-Vlaming van het opschrift Wul-
lus «-Rudiger, voorlooper van Frank Hei
ne, in zake documentenvervalsching;
Aangezien het opschrift in kwestie
werd gepubliceerd gedurende de verkie
zingstijd;
Aangezien sedert Jaren er een pole
miek gaande is tusschen eischer en de
Vlamingen;
Aangezien eischer in dagbladen, in
boeken en brochuren, alsook in verschei
dene gerechtszaken de aandacht heeft
trachten te vestigen;
Aangezien deze die zooals eisoher
zich voor de publieke opinie aanstel
len zich blootstellen hunne handelwijze
en hunne gedachte zien bespreken;
Aangezien eischer als dagbladschrij
ver weet dat het overdreven gebruik van
allerhande uitdrukkingen in de journalis
tiek, aan de woorden eik eerrovend inzicht
heeft ontnomen;
Aangezien eischer zich moeilijk bekla
gen mag over den toon van de artikelen
zijner tegenstrevers, wanneer men besta-
tigt op welke manier hij deze behandelt
wanneer hij zelf schrijft;
Aangezien daarenboven dat verweer
der het bewijs levert dat in het laatste
boek van eischer een ontegensprekelijke
dokumentenvervalsching heeft plaats ge
had;
Dat het de plicht is van een dagblad
eigenaar zijn lezers over dergelijke verval-
scning in te lichten;
Dat zulks des te meer verstaanbaar is
wanneer het gaat over een blad zooals
De West-Vlamingdat voor doel heeft
bij te brengen tot de ontwikkeling van
't Vlaamsche Volk;
Aangezien ten andere aan eischer
geen de minste schade is berokkend, dat
hij als Atheneum-leeraar te Brussel door
de kwestieuze polemiek verre van iets te
verliezen, nog is gestegen in de achting
van zijne vrienden, relaties en oversten;
Dat het huidig proces, zooals enkele
andere van voorheen, alleen strekt tot het
bekomen van publiciteit en reclame;
Om deze redenen behage het de
Recnibank den eisch ongegrond te verkla
ren, eischer zijne vordering' te ontzeggen,
hem te verwijzen in de kosten.
Bij akt van pleitbezorger in datum van
dertienden September volgende, nam
Meester Bulckaert de volgende besluitse
len:
Voor wat verweerder Rousseau be
treft:
Aangezien verweerder Rousseau ge
daagd wordt ais vermoedelijke opstelier
van gewraakte artikel verschenen in het
weekblad «De West-Vlaming
Aangezien eischer duidelijk hoeft te
bewijzen dat hij wel de opsteller is van
dit artikel, wil hij tegen hem een veroor-
deeiing bekomen.
Voor wat de verweerde Claeys betreft:
Aangezien het gewraakte artikel, ver
schenen in «De Ieperscne Bode», niets
meer dan een zwak verweerschrift is tegen
de briefjes verschenen gedurende de kies
campagne tegen de lijst der Katholieke
Vlaamsche Nationalisten en vooral tegen
den volksvertegenwoordiger Butaye;
Aangezien de kiescampagne wellicht
nergens met meer haat en hevigheid ge
voerd werd dan in de kiesomschrijving
Ieper-Poperinge
Dat het begrijpelijk is dat een groote
verontwaardiging ontstond wanneer men
den politieke tegenstrever zijn wapens
openlijk zag halen in het arsenaal van
den eischer, wiens schriften door heel de
Vlaamsche pers waren gehekeld geweest
en veroordeeld;
Aangezien destijds de boeken van
eischer zoo een afkeer verwekten in het
heele Vlaamsche land, dat Minister De-
vèze, dien niet verdacht kan worden
van pro-Vlaamsche sympathieën, ze
deed weren uit alle militaire bibliotheken;
Dat de Krijgsraad zelf, tijdens het be
rucht proces ingespannen tegen Dr De-
beuckelaere, openlijk verklaarde dat de
beweringen van eischer in zijn boek aan
gehaald niet betrouwbaar waren;
Aangezien er niets beleedigends steekt
in het feit een boek, dat door heel het
vlaamsche land, met algemeene minach
ting werd bejegend en in se getuigd van
groote Vlaamschhaterij, aan de kaak te
stellen;
Dat eischer zelf, wanneer hij zich aan
dergelijke boeken en schriften begeeft, den
moed moet hebben de afbrekende kritiek
van het Vlaamsche volk en de laamsche
pers te dragen;
Dat de kritiek op het boek meestal ma
tiger van toon is geweest dan het boek
zelf.
Wat de verweerders De Carne betreft;
drukt, insgelijks een kritiek is op de schrijf-
ten van den eischer uitgegeven ais weder
antwoord op niet minder vinnige kies-
briefjes;
Aangezien gewraakte artikels versche
nen zijn in een tijdperk van politieke op
gewondenheid, en dat dergelijk tijdperk
immer getuigenis geeft van een algemeene
ongebondenheid
Om deze redenen, gelieve de Recht
bank de eischer van zijn eisch te ontzeg
gen en hem te veroordeelen tot de kos
ten.
Bij akt van pleitbezorger tot pleitbezor
ger in datum van zevenden November ne
gentien honderd dertig, in de bewoordin
gen die hier als overgeschreven worden
aanzien, beteekende Meester de Grave aan
Meester Bulckaert dat negen stukken,
waarvan de eischer wilde gebruik maken
om zim eisch te staven, ter Griffie der
Rechtbank van Veurne waren nedergelsgd,
ter inzage der tegenpartij en bij besluitse
len ln datum van achtsten derzelfde
maand, gaf hij het volgend antwoord:
Aangezien het vast staat in het hui
dig geding dat de verweerder tijdens de
kiescampagne van 1929, den eischer met
beleedigingen, laster, eerroof en valsche
aantijgingen hebben aangevallen, zonder
dat hij zelf in de thans gevoerde polemiek
of tusschen de politieke mededinging in
gewikkeld was;
Aangezien het dus staande blijft dat
al de schadelijke bewoordingen Jegens
den eischer gericht, enkel gedrukt geweest
zijn om hem in zijn eer aan te randen,
zoowel als leeraar en schrijver dan als pri
vaat persoon;
Aangezien de politieke doeleinden der
verweerders evenmin als de werkelijkhid
der door hun voorgelegde feiten, liunne
handelwijze niet kunnen verrechtvaardi
gen;
Aangezien het hier niet enkel geldt te
weten of de beschuldigingen van doku
mentenvervalsching, tekstverdraafing, on
eerlijkheid, dokumentendiefte, gedienstig
heid voor de Duitschers tijdens den oor
log, gegrond zijn; maar wel en meer in
dien zulke beschuldigingen mochten ge
uit worden bij gebrek aan een wettelijk
en mogelijk bewijs (artikel 143 en vol
gende van het Strafwetboek);
Aangezien zekere verweerders denken
in dees proces te mogen optreden als
woordvoerders voor het Vlaamsche Volk,
alsof zij het monooolie hadden van al het
geen den Vlaamschsprekende mensch aan
belangt, en alsof het noodig was enke' tus
schen ue Vlamingen te begrijpen degenen
met hen, dikwius bij onverstand of bij
onwetendheid, Vlaanderen's onafhanke
lijkheid willen verwezentlijken;
Aangezien eene politieke houding en
nog min deze die veel meer de vernieling
van den echten Vlaamschen geest behar
tigt dan het welzijn van het volk, niet
toelaat iemand die aan de politiek niet
meedoet, met de zwaarste en meest ont-
eerende aantijgingen aan te vallen;
Aangezien de verweerders aan den
eischer niet kunnen verwijten dat hij een
polemiek voerde tegen de Vlamingen;
Aangezien men polemiek niet kan
noemen het publiceeren van dokumenten,
zooals deze overgedrukt ln de enkele boe
ken door den eischer geschreven: Un
Livre noir de la trahison activiste
Fiamenpolitik Lettre ouverte au
Roi«La trahison activiste au front
beigeMémoire au Roinoch het
feit van in de pers aan aanvallen een ant
woord te geven;
Aangezien Van Severen, die een zoo
gezegde polemiek ten zijnen bate inroept,
In de onmogelijkheid is dees door een per
tinent voorbeeld te bewijzen;
Aangezien de eischer nooit door pro
cessen ae aandacht van het ->ubllek op
zich heeft trachten te vestigen; dat hij
slechts als getuige gedagvaard door het
Openbaar Ministerie in ae zaak De Beu-
ckelaere verscheen en een dagblad Pal
lieter door het gerecht deed veroordee
len wegens lasterlijke aantijgingen;
Aangezien het doel van den eischer
enkel-was de waarheid over oorlogsgebeur
tenissen openbaar te maken: door doku
menten waarvan de echtheid niet te loo
chenen valt;
Aangezien zeker zijne handelwijze of
gedachten mochten besproken worden,
doch niet de oorzaak zijn van onteerende
of lasterende aanvallen;
Aangezien Van Severen noch niemand
een enkel voorbeeld zou k- nnen geven,
niet alleen van het overdreven gebruik
door den eischer van allerhande uitdruk
kingen, maar zelf niet van eene enkele
overdrevene uitdrukking: indien Van
Severen zijn eigen gewoon gerbuik van
overdrevene uitdrukking: Dat indien Van
ning wil doe doorgaan van zijne aanvallen
jegens den eischer, hij tevens als dagblad-
senrijver niet kan vergeten dat de wet
palen stelt aan de vrije bespreking, met
aan iedereen te verbieden ge belesdi-
gigen, of lasterende en leugenachtige aan
tijgingen tegen zijn tegenstrever te rich
ten;
Aangezien Van- Severen geen bewijs
inbrengt van een dokumentenvervalsching,
dat hij hier gesommeerd wordt den bock
te noemen en het dokument aan te dui
den waar er eene vervalsching zou plaats
gegrepen heooen;
Aangezien Van Severen in zijne ver
dediging als andere verschooning voor
legt. dat hij als dagbladschrijver de ver
plichting had over de enkeie vervalsching,
die hij nu aan den eischer in z-ecr voor
zichtige woorden verwijt, z.jne lezers
in te lichten; Dat hij nooit werkelijk ge
tracht heeft, daar hij die beschuldigingen
van vervalsching in zeer algemeene ue-
woordingen heeft onderschreven en in
een beleedigenden vorm, met den eischer
als de meester van den gehoonden Frank
Heine te doen doorgaan, en zonder de
minste uitlegging of comnreniaar; Dat het
opschrift, waarover Van Severen bekent
te moeten beantwoorden louter belecdi-
gend lastertaal is, en geen innchting, geen
informatie en nog minder een bewijs;
Aangezien Van Severen ooi: niet kan
steunen op "het feit dat de eischer steeds
in achtig stijgt bij ieder mensch die iet
wat over zijn werkdadige vaacrlands- en
vlaanderensiiefde kent, om te beweren dat
hij geenszins schade lijdt door Kwade be
schuldigingen tegen hem gericht; Dat
eischer daardoor ten mms te schade li.s.t
bij de parlijgenooten der verweerders, en
bij degene die min of meer hunne bewe
ging genegen zijn;
«Aangezien het eerherstel, «oor decs
proces gevorderd, niet een publiciteit of
een reklame uitmaakt, aan den eischer
overigens gansch overbodig, maar de
gepaste voldoening voor de lastertaal der
verweerders.
Wat Verhaverbeke in het bijzonder be
treft:
Aangezien Verhaverbeke de verant
woordelijkheid van het lasterend opschrift
gedrukt in De West-Vlaming van zeven
en twintigsten April negentien honderd
negen en twintig, poogt te ontwijken met
te beweren dat van Severen als eigenaar-
hoofdopsteller van het gezegde weekblad,
en gekend zijnde als schrijver van de ten
laste geie-de artikelen, alleen kan worden
vervolgd met het oog op art. 18 van de
Grondwet;
Maar aangezien Van Severen, alhoe
wel hij de verantwoordelijkheid van
kwestieus opschrift op zich neemt, niet
uitdrukkelijk bekent of bewijst dat hij de
schrijver is van dat opschrift;
Dat daarenboven moet opgemerkt
worden dat de wet geen verschil maakt
tusschen den beheerder en den eigenaar
hoofdopsteller van een blad in art. 18 van
de Grondwet;
Dat er nog moet aangemerkt worden
dat het feit een lasterlijk opschrift onder
den naam van een blad en in vet.e letters
te drukken, de verantwoordelijkheid Jaar-
stelt, zoowel van den beheerder als van den
eigenaar-hoofdopsteller; dat ze zelf we
gens die omstandigheid in solidum ver
antwoordelijk worden wegens het ge
drukte.
Wat Rousseau betreft;
Aangezien de naam gedrukt onder het
artikel verschenen in De West-Vlaming
op den dertienden April negentien hon
derd negen en twintig, de eischer ten
genoege van recht steit in zijne actie je
gens Rousseau;
Aangezien Rousseau, indien hij wer
kelijk de schrijver niet was van dat arti
kel, minstens protest had moeten aantee-
kenen voor het misbruik van zijn naam
bij het beheer van het blad; hetgeen hij
niet deed, en dat beheer had moeten ver
antwoordelijk stellen voor de schadelijk®