Pi TRADITIONEEL! DEMOCRATIE
IN ONS LAND
Vloanderens Helden van 1302
De VIAAMSCHE HOOGDAG te GEKT
Het Zesde Vlaamsche Natioaaal
Zaagleest
Als Vlaanderen viert
Provincieraad van W@$t-¥laanderen
WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN
DE POPERINGENAAR
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
telefoon Nr 9. Postch. Nr 155.70.
KATHOLIEK NIEUWS; NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS
Beselare, 11 Juli 1938. GEO.
Congres voor Missie-I J vera arsfters
te Brugge
INTERNATIONAAL OVERZICHT
EEN WAARDIGE BETOOGING
EEN GEESTDRIFTIGE MASSA
WE ZENDEN ONS BLAD
13,75 FRANK.
Me@r dan 25.009 personen nemen
er aan deel
DE KOLONIALE DAGEN TE BRUSSEL
PARK RUMBEKE
Algemeen Programma
der Athletische Prijskampen,
GROOTE PRIJS
DER TIEN SPORTEN
ZONDAG 10 JULI 1938.
Uitgever:
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland Z5.fr.
Belgisch Kongo 45.— fr.
Frankrijk 45.fr.
Alle andere landen 65.fr.
Medewerkers rijn verantwoordelijk voor
kun artikels.
rnmmm
TARIEF VOOR BEk
chtÏn
Kleine berichten per regei,
Kleine berichten (minimum, 5
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t bur.w j
Berichten op 1* bl. per regel 5.-
Berichten op 2» bl. per regel 2.5b 5
Berichten op 3" bl. per regel 1.501
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen «n J
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be- j
richten tegen den Donderdag noen.
aNM
Vlaandren den Leeuw! Vrijheid of dood!
Klonk het vóór zeshonderd jaar.
Mannen als reuzen, armen bloot
Spotten met dood en gevaar!
Walsch is Valsch! Slaat dood en vooruit!
Graaf van Dampier re vraagt wraak!
Schild ends Vriend!... Door niets gestuit!
Vldmen!... Slaat uw knotsen raak!
Kappen, kerven!... Bloed spat in 't rond!
Wapengekletter!.Klaroen!...
Helden wonnen den Vader grond!
Vlaanderen is Vrij!... Van toen!
UtXeSI3aa.3BiaBI3EaBaRaiinBI!BBBBBn SüillSlllSIBBBBBaBÏBBn&aSISSSHBBB
We trokken Zondag per toeval door Ingetmunster. Daar vierde men
vreugdig en iceerdig den honderdjarigen Petrus Elisabeth, waarvan we
verder foto geven.
In den feeststoet zagen we onder meer een prachtwagen der V.O.Ssen
en, naar we vernamen, was hij uitgewerkt naar ontwerpen van den
Brugschen kunstschilder Heer Samuël De Vriendt. Niet te verivonderen
of werd hij door iedereen zoo bewonderd.
Hier geven we twee zichtjes ervan: het geheel was een verheer-
lijking van Vlaanderen:
A.V.V. V.V.K. VREDE.
En we dachten aan den toestand in Vlaanderen.
En als wij denken aan Vlaanderen, dan denken wij aan Katholiek
Vlaanderen.
VREDE!
Waar in Vlaanderen is er vrede!
Gemis aan broederliefde, gemis aan nederigheid belet de Vlamingen
tot elkaar te gaan.
Sinds een jaar nu en meer wordt er gegoocheld met Concentratie en
als K.V.V. die eerlijk betracht wordt ze door V.N.V. met veel omdraaien
voorzichtig op zij geschoven.
A.V.V. is heel goed maar het moet samengaan met V.V.K. V.V.K.
is echter voor velen van geen tel meer.
En we willen samen 11 Juli vieren, en de eene heeft de zoete hoop
den anderen politiek te kunnen kelderen.
En als de viering gedaan is, herbegint de broedertwist.
En die verdeeldheid is onze onmacht op Katholiek en ook op Vlaamsch
gebied, en geeft de sterkte aan de spottende tegenstrevers.
Zoo is Vlaanderen bezig met vergaan.
Vlaanderen moet herleven in V.t.h
Vlaanderen is voor ons synoniem van Katholiek, of is Vlaanderen niet.
Die blindelings gehoorzamen aan de bevelen van een Staf Declercq,
maar zelf willen oordeelen tcanneer en hoever ze moeten gehoorzamen
aan de Kerkelijke Overheden, die zijn de doodgravers van Katholiek
Vlaanderen en van Vlaanderen.
Dis vergiftigde geest in Vlaanderen moet eerst verdreven worden.
Vlaanderen moei vieren onder leuzeA.V.V. V.V.K.
En vieren is niet genoeg! Dat betrachten door alle middels is plicht.
Dan vieren we blijde 11 Juli. PAX.
HIBBBBBBBBBBBSBBBBSBBBflSBBBIBMaBBBBBBBBBflBBBBBBBBSBBBBBil
Op Zondag 17 Juli richt het Dioscesaan
verbond der Missiekringen te Brugge een
congres In voor de Missie -ijveraarsters.
Na de heerlijk geslaagde Bisschop&hulde
pp 25 Juli door de V. J. V. K. A. is het
treffend te mogen aanstippen dat het
Bisdom Brugge waar, Goddank, de Ka
tholieke aktie blc.eit, ook voer de Missie-
aktie immer doorgewerkt wordt, zoo past
het Immers, want zóó heeft Rome het
steeds gewild. Meer nog, de Paus der Ka
tholieke aktie eischt de hulp aan de Mis-
sieaktis op als betangïij-kste der aktivi-
teiten van de K. A.
DAGORDE:
VRIJDAG 15 JULI: te 8 uur. Plechtig
Missie-Uur in de Basiliek van het Heilig
Bloed door Z. H. Mgr. Leys, der Witte
Paters, Apoetoliseh Vicaris van Kivu.
ZATERDAG 16 JULI: te 3 uur in de
Gild;, Oudenburgstraat. Opening der ten
toonstelling door Z. H. Mgr. Lamiroy.
ZONDAG 17 JULI: te 10 uur in Sint
Salvatorskerk, Pontificale Hoogmis door
Z. H. Mgr. Leys. Sermoen door Z. E. H.
Ghyssaert, dioscesaan proost voor het
Vrouwenverbond voor K. A.
Te 11.30 uur, Sektievergadering: in de
bovenzaal der gilde Oudenburgstraat,
voor de IJveraarsters der Pauselijke Mis
siewerken, onder voorzitterschap van Mgr.
Van der Meersch, Vic.-Generaal, bestuur
der d2r Missiewerken: De heerlijkheid
der taak» door Mevr. Donys, Toperinge;
De parochiale Missie actie door Z. E.
H. Lowie; slotwi ord door Z. H. ixc. Mon
seigneur Leys. In de feestzaal der Br.
Xaverianen (ingang bij 0,1». Vrouwkerk)
voor de IJveraarsters der Naai kringen, on
der voorzitterschap van Mgr. Callewaert,
Diosc. Bestuurder van het "Werk der Ar
me Kerken: Ons naaiwerk voor den
eeredienst door E. P. DOIh. AtlS. Veys;
*o?k voor china!door E. P. Raskin
van Scheut; «De naai kringen van de H.
M. D. C.door E. P. Verhoosel S. J.;
slotwoord door Mgr. Dereere der Paters
Carmelieten, Bisschop van Trivandrum,
Indië.
Te 2 uur: Bezoek aan de tentoonstel
ling.
Te 3.30 uur, Feeestvergadering in de
zaal der Br. Xaverianen (ingang bij O.
L. Vrouwkerk)Wat ons verbond be-
teekend voor de Missieaktie in ons Bis
dom door juffr. Mostaert, schrijfster
van het verbond; Hulde aan onze West-
Vlaamsche Missionarissendoor Z. E. H.
Kan. Varder Heeren; toespraak door
Z. E. P. Vandewalle van Scheut: slot
woord door Z. H. Exc. Mgr. Lamiroy.
MAANDAG 18 JULI: Vergadering van
de leden van den Priestermissiebond, te
2 uur, in de bovenzaal der gilde; toe
spraak door Prof. Dr A. J. M. Mulders,
Hoogleeraar in de Missiologie aan de
Roomsch Katholieke Universiteit van Nij
megen; onderwerp: Priester en Missie
WOENSDAG 20 JULI: praktische les
sen: Z. E. H. Maertens en E. P. Raskin;
Bezoek aan de tentoonstelling onder lei
ding.
Dioscesane Tentoonstelling open: Za
terdag van 4.30 tot 8 uur; Zondag van 11
tot 1 uur en van 2 tot 9 uur; andere dagen
van 10 tot 12 uur en van 2.30 tot 9 uur.
ENGELSCHE GESCHIEDENIS.
Engeland is het traditioneele land
van de democratie, maar dan ook van
de democratie, zooals ze logisch en
konselcwent moet begrepen ivorden.
Eeuwen voordat de grondwettelijke
beweging Europa in rep en roer zou
zetten, kende Engeland een stelsel
van volksvertegenwoordiging, gegroeid
uit de Middeleeuwsche gildetijd. Met
de groei van de macht der koningen
en de centralisatie, ontstond er con
flict tusschen koningdom en parle
ment, die tot uitbarsting kwam in
de omwentelingen van de 17eeuw.
Tegen het einde van die 17" eeuw
werd het pleit gewonnen door het
parlementarisme op het absolutisme
van de koningen en werd de eerste
grondwettelijke monarchie ingericht
onder het bewind van Willem III van
Oranje.
Het is eerst veel later dat het En-
gelsche voorbeeld, de Europeesche ge
leerden als het ideaal van Staatsin
richting zal begeesteren, dat deze in
hunne geschriften zullen verkondi
gen. De Fransche revolutie van 1789,
zal dan de inzet worden van een ge
welddadige strijd, die over verschil
lende omwentelingen heen, de demo
cratie zal vestigen in de verschillende
Europeesche landen.
Het is wel merkwaardig dat terwijl de
democratie in Europa en in de geheele
wereld aan het zieltogen gaat, om
plaats te maken voor nieuwe Staats-
inrichtingen, deze in Engeland nog
steeds het meest logisch voort
heerscht en met groote hardnekkig
heid verdedigd wordt, tegen alle po
gingen die van de gevolgde weg wil
len afwijken. Dit heeft thans weer
het geval Sandys bewezen, dat, al
hoewel het hier weer gaat om een
conflict tusschen de uitvoerende en
de wetgevende macht, getuigt van de
stevigheid van de aangenomen Staats
inrichting, zoodat er veel kans be
staat dat Engeland nog lang aan zijn
politiek stelsel zal houden, ook wan
neer het overal elders mocht uitge
storven zijn.
Dat komt juist omdat de democra
tie aangepast is aan de psyche van
het Engelsche volk en omdat ook
daar juist de misbruiken van de de
mocratie, dank zij een konsekwente
toepassing van de princiepen zijn
kunnen beperkt worden.
HET GEVAL SANDYS.
Voor het oogenblik wordt de wer
king van de democratie in Engeland
op de proef gesteld, door het geval
Sandys, doch de wijze waarop de de
batten zich ontwikkelen en de scru
puleuze wijzewaarop het belang van
het parlementarisme op de voorgrond
worden geplaatst laat reeds bij voor
baat vermoeden, dat ook dit conflict
zooals de zoovele voorgaande, niet zal
bij machte zijn om het stelsel in ge
vaar te brengen.
Duncan Sandys is lagerhuislid en
door het feit dat hij de schoonzoon is
van de gezaghebbende Winston Chur
chill, bezit hij reeds een zeker pres
tige. Hij is echter ook officier en
thans schijnt er een onvereenigbaar-
heid ontstaan te zijn tusschen zijn
bevoegdheid als parlementslid en zijn
bevoegdheid als officier.
Daar hij zinnens was een interpel
latie uit te lokken in het lagerhuis
over de landsverdediging heeft hij
om de kieschheid van de zaak eerst
de minister van oorlog, Hore Belisha,
op de hoogte gesteld van zijn inzicht.
Het ging namelijk over de luchtaf
weer in het Oostelijk gedeelte van
het land, die naar hij beweerde in de
huidige omstandigheden onvoldoende
moest geacht worden. De inlichtingen
waarover Sandys beschikte waren
echter van zeer confidentieelen aard,
zoodat hij zelf, als subalterne officier
er niet van op de hoogte mocht zijn.
In plaats van te antwoorden op het
schrijven van Sandys heeft de minis
ter de rechterlijke macht erbij be
trokken. Sandys als lid van de wet
gevende macht werd bij de procu
reur-generaal ontboden, die hem ver
zocht mee te deelen van wie hij de
inlichtingen ontvangen had, hem er
op wijzende dat hij in geval van wei
gering zich bloot stelde aan wetsver-
volging, ingevolge een wet van 1920
op het Staatsgeheim. Toch weigerde
Sandys hieraan gevolg te geven en
zoo is het conflict ontstaan tusschen
de wetgevende en de uitvoerende
macht.
DE LAGERHUISDEBATTEN.
De lagerhuisdebatten zijn hierover
tamelijk heftig geweest en werden
vooral door de oppositie dankbaar ge
bruikt om de regeering aan te vallen.
Sandys beriep zich op de privilegies
die de actie van de parlementsleden
moeten beschermen en weigerde dan
ook voor het militair gerechtshof te
verschijnen dat voor die zaak bijeen
geroepen werd. Hierop werd de raad
der privilegies bijeengeroepen om over
het geval te beslissen en deze ver
klaarde Sandys door de genoemde pri
vilegies beschermd.
Intusschen is de zitting van het
krijgsgerechtshof verdaagd.
DE GROND
VAN DE BELANGSTELLING.
De reden waarom deze Sandyszaak
zoo geweldig veel belangstelling heeft
gewekt in Engeland en in het buiten
land, is te wijten aan het feit, dat
juist in deze kwestie, de kiesche plek
van de democratie aangeraakt is ge
worden. De uitvoerende macht en de
wetgevende macht zijn in een grond
wettelijk stelsel gescheiden, juist om
de misbruiken van de uitvoerende
macht te beletten.
Moest nu Sandys vervolgd geworden
zijn, dan zou een precedent geschapen
zijn, dat de uitvoerende macht zeer zou
versterkt hebben ten nadeele van het
parlement. Zoo lagerhuisleden kon
den vervolgd worden voor zekere kie
sche vragen, dan zouden velen voor
taan niet meer durven wijzen op de
rotte plekken in het regeeringsbeleid
en zou de bijzonderste waarborg van
het parlementair stelsel vervallen.
Het Engelsche parlement heeft
eeuwenlang gewaakt op de bescher
ming van zijn voorrechten en ook
thans heeft het getoond bereid te zijn
om, mocht het geval uitbreiding ge
kregen hebben, de traditie te be
schermen.
Dat onze democratische stelsels van
het vasteland, niet te vergelijken zijn
met het Engelsche stelsel is reeds
lang bekend. Wel liggen dezelfde prin
ciepen aan de grondslag, doch de toe
passing is nooit konsekwent gebleven
en de proceduur is veel minder soepel,
berust op minder ervaring en tradi
tie. Zoo zien we soms, ook bij ons, een
handelwijze in het parlement, die
rechtstreeks indruischt tegen de taak
die de parlementsleden op zich geno
men hebben. Juist om deze redenen is
er kans dat de democratie in Europa
overal ten onder gaat, terwijl de En
gelsche democratie, de oorspronkelij
ke democratie dus, de navolging-de-
mocratiën nog lang overleeft.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
laXBBBBEBflBBBBBBBBBBBBflBBBBBBaiflflBBflBBBflBBBBBBflBBBflaiBBBBBBBBIBBHBBEBBBBBBflEBBBBflBflBBBBI
-<0>-
Vrijdag voormiddag 1 Juli vergaderde
de provincieraad van West-Vlaanderen
onder voorzitterschap van de H. Coucke,
ouderdomsdeken. De Heer Gouverneur
Baels sprak er een rede uit ever de
scheepvaart in West-Vlaanderen en in het
land over het algemeen.
De H. Baels beschrijft het waternet
van België en onderlijnt de venbinding
die bestaat tusschen zeehavens en nijver
heidscentra. Spreker treedt in nadere bij
zonderheden nopens West-Vlaanderen en
wijst op de noodwendigheid van de
vaarten Roeselare-Diksmuide-Nieuwpoort,
leper-Komen en Moeskroen-de Schelde,
die alle nijverheidssteden in goede ver
binding zouden brengen met de zeehavens.
Vervolgens wijst hij op de groote be
drijvigheid van de haven van Antwerpen
in het licht der bedrijvigheid van de groo
te havens van New-York, Londen, Rot
terdam en Hamburg. Daarna onderzoekt
hij den toestand der andere Belgische ha
vens. Van Zeebrugge onderlijnt hij de
groote vooruitgang en steunt op de nood
wendigheid der thans ontworpen werken
die van Zeebrugge een prachtige aanleg-
haven zullen maken en tevens de bagger-
onkosten merkelijk zullen verminderen.
Tegen de opinie in van zekere technici
moet men voor Zeebrugge, zooals reeds ge
daan werd met Boulogne, Ymuiden en
Duinkerks een tamelijk geringe uitgave
doen in vergelijking met wat de haven
zelf kostte.
Verder vraagt spreker een nijverheids
haven voor Oostende alsook een verbree
ding der invaartgeul, en voor Nieuwpoort
de verwezenlijking der plannen die in
1813 opgevat werden.
Ten slotte behandelt spreker het pro
bleem der binneniandsche vaart. Hij stipt
haar belang aan, belang dat spruit zoowel
uit de statistieken van tonnemaat als uit
de statistieken van vervoerde waren.
De H. Coucke gaat dan tot de verkie
zing van het bureel over. Op voorstel van
den H. David wordt het vorig bureel in
zijn geheel herkozen. Treden dus opnieuw
op de H!H. Ronse, voorztter, Glorie, onder
voorzitter, Van den Bon en Cauwelier,
sekrelarissen, Valleys en Porta, hulpse-
kretarisaen en Coucke en Van Steenlandt,
kwestors.
De H. Ronse bedankt om dit getuigenis
van vertrouwen en brengt een rouwhulde
aan den afgestorven Gouverneur Baron
Janssens de Bisthoven, waaraan de HH.
Baeis en vertegenwoordigers der verschil
lende partijen zich aansluiten.
Ten slotte brengt de H. d"Artois enkele
opmerkingen in het midden nopens de
begrooting die zal moeten opgesteld wor
den. Hij onderlijnt in het bijeonder dat
het voorontwerp opgesteld werd in April
maand, met een boni van 7 millioen, maar
dat thans de nakende krisis vele punten
zal doen wijzigen en wel namelijk de voor
ziene inkomsten die merkelijk zullen ver
minderen.
Er wordt dan nog lezing gegeven van
een voorstel in betrekking met de ver
plichtende werkloosheidsverzekering en de
zitting wordt geheven om 12 uur.
ZITTING VAN DINSDAG 5 jnOLI
De zitting wordt geopend door den H.
Alfred Ronse, voorzitter. Namens de eer
ste kommissie, wordt door M. De Taeye
(katholiek), verslag uitgebracht nopens
het voorstel van de Bestendige Deputatie,
waarbij het krediet, betrekkelijk de so
ciale hervorming, inzake beroepskeuze
van jonge arbeiders en het werk der ach
terlijke kinderen, met een bedrag van
80.000 frank te verhoogen. De kommissie
brengt een gunstig advies uit.
M. Vercruysse (kath.), vraagt dat de
toelage voor studiebeurzen en werken voor
de Normaalschool van Torhout, van 15.000
op 30.000 fr. worden gebracht. M. Van den
Berghe wettigt deze toelage tegenover de
bemerkingen van M. De Ta vernier (soc.).
Spreker bewijst dat de vrije scholen ver
stoken blijven en niet gelijk gesteld wor
den met de officieele scholen. Na een
tusschenkomst van M. De Ta vernier .be
trekkelijk het schoolvraagstuk, wordt het
verslag goedgekeurd en de vergadering
geheven.
ZITTING VAN WOENSDAG S JULI
Onder hst voorzitterschap van den H.
Ronse werd Woensdag om 11.25 uur de
zitting voor geopend verklaard.
Een toelage van 10.000 fr. wordt ver
leend aan de West-Vlaamsche Folkloris
ten.
M. Billiauw ('katholiek), brengt ver
volgens verslag uit in zake eene wijziging
aan ds provinciale verordening op de mu-
tualiteitsvereenigingen. Verslagen worden
uitgebracht over de gelijkmaking van de
premiën toegekend door den Staat en
door de Provincie aan de zeemanskin
deren en scheepsjongens.
M. Coucke (kath.), drukt zijne tevre
denheid erover uit dat eindelijk werken
zullen uitgevoerd worden om de streek
van overstroomingen te vrijwaren die er
het meest van gsleden heeft.
Na nog eenige opwerpingen van ver
schillenden aard, wordt de vergadering
geheven.
DE ZITTING VAN DONDERDAG
De Provincieraad vergaderde opnieuw
Donderdag voormidag, onder voorzitter
schap van H. Ronse.
De H. Ollivier kondigde aan dat de pro
vincieraadsleden een bezoek zouden bren
gen aan de werken der autosnelbaan te
Beernem.
Vervolgens wordt een voorstel ingediend
om de gelijkstelling te bekomen van het
pensioenrecht der bestendige afgevaardig
den met dit der arrondissementscommis
sarissen.
De H. De Meulenaere brengt dan ver
slag uit over hetvoorstel tot verhooging
van de toelage ten gunste van de West-
Vlaamsche Maatschappij tot kweekbevor
deren van het halfbloed paard. Deze maat
schappij bekomt 33.000 fr. in plaats van
8.000 frank.
De VI. Nationalisten dienen volgend
voorstel in: Wetend dat het lot van veel
abnormale kinderen uit onze provincie be
klagenswaardig zijn, overtuigd zijnde dat
de provinciale raad tot plicht heeft deze
on gelukkigen te helpen stellen voor dat
onverwijld een provinciale kommissie zou
opgericht wordsn, met het doel de mid
delen te bestudeeren en de noodige maat
regelen voor te stellen welke dienen ge
nomen om alde abnormale kinderen in
de provincie te kunnen plaatsen.
Led:n der rechterzijde stellen ten slotte
volgende wijzigingen voor aan het be-
grootangsontwerp
Ds opcentiemen onder art. 9, 10 en 11,
worden van 30 gebracht op 25.
Ds belasting op de rijwielen wordt ge
bracht van 12,50 fr. op 10 fr.
Zondagmorgen werd te Gent de groote
bstooging gehouden, op touw gezet door
den Vlaamschen Oudstrijdersbond en met
de medewerking van het Davidsfonds,
Vlaamsch Ekonomisch Verbond, enz.
DE OPTOCHT
Bij groote politiemacht werd rond het
groot park ds Vlaamsche bstooging ge
vormd en, vanaf 10 u., was het een on
ophoudend komen en gaan en vormden
zich de talrijks groepen, 't Was iets na
11 uur toen ds massa zich in beweging
stelde mst de harmonie van Ronse aan
het hoofd, dan opschriften, spandoeken
en vlaggen, opgevolgd door de heeren be
stuursleden van de verschillende gros pee
ring, waaronder men bemerkte, volksver
tegenwoordigers Borginon, Romsee, Vin-
devogsl, professoren Baels, dokter Rom-
bauts en anderen, heeren Sam. Devriendt,
Platteau, meerdere hoogleeraars, leeraars
en vooraanstaanden uit de Vlaamsche be
weging, ds Oud-Strijdersbonden, Vlaam
sche Toeristenbond, Davidsfonds, hoogstu
denten, enz.
Binst den optocht werd er gezongen en
speelden de talrijke muzieken Vlaamsche
arias.
Limburg stapt eenst, gevolgd van Bra
bant, dan Antwerpen, West- en Oost-
Vlaanderen. Toen de optocht om 11.30 u.
aan den Vlaamschen Schouwburg voor
bij trok, werden aan het gedenkteeken
van Jan Frans Willem bloemen neerge
legd, terwijl de muziek Vlaanderen
speelde van Veremans. Aan het Geeraard
Duivelsteen namen de hoofdbesturen
plaats en daar defileerde, zonder opont
houd, ganisch de stoet onder aanhoudend
geroep van «Grammens vrij!». Mevrouw
Grammens had daar met een harer kin
deren plaats genomen. Niet minder dan
vijftien spandoeken werden in den stoet
gedragen, waaronder de voornaamste luid
den: Zes jaar van wetsovertreding en
dubbelzinnigheid genoeg! Wets
overtreders en saboteurs gaan vrij uit en
Grammens zit gevangen» «Gekozenen
uit Vlaanderen, treedt eendrachtig op voor
het Vlaamsch belangZou Wallonië
toelaten wat Vlaanderen dulden moet?
Rond één uur was de betooging ten
einde en trokken de deelnemers in de
richting van St-Pieters, om er het
Vlaamsch Zangfeest bij te wonen. Wat de
optocht betreft, elkeen was er ten volle
overtuigd van, dat de Vlamingen in alle
deftigheid voor hun rechten hadden ge
manifesteerd.
BBBBBBBISBEZZSaZIiaBS'JIBBBISilBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBflflBBBBBBBIflBBBBBaflBaBSBBaBBBBBaflBBBBBBB
ia Belgie, van au tot eind* jaar, aan wia
ons zendt in postzegels of stort op post-
checkrekening 155.71 van V. Sansen-Van-
nasta, Drukkar. Poperinge, da saai sas
Voor kat Buitenland trade nan ons par
Intarnationaal Pottmandaat
Uit Frankrijk: 22,50 fr. (Belg. geld)
Uit Amerikat 32,50 fr. (Belg. geld)
Z. EXC. MGR LAMIROY
EN GOUVERNEUR BAELS
TE MOESKROEN
Op Zondag 17 dezer rul er overgegaan
worden tot de officieele inhuldiging van
de nieuwe Technische Vrije School, ge
legen langs de Koninklijke laan.
Te dier gelegenheid zijn tal van fees
telijkheden voorzien.
Reeds hebben Zijne Hoogw. Monsei
gneur Lamiroy, Bisschop van Brugge en
Zijne Exc. Hendrik Baels, gouverneur dei-
Provincie, laten weten dat zij te Moes-
kroen zullen aanwezig zijn, ten einde de
plechtigheid bij te wonen.
Na de plechtige Mis, die zal gezongen
worden, zullen 5.000 kinders der katho
lieke scholen van Moeskroen een luister
rijke kantate opvoeren, werk van E. H.
Muilier.
•Hierna zullen Mgr Lamiroy en Gouver
neur Baels het woord voeren.
BEROERING
IN DE AARDAPPEL
EN MELKSTREKEN
In de streek van Mechelen en bijzon
derlijk van Heist-op-den-Berg, heerschte
deze laatste dagen groote beroering om
trent de aaffdappelkwestie. De boeren-
kweekers van vroege aardappelen eisch-
ten een minimum prijs voor hun aard
appelen, minimum prijs die zij niet meer
kregen.
Betoogingen, relletjes met de gendar
men, gevolgd van aanhouding en tus-
schenkömsten van Parket, waren het
gevolg van deze beroering.
In de streken die de melk bezorgen voor
Brussel, namelijk de streken van Tienen,
Rillaar, enz., werd eveneens een actie in
gezet om in plaats van 0,70 fr. per liter
te bekomen, de prijs cp 0,95 fr. zou wor
den vastgesteld. Hier ook is de beroering
groot.
LE PEUPLE
EN DE NATIONALE BANK
Naar de verslagen van de deskundigen
die een onderzoek instelden in den schoot
der Nationale Bank, blijkt dat de Socia
listische bladen Le Peupleen De
Volksgazetin het geniep subsidies ont
vingen van de Nationale Bank. Le
Peuple» zou 15.000 fr. per jaar hebben
ontvangen en De Volksgazet7.500 fr.
In 1934 heeft Le Peuplevoor die
15.000 fr. in het geheel 188 lijnen laten
verschijnen. Naar het duurste tarief van
Le Peuplezouden deze 183 lijnen
slechts 1316 fr. hebben, gekost.
GRAMMENS VRIJ
Zijn straf uitgezeten hebbende, werd
Grammens, de Vlaamsche schilder, Don
derdag 11. in vrijheid gesteld.
De processen tegen Gramens, die moes
ten doorgaan te Brugge en te Tongeren,
zijn voor onbepaalden tijd uitgesteld, naar
een wenk van den Minister van Justitie
naar het blijkt.
DE REGEERING TREEDT OP
VOOR EEN BETERE TOEPAS
SING VAN DE TAALWETTEN
Eindelijk is de Regeering opgetreden
dm. een betere toepassing van de bestuur
lijke taalwetten tot stand te brengen.
Binnen ds 14 dagen moeten de Provin
ciegouverneurs laten weten welke ge
meenten niet in regel zijn met de wet,
ook voor deze die verplicht zijn de twee
taligheid toe te passen.
Aan de ambtenaren werd een circulaire
gezonden om hen te herinneren dat zij
de taalwetten dienen toe te passen. De
Secretarissen-Generaal kregen opdracht
persoonlijk na te gaan of de wetten wel
toegepast worden en moeten desnoods
tuchtstraffen toepassen.
EEN MACHTSGREEP VAN
REX TE RONSE
Bij de herkiezing voor de beheerders
der Coöperatieve Patria is Rex met zoo
danig veel volmachten afgekomen, dat de
oude katholieke associatie in minderheid
werd gesteld en haar lokaal kwijt is.
De katholieke associatie, weleer zoo
sterk te Ronse, zit daarmee op straat. En
kele jaren geleden had zij drie feestzalen;
nu heeft zij er geen meer.
ZIE VERVOLG OP 3* BLAD,
Gent, middenpunt van Vlaanderen, was
dus, Zondag namiddag, voor de tweede
maal aan de groote eer. Dit zangfeest
was reeds den Zaterdag avond ingezet
door een prachtig feest in «Elckerlyc»,
ingericht door het Vlaamsch Instituut
voor Volksdans en Volksmuziek. Een
geestdriftige zaal en een uitvoering zonder
voorgaande, waarvoor inrichters en uit
voerders dan ock herhaaldelijk en ver
diend werden gelukgewenscht.
VAN DUYZE HERDACHT
In de Laurent Delvauxlaan werd, om
10 uur, overgegaan tot de onthulling door
den Vlaamschen Toeristenbond, eener
bronzen gedenkplaat aan het sterfhuis
van Florimond Van Duyse, den grooten
Vlaamschen musicoloog.
OP HET ST PIETERSPLEIN
Dat groote plein, om zoo te zeggen in
het midden der stad, liep om 2.30 uur vol
voor de blijde gebeurtenis: het lang ver
wachte zangfeest. Grootsch kader voor
een zanguitvoering, onvergelijk schouw
spel. Onder bazuingeschal deen de over
heden en de tooeelleiders hun intrede.
Op het verhoog hebben eenige hon
derden zangsters en zangers plaats ge
nomen.
Het is heer Karei Pesters, de algemeene
voorzitter, die het inleidend woord tot de
menigte spreekt.
Eet zangfeest opende met het lied van
heimwee Het Lied der Vlamingen (ge
dicht van Hiel) en als een machtige kreet
josg uit alle harten de meeslepende mu
ziek van Peter Benoit. Gelijk een deinen
de heuvel overgalmde hierna het Mijn
Vlaanderen heb ik hartelijk liefals de
karakteristieke geluksdroom van den Vla
ming om te eindigen in den roep naar
Vlaanderen, dierbaar landen toon
dichter Jan Broeckx werd toegejuicht.
Jef Tinei dirigeerde het Blijheidslied
van Karei Mestdagh. De voorzegger, Staf
Bruggen, onderlijnde dan met een beel
dende mimiek, de teksten en de zangers
der koorvereenigingen hieven het Kame
raadlied aan. Deze kernachtige verzen
zijn een treffende inleiding tot Klokke
Roslandvan Rodenbach, dat door den
voorzegger met een bronzen stem over
de menigte uitgebazuind werd.
Rodenbach's stoere Klokke Roeland
werd esn triomf voor Arthur Meulemans.
Da Hulde aan Gentzette voort met
een hartelijk welkom aan toondichter
Oscar Roels, wiens Wullemsliedeen
herdenking aan Jan Frans Willems is.
Gent blijft aan de beurt en geen beter
keus kon men doen dan de uitvoering
van het zoo bekende Arteveldelied Di
rigent Lode Arschodt had geen moeite
om dit lied tot een volledig succes te doen
uitgroeien.
Het Consciencelied van Edw. Keur-
vels besloot de reeks zangen, onder de lei
ding van Lode Arsehodt. De koren zongen
alsdan de Opmarsch van Jef Van Hoof.
Tinei leidde de massa-uitvoering van
het «Vaandellied» en het «Staplied»,
van Albrecht Rodenbach.
Geen zangfeest zonder hulde aan de
Schelde. Deze machtige stroom, als de
levensader van het vruchtbare Vlaan
deren, werd herdacht en machtig bruiste
de Schelde in een prachtige uitvoering.
Geen nationaal historisch feit kan men
vergeten en met een groet aan Jan Bor-
luut, springt als een veer eenieder recht,
en zingt het «Groeningevan Jef Van
Hoef. De geestdrift bereikte hier sterk
meelevende ©ogenblikken.
EEN TOESPRAAK
Dr Rob. Van Roosbroeck sprak alsdan
tot de Vlaamsche volksgenooten en als
historicus bracht hij in korte trekken een
IBBBBBBBBBBBBHBfliSBBBlEBBIliBBSiilBBBBSBEIEflBBBBSBBBBBBBBflBBBBflB
hulde aan het stoere Gent, dat in de ge
schiedenis een der ruimste plaatsen in
neemt, met al de historische prachtige
figuren, welke getuigen van Vlaanderen'.?
grootheid.
In den geest van deze toespraak zong
men dan Vlaanderen dyn recht is out
van toondichter Mortelmans. Zijn Houdt
u fierkende dan ock een buitengewoon
succes. Het kon niet zonder een strijdlied.
Het wachtwoord over Vlaanderen is
sedert eeuwen, en de fijnzielige Jan Ham-
menecker bezorgde aan Meulemans e:n
heldhaftig strijdlied, dat echter nog niet
genoeg bekend was om ais een storm ov:r
de menigte te waaien. Ligt Vlaanderen
niet als een laag land aan de zee, cn de
«Noordzee», triptiek van Ferdinand Ver-
cnocke, was voor de koorzangers een
mooie took uitvoering, en de drie gedeel
ten getuigen van magistrale bewerking.
HET VOLKSLIED
Ais typeerende leefkracht van een voik,
moet een nationaal zangfeest een ruim
overzicht schenken van wat de volksmond
het meest bekoort. Het «Vertrek naar IJs
land en Van twee Coninckskinderen
bereikten een succes dat echter met Des
Winters als het regent» tot een jolijtige
uitvoering oversloeg.
Het Vlaamsche volk zingt bij iedere ge
legenheid, maar het succes dat Tinnckea
van Heulebekwam, zal haar wellicht
geen tweemaal to beurt vailen. En of Hul-
lebroeck in zijn schik was, en met ge-
no: gen den dirigentstok hanteerde be
hoeft geen betoog. En de studenten vierden
daarna hoogtij, en uit ailer morid klonk
«Do gilde viert».
Op dat oogenblik regende het te Gent,
maar krachtiger klonk rechtstaande ean
dreunende BlauwvoetDe geestdrift
minderde niet en dit nummer bisser de
men.
Na het Transvaalsch volkslied, dirigeer
de koorleider Kuyper het plechtige Wil
helmus». De handen als in een groet
v:reenigd, dreunde tot slot alsdan de
Vlaamsche Leeuw In een onbeschrij
felijke goestdrift verklankte dit lied uit
dertig duizend monoen over de Van Arie-
veldestad. en de hulde aan den toondichter
en de zekerheid da; het Vlaamsche volk
niet zal vergaan.
Iedereen drukte zijn groote voldoening
uit, en men vernam dat in 1939 hst zeven
de zangfeest te Brugge zou plaats hebben
op 30 Juli.
iSBEBBBBBflSBSBSXBBBBBBEOBSESB
Prachtige Beker geschonken door
Park Rumbeke.
Een veertigtal schoone prijzen, o.m. als
l6 prijs een Radioapparaat (waarde 2000
frank) geschonken door het Huis S.B.R.
De proeven zullen als volgt plaats hebben
Zondag 19 Juli, om 10 ure: 100 meters
loopen Diskus werpen Verte sprin
gen 800 meters loopen, halve fond.
Maandag 11 Juli, om 10 ureGewicht
werpen Hoogte springen Gewicht
steken 3000 meters loopen, fondkoers
(in het Park).
Zondag 17 Juli, om 11 ure: 20 Km. vclo-
koers 50 meters zwemmen tegen liet
uur in vrije slag. Finaal der tien spor
ten en uitreiking der prijzen door het
feestkomiteit.
Zondag laatst had op de Groote Markt te Brussel de jaarlijksche plechtigheid
plaats van den groet aan het vaandel van Tabora. Hier zien we hoe na da
traditioneele plechtigheid de troepen van het garnizoen over de Groot* Markt
defilwr*%