Spaak en het Plan
TEGEN DEN GEVLOEKTEN
De Ziel der Vlaamsche Torens
'Aanvang stem:.
EEN WANDTAPIJT VOOR DEN SENAAT.
KONING ALBERT WAS EEN
VURIG VEREERDER VAN
HET H. HART
DUITSCHLAND WIL MET
FRANKRIJK PRATEN
VERNEDERENDE CIJFERS
STILLE HELDEN
MISSIEACTIE VOOR
VROUWEN
VERANDERING VAN HET
REGLEMENT OP HET AUTO
VERKEER AAN DE FRANSCHE
GRENS
LEUK EN RAAK
Een nieuwe rede van Hitler over
Fransch-Duitsche toenadering
DE NIAGARA-WATERVALLEN
VERANDEREN VAN UITZICHT
GR00TSCH MARIAFEEST
TE LAUWE
DE DUINEN
LANGSHEEN ONZE ZEEKUST
van den Arbeid.
HANDEL IN GELE SLAVEN
IN AMERIKA
GELUKKIGE TAP
WAPENZWENDEL
VOOR EEN
ONDERZOEKSCOMMISSIE
VRAGENLIJST
DE HAARD VRIEND
TIJDSCHRIFTEN
B iUa
Koor
Sopraan:
Tenor:
Bas:
Aanvangstem:
Sopraan Solo:
Tenor Solo:
Bas Solo:
Koor Sopraan:
Koor Tenor:
Koor Bas:
Cansche Koor:
Aanvangstem:
Gansche Koor:
cresc. express.
Aanvangstem:
Gansche Koor:
cresc. express.
O! zijn niet ons torens
als zangen van steen
die zingen reeds eeuwen
reeds eeuwen aaneen.
O zijn niet ons torens
als zielen vol zang
en zijn niet de klokken
de monden er van.
O torens! O torens! rond u leefd' een volk:"
het heeft u verkozen tot waardige tolk,
het bad en het werkte zoo gij het geboodt,
met u ging 't ten feeste en met u ook ten doodl
O zijn niet ons torens
als zielen vol zang
en zijn niet de klokken
de monden er van.
Ze zingen in vreugde en troosten ln smart
zoo goed als der menschen is hun steenen hart.
O was het niet hun klokgezang
hun lange en luide jubelzang
die aan den mond der kerk ontsprong
wanneer ze weer een kindje won
en 't in haar arm den Vader toont
wiens heele leven er in woont.
O was het niet dat klokkenlied
Dat zong het schoonste wiegelied.
O was het niet het klokgezang
haar licht en lang gebing-gebang
dat den Hemel ging verkonden
hoe ge, hier op aard' verbonden
in een reinen liefdeband,
legdet eeuwig hand in hand;
O was het niet dat klokkenlied
dat zong het blijdste bruiloftsliea.
O was het niet het treurgezang
het traag en droef gebom-gebang
dat smartvol bad en bidden deed
en troosten kwam, vol eigen leed,
en hing te treuren, zoo vol rouw,
alsof die dag wel schreien wou;
o was het niet dat klokkenlied
dat zong het droefste doodenlied.
O torens, o torens, rond u leefd' eén volk
het heeft u verkozen tot waardige tolk,
ge deeldet zijn vreugd en deeldet zijn smart,
maar ook in 't gevaar sloeg u 't stormende hart;
toen kwaamt ge van ver en kwaamt ge van bij
en luidet en luidet het stormgetij;
ge voerdet ten strijde en menigmaal
bezongt ge van Vlaanderen de zegepraal:
Maar uw volk werd vermoord en ge bleeft alleeft
toen schreid' over Vlaanderen uw klokkengeween
Gij waart het die nimmer den vijand ontweekt
en hem steeds den moord op uw Vlaanderen verweet;
Ge bezongt van uw Vlaandren dat u leven liet
Te zwijgen van Vlaandren en kont ge niet!
Maar uw volk was vermoord en ge bleeft alleen
met het leed om uw Vlaandren in uw harten van steen.
O Torens! O Torens! rond u stierf een volk,
Maar 't had u verkoren tot waardigen tolk:
Het volk was gedood, maar U konden ze niet,
En Vlaandren herleefd' in uw bronzenen lied;
en als zij u hooren daar diep in hun graf:
Alsof uwe stem hen het leven weer gaf:
Verrijzen de helden en vormen een stoet,
Ze staren op 't land, gedrenkt met hun bloed,
en blijven er droomen zoolang uwe stem
Verhaalt van hun Vlaandren, het Vlaandren van hén,;
Dan zinken ze weg, droef-somber, maar groot,
Ze glijden in d'aarde en zijn wat méér dood;
Want niemand hoorde uw stem of uw lied.
Ze wachtten op Vlamen, maar ze kwamen niet;
en Vlaandren blééf zuchten in slavernij:
de Vlamingen waren in Vlaandren niet vrij!
en bij ieder geslacht, droef-somber, maar groot,
verdwenen z'in d'aarde en waren méér dood.
O Torens, die leeft op een gestorven volk!
O Torens, van Vlaandren, de waardige tolkl
O Torens, die Vlaandren liet leven in U!
O Torens, herroept hen en troost hen nü!
O Torens, herleeft met 't herlevende volk,
en wordt weer van Vlaandren de reuzige tolk!
O komt weer van ver, van ver en van bij
en luidt weer en luidt weer het storremgetijl.
Voert ons ten strijde en wint ons den slag:
opdat weer uw Vlaandren vrij zijn mag!
O Torens,
die zingt met een treurende ziel
O Torens,
die bidt voor een volk, dat viel
O Torens,
die treurt en die bidt,
ixoept uw Vlaandren weer
Roept uw Vlaandren tot U
en bidt tot den Heer,
dat het kome nu!
O Torens,
die treurt en die bidt,
Roept uw Vlaandren weer
Roept uw Vlaandren tot U:
Want Vlaandren komt nooit
Of Vlaandren komt nü!!!
DE BLIJDE INTREDE VAN KONING ALBERT TE BRUSSEL IN 1918
Hier geven v/ij een afbeeldsel van de modeltselsening van het nieuw wandtapijt dat zal aangebracht worden in den
Senaat. Deze modelteehening van den schilder Anto Carto, naar deweihe het tapijt zal vervaardigd worden, stelt de
blijde intrede voor van de Koninhliilce Familie te Brussel op 22 November 1918, na clen wapenstilstand. Het voorgestelde
tooneel speelt zich af vóór bet Paleis van de Natie. De Koning is omringd van de Koningin, Prinsen Leopold en Karei
en Prinses Marie-José, den Prins van Wales, Maarschalk Foch, Maarschalk Haig, den Franschen Generaal Degoutte
en de Belgische Generaals Leman en Gillain; op het balkon bemerkt men Z. Exc. Kardinaal Mercier en de Belgische
Ministers. Vóór de paarden stappen vaandeldragers en geallieerde troepen, wijl langs de andere zijde inwoners van
Brussel bloemen bieden aan de Koningin.
Bij dit koor passe men klokkenmuzik aan.
H. V. d-.BR.
N. B. - Het spreekkoor bestaat uit: 'n aanvangstem, 1 solo Sopraan, 1 solo
Tenor, 1 solo Bas. En verder 'n koor (Sopraan, Tenor, Bas) bestaande
uit ongeveer 6 man ieder. De solo's kunnen meer expressief voorge
dragen worden. De koren daarentegen recto tono.
■■■DsaBEBBBBBiniaBBneziHssBaassiiaaassBasiaaBBBBaBSBBBBCGiasB
In 1860 bekleedde Belgie den derden
rang voor de sterfte.
In 1934... den zeventienden!
We hebben ons laten kloppen door Hol
land, Zwitserland, Engeland, Duitschland,
Zweden, Noorwegen, Denemarken,
Vergelijken we ons in 't bijzonder met
iet naburige Holland: zelfde klimaat, even
lichte bevolking, enz.
In 1841 had Belgie als sterftecijfer:
14.3%»; Holland 26,2%,.
Een ernstige voorsprong!
In 1920 heeft Belgie 13,9 Holland
11,9 %o. In 1924 heeft Belgie 13 Hol
land 9,8 %c. In 1931 heeft Belgie 13,2
Holland 9,6%,.
Hoe vielen we af tot zulk beschamend
record?
De strijd tegen de tering werd in Belgie
ingericht zoowel als in Holland; wij mee-
nen niet dat onze sociale wetgeving veel
ten achter staat op die van Holland; maar
we hebben een ding verwaarloosd: de
strijd tegen het alcoholisme.
We verbruiken onder vorm van bier,
wijn en likeur meer dan 8 liter per hoofd;
Holland nog slechts 3,10 1.; Engeland nog
slechts 3,70 1.; Duitschland nog slechts
3,63 1.
Belgie blijft het land waar men het
meest drinkt. Het feit is dat de andere
landen maatregelen genomen hebben te
gen het alcoholisme en hebben doorge
voerd.
Laten wij ze navolgen. Beter laat dan
nooit.
Laten wij het aantal gelegenheden tot
drinken beperken met het aantal herber
gen te beperken, en laten wij er de sterke
dranken verbieden.
Laten wij het anti-alcoholisch onder
wijs inrichten en de matigheidsbonden de
middelen geven om de opvoeding van het
publiek te verzekeren.
Niets kost den Staat zooveel geld als
't alcoholisme, dat de tering zaait en de
hoofdoorzaak is van ontelbare gevallen
van ziekte, dood. ongelukken, enz.
Geen beter geldplaatstng voor den Staat
dan het beteugelen van het drankmis
bruik en het steunen van de matigheids
beweging.
IBBBBBBBBBBBBBBBBBBXBSBBSBBB
SLACHTOFFER VAN ZIJN PLICHT
In den ouderdom van 64 jaar is in de
Missie van Guadeloupe, op het eilandje
Desiderade, in de Kleine Antillen, overle
den Pater Wintz, van de Congregatie van
den H. Geest, die heel zijn leven gewijd
heeft aan de verpleging der melaatschen.
Tenslotte werd hij zelf door deze vreese-
lljke ziekte aangetast, waaraan hij thans
na een langdurig lijden als slachtofier
van zijn plicht is overleden.
Het eerste nummer van den nieuwen
jaargang van het algemeen missietijd
schrift voor vrouwen De Ijverige Mis
siebietjes is verschenen. Alle Eerweerde
Heeren Pastoors en Proosten van mis-
siekransen alsook missie-ijveraarsters
en leden van het liefdewerk voor arme
kerken, om het even voor welke missiën
en op welke wijze zij werken, kunnen
kosteloos een nummer ter inzage krijgen
op adres van het bureel van het tijd
schrift bij Alej. Eulalie Sobrechts, Les-
siusstraat, te Brccht (prov. Antw.). Het
tijdschrift, met zijn 64 bladzijden per afle
vering, zijn overgroot getal modellen
voor kerkgewaad en fotos, doet zich
prachtig voor en getuigt eens te meer,
insgelijks door de verscheidenheid en de
gelijkheid van artikels, dat het geheel
de vrouwelijke missieactie in al hare ver
takkingen omvat en ten dienste staat
geestelijke missiehulp, drie Pauselijke
missiegenootschappeu op de parochie,
kerkgewaad, liefdewerk voor arme ker
ken, medische missieactie, verstandelijke
bevoorrading der missies, plaatselijke
missiefeesten, missielectuur, njissievor-
ming der mëisjes in en na de school, mo
dellen voor hand- en kantwerk, raad
gevingen voor vrouwelijke missieactie
door missiebisschoppen en missieprocu
ratoren, missie-Zondagvoorbereiding, in
lichtingen over vrouwelijke missiecongre
gaties, enz. Alle medewerking der gees
telijken en leeken, die is in de richting
der vrouwelijke missieactie van gelijk
welke uiting maar volgens de gegevens
van Paus en Bisschoppen, is uiterst wel
kom en wordt met dank aanvaard. Het
abonnement kost 10 frank; in te schrij
ven bij Afejuffer Eulalie Sobrecht, Les-
siusstraat, te Brecht (prov. Antwerpen),
postcheck 2807.09. Eendracht baart
macht, ook de samenwerking in de vrou
welijke missieactie, die zoo ten goede
komt aan ieder parochie en aan ieder
missiecongregatieallen voor ieder, ieder
voor allen
iBsaBSBBMasBBBissiiiflaBiaaBaia
Onderhandelingen werden aangeknoopt
tusschen Belgie en Frankrijk voor het
autoverkeer voor toerisme aan de grens.
Die onderhandelingen mochten leiden tot
een akkoord.
Krachtens het akkoord wordt het fis-
kale boekje afgeschaft alsmede het grens-
verlof voor al de partikuliere wagens
voor toerisme die vloeibare brandstoffen
gebruiken; eveneens verdwijnt de beper
king tot 3 maanden van den verblijfs
duur in een van beide landen van private
toerisme-wagens die iu het andere ipgo-
SShïÊYlS giju, 1
In het Italiaansch katholiek blad
Nuovo Cittadino geeft de bekende
Pater Math. Crawley een beschrijving
van de merkwaardige audiëntie die
hij enkele jaren geleden met Koning
Albert van Belgie mocht hebben. In
verschillende steden had Pater Craw
ley predicatiës gehouden over het H.
Hart en over Christus-Koningschap.
Hij was toen ook de gast van Z. Em.
Kardinaal Van Roey, Aartsbisschop
van Mechelen die hem den raad gaf
om zijn opwachting te gaan maken
bij den Koning. Niet zonder schroom
vroeg Pater Crawley audiëntie aan,
die hem welwillend werd toegestaan.
De Koning ontving den predikant
buitengewoon vriendelijk. Als klein
aandenken had Pater Crawley een
kunstzinnig uitgevoerde bronzen me-
daillie van het H. Hart voor den Ko
ning meegebracht. Hij vroeg aan den
Vorst of hij het ook zelf mocht wij
den hetgeen den Koning ten zeerste
op prijs stelde. De medaillie werd op
's Konings bureau gelegdPater
Crawley wijdde de medaillie en vroeg
dan den Koning om samen met hem
een gebed te willen doen voor Belgie
en de Koninklijke Familie. De Ko
ning knielde naast den pater neer en
met gevouwen handen bad de Vorst:
H. Hart van Jezus, Heer der Heer-
schers, en Koning der Koningen, ik
aanbid *U. H. Hart van Jezus, Belgie
behoort U toe. Bescherm het! H. Hart
van Jezus, de Koninklijke Familie
behoort U toe! Zegen hen! Heb me
delijden Koning der wereld met de
volken die U verachten!
Met Pater Crawley bleef de Koning
10 minuten lang samen in gebed.
Pater Crawley schrijft daarover:
«Wat was ik ontroerd, toen ik het
\art van dezen katholieken Vorst
hoorde kloppen onder den machtigen
invloed van het geloof, dat jammer
genoeg maar al te weinig het ken
merk is van diegenen, die het gezag
Gods hier op aarde vertegenwoordi
gen! Toen het gebed beëindigd was,
stond ik op, de Koning greep mijn
beide handen en sprak tot mijBui
tengewoon hartelijk dank; ik zal dit
indrukwekkend moment nooit verge
ten.
Dan verzocht de Koning mij om
plaats te nemen en enkele mededee-
lingen te doen over mijn predikambt.
De audiëntie duurde drie kwartier.
Toen ik vertrok zei de Koning: «Ik
laat U nu weggaan Pater, maar twee
dingen moet ge mij beloven: als ge
weer in Belgie komt mij een bezoek
te brengen en voor mij en voor de
Koninklijke Familie veel te bidden.
Eenigen tijd later was Koning Al-
bert, op een reis door Brazilië, de
gast van den President der Republiek.
Aan tafel vertelde de Koning van zijn
ontmoeting met Pater Crawley en hoe
zij samen gebeden hadden tot Jezus'
H. Hart.
Mevr. Pessoa, de echtgenoote van
den President was hierdoor zoo diep
onder den indruk gekomen dat zij,
die tot dan toe niet praktizeerde een
godvruchtig leven ging leiden. Sinds
dien is Mevr. Pessoa, die op aanraden
van Koning Albert een bezoek ging
brengen bij Pater Crawley een der
vurigste pionieren voor de uitbreiding
van den eeredienst tot het H. Hart.
IBBBBBBBBBBBBB3BBBI1BBBBBBBBB
Pater Abraham a sancta Clara, een be
roemde predikant uit de 17" eeuw, stelde
zijn toehoorders eens de vraag, waar 't
meest gelogen wordt.
Wellicht zult ge zeggenop die markt,
in den winkel, in de herberg, of op een
dergelijke plaats. Doch nean! Het meest
wordt er gelogen... in de kerken, en wel
bij 't gebed.
Wie van ons gaat niet eens de kerk bin
nen, om een Onze Vader te bidden? En
hoe weinigen zijn er intusschen die dan
niet... liegen? Zij zeggen: «Vergeef cms
onze schulden, gelijk ook wij vergeven aan
enze schuldenarendoch zij meensn niet
wat ze zeggen. Is het vergeven, wanneer
men iemand, die ons ook maar in 't minst
beleedigde, niet eens wil aanzien? Is het
vergeven, wanneer men steeds op wraak
bedacht blijft?
Veel menschen gelijken op brandnetels;
nauwelijks raakt men ze aan, of zs bran
den. Ze gelijken op orgels; drukt men ex
even op, dan .beginnen ze te piepen. Ze
gelijken op vuursteen; komt men er even
met staal aan, dan schieten ze vonken. Is
dat oprecht vergevensgezind zijn? Verre
vandaar! Daarom most ik u met de woor
den van David vermanen:
Hoelang nog zult gij de leugen
zoeken 2
IB3
DE VOLKERENBOND.
Door een zonderling toeval worden de
twee bijzonderste plaatsen in den Volke
renbond nu bezet door twee overtuigde
geheelonthouders: den Tchechoslowak-
schen Alinister Benesch en den Zweed
se hea Minister. Sandler.
HET DOEL LIGT NOG VER AF
Een paar Fransche dagbladschrij
vers hebben een onderhoud gehad
met Hitier en zij brengen erover ver
slag uit in het blad Matin Hitler
heeft o. a. gezegd dat er geen mis
verstanden tusschen Frankrijk en
Duitschland zouden mogen bestaan
en dat het grootste misverstand zijn
oorsprong vindt in de Saarkwestie.
Men heeft het vermoeden geuit,
aldus Hitier, dat Duitschland een
putsch in het Saargebied voorbe-
reidt, doch hoe kan men zich voor-
stellen dat Duitschland tot die daad
van krankzinnigheid zou bereid zijn?
Ik verklaar, zoo zegde Hitier
plechtstatig, dat ik den uitslag van
het referendum in het Saargebied
zal aanvaarden welke die uitslag
ook zijn moge.».
Hitier zegt nog meer:
«Er kan geen sprake ervan zijn,
zegt hij, een grenspaal te verplaat-
sen. Men kent mijn opvatting be
lt treffende Elzas-Lotharingen. Het is
niet doenlijk om de 20 of 30 jaar
een oorlog te voeren om een streek
terug te krijgen die altijd vele
moeilijkheden berokkend heeft aan
Frankrijk toen zij Fransch was en
aan Duitschland, toen zij Duitsch
was.
Overigens Duitschland denkt niet
meer zooals het Duitschland van
vroeger. Wij zetten onze gedachten
niet meer op enkele kilometer
gronds die wij zouden terug in ons
bezit ivillen. Wij denken hoofdzake-
lijk aan de toekomst van ons volk
en aan het dagelijksch brood var.
dit volk. In het Oosten van Duitsch-
land bedraagt de bevolking 237 zie-
len per vierkante kilometer. Hoe
kan men ons verwijten te trachten
onze bevolking nog aan te dikken?
Over de bewapeningen liet Hitier
zich als volgt uit:
Gij, Franschen, verwijt ons ors te
wapenen. Doch gij wapent U even
s' eens. En gij tracht uwe bewapenin-
gen te wettigen met de bewering
dat wij weigeren ons te ontwape-
nen.
Als wij eens oprecht met elkaar
s> wilden praten, zouden wij dien on-
dragelijken toestand opheffen. Vier
jaren lang, hebt gij de journa
listen zijn oudstrijders en ik op
het front gebleven. Wij hebben er
onzen plicht gedaan, doch juist om
it dat wij onzen plicht hebben gedaan
begrijpen wij meer dan iemand an-
ders dat een oorlog ijdel en nutte-
s> loos is.
Degenen die den vrede niet ion
s' len en stokken in het wiel steken
als het gaat om de toenadering van
de volkeren, zijn niet degenen die
het geweer zullen schouderen als er
ooit een nieuwe oorlog losbreekt,
maar wel deze die er het profijt
zullen uit trekken. De millioenen
s> Franschen en Duitschers die in den
oorlog zijn gevallen, zijn niet ge-
wone mannen. Zij vormden de eliet
van onze beide volkeren en zij zijn
gevallen... gij weet zoo goed als ik
welke de uitslagen van den oorlog
zijn.
Het is niet mogelijk, zoo besloot
Hitier, dat oudstrijders hun wil niet
zouden kunnen opdringen en den
vrede vestigen.
Dit zijn natuurlijk mooie woorden.
Wij hebben den klank ervan reeds
vroeger gehoord. Hitier geeft zijn po
gingen niet op om een vergelijk te
treffen met Frankrijk. Hij wil vol
strekt de Fransch-Duitsche kwestie
door rechtstreeksche onderhandelin
gen regelen en met dit doel doet hij
steeds een beroep op de Fransche
oudstrijders.
A
Geen mensch twijfelt eraan dat
een Duitsch-Fransche verstandhou
ding bevorderlijk zijn zou voor den
internationale vrede. Doch Frankrijk
en andere landen nog zijn wantrou
wig. Mooie woorden, zoo schrijft de
Fransche pers, doch «woorden zijn
geen oorden
Als Duitschland oprecht den vrede
wil, dan moet het terugkeeren naar
den Volkenbond en naar de Ontwa
peningsconferentie. Dan moet het
ook zijn herbewapening stopzetten.
Het doel ligt dus nog ver af.
B9HBf33!BBgIBSaBBSBB!8B«IBE«!9flBBI
Een schoone grot van Lourdes werd te
Lauwe bij de statie opgericht op den
eigendom der firma Van Enis. Zondag
9 December geschiedde de plechtige wij
ding onder grooten toeloop van volk. De
straten, vooral vun het statiekwartier,
waren schoon versierd met vlaggen, met
witte rozen en blauwe bloemenkransen.
Vele witte en gele chrysanten, door de be
volking ten geschenke gegeven, stonden
rond de grot en in de rotsen. Twee groote
vlaggen, blauw en wit de. Mariale kleu
ren wapperden bij den ingang van het
Msriaplein. Een spandoek over de straat
droeg als opschrift Koningin zonder vlek
ontvangen, bid voor onsen bij de grot
was een jaarschrift in 'groote letters als
volgt: «Schoone allerliefste Vrouw van
Lourdës, Koningin van vrede, bid voor uw
trouwe volkGroene sparren hier en
daar geplant, vergrootten nog de feeste
lijke stemming.
De plechtigheid begon te 2 uur in den
namiddag met een Lof in de parochiale
kerk waar de Z. E. H. Vroman, Deken
van Meenen, de gelegenheidspreek hield.
De menschen verdrongen zich in de kerk,
zoo groot was de toeloop. Daarna optocht
naar de grot, waaronder er werd gebeden
en gezongen, en tusschenin allerlei aange
paste muziekstukken door de fanfares.
Een 400 kinderen in den stoet droegen
wit-blauwe vlaggetjes waarmede zij wuif
den onder hunne gezangen. Bij de grot
hield de Z. E. H. Deken nog een gloed
volle aanspraak tot de menigte die geheel
het voorplein en de aanpalende straten
vervulde. Het Mariabeeld en de grot wor
den gewijd en het geestdriftige volk zong
gekende Marialiederen. Z. E. H. Lam-
brecht, pastoor der parochie, deed alsdan
hardop eenige aanroepingen evenals het
de gewoonte is te Lourdes, die alle door
de toegestroomde menigte luidop worden
herhaald, en die zeer in den smaak der
aanwezigen vielen. Op het einde der
plechtigheid werd het lied Te Lourdes
op de bergen aangeheven dat door al het
volk geestdriftig werd meegezongen. Ge
heel den avond brandden honderden bou
gies in de grot en defileerden vele bezoe
kers voor het Mariabeeld.
Een onvergetelijke dag voor Lauwe. On
getwijfeld wordt die grot een bekend ge
nadeoord van O. L. Vrouw waar jaarlijks,
vooral in de Meimaand en op de Mariale
feestdagen, vele geloovigen O. L. Vrouw
zullen komen aanroepen.
(BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
«O»
Spaak is een voorman der socialis
tische partij. Hij is echter van ge
dacht en steekt dat onder geen
stoelen dat Anseele, Vandevelde
en consoorten, mannen zijn die le
ven van socialist te zijn en aan de
partij veel kwaad doen.
Door de millionair-socialisten
aan socialist-zijn is Anseele multi-
millionair geworden werd Spaak
uit de socialistische partij gestemd.
Hij maakt er echter geen kwaad
bloed om; stichtte zelf een blad
L'Action Socialistewaarin hij
zijne vroegere bazen bekampt, en telt
reeds veel aanhangers, zoodat er
scheiding komt in de partij.
Nu is Spaak bezig over het come-
die-plan van den Arbeid!
We laten hem het woord! Onze Le
zers zullen zelf het noodige besluit
trekken.
Tweehonderdduizend kilogram rotsen
zijn ingestort en in de watervallen van
den Niagara gestort, zoodat het uitzicht
van deze beroemde watervallen merkelijk
»l gewijzigd.
Wij lezen in het jongste maandbulle-
tijn «Natuur en Stedenschoon»:
Tijdens een bezoek aan onze kust, is
het ons opgevallen welke mooie duinen
wij nog bezitten tusschen Wenduine en
Den Haan en tusschen Den Haan en
Breedene.
De duinen dringen daar tamelijk diep
het land in, zijn indrukwekkend van
vorm, bijzonder weelderig bewassen, kort
om vormen nog ware natuurmonumenten.
En zijn daarenboven nog nergens door
villabouw geschonden. Het is daar nog
het mooie, gave duinenlandschap.
Wij hebben daarom de Koninklijke
Commissie voor Afonumcnten en Land
schappen voorgesteld dit gebied te klas-
seeren. Nu is het nog tijd; binnen een
paar jaar zou het wellicht te laat zijn.
Een ander gedeelte onzer kust, ditmaal
aan den Westhoek, namelijk de duinen
der Panne, zal, voor zoover wij kunnen
oordeelen, niet gered worden. Jarenlang
hebben wjj bij de Koninklijke Commissie
aangedrongen om toch dit gebied te klas
seeren de laatste berichten melden dat
de Commissie gemeend heeft hier een
middenweg te moeten kiezen. Het groot
ste gedeelte van het duinengebied levert
zij over aan villabouw. Een klein gedeelte
wenscht ze bewaard te zien.
Wij vragen nadere inlichtingen aan de
Commissie. Doch intusschen wenschen
wij hier met klem te betoogen dat wij
met deze oplossing geenszins akkoord
gaan. Een natuurreserve van 600 hect
aren was toch stellig niets te veel in de
eindeloosheid van villawijken langsheen
onze Westkust.
Zal Belgie dan steeds liet land der
halve oplossingen blijven?
IBBBBBBBBBBBBBBBBBaBBBBBBBBB
In den Staat New-Jersey der V. S. van
Amerika., werden 17 Chineezen gevonden
in een kelder, waar zij gekluisterd zaten.
Da ongelukkigen hadden groot geld be
taald aan eerlooze lieden om Amerika
binnen te kunnen waar zij alsdan binnen
gesmokkeld werden, gekluisterd in een
kelder, tot wanneer de schurken kans
zouden zien de ongelukkige gelen te ver-
koopen als slaven.
Van de 39 uit China vertrokken waren
er nog 17 overgebleven, de anderen waren
gestorven tengevolge de onmensohalijke
behandeling. Een neger, aanhanger der
bandieten, werd aangehouden en een
hoeveelheid van 250 Kgr. opium aange
slagen.
M. Montjoie, beheerder van eene kolo
niale maatschappij ia Congo, heeft bij
de laatste trekking van de Koloniale Lo
terij drie loten gewonnen met tien num
mers. Er was er een bij van 1 millioen,
een van 5000 en een van 200 fr. Naar het
schijnt heeft de gelukkige winner aan
zijn bestuurder in Europa gevraagd hem
een plaatsvervanger te zenden.
DE BESCHULDIGDE
BESCHULDIGT...
Spaak zwijgen? Maar neen, hij
zwijgt niet! Spijts de zware afstraf
fing die hem door den Algemeenen
Raad der B. W. P. werd toegediend,
gaat hij steeds verder. Wij schreven
het reeds: de strijd gaat voort tegen
den meerderheidsgroep der socialisti
sche partij en het zal wellicht toch
tot eene scheuring leiden.
BIJ MIDDEL VAN EEN OPEN
BRIEF
In een der laatste nummers van -ijn
blad L'Action Socialisteschrijft
Spaak een open brief aan H. De Man,
de vader van het Plan van den
Arbeid.
Hij herinnert hem er aan hoe vijf
maanden geleden het Kerstcongres
der socialisten zich had uitgesproken
voor eene krachtdadige en dagelij k-
sche actie. Hij stelt echter vast dat
niets werd gedaan en dat het Plan
tot mislukken is gedoemd in die
voorwaarden.
Na de katholieken en liberalen, ko
men dus nu ook socialisten tot deze
vaststelling!
Spaak vraagt zich af of vele mili
tanten zich niet te gauw bij het be
rucht Plan hebben aangesloten, zon
der het goed te begrijpen.
WIJ HEBBEN ONS VERGIST!
Wij laten Spaak zelve aan het
woord;
Sinds het aanvaarden van het
Plan van den Arbeid is er, tegen
onze verwachting in, niets veran-
derd in de partij.
Wij hebben eene grove dwaling
begaan op het Kerstcongres, en
daar ondergaan wij nu de gevolgen
van, gevolgen waaraan het Plan
wellicht zal bezwijken. Wij hebben
nu aanvaard dat de nieuwe politiek
zou geleid worden door mannen die
de kampioenen waren van die an-
dere politiek, wier failliet ons ver-
plicht heeft al onze richtlijnen te
wijzigen.
Wij waren zoo naïef te hopen dat
zij eindelijk begrepen hadden, dat
zij veranderd waren.
Wij hebben ons vergist.
NIETS IS VERANDERD!
Zeker, zegt Spaak, enkele pogingen
werden gedaan, maar helaas, het
Bureel van den Algemeenen Raad, de
Algemeene Raad zelve, de parlemen
taire groep, zijn onveranderd ge
bleven.
Geen enkele hervorming werd
doorgedreven. Het beloofde offen-
sief werd nergens aangevat, geen
nieuwe geestdrift heeft zich ge
it openbaard.
DE VERWEZENLIJKINGEN?...
Spaak stelt dan deze vraag: «Weet
ge wat de Partij rond het Plan heeft
kunnen verwezenlijken? en bijtend,
spottend klinkt het: Eene groote ad-
ministratieve en bureaucratische
organisatie kwam tot stand, zonder
ziel, zonder vuur. Commissies, on-
der commissies, secretarissen en om-
zendbrieven. Dat is alles!
BIJBEDOELINGEN BIJ SOMMIGE
LEIDERS?
Ik vraag me werkelijk af, aldus
Spaak, of het niet waar is dat som-
migen het Plan hebben aanvaard,
zoodanig verraden zij den geest
van het Plan zelve als eene af-
leiding die hen moet toelaten de
oplossing van de groote vraagstuk-
ken die zich voor hen stellen, een-
voudig tot later uit te stellen.
Te hunner verontschuldiging laat
Spaak heel venijnig de moeilijke
tijdsomstandigheden gelden, die de
aandacht hebben afgeleid en de
krachtsinspanningen hebben ver
deeld. Het geval met de Bank van
den Arbeid heeft zelfs de actie vol
ledig stilgelegd...
DE PARTIJ BLEEF BENEDEN
HARE TAAK!
De houding der Partij tegenover de
gebeurtenissen zelve hebben aan het
socialisme meer kwaad gedaan dan
die gebeurtenissen.
De politieke werking? Nul en on
bestaande!
De politiek tegenover de groote so
ciale geschillen die zijn losgebarsten
of dreigen los te barsten? In elk ge
val geen politiek van offensief!
De propaganda voor het Plan?
Hoever staat het er mee? Hoe komt
zij tot uiting? Wat de arbeiders be
treft, men is er niet in gelukt de pro
paganda bij hen goed aan te vatten.
Statistieken, beginselen van staats
huishoudkunde bij de vleet! Zeer
geleerde uiteenzettingen met het ge
volg dat de massa er niets heeft van
begrepen, verondersteld zelfs dat de
gelegenheidsprofessors er zelve iets
van begrepen hebben!
ENKELE VRAGEN.
Spaak besluit deze strenge aan
klacht met H. De Man te herinne
ren aan de redenen die de «Spaakis-
ten» voor de aanvaarding van het
Plan hebben aangegeven:
1) omdat het Plan definitief af
brak met de reformistische opvat
ting;
2) omdat de leer aldus verjongd
werd en omdat tevens de tactiek en
de mentaliteit in de partij gewijzigd
werd;
3) omdat het gedaan zou zijn met
eene defensieve politiek en dat tot
eenen krachtdadigen strijd zou wor
den overgegaan.
Dat alles was hen beloofd gewor
den. Welnu, zegt Spaak tot De Man,
antwoord ons daar eens klaar en
duidelijk op. Een bevredigend ant
woord volstaat echter niet, we eischen
ook daden. Dat is de allereerste voor
waarde om ons vertrouwen te bewa
ren en het Plan te redden.
(Zie vervolg onderaan 7* kolom.)
DOOR HET ACTIECOMITÉ TEGEN
DEN WAPENZWENDEL
Secretariaat: Em. Jacqmainlaan, 37,
Brussel
samengesteld uit de tot heden officieel
toegetreden groepeeringen: Verbond van
V. O. S., Internationale Socialistische An-
ti-oorlogsligu-, Katholieke Jongere Vredes
actie, Vlaamsche Jongere Vredesactie,
Socialistische Arbeidersjeugdcentrale, An.
ti-Oorlogsvereeniging van Vlaamsche Uni
versiteitsgediplomeerden, wordt de vol
gende oproep verspreid:
Onder voorwendsel van landsverdedi
ging leggen alle regeeringen lederen dag
zwaardere lasten aan hun volk op, Men
besnoeit den werkloozensteun, de ouder
domspensioenen, en zoo meer. Men doemt
millioenen ongelukkigen tot ellende en
hongersnood, om altijd meer milliarden
te kunnen besteden aan den aankoop van
wapentuig.
Ten bate van wat? Niet van landsver
dediging, want naarmate een land zich
bewapent, vermeerdert zijn tegenstander
zijn toerusting in dezelfde mate.
Neen! De politiek van bewapening
brengt niemand voordeel bij, tenzij de
kanonnen-handelaars en de financiers, die
deze politiek inblazen, waarvan de uit
komst is: de wederzijdsche uitroeiing der
volkeren.
De kanonnenhandelaars hebben in hun
dienst ministers, diplomaten, generaals,
zooals de Onderzoekscommissie, opgericht
door den Amerikaanschen Senaat, bewe
zen heeft.
Omdat wij houden staan dat dezelfde
zwendel ook in België wordt gedreven,
omdat wij overtuigd zijn dat ook dit land
de kanonnenhandelaars, de pers en de
politiekers hebben beïnvloed, eischen wij
dut hier ook een Onderzoekscommissie zou
worden opgericht.
Het onderzoek kan gevoeglijk loopea
over onderstaande vragen:
I. VRAGEN VAN ALGEMEENEN
AARD
a) Betreffende industrieele en finan-
cicele instellingen:
D Welke banden verbinden onze me
taalnijverheid en onze wapenfabrieken
aan vreemde ondernemingen en in het
bijzonder aian het Fransch Comité des
Forges?
2) Welke banden verbinden onze che
mische nijverheid aan vreemde groepen
en in het bijzonder aan de I. G. Farben,
Kuhlman en Imperial Chemical In
dustry?
3) Welke banden verbinden het Bel
gisch hooger bankwezen met het Comité
des Forges en met de vreemde metaal
trusts en chemische nijverheidsgroepsn?
b) Betreffende de pers:
4) Welke dagbladen worden gecontro
leerd door ondernemingen, welke belan
gen hebben bij de bewapeningsindustrie?
5) Vinden ziekere geruchten, welke na
bije oorlog voorspellen en de noodzake
lijkheid eener grensversterking beoogen,
hun oorsprong niet in bovengenoemde
kringen?
c) Betreffende de politiekers:
6) Welke is de samenstelling van de
waardenportefeuille (acties, obligaties)
van parlementairs en ministers, welke
uitbreiding van het oorlogsbudget eischen?
7) Zijn alle landen op dit oogenblik
niet het slachtoffer van een reuzenop-
lichterij waarvan de eenige, noodlottige
uitkomst is een nieuwe wereldoorlog?
II. VRAGEN BETREFFENDE
BIJZONDERE AANGELEGENHEDEN
8) Heeft een minister van oorlog, welke
aan een buitenlandsche firma een bestel
ling van vliegtuigen doet, het recht be
taalde publiciteit van zulke firma, te aan
vaarden voor het dagblad dat hij beheert?
9) Zijn personen, welke van al te na
bij betrokken zijn in de wapen-, chemi
sche of gasmaskerindustrie, niet tusschen-
gekomen tijdens de lucht va artmanceu-
vers? Moeten de gevolgtrekkingen
waartoe Le Temps en de Belgische ge-
trusteerde bladen kwamen, beoogende het
versterken onzer vliegtuigen en het uit
breiden onzer bombardementsvloot, nood
zakelijk overeenstemmen met deze van de
Belgische regeering?
10) Moet het vroeger ingezet onderzoek
betreffende de wapenleveringen van Her
stal aan de nazi's als ernstig 'aanzien wor
den en moet dit onderzoek niet hernomen,
worden?
Wij noodigen onze medeburgers uit om
met ons die Onderzoekscommissie te
eischen. Allen die morgen door have of
leven den oorlog zullen bekostigen, heb
ben recht op de onthulling van de waar
heid.
■BE
I33S
Goede Vlaamsche volkslectuur,
1 FRANK PER NUMMER.
Geeft wekelijks
EEN VOLLEDIGEN ROMAN.
Vraag propagandanummer
aan onzen Verkooper of op ons bureel
DE TIJDSTROOM. Literair maand
blad. Excelsior, Brugge.
De Tijdstroom houdt knap vol. Een
heele bent jongeren vullen het maand
blad ifiet een prijzenswaardige regelma
tigheid. Vercammere, P. G. Buckinx, Galle
en Demedts zijn er de voornaamste epi
gonen.
Het is echter jammer dat een stijgende
lijn uitblijft. Breed-opgezette scheppende
kunst is er althans nog niet te bespeuren.
Het is jammer.
Aanbevolen aan de amateursvan
literatuur die veel te weinig talrijk zijn.
GENESIUS. Loopmare van het con
cert- en theaterbureau GenesiusGe
neraal Lemanlaan, 128, Assebroek-Brugge.
Zeer» geschikt als dokumentatie voor
tooneel- en ontspanningsvereenigingen.
Wie een tooneelgroep, voordrachtkunste
naar of bonte avond begeert, kan zich
in vertrouwen tot hoogergenoemd adres
wenden.
Het bureau concentreert nagenoeg alle
interessant beschikbare materiaal.
ibbbbbbbbbbbshbhbubbbbbbbbbb
ONS BESLUIT.
Wij laten de socialisten verder
vechten met elkaar! Dag na dag zien
wij den strijd voortduren; de uitslag
is nog onzeker, doch hij voorspelt
in elk geval geen goeds.
Ook voor ons zou het van belang
zijn eene klaardere houding door de
B.W.P. te zien aannemen, hoewel het
Plan op zichzelf nu reeds onaan
vaardbaar is.
Eén zaak blijkt hieruit: het Plan
was en is een groote bluf! Wij heb
ben het steeds gezegd, Spaak zegt het
nu ook!
Zegt men niet dat vooraanstaan
de socialisten beweren dat De Man
slechts in zijn element is bij de pro
paganda voor zijn plan, voor intel-
lectueele burgersmiddens. Voor da
arbeiders is zijne taal echter Chi-
neesch, die begrijpen er niets van en
heel het Plan ls dan ook een ziel
kundige fout!
Arm Plan, arme De Man, arme so
cialisten!...