LUISTERRIJKE VLAAMSCHE KERMIS
De Katholieke schur.hterneid aan Zee
Een Koninklijk® Etaodschng»
We! Paus Pius II in zijn wereMbrief
«ver de ep voedingder Jeugd daar-
eter schrijft
Hel verkeersviieejtySg
Amsterdam-Brussei-Parijs brandend
neergestort nabij Holle
ten voordeele der Christelijke School van 31 Juli tot 9 Oogst 1937
De vijl leden der bemanning en de tien passagiers omgekomen
WEEKBLAD: 40 CENTIEMEN.
34* JAAR. N1 31.
«DE POPERINGENAAR
SAN'EN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon Nr 9. - Postch. Nr 155.70.
KATHOLIEK NIEUWSAANKONDIGINGSBLADNOTARIEEL- EN VERSCHIJNT WEKELIJKS
DEKENIJ POPERINGE BEZOEKT ALLEN DE
in de lokalen en hovingen van '4 College te Poperinge
Eiken avond prachtige
verlichting in de ho
vingen van 't College
28 Attracties 300 Medewerkers r
Jazz-Orkesten en Symfoniën - Muziekfestival va°n alk Dranken"'^
Opera en Cirkus, Satyren en Kluchten, Folklore en Rhetoriek Spijzen.
50 Artisten, vreemde en eigen. - Lusttuin voor kinderen
Oeei Halve
mmr
Volledige
Opvoeding
ONZE KONING BEZOEKT
PARIJS EN DE WERELDTENTOONSTELLING
INTERNATIONAAL OVERZICHT
KONING CAROL VAN ROEMENIZ BEZOEKT BRUSSEL
ZONDAG 1 OOGST 1937.
Êmm
[Tiigever r
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per poet)
Binnenland 20.— fr.
Belgisch Kongo 40.— fr.
Frankrijk 40.— fr.
Alle andere landen 60.fr.
V-dewerkert tim verantwoordelijk voor
hun artikels.
iiniannmnmiiiiinniiiinnninnniiiiimitiiiunniinninimniininniiuiirk?
prnmmm
TARIEF VOOR BERICHTEN: 1
Kleine berichten prr regel 1.25 fr.
j Kleine berichten (minimum) 4.fr.
I 2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Berichten op 1® bl. per regel 5.fr. j
Berichten op 2" bl. per regel 2.50 fr.
Berichten op 3' bl. per regel 1.50 fr. f
Rouwfcer. en Bedank, (min.) 7.fr. I
Te herhalen aankondigingen
orijs op aanvraag.
Annoncen rijn vooraf te betalen eni
Imoeten tegen den Woensdag avond!
1 ingezonden worden. Kleine be-1
j richten tegen den Donderdag noen. i
v -
Plll
Zie pragramma der feestelijkheden op 3® blad.
In de
Christelijk®
Stheel
i
Het is niet voldoende, dat er godsdienstonderricht verstrekt
worde opdat een school goed genoeg zij om door katholieke kin-
aderen te worden bezocht. Daartoe immers wordt volstrekt ver-
eischt, dat alle onderricht en leering, en geheel de schoolinrich-
7 ting, d.w.z. meesters, program en boeken voor alle slag van
7 onderwijs, met den waren christelijken geest door en door bezield
zij onder de leiding en hei moederlijk toezicht der Kerk.
t> Wij hernieuwen en bevestigen dus de voorschriften van het
7 kerkelijk gebod, waardoor het bezoeken van scholen, welke voor
7 katholieken en niet-katholieken zonder onderscheid toegankelijk
>zijn; onvoorwaardelijk aan katholieke kinderen verboden wordt;
7het mag enkel naar het voorzichtig oordeel van den Bisschop
7 geduld worden, in goed bepaalde omstandigheden van plaats en
tijd, en mits bijzondere waarborgen. Ook de school, waar de
7 voorschriften van ons heilig geloof afzonderlijk aan katholieke
7 kinderen worden onderwezen, doch waar de meesters zelf niet
7 katholiek zijn, en hun lessen geven aan katholieke en niet-
7 katholieke kinderen samen, kan geenszins worden geduld.
Uittreksel van de Pauselijke Encycliek
over de Opvoeding der Jeugd.
PAUS PIUS XI.
De vrijzinnige school boetseert een menscbelijk geraamte,
de christelijke school den heelen mensck.
IIHHEKESSBSaEJBSEasSiaBïÜSiaEBavaHaMBBKaaHBBgBHBEaBBHl
Wie eerbaar is beeft hel; recht en den
plicht* die eer ts verdédigen. Wij zullen
hier geen koene plannen ontwerpen voor
de toekomst, om heel de kust te zuiveren,
definitief en radikaal. Enkel wijzen op een
paar kleine middeltjes, die in liet verreden
zjer doelmatig zijn gebleken. Voor dat
we met groots procescsn Uitpakken, kun
ne we best een paar kleine procédés aan
wenden. Ik begin te vagen voor mijn deur.
Den dag dat iedereen hetzelfde doet, ligt
de straat zuiver. Intusschen wacht ik;
niet naar mijn gebuur om te beginnen;
Want die wacht op mij.
De practijk van het leven leert, dat
een go:d politieagent soms meer waard
is, dan een welmeenend burgemeester. En
dezelfde practijk leert dat twee onnoozeie
sigaren soms meer vermogen cp het ge
moed van een vreedzaam politieagent,
dan vlammende protesten. Zoo verzekerde
de vader van zeven kinderen zich voor
een maand de vlijtige medewerking van
de openbare macht, om hst strand zuiver
te houden in de nabijheid van zijn kin
deren. Omkooperij? Neen: aanmoediging.
Een ander persoon hield er voor het
geval een handig zinnetje op na. Wanneer
iemand zich in de buurt al te provocant
aanstelde, ging die moeder kalm en beslist
vragen: «Mevrouw, indien u niet zinnens
zijt u zelf te respecteeren, respecteer dan
a. u. b. mijn kinderenWie kan zoon
Verzoek kwalijk opnemen? U kunt het
zinnetje voor de variatie onikeeren: het
behoudt daarbij al zijn kracht en voor
naamheid.
Wanneer wij katholieken dit jaar wat
kordater optraden om in onze hotels onze
rechten en die van enzj kinderen op te
eischen, dan zou het er volgend jaar, ook
zonder nieuwe politiereglemsjuten, al heel
Wat beter voor staan.
Bewijs: dit authentiek gevalletje. In
6:n der voornaamste hotels te B. hadden
meerdere christelijke families hun intrek
genomen. Zekeren dag verschijnen in het
salon twee dames vreemdelingen
in onbetamelijke kleedij. De huisvaders
Wendden zich dadelijk tot den hotel-
meester: «Mijnheer, dat willen we niet!
De dames werden beleefd verzocht. Het
Volgend jaar meldden zij zich w.er aan
in hetzelfde hotel. De hotelmeester be
treurde... maar, alles was bszrt.
Indien alle katholieken zoo optraden,
<3an zouden wij volgend jaar onze
hotels kennen.
En ook onze badplaatsen! Of zou er
dan toch aan heel ons strand niet één
enkel burgemeester te vinden zijn, die,
zoo niet den moed, dan toch het verstand
zou hebben, om absolute eerbaarheid te
Waarborgen op zijn gebied? Zoodat wij
langs al onze katholieke vereenigingen
lIBBBIIEBBBBBBBBBBBHBBBBBBSS!
om, hgt,slagwoord zpudep kieren proj»r
géerén: Allé katholieke families gaan
naar...
Het zou geen twee jaar aanloopen, of
we hadden een katholieks oase, in de
woestijn van het heidendom.
Natuurlijk zullen sommigen katho
lieken zelfs? dit alles erg fanatiek
vinden. Voor ons is dit alles elementair
gezond verstand. Wanneer anderen hun
eer willen vergooien, dan is dit erg jammer,
maar tenslotte hun zaak. Maar wanneer
wij dan onze eer willen handhaven, als
't u belieft, laat dit dan ook onze zaak
zijn! Wij zullen niemand dwingen om ons
standpunt te deelen; maar vragen dan
ook aan niemand da toelating om dit
standpunt in te nemen. Waar anderen het
recht opeischen c-m bedorven te zijn le
droit d'être corrompu!in de volle
maat van hun fcegeeren, daar behouden
wij tcch wel het recht om eerbaar te
zijn, in de volle maat van ons inzicht!
Ik kan tenslotte niemand beletten van
in de zon te zitten; maar ik mag toch
w:l vragen dat ze uit mijn zon blijven?
Wetten en reglementen zullen nooit tal
rijk of duidelijk genoeg zijn, als de
elementairste wetten van natuur en van
het geweten vertroebeld worden. Men
moet heusch geen jurist zijn,, cm te ont
dekken dat een zwemkestuum dient om...
te zwemmen... Niet in het zand, maar in
het water. Men most ook geen specialist
zijn om te weten dat die beruchte zonne
baden, misschien wel 2 ten honderd om
zon en gezondheid, maar zeker 98 om
wat anders bedoeld zijn. Evenmin moet
men beroepsmoralist zijn, noch zelfs
actief lid van de V. T. B. om te con-
stateeren dat siskere dubbelfietsen veel
minder op gezonde sport dan op ongezon
de provocatie berekend zijn? Moet men
een aest-heet zijn om in te zien dat be
paalde drachten en medits, niets, maar
dan ook niets, met schoonheid of kunst
of voornaamheid te doen hebben? En cm
dan te besluiten, kalm maar beslist: Al
deden ze het nu allen, ik doe daar niet
aan me-e! moet men toch geen leren-
ter cf fanatieker zijn; het volstaat dat
men eerbaar Vlaming, laat staan dan eer
lijk katholiek is. Geen katholiek van
beroep, maar een katholiek van de daad,
ook en vooral aan de zee!
Ouderwetsch? We zullen zien. De
eerst-komende generatie zal het uitwijzen.
Onze kinderen zullen onze rechters zijn;
en misschien onze beulen worden.
Wie het heilige verleden niet eert, zal
door een onheilige toekomst onteerd
worden.
Laat <1-snoods anderen doen wat ze
willen. Wij zullen doen wat wij moeten.
L. ART3 S.J.
BlBKaBBflBBBBSaSSJiaüiaSBSZBlSB
Het vliegtuig zat met de kop diep in den grond; alleen de «taart stak boven.
pas na de ijselijke val.
- €07
Zaterdag bracht onze Koning, vergezeld door Prins Karei, een bezoek aan Parijs
«n Je wereldtentoonstelling. Men ziet hem hier wijl hij tijdens de plechtige ont
vangst het Gulden Boek teekent.
Woensdag morgen ts op het grondge
bied van. Hondsocht onder Hembeek, nabij
Halle, rond kwart voer elf uur een Ne
derlandsen passagiersvliegtuig neerge
stort.
Het toestel kwam uit Nederland, had
stilgehouden te Brussel, en was op weg
naar Parijs. Alle inzittenden werden ver
koold. Tot hiertoe vond men slechts vree-
selijk verminkte lijken.
De Rijkswacht kwam dadelijik ter plaat
se. Veldwachter Claes richtte een stren
gen ordedienst In, want op minder dan
geen tijd stroomde een groote menigte
samen op de plaats van het ongeluk.
Het Parket, bestaande uit de H,H. Del-
bois, onderzoeksrechter, en eerste-substi-
tuut Van den Brande de Reeth heeft zich
naar de plaats van het ongeluk begeven.
DE SLACHTOFFERS
Het toestel werd geloodst door kapitein
Steensma en had verder als bemanning
aan boord:
De radiotschnleker Ludckhuye, de me-
kanieker Gering en de stewardes Me juffer
Van Leen.
De passagiers zijn:
M. Trillo, Mexicaan, komende van Am
sterdam;
M. Nathaus, Nederlander, komende van
Amsterdam;
M. Wtztaar, tomende van Keulen, over
gestapt te Brussel;
M. Mun, komende van Keuten, overge
stapt te Brussel;
M. en Mevr. Tondreau, Belgen;
M. Bloem, Belg;
M. Witehouse;
M. Kalton, Amerikaan;
M. Goldblosm, Amerikaan;
M. Wakke rota, mekanisker, die zich
naar Parijs begaf om een defekt toestel
te herstellen.
De zes laatste passagiers zijn eveneens
te Brussel aan boord van het vliegtuig
gegaan.
EERSTE BIJZONDERHEDEN
Van op den grond hoorde men hape
ringen aan de motoren, kort na de op
stijging. Ten gevolge van een ontploffing
moet het toestel nabij de statie van Beert
(Brages) gelegen op 5 kilometer ten Wes
ten van Halle, dan brandend neergestort
zijn.
Het toestel ging plots met den kop naar
beneden en viel in groote snelheid. Het
toestel is langsheen de statie van Beert
weggeschoren en viel in een naburig veld.
ONTZETTEND SCHOUWSPEL
Volgens een ooggetuige zou het vlieg
tuig van een hoogte van ongeveer 400 m.
naar beneden gevallen zijn.
De ledematen der slachtoffers zijn ook
letterlijk rondgestrooid op een oppervlakte
van minstens honderd meter in het vier
kant.
Het vliegtuig, een tweemstorig toestel
van 2.000 paarden, heeft bij zijn val een
reusacht'igsn put gemaakt. Het is gansch
verwrongen en verkoold.
Een wetsgeneesheer is ter plaatse en
tracht de lijken terug samen te stellen
naar mate de stukken gevonden en vrij
gemaakt worden.
DE OORZAAK BLIKSEM?
In de middens van het vliegwezen uit
men de veronderstelling dat het vliegtuig
door onweer overvallen werd en door dsn
bliksem getroffen.
De Heer Onderzoeksrechter Dellois dost
zich bijstaan door talrijke luchtvaartdss-
kundigen. Zijn taak is ook uiterst delicaat
aangezien uit zijne vaststellingen de oor
zaak der ramp blijken moet vermits er
geen enksl overlevende is.
De ooggetuigen kunnen anders niets
verklaren, dan dat het vliegtuig in volle
vlucht in brand is geschoten en neerge
stort.
HET VERNIELDE TOESTEL
Het vernielde toestel droeg den, naam
ii Flamingo alsmede de herkenningstee-
fcens D. C.2. Het was van het Douglas-
type en van, twee motoren van elk dui
zend P.K. voorzien.
EEN GROOTE MENIGTE OP DE
PLAATS DER RAMP
De plaats van het ongeluk is gelegen
rechts van den steenweg Halte-Eaingen,
op 400 meter van het spoorwegstation
Beert-Bellingen.
Van ver uit het ronde kwamen de be
langstellenden toegestroomd, zoodat z-ch
na een paar uren een dichte menigte op
het tragische gehucht had verzameld.
Zoo heeft deze afschuwelijke ramp, die
de Nederiandsehe luchtvaart andermaal
in diepen rouw dom,pelt, groote opschud
ding verwekt in een streek, waar van
morgen de landman nog zoo rustig stond
te arbeiden te midden van rijke tarwe
velden en waarin vijftien menschen plots
den dood hebben gevonden.
GISSINGEN NAAR DE OORZAAK
De luchtvaartdeskundigen zijn het er
over eens dat de meest mogelijke ver
onderstelling nopens de oorzaak dezer
ontzettende ramp is dat brand werd ver
oorzaakt door een electrische vonk, af
komstig van een onweerswolk en die ben
zinedampen zou hebben doen ontvlammen.
Landbouwers die op Ongeveer 3 km. van
de plaats waar het toestel viel, dit zagen
vliegen op een hoogte van ongeveer 400
m., verklaren eensgezind dat zij eene ont
ploffing hoorden en toen zwarten rook
zagen opstijgen uit den linkermotor van
het toestel, en daarna vlammen. Wanneer
het toestel neerstortte en den grond
raakte, volgde een tweede ontploffing.
Deze was geweldig en legt uit dat stukken
lijken tot 40 meter ver werden weggeslin
gerd.
De hoogtemeter van het toestel wijst
aan dat de hoogste hoogte door het toe-
sel bereikt sinds zijn vertrek uit Brussel,
800 k 1.000 meter is. Waaruit men afleidt
dat de loods getracht heeft boven de on
weerswolken te vliegen.
HEBBEN DE ONGELUKKIGEN
HET ONGELUK ZIEN AANKOMEN?
Gedurende de ondervraging door het
Parket, kwam een vrouw een stuk ven
sterruit aanbrengen, dat ze bezijden een
hooch vond, op een half uur gaans van de
plaats der ramp. De ruit is als met spi- I
ralen gevlamd. Men heeft met wanhopigs
vuisten erop gebeukt, want de bloedvlek
ken zijn nog merkbaar.
Men kan zich den gruwelijken dood
strijd voorstellen van dezen die zich in
het vliegtuig bevonden, welke den dood
zagen naderen en in een wanhopig gebaar
uit het toestel wilden springen om aan
den vreeselijken dood voor het vuur te
ontsnappen.
DE LIJKEN GEBORGEN
Rond 4 uur in den namiddag Is men op
verzoek van den ambassadeur van Neder
land begonnen met het verzamelen van
de verschillende lichaamsdselen der on
gelukkige slaohtoffers, door de zorgen van
het Roode Kruis van Halle. Het kostte
heel wat moeite om de verschillende ver
hakkelde lichaam,sdeelen te voegen bij
deze waarbij eij pasten, daar de meeste
lijken verminkt en onkennelijk waren. De
Hier ziet men het brandend overschot
stoffelijke overblijfselen werden in vijf
tien kisten geborgen en overgebracht haar
de gemeenteschool van Lsmbeek, die in
rouwkapel werd omgevormd. De wacht
werd bij de lijken gehouden.
HET BELGISCH ECHTPAAR TON
DREAU HEEFT ZIJNE TRAGISCHE
DOOD AAN EEN ONGELUKKIG
TOEVAL TE WIJTEN
Zooals het vaak gaat hij dergelijke ram
pen, speelt het ongelukkig toeval voor
sommigen een tragische rol.
Zoo is het ook voor het echtpaar Ka-
miel Tondreau-Romanae Tollenaer, wo
nende te Leuze (Henegouwen), rond de
30 jaar oud.
Beiden waren cp speelreis, die zij in
zetten met een reis naar den Rijn. Na
afloop van de Rijnreis, verleden week,
hadden zij te Keuien het passagiersvlieg
tuig genomen cru via Amsterdam naar
Brussel te vliegen.
Tijdens hunne luchtreis Amsterdam-
Brussel, Zondag 11., maakten zij aan boord
kennis met een. passagier die naar Parijs
vloog om de wereldtentoonstelling te be
zoeken. Beide echtgenooten lieten zich
overhalen om Zich eveneens per vliegtuig
naar Parijs te begeven. Zij zouden echter
pas hunne, luchtreis uit Brussel Woens
dagmorgen voortzetten. Dit besluit is hun
tragisch geweest. Hadden zij Zondag zelf
of 's anderdaags voort,gevlogen, waren zij
nu nog in leven geweest. Den Zondag
liaddén zij nog met een vriend afgespro
ken om den Woensdagnamiddag den kof
fie te komen drinken. Zij moesten echter
dit bezoek aflasten om naar Parijs...
(of naar hun dood) te vertrekken...
DE ONGELUKSLIJST VAN DE K.L.M.
De Koninklijke Luchtvaartmaatschappij
in Nederland heelt waarlijk tegenspoed
op tegenspoed te boeken.
Dscimber 1934 vergaan van de Uiver
in de Syrische woestijn; alle inzittenden
gedood.
Begin 1935 vliegt de Leeuwerik tegen
een terg tussch.n Dortmund en Casse-1
en stort brandend neer; G dooden.
Op 14 Juli 1935 ontploft de Kwik
staart nabij Schiphol; 6 inzittenden
kwamen in de vlammen om.
Op 17 Juni 1935 ontploft de Marabce
bij Bushirede inzittenden wisten zich
te redden.
Op 22 Juli vergaat de Gaai op Zwit-
sersoh gebied, cp 120 km. van Milaan;
13 dooden.
Op 9 December stort de Lijster bran
dend neer te Croydon; van de 17 inzit
tenden, kwamen 8 passagiers direct om,
terwijl eenige gewonden later overladen
in het ziekenhuis.
En nu de «Flamingo», 15 dooden.
EESEN 28 MAART 1933
Onze streek herinnert zich nog de gru
welijke ramp die gebeurde te Eesen op
28 Maart 1933; daar cok kwamen 15 pas
sagiers om in een dergelijke luchtvaart
ramp.
A
Menschen op kermistoer, menschen in
vacantie. Met den lach op de lippen de
hooge wolken in, met den schruwel van
den doodangst naar beneden gesmakt...
En zoo verre vanhun land. komen ster
ven... We denken aan de bloedverwanten
gin,de verre, die wellicht een groetkaartje
verbeiden met een stuk van de toover-
wereld die te Parijs werd opgericht.
En we bidden werktuigelijk; O Voor
zienigheid, zoo groot en ondoorgrondelijk
in uwe besluiten, wat zijn wij, die ons als
menschen zoo groot durven wanen, maar
een nietige zandkorrel in Uw hand...
BRIEF AAN M. VAN ZEELAND
Op Zaterdag 24 Juli werd een brief
gepubliceerd, die de Koning tot de
Heer Van Zeeland gericht had. Hierin
prees de Vorst de reuzentaak, die de
Belgische Eerste Minister op zich ge
nomen heeft, in opdracht van Enge
land en Frankrijk, om de mogelijk
heden te onderzoeken van een alge-
meene heropleving van de interna
tionale handel. Van de gelegenheid
maakt de hooge korrespondent ge
bruik om zelf de oprichting te sug-
gereeren, van een internationaal in
stituut van geleerden, die buiten alle
nationale invloeden, in een geest van
idealisme, de organisatie van een
evenwichtige wereldekonomie zouden
bestudeeren. Deze inrichting zou zich
moeten kenmerken door universali
teit, bestendigheid en zelfstandigheid.
Universeel zou het instituut zijn, in
dien zin, dat het zich niet zou bezig
houden met gedeeltelijke oplossingen,
maar wel het geheele kompleks van
de wereldekonomie zou onder de
oogen nemen, om op de basis van de
solidariteit die alle landen van de
wereld bindt, de algehesle organisatie
van de wereldekonomie zou bestudee
ren, om met het oog hierop alge-
meene voorstellen te doen aan al de
regeeringen. Deze studie zou besten
dig zijn, omdat de wereldekonomie
iets levends is, dat voortdurend evo
lueert, zoodat de organisatie steeds
moet aangepast worden aan de ver
anderende verhoudingen. Zelfstandig
dient hei instituut op te treden in een
geest van onvooringenomenheid, op
dat de beslissingen, niet meer zouden
beheerscht worden door de zonden,
waaraan alle dergelijke plannen tot
nog toe zijn ten onder gegaan. En
hiermee bedoelt de Koning de invloed
van de groote mogendheden, die nooit
hun egoïsme konden prijsgeven, en
die alle internationale samenwerking
tot nu toe gebruikten of liever mis
bruikten om hun eigen beperkte be
langen te dienen. In dien zin konden
die groote landen wel tijdelijk groote
voordeelen behalen, maar telkens
wreekte zich de solidariteit, zooals
alle natuurwetten die verkracht wor
den. De zwakkere landen werden ge
troffen en door een natuurlijke weer
slag gingen de oorspronkelijke voor
deelen heelemaal te niet bij de ster
kere, die eveneens meegesleept wer
den met de eerste, in een toestand
van krisis en depressie. Van de in
vloed, die zal uitgaan van een derge
lijke inrichting, verwacht de Koning
dat er een geest van beter begrijpen
onder de thans tegenstrijdige groepen
zal ontstaan en dat daardoor de vrede
veel beter zal gediend zijn.
EKONOMIE EN POLITIEK
De brief van de Koning heeft groote
belangstelling gewekt in het buiten
land, doch de beoordeelingen zijn zeer
uiteenloopend. Terwijl sommigen, niet
willen gelooven dat er ooit effektieve
uitslagen kunnen bereikt worden met
het voorstel, zijn er anderen, die de
brief van de Koning als de inzet be
schouwen van een nieuw tijdperk in
dergeschiedenis van de wereld, waar
in een gezonde welvaart zou mogelijk
gemaakt worden. Zeker, de eenen
overdrijven evenveel als de anderen.
Er steekt in de brief van de Koning
een kern van waarheid, die iedereen
intuitief aanvoelt. Iedereen weet dat
de ekonomische gezondmaking van de
wereld slechts kan bereikt worden
met algemeene maatregelen, gesteund
op de solidariteit, die alle landen van
de wereld aaneenschakelt. Doch het
kan nauwelijks als iets meer dan een
vingerwijzing opgevat worden. Buiten
de oprichting van het instituut van
geleerden steekt er weinig konkreets
in het voorstel. Trouwens dat is ook
niet wat de Koning bedoeld heeft.
Juist de meer konkrete voorstellen
moeten uitgaan van het 'eenmaal op
De boodschap van de Koning, heeft
echter geen rekening gehouden met
het feit, dat vooraleer de werking van
een vereeniging van geleer c r n zooals
hij het voorstelt effektief z.: kunnen
werken, eerst een ander probleem zou
moeien opgelost worden, dat reeds
zooveel aanleiding gaf tot strijd on
der de geleerden, namelijk het pro
bleem van de voorrang, tusschen eko-
nomie en politiek. Als oorzaak van
de ontreddering, vooral van de poli
tieke ontreddering, wordt dikwijls op
gegeven de te groote overheersching
van het ekonomische element op de
politiek, wat zijn'uiting heeft gevon
den in de talrijke politico-financieele
schandalen, die ook in ons land zoo
veel stof hebben opgejaagd. De eko-
monie in een gezonde staatsordening
en ook in de wereldordening, mag
slechts beschouivd worden als een
stelsel van middelen, in dienst van
een vooropgezet doel: de stoffelijke
en geestelijke welvaart van de ge
meenschap. Het mag echter geen doel
op zich-zelf vormen, zooals dit in het
verleden veelal het geval was.
STRUKTUURKRISIS
Verdienstelijk is de brief van de
Koning dan toch in dien zin, dat hij,
alhoewel hij het niet uitdrukkelijk
zegt, de ontreddermg van de icereld-
ekonomie, niet als konjunkiuurver-
schijnsel beschouwt, als een verschijn
sel dat regelmatig terugkeert en dat
eigen is aan het wezen van het eko
mische leven. Hij stelt voor, een ra-
tioneele organisatie van de wereld
ekonomie en hieruit meenen we ie
mogen afleiden dat hij de krisis struk-
tureel begrijpt. Welnu de gebreken
van al de tot nog toe voorgestelde
wegen en plannen om uit de krisis
te geraken, staren zich 'blind op de
verschijnselen, die ze trachten te
doen verdwijnen met lapmiddelen ter
wijl het eenvoudigste middel toch wa
re de rechtstreeksche oorzaken op te
diepen en ze te doen verdwijnen. Wel
nu de grondoorzaak van de huidige
depressie, is te wijten aan de struk-
tuurverandering van de wereldekono
mie, die de wereldoorlog heeft mee
gebracht, sturktuurv er ander tng, die
van grondstoffenlanden en landbouw-
landen, industrielanden heeft ge
maakt, die vooral van de Vereenigde
Staten van Amerika, van schulde
naar sland, tot de grootste schuld-
eisclier van de wereld heeft gemaakt.
De tweede diepe oorzaak van de krisis
is dan verder de ongerijmdheid van de
vredesverdragen, ivaardoor de eerste
oorzaak in het honderdvoudige loerd.
versterkt. Het Verdrag van Versailles
heeft niets minder beoogd dan de
vernietiging van de ekonomie van
Duitschland. De bepalingen van het
ongeluksverdrag bewijzen dat vol
doende en Fransche Staatslieden, heb
ben dat in onbewaakte ocgenblikkcn
zelf herhaaldelijk bekend. Welnu, de
groote Engelsche ekonomist Keynes
in zijn werk: De gevolgen van den
vrede», heeft betoogd dat Duitschland
voor den oorlog de spil was waarom
de ekonomie van de wereld draaide.
Juist de vernietiging van die spil,
heeft ook een gezond herstel van de
wereldekonomie onmogelijk gemaakt.
De welvaart van 1925-1929 is maar
een schijnwelvaart geweest, die dank
zij de ruime kredieten van de V. S.
van Amerika aan Duitschland, mo
gelijk werd. Eens dat de toevloeiing
van die kredieten ophield, werd de
ontreddering grooter dan ooit. Voor
aleer men langs zuiver ekonomische
wegen de zieke wereld wil genezen,
zal Ce ongerechtigheid van de vredes
verdragen moeten opgeheven worden.
Daarom, kunnen we, niettegenstaan
de het mooie initiatief van de Koning,
maar relatieve 'waarde hechten aan
zijn voorstel.
(Verboden nadruk.) ROSKAM,
te richten organisme.
GB8B2ZSaS&££2ai3£BBXZH2ÏQ83IESl'afiS32S8B£^;ii:aSB2!8!iiBiSZ',B&g3aSB&
Koning C.-rol van Roemenie bracht Dinsdag IJ. een bezoek aan Brussel en »t.*s
Gent. Hier ziet men hem bij zijne aankomst te Brussel, Maandag, verwel
komd door Koning Leopold HL
