DE KINDERVRIEND
EEN TOAST
Waarom wij strijden in de rangen
der Katholieke Partij
m'jztww 29® JAAR. Nr 39. MP
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
(Ter nagedachtenis aan Priester POPPE)
Eeiiige aspekten
van het wereldgebeuren
GOHRING
De Luchtlijn Brussel-Congo
weer opgegeven
EEN OPROEP TOT
DE KATHOLIEKE, RADIKAAL-VLAAMSCHGEZINDE JEUGD.
DE STOUTSTE VERWACHTIN
GEN ZIJN GEWETTIGD
WAAROM?
MEESTERSCHAP OVER DE
TOEKOMST
B32Z0NDAG 25 SEPTEMBER 1932.
"DE POP KRINGEN AAR
Uitgever
HANSEN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon N' 9. - Postah. N^15.570.
Abonnementsprijs tot einde 't Jaar:
toot Belgie 'per poet 6,00 fir.
to storten op onze poetcheckrekenlng
met volledig adres;
voor Frankrijk 11,00 fr.
voor andere landen 12.40 fr.
to «enden per Internationaal post-
mandaat met juiste adres.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 fr.
1 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur.
Berichten op 1* bl per regel 2,50 fr.
Berichten op 2* bL per regel 1.75 fr.
Berichten op 3* bl. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.00 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond Ingezonden worden. - Kleine
berichten tegen den Vrijdag noen.
'(Ter nagedachtenis aan Priester Poppe)
De Heer had veel gereisd en gepredikt.
HU was al vermoeid, zijn stem verflauw
de. De verste reken toehoorders luister
den niet meer aandachtig -en keken lijk
onverschllllgaards, die voor niemand hun
vlag uitsteken. Achter de menigte stonden
00k klnders op hun toppen, geerne groot,
m naderden gedurig, gedurig, om den Ver
saaarden Profeet te mogen eens zien van
dicht bij. Petrus keek leelijk met een air
van Wat komt gij hier doen?Hier
at daar boorde er een kwajongen door
1 volk en kwam tot bij de voeten van
den Spreker, raakte sljn kleed aan en
keerde terug bij zijn makkers triomfan
telijk: Ik ben er bij geweest.Ande
ren probeerden ook en ln een, twee, drie
werd de Heer overstelpt, ze drumden,
inteken lawijd, verdrongen elkaar en trap
ten op malkanders teenen. Petrus nam
geen blad voor zijn mond, hij schoot uit:
Alia! bucht van Jongens, achteruit! loopt
elders spelen, houdt op met uw lawaai,
laat de groote menschen spreken, de
Meester heeft geen tijd en kan zich met
H niet bezighouden. Voort! of ge krijgt
elk een tegen uw ooren.En tot de
ouders: Kunt gij uw jongens geen beetje
•choone manleren leeren? Hij sloeg bet
■tof uit de kinderbroek.
De Meestor kon het over zijn hert niet
krijgen dat die kindertjes waarvan Hij
aooveel hield en die met zulk een be
trouwen tot Hem kwamen, zoo ruw en
banch werden afgewezen. Hij zag ook
do engelbewaarders die een traantje van
cpUt afvaagden en met verontwaardiging
aloeg hU een «trengen blik, niet op de
klnders, maar op Petrus, die in die hou
ding las: Wis is hier de Meester? Er
ware maar dat meer te kort dat mijn
Hovelingen zouden verstooten worden.
Maar Petrus toch! Hoe kunt gij alzoo
djn? Laat die kleinen tot mij komen.».
*t Sene woord ging niet hooger dan 't an
der: «En houdt hen niet tegen. Mijn
vriendjes moeten uw vriendjes zijn. De
suizen behoort het rijk van God.Pe
trus kreeg een scheeven en had er zijn
bekomste van. Hij keek beteuterd neer.
De moeders hadden er hun deugd in dat
hij de les gespeld werd. Petrus had ver
hoopt dat zijn Meester hem zou goed
keuren en bedanken voor zijn tusschen-
komst, 't vu tegen alle verwachting uit
gevallen. neen, Hij schermde voor die ru
moerige volksjongens, trok partij voor de
ruststoorders.
En na de vermoeienis der dagtaak was
het een verstrooiing voor den Predikant,
•ens to mogen spelen met die kindertjes.
Zijn minzame blik noodigde alle klnders
uit. Ze vlogen aan zijn hals.
De moeders die nog bébé's op den arm
droegen, kwamen dichtbij, en ze zouden
*t aan allen vartellen: De Profeet beeft
•ok mijn kapoen gelaaid.».
De Apostels verstonden niets, ze va-
na vervreemd, zij die gemeend hadden
to moeten de orde bandhaven en de
waardigheid van hun Meester bescher
men als 's Hoeren lijfwacht, herkauw
den *t affront en de les die ze gekregen
hadden, ze lieten vrijen doorgang aan de
knapen en aan de meisjes die kwamen
geloopen naar den Wonderen Man.
En die Wondere Man Interesseerde zich
aan dat Jong volkje, Hij wilde die jeugd
verstaan en beminnen. De Goede Herder
toonde zijn voorkeur voor zijn lamme
tjes, en zijn hart dat zich verborg voor
(L« grooten der aarde, werd het midden
punt aller kinderharten.
Lieflijk las de Heer in die zuivere
pogen, HU speelde met die Oostersche
krullekopjes, zegende hen, was kind met
ds kindera De lachende mondjes deden
Hem elke vermoeidheid en kommernis van
hst apostolaat vergeten. Een jongentje
kroop opzijn knieën, een meisje hield
haar hoofdje scheef en kalijnde tegen zijn
schouder, zs was niet bang voor Hem.
HU drukte dis klnders aan zijn bert. ZIJ
hielden Hem vast, Hij mocht niet weg,
HU moest bU hen blijven. Ze drumden
om ter dichtst Allee Henrl, gij allange
genoeg, laat mij nu eens.Nu ik
huilde een derde. En de naam van Jezus
kwam nog niet recht uit hun mond en
(te lippen stropten bij de stvan Kris-
tus, maar ae lazen allen in 's Heeren
oogen de eerste liefde tot God. Zoo fraai
en sympathtek kwam hun die Man voor.
De menigte Juichte den Heer toe: Ge
lukkig de Vrouw dia mocht uw moeder
rijn.Welke charmante heer, zoo
beleefd en taktvol.
De Heer sprak van hun spel en won die
kinderzielen. Hij las in die kinderoogen
de blijde dankbaarheid. Toe, niet meer
krtjachen, zei HU, tot een weenend meisje,
Ik mag het niet meer hooren.De moe
ders waren bijna jaloersch dat Hij hun
klnders meer beminde dan zij zelf. Zijn
handen gewoc» te geven en te zegenen,
hield HU op hen, zUn oogen die nooit an
ders dan zacht en vriendelijk keken, gin
gen er niet van. Het waren zijn vertroete
lingen.
De Heer zei tot elk een zoet woordje
en bet klonk verkwikkend ln dis kleine
•oren, reeds groot genoeg om elk liefde
woord op to vangen.
De Apostaten lieten zich aan die kin
der* niet gelegen, ze dachten: De Mees
ter trekt partij voor de klnders, tegen
•os. Is het soo (lat HU de wereld moet
Veroveren, te het met kinderen te stree-
tes dat HU moet Koning worden, het
Hocnelnsche Juk afschudden en den troon
van David herstellen?Schamele
Raenschen, ze hadden nog den H. Geest
ntet ontvangen, 't Kluchtigste van al, de
Apostelen kregen geen woord meer van
O. L. Heer, ze mochten aan de kant
tajveri.
M»t overwinnaarsbllkken keken de jon-
§wm nu op naar de Apostelen. En als er
Voor hun kinderverstand iets duidelijk
voorkwam dan was het wel dit: «O. L.
Steer is goed voor ons; Petrus met zijn
teard, is een stoute vent, hij zal op zijn
duimen krijgen van den Heer.». De
teder» ook braveerden hem, en hun hoofd
tehudde beteekenisvol: Petrus gil zijt
n «ohoonen, ge hebt daar op uw brood
•skregen.
De goddelijke Majesteit toonde zich
toegankelijk ook voor kinderen en de
kladeren voelden zich aangetrokken door
de geïncarneerde schoonheid. Er ging
Vandaar een kracht uit. Jezus vertelde
gemoedelijk en smakelijk een mooi his
torietje centra het verloren schaapje, en
HIJ keek meest onderwijle naar de meis
jes, die de woorden uit zijn mond la
ten. Daarna vroegen de knechten: «Nog
•entje Meester, ook een schoontje voor
ons.Hij keerde zich tot hen en begon
•impel en subliem, over den Verloren
Zoon. Ze hingen aan zijn lippen die wik
kelachtige rakkers en ze roerden niet.
Ze gaven Hem al wat ze hadden, een
■pselding, een stukje koek, ze wilden al
les weggeven en ze kregen in de plaats
•Ik een zantje en een zoentje.
Wat zegt ge dè, Davidje? deed «en
moeder.
Davidje zegde schoone: «Bedankje» en
moeder was preusch.
Petrus die alreeds wist dat hij de rots
zijn zou, waarop de Kerk steunen moest,
hkd zich vernederd gevoeld en gedacht
dat hij gecouleerd was bij die klnders.
Eindelijk vond hij zelf zijn vermaak
erin, te zien met welke liefde zijn Mees
ter omringd werd en met welke goedheid
de Heer zijn kinderen bejegende. Hij
luisterde, gaf zijn Meester gelijk, en zou
de les heel zijn leven onthouden.
Aan de zuigelingen op moeders arm gaf
de Heer een kruisje, de spelende dartele
knaapjes liet HIJ begaan. Neen, Petrus
zal na die les ln opvoedkunde niet meer
kijven, hjk op Jongens die met sulfers
spelen in de scbeure. Hij zal nooit meer
opvliegen tegen schuldelooss kinderhoof
den en rozige meisjesmandjes. Voor geen
enkelen Apostel later zullen de kinde
ren terugschrikken. De Kerk zal de blanke
onschuld en de reine kinderziel immer
beschermen en met voorliefde koesteren.
Die kindjes kregen hier zonder vragen,
wat de grootste Heiligen en verhevenste
Mystieken zochten: Te mogen aanleunen
tegen Jezus' Hart ln zoo'n Intiemen om
gang.
Petrus kon het niet meer uithouden, hij
kreeg een krop In de keel en was kwaad
op zich zelf, hij ook wilde zich nu vriende
lijk aanstellen «en zal ik een schoon
handje krijgen», vroeg hij vriendelijk,
Uw rechter, Racheltje,verbeterde
moeder.
En zult gij altijd brave zijn?
Ja,
Ja, Mijnheer,verbeterde nogmaals
moeder.
Ja, Mijnheer, herhaalde 't kind.
Petrus begon nu ook de lieve bubbels te
liefkoozen en de andere apostelen na hem.
Hun gemoed kwam vol. Toen hij dat zag
kwam de bengel te voorschijn, die ln 't
begin er een tegen zijne ooren had ge
kregen van Petrus, t Was meeninge. (Pe
trus had het van toen reeds op de ooren
gemunt.) De jongen verstoutte zich bij
dat zien, en naderde tot Jezus, bezag die
handen die nog minder zouden slaan dan
vaders vuist, toen hij mlspikkelde, hU zag
op naar die oogen, die keken lijk moeder
oogen. Gauw was 't verdriet vergeten, toen
Jezus zei: Kom, mUn keppe.En Hij
kuste t zeer weg. Hij deed nog meer, Hij
stelde die kleinen aan als modellen om na
te volgen. De kinderen moeten niet te
vroeg groote menschen worden, maar de
grooten moeten de kindergaven bewaren:
eenvoudoprechtheid, optimisme, betrou
wen, reinheid. «En Indien gij niet wordt
als die kinderen, zult gU bet rijk der be
meten niet binnengaan.
HU leerde de kindjes bidden. Hij had
geen ruzie of rooi ermeé. En ze begonnen
eerbiedig: Mijn Heer en mijn God.
«Neen, kinderkens, herbeginnen,» zei de
Heer, zoo niet, zegt het mij na.En
HU bad vóór .gelijk het nog nooit iemand
zoo godvruchtig had gedaan: Onze Va
der die ln den hemel zUt.En ze baden
schooner nog en met meer liefde. Hun
blauwe kijkers keken op, eerst naar Hem
en dan naar den hemel, wanneer de Heer
hun zei: Die nüj ziet, ziet dan Vader.
Ze vergaten hun spel en luisterden serieus.
De H. Augustlnus, die in zijn Jonge Ja
ren ook een pleute was, had zeker dit too-
neel voor oogen, toe hij later, als bisschop,
zijn kinderzonden .en k&ttekwaad beleed.
Voor noten, voor een kateebol, voor een
mussche, moest men eerst naar den mees
ter gaan, die groote oogen opentrok, en la
ter voor dezelfde fouten in t groote, moet
men naar den prefekt of naar de koning
voor goud, land of slaven.
De weg naar t ouderhert passeert al t
kind, dat wist de Heer; En die meest aan
die kinderen gelijken,zei hij, zullen
hoogst staan in den hemeLIedere mama
die to voren peinsde dat baar kind bet
schoonste échantUlon was, en zich ver
heugde omdat bet ook best aan moeder
slachtte, wikte nu zelf gelijk worden aan
haar kind.
En HU zei bun nog: «Mijn Vader wil
niet dat een van deze kleinen verga.
Ze loechen omdat HIJ zoo goed met die
klnders kon omspringen. En blij dat ze
waren, die klnders, alles te mogen zeggen,
vertellen en vragen aan Jezus.
Jezus, mama heeft gezegd, dat Gij
dat meisje van den offlder Jaïre weer
levend gemaakt bebt, te *t waar?
Ja dochtertje, en "t eerste kind dat ik
verrees, was een meisje.
En al de meisjes juichten toe, omdat
het een meisje was.
En is 't waar vroeg een knechtenjon
gentje, dat Gij dien blinden knaap zijn
doode oogen weer levend hebt gemaakt?
Ja kind, de blinden zullen zien.
En de knechtjes klapten ln hun handen,
blij dat ze waren, omdat het een zoontje
was.
Iedereen verzette zich in dat openlucht-
toonzel.
Da Heer peinsde geen enkelen keer op
zich zelf, HU dacht gedurig aan die
kleintjes, rijn Serafijntjes; geen bengels
waren het meer, maar engels.
Klnders die dag-uit dag-in leefden; die
eiken morgen wakker werden en een
nieuwen dag begonnen, als bij de schep
ping der wereld, maar ook eiken avond
als ze naar hun bedje gingen, het einde
van den dag als het einde van de wereld
aanzagen; klnders, die naar vaders be
velen en naar moeders vermaningen niet
meer luisterden, dan naar den regen die
valt, «pitsten hier him ooren en scherp
ten hun aandacht om waarheden te hoo
ren uit 's Heeren mond en te kunnen
lezen op Jezus' lippen en ln zUn hert,
woorden die ze nog niet spellen konden
op een bladzijde. De moeders offerden
hun kinders als het beste van henzelven.
Mama, weet je wat!
Wat, mijn engel?
«Ik heb mogen een handje geven aan
Jezus.
En hebt gU uw klokje afgenomen?
Zeker.
t Is goed en wat hebt gij gezeld?
Niets.
En wat heeft HU gezeld?
«Mieltje!
En de moeder was ervan gepakt, én
haalde haar zakdoek uit
Ma, mag lk nog oens weerkeeren bij
Hem?
Ja, maar keer eerst uw «chorte él
den schoonen kont.
Proefondervindelijk leerdpn de kinders:
Jezus riet mij en riet mij geern.
De ouders waren tevreden omdat ze
mochten Jezus geven aan hun kinderen
en hun kinderen aan Jezus.
v v r
5.
De Heer verheugde zich om de kin
derlachjes en hun goede engeltjes ver
heugden zich mee. Al dat Jong volkje, met
kwik ln de beenen, hield zich muisje-stil
en fraai. De meisjes vergaten hun ver
makelijke speelpop, de Jongens hun mar-
bels, om maar te kijken naar die goede
oogen die in hun ontwakend zieltje de
toekomst en hun levensgeluk lazen. Van
hun leven zouden ze niet meer twijfelen
aan die goedheid, nooit zouden ze die
heugelijke oogenblikken vergeten, toen
.(Zie vervolg onderaan 3« kolom).
1882 ;W 1932
Oudenburg heeft zijn Heer Pastor ge
vierd, vijftig Jaar prlestpr. De deelneming
der bevolking was algemeen, de viering
plechtig en grootsch. Alles getuigde van
de liefde en dankbaarheid der parochia
nen Jegens hun Jubileerenden Herder
E. H. V. De Vaere.
Een mooie kelk, een waar kunststuk
werd hem als geschenk aangeboden.
De Heer Arrondissementscommissaris,
Weledele Heer Coppieters 't Wallant,
vestte op de borst van den E H. Pastor
het kruis der Leopoldsorde.
Onder de Jubelmis hield de Z. E. H.
Deken van Gistel een diepgrondige en
treffende Kanselrede.
Schoone aanspraken werden ook gehou
den door den Heer K. Smis, Burgemees
ter, door Heer Dr Cools en Heer J. Van-
derheyde, oud-Senator.
Te 1 uur werd een lulsterlijk banket
opgediend.
Hier volgt een toast, die maar geschre
ven is op aanvraag, nadat hij spontaan
uitgesproken werd.
Mijnheer De Pastor,
«Na de vliegweek in de hooger sferen
der retraite, zijn we blij naar het platte
land van Oudenburg neer te dalen.
Op dit feest der H. Kruisverheffing,
werd het ridderkruis verheven tot op de
hoogte van uw hart. Dit is een kruis dat
niet te ontzien Is en licht om dragen. Een
trek van gelijkenis te meer met Christus
hebt gij gekregen. Hij verdiende zijn Kruis
niet, gij wel.
De Heer arrondissementscommissaris
heeft u in naam zijner Majesteit den Ko
ning, tot ridder geslagen. Gij hebt het
willen verdragen Eonder klagen.
Geen enkel uwer gewezen onderpastoors
hier aanwezig, heeft u ooit geslagen, nocli
pijn aangedaan of u een kruis bezorgd.
Den eersten keer dat gU u tegen uw onder
pastoors hebt kwaad getoond, het was
telkens, toen ze tegen uw gedacht, malgré
moesten heengaan, omdat ze elders gepro
moveerd werden of soorte naast.
Men sprak daar even van de bruiloft
van Cana. O. L. Heer deed daar nog liever
een mirakel dan een toast. Hij hield nog
meer van de waarheid dan van de geheel
onthouding.
Ik heb nog nooit mirakels gedaan, maar
zal toch eens probeeren een heildronk aan
te vangen, sobertjes weg en tdfch waar.
Een vorige redenaar sprak van de drie
Koningen, waarvan de eerste u GOUD
bracht: een gouden kelk voor uw gouden
jubileum. Ik kom u WIEROOK brengen.
Zoo dikwijls heb lk u aan het altaar be
wierookt, daarna werd lk zelf op mijne
beurt bewierookt, maar 't was maar door
den messediender. Toen was het gewoon
lijk wekedaagsche wierook, heden is het
voor u van den besten, dien der hoogda
gen, want 't is voorwaar een gebeurtenis
ln uw teven, zonder voorgaande en zonder
MYRRHE.
Indien men iemand viert enkel omdat
hij oud wordt, dan moet gewis men ook
al de antikiteiten van Oudenburg huldi
gen. Mijnheer de Pastor, gij rijt gelukkig-
lijk nog niet antiek, want uw hart blijft
jeugdig.
Indien men enkel iemand viert can zijn
hooge Jaren, dan moeten we al de oude
ventjes van 't hospice, en om niemand Ja
loersch te maken, ook al de oude wijvetjes
ultnoodigen en ophemelen.
Er zijn dingen die verbeteren met te
laten liggen, (al was dat ook uw grootste
tevensbekommernis niet) en te veroude
ren, gU hebt er zelf veel vloeiende bewij
zen van gegeven over tafel; ook eerbied
voor dien ouderdom.
Ik wil u zeggen waarom wij u, met al
uw parochianen, dankbaar vieren. Het is
niet omdat gij oud geworden rijt, dat
gaat alzoo een dag met een keer van zelfs,
en nog rapper misschien dan gij het zoudt
willen, maar wU huldigen in u den Man
Gods, die sedert een halve eeuw als
Priester, dienaar des Heeren en als Mid
delaar nog rechte staat tusschen God en
rijn Volk, zooals de Heer Deken het zoo
heerlijk wist te zeggen.
Er is iets dat ln Gods oogen hooger rijst
dan Oudenburg's slanke toren, t is uw
stichtend priesterlijk gebed; er 13 iets dat
in Gods oogen bestendiger waarde heeft
dan uw prachtkerk, 't is uw dagelijksch
H. Misoffer zoo schoone opgedragen. Alles
achtereen genomen, dagen, weken, maan
den zoudt gij gestaan hebben aan 't al
taar des Heeren. Was men maar één dag
priester, en deed men maar ééne H. Mis,
het ware een onschatbare weldaad voor
gansch het volk. En is het omdat het dui
zendmaal herhaald werd, dat het in waar
de minder schijnt? Niets vermindert met
te vermenigvuldigen.
9
99
Niemand is groot voor zijn knecht, heeft
men gezegd, en terecht. Gij hebt vijf
knechten gehad, Heer Pastor, en maar
ééne maarte, doch allen geven u blijken
van hoogachting en genegenheid. Uw blij
moedigheid gaf u het recept van 't lang
leven om voorloopig onsterfelijk te blij
ven. Uw vredesliefde heeft den kostbaren
vrede op Oudenburg bewaard. Mocht
het immer blijven duren lijk hier aan
deze mooie tafel: allen vrienden van
den gastheer, allen vrienden onder
een. Zoo zullen we naar geen andere
wapens grijpen dan naar tafelmes en vork,
en dan nog om in goé dingen te steken.
Zoo blUft het één Kudde en één Herder.
9
99
Is het niet gewaagd iemand gelukkig te
verklaren binst zijn teven?
Ik sluit en wensch u heigeen O. L. Heer
u zelf zou wenschen, moest Hij ln dit ge
zellig samenzijn een tafelrede houden, na
melijk, den liturgischen heilwensch der
kerk zooals ik hem honderden keeren uit
uwen mond heb gehoord bij elke trouwmis
voor iedere gelukkige bruid, (als 't maar
geen weeuwtje was)Longaeva ut Sara
Bejaard als Bara.Maar lk troost
mij er bU te voegen: «Amabilis ut Ra
chel Minzaam als Rachelsteeds
even hertelijk en vriendelijk voor uw volk,
sympathiek op eiken wijk, bemind door
eikendeen, bemind door allen, - ortuna-
te senexGelukkige ouderling!
A. B.
het hun gegeven wérd- de Heiligheid te
aanschouwen.
Wie weet zijn er geen onder hen, die
daar hun roeping kregen om later leer
ling te worden, getrouw tot den martel
dood? De Heer keek met vriendelijk oog
en welgevallen op die kleuters, kleine
troep aspiranten tot den hemel.
De nacht viel. De kinders hadden geen
vaak, geerne hadden ze nog opgebleven.
Met een woord waarin ze heel hun hartje
legden, zegden ze: Goên avond, Jezus?
Ze gingen heen en keken nog eens orn.
Na rijn gesprek tot die kinderen over
rijn Vader, verdiepte de Meester rich in
een onuitsprekelijk gebed gedurende den
langen, eenzamen nacht, en sprak dit
maal tot rijn Vader over die kinderen,
terwijl deze sliepen gig rozen pnder de
Engelenwacht, 1 A- B.
HET NATIONAAI,-SOCIALISME
IN DUITSCHLAND
II.
Het zal voor ons weer uiterst moeilijk
om niet te zeggen onmogelijk zijn in een
4-tal bijdragen een kompleet overzicht te
geven van het nationaal-socialisme met de
erbij aanwezig-zijnde tegenmachten.
De lezers gelleven dus aan te merken dat
we op geen volledigheid aanspraak dur
ven maken, doch enkel in een bondig
samenvatten de meöfet karakteristieke en
belangrijkste uitingen van het nationaal-
socialisme pogen te schetsen.
Dit ter inleiding. En nu ter zake.
Wie in de eerste plaats een wetenschap-
pelUk Inricht in het ontstaan van het
racisme beoogt, kan niet buiten de zeer
interessante brochcrè van Victor Lee
mans, een der huidige .mapste Duitsch-
landkenners, Het nationaal-socialisme
als nr 1 verschenen in de Zeshoek-studie
reeks bij Cultura te Brugge.
Leemans leert ons dat buiten het poli
tiek leven waarin het naticnaal-socialisme
nagenoeg geheel opgaat, er een diepere,
revolutionaire strooming bestond, met aan
voer van vreemde politieke stof, waar
van het racisme den invloed onderging.
Het is hier feitelijk de plaats niet om deze
revolutie van rechts nader te ontleden.
Bepalen we ons met aan te merken dat
deze geestelijke beweging er naar streeft
de staat in zich op te nemen om voor
het wordend volk rijn historische toe
komst te bouwenBommair gezegd waar
we de opmarsch van de demokratie en het
proletariaat de revolutie van links noe
men, wordt de tegenovergestelde stroo
ming naar een organische staatsinrich
ting om volle levensruimte te verschaffen
aan een volk ln al rijn geledingen de
revolutie van rechtsgenoemd.
De volksgedachte die in deze revolutie
van rechts doorgebroken is, vormt de
grondgedachte der nationaal-socialistische
beweging (V. Leemans).
Hoe ontstond nu het racisme?
In Mei 1919 laat Adolf Hitler rich In
schrijven als 7* lid der Duitsche Arbei
derspartij te Munchen. Hitler is dus niet
zooals Mussolini de stichter zijner partij.
Hij stond er in den beginne eerder scep
tisch tegenover gestemd. Doch de kennis
making en de eruit-voortvloeiende vriend
schap met Gottfried Feder, de ekonomist
der Nazis, brachten hem dichter bij de
groep, waarvan hij weldra de leiding waar
nam.
In 1920 na een succesvolle volksvergade
ring, waar Hitier dan reeds rijn program
ma Integraal meedeelde en ontwikkelde,
werd definitief de naam Nationaal-So-
ialistische Duitsche Arbeiderspartijaan
genomen.
Een beetje overmoedig door rijn aan
vankelijke suksessen waagt HiÜer ln col
laboratie met Ludendorff een staatsgreep
of putsch in Beieren, doch het vergaat
hem deerlijk. In de gevangenis mediteert
hU over de te volgen methode en komt
tot de overtuiging dat voortaan het parle
mentarisme wel de geschikste weg blijken
zal.
HU gaat over tot de rekonstruktle van
zUn parüj, die ln 1925 eéii nieuwe aktieve
en ook suksesvolle periode inluidt. In 1928
telt de N. S.D.A. partij 12 gekozenen.
Den 4 September 1930 worden 107 Nazis
naar het parlement gestuurd. In 1932 be-
geeren 12.000.000 Duitschers Hitler te zien
in plaats van Hindenburg als president
der Republiek, en tijdens de jongste ver-
kieringen werden 230 Nazis gekozen.
Tot daar de opgang.
Nemen we even een kijkje in de gelede
ren der paxtU zelf. Er moeten thans
wel meer dan een miljoen Duitschers of
ficieel aangesloten rijn bij de partij, en
aldus effektief deelnemen aan het propa-
geeren der gedachte buiten natuurlijk
de millioenen sympathiseerenden die ter
stembus Hitler ln het gelijk stellen.
Buiten het eenvoudige partij-lidmaat
schap behooren de nazis ook tot een der
menigvuldige filialen als de Nat. Soc. ad-
vokatenorde, geneesheerenorde, studenten
genootschappen, vrouwenbonden, Jeugd
organisaties, boeren- en werkliedengroe-
peeringen. Terloops weze hier aangemerkt
dat er geen eigenlijke arbeidersryndikaten,
als strijdmachines voor sociale verbeterin
gen bestaan, en nochtans spreekt men van
een hoog percentage (64 arbeiders in
de nationaal-socialistische partij.
Tevens wordt een bizondere aandacht
geschonken aan de studeerende Jeugd, die
overal tracht de meerderheid te verwer
ven, om desnoods hardhandig op te tre
den, voornamelijk tegen Joodsche leeraars
en medestudenten, en ook vooral omdat
de jeugd de toekomst is.
Hieruit blijkt dus dat de N. S. F. A. P.
eigenlijk veel meer is dan een politieke
partij, en in haar schoot zelve een beeld
tracht te scheppen van de toekomstige
Staat.
Al deze filialen rijn nauw verbonden
aan het centraal organisme der partij,
waarvan de alleenheerschappij Hitler op
gedragen is.
Is deze vorm, alsmede de erbij hooren-
de ijzeren tucht, van fascistisch model; de
vertakkingsorganisaties zooals kwartier
en industriecellen, alsmed- noyautage van
leger en administratie rijn van kommu-
nistische oorsprong.
De diktatoriale macht van Hitler belet
niet dat hU omgeven is van een meer dan
gewone staf (Dr Frick, Gregor Strasser,
Feder, Wagner, Goebbels, Goehring). En
hier kunnen we tot ons spijt V. Leemans
niet volgen, waar hij beweert dat, mis
schien buiten Frick, uit de omgeving van
Hitler, geen personen het vermelden waard
rijn. We vreezen zelfs dat bij een even-
tueele regeerlngsdeelname Hitler door en
kele zijner luitenanten overstoken zal
worden.
Vermelden we hier terloops dat de nazis,
net als de fascisten, in uniform op straat
komen (bruin hemd). Als symbool werd
de roode vlag gekozen met witte zon en
daarin het zwarte hakenkruis.
De voornaamste stuwkracht echter der
partijorganisatie is niet zoozeer te zoeken
bij de korporatieve filialen dan wel bij het
georganiseerd nationaal-socialistische le
ger. Om allen tegenstand gewelddadig te
breken, en tusschen haakjes ook om de
tegenstanders gewelddadig aan te vallen,
beschikt de partij over belangrijke storm-
afdeelingen, waarvan de formaties op de
legerformaties gecopieerd rijn.
De stormafdeelingen onderscheiden zich
netjes van de overige partijorganisaties,
zoo door hun werk als door hun geestes
toestand.
Gekazerneerd in bruine huizen en wer
kelijke kazernes komen ze dagelijks op
straat. Bij alle burgergevechten voeren ze
het hooge woord, slaan en schieten des
noods. Tijdens de volksvergaderingen zor
gen ze voor de orde, en wijken voor geen
enkele uitdaging. Komt er verzet of op
stand ln hun eigen rangen, dan smoor en
ze dien ln bloed.
Aldus ls het begrijpelijk dat de nazis ln
November 1931 reeds 8359 dooden en
zwaar-gekwetsten konden aankondigen.
Sedertdien la de lijst nog merkelijk aan
gedikt.
De geduchtote mannen uit het bruine
leger vormen op hun beurt de achutz-
XZte mvolg onderaan ft* kolom).
Hierboven ziet men de twee beroemde
Atoomzoekers Lord Rutherford van En
geland, en Professor Bohr van Denemar
ken, die, om hun studie over atomen
atomen zijn stofdeeltjes met het oog
onzichtbaar en die physiek en chemisch
ondeelbaar rijn met den Nobelprijs
vereerd werden. Lord Rutherford (rechts)
bezoekt thans Denemarken en doet er
studiën en opzoekingen in de Hoogsschool
van Kopenhagen.
ia3B&«3LaSJiHS®BEM!?SESB!S3i:f3SB
Voorzitter van den Duitschen Reichstag
die, om de moeilijkheden welke hij de
Duitsche Regeering en den Voorzitter
Hindenburg veroorzaakt, een ccriog op
papiertusschen de Regeering en de
Reichstag deed ontstaan.
ISaaBBBE8aBBMeaBE£HSSSMB9B
K.V.R.0.-DAG TE BRUGGE
Op Zondag 18 September Jl. hield Brug
ge met beste succes rijn katholieken radio
dag. In al de kerken werd 's morgens over
katholieke radio gepredikt; aan de kerk
deuren werd door Kajotsters en V. K. B.
J.-meisjes een welgelukte verkoop inge
richt van propagandaboekjes over katho
lieke radio. Rond 10 ure vertrok aan de
Ezelpoort eene rel van zeven autos met
een flinke groep afgevaardigden naar Uit-
kerke, alwaar op het graf van wijten Ju-
liaan Vandepitte, de baanbreker der Ka
tholieke Radiobeweging, eene roerende
hulde werd gebracht. Heer Advokaat Van
den Bussche en Heer G. Blancquaert voer
den er het woord. Bloemtuilen werden
neergelegd namens K. V. R. V.-Brugge,
Davidsfonds en Kath. Vteamsch Verbond,
ook namens de Elektriékers-radiohande-
laars van Brugge, omstreken en de kust.
Werd opgemerkt: de aanwezigheid van
den Heer Keersmaekers, secretaris der
K. V. R. V.-afdeeling van Antwerpen.
's Namiddags rond 3 ure ontvangst van
Nonkel Jan op de statieplaats: een gewoel
en gejoel van kinderen als nooit te voren
te Brugge werd gezien! Kinderoptocht en
Kinderfeest in de Gilde, waar de kleinen
hun hartje hebben bij opgehaald, 's
Avonds groote volksvergadering. Opge
merkt: ZZ. EE. HH. Mahieu en Van der
Meersch, groot-vicarissen, de Heer Van
Hoestenberghe, burgemeester; schepen
Geurens, benevens vele vooraanstaande
geestelijken der stad. De ruime zaal der
Gilde was stroppens vol en de geest
drift sloeg hoog op. Nonkel Jan be
sloot zijne voordracht met eene flinke om
haling ten voordecle van K. V. R. O.
Aan het N. I. R. werd ten slotte eene
protestmotie toegestuurd. De K. V. R. O.-
dag te Brugge gelukte op schitterende
wijze en zal gewis de beste vruchten ach
terlaten.
l&SBBSSSSSSiBSSSB&EBSBaSSSaSBB
Naar uit goed ingelichte bron blijkt,
heeft de regeering besloten de toelage
aan de Sabena, die de totstandkoming,
met ingang van 1 October, van de lucht
lijn Antwerpen-Brussel-Congo mogelijk
moest maken, om bezuinigingsredenen te
schrappen. Daar men ook in Frankrijk
weinig enthousiasme aan den dag legt
voor de verwezenlijking van dit ontwerp,
waarbij een verlenging der lijn tot Ma
dagaskar werd voorzien en van Engel-
sche rijde een krachtige poging wordt
gedaan om rich van het civiele lucht-
vaartverkeer tusschen Centraal-Afrika en
Europa, langs de Nijlvallel, meester te
maken, ls het meer dan waarschijnlijk,
dat de verwezenlijking van het Fransch-
Belgische plan tot betere tijden zal wor
den verdaagd.
Gebruikt Chicorei WYPEL1EK-TAFFÏN
't Is de beste.
staffeln» of beschermingsescouaden, die
zoo wat de geheime politie nabijkomen.
Zeer onlangs werd Hitler een persoon
lijke lijfwacht van 60 man geschonken,
ieder mijl dan 30 Jaar oud, en meer dan
1.75 m. hoog. Benevens eten, drinken en
kleeding trekt ieder lid 10 mark (85 fr.)
wekelijksche soldij.
Het ls klaar dat dergehjke organisatie
machtig veel geld vergt. Wel weten we
dat leder lid stipt aan rijn bijdrage ge
houden ls, doch het is reeds lang uitge
maakt dat deze totaal ontoereikend zijn.
Van waar komt het geld?
Hieromtrent rijn alle veronderstellingen
toegelaten, doch voorloopig alle zekerheden
uitgesloten.
Aanstaande week maken we kennis met
ftthrer Adolf Hitler. HERWIO.
We drukken, volgenden brief over uit De Standaard
van Zaterdag 17" dezer. ln deze tijden van verwarring
ts het goed soms gezonde taal te hooren en te ovarwegen.
Drie vooraanstaande katholieke flamin
ganten van den meer vooruitstrevenden
jongen vleugel van het flamingantisme
in Waasland hebben thans strijdposten
Ingenomen ln den schoot der katholieke
partijorganisatie. Het zijn de HH. Adv.
P. M. Orban, stafhouder der Vlaamsche
Balie van Dendermonde, Dr Em. Van
Haver, en Adv. W. Van Gerven. Zij
hebben thans een openbare verklaring
gegeven van hun standpunt en van de
motieven welke er hen hebben aangezet
daadwerkelijk te strijden in de rangen
der katholieke Staatspartij. Tevens heb
ben rij een oproep gedaan tot geheel
de radikaal-Vlaamschgezinde katholieke
Jeugd om plaats te nemen in het raam
der katholieke partij. De door hen voor
gebrachte motiveering, van hunne han
delwijze en hun voorbeeld, verdient ln
ruimeren kring bekend te rijn: hunne
overweging dienen te spreken tot het
geweten van alle katholieke fiamingan-
tische Jongeren. Daarom achten wij het
nuttig hierna over te gaan tot publi
catie van deze beginselverklaring:
Waarom wij strijden in de rangen
der katholieke partij met het vertrou
wen dat deze verklaring over geheel het
Vlaamsche land weerklank zal vinden.
DE RED.
Velen onder U zullen over enkele we
ken voor de eerste maal ter 6tembus
worden geroepen. Weest er van over
tuigd dat wij allerbest begrijpen ln wel
ken gemoedstoestand gij U bevindt. Wij
beseffen dat gij wellicht aarzelt bij de
zen aanvankelijken stap van uw politiek
leven. Gij wenscht immers beginselvast
de regelrechte lijn te volgen langs waar
en Uw Katholiek en Uw Vlaamsch ideaal
te bereiken rijn. Maar angstvallig rijst
voor U de vraag op of tegenwoordig ln
de rangen der Katholieke partij de ge-
wenschte stuwkracht en de gewenschte
oprechtheid voorhanden rijn voor eene
gave en spoedige Vlaamsche rechtsvol-
trekking.
Wij richten op dit kritisch oogenblik
tot U een woord, dat rijn uitgang viiwR
in het diepste van ons katholiek ge
moed, maar dat tevens bezield wordt
door t Vlaamsch Ideaal dat wij steeds
in al ons handelen met oprechtheid wil
len dienen.
Wij zullen de allerlaatsten rijn om de
onaanvechtbaar held van al onze partij-
genooten in Vlaamsch opzicht vooruit te
zetten. Het ls een feit dat enkelen bij
ons, nu nog ln dit beslissend uur, niet
begrepen hebben dat eene politieke par
tij rij weze katholiek of wat anders, wil
ze de volksziel in beroering brengen in
Vlaanderen, Vlaamsch moet rijn volledig
en door en door.
Daarbij nog, we géven het grif toe,
maar al te lang duurde het verbeiden
naar Vlaamsch rechtsherstel... Maar al
te lang werd elke poging om rechtzinnig
zekere beginselen in daadwerkelijkheid
om te zetten met enghartig wantrouwen
in onze rangen bejegend. Maar al te
vaak werden onze eigene inrichten in
twijfel getrokken en werden wij verdacht
gemaakt.
Dit was echter voor ons geen reden
tot ontmoediging of achteruittocht maar
veeleer een spoorslag om met onwan
kelbaar geloof ln de rechtvaardigheid
onzer zaak en de vruchtbaarheid onzer
beginselen gezondere opvattingen ln eigejj
rangen te doen zegevieren.
De heerlijke verwezenlijkingen door
onze Vlaamsche voormannen in de laat
ste Jaren bereikt, wettigden onze stout
ste verwachting: zooals waren en voor
de geschiedenis onzer kultureele herwor-
ding, zullen blijven de Vlaamsche Hoo-
geschool, de vervlaamsching onzer Open
bare Besturen, de vervlaamsching van
Lager en Middelbaar onderwijs en weldra
de vervlaamsching van het Gerecht.
Het ware ondankbaar deze uitstegen
te miskennen en onverantwoordelijk deze
moeizaam verworven machtspositie in de
katholieke rangen door gevoelens van
vertwijfeling of door een gebaar van de
sertie te ontwrichten, vooral op het mo
ment dat eene omvorming van het
katholiek partijwezen zich voor ieder
scherpzinnig oog en ieder oplettenden
geest aan het voltrekken ls. Het kan
naar onze meening niet langer als een
hersenschimmige utopie worden aan
schouwd dat binnen afzienbaren tijd, de
meest vooruitstrevenden onder de Vlaam
sche scharen gehoor gevende aan den wek
roep die uit alle gouwen opstijgt en aan de
hoogere beginselen die ons gemeenschappe
lijk bezit uitmaken den terugweg zulten In
slaan naar de eene Katholieke partij zon
der ook maar iets van hun Vlaamsch Ide
aal prijs te moeten geven.
Onze beslissing, na gewetensvol over
leg, staat vast: wij moeten blijven in
de rangen der Katholieke partij, wij
ontvluchten het vaandel niet dat in rijn
plooien den roem en de fierheid omsluit
der eeuwenoude Moederkerk van Rome.
1* Omdat deze partij alleen uitgespro
ken Katholiek is en daar alleen in een
Land waar traditionncel de politiek en
de Godsdienstige belangen onafscheidbaar
rijn, onze Katholieke beginselen veilig
worden gediend.
Er zal ons geen woord ontvallen dat
de zuivere bedoelingen ln twijfel trekt
die ln dit opzicht door de overgroote
meerderheid onzer Nationalisten worden
gekoesterd. ZIJ meenen het opperbest.
Maar rij vergissen rich uiteindelijk no
pens de noodlottige uitwerksels die hun
neutraliteitop de geestes' en gewe
tensvorming onzer jongere Katholieken,
onvermijdelijk hebben moet. Wij stel
len aan onze katholieke nationalistische
vrienden de vraag: rit er ln de natio
nalistische rangen en in de ideologie die
hun dagelijks wordt voorgehouden nog
de noodige katholieke bereidwilligheid om
in de onrustbarende krisis van dezen tijd
een beschuttend pantser te blijven, waar
achter een Vaamsch Vlaanderen als Ka
tholiek Vlaanderen rijn veiligheid be
waart?
GODSVREDE
NIET MEER BRUIKBAAR
Hoa welwillend men ook ter gerust
stelling van eigen geweten het begrip
Godsvrede tracht te omschrijven, het
schijnt vooralsnog geen voldoening te
schenken aan den gebiedenden katho
lieken eisch, die wil dat een antl-Gods-
dienstige politiek van liberalen en so
cialisten door een uitgesproken pro-Gods
dienstige politiek zou worden bekampt.
En zoo wij ons niet vergissen, wordt
dit ook stilaan en meer en meer Tan
nationalistische rijde begrepen. Wij bren
gen hier graag de volgende zinsneden
voor uit het artikel van Meester Hendrik
Borginon pas verschenen in De Schel
de van 9 September en gewijd aan de
nagedachtenis van den grootsten onzer
Vlaamsche idealisten: Lodewijk Dosfel.
Dosfel was een der medestichters van
Het Vlaamsche FrontDat een or
ganisatie zelve op grondslag van Gods
vrede zou opgebouwd worden, hinderde
hem... Een der eerste schudde hij de
Godsvrede-gedachte af als een wambuis
dat den vrijen uitgroei van zijn onaf
scheidbaar verbonden en door elkaar ge
strengelde Katholieke levensbeschouwing
en Vlaamschgerindheld belemmerde... De
les die er in schuilt ga voor ons niet
verloren: hoe verheven ook het doel van
den Vlaamschen strijd, hoe belangrijk ook
haar op het tijdelUk afgerichte streven,
toch ligt daar niet het eenige of het
hoogste goed, moeten zij ingeschakeld
worden ln het algemeen van de mensch-
heid, en moeten wU in onderworpenheid
fier, de ondergeschiktheid van een stre
ven, waaraan zooveel van onze beste
voormannen hun leven hebben gewijd
aan hoogere geestelijke belangen en goe
deren inzien.
In het bewustzijn van den eisch der
tijdsomstandigheden verklaren wij dan
ook onomwonden het beginsel dat aan
alle politieke v rking moet ten grond
slag liggen: het opperrecht en de eerbied
voor de rangorde der geestelijke waarden.
Vooral ln deze tijden van Godsdienstige
en Zedelijke ontreddering ls het onze
plicht de primautelt te verkondigen onzer
Katholieke beginselen boven alle andere.
Dat weze onze eerste zorg en dan blijft
het onze zegevierende kracht.
RUIMTE GENOEG
IN DE KATHOLIEKE PARTIJ
2° Omdat er in de rangen der Katho
lieke partij ruimte genoeg is om alle
gedachten die niet in strijd zijn met de
Roomsch Katholieke beginselen te ver
dedigen. Laten we onbewimpeld spreken
en duidelijk rijn: het was ln onze partij
niet altijd zoo. In de algemeene gedach-
tenverwarring, midden in de na-oorlog
psychose en de geestesbekrompenheid die
een man als Dosfel deed boelen en ker
keren, werden vele goede inrichten mis
duid en hebben diegene, wien den zin van
het Vlaamsch radicalisme heelemaal ont
ging, veten ten onrechte verguisd. Wij
rijn er steeds voor vooruit gekomen dat
de grootste vrijheid van denkwijze be
treffende de oplossing van het taalvraag
stuk moest worden verzekerd aan al de
genen die zich in de rangen wilden scha
ren van de Katholieke partij.
Het wilde er bij ons maar niet in, dat
de katholiciteit onzer partij zou worden
in gevaar gebracht door hen die eene
wijziging onzer grondwet vóórstonden, in
dien zin dat het land federaal dit wil
ten slotte niets anders zeggen dan op
voet eener verder doorgedreven decen
tralisatie zou worden ingericht. Heeft
men de katholieken verketterd die in
1892 en in 1921 voorstanders waren eener
grondwettelijke herziening? Wij rijn ge
lukkig te mogen vaststellen dat eiken dag
de opvattingen die wU desaangaande heb
ben verdedigd veld winnen en dat er
thans ln de katholieke partij eene ken
tering te bespeuren is en eene gedachten
verruiming geschiedt die een einde stel
len moet aan de bekrompenheid van het
verleden.
GELUKKIGE EN BETEEKENISVOLLE
VERKLARINGEN
Wij onderlijnen in dit opricht met vol
doening de verklaringen die werden af
gelegd op den Katholieken dag van 4 Sep
tember J.l. door onze gevierde leiders, den
Z. E. Kan. Broeckx, senator voor Lim
burg, en door den Heer Edmond Rubbens,
volksvertegenwoordiger van het Arrondis
sement Dendermonde:
Senator Broeckx verklaarde: «Wij moe
ten breed zijn van gedachten; wij mogen
niemand verketteren; In onze Katholieke
partij in Limburg zijn alle Katholieke
Vlamingen welkom wat ook hunne per
soonlijke opvatting weze, als zij zich
maar aan de parïtijtucht willen onder
werpen.
Nog duidelijker was de verklaring van
den Heer Rubbens: «De Katholieke par
tij is ruim genoeg om aan elke opinie
vrijheid van uiting te laten... en er ls
daar plaats voor Federalisten en Mini
malisten op de eenige voorwaarde dat
zij eerlUk de tucht der partij zouden
eerbiedigen.
3° Omdat wij de meening rijn toege
daan dat onze Vlaamsche belangen bul
ten elke andere beschouwing om, doel
matiger zouden gediend worden indien
alle Katholieke Vlamingen zonder on
derscheid kwamen staan in de gelederen
der Katholieke partij.
Niet verder afbreken maar gezamenlijk
opbouwen dit weze voortaan onze leuze 1
Wij hebben sterker dan ooit het besef
onzer meesterschap over de toekomst: de
katholieke Vlamingen hebben een macht
we' n op te stellen waartegen ieder ver
zet voortaan nutteloos ls. Het is nu de
tijd der gesloten gelederen en der on
verdeelde kracht. Geen machtsverspillin
gen, een onderling redekundig gehaspel
over Staatkundige mogelijkheden waar
over de toekomst beslissen zal. Onder-
tusschen blijft geleidelijkheid de hoo"ct«
wet der evolutie die de volken or. -
gaan. Die ontwikkeling zonder overhaas
ting voor te bereiden en inmiddels dat
gene te verwezenlijken, wat bereikbaar
aan de hand ligt, dit alleen is doelmatige
en gezonde politiek!
Katholieke Vlaamsche Jeugd, het was
ons een behoefte U deze beginselverkla
ring vóór te leggen.
U zult hier geen woord vinden dat ge
lijk wie in zijne overtuiging kwetsen kan.
Wij doen heden nu onze rangen wijd
open staan een dringenden oproep tot
U allen opdat gij met uwe rotsvaste ka
tholieke overtuiging en uw Vlaamsch ra-
dikalisme onze gelederen zoudt komen
versterken, en schouder aan schouder met
ons den goeden strijd zoudt voortzetten.
Laat U niet van de wijs brengen door
hen die verbittering zaaien en ontmoe
diging.
Wij zeggen U, er bestaat geen aanlei
ding tot ontmoediging. De jonge Vlamin
gen zullen weldra den laatsten weerstand
die hier of ginds nog opduiken wel over
meesteren indien gij ons mee helpt strij
den den goeden, rechtzinnigen Katholie
ken Vlaamschen strijd.
Adv. P. M. ORBAN,
Dr Em. VAN HAVER,
Adv. ,W. VAN GERVEN,
