Het schenden van
de Belgische Neutraliteit
Frarckrijk's t©@wijciï^
Naar evenwicht Sn Europa
Boei- en JiiSieipreeessie te Veurne
op heden Zondag 31 Mi 1938
Een Metüedeeling
ven tsei C. ^nhsiissfm4@s!c§$
Onthulling
ran Sist Essays Mberi Hsisument
Ea cp 14 iii
De Beteekenis dei* XIX* Ijzerbedevaart
35° JAAR. Nr 31.
«DE POPERINGENAAR
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
telefoon N' 9. Postch. Nr 155.70.'
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS
OMSTREEKS 4 OOGST 1914
•"we Maagd, wier Onbevlekt-; Ontvan-
vijf eeuwen, in Frankrijk was
WE ZENDEN ONS BLAD
12,10 FRANK.
BINNENLANDSCHE
PREMIELEENING 1932
R. 229.052 wint 1 miljoen frank.
KOLONIALE LOTERIJ.
INTERNATIONAAL OVERZICHT
HET STAATSBEZOEK
VAN EET ENGELSCH KONINGSPAAR TE PARIJS
EnSHBldigiisg van de 10.000 Hamen ©msr ¥ioamsciie Gesneuvelden in den
IJzertoren, op Zondag 2! Augustus 1933
VOORLOOPIG PROGRAMMA
ZONDAG 31 JULI 1938.
10 BLADZIJDEN: 50 CENTIEM.
Uitgever
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per poet)
Binnenland 25.— fr.
Belgisch Kongo 45.fr. j
Frankrijk 45.fr.
Alle andere landen 65.fr.
Medewerkers lij» verantwoordelijk voor
kun artikels.
mmmw
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1.25 fr.
Kleine berichten (minimum) 4.fr.
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Berichten op 1® bl. per regel 5.fr.
Berichten op 2' bl. pei regel 2.50 fr.
Berichten op 3® bl. per regel 1.50 fr.
Rouwbcr. en Bedank, (min.) 7.fr.
Te herhalen aankondigingen:
oriis op aanvraag.
Arinoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
HISTORISCHE SCHETS
Donderdag 4 Augustus aanstaande 1 treurige herdenking schreef JEF VAN
wordt het 24 jaar dat onze Belgische WYNSBERGHE voor onze lezers het
neutraliteit door Duitschland geschon-\volgende interessante historische over-
den werd. Ter gelegenheid van deze zicht.
In 183-9 onderteekende Pruisen, de re-
geerende Staat in Duitschland, te zamen
met Oostenrijk. Frankrijk, Engeland en
Rusland, het tractaat, dat de Belgische
onafhankelijkheid bevestigde en waar
borgt1.?.
Tot op het einde van Juli 1914 eerbie
digde Duitschland zijn handteekening, in
deze zaak.
Toen op 28 Juli 1914 Oostcnrijk-Honga-
rïje aan Servië den oorlog had verklaard,
werd België bevreesd voor zijn onafhan
kelijkheid. Reeds den volgenden dag, 29
Juli. publiceerde de meniteur in dezen zin
eens Verklaring, cm d? wet op België's
neutraliteit in herinnering te brengen.
Op Vrijdag SI Juli kondigde Duitsch
land den staat van oorlog in zijn land af.
DemzelfÜen dag bracht Nederland zjn le
ger op voet van oorlog, en ook denzelfden
~*<r, "s avonds te 6 uur kondigde de Bel-
.jche ministerraad eveneens de algemee-
't tegermobilisaiie af. Den 1 Augustus
Sli overhandigde de Duitsche gezant von
ïelsw-Saleske een nota aan den Belgi
schen minister van Buitenlandsche za
ken. waarin een vrije doortocht voor het
Duitsere leger geëbcht werd.
De toenmalige eerste minister, de Bro-
quevüle, lichtte koning Albert in, en be
kwam toestemming om 's avonds te 9 uur
ministerraad in bet paleis te houden, en
te 19 uut de ministers van staat in bui
tengewoon dringends ziUing bijeen te
roep?n. In deze twee zittingen werd met
algmeene stemmen besloten dat een wei-
gereed antwoord aan Duitschland moest
gestuurd worden.
"s Nachts te 1 uur 30 vroeg da Dui'sche-
gezant, nog even. den minister van Buiten
landsche zaken te spreken. Hij berichtte
hem ds.t de Duitsche regeering hem in
structies had gegeven cm de Belgische re-
geer.ns:mede t? deeler., dai Fransche
lueh'schepen bommen hadden geworpen,
en dai een Franrcha Cavalerie-patrouille
de grens was overgetrokken, waardoor de
internationale verplichtingen jegens Bel
gië geschonden waren. Maar op de vraag
waar dit precies gebeurd was, kon de
Duitsche gezant niet antwoorden. Natuur
lijk niet: immers na den oorlog werd be-
WJEio. dat hst niet waar was, en dat
Duitschland dooT grove leugens België op
t dwaalspoor trachtte te v-erleidsn.
Den 3 Augustus 1914 werd door Baron
de Gaiffier het Belgische antwoord op het
Duitsche Ultimatum persoonlijk overhan
digd aam den heer von Et-lor, -Saleske. Hij
las het antwoord, vroeg of Baron de Gaif
fier er nog iets bij te voegen had, waarop
deze ontkennend antwoordde, groette en
zich dadelijk terugtrok.
Terstond werden de Fransche en Engel-
sche legaties, door de Belgische Regeering,
in kennis gesteld van het gebeurde.
Den 4 Augustus 1914, 's morgens te 6 u..
overhandigde ds heer von Below-Saleskc
aan onze Regeering eene nota, waarin de
Belgische regeering vernam, dat als ge
volg harer afwijzing van Duitschland's
verzo?k, Duitschland toch besloten was
door België te marcheeren, zoodanig met
geweld van wapenen.
Inderdaad, een paar uren later, 's och
tends t? 8.C2 u. werd hst Belgische grond
gebied door een detachement duitsche
uhlanen, bij den grenspost ts Gemmenich
geschonden. Onz? Belgische gendarmen,
die aldaar op wacht waren, vuurden met
hun geweren cp de Duitsche militairen.
Zoodra de Regeering te Brussel zulks
vernomen had, deed zij een beroep op
Engeland, Frankrijk en Rusland, om het
tractaat van 1839 indachtig, de Belgische
neutraliteit te helpen verdedigen. Wat dan
ook gebeurde.
Waarom Duitschland de Belgische neu
traliteit sch-enüe?
De feiten zijn duidelijk, en bewijzen dat
de schending van ds Belgische neutraliteit
in bet strategisch plan van Duitschland
lag. Immers, door België dcor te trekken
was er mogelijkheid Frankrijk te verras
sen te midden van zijn mobilisatie, en het
aldus spoedig te overwinnen, vooraleer
zich naar den kant van Rusland te moe
ten begeven. Vervolgens, door België door
te trekken bracht Duitechland den brand
en vuurstrijd buiten het Duitsche grond
gebied. dat aldus niet blootgesteld werd
aan al de ellende en de verwoestingen
van den oorlog.
Duitschland lukte niet in zijn eerste
doel, dank den onversaagden moed van
het kleine Belgische leger, dat de Duit
sche overmacht Onvoorzien een poos te
genhield. Doch Duitschland lukte integen
deel wonderwel in zijn tweede doel: d?
oorlogsellenden en vernietigingen vooral
buiten eigen grenzen te houden.
'24 Jaren zijn thans voorbij sedert deze
nooit te vergetene schending- van de Bel
gische neutraliteit, en ook di„ jaar
evenals de vorige jaren wordt op 4 Au
gustus de kranige houding van het Bel
gische Volk herdacht in ons heel? land.
J. V. W.
JBSSaBBBBBaBBSBflaSSSa&Bfimr
OPDRACHT VAN LODEWIJK XIII
Frankrijk heelt een drukke week ach
ter de rug.
De plechtigheden van hst Engelsch
vorstelijk bezoek zullen zekerlijk diploma
tische gevolgen k:ruien voor het welzijn
van het land; d-oeh de plechtigheden wel
ke te Boulogne plaats hadden nl. de Ma
riale opdracht van het land, zullen een
■aslsep hebben cp een booger peil.
De Mariale devotie in Frankrijk heeft
de opdracht van het land aan de Moeder-
Gods, drie eeuwen geleden, herdacht. Den
19 Frbruari 1-533 toch gaf Lede wijk XIII
In zijn kasteel van Saint Germain, het
koninklijk decreet uit, waarbij hij plech
tig verklaard?: D? ze-er heilige en glo
rierijke Maagd Maria tot de bijzondere
beschermvrouwe te nemen voor zijn ko
ninkrijk en zijn persoon, zijn staat, zijn
kroon en zijn onderdanen aan Haar op
droeg.
Die plechtige opdracht, bekend onder
den naam van voaux de Louis XIIIge
schiedde in aeer donkere dagen voor het
land. toen de Spaansche successieoorlogen
hei land haddsn uitgeput en de onderlinge
twisten van de Fronde Frankrijk in de
uiterste verdeeldheid hadden geworpen.
Kort daarop brak de gouden- eeuw van
den ZoBnckoning door. De ontzagwekken
de Mariale vereering bloeide open sinds
d? tweede helft der middeleeuwen; de
geestdrift the het had opgewekt vindt
haar schoonste materieele uitdrukking in
den bouw der kathedralen, die door alle
stormen en rampen heen werden bewaard.
In de drie eeuwen die volgden, is de
Mariavereering in Frankrijk niet alleen
niet verzwakt, maar bovennatuurlijk ge
voed, zooals bijv. in- de grot van Massa-
biteie (LourdesJteen de H. Maagd den
Rramcben bodem uitkoos voor de beves
tiging van de Waarheid van haar Onbe
vlekts Ontvangenis, alsof Zij de trouw
heeft villen beloond. van het Fransche
volk. Het heeft dan ook den H. Vader be
haagd verleden jaar de opening te verkla
ren van het jubiléjavr, welke met het
groot Maria congres en de jubelfeesten van
Boulogne-Maria ter Zee, van Zondag 11.,
te laten sluiten.
Zoo gre?p verleden Zond: g, onder een
roerende Jeestkuide van meer dan 800.000
Fransche Katholieken, het vierde Fran
sche Mariaal Congres plaats. D-e drie, di?
voorafgingen, hadden te Chartres, Lourdes
en ILSesse plaats.
Z. H. Em. Kardinaal Liénart, bisschop
vaa Rijjsel, de jongste der Fransche kar
dinalen. werd door Zijn? Heiligheid als
Pauselijk legaat benoemd voor deze Ma
riale hulde.
De omvang.: van de Kardi-aal-Legaat
te Boulogne, die voor het Congres een
feestkleed droeg» waarvoor de katholieke
vrouwen bijna een millio-en witte rozen
badtas® verimardifccL was buitengewoon
eerbiedig en hartelijk. Heel de bevolking
teas uitgestroomd, om den vertegenwoor
dig,er van den Paus te ontvangen en ook
d? buïgerlijjke en militaire overheid had
den medegewerkt, om de entvangst zoo
Medutig fflto?5-i»k te doen zijn.
ZdBid&g hernieuwde heel katholiek
5Vsrj.tri.jl-. uit alle steden van et Land,
enckr leiding van Generaal de Castelnau,
Lrider rar. d? Nationale Katholieke Liga,
«a Prins Surfer de Bourbon en in tegen-
Wamdifheld van het heele Fransche
Eri-roptAt en de Legaat van den Paus,
ta. de vermaarde Basiliek van O. L. Vrouw
van Boulogne de opdracht van Lodewijk
Xtïl mm 1638. nl; Wij verklaren de
tear Heilige en sseer Glorierijke Maagd tot
tetzooder Beschermster van cms konink
rijk te n men en wüden Haar in het bij-
ten&r onze persoon, onzen staat, onze
knaoa en case onderdanen
Meer dan eest noodkreet uit bange tij-
■fen wHcte de ïsemfeowiftg der koninklijke
bebft-e eer. daak rijn voor de zichtbare
Ruste, ontvangen door de voorspraak der
aanvaard, voordat de Heilige Kerk het
dogma proclameerde.
Een aangrijpend en vruchtbaar Tri
duüm had de geertelijke voorbereiding
voliooid waaronder een plechtige Heilige
Communie van twintigduizend kinderen
in tegenwoordigheid van 50.CCO familie
hoofden.
Drie dagen lang is het enorme sport
veld. dat het monumentale openluchtal
taar bevatte, t? klein geweest voor de ont
zaglijke menschenscfiare, die in godvruch
tige overpeinzing zich liet onderrichten
in de mysteriën van de Moeder Gods.
Talrijke processies hebben de stad
doorkruist en duizenden en duizenden
hebben aan de nachtelijke aanbidding
deelgenomen.
Voor de hernieuwing van de opdracht
aan Maria was de vermaarde Basiliek
veel te klein. De aanwezigen in de Basiliek
waren dan ook uitsluitend daar als ver
tegenwoordigers van het geheele Fran
sche volk.
Buitengewoon ontroerend en indruk
wekkend was het, toen na de H. Commu
nie, onder de Pontificale Hoogmis uit het
middenschip van de Basiliek een kleine
groep kwam aan geschreden, om aan den
voet van het alt?,ar plaats te nemen en
een jongeling een prachtig kussen in de
nationale kleuren kwam aandragen. Op
dat kussen lag een gouden hart, symbool
van het hart van het Fransche volk, dat
aan de Heilige Moedermaagd werd aange
boden. Acht jongelingen, uit alle rangen
en standen van de maatschappij, van een
arbeiderszoon af tot een zoon van konink
lijken bloede, Prins Hugues de Bourbon,
vormden rond den drager de eerewacht.
Welke rijke beloften voor de toekomst!
«BBBBBEBBBBBBBBBKIBBBBBHlSHgR
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
ona zendt in postzegels of atort op post-
checkrekening 155.70 van V. Sanaen-Van-
neate, Drukker, Poperinge, de aom van
Voor het Buitenland zende men ona per
Internationaal Poatmandaat:
Uit Frankrijk: 19,80 fr. (Belg. geld).
Uit Amerika: 28,60 fr. (Belg. geld).
IBBBB!IflflBaa3:aSB23SaBiBEiUBË!BË;&
TREKKING VAN 25 JULI
Maandag morgen had in de Nationa
le Bank te Brussel, de 77® trekking
plaats van de Binnenlandsche Premie-
leening 1932.
Twintig loten van 25.000 frank werden
gewonnen door volgende reeksen:
102943 127588 130388 130399 143876
1S4489 162310 179481 229842 235755
247336 247678 257061 159141 260209
269109 274653 285066 289348 298395
Elke obligatie behoorend tot een uitge
trokken reeks heeft recht op een tiende
van het lot, toegekend aan de reeks, waar
toe zij behoort.
9tfHSiB<££IS)QSfiZB9IIE2££S!9flB83BZB3iÈ
HET RISICO! klein
vermits het beperkt is aan EEN BILJET!
DE WINST! aanzienlijk
vermits het kan gaan tot EEN MILJOEN.
BEPROEF UWE KANS
in de
iBBBE2saiBaaa&tiB3BSB3BSiias3ziaB
GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVRE
DEN! - NA LEZING, SCHUIF HET
IN HANDEN VAN EF.N GEBUUR OF
VRIEND. ZOO STEUNT GE ONS. -
DOE HET ZONDER UITSTEL.
Koning George VI van «Engeland schrijft zijn naam ei het Gulden Bock oer
stad Parijs. -Hechts de Koningin met bloemen in de hard en nevens haar
Staatspresident Lebrun.
invloed en macht vdri de as Rome-
Berlijn een tegengewicht te vormen en
een mogelijke voortvarendheid langs
die zijde te remmen. Het is de ge
slachte van een Europeesch evenwicht,
zooals ze vóór den oorlog geheerscht
heeft bij het tot-stafid-komen van de
Triple Entente, die ..tveer doorbreekt.
Tegenover de groeiende macht van
politiek te redden, is Engeland ge
neigd tusschen te komen ten gunste
van de Duitschers, zoo de Tsjechische
regeering zich mocht onhandelbaar
toonen.
Men had mogen hopen dai na de
gemeenteverkiezingen, die zoo gun
stig waren voor de Henlein-partij de
regeerirg een zekere haast zou aan
den dag gelegd hebben om de uit
spraak van de kiezers te gemoet te
komen. Daar is tot nu toe geen schijn
van, zoodat Henlein zich verplicht
heeft gevoeld om opnieuw zijn eischen
met nieuwe krachtdadigheid te stel
len. Dit gebeurde juist terwijl te Pa
rijs door Halifax en Daladier en Bon
net over dit vraagstuk beraadslaagd
werd. Rond dezelfde tijd was ook Heer*
von Dirksen, Gezant van Dtitschland
te Londen door de Engelsche Premier
Chamberlain ontvangen geworden.
Dat alles bewijst wel dat het Tsjechi
sche vraagstuk weer van brandende
actualiteit wordt, dat het een bron
van moeilijkheden, wellicht de vonk
kom zijn, die een nieuwe oorlog zou
kunnen doen ontbranden. Doch juist
daarom wordt hieromtrent zoo voor
zichtig gesproken. Duitschland laat
bij mond,e van Hitier weten, dat het
slechts e-n vredelievende oplossing
wil en daarmee bedoeld het dat het
niet zint óp een aansluiting van de
Sudeten-Duitschers, maar het wil dat
een einde komt aan de verdrukking
die deze Duitsche minderheid tot nog
toe te lijden had.
ENGELSCHE VREDEPOLITIEK.
Engeland voelt heet goed het drei
gende gevaar uit dezen hoek. Het
weet moest het in deze zaak onvoor
waardelijk aan de zijde van Frankrijk
staan dat de Tsjechische regeering
zich onhandelbaar zou toonen en een
conflict onvermijdelijk zou zijn. Daar
om tracht het bemiddelend op te tre
den. Vandaar de talrijke geruchten
die er op wijzen dat Chamberlain be
middelend zal optreden, zoo het tus
schen Henlein en Hodzja tot geen
vergelijk zou kunnen komen.
Vit al de"gedragingen van de En
gelsche diplomatie, ook deze ten over
staan van Spanje, blijkt dat Engeland
met alle macht streeft om de vrede
te handhaven tusschen de Europee-
sche grootmachten, en daarom ver
bindt het zich met Frankrijk. Doch
ook daarom verbindt het zich niet
onvoorwaardelijk. Engeland is de
scheidsrechter, die bekioaam is cm
tusschen Frankrijk, Italië en Duitsch
land de geschillen in der minne te
regelen.
En zulk een politiek is begrijpelijk.
Het is hier weerom niet te doen om
een belanglooze, idealistische bestre-
ving. Ds handhaving- van den vrede
in West-Europa is voor Engeland
hoogste noodzakelijkheid, want het
moet gereed zijn om met zijn volle
macht tusschen te komen in het Ver
re Oosten, waar zich een conflict af
wikkelt, die het zelf in zijn viraalste
belangen zou kunnen treffen en wel
in zijn rijkste kolonie: Indie.
In deze troebele tijden, waar alle
gebeurtenissen aanleiding kunnen zijn
voor een oorlog, is de houding van
Engeland voor ons een zeer waardeer
bare.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
43BB3iliBBBBBBSIBBBSBEsiE2^SSISSBBSIBBIBBBQBBSSB9S33SE3Bie3HSSSEE3B]29ElBB39BEiBB989&3^a[SS!BSBaBBEaii)lB
PIET KONINKLIJK BEZOEK.
Het bezoek van een Staatshoofd
aan een ander land heeft altijd een
politieke beteekenis. Dat is thans ook
het geval bij het bezoek van Koning
George VI aan Frankrijk. De reis van
het Britsche koninklijke echtpaar, met
zijn feestelijke stoeten en ontvang
sten, met de sprookjesachtige versie
ringen, met de feestmalen en avond
partijtjes, dat alles is uiterlijkheid
die de romantische volksziel moet
stemmen tot vriendschappelijkheid
tegenover de bezoekende vorsten en
het volk, die zij vertegenwoordigen.
Achter de parade steekt echter veel
meer. Door de bevoegde ministers van
de betrokken landen worden brieven
gewisseld, worden besprekingen ge
voerd, die een tijdelijk bondgenoot
schap moeten tot stand brengen en
tijdelijke samenwerking moeten voor
bereiden.
Wij zeggen tijdelijk, want hoe de
Fransche bladen ook mogen scher
men met de eeuwige Fransch-Engel-
sche verbondenheid, de geschiedenis
heeft al te zeer geleerd hoe beide lan
den naast tijden van samenwerking,
tijden van bitsige vijandschap heb
ben gekend, zooals dit nog het geval
was gedurende ds twintig.. fc.rentd.ie
aan 1904 voorafgingen en waarbij de
dreiging van een oorlog tusschen Enge
land en Frankrijk herhaaldelijk in
de lucht hing.
Evenmin werpt het Britsche Rijk
zich hals over kop en onbedacht in
de armen van Frankrijk. Tijdens en
rond het bezoek van de Engelsche
Vorsten is het opgevallen hoe in ze
kere brandende Europeesche kwesties,
de Engelsche pers een toon heeft aan
geslagen, die merkelijk afweek met
die van de Fransche bladen.
E7ENWICHTSPOLITIEK.
Het koninklijk bezoek te Parijs is
de bezegeling en de voltooiing van
een tijdperk waarin beide landen ge
tracht hebben tegenover de groeiende
gepoogd
door een verbond tusschen Frankrijk,
Rusland en Engefam. Dit evenwicht
moest een waarborg zijn van den
vrede. Toch heeft dat evenwicht niet
belet dat in 1914 de grootste oorlog
uitgebroken is, die de wereld ooit ge
kend heeft!
Het kon niet anders of dezelfde
omstandigheden moesten noodzake
lijk doen denken aan dezelfde gevol
gen! Blokvorming van tegenstrijdige
belangengroepen, moet het niet de
mogelijkheid van oorlog in de hand
werken2*. We gelooven het niet. De
omstandigheden zijn niet heelemaal
dezelfde als vóór den oorlog. Engeland
is wel verbonden met Frankrijk, maar
niet met Rusland en het is niet ge
neigd om Frankrijk, te,volgen inzake
samenwerking met^Rpisland. Het is
hoofdzakelijk déh rivaliteit tusschen
Rusland en Oostenrijk in hun respec
tievelijke expansiepolitiek in den Bal
kan, dis in 1914 de oorlog uitgelokt
heeft. Het is nog steeds Oost-Europa,
die de stronkeisteen voor den vrede
vormt en ten opzichte van Oost-Euro
pa en vooral van Tsjechoslovakije
houdt Engeland er een standpunt op
na dat niet heelemaal strookt met
het standpunt van Frankrijk.
TSJECHOSLOVAKIJE.
Terwijl Frankrijk heelemaal aan de
zijde van de Tsjechische regeering
staat, die de eischen van de minori
teiten en vooral van de Sudeten-
Duitsche minderheid op de lange baan
wil schuiven, om zijn centralistische
De tragedie van de Vlaamsch-ontwa-
kende ziel op het front, heeft de volks-
verbondenheul, door haar meest verheven
en meest schrijnende momenten in het
bloed geheiligd.. Die verheven beteekenis
van volkssoldariteit wordt bewaard in het
IJzerkruis, want de zinnebeeldige helden
staan er in onverbreekbare broedertrouw
met de duizenden eenvoudige jongens, die
leden en sneuvelden. Zooals men weet,
komen de duizenden namen van al de
gesneuvelden rondom de grafkamers, op
dat werkelijk deze kamers, met hun dier
baar symboliek bezit, zouden schragen de
anonieme grootheid van eiken volksjongen
die sneuvelde, en zulk erfdeel zouden be
waren voor de nageslachten.
In deze verbondenheid van liefde en
trouw zullen AL onze strijdmakkers her
dacht worden.
De eerste tienduizend namen worden dit
jaar ingehuldigd.
Wanneer men de tragische lijsten onzer
gesneuvelde IJzerjongens nagaat, komt
men tot het besef hoe zwaar Viaanderens
offer aan den IJzer geweest is. Men is
ontroerd wanneer men ziet, hoe het ge
beente onzer jongens verstrooid ligt over
de vele vreemde landen, waar zij gevan
gen, gewond of door ziekte aangetast gin
gen sterven, ver van de geliefden en ver
van het kleine stukje Vlaamschen Vader-
grond «'k Zal sterven zóó ver van huis».»
was niet alleen de zielekrcet der Gebroe
ders Van Raemdonck, maar ook van de
duizenden andere Viaamsche volksjongens
Wanneer men deze lijsten nagaat dan
komt men ook tot de schrijnende zeker
heid hoe moorddadig het laatste noo-
deloos offensief is geweest. Zie die da
tums tusschen 28 September en einde
October 1918... enkele d?.gen slechts!...
maar op die enkele moorddagen zijn één
vierde dooden van gansch den oorlog ge
vallen, op 4 oorlogsgesneuvelden tijdens
de gansche oorlog is er minstens één
binst de laatste acht dagen van het «be-
vrijdings (?)-offensief gevallen.
En onwillekeurig komt de vreeselijke
vraag naar voren die vooral Vlaanderen
zich stellen moestWat nut is er ge
weest in 't storten van ons bloed!»
Wat nut is er geweest, wanneer Vlaan
deren in 1938, nog steeds bezet gebied
blijft door het onbegrijp niet alleen van
Walen en franskiljons, maar van zoovelen
uit ons bloedeigen volk?
Bij het nagaan van het geweldige
Viaamsche offer komen die vragen in den
geesthet blijft de tragiek van Vlaande
ren aan den Ijzer, het blijft de tragiek
van het Vlaanderen van heden. God geve
dat eens het vreeselijke bloedoffer van
den Ijzer Vlaanderen zal ten goede ko
men in volle recht en eerlijkheid.
Dat leeren ons die duizenden namen van
onze eenvoudige Viaamsche jongens die
weldra in Viaanderens IJzertoreu de aan
klagers zullen zijn.
Op 21 Augustus a.s. wordt hulde ge
bracht door gansch Vlaanderen, niet
aan een deel of een klasse, maar aan heel
het volksverbonden IJzergeslacht, dat daar
in de bloedgrachten zijn blijde jeugd ten
offer bracht ten bate van zijn volk, en
geen onderscheid kende tusschen hoog of
laag, tusschen meer of minwant in hun
groote liefde kenden ons jongens geen
uitsluiting noch voorkeur hun volk,
dat heteekendeallen zonder eenig onder
scheid, en voor dit volk, zijn zij gevallen.
Daarom ook zullen al htm namen hier
weldra oprijzen. Die hulde is Vlaanderen
hen dubbelzwaar verschuldigd.
Het Comité wil dan nogmaals dank zeg
gen aan de honderden gemeenten die hun
plicht begrepen hebben en de toelage
hebben gestemd om de namen hunner
dorpsgenooten in den «IJzertoren» aan
te brengen. Maar het wenscht terloops
ook te wijzen op die enkele kleinzielige
gemeenteraden gelukkig in bitter klein
vergiftigd, de toelage weigerden voorzeker,
getal die door kleinpolitieke atmosfeer
zonder te hebben nagedacht op het weer
zinwekkende van hun daad want zij
weigerden hierdoor eene hulde aan hen
die. zonder berekening noch voorkeur,
ook voor die heeren hun leven gaven. Wij
hotten voor hen, dat zij op hun stappen
zullen weerkeeren het is nog niet te laat.
Bedevaartvrienden aan 't werk!
21 Augustus wordt weer een grootsche
dag van het volksverbonden Vlaanderen.
Heden Zondag 31 Juli, te 15 'I uur, zal
de vermaarde Boetprocessie van Veurne
wederom uitgaan.
Deze Processie, eenig in har:n aard,
dagteckent van 1644. Haar doel is: eer
herstel door openbare tooetveerdigheid. Zij
bestaat uit meer dan 4!) groepen, die hst
Oud en Nieuw Testament verbeelden.
B? Boetprocessie wordt ingericht, gelijk
alle jars, uitsluitend met vrijwilligers die
kruisen en andere voorwerpen dragen.
D? Precessie is verrijkt met Aflaten.
Alle aanvragen bij E..H. Bestuurder der
Sodaliteit, Veurne.
ÏBSaSS$S3aaa335!5j23^BaB23SE£!i23aS l1EBBBBEBSSS33EE3211BaH&ai«HBa
Het comité van het C. Dubuisson-fonds,
in bijzondere vergadering bijeengeroepen
te Oostende, brengt hulde aan de nage
dachtenis van dezen Vlaarr.scheen compo
nist en gaat over tot de dagorde:
1) Het voorloopig oomité 'wordt na ont
slag vervangen door een definitief be
stuur, waarvan de heeren: Paul Gilson,
Toondichter, Eers-Inspecteur der muziek
scholen, en E. Hullrbroeck, Toondichter,
Inspecteur der muziekscholen, het Eere-
Voorzitterschap hebben aanvaard.
2) Het doel van het fonds wordt nog
maals in het licht gesteld. Dit do?l werd
reeds in een eersten oproep als volgt ge
formuleerd: «Het werk van dezen zoo
verdienstelijken, maar dcor ons Viaam
sche Volk te weinig geksnden toondichter,
aan de vergetelheid te ontrukken en ten
minste aan zijn nagadachtsnis de plaats
te doen toekennen, die hem in de rangen
der Viaamsche Toonkunstenaars toe
komt.
3) Middelen om dit doel te bereiken:
a) Inrichten van concerten gedurende
het volgende winterseizoen en waarop
werk van C. Dubuisson ten gehoore ge
bracht wordt.
b) Uitgave van zijn 'beste werken, waar
van de meeste slechts in handschrift be
staan, en waaronder wij vermelden: ko
ren, cantaten, liederen, stukken voor
harmonie en fanfare, voor klarinette, voor
klavier, Duinroosje een muziekdrama
In vijf bedrijven, De Parel.van Zeeland
een op;rette in drie bedrijven.
l2rj£BSS5JB223SES2B£ii
4) De schatbewaarder-sekretaris deelt
nisd?, dat er reed~-T65 inschrijvingen toe
kwamen, waaronder we naast de ifamen
van vele vrienden en kunstminnende Vla
mingen, ook met bijzondere voldoening
de toetreding opmerksn van verschillende
za-ng- en toones 1 vereenigingenvan V.O.S.,
van het Davidsfonds, van het Vlaamscli-
Aktie-Comité.
5) Het C. Dubuisson-fonds richt hierbij
nogmaals esn oproep t.ot all? Vlamingen,
tot alle Viaamsche Verenigingen, om dit
mooie gebaar van eigenwaarde en Viaam
sche fierheid na te volgen, want een volk,
dat zijn kunstenaars weet te eeren, ver
heft zich-zelf.
Men schrijft in als:
a) eerelid: 100 fr.
b) beschermend lid: 50
c) steunend lid: 10 fr.
Bijdragen te storten op postcheckreke-
niag nummer 434740, R. Var.decandelae-
re, Middelkerk".
Als steunend lid ontvangt U een lied,
als eere- cf beschermend lid een lied met
photo.
6) E?n motie w?rd goedgekeurd, die aan
den provincialen raad van West-Vlaande-
ren, en aan de gemeentebesturen van
Oaster.de en Blankenberge zal gericht
worden.
7) Deze vergadering besloet met de uit
voering van een paar liederen van den
Toondichter.
233£3BSBE93i51BSSiSaXEBia3Biü3i21iii23£IEB21BBW|
Met veel plechtigheid en bij tosloop van
duizenden Oud-Strijders, toegekomen van
heinde en ver, wsrd Zondag morgen te
Nlsuwpoort dcor Z. Exc. Mgr Lamiroy,
Bisschop van Brugge, het Gedenkteeken
en het Ruiterstanoioeeld gewijd en inge
huldigd, opgericht door d? Oud-Strijders
van den Wereldoorlog ter duurbare nage
dachtenis van onzen betreurden Vorst,
Xoning Albert.
Bsnevens de Koninklijke Familie, was
Koningin Elisa.beta ook op de plechtig
heid aanwezig. Ho? diep moeten de bange
oorlogsdagen t? en rcr.d Nieuwpoort door
haar en Kening Albert overgebracht, haax
te binnen gekomen zijn.
Zondag bewezen de deelnemende Oud-
Strijders en de menigte dat ons Vorsten
huis in Vlaanderen sieids bemind en ge
ëerbiedigd wordt. God zegen? Vorst en
Land.
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1938
AAN DEN VOET VAN DEN IJZER-
TORËN
7 uur 's avonds: Uitzending van Viaam
sche liederen en internationale muziek.
9 uur 's avonds: Aankomst van den
Estafettenloop van den Vlaamschen
Blauw voebbond; daarna voortzetting
van de uitzending.
Volledige belichting van den IJzertoren.
De Toren zal tot 11 uur 's avonds bestijg-
baar zijn.
ZONDAG 21 AUGUSTUS 1938
XIX" Bedevaart: Inhuldiging van de
eerste tienduizend namen onzer Viaamsche
Gesneuvelden.
VOORMIDDAG:
11 uur stipt: Nele luidt, Plechtige H. Mis
in open lucht, medegezongen door de
massa in de IJzervlakte, (Missa brevis)
ter nagedachtenis aan onze gesneuvel
den en voor den wereldvrede.
Begin der IJzerplcchtigheid. Bazuin
geschal.
1. Gezamenlijke uitvoering van«OKruise
den Vlaming...
2. Inleiding, door voorzegger J. Plattau.
(De teksten voor het Volksspreekkoor
zijn van dichter F. Vercnock:Le
bedevaarders herhalen telkens de
laatste woorden van den voorzegger
(zie Programmaboekje)
3. Gezamenlijke uitvoering van: «Het
lied der Vlamingen(E. Hiel-Peter
Benoit).
4. Toespraak door Zuid-Afrikaner.
5. Gezamenlijke uitvoerhig van het
Transvaalsch Volkslied (Katharina
Van Rennes).
6. Toespraak namansJoet Verbond V.O.S.
door Dr F. De Pilecijn.
7. Gezamenlijke uitvoering van Vaar
wel mijn broeder(Hutoertus Wael-
rant).
8. Afroepen van de namen der toetreden
de g. meenten
9. Gezamenlijkè uitvoering van «Mijn
Vlaanderen heb ik hartelijk lief (Th.
Co&pman-G. T. Antheunis).
10. Toespraak door Prof. Dr Fr. Dates
namens het B?devaartcomité.
Inhuldiging van de eerste 10.000 na
men onzer Vlaan^che Gesneuvelde.'.
Gezamenlijke en eerste uitvoering
van het BedevaartliedIJzcrpsalm
(F. Vercnocke-A. Meulemans).
11. Bekroning van den IJzertoren (Hulde
aan de Volksjongens).
Algemeer.e Bloemenhulde.
Eed van «Trouw aan Vlaanderen».
Optocht van de Viaamsche Oud-Strij-
dersvlaggen.
De Viaamsche Leeuw.
N. B. Alle liederen worden uitgevoerd
onder leiding van toondichter Arthur
Meulemans.
NAMIDDAG;
Van 3 uur af: Muzaekuitzending in de
IJzervlakte.
Op de Markt (tusschen 3 en 5 uur)Zang
en Muziekuitvoering. Beiaardconcert.
'S AVONDS:
8 uur: Doorloopsnde Muziekuitzending in
de IJzervlakte. Volledige belichting
IJzertoren (bestijgbaar tot 10 uur
's avonds).
Het Comité van de
«Bedevaart naar de graven van den Ijzer».
1. - AANKOMST T)F,R KONINKLIJKE FAMILIE
Voranop Koning Leopo J lïl n:e£ Priiis Boudewijn en Prirses Josepkms-CIiarlottei
ernevens Koningin Eli abeth en Prins Karei.
2. - CNS PRINSJE VOLGT WAARDIG ZIJN VADER NA
Koningin en Kroonprins je groeton vriendelijk de toejuichende menigte die te Nieuuff»
poort bewijs leverde van Viaamsche Trouw aan ons Vorstenhuis.
3. - DE DEFILEE DER VAANDELS VOOR HET GEDENKTESKEN.
