Radio "BARCO"
Allo! Allo! Hier Kosmos Toerisme
Plesilf tasitanSe meerf
DE FRANK
Da Katholieke Partij en de
Katholieke Kerk
Het Eeuwfeest van Melbourne
SBH? R9MB&S. - Parochie Hoogstad®
STEVENS Gebroeders
mam
12 MEI 1935. - Bijvoegsel aan
«DE POPERINGENAAR - DEHALLE - DE TOEKOMST
Propaganda van laag allooi te Antwerpen
UIT VROEGER TIJDEN
EEN MISSIONARIS GEDOOD
IN CHINA
GENEZINGEN TE LOURDES
IN 1934
DE ANTI-OORLOGSLIGA SLUIT
MINISTER SPAAK UIT HAAR
RANGEN
in.
Groote Markt. 26, IEPER. tel. 515.
HET G1WAHG BER KASYELHU
Officieele Verdeelers voor
Poperinge leper en Omliggende
Uitsluitelijke Verdeelers v. IEPER
Koopt dus Radio BARCO
aan de Firma STEVENS Gebroeders,
POPERINGE IEPER
Ieperstraat, 5 V.d. Peereboomplaats
Tel. 94 Tel- 2 :i
Zou een verstandig
man drie hoeden
tegelijk dragen?
Waarom driemaal meer uitgeven dan noodig
is voor de hygiëne van Uw tanden?
Gibbs-tandzeep duurt driemaal langer dan
om het even welke tandpasta.
Versmaad gij een bezuiniging, en dit driemaal
per dag?
En wanneer gij volstrekt een pasta wilt hebben;
weet dan dat de Gibbs-tandpasta de voordee-
ligste is.
Op Uw wasciitatel brengen de Gibbs-
doos, beker en tandborstel een moderne
hoQt, die getuigt van goeden smaak.
ê2s
Drie voorwerpen i
ALLERHANDE TIJDINGEN
DE LUCHTBALLON «EELGICA»
LANDT IN FRANKRIJK
DE UITHUIZIGHEID
PER MANNEN
Kort geleden heeft een Amertkaansch
dagblad een antwoord gevraagd op de
volgende vraag: «Welke is de meest
voorkomende oorzaak van de steeds toe
nemende uithuizigheid van den man?
iBBiSBBBflflBBBflBBBflBiHUHBBBBBiBflBBBBflBflflflBBBBBBflflBBBBBBB
Onder de schooljeugd te Antwerpen
werd een formulier verspreid waarop
diende ingevuld door de ouders, of
zij hun kind wenschen te laten deel
nemen aan het «Feest der Jeugd».
Naam, adres, voornaam van het
kind, geboortedatum, de school wel
ke door het kind bezocht wordt moes
ten worden aangeduid.
De milde inrichter van dit Feest
der Jeugd» kan nogal nieuwsgierig
lijken. Om kinderen te vergasten op
boterkoeken en chocolade moet men
waarachtig niet weten hoe oud ze
zijn: alle kinderen mogen zulke lek
kernij, en op welke school het kleine
volk thuishoort is evenmin interes
sant vermits een kindermond in alle
middens denzelfden smaak heeft.
Maar men moet weten, wie die
milde gevers zijn, eer men bevroedt
waarom ze graag bijzonderheden over
hun aanstaande tafelgasten hebben
en men moet weten welk hun doel
is, eer men volledig licht ziet opgaan.
De Vrij denker svereenigïng De So-
lidairenuit de Van Wesenbeke-
straat, in naam van de solidairen
liberale en socialistische aangesloten
groepeeringen, richt voor alle kinde
ren, doch extra voor deze van «10 tot
14 jaar, die hunne plechtige Commu
nie niet doen of niet doen zullen (de
cursieveering zijn voor rekening van
de uitnoodigers), een feest in, tijdens
hetwelk aan hen die weigeren hun
plechtige Communie te doen een her
inneringsdiploma zal gegeven worden
en allen op chocolade en lekkere bo
terkoeken zullen vergast worden. «En
wie weet, er zijn misschien nog wel
andere verrassingen» voegt het strooi
biljet er aan toe.
Dan komt de aap nog verder uit
de mouw: Alleen de kinderen, van
10 tot 14 jaar, die hun plechtige Com
munie niet doen of niet doen zullen,
moeten het formulier laten invullen...
Het is er dus klaar en duidelijk om
te doen de kinderen weg te trekken
van de kerk, op een dag, die een blij-
venden indruk moet maken in hun
gemoed, op den dag waarop knapen
en meisjes bewust en met klem open
baar de geloofsbelijdenis afleggen,
welke hun peters en meters voor hen
bij het Doopsel hebben uitgesproken.
Koeken en chocolade werden aan
geboden om daarvoor een ziel te koo-
pen!
Konden de Vrijdenkers nog lager
bij den grond, nog gemeener zijn!
Eu dat zoo iets geschiedt uit naam
der «Vrije Gedachte»! Waar is hier
de eerbied voor de vrijheid?
Er bestaat een historisch woord ln
den woordenschat van eiken denken
den sinjoor. Kamiel Huysmans heeft
het eens zéér gepast gebruikt, zoo,
dat wij het hier niet eens herhalen
moeten, aan het adres der liberale en
socialistische groepeeringen, aange
sloten bij de beruchte vereeniging der
Van Wesembekestraat.
Dat van liberale en socialistische
zijde wordt toegelaten, dat op zulke
lage manier wordt ingegrepen in de
religieuse opvoeding der kinderen, is
een bewijs te meer, dat onze katho
lieke jeugd niet thuis hoort in de
school aan dewelke socialisten en li
beralen hun kinderen toevertrouwen.
Waar hun kinderen worden opgevoed
volgen hun gedachten, is het geen
school voor allenen zeker geen
neutrale school
loozzasBBBassBBsasiasiBaigSBsssaBBBasBB&assiaBaaBsss^sBssKssB
Klaar en duidelijk wordt de lijn
getrokken door Z. Em. Kardinaal Van
Ri ?y, in den Herderlijken Brief
di verscheen ter gelegenheid van de
Vaèten.
Tevens wordt de reden van bestaan
der Katholieke Partij uiteengezet in
gepaste bewoording.
Hieronder volgt de merkwaardige
tekst van Z. Eminentie:
Zij zijn ten eenmale mis, degenen
die den toestand van den katholie
ken godsdienst in ons land beoordee-
len naar de kiescljfers der politieke
partijen: ten onrechte verwarren zij
Katholieke Kerk en katholieke partij.
Daar het in onze bedoeling ligt u te
spreken over de Katholieke Kerk,
achten wij het noodig deze verwar
ring, die in vele geesten heerscht en
aanleiding geeft tot misverstanden
en noodlottige vooroordeelen, van
meet af uit den weg te ruimen.
Het staat, weliswaar, buiten kijf
dat de katholieke partij, wier inrich
ting door de geschiedkundige ontwik
keling der politiek ln onze provinciën
werd opgedrongen, ontelbare diensten
aan den godsdienst bewezen heeft.
Menigen aanslag op de gewetensvrij
heid en op de hoofdzakelijke rechten
der Kerk heeft zij verhinderd of her
steld: dit was haar reden van bestaan
ln het verleden, en dit is heden nog
haar reden van bestaan. Het ware
onzin, zooals het in andere landen
maar al te dikwijls gebeurd ls, waar
de katholieken deze nalatigheid zwaar
bekoopen, de tegenstrevers van het
christen geloof willekeurig te laten
beschikken over de middelen die de
politieke macht ter hand stelt, om
onze rechten te knevelen en onze
godsdienstvrijheden aan banden te
leggen. Allen, wlen het verdedigen
der geestelijke belangen aan het hart j tijen, bedoelen wij wanneer wij spre-
ligt, moeten bijgevolg voortgaan met,ken over de Katholieke Kerk.
lEaaaaaaaaAMMSaiSianaiZiaBIEBBfBBBflBBBEBBflEIHBBBBHEEHBHl&BBDB
Begin April hebben de Communisten
in China P. Manrique, een Spaanschen
Jezuïet, van het Vicariaat van Anking,
ter dood gebracht. Men heeft nog geen
bijzonderheden vernomen. Hij was maar
38 jaar oud, en sedert vijf jaar in China.
Twee Paters van hetzelfde Vicariaat
zijn nog in de handen der Rooden, P.
Avito en P. Lopez. P. Esteban is ln de
gevangenschap gestorven.
IBBBBBBBBSBBBBflHBHBBBBBSIBagia
op politiek terrein, een stevige partij
te vormen, degelijk ingericht en sterk
door haar tucht, om bij machte te
zijn, zoo noodig, een onneembare ves
ting daar te stellen. Wij meenen dit
met alle openhartigheid te moeten
zeggen bijzonder aan sommige groe
pen van jonge katholieken, die niet
altijd rekening houden met de feite
lijke omstandigheden en hun droo-
men als werkelijkheid aanzien
Niettemin mag men de Belgische
katholieke partij niet vereenzelvigen
met de Katholieke Kerk; zij is er zelfs
geen emanatie van; zij hangt geens
zins van haar af voor haar politieke
werking; in alle vrijheid stelt zij haar
economisch, financieel of militair pro
gramma op; geen geloofsbelijdenis is
vereischt om er lid van te worden. De
Kerk daarentegen trekt zich gansch
andere belangen aan; zij richt zich
tot de zielen; zij spant zich in om
hun den weg ter zaligheid aan te too-
nen en te banen. Gemakkelijk kan
men vaststellen dat haar arbeidsveld
niets gemeens heeft met het strijd
perk waar de politieke twisten be
slecht worden. Zij stelt geen perken
aan haar weldoenden Invloed; uit alle
middens zonder onderscheid komen
de zielen tot haar, gedreven door de
behoefte aan godsdienst die wortelt
in elke menschelijke natuur. Zijn er
die den schaapstal verlaten, andere
zoeken daarentegen bij haar vrede
voor den geest en zedelijke veiligheid;
zelfs degenen, die de gewone gods
dienstpraktijken niet trouw beoefe
nen, gaan tot haar voor de hoofd
zakelijke handelingen van het chris
telijk leven, voor het doopsel, de
plechtige communie, het vormsel, het
huwelijk en de laatste gebeden voor
hun afgestorvenen. Dit geestelijk rijk
der zielen, dat gevormd wordt buiten
en boven alle groepeeringen en par-
Ieder jaar worden talrijke dossiers ver
zameld in het «Bureau des Constatations»
te Lourdes over genezingen en verbete
ringen van gezondheidstoestanden beko
men tijdens het pelgrimseizoen te Lour
des. Zooals gewoonlijk wacht het bureel
tot een jaar na de aangifte om dan uit
spraak te doen over de gevallen die: voor
gelegd werden.
Alleen de gevallen die aanhoudende ge
nezing of verbetering daarstellen blijven
|n aanmerking. De bevoordeeligden moe
ten dan ook, het jaar verloopen, een be-
Soek afleggen in het bureel om hun ge
nezing of verbetering nogmaals te doen
vaststellen.
Voor 1934 werden 48 dossiers samen
gesteld van zieken die bevoordeeligd wer
den door tusschenkomst der H. Maagd.
Hun geval zal echter maar bekend ge
maakt worden eens dat zij een jaar later
nich opnieuw aangeboden hebben op het
bureel, om de noodige vaststellingen te
doen.
In den loop van 1934 hebben zich ver
scheidene personen terug aangeboden op
het genoemd bureel voor die verdere be-
jtatigingen, namelijk verscheidene die in
1933 bevoordeeligd werden.
Onder dezen kunnen wij melden
Yves Joan, van de Nat. Fransche be
devaart, Pottziekte, genezen 20-8-1933.
Madeleine Vincent, bedevaart van Va-
ney, loopende buikvliesontsteking, gene
den 20-8-1933.
Maria Engel, bedevaart van Nancy,
tuberculose, genezen 24-8-1933.
Maria Pillot, bedevaart van Nancy, ge-
Zwel aan de hersens, genezen 4-2-1933.
Jeanne Dliayer, bedevaart van Atrecht,
darmontsteking, genezen 1-7-1933.
Raymonde Leducq, bedevaart van At-
Zecht, Pottziekte, genezen 28-6-1933.
Hélène Perdreau, bedevaart van Parijs,
tuberculose, genezen 1-4-1933.
Bethy Froteau, bedevaart van Kortrijk,
Pottziekte, genezen 1-8-1933.
Maria de Raedt, bedevaart van Door-
Sik, genezen 30-3-1933.
Eerw. Zuster Gertrudis, bedevaart van
Brussel, maagkanker, genezen 4-6-1933.
Auguste Lenot, bedevaart Nice, buik-
Tliesontsteking met verwikkelingen, gene
gen 12-7-1933.
Maria Mariannaud, bedevaart van den
Rozenkrans, Pottziekte, genezen 13-10-'33.
In 1933 werden 86 dossiers samenge
steld. Nopens 74 gevallen heeft het bu-
^el nog geen uitspraak gedaan daar de
trokken personen zich nog niet terug
kangeboden hadden, ofwel omdat de. niet
plotse genezing van een normalen toe-
Mand van verbetering kun laten veron-
flmteUen, 0fwej ^at genezing niet
In de hoedanigheid van minister eener
regeering van het kapitalistisch Belgie,
werd Minister Spaak, socialist, uit de ran
gen gesloten van de anti-oorlogsliga.
Minister Spaak liet de liga een ant- 1
woord geworden, waarbij hij zijn spijt
uitdrukte dat alles beslist wordt in haar
rangen met formules, zonder de werke
lijkheid in acht te nemen.
IBBB9EBSQBBBBBBBEllSZSBBiSZiS&B
De heilige Abt van Centula, wiens hei
ligdom wij eertijds te Breedene bij Oost
ende bezocht hebben, was eveneens titu
laris van een andere kerk op het grond
gebied van het huidige bisdom Brugge
gelegen, maar waarvan er ongelukkiglijk
geen spoor meer van overblijft. Het gaat
over het dorp St.Rijkers bij Hoogstade,
als parochie afgeschaft ten tijde der
herinrichting der kerkelijke afdeelingen
in 1802.
Dat gansche land van Veurne-Ambacht,
eertijds weelderig en zeer bevolkt, waar
de kerken zeer talrijk zijn, is een land
dat ontvolktde grondmiddelen zijn be
perkt en er is meer aantrek naar de
steden. Verschillende parochiën werden
van de lijst geschraptOeren, St Rij
kers, Zoutenaaie, 's Heeren-Willemska-
pelle, St Katherijn; in de voornaamste
middens vermindert het bevolkingscijfer.
Toen, in 1802, St Rijkers zijn eigen be
stuur verloor, werd de parochie onder
Hoogstade en Oeren verdeeld; enkele ja
ren later werd Oeren op zijne beurt af
geschaft.
St Rijkers was in de elfde eeuw een
afgezonderde parochie van Hoogstade.
De overlevering bevestigt dat de Gravin
Adèle, vrouw van Boudewijn V van Rij-
sel, een buitengoed bezat dicht bij eene
kapel aan St Rijkers toegewijd, en dat
de Gravin de inrichting bekwam van een
onafhankelijke parochie waarvan de oude
kapel het godsdienstig midden werd. Twee
feiten bewijzen de echtheid van deze over
levering vooreerst de verjaardag van de
Gravin welke te St Rijkers gevierd werd
op Nieuwjaardag tot het einde van het
oude regiem, stichting waarvan Hoog
stade erfde toen de parochie afgeschaft
met Hoogstade vereenigd werd. Ten twee
de, St Rijkers hing onder vele opzichten
af van de abdij van Meesen waar de
Gravin Adèle stierf in 1071. De abdis
van Meesen bezat feodale rechten in het
dorp. Oudtijds genoot zij bovendien van
het beschermingsrecht, doch dit voor
recht ging nadien naar de abdij van
Eversham over. Tot het einde van het
oude regiem bezat het kapittel der ka
nunniken dat de abdij van Meesen be-
bediende, de twee derden van het tien
de»; het overige behoorde aan den pas
toor.
Veel inlichtingen over de parochiale
kerk van St Rijkers heeft men niet; men
bezit enkele geschriften over bisschoppe
lijke bezoeken maar deze verslagen zijn
kortbondig en gaan maar tot in de acht
tiende eeuw terug.
Door deze bewijsstukken vindt men dat
de kerk ruim was, veel te groot voor de
bevolking waarvan het getal 130 zielen
bedroeg in 1737 en 200 in 1768. E; wa
ren drie altaren het voornaamste altaar
dat alleen gewijd was en St Rijkers als
patroon hadde zij-altaren aan Onze
Lieve Vrouw en Laurentius toegewijd.
Deze laatste heilige was vooral onder het
volk geëerd: men kwam er in bedevaart
om zijne relikwiën te vereeren. Er was
daar een broederschap voor de verlossing
der gevangenendit wordt uitgelegd door
den invloed van het klooster der Trini-
tarissen te Hondschoote. Voegen wij daar
bij dat de kerk ruim van het weerdige
voorzien wasmen meldt dat de gods
lamp voor het tabernakel dag en nacht
onderhouden werddit is, ten dien tijde,
iets merkwaardigs en het is een bewijs
van rijkdom.
Niettegenstaande den tegenstand der
inwoners, werd de parochie in 1802 af
geschaft en het grondgebied verdeeld
onder de naburige parochiën van Oeren
en Hoogstade. Te dien tijde was de kerk
vervallen alhoewel zij nog bij gelegen
heid voor den godsdiest gebruikt werd.
In 1806 werd zij bediend door den pas
toor Karei Caestrijck van Pcrvijze, af
gevaardigde ad hoe door den deken Ryck
van Veurne. Het verslag laat vermoeden
dat de kerk niet meer onderhouden werd
en bouwvallig was. In 1808 wendt de
pastoor Wyts van Hoogstade zich tot
de Vicarissen van het bisdom Gent en
laat hun weten dat de biddag nog alle
jaar, den tweeden Februari, gevierd werd
maar dat dit de eenige dienst was welke
op de parochie over bleef. De inwoners
wenschten vurig een mis per week en
catechismusles voor de kinderen. De pas
toor ondersteunde deze vraag maar men
weet niet of zij beantwoord werd. In alle
geval deze oefeningen konden de kerk
niet vrijwaren.
Den 20 Februari 1812 werd de kerk uit
ter hand verkocht. De kooper, Karei Van
Mazière, van Loo, betaalde 440 fr., waar
door hij eigenaar kwam van het gebouw.
Terstond begon met liet terrein op te
ruimen en op het einde van den Zomer
bleef er van de oude kerk geen steen
meer over.
Natuurlijk te dien tijde had men geen
achting voor een oud gebouw zooals die
kerk van St Rijkers, gelukkiglijk een lief
hebber had het gedacht een schets te
nemen van de kerk die moest vernietigd
worden't is de enkele beeltenis die men
er van heeft.
Voor zooveel die schets, zonder kunst
gemaakt, ons toelaat over het uitzicht
van de verdwenen kerk te oordeelen, be
hoorde het gebouw, voor de oudste dee-
len ten minste, tot eene merkwaardige
oudheid. Inderdaad men kan er sporen
vinden van den aanvankelijken romaan-
schen stijl en van de oorspronkelijke
techniek die in hoog aanzien stond in
Vlaanderen gedurende de twaalfde en de
dertiende eeuw. Menige bijzonderheden
laten veronderstellen dat de primitieve
kerk volgens een kruisvormig plan ge
bouwd werd. Zekerlijk doet de spitse
toren, welke men veel later gebouwd
heeft, den indruk verdwijnen van den
romaanschen stijl. Het zelfde kan men
bemerken te Haringe, te Anzegem en te
Waarmaarde maar daar waar men mo
derne herstellingen gedaan heeft zooals
te Anzegem en te Waarmaarde, herneemt
de kerk dat kort, dik en stevig uitzicht
van den romaanschen stijl. Te St Rijkers
werd het vóórste gedeelte der kerk zeer
gewijzigdhet Oostelijk gedeelte werd
eveneens veranderd de zijkapellen zijn van
lateren datum en behooren tot het bouw-
stelsel dat bij ons duurt tot de achttiende
eeuw. Zoo kan men stilaan de gebouwen
vergrooten, lage en duistere kerken in
ruime en welbelichte kerken hervormen
zonder het primitief gebouw te rakende
middentoren. Langs buiten verdween die
toren van langs om meer tusschen de
talrijke daken en daarom wilde men deze
fout verbeteren door een scherpen spits-
toren erop te bouwen.
Daarentegen 't is dank aan die kerk
dat wij nog sporen van eene zeer oude
bouwkunst bewaard hebben en bij het
zien van de schets van St Rijkers' kerk
vermoeden wij hoe belangrijk dat kunst
gewrocht wasindien wij ze bewaard
hadden, zekerlijk ware het een kostbaar
bewijsstuk geweest voor de geschiedenis
van onze lokale kunst.
Uit La Patrie 20-4-'35.
SnnSBaEaBBSSBSBS9i3£2S£3SaS!3aiiS33B33BBaaBB3BaSBB;13SaSI&31EiSB9
Reisbureel
Wie reist nog mee met onze eerstkomende buitenlandsche reizen fn
Autocar waarvan volgende afreizen verzekerd rijn
AMSTERDAM en de Bloembollenvelden3 dagen. Afreis op 29 Mei. Prijs
500 frank.
LOURDES: 11 dagen. Afreis op 22 Mei. Prijs 1875 frank.
LOURDES: 9 dagen. Afreis 12 Juni. Prijs 1500 frank.
MONT St MICHEL: 4 dagen. Afreizen 18 Mei en 16 Juni. Prijs 650 frank
RIJNLAND: 5 dagen. Afreizen op 15 Mei en 12 Juni. Prijs 1500 frank.
AZURENKUST en NOORD-ITALIË: 17 dagen. Afreis 14 Juni. Prijs 3300 frank.
Onze BUITENLANDSCHE reizen zijn slechts met 25 verhoogd geweest,
niettegenstaande de buitenlandsche deviezen tot 40% in waarde gestegen zijn.
Getrouw aan onze gewoonte worden alle reizen vanaf 6 personen als ver-
rekerde afreizen aanzien.
AUSTRALIË EN DE CRISIS
Terwijl de nijverheid op de voorziening
van de binnenlandsche markt ls aangewe
zen, werkt de landbouw en de veeteelt
grootendeels voor den uitvoer. Ze vormen
dan ook de bijzonderste bronnen van
Australië's rijkdom.
In den aanvang ontwikkelde de akker
bouw zich uitsluitend in de omgeving- der
opgroeiende steden en langs de kust. Stil
aan, in verhouding met de toenemende
bevolking, breidde de bebouwde oppervlak
te zich verder uit. Or dit oogenblik be
slaat ze, naar schatting, ruim 20 millioen
acres, hetzij 1/10 van het Australisch ge
bied. Op het eerste zicht schijnt dit be
lachelijk weinig. Nochtans, wanneer men
cie schaarsche bevolking en de uitgestrekt
heid van Australië in aanmerking neemt,
is dit, integendeel, een zeer mooie inzet.
We mogen niet vergeten dat de eigenlijke
kolonisatie van Australië slechts over eene
eeuw begon. Er blijven nog enorme uit
breidingsmogelijkheden over: naar ra
ming, biedt het ruimte genoeg om vijftig
millioen menschen een bestaan te verze
keren.
We kunnen hier, uit oorzaak van plaats
gebrek, niet uitweiden over de verschil-
lige culturen. Sommen we de bijzonderste
op: tarwe, haver, maïs, aardappelen. En
ln de meer Zuidelijke gebieden: suiker
riet, katoen, tabak, enz. Als voortbrenger
van druiven, wijnen en allerhande sappige
en appetijtelijke vruchten geniet Australië
eveneens een gewettigde faam.
Edoch, meer dan op de akkerbouw is
Australië's rijkdom op de veeteelt geves
tigd. Australië telt 15 millioen koeien,
1 millioen paarden, voert vleesch, boter,
kaas en gecondenseerde melk uit over heel
de wereld. Dit alles te samen genomen,
weegt, echter, niet op tegen de schapen
teelt.
In de vorige bijdrage hebben we verteld
dat het vaartuig, dat in 1788 de eerste
bannelingen naar Australië verscheepte,
een lading Eurcpeesche huisdieren, waar
onder 29 merino-schapen, aan boord had.
Geen banneling dacht er toen aan welk
een rijkdom hij met zich meêvoerde. En
geen wonder. Van de natuur- en klimaat-
gesteltenissen van het nieuwe land wisten
ze weinig of niets af. Er liepen zulke on
waarschijnlijke vertelsels over die gebie
den dat ze er terecht voor vreesden of de
Europeesche huisdieren er zouden gedijen.
Dit viel, echter, buiten alle verwachtin
gen mee. Tientallen jaren leefden de kolo
nisten en de bannelingen schier uitslui
tend van de opbrengst der schapen. Hun
aantal nam, jaar na jaar, toe. In 1890 be
liep het 100 millioen. Op dit oogenblik
wordt het op 105 millioen geraamd.
Naast de uitvoer van het vleesch, dat
met gansche scheepsladingen naar Enge
land wordt verstuurd, bleek de uitvoer
van de wol een echte goudmijn te zijn. In
den goeden tijd waren de jaren dat hij
de 10 milliard frank overtrof niet zeld
zaam. Op dit oogenblik is de merino-wol
haast een monopool-artikel, geworden. En
het gezegde dat Australia is carried on
the sheep's backwerd, onlangs, ander
maal bewaarheid.
A
Wanneer we al die gegevens vluchtig
overkijken, dan komt het ons voor alsof
Australië geen crisis kan kennen. Dit is
verkeerd. Ook in Australië doet de eco
nomische inzinking zich sterk gevoelen.
Australië telt zijn werkloozen, net als wij;
Australië strijdt met budgetmoeilijkheden,
net als wij; Australië kent die duizend en
een crisiszorgen, net als wij.
In de na-oorlogsche jaren heeft het te
zeer boven zijn middelen geleefd. In plaats
van op het land te blijven zijn de men-'
schen, met gansche karavanen, naar de
steden getrokken, 't zij om in de opko
mende nijverheid hun brood te verdienen,
't zij om handel te drijven.
Is het goed te praten dat in een dun
bevolkt land gelijk Australië meer dan
de helft der bevolking in de groote ste
den samendrommen? Melbourne en Sydney
tellen ieder meer dan een millioen inwo
ners. En de middelmatige en kleine steden
langs de kust zijn niet meer te tellen. De
dorpen daarentegen zijn uiterst schaarsch
bevolkt.
Op de daling der wol- en graanprijzen
in 1S30-'31 volgde een algemeens ontred
dering, en hetgeen er nog rechtbleef werd
door de verminderde afzetmogelijkheden
omvergehaald.
Het heeft er echter den schijn van dat
Australië het ergste achter den rug heeft.
Op dit oogenblik is het in ieder geval een
der weinige landen waar de economische
toestand WERKELIJK is verbeterd. Twee
factoren hebben daartoe bijgedragen: 1°
de verbetering in de positie en tevens in
de vooruitzichten van de wolindustrie;
2° de stijging van den goudprijs.
Voor een dunbevolkt landbouwland als
Australië is een gunstig verloop van den
buitenlandschen afzet zijner producten
van doorslaggevende beteekenis voor de
ontwikkeling van den toestand. Terwijl de
verkoop van vleesch, tarwe en andere
landbouwproducten slecht blijft, is de wol-
afzet merkelijk verbeterd en zijn de prij
zen weer loonend.
Een paar cijfers zullen dit duidelijk ma-
Een landbouwer:
Een boer van den Ijzer keerde na dei»
oorlog weer naar 't front, wroette en
wrocht lijk een mol onder de eerde. Hij
herstelde zijn hofstede. Door noesten ar
beid en spaarzaamheid vergaarde hij een
som.
In 1926 zakte zijn frank tot 14 centie
men.
Hij herbegon. In 1935 kreeg hij
nieuws van zijn Spaarkas. Twee maan
den later kreeg hij nog een trek. En de
ontvanger der belastingen zegtDe boe
ren mogen niet klagen.
Amerika:
Dat is het nieuw heelkundig middelt
om bloedverlies te stoppen, een nieuwe,
aderlating, een versche snée.
Een oud-strijder:
Na de laatste kardoezen te hebben
verschoten zijn onze troepen van Luik
tot op Antwerpen teruggetrokken... ÏVie
duidt hun dit ten kwade?
Antwoord van den mvalied:
Merci, ge zijt stijf ding. En wanneer
zal de frank zakken in 't slijk van den
Ijzer?
Een kleine spaarder:
«Als de oorlog iets te ernstigs is om
aan militairen te worden toevertrouwd,
dan is de crisis ook te scherp om dool
financiers te worden opgelost.
pond gesticht.
Het verlaten van den gouden standaard
door Australië heeft daartoe veel bijge
dragen. De goudprijs, die voor de crisis
4,4 pond per once fijn beliep, was niet
meer winstafwerpend. Door het verlaten
van den gouden standaard verhoogde de
nominale waarde van het goud van 4,4
pond tot 8 pond per once fijn. Mede met
den technischen vooruitgang, die het mo
gelijk maakte erts met laag goudgehalte
te verwerken, had dit voor gevolg dat ve
le gesloten mijnen werden heropend en
dat er vele nieuwe maatschappijen wer
den opgericht. Een merkelijk deel der
werkloozen hebben daar een nieuwe be
zigheid gevonden.
En alhoewel vele andere aspecten van
het Australische vraagstuk minder gun
stig luiden, toch kunnen we deze artikels
op een blijde noot sluiten: het kleinste
werelddeel ls bezig de crisis onder de knie
te krijgen. H. M.
iflBBaBBBBBBBBBBBBBBBBiBBiBasBBBHiBBBfliHBBBBBEBBaflflBflBBflflB
ken:
De wolvoortbrengst van 1931-'32, welk? Een predikant:
op ongeveer 3 millioen balen geraanvv De frank kreeg een krak, maar oofe'
werd, vertegenwoordigde een waardo van },et zevende gebod van God. De kleine
38 millioen pond. De voortbrengst van dieven hangt men op, de groote vallen
volgende jaar was hoogstens 2,6 millioen door liet str...
balen. De prijsstijging welke zich van af
Februari deed gevoelen, had voor gevolg j Een menagievrouw:
dat de waarde over de 50 millioen pond I De frank zakt en al de rest slaat op.
liep. Niettegenstaande een kleinere voort-
brengst ontvingen de Australische scha- j Mimb*»- de Pastoor:
penfokkers 12 millioen pond meer. <sDp zekerste plaatsing; goede werken.»,
De tweede oorzaak van den verbeterde»? j
toestand ligt ln de stijging der goudpriV t °,,d wijvetje:
zen, zegden we hooger. Alhoewel de rijk£ «Als^ de frank valt, waarom rapen ze'
goudvelden een zeldzaamheid geworde» hem niet op?
zijn, telt Australië nog vele maatschap-
piien die zich met goudontginningen on- Een kasteelheer tot zijne vrouw.die hem
ledig houden en brengt het, ieder jaar. j «1n Bedacht vraagt over de inzinking
nog een mooie hoeveelheid goud op de van 1 a
markt. De voortbrengst kan niet vergele- j Onze hofsteden en ons land zakken
ken worden met die van Transvaal ri,niet, integendeel.
Rusland, nochtans verdient menig AusteM-- j
liër zijn dagelijksch brood in de goudmri-Stat,emannen' den daS van «P^ur» 200
nen. In 1933 werd er 830.000 once fijn j ze ze5Sen.^
goud gewonnen ter waarde van 6,5 m«'» t Zijn nieuwe franken; t zijn van
liosn pond. j Zeelandsche.
Door de stijging van dep goctofj? 1*1 Missionaris in Chim
er in Australië een hernieuwde belang- i
stelling aan den dag gekomen en in 1933 «Lr is hier geen crisis omdat ze nooit
werden er 93 nieuwe mijnbouwmaatschap- i ne weelde hebben gekend noch niachie-
pijen met een kapitaal van 2,4 millioen1
VRAAGT ONS KOSMOS-BOEK, DIT WORDT U GRATIS BESTELD.
IBBBaH3S5Eat33EBIIE3ESaaaBasaiBBSBSaaB3SBBE!BEj£aa33SS£!33i;Sis*tiSëS£R3i3E!aSiZiQ53SgSi:E^;ig3aa£IE!!3E2aasaHaiI
In de middeleeuwen had de burcht van
Veurne het uitzicht van een versterkt
kasteel, met wallen en torens de ge
duchte woonplaats van den bruggraaf, die
het hooge recht uitoefende over de heele
landstreek. In de kelderingen of vouten
van dit slot was er dus eene gevangenis
of kerker, waarin de boosdoeners in 't
donker geplaatst werden. Het schijnt ons
nu vreemd van te moeten melden dat
het houden van dit kosthuisvoor ge
vangenen eene erfachtige bediening was,
een leen, met voorrechten en voordeelen
eeraan verbonden, hetwelk overging van
vader tot zoon in de Familie van Adriaan
de Cortewille.
Dikwijls hebben wij gelezen dat de
houder der groote gevangenissen, zooals
Zes kleuren.
de «lieutenant van den Toren van Lon
den of de bewaker der Bastille te
Parijs tot eene snelle en groote fortuin
wisten te geraken, door het afpersen van
geld bij de gevangenen, of bij de verwanten
van deze laatsten, ten prijze van eene be
tere behandeling of verzachting in hun
lot. Het weze tot lof der machthebbers
van Veurne gezegd, dat zulke praktijken
van afpersing alhier onbekend waren.
Inderdaad, Jonker de Cortewille gaf in
1615 zijn ontslag, 't is te zeggen, hij droeg
zijn leen vrijwillig op aan de burcht, om
dat hij er meer schade dan voordeel uit
getrokken had. Immers hij had slechts
twee stuivers daags voor het onderhoud
van eiken opgesloten misdadiger, en het
rechtslotgeldgeheeten, was maar
van geringe waarde.
De stad Veurne kreeg nu dit leen van
bewaarder des gevangs, met al de lasten
en voordeelen eraan verbonden. De toe
stand werd echter verbeterd in zóó ver,
dat de stad mocht ontvangen uit de schat
kist van den Graaf van Vlaanderen acht
schell. paris daags, voor het bewaken en
onderhouden van eiken gevangene in de
muiten van den burg.
Nochtans, volgens het gebruik van dien
tijd, verkocht de stad dit leenrecht van
cipier, waarschijnlijk aan den meest-bie-
dende, te weten in 1630 aan Jonker Vi-
goureux de Waterleet, en in 1641 aan
Mijnheer Jacques de Briaerde, ridder,
heere van Beauvoorde. De voornaamheid
dezer Familiën en de adeldom van hun
karakter waren eene vaste waarborg voor
hunne zorgen en menschlievendheid in
liet volbrengen van hun moeilijk ambt.
ERGASTULUM.
MEasoasssaxBBaBBaaBJBaaaBflflB
DE VERNUFTIGHEID DER
JAPANSCHE CONCURRENTIE!
In Solingen, het centrum van de Duit-
sche staalmessen-industrie, heerscht groo
te verontwaardiging over het feit dat een
goedkoop Japansch scheermesje op de
markt is gebracht waarop staat: «Made
in Solingen
Men schijnt echter hiertegen niets te
kunnen doen, daar die Japansche fabri
kanten het dorp waar dit product ge
maakt wordt den naam Solingen hebben
gegeven!
Wie weet welke staaltjes wij nog te
hooren krijgen over de Japansche con
currentie 1
CONGOLEESCH BIER NAAR BELGIE
Uit Leopoldstad wordt gemeld, dat ten
eerste male aan boord van de Anvers-
villedie Donderdag Matadi verlaten
heeft, bier in vaten Ingescheept ls, te
Leopoldstad vervaardigd. Het bier is voor
België bestemd.
EEN BEETJE KENNIS
Een mensch is 's avonds niet zoo groot
als 's morgens. Het verschil bedraagt
soms bijna 2 centimeter.
Een gezond mensch weegt in den zomer
bijna 1 kilogram minder dan in den
Winter.
Een mensch heeft op 50 kilogram li
chaamsgewicht, ongeveer 2 kilo Tam her
sens. Bij een os van 50 kgr. wegen de her
sens 1 pond.
Het geraamte van een mensch bestaat
uit 249 beenderen. Hiervan zitten er 60
aan het hoofd, 67 aan de romp, 62 aan
armen en handen, 60 aan beenen en voe
ten.
fiSafl&RBHBjBSBSSBSSlBEiaEiSXBaBBB
Tijdens de openingsplechtigheden der
Wereldtentoonstelling op Zaterdag 27
April, die bijgewoond werden door onge
veer 100.000 personen, steeg luchtvaarder
Demuyter Ernest op met zijn ballon «Bel-
gica
Zondag morgen is de ballon gedaald
over Bordeaux, Frankrijk, na een tocht
van ongeveer 800 km. te hebben afgelegd.
Een rradsman:
Omdat de frank ontboofd is. daarom
mogen wij het hoofd niet verliezen.
Een dokter:
Wie vindt het serum om den zieken
frank te genezen?
De specialist:
Dat serum is te kostelijk, 't moet van
't vreemde komen.
De rechtveerdigheid:
Ik geef mijn ontslag.
Een administrateur vóór de devalvatie:
'k Heb niet veel troef in mijn spel,
herdeelen!
Een administrateur na de devalvatie:
'k Heb een schoone kaarte.
Een eerlijk man:
We zullen er moeten een gedacht van
maken, 't Is nog beter deze wereld te
verlaten bestolen, dan dief.II vaut
mieux mourir volé que voleur.
Staatsminister Seghers:
De Staat heeft het recht oneerlijk te
zijn.(Ironisch.)
De frank zelf:
Wanneer ze mij nog zullen opereeren
van den apendiciet en een tuitje afsnijden
dan zal ik merkelijk beteren in gezond
heid en (koop) kracht? Maar ik verlang
toch niet om nog eens in dit beddeken
ziek te zijn.
Wat zegt er David van en de andere
profeten?
God gaf, God nam, Zijn Naam zij
gezegend.
Een oude paprentier, (nog meer uit zijn
center dan de frank)
'k Wensch maar een dingen dat ze mi}
genoeg zouden van mijn fortuintje over
laten om mijn begravingskosten te be
talen.
Een andere:
Ze zeggen voor onzen troost dat onze
onroerende goederen in weerde stijgen.
Maar 'k moet bekennen tot mijn spijt
dat ik geen ander grond bezit dan deze
van mijn bloempotten.
De dichter:
«De gouden eeuw was de tijd toen het
goud niet op de wereld heerschte.
Bankiert
«Als een bank springt, 't is niet over
de gracht maar vlak erin. Beter dat dë
frank valt, dan wij.
Een zieke t
De frank gelijkt aan degene die 't la
ken te ver over zijn hoofd haalt, hij krijgt
zijn voeten bloot.
Een parlementair:
«De drie partijen zij'n tot nationale
unie vast aan elkaar verbonden...
Met driegdraad. (Onderbreking.)
Een koloniaal:
De honden blaffen, de karavaan det!
arme franken trekt voorbij... met som
mige heeren achter.
Een senator:
Nog zulk een experiment en wij zijn
«foutus.(In 't yiaamsch: «Voo£
de knoppen.
Een oudje, (een arme man die nog twee
jaar moet wachten eer hij zijn pensioen
trekt)
Onze frank is niet gezakt... jve 'si
hên geen.
Herberg-profeet:
«De frank is than| VyeeV Stevig ge
stabiliseerd.
Het volk:
«Voor hoelang?»'. XXX.
IBBBBBElBBBB^BQSaBBBBBflBBBBBB
Bij de vele antwoorden die er binnen
kwamen, was er een dat een bijzondere
melding verdient. Hier volgt het:
Dat is een onbekwame, zorgelooze,
vadsige, slordige en onzindelijke vrouw,
die 't zuur verdiende geld onverstandig
besteedt, de huishouding kwalijk bestuurt
en man en kinderen slecht toebereide
spijzen voorzet
Ja, ook dat laatste punt verdient uwe
volle aandacht.
Het klinkt misschien wel een beetje
prozaïsch, maar daarom is het niet min
der waar, dat een goed verzorgde keuken
en een gezellig gedekte tafel zeer veel bij
dragen tot het huiselijk gelijk. «De weg
naar het kart, gaat door de maag», zegt
een Duitsch spreekwoord... en ik ge'oof
niet dat onze Belgische mannenharten
daar geheel ongevoelig voor ajjn»
