Moet de Katholiek deelnemen aan het
Publiek Leven
liiiiÉÉÉ
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.
JAAR. - Nr 35.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
Problemen van den Katholiek.
Over het belang der Gemeente
verkiezingen voor de Katholieken.
Benige algemeene beschouwingen.
TREKKING
DER VERWOESTE GEWESTEN
MEL0TTE
ver-
la&gden
melkbak
draaien
de op
eene
spil.
Ontroomers MELOTTE, N. V.
Remicourt
Eenige aspekten
van het wereldgebeuren
De Staatstheorie van het
Fascisme
Grootsche Foppe - Hulde
te Moerzeke.
der Kroostrijke Gezinnen te leper
pfPl
De Auto-Invoer
Overlijden van
Z. II. Em. Kardin. Van Rossum
Toepassing van de Wet over de
iaalregeling in het
Lager-Middelbaar Onderwijs
Fransch - Engelsche
besprekingen
"DE POPERINGENAAR
Uitgever
SANSEN-VANNESXE
POPERINGE
Telefoon N' 9. - Postch. N' 13.570.
Abonnementsprijs tot einde 't Jaar:
voor Belgie per post 8,60 fr.
te storten op onze postcheckrekenlng
met volledig adres;
voor Frankrijk 13,50 fr.
voor andere landen 15,20 fr.
te zenden per internationaal post-
mandaat met Juiste adres.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 fr.
1 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur.
Berichten op 1* bl per regel 2,50 fr.
Berichten op 2" bl. per regel 1.75 fr.
Berichten op 3* bl. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.00 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond ingezonden worden. - Kleine
berichten tegen den Vrijdag noen.
ZONDAG 4 SEPTEMBER 1932.
De Gemeentekiezingen staan voor de
deur. Hoewel in onze stad nog al
les stil en rustig is, maken de politieke
partijen zich gereed om naar den strijd
te gaan.
Over samenstellen van lijsten en sa
mengaan hebben we het hier niet. We
willen enkel de Katholieken er op wij
zen dat geen een Katholiek mag onver
schillig staan tegenover de Katholieke
Politieke werking.
Alwie kiezer is heeft zijn plicht te ver
vullen en ter overweging geven we hier
eenige uittreksels uit een brief door den
Primaat van Polen gericht tot de Pool-
sche Katholieken.
De beginselen welke door den Primaat
van Polen worden uiteengezet over de
plichten van den Katholiek tegenover het
pubiiek leven, gelden ook voor andere
landen en zijn, in verband met de komen
de Gemeente- en Kamerverkiezingen in
ons land, bijzonder te overwegen:
«De Kerk zelf voert geen politiek: dat
is haar taak niet. Maar de Kerk verbiedt
de katholieken niet aan politiek te doen,
integendeel, zij spoort hen aan en roept
hen op om actief deel te nemen aan het
staatkundig leven.
De katholieken moeten niet alleen naar
de stembus gaan, om in de wetgevende
lichamen rechtschapen menschen te kie
zen die overtuigd katholiek zijn, maar zij
moeten ook zelf aan de Regeering deel
nemen, zelf zitting nemen in het parle
ment, in de gewestelijke en in de zelf
standige publieke rechterlijke lichamen.
De katholiek moet aan het openbare
leven deelnemen, bewust van zijn katho
lieke verantwoordelijkheid; met andere
woorden, met een bezadigd oordeel over
de staatkundige problemen, terwijl hij te
gelijk de moreele zijde van het vraagstuk
van katholiek standpunt moet beoordee-
len.
De katholieke politicus moet vooral in
heel het staatswezen de idealen van de
christelijke zedenleer trachten te verwe
zenlijken.
De katholieke burger, onverschillig of
hij ambtenaar, arbeider, officier, soldaat,
kamerlid of minister is, kan geen dubbel
geweten hebben; een katholiek voor zijn
particulier leven en een niet-kathollek
voor publieke aangelegenheden.
De wet van Christus doet haar verplich
tingen gelden op alle gebied. In het open
bare leven moeten de katholieken onwrik
baar staan ten opzichte van de grond
waarheden, van het Goddelijk recht, en
zij moeten uitschitteren door hun voor
beeld van onkreukbare trouw, groote eer
lijkheid, onbuigbare wilskracht, onver-
moeiden werklust, zuivere vaderlandslief
de en offervaardigheid in dienst van het
volk.
De katholieke burger moet het zich een
ideaal rekenen te mogen meewerken aan
het gezondmaken van het politiek leven,
waaruit de fouten moeten verwijderd wor
den die nu de wereld hebben verwilderd.
Het is een ramp voor het huidige publie
ke leven dat een onverzoenlijke haat de
Maatschappij in verschillige kampen ver
deelt, waar men zich door politieke harts
tochten laat leiden en niets ontziet om
zijn tegenstander moreel onschadelijk te
maken.
In plaats van de waarheid, zegeviert
de leugen, de volksmisleiding, de laster
om een ongure politiek te voeren.
De zucht naar machtswellust en eigen
voordeel voeren een onmeedoogenden
strijd om aan het bewind te komen en een
betrekking te bemachtigen, onder voor
wendsel dat zij het landsbelang dienen
dat in hun politiek programma staat.
Een ziekelijke prikkelbaarheid en po
litieke hartstocht belemmeren een ernstig
oordeel over personen en zaken, brengen
allerlei andere elementen in de politiek,
hun eigen partij en brengen een onrust
beoordelen alles van het standpunt van
in geheel het leven.
Deze schadelijke invloeden moeten ver
dwijnen onder den invloed en werking
van de christelijke levensbeschouwing, die
jammer genoeg, nog niet voldoende is
doorgedrongen op het terrein van het pu
blieke leven.
Nog amper een paar maanden schei
den ons van de verkiezingen op de ge
meenten. Het is nog zeer rustig en al
wat we over roerigheid vernamen was
de publicatie van een uitslag van den
poll ln een of ander gemeente of stad.
In die rustige atmosfeer is er dan ook
nog middel eenige gezonde en zakelijke
beschouwingen ten beste te geven, waar-
In we zullen trachten zoo duidelijk mo
gelijk het groote belang van de gemeen
telijke verkiezingen te onderlijnen van
katholiek-politiek standpunt uit.
DE VERHOUDING VAN DE GEMEENTE
TOT HET SOCIAAL VRAAGSTUK
Om het belang van de gemeentelijke
verkiezingen te doen begrijpen moeten
wij nagaan in welke verhouding de ge
meente staat tegenover het sociaal vraag
stuk in zijn breedste omvatting omvat
tend dus het arbeidersvraagstuk, het mid-'
denstandsvraagstuk en het landbouwers-
vraagstuk. Het belangeneomplex bijgevolg
van al de standen der maatschappij.
Aldus hebben we den faktor sociaal
vraagstuk omschreven, blijft nu te on
derzoeken wat eigenlijk een gemeente is.
Algemeen wordt erkend dat het huis
gezin de cel is van den Staat, 't is te
zeggen dat de Staat gegroeid is uit de
cellen die de huisgezinnen zijn. Verschil
lende van die cellen huisgezinnen vor
men echter vooraf een gemeente voor
aleer de Staat er door gevormd wordt.
Zoo mogen we er dan ook toe besluiten
dat de gemeente een gronddeel is van
den Staat
Die vereeniging van huisgezinnen die
de gemeente vormt, heeft als gemeente
een dubbele persoonlijkheid.
Een persoonlijkheid van publiekrechter
lijken aard, waardoor zij de betrekkingen
regelt van de inwoners der gemeente tot
de gemeente en de betrekkingen tusschen
de Inwoners onderling, uit kracht van die
persoonlijkheid maakt het gemeentebe
stuur voor de inwoners bindende regle
menten. De gemeente is ook een rechts
persoon, t la te zeggen dat de gemeente
als ieder persoon het recht bezit te koo-
pen, te huren en verhuren, natuurlijk
binnen het kader der algemeene wetten.
In geen geval mag de gemeente bij het
gebruik maken van hare dubbele per
soonlljkheid de bestaande wetten van den
Staat te bulten gaan.
WAAROM DE ZELFSTANDIGHEID
EIS CHEN VOOR DE GEMEENTE?
In den loop van de geschiedenis heb
ben de gemeenten steeds een zeer voor
namen rol gespeeld en we weten nog
allen hoe in onze lessen van geschiede
nis, toen we op de banken der lagere
volksschool zaten, er een hoofdstuk spe
ciaal gewijd was aan de gemeenten.
In de middeleeuwen tijdens het volle
bloeitijdperk der Vlaarnsche gemeenten,
genoten deze een zelfstandig leven. Die
mlddeleeuwsche gemeenten hadden eigen
keuren en vrijheden en bestuurden eigen
machtig hun grondgebied en regeerden
souverein over hun inwoners. Menigen
bloedigen strijd werd om die gemeente
lijke zelfstandigheid gestreden tegen leen-
heeren en vreemde overheerschers.
Tegenover die zelfstandigheid der mld
deleeuwsche gemeenten is als reactie het
Staatsabsolutisme opgekomen. De Vorsten
zagen die zelfstandigheid der gemeenten
met een slecht oog aan en streefden er
naar de gemeentelijke macht te onder-
Jukken door de macht en het gezag over
de gemeenten te oentraliseeren ln de
handen van den Staat. Daardoor werd
•«n einde gesteld aan de gemeentelijke
zelfstandigheid der middeleeuwen.
De Fransche revolutie heeft ook in het
gemeentewezen Ingegrepen met haar in-
aividuali^ne en het afschaffen van het
vereenigingsrecht en der corporaties.
De groote strooming die tegen het in
dividualisme der Fransche Regeering is
opgestoken heeft de organische Staatsge-
daohte gebracht, die het herstel beoogde
van de corporatieve opvattingen.
De twee groote kenteekens van deze
nieuwe strooming zijn geweest het her-
«tel van het vereeniglngsleven en de zelf
standigheid der gemeenten.
De grondslag van de organische Staats-
gedachte, die overigens in al de Ency-
Olleken der Pausen over het sociaal vraag
stuk is terug te vinden, is het gezin.
Wanneer wij, als Katholieken en so
ciaal voelende menschen, nu strijden
Joor de zelfstandigheid der gemeenten,
dan moeten we daarin niet alleen *len
een kamp om de bestuurlijke zelfstan
digheid, in dien zin, dat we met geen
al te strakke en sterke banden willen
gebonden worden aan het centraal gezag,
maar dat er kracht en Initiatief aan de
gemeenten worde gelaten. We houden aan
de zelfstandigheid der gemeenten ook ln
dien zin, dat wij willen de gelegenheid
hebben eene gezonde gezinspolitiek ten
grondslag van ons werken te leggen, Juist
omdat het gezin en de vereeniging van
gezinnen, die de gemeente is den grond'
slag vormt van de organische Staatsge-
daohte en die organische Staatsgedach-
te beantwoordt aan een op christelijke
grondslagen opgebouwde maatschappij.
De algemeene basis onzer toekomstige
gemeentelijke politiek van katholiek
standpunt uit, moet dus gevestigd zijn
op het gezin, moet zijn een breed uit
gebouwde gezinspolitiek.
DE BIJZONDERE SOCIALE
DER GEMEENTE
TAAK
In de Encykllek Rerum Novarum
wordt er door Paus Leo XIII op ge
wezen dat aan de oplossing van het
sociaal vraagstuk drie voorname fakto-
ren moeten meewerken, namelijk: de
Kerk, de enkelingen en de burgerlijke
overheid. In zijn Encykllek Quadrage-
simo Annoheeft de roemrijke regee-
rende Paus Plus XI daar nogmaals na
druk op gelegd en het woord van zijn
roemrijken voorganger onderlijnd en nog
nader toegelicht.
Over het algemeen echter heeft men,
ten onrechte gemeend, dat wanneer de
Paus sprak over de taak van de burger
lijke overheid en hij ln de eerste plaats
den Staat noemde, dat het alleen den
Staat was die hier was bedoeld en dat
er dus geen of minder aandacht moest
worden geschonken aan de sociale werk
zaamheid van andere burgerlijke over
heidslichamen, als daar zijn de provin
ciale en gemeentelijke besturen.
Dat is een verkeerde opvatting geweest.
Wanneer in de Encykllek wordt gewaagd
over de tusschenkomst van den Staat in
de oplossing van de sociale kwestie, dan
is door het woord Staat de heele burger
lijke overheid bedoeld, dus zoowel het
bestuur der ondergeschikte openbare be
sturen ais provincie en gemeente als de
Staat zelf.
We hoeven ons in dit geval niet in te
laten met de provincie, maar wel met de
gemeente, die haar taak in de oplossing
van het sociaal vraagstuk heeft ter harte
te nemen.
De gemeente heeft in dezen een zeer
bijzonder taak.
Immers de gemeente zooals ze in ons
land is ingericht beschikt over een ta
melijk ruime zelfstandigheid en heeft
recht van initiatief. Het gemeentelijk be
stuur heeft het recht, binnen het kader
der bestaande Staatswetten sociale ver
ordeningen op te maken.
Aangezien het gebied van een gemeente
tamelijk beperkt is, kan een gemeentelijk
bestuur heel wat beter nagaan welke so
ciale verordeningen er noodig zijn voor
het welzijn van het volk, ze kunnen be
ter worden voorbereid omdat de nood
zakelijke voorbereidende onderzoekingen
met meer gemak kunnen gedaan worden,
daar het gebied beperkt is.
Wanneer de sociale verordeningen eens
zijn opgesteld «n uitgevaardigd kan de
uitvoering met meer gemak worden ge
controleerd, omdat het aantal vereeni-
gingen, personen of gezinnen die er van
genieten beperkt is, beter gekend is.
Blijkt het, dat na een paar Jaar van
toepassing te zijn geweest deze verorde
ningen tekortkomingen aantoonen of dat
er leemten worden vastgesteld, dan kun
nen desbetreffende verordeningen met heel
wat meer gemak en met heel wat meer
eenvoudiger proceduur dan een Staats
wet worden gewijzigd en aangepast.
Aldus biedt het terrein der gemeente
lijke werkzaamheid op sociaal gebied een
zeer vruchtbaar proefveld, waaruit het
Staatsgezag en de Staatsoverheld zeer
heilzame- lessen Inzake opgedane onder
vinding kan trekken.
LEIDENDE BEGINSELEN VOOR EEN
KATHOLIEKE GEMEENTEPOLITIEK
De vraag is nu, welke beginselen de
burgerlijke overheid, dus ook het ge
meentelijk bestuur moeten lelden bij haar
optreden voor de oplossing van het so
ciaal vraagstuk.
De algemeene grondgedachte waarop
elke politjek moet steunen la de aorg yoor|brachtea.
het algemeen welzijn van het volk «n
onder algemeen welzijn moet worden ver
staan het beschermen der rechten van
gezinnen en enkelingen en het bevorde
ren van het privaat initiatief.
Voor den Katholiek echter volstaat dit
niet. Wanneer een Katholiek enkel die
algemeene gedachte tot grondslag van
zijn politieke werkzaamheid zou nemen,
zou er een Jammerlijk tekort vast te
stellen zijn en zou zijn politieke doelstel
ling niet kloppen met zijn kristelijke
overtuiging.
Een Katholiek heeft zich, ook in deze
aangelegenheid, de vraag en het ant
woord te herinneren uit den kleinen ka-
techlsmus.
Van jongs af heeft leder christelijk
opgevoed kind geleerd, dat de mensch
geschapen is, om in dit leven God te die
nen en God hierna eeuwig te aanschou
wen.
Het einddoel van den mensch is dus
het eeuwig geluk, ln ander woorden te
rug te keeren tot zijn Schepper: God.
In het licht van dit einddoel van den
mensch moeten alle daden, moet elke
menschelijke werkzaamheid worden ge
steld. Al wat den mensch van dit eind
doel verwijdert, is uit den booze en on
christelijk. Een politieke werking dus, die
den mensch moeilijkheden zou ln den
weg leggen, die hem zou doen afdwalen
van den weg om tot zijn eeuwig geluk
te komen kan niet als christelijk worden
bestempeld.
Het volstaat dus voor den Katholiek
absoluut niet, dat zijn politieke werking
of hier in het geval, dat de politieke
werkzaamheid van een gemeentelijk be
stuur enkel en alleen het algemeen wel
zijn op het oog heeft. Immers wanneer
dit welzijn voor de algemeenheid der
menschen bewerkt deze zou aftrekken
van den weg naar hun eeuwig geluk,
zou die werking als onchristelijk moeten
bestempeld worden.
Daaruit vloeit dan voort dat de doel
stelling van de katholieke gemeentepoli
tiek moet worden geformuleerd als volgt:
Behartiging van het algemeen welzijn
van de menschen, voor zoover en in die
mate, het algemeen welzijn er toe bij
draagt, de menschen het nastreven van
hun einddoel: het eeuwig geluk verge
makkelijkt en niet bemoeilijkt. Alle tij
delijke middelen, die aan de gemeente-
naren door een goede en gezonde poli
tieke werkzaamheid worden verschaft,
moeten het opgaan naar God gemakke
lijker maken.
Uit die klare doelstelling vloeit ander
zijds eveneens voort, dat geen enkel Ka
tholiek, die werkelijk dien naam verdie
nen wil, belang moet stellen in de poli
tiek, begaan moet zijn met de manier
waarop het bestuur eener gemeente het
algemeen welzijn zal behartigen.
Van de manier waarop het algemeen
welzijn zal worden gediend, zal het im
mer afhangen of de gunstige of ongunstige
voorwaarden zullen in leven geroepen
worden voor de menschen en hun eind
doel als christelijke menschen te bena
deren.
In deze orde van gedachten willen we
even ook de kwestie aanraken van den
EERBIED VOOR DE MEENING VAN
TEGENSTANDERS.
Wie eerbied kan toonen voor de mee
ning van tegenstanders, bewijst daardoor
reeds dat hij politieke rijpheid heeft. Dat
is ten andere ook practlsche naasten
liefde. Dat wil echter niet zeggen, dat
men daarom de valsche gedachten en
dwalingen van die tegenstanders niet mag
bestrijden.
De personen dienen geëerbiedigd, maar
de dwalingen die de personen verdedi
gen en verspreiden moeten met koppige
koppigheid worden bestreden.
R. D. DE MAN.
LEENTNG (tb. 192L
Donderdag morgen had ln de Natio
nale Bank te Brussel de 94* trekking
plaats van de leening 4 tb. 1921 der
Verwoeste Gewesten. Ziehier de uitslag:
Reeks 192.341 Nr 13, wint een lot van
250.000 frank.
Reeks 83.537 Nr 5, een lot van 100.000
frank en de Nrs 2, 7 en 10 van reeks
187.106 winnen elk een lot van 60.000 fr.
De andere nummers van de reeksen
143.081 en 61.116 zijn betaalbaar met 250
frank.
BBBBBBBBBSBBBBBBBBBBBBBBBBBB
BELGISCHE FABRIEK VAN
CHIUOREI WYPELIER-TAFFIN
IB1
aai»iwuaji»-ii*44U
Koopt niet den eerste den beste
ONTROOMER.
Indien gij uwe belangen lief
hebt, verlangt den Ontroomer.
met
oud, allen staan in dienst van het Vader
land.
Misschien is het niet onbelangrijk te
melden dat het fascisme, net als ieder
ander maatschappelijk systeem te rade
ging bij wljsgeeren en ekonomisten.
Het fascisme beroept zich vooral op
Aristoteles, Thomas van Aquino en ln-
zonder op Nicolo Machiavelll, «de stich
ter der moderne Staatswetenschap, de
grootste moderne theoreticus, de grootste
der nationaal-voelende en denkende land-
genooten (ex-minister Rocco)
Het was Machiavelll die de stichting
van een sterke Italiaansche Staat voor
hield, met een agressief karakter en be
dacht op uitbreiding, uit den weg rui
mend al wie zich als tegenstander gelden
liet, dlktatoriaal ingericht en steunend op
een sterk en energiek leger.
Verder ging het fascisme te rade bij
Vico (17* eeuwsche hoogleeraar), Cuoco
(ItaL filosoof der 19* eeuw), Nazzlni (19*
eeuw, gewezen advokaat te Genua).
In een slotartikel wijden we nog enkele
beschouwingen aan het Italiaansch re
giem, dat we in dit kort bestek, slechts
schematisch onder de oogen der lezers
gERWIG.
IV.
Het is elementair dat, wanneer de
zwarthemden de macht ln handen kre
gen ze ervoor zorgen moesten dezelfde
praktisch om te zetten.
We zijn van meening dat het niet zoo
heel moeilijk is orde te scheppen waar
wanorde heerscht (misschien is het wel
moeilijker wanorde te verwekken waar
orde regeert) doch heel wat lastiger is
het een geschapene orde te bestendigen,
m.a. w. een land te besturen.
Om een gezond-gemaakt land vooruit
te helpen behoeft een methode, een sys
teem.
Waar nu het faseisme ontsproten was
als reaktie tegen het kommunisme ls het
zonneklaar dat ook de demokratische op
vatting hoefde geweerd.
Dan maar een andere. Edoch, metho
des van maatschappelijke opbouw zijn
niet zoo heel talrijk, en vermits nu de
duce van zich zelf getuigde: «Ik ben
een voorlooper en geen volgelinghoef
de er dus ook Iets nieuws op gevonden
te worden.
Anderzijds sagen we in voorgaande
bijdragen dat de eerste aanhangers van
het fascio gerekruteerd werden ln ex-
militaire, lntellektueele en bourgeois-krin-
gen.
Het nieuwe regiem moest dus noodza
kelijk anti-demokratisch, pro-militair en
pro-bourgeols zijn.
We dulden deze utilitaire oorsprong van
het fascisme volstrekt niet ten kwade,
doch we kunnen ook moeilijk de groote
ethische of zedelijke waarde ervan toe
geven.
Voor ons is en blijft de bleei van het
fascisme te danken aan de mislukking
van het kommunisme, en is dus oor
spronkelijk van accldenteele beteekenis.
Dit belet zeker niet dat het fascisme
in Italië (en zelfs er buiten) een toekomst
heeft of kan hebben. Hieruit echter af
leiden dat het de eenig-zaligmakende ge
nade is, vinden we op zijn zachtst over
dreven, evenmin als we ex-minister Rocco
kunnen volgen waar hij liberalisme - de-
mokratie - socialisme en kommunisme
over een kam scheert en er eenvoudig
een verschil vein graad in vindt.
Waar voor hem het fascisme nu wel
degelijk Iets nieuws ls, dat het perfekte
benadert, om niet te zeggen volmaakt ls,
blijft het voor cms een heraanpassing van
vroegere historische toestanden met het
goede en kwade dat aan leder regiem
verbonden is.
Er steken trouwens heel wat tegen
strijdigheden ln het fascisme, zoodat het
precies als iedere andere menschelijke
doktrien bloot staat aan kritiek.
We meenen echter dat we in de eerste
plaats een overzicht hoeven te geven over
het fascisme, en dat dit orgaan met zijn
bepaalde landsoho lezerskring minder ge
schikt is voor een grondige kritiek van
het Italiaansche regiem.
Vooraf formuleert het fascisme redelijk
scherp de continuiteit van een bepaalde,
dus ook beperkte menschelijke maat
schappij, met andere woorden het fas
cisme heeft als uitgangspunt de onver
breekbare band die bestaat tusschen doo-
den, levenden en toekomenden.
Vermits de menschen gaan en komen,
afwisselen en zich opvolgen, evolueeren
of veranderen kan daaruit niets besten
digs opgebouwd worden.
Wat echter wel definitief kan opgetrok
ken worden is de Staat. En ln dit onver
anderlijk keurslijf of corset hoeven dan
ook alle generaties gestoken te worden
en moeten er zich aanpassen.
Terloops willen we er hier op wijzen
dat het fascisme wel continuïteit in de
diepte aanveerdt, doch niet ln de breedte,
geen band zoekt noch vindt in de neven
elkaar levende landen of maatschappijen.
Volgens de fascistische opvatting leeft
dus de mensch voor de Staat, en niet
omgekeerd, zooals de algemeen geldende
westersche opvatting.
Hierin ligt trouwens de kern van het
probleem. En naar gelang men aanhan
ger of tegenstander is van het eene, ver
werpt of kleeft men het andere aan.
De geheele werkzaamheid van het fas
cisme omvat het gebruik van de enke
lingen tot verwezenlijking van het maat
schappelijke doel, de Staat.
De Staat heeft niets dan rechten, ver
mits hij het hoogste doel is. Het indi
vidu, ln dienst van de Staat, heeft te
genover dezelfde niets dan plichten.
En Juist ln de plichten van den burger
tegenover de Staat ligt de hoogste zede
lijke waarde van het fascisme, verklaart
de ex-minister van justitie, prof. Alfredo
Rocco.
Persoonlijke vrijheid kan er dus geen
recht zijn, enkel een gunst, een concessie
van de Staat tegenover de enkeling. Deze
moet immers de kans hebben zijn per
soonlijkheid te ontwikkelen, in zooverre
deze ontwikkeling ligt in de lijn van het
Staatsbelang. Hier is nu echter geen
sprake van politieke vrijheid, hoogstens
van ekonomlsche (buiten natuurlijk de
intellectueels die geen regiem ter wereld
aan banden kan leggen).
En die ekonomlsche vrijheid is precies
het kapitaal-bezit (mogelijks een con
cessie aan bourgeoisie en industrieelen,
de eerste aanhangers van Mussolini).
Het mag Inderdaad kurieus blijken dat
het fascisme het eigenbelang, het egoïs
me voorhoudt als de krachtigste drijf
veer van de menschelijke arbeid.
Heel wat beperkender treedt het fas
cisme op tegenover de arbeidende klasse,
onder volgend motiefEen geweldige en
onevenredige ontwikkeling van een be
paalde klasse van Individuen kan voor
de maatschappij noodlottig worden». Zoo
danig werd zelfverdediging eenvoudig ver
boden. De vakvereenigingen werden wet
telijk of officieel gemaakt, 1.1. z. fascis
tisch, in afwachting van de direkte recht
spraak van den Staat.
Ook het dogma der volkssouverelniteit
wordt door het fascisme verworpen. Meer
nog, het verklaart dat de groote massa
burgers niet geschikt is om de maat
schappelijke belangen te behartigen
Het bestuur van de gemeenschap dient
aan een kleine elite opgedragen te wor
den, die bekwaam ls eigenbelang te offe
ren ten bate van het Staatsbelang.
Naar het voorbeeld van het oude Rome
wil het fascisme dus Italië tot zijn vroe
gere voornaamheid terugbrengen. Om dit
te bereiken hoeft leder Staatsburger af
stand te doen van de XIX° eeuwsche
vrijheid, en al zijn krachten te wijden
aan het land. Hiervoor ls een sterke tucht
noodzakelijk die de vereischte orde schep
pen zal.
Vijanden van het regiem hoeven on
verbiddelijk geweerd. De macht berust in
handen van enkele uitverkorenen. Is de
Staat ln gevaar, dan wordt desnoods het
leven van het individu gevergd.
De mensch op zich zelf ls dus geen
eenheid, geen einde, enkel een middel tot
da grootmaking van het land. Levenden
en toekomenden, hand- en geestesarbei-
ders, industrieelen en militairen, Jong en
.(Zie yerypig onderaan 3s Kolom),
IN AANWEZIGHEID VAN ZIJNE EM.
KARDINAAL VAN ROEY
EN VAN Z. D. H. MGR. COPPIETERS,
BISSCHOP VAN GENT
Ons Vlaarnsche volk, ons goddank nog
diep geloovtg Vlaarnsche volk, heeft Zon
dag, met een gevoel van geestdriftige ka
tholieke fierheid een zijner edelste pries
terfiguren herdacht: Z. E. H. Edward
Poppe.
Te Moerzeke, de rustige, stille gemeente
in het vruchtbare Waasland, waar voor
8 Jaar, den 10 Juni 1924, priester Poppe
ten grave gedragen werd, werd Zondag,
met groote plechtigheid het grafmonument
van dezen grooten apostel van den
Eucharistischen Kruistocht gewijd.
Met duizenden en duizenden waren ze
hierheen gekomen, priesters en klooster
lingen en leeken; Kruistochters en Ka-
Jotters, Congreganisten en Kajotsters,
leden van H. Hart-bonden en Mariale
Vereenigingen, enz., terwijl ook talrijke
groepen Kruistochters en Graalmeisjes,
uit Nederland, de plechtigheden bijwoon
den.
PONTIFICALE HOOGMIS
Om half elf werd op het Marktplein,
vóór do kerk, waar een stemmig altaar
opgericht was, eene pontificale Hoogmis
gezongen door Zijne Hoogw. Exc. Mgr.
Coppieters, Bisschop van Gent, met as
sistentie van Z. Hoogw. Eminentie Car-
dinaal Van Roey, aartsbisschop van Me-
chelen.
Eene geweldige menschenmassa vulde
het ruime Marktplein. Vooraan zaten tal
van geestelijke en burgerlijke overheden
van ons land. Heer Minister Heyman was
er ook tegenwoordig.
De reisgezangen werden uitgevoerd door
de EE. HH. Seminaristen van Gent, onder
de leiding van Z. E. H. Van Laeken, ter
wijl door het volk het Ordinarium mee
gezongen werd.
Na het H. Evangelie hield Z. E. H. Kan.
Cruysberghs, eene treffende kanselrede,
waarin hij handelde over het woord van
Christus tot zijne Apostelen: Ik heb u
uitverkoren en aangesteld opdat ge zoudt
heengaan en vrucht dragen en opdat uw
werk duurzaam zijDe gewijde spreker
paste deze woorden toe op Edward Poppe,
wiens priesterschap een zegen werd voor
ons katholieke Vlaarnsche volk. Wezen we,
naar het voorbeeld van priester Poppe,
méér Eucharistisch; eeren we Maria, en
blijven we steeds trouw aan ons katholiek
leven: de naam katholiek weze ons een
eeretitel.
WIJDING VAN HET MONUMENT
Onmiddellijk na de H. Mis begaven alle
aanwezigen Eich naar het kerkhof, waar
Z. Em. de Cordinaal het grafmonument
inzegende.
Het beeld stelt den gekrulsten Christus
voor, met aan den voet van het kruis de
H. Maagd en den H. Joannes. Het is een
mooi beeldhouwwerk in witten steen, uit
gevoerd door heer Rob. Van de Velde, van
St Niklaas, naar het ontwerp van Z. E. H.
Pastoor Norre.
Na de inzegening begroette de heer
burgemeester, Dr Van de Maele, Zijne
Eminentie namens de bevolking, en roem
de daarbij de hooge burgerdeugden van
E. H. Poppe.
Ten slotte werd door Z. E. H. Van der
Eist, aalmoezenier van de Cibisten (semi
naristen onder de wapens) eene mooie
bloemenkroon neergelegd aan den voet
van het monument, terwijl talrijke gees
telijken op het graf van den heiligen
priester gingen neerknielen.
Het monument E. H. Poppe.
OPENLUCHTVERGADERING
Om 2 ure 's namiddags had op het
Marktplein eene reusachtige openlucht
vergadering plaats, voorgezeten door Mgr
Coppieters, omringd van de vooraanstaan
den die we in de H. Mis ontmoetten, en
waarbij het aantal aanwezigen op 15.000
mag geschat worden.
De vergadering werd door Mgr Coppie
ters geopend met het gebed, waarna door
de massa het Strijdlied van Euch. Kruis
tocht gezongen werd.
VOLKSVERTEGENWOORDIGER
RUBBENS
kwam vervolgens aan 't woord.
Al wie van de Voorzienigheid de genade
kreeg met E. H. Poppe in betrekking te
komen, voelt heel zijn leven den invloed
van dien heiligen priester. Verrukkelijk
schoon was hij, die jonge, Vlaarnsche
priester. Aan hem terugdenken ls hem
weer voor de oogen zien, met den adel
van zijn wezen, de klaarheid van zijn
geest, de blijheid van zijn gemoed, met
zijne aanbiddelijke naastenliefde, zijn
ontróerenden eenvoud, zijn geestdriftige
vroomheid, zijn onweerstaanbaren zielen-
IJver, en zijn allesbeheerschende, branden
de liefde voor Christus. Hij vermocht het
met evenveel bevattelijkheid te spreken
tot jongens als tot volwassenen; hij be
greep de jeugd en ook den ouderdom, dien
hij eerbiedigde. Poppe was ons een voor
beeld onder alle opzichten; met evenveel
ontroering gedenken wij hem als student,
als brancardier of als priester. Hij heeft
ons eene leering nagelaten die kan sa
mengevat worden ln vier regels: rang
orde der waarden; kathóllek-zijn en de
katholieke beginselen voorop stellen en
doorvoeren; hiërarchie: eerbied voor het
gezag; apostolaat: zielen winnen voor
Christus.
Danken wij God om dezen gewijden
zonnedag, en bidden wij de heiligen pries
ter: Breng ons en alle menschen, breng
Vlaanderen en alle naties, dichter bij
Christus, onzen Verlosser I
Door de schoolkinderen van Moerzeke,
keurig in 't wit uitgedoscht, werd dan het
oommunieliedje voor kinderen: Welkom,
welkom, Jezuske zoet», woorden en zang
van Edw. Poppe, uitgevoerd, dat een ge-
CONGRES DER KROOSTRIJKE
GEZINNEN TE IEPER
t Is Zondag, 28 Oogst. Het machtig
geluid van Bt Maartena dreunt over stad
SAiM
DE AANVANG VAN DEN STOET.
en omstreek, en roept de geloovigen naar
de kerk. Deze loopt vol gelijk op de groote
dagen. Daar komt Monseigneur, begroet
door zijne oud-parochianen. Het mach
tig orgel speelt en de H. Mis begint. Na
het Evangelie beklimt Z. E. H. Beel, lee-
raar aan het Groot Seminarie, te Brugge,
den kansel en houdt de feestrede, de taak
der familie belicht door het geloof. Een
meesterlijk behandeld en diep inslaande
thema. Heerlijke stonde, wanneer aan de
Consecratie de vlaggen zich scharen rond
het Heiligdom en nederig buigen. Stilaan
loopt de mis met pontificale assistentie
ten einde en de beminde kerkvoogd voor
afgegaan door den geestelijken stoet,
wordt naar de dekenij geleid. Langs den
weg zegent hij de vele kindertjes, door de
gelukkige ouders aangeboden.
OP HET STADHUIS
Nu gaat het naar het stadhuis, alwaar
de congressisten door den heer burge
meester verwelkomd werden. De heer
voorzitter bedankt, en verklaart het Con
gres geopend. Rechtstaande aanhoort de
deelnemende vergadering het overlijden
van den heer Dewitte, ondervoorzitter van
den Bond der K. G., den onvermoeibaren
werker, die Maandag, 29 Oogst, te Lauwe
begraven wordt. Velen zullen daar tegen
woordig zijn, en al de vlaggen van West-
Vlaanderen zullen komen bulgen over dat
te vroeg geopend graf.
Na een welkomwoord, begint de heer
Verstraete zijn diep ingestudeerd verslag
over hulp aan weduwen en weezen van
groote gezinnen, volgens hem te verleenen
door den bond en de leden van de bond.
(Applaus).
Heer Lemayeur, heeft het over hetgeen
kan gevraagd worden, ter gelegenheid van
de aanstaande kiezing en gedaan worden
door de gemeentebesturen. Algemeene in
stemming. Het ls 12.30 ure; nog een woord
van dank en we gaan naar den Katholie
ken Kring waar
HET FEESTMAAL
wacht Het duurt eenigen tijd, eer de
BBHBBHBBBBBEBBBHBHBHHHBBHBCBHBBBBBSBBBBBBBBBBBBBBSaBBBIB
250 genoodigden eene plaats vinden.
Hulde wordt gebracht aan den heer
Depraeterê, den werker van het eerste uur,
wlen een prachtige lessenaar geschonken
wordt. Heer burgemeester in naam der
stad biedt hem eene herdenkingsmedalie
aan. Heer Senaeve, in naam der vlassers,
spreekt zijn dank uit. Heel de zaal staat
recht. Nog gaan de toasten voort.
Heer Depraetere dient allen van ant
woord; ook generaal Lemercier. Maar de
stoet is daar. Voorop de klaroenen onzer
kath. turners, gevolgd door 26 vlaggen,
drie muzieken en 65 groepen. De genoo
digden volgen en de stoet, 1500 man sterk,
gaat naar de groote hallezaal, waar nu
DE FEESTZITTING
gehouden wordt.
Heer Decock, brengt ons het algemeen
verslag, dat zaakrijk was en door de gan-
sche vergadering lang toegejuicht werd.
De heer Vroome, volksvertegenwoordi
ger, had het insgelijks over de noodige
hulp te schenken aan weduwen en wee
zen, en stemde ten slotte de zienswijze
van den heer Verstraete.
Eindelijk, kwam de heer Joz. Vanden-
berghe, bestendig afgevaardigde, op het
podium en met eene stem, die droeg tot
in de verste hoeken der groote zaal, had
hij het over vadereer en vaderplicht, moe
dereer- en moederplicht, en eindigde met
de opvoeding en de plicht der kinderen.
Meermalen werd zijn toespraak onderbro
ken door daverende toejuichingen; maar
op het einde van zijne heerlijke rede, brak
eene onbedenkelijke ovatie los, zooals wij
zelden te hooren kregen. Het was 'n schoon
slot van dit heerlijk congres. De zaal liep
ledig en in stad gaven de verschillige mu
zieken, wel bijgewoonde concerten.
Een woord van dank aan de inrichter»
en inzender aan heeren Desramault en
Flamay, de onvermoeibare werkers, die
den last van heel deze inrichting om zeg-
gens gedragen hebben.
voelvol en ontroerend tusschenspel vorm
de, waarna
Z. E. H. F. FRENCKEN,
algemeen bestuurder van de E. K. en K.
V. J.-beweging ln Nederland (Breda), den
groet bracht van onze Noorderburen.
Ook aan onze Nederlanders heeft pries
ter Poppe met de helderheid van het licht
des geloofs, een nieuwen weg gewezen van
bovennatuurlijk en vruchtbaar aposto
laat. Priester Poppe wilde het Rijk van
Christus voorbereiden in de harten, in de
familiën, in de maatschappij. Poppe was
in der waarheid een priester naar Gods
hart, zijne nagedachtenis blijft ons heilig.
Na deze aanspraak werd door de school
kinderen een aandoenlijk kersttafereeltje
van Edw. Poppe opgevoerdIk zie geen
kindjes meerdat hartelijken bijval ge
noot.
Z. E. H. KAN. MAHIEU,
in vervanging van Z. D. H. Mgr Lamiroy,
bracht namens het bisdom Brugge, hulde
aan den grooten dienaar Gods, priester
Edw. Poppe. Spreker richtte een dankbo-
de tot den Allerhoogste voor de onmete
lijke weldaad ons een heilige priester ge
geven te hebben, om 't baanbrekend werk
door Edw. Poppe tot zaliging en heiliging
van zijn volk tot stand gebracht.
Z. D. HGW. MGR COPPIETERS
sprak het slotwoord.
Priester Poppe, dien we hier vandaag
met duizenden en duizenden huldigen,
was, naar de meening van allen die hem
gekend hebben, een door God heel bijzon
der begenadigd priester. Diep bewogen
aanschouwen wij nu welk duurzaam en
heilig werk hij heeft verricht. Namens
het millioen geloovigen van Oost-Vlaan-
deren, in naam van de 10.000 kloosterlin
gen en 1200 priesters van het bisdom Gent,
dankt Mgr Coppieters God voor de groote
gunst aan zijn bisdom verleend. De hoog
eerwaarde spreker teekent dan de figuur
van Edw. Poppe als priester en bezieler
van den Eucharistischen Kruistocht, en
geeft lezing van een brief van Poppe-za-
liger, ln 1924 door hem geschreven over
de Katholieke Vlaarnsche Studentenbe
weging. Hierin drukt de priester zijn spijt
uit over het feit dat onverantwoordelijken
de leiding der jeugd in handen genomen
hebben, en dat zij die hiervoor aangewe
zen zijn miskend worden. Hij vermaant
de jongeren tot eerbied voor het gezag,
en drukt de hoop uit de jeugd, de katho
lieke studeerende jeugd, steeds gehoor
zaam en onderdanig zou blijven aan het
geestelijk gezag. (Appl.)
In zijne narede verklaarde Mgr Cop
pieters dat reeds eenmaal, te Gent, een
heilige geboren werd: Roberto Belarml-
no. Wie kan het ons dan ten kwade dul
den dat wij een tweede heilige verhopen?
Wie kan ons ten kwade duiden dat wij
daarvoor bidden, smeeken, offeren? Gods
heilige wil geschiedde. Zijn naam zij ge
benedijd 1
Langdurige toejuichingen onderlijnden
deze beteekenisvolle toespraak, waarna
door het volk den lofzang Lauda Jeru
salem aangeheven werd.
PONTIFICAAL LOF
Een ponitiflcaal Lof, gezongen door Mgr
Coppieters, besloot deze grootsche Poppe-
hulde.
De veelstemmige zangen werden uitge
voerd door 't mannenkoor «Het Volk»,
van Gent, onder leiding van heer Raym.
Platei. En nadat de eerbiedig neergekniel
de menigte den zegen met het Allerhei
ligste ontvangen had, liep deze laatste
plechtigheid ten einde met den slotzang:
Ons toekome Uw Rijk van Edw. Poppe.
De Moniteur van 26 Augustus kondigt
een koninklijk besluit af, betreffende den
auto-invoer.
De invoer in Belgie van automobielen
of afzonderlijke stukken der auto-nijver-
held zal onderhevig zijn aan eene bijzon
dere toelating, af te leveren door den
Minister van Nijverheid en Arbeid, of
door zijn afgevaardigde.
Z. II. Em. Kardinaal Wilhelmus Van
Rossi;r.i is Maandag nacht te Maastricht
in den Heer ontslapen, na eene zeer korte
ongesteldheid. De Nederlandsche Prins der
Kerk was, na in Denemarken als Pause
lijk Legaat afgevaardigd te zijn geweest
op het Eucharistisch Konrges, ïfear zijn-
vaderland teruggekomen om verladen
Zondag, te Sparrendael, de wijding tot
bisschop toe te dienen aan Mgr Joosten,
apostoiisch-vikaris in China; hij was, ge
zien zijn hoogen ouderdom, zeer vermoeid
van de reis.
IS3ti2,-23B8ZB3iaBa:aS3KBBaSB8E9l
In het Staatsblad van Zondag 11. ver
scheen een brief van Minister Petitjean
aan de Gouverneurs der Provincies en
aan de Hoofdopzieners van het lager on
derwijs, ook aan de bestuurcolleges en
hoofden der middelbare onderwijsinstel
lingen aangaande de toepassing der wet
ten over de taairegeling met aanvang van
het schooljaar 1932-1933.
Die brieven zijn vergezeld van al de
nuttige toelichtingen zoowel voor de
Vlaarnsche als voor de Waalsche streek,
de Brusselsohe agglomeratie en de taal
grens.
IBBEBBBBBBBBBBBBSBilESSaaBiaSB
Op Jersey heeft de Fransche eerste-
minister Herriot een tweetal dagen be
sprekingen gevoerd met den Engelschen
minister Samuel. Alhoewel van cfficieele
zijde niets is uitgelaakt nopens die be
sprekingen is men in de politieke kringen
verzekerd dat de beide ministers gedach
ten gewisseld hebben over de ontwape
ningskwestie en den Duitschen eisch om
gelijkbehandeling op gebied van bewape
ning.
iMBBBHEBBaBsnsBBNBflflBBBiiBB
Kolonel Charles Lindbergh
De beroemde Amerikaansche vlieger
Lindbergh, die destijds de eerste alleen
den Oceaan overstak van New-York naar
Parijs, maakt nu zijne toebereidsels om
op zijn ééntje de ronde der wereld te ma
ken. Zijn vliegtuig is van zelfde modei
als hetgeen waarmede hij vroeger d<C
Atlantlschen Oceaan overstak.