VREDE
Sociale Wetgeving
Beslissende Dagen!
De Internationale Hoogspanning
De internationale Hoogspanning
de poperingenaar
SANSEN-VANNESTE
.10 BLADZIJDEN: 50 CENTIEM..
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD- VERSCHIJNT WEKELIJKS
Het zijn hier God dank niet alleenlijk
mateiieele zaken die op het spel staan.
Qok van een ander standpunt uit moet
deze kwestie bekeken worden en in de
Eerste plaats het geboortecijfer.
MBBaBBBHHBBBlBBUMBIiaBBBBBSB
LEENING DER
VERWOESTE GEWESTEN 1923
INTERNATIONAAL OVERZICHT
Be EngelscSte en Fransche Regeeringen warden hel eens om
Praag voor te stellen de Sudeten aan Duitschland toe
te voegen. - Praag neemt aan
Hongarije en Folen eischen om de beurt hun minderheden op
EEN NIEUWE REGEERING TE PRAAG SAMENGESTELD
Maar een Hinisterieele crisis in Frankrijk en Engeland f
DE TROEBELEN
IN TCHEKO-SLOWAKIJE
SÜDETENGEBIED IN VOLLE
REVOLUTIESTEMMING
ZONDAG 25 SEPTEMBER 1938.
jüfuw—w in ■man mm u*<*
IJiigever
POPERINGE
felefoon Nr 9. Postch. Nr 155.70.^
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 25.fr.
Belgisch Kongo 45.fr.
Frankrijk 45.fr.
Alle andere landen 65.fr.
Medewerkers zijn verantwoordelijk voor
hun artikels.
35' JAAR. - N' 35.
mmmxm
TARIEF VOOR BERICHTEN:
r Kleine berichten per regel 1.25 fr.
Kleine berichten (minimum) 4.fr,
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
I Berichten op le bl. per regel 5.fr.
I Berichten op 29 bl. per regel 2.50 fr.
I Berichten op 3® bl. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
f ingezonden worden. Kleine be-
I richten tegen den Donderdag noen.
Rassenhaat, totalitarisme, afgoderij van
den Staat dat kan een heele natie embri-
gadeeren. Als Hitler in colerie schiet en
jijn mond roert, is er gevaar voor heel
Europa.
Hoe zwaar ook de last der tien geboden
Gods kan wegen op een mensch, is het
toch nog altijd beter die tien geboden van
«en Algoeden Vader in acht te nemen dan
de kreet: Voorwaarts! te moeten hoo
ien uit den mond van een generaal; het
js beter die tien liefdewetten van den Ver
losser te handhaven die voor ons welzijn
gegeven werden, dan den gendarm te hoo
ien bevelen: Te Wapen! Het is be
ter de tien bevelen van den H. Geest uit
te voeren dis daartoe door zijn gratie en
de r.oodige hulp verleent dan het impe
ratief katsgoriek te moeten hooren: Te
gen t'avond ten 8 uur most gij présent
zijn op het apel in de caserne nr in
veldtenue
Hum! Hum! Wat belieft er u?
Waar de tien geboden in voege zijn, ge
nist men nog: de week-end, zondagrust,
betaald verlof, vacantie. Maar als de
moderne afgod zal zijn commando geven,
zal het gedaan zijn met luierikken op een
wollen matras of zelfs maar zijn noene-
tukje uit te slapen in een clubzetel.
O! mijn God, uw last is lichter om dra
gen dan de ransel op den rug, uw juk is
zachter dan het geweer op den schouder.
Zou men klagen? Bemint uwen even
naaste, eert vader en moeder, enz.klinkt
zoo hard niet als «Feu a volonté! of
«Baïonr.ette au canon zooals we hoorden
in den tijd.
A
Chamberlain gaat naar Hitier, neen hij
vliegt, en dan nog tweemaal.
Beide staatslieden... sous la tounslle,
een lustprieel. Accolade nog beter twee
gevecht.
«Madame est servie». Een lekker
kopje thé en een fijne cigaar.
En dan eens glimlachen voor de photo-
graphen, binst dat ze het lot van mil-
lioenen menschen in handen hebben.
«Zet nog een tasken bij voor mij»,
smeekt menige moeder van Kroostrijke
Gezinnen.
Mag ik bijzitten en een woord mee
praten vraagt die weduwe die over twin
tig jaar haar man verloor in de deure-
br&ke.
Ja, vergiet maar thé; schenkt wijn en
ook champagne als 't most, het is nog
duizendmaal beter dan het bloed.
tsfisBEaBBBoasisaasBEsissEBaB:
Commandeer aan uw meid: Pècher^
duiven, ananas! Zoeter vruchten, zoe
ter orders dan: «Wol leveren; kapok in
dienen. Naar 't Comiteit! Spant uw
buikriem! 's Avonds ten 8 binnen!
Waar zijn uw papieren?
Time is money
Tijd is geld en tijd is ook vrede. Tijd
winnen is een cataclysme tegenhouden.
Zet u, M. Hitier, haast u niet, kalm
pjes aan, ge hebt ergens in Vlaanderen
nog in aardsche gangen gezeten die men
toen ter tijde loopgraven noemde; ge hebt
vaderlanderkens gevuld; ge hebt ook da
gen gesleten en nachten dat ge zegdet:
Ik heb er mijn buik van vol
Toen was het geen natuurschoon van
uw bergachtige streek te Berchtesgaden
of Godesberg.
Gij hebt een panorama van puinen be
zichtigd. Mediteer erover vol ernst in de
schaduw der dood eer de dans begint, de
macabere vals met 'begeleiding van ka
nonnen die catastroof verwekken.
O Heer, laat uw dienaar in pace en
vrede zijn pijp smoren, zijn andivie op
binden, zijn Darondeau's en winterpenen
plukken; laat onze zonen op het hof
vreedzaam de aardappelen uitdoen voor
den wintervoorraad. Dat is hun taktiek.
Heer, ik heb reeds in mijn leven na
maanden front 's nachts moeten vluch
ten; en alles in den brand laten om 's an
derendaags in een goederenwagen te rei
zen naar den Midi. En ze zeggen dat de
oorlog van '14 maar een échantillon was
bij hetgeen nog komen kon als wij eraan
waaienbidt de boer van bachten de
k-upe.
Ik weet wat het is mijn land te ver
effenen en in verwoeste gewesten te mos
ten huizenieren met terrepapier als dak
in een barak van het Albertfonds. Dat
was geen blockhuis.
Spaar ons Heer en ons kroost van die
vijf minuten schrik, die kunnen doodelijk
zijn voor menschen van onze jaren. Ik
ban geen meurebreker meer.
Onze herbouwde torens roepen ten he
mel; «Nooit meer oorlog».
De aarde heeft hier al gebeefd dit jaar,
maak o Heer, dat zs niet meer schokt...
onder 't gewicht van tanks. Maak dat
de vredesverdragen gebouwd op haat, on
wetendheid en kwade trouw zouden her
zien worden voor het algemeen welzijn.
Mogen de landen verpletterd onder de
belastingen voor bewapeningen weer
ademen. A. B.
Ü3BHS83BI
OSZIHSVEQGSEDINGïH VOOS K!iT-L09KTItEKKiNGEN
VE
Ingevolge de wet van 10 Juni 1937 zijn
de personen die onder hare toepassing
vallen, er toe gehouden deel uit te maken
van een Onderlinge Kas voor Gezinsver
goedingen.
Volgens de gegevens door het Ministe
rie van Arbeid en Sociale Voorzorg mede
gedeeld zouden aan doze wet onderwor
pen zijn:
Nijveraars, landbouwers, hande
laars en visehvangers 593.000
Vrije beroepen 35 000
lichamelijks zorgen (haarkap-
pers) 10.000
Geestelijken 6.000
Kloosterlingen 40.000
Assistenten 309.000
993.000
Bij deze niet loontrekfcenden dienen
nog gevoegd de gewezen werkgevers, de
werkgevers en de vroegere niet loontrek-
kenden.
Dit enorm aantal personen zullen allen
rnoeten aansluiten bij een onderlinge kas.
Het is ongetwjfeld dat in dit getal een
groot aantal katholieken begrepen zijn,
ook dezen zijn aan dezelfde verplichtin
gen onderworpen en zullen binnen afzien-
baren tijd voor de keuze gesteld worden,
ofwel aangesloten zijn bij een vrije kas,
ofwel zal de staatskas hun ambtshalve
inschrijven.
Dat het voor katholieken een grooten
plicht is aan te sluiten enkel en alleen
bij christene kassen, hoeft zeker geen
betoog. Trouwens Z. H. de Paus is hier
over zeer formeel in zijn wereldbrief
Quadragesimo Anno», bijzonder waar
Hij er op wijst dat de eenheid onder de
katholieken een voldongen feit most wor
den.
Voorwaar, zegt Z. H., iedereen weet hoe-
Vele en hoe groote ondernemingen den
onvermoeibaren ijver der katholieken op
touw zet, zoowel op sociaal als op econo
misch terrein, als op onderwijs en gods
dienstig gebied. Maar dit wonderbaar en
moeite-vol optreden grijpt dikwijls minder
diep in, omdat de krachten te veel VER
SNIPPERD zijn. Laten dus allen die van
goeden wil zijn zich vereenigen, allen die,
aangevoerd door de herders der kerk, de-
ven goeden en vreedzamen strijd van
Christus strijden, laten allen zich moeite
geven ieder naar zijn talenten, zijn krach
ten en zijn plaats in de maatschappij,
onder leiding en voorlichting der kerk,
iets bij te dragen tot het herstel der
christelijke samenleving.
Het is echt bedroevend dat zoovele ka
tholieken verdwaald zijn in neutrale kam
pen en juist voor deze personen zouden
wij willen aanhalen welke opToep Z. H.
richt tot deze die overliepen naar een
andere organisatie. Het zij echter verre
van ons, door de onrechtvaardige bejege
ning verstoord of in vaderlijke droefheid
te neer geslagen, de zonen, die zoo jam
merlijk misleid en zoo ver van de waar
heid en het heil zijn afgeweken, van ons
af te wijzen, integendeel, met zoo groot
mogelijke bezorgdheid noodigen wij hen
bit tot den moederschoot der Kerk terug
te keeren. O, mochten zij toch gewillig
het oor leenen aan onze stem, mochten
vij toch terugkceren van waar zij geko
men zijn
In de jongste maanden heeft geheel de
Hhgische pers melding gemaakt van het
°prichten van vele mutualistische kassen
voor gezinsvergoeding, welke er elk een
politieke gezindheid en eigen spe
cifieke levensbeschouwing op na houden.
Zoo spreekt de socialistische pers van het
oprichten van een mutualistische kas, om
aan de vrijzinnige personen toe te laten,
hch aar. te sluiten bij een kas waarvan
strekking zou overeenstemmen met hun
Wniwijze.
Op 't uithangbord van deze kas zal men
allerminst de vrijzinnigheid en de louter
materialistische strekking ervan kunnen
lezen.
Inderdaad, op een onbeduidende min
derheid na staan al onze landgenooten,
welke politieke of godsdienstige be
bouwing zij ook behooren, het behoud
der familie voor. Met dit doel wenschen
zij dat de opvoeders der kinderen, dus in
de eerste plaats de oude in ds gelegen-
hsid zouden worden gesteld zich van cjie
taak te kwijten.
Het is een groote dwaling de schuld van
de daling van het geboortecijfer te leggen
op het huidig economisch regiem, en de
groote oorzaak ervan te zoeken in de hui
dige economische omstandigheden. De fei
ten spreken zulks duidelijk tegen. Immers,
de economische toestanden zijn op heden
over het algemeen heel wat gunstiger dan
het vroeger het geval was, toen het ge
boortecijfer nog een hooger getal bereikte,
maar het is daar niet dat het schoentje
nijpt.
Reeds vroeger werd het gezegd dat het
hoogste geboortecijfer nog gevonden wordt
in de streken waar de bevolking in al haar
lagen het best haar godsdienstzin en haar
geloofsbeleving heeft behouden, het laag
ste waar geen rekening meer wordt ge
houden met God of zijn gebod. Het is
zeer zeker dat het socialisme en het li
beralisme, door hun ongodsdienstigheid
of hun anti-godsdienstigheid, daarin een
droeve rol hebben gespeeld.
Wij hebben onze lezers willen aan-too-
ne-n dat er ook nog wat andere beschou
wingen onder oog moeten worden geno
men vooraleer uitspraak te doen over zoo
een kiesche zaak.
Het mag voor geen enkel katholiek meer
twijfelachtig zijn welke kas zij zullen kie
zen, want inzake godsdienst, gezin, op
voeding, zedelijkheid, enz., zal de uitvoe
ring van deze wet van overwegend belang
zijn. Voor katholieken is de zedelijke ver
plichting inzake naleving van deze wet,
juist dezelfde ais de verplichting inzake
onderwijs en m.a. En vrijzinnigheid, én
neutraliteit zijn uit den booze, om niet
te zeggen strijdig met de voorschriften
onzer Kerkelijke Overheid. In tijden van
geestelijke armoede als de onze, is zoowel
vijandschap tegenover de katholieke le
vensbeschouwing als afzijdigheid even
plichtig.
Gelijk paddestoelen rijzen de kassen
uit den grond, en allen met evenveel
doeleinden als er idealen in het schild
gevoerd worden. Men zal onze bevolking
met veel schoone woorden en voorspiege
lingen komen lastig vallen, maar hierte
gen kunnen wij niet genoeg waarschu
wen.
Het is onzin te beweeren dat katholieke
kassen niet even goed kunnen beheerd
worden als neutrale, bij gebrek aan or
ganisatie en goede bedienden. Wij zijn er
stellig van overtuigd dat er zoowel bij de
katholieke kassen goede techniekers zijn
die gespecialiseerd zijn om zulke wetten
toe te passen. Dus hier is ook geen be
zwaar.
Indien er personen zijn die reeds bij
een kas zijn aangesloten die nochtans
niet overeenstemt met hun katholieke en
sociale overtuiging, kunnen deze nog al
tijd veranderen. De handteekening die U
gegeven hebt bindt tot niets.
Vocfr ons katholieken is deze wet van
zeer groote beteekenis en moeten wij blijk
geven van trouw en doorzicht. Voor allen
zou moeten de leuze zijn: KATHOLIE
KEN SLUITEN AAN BIJ KATHOLIEKE
ONDERLINGE KASSEN VOOR GE
ZINSVERGOEDING EN BIJ GEEN AN
DERE!!!
Moesten er onder de lezers persoren
zijn die nog niet aangesloten zijn, en in
hun streek niet vinden wat zij verlangen,
dan kunnen zij zich in volle vertrouwen
wenden tot de Christelijke Onderlinge
Kas, Meir, 24, Antwerpen. WALTER.
De 184" trekking van de premieleening
1923 van het Verbond der Coöperatieven
van Oorlogsschade heeft Dinsdag plaats
gehad.
Reeks 287.479 n' 5 wint 500.000 frank.
Reeks 007.910 n' 5 wint 100.000 frank.
Reeks 067.319 nr 3 wint 50.000 frank.
Reeks 018.245 nr 2 wint 50.000 frank.
Reeks 294.745 n' 2 wint 50.000 frank.
De andere obligaties van deze reeksen
zijn betaalbaar met 575 of 550 frank, naar
getong zij al dan niet werden, omgevormd.
WAAR DE TWEEDE ONTMOETING HITLER-CHAMBERLAIN
PLAATS HAD.
Het hotel Dreesdenaan den Rijnoever te Bad-Godesberg gelegen en waar
Hitier, thans te Godesberg aangekomen, zijn tweede ontmoeting met Sir Cham
berlain houden zal. Op deze foto, genomen kort na de aankomst van den
Führer, zien we hem van langs dsn overkant van den Rijn, het D reesden-
Hotel» en de talrijke stroomopvarenden den Nazi-groet toeslaan.
DE VER
RASSENDE
KEN
TERING.
De weerga-
looze diplo
matische ac
tiviteit der
laatste da
gen, de re
devoeringen
van de groo
te Staatslie-
den en de
snelle kente
ring der ge
beurtenissen
in Tsjecho-
Slovakije zelf
dat zijn al
lemaal tee
kenen waar
aan we den
ernst van
den toestand
kunnen toet
sen en de
voorboden
van de be-
beslissende
wijzigingen
die de geo
grafische,
politieke en
ethnologi-
sche verhoudingen van Europa zul
len ondergc.an.
Vooral verrassend is de dubbele reis
van Neville Chamberlain naar het
verblijf van Hitier en naar Godesberg
aan de Rijn, na ruggespraak met en
zelfs naar het schijnt op initiatief
van de Fransche Premier Daladier.
Deze rechtstreeksche besprekingen van
man tot man beteekenen in ieder ge
val een prachtige geste van Cham
berlain, maar wijzen ook op den haast
waarmede men van Engelsche zijde
een einde ivil stellen aan het vraag
stuk, dat Europa zenuwachtig en ziek
maakt.
Tenslotte luiden ze een nieuwe faze
van Europeesche politiek in, waarbij
Engeland en Frankrijk de regeering
van Praag, zooniet in de steek laten
dan toch zullen aanzetten om toe te
geven op de geheele lijn aan de Su-
deten-Duitschers en ze te laten terug
keeren naar Duitschland. Zoodoende
is een belangrijke stap gezet gewor
den in de richting van de toenade
ring der vier groote Europeesche mo
gendheden en mogen we ons ver
wachten aan de vorming van een vier-
statenpact, dat wellicht voor een heele
tijd rust en'vrede zal brengen en daar
door het economisch herstel en de
welvaart van Europa, die thans door
de oorlogsatmosfeer al maar door uit
gesteld en onmogelijk gemaakt wor
den. Dat is de verrassende kentering
der laatste dagen waardoor een alge-
meene oorlog, we zeggen niet een
beperkte, voor het oogenblik en
wellicht voor lange tijd vermeden is
geworden.
DE OPSTAND DER SUDETEN.
Deze plotse koerswijziging in de po
litiek van Frankrijk en Engeland is
het gevolg van het verloop der ge
beurtenissen in Tsjechoslovakije, waar
de Tsjechische regeering, door ontoe
geeflijkheid en brutaal geweld een
rustige en gematigde oplossing onmo-
I3BgBBBHBBBBBBSBBBBflBaBSBBBEflBlBBBBBBflBEBBBBBBSiB3aBB!E3aHI£BElflBBBaS&aB31IEBI
gelijk gemaakt heeft en een extreme
uitslag door de afscheiding van de
Sudeten in de hand heeft gewerkt.
Tot over een paar weken nog immers
hebben de Duitschers in de Staat van
Masarijk niets anTers geëischt dan
kultureele en bestuurlijke autonomie
met de uitgesproken belofte om sa
men te werken aan de welvaart van
de nieuwe federale Staat. Nu heeft de
regeering wel getracht de Sudeten te
paaien met enkele kleine toegevingen,
zooals benoemingen van een zevental
Sudeten tot hoogere Staatsposten,
maar steeds voor de geheele wereld
betoogd dat ze nooit autonomie zou
verleend hebben. Door eindelijk een
terreur in te richten en de betoogin
gen der Sudeten in het bloed te smo
ren, te Eger, te Habersberg en te
Schwanenberg, waar dagen lang ge
schoten werd hebben de Tsjechen de
steun verbeurd, die Engeland en
Frankrijk hen toegezegd hadden.
Jntusschen heeft de leider der Su-
deten-Duitschers verklaard dat een
samenleven met de Tsjechen voor
taan onmogelijk geworden is en dat
zijn eenige eisch en zijn eenig stre
ven thans de aanhechting bij Duitsch
land geldt. De groove exóde der Su
deten naar Duitschland, die in enkele
dagen 100.000 menschen over de grens
bracht, heeft het Henlein mogelijk
gemaakt om een verweerskorps in te
richten langs de grens om de aan
hechting te verwezenlijken. De Tsje
chische regeering, bij monde van Eer
ste Minister Hodzja, weigert nog steeds
een referendum te laten doorgaan,
weigert iets af te staan aan om het
even welke buurstaat, daar het geen
natuurlijke grenzen meer zou hebben
en ook belangrijke grondstoffenbron-
nen zou verliezen die juist in de grens
gebieden gevestigd zijn.
Als Praag zoo spreekt, ook wanneer
het niet meer kan rekenen op de tus-
schenkomst van Engeland en Frank
rijk, dan beteekent zulks dat het
slechts z a l
toegeven on
der het ge
weld en
daarom zeg
gen we dal,
hoewel een
algemeene
oorlog thans
vermeden is,
toch een be
perkte oor
log kan ge
voerd wor
den op de
Duibsche
grens, oorlog
dié gezien de
strategische
ligging van
Tsjecho
slovakije nog
wel een har
de noot voor
Duitschland
zou kunnen
worden. -
Wellicht zal
Praag ech
ter uit vrees
voor de ste-
denbombar-
dementen
nog in ex
tremis toe
geven.
MUSSOLINI AAN HET WOORD.
We weten nog zoo bitter weinig van
hetgeen tusschen Chamberlain en Hit
ler eenerzijds, tusschen Chamberlain
en de Fransche Minister Daladier en
Bonnet gezegd is geworden.We kennen
omzeggens geen beslissingen. Mis
schien tegen het einde dezer week, als
deze regels zullen verschijnen zal
reeds meer gekend zijn. We vragen
ons intusschen af of geen rekening
gehouden wordt met de voorstellen
van Mussolini, zooals ze in zijn fijne
sarcastische open brief aan Runci-
man en ook in zijn rede te Triest ge
formuleerd werden. Niet aleen de Su-
detenkwestie, maar geheel de natio
naliteitenkwestie van Centraal-Euro-
pa zou moeten voor goed geregeld
worden en hij stelt voor de mozaïek-
staat t> geheel en gansch te laten uit
eenvallen en de Polen te laten terug-
keeren naar Polen, de Hongaren naar
Hongarije. Vooral het herstel van het
verminkte Hongarije, zijn bondgenoot
schijnt Mussolini op het hart te lig
gen, maar dan wordt Roemenie en
Yoego-Slavie in den dans betrokken
en kunnen ze zich genoopt zien om
de Hongaarsche Banaat die beide
landen thans deelen terug te geven.
Wij meenen dat het mogelijk wordt
dat de vier mogendheden onder de
druk van hun samengebalde macht
een conferentie kunnen bijeen roepen
om de Vredesverdragen van Trianon
en St Germain te herzien, de onrecht
vaardigheden in 1919 gepleegd te her
stellen en de nationaliteitenkwestie in
gezonde zin te regelen waarbij zoo
veel mogelijk de Staatsgrenzen met
de ethnische grenzen worden gelijk
gemaakt. Zoolang dat niet is gebeurd
zal de rust niet terug keeren en zal
ook de samenwerking tusschen de
landen voor een nieuw tijdperk van
economische welvaart onmogelijk blij
ken.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
aaa
Pe Praagsche Regeering fifotlza is afgetreden
CtatóerleiiBi een tweede maal bij Killer
(Vervolg.)
HET VERLOOP DEZER WEEK
Tusschen Duitschland en Praag blijkt
de kwestie dus in beginsel geregeld. Cham
berlain en Daladier hebben Benes en
Hodza op een beleefde manier den gena-
deklop gegeven en uit de onderlinge twis
ten tusschen beide is de derde met het
profijt weggeloopen: Hitler, die eens te
meer als overwinnaar uit het conflikt ge
treden is.
We hebben verleden week de foto gege
ven van Tcheko-Slowakije" met de ver
schillende volkerehgroepen die samen me
mozaïkstaat (naar gedacht van Mus
solini) uitmaken. Ook hebben we 't ge»
dacht van Mussolini weergegeven wan-
HEER HODZA,
Oud-Premier van Tcheko-Slowakije,
wien» ministerie Donderdag ontslag nam.
neer hij verklaarde dat alle volkerengroe-
pen uit Tcheko-Slowakije aan hun moe
derland dienden vastgehecht en dat aldus
één land, Bohemente noemen, zou
overblijven, met hetwelk verder alle groo-
tere en kleinere omliggende naties zouden
kunnen in vredevol akkoord leven en on
derhandelen.
Eerst, uit hoofde van den druk die uit
de Praagsche Regeering kwam en iedereen
het voorstel van Mussolini te ver gaande
vond, werd er van die verklaring niet veel
rekening gehouden. Het werd wel niet op
een schokschouderen onthaald... doch
thans komt meer en meer het Mussolini-
voorstel te berde, en, vlakaf bekend, wordt
het door velen aanzien als het te verwe
zenlijken en eenig mogelijk vredelievend
voorstel.
We keeren dus terug naar 't begin der
week om eens een
KORT OVERZICHT DER
OMSTANDIGHEDEN
te geven. Vrijdag 11., in den morgen ver
trok Engeland's Eerste Minister, Heer
Chamberlain uit Berchtesgaden naar
Londen. Von Ribbentrop deed hem uit
geleide tot bij het vliegtuig en Chamber
lain wenschte hem een tot wederziens
toe. Chamberlain verklaarde naar Londen
te vliegen om er zijne collega's te raad
plegen om dan eerlang een nieuw gesprek
met den Nazileider te kunnen hebben. Te
Keulen laadde hij H. Baldwin op, stak
weer de lucht in en landde te 5.30 uur,
onder machtig applaus, op Engelschen bo
dem nabij Heston.
Ik ben hier terug, zei hij, rapper dan
ik zelf gedacht had. Ik heb een langdurig,
vrij en vrank, doch vriendschappelijk on
derhoud gehad met Hitier. Thans weten
de beide partijen welke hunne wederzijd-
sche bedoelingen en inzichten zijn.
Binnen enkele dagen Loop ik een
nieuw onderhoud met Hitier te hebben.
Meer kan ik u voorloopig niet zeggen».
MINISTERS DALADIER EN BONNET
NAAR LONDEN
Door de Engelsche Regeering officieel
uitgencodigd, zijn de beide Fransche Mi
nisters, Daladier en Bonnet, Zondag mor
gen per vliegtuig naar Londen afgereisd
(waar ze te 9.25 u. aankwamen) om er
samen met de Engelsche afgevaardigden
seffens een eerste vergadering, die te 11 u.
begon, bij te wonen. Die eerste samen
komst duurde tot 2 uur, Een tweede be
gon te 5 uur, waarin 2 uur en 15 minuten
beraadslaagd werd. Nog was de dag niet
genoeg gevuld: te 22.15 uur herbegon men
voor een derde maal.
Zi« vervolg hiernevens 33F*
•:>V- «V
BELA von IMREDY,
de huidige Hongaarsche Ministerpresident.
Wat er in die vergaderingen besloten en
verklaard werd, is niet openbaar bekend
gemaakt geworden, veel gissingen werden
vooruitgezet, toch is men in politieks mid
dens het eens als zouden de onderhande
lingen in volgende richting geëvolueerd
hebben
Bij het begin der vergadering gaf Heer
Chamberlain mededeeling van den wensch
van Hitler die deze hem te Eerchtesgaden
overmaakte:
De Duitschers die buiten de grenzen
wonen, moeten naar het moederland kun
nen terugkeeren.
Ds Sudetenduitsche districten, die over
wegend Duitsch zijn, rr.ceten naar
Duitschland terugkeeren.
In de andere gebieden waar de bevol
king gemengd is zou een volksstemming
moeten plaats hebben.
Eventueel zou een ruiling van bevolking
op de Duitsch-Tchekische grens kunnen
plaats hebben.
Doch de Führer neemt i.iet aan dat
Tchecko-Slowakije zijn integriteit zou
kunnen handhaven zooals deze nu bestaat.
Hitier verklaarde verder dien eisch des
noods te steunen met zijn volle leger
macht.
Wat werd er dan daarop besloten? Het
volgende, dat namelijk zonder een volks
stemming te houden, de Duitsche gebieden
in Tchecko-Slowakije die overwegend
Duitsch zijn, 89 t. h., naar Duitschland
zouden terugkeeren; terwijl de andere ge
bieden in autonome kantons binnen het
raam van den Tchekischen staat zouden
worden ingericht. Eveneens werd de mee
ning uitgedrukt dat het spijtig is dat de
overheden te Praag niet vroeger hebben
toegegeven aan de eischen van hun min
derheden, wat zou hebben belet dat thans
die toegeving van Praag meet worden af
gedwongen.
Lord Runciman werkte om samenhoo-
righeid, die pogingen zijn mislukt. Een
snelle beslissing' moet nu getroffen wor
den: een vreedzame herziening van het
verdrag van Versailles,in verband met de
grondpunten waarover thans den strijd
loopt.
Klaarder gezegd: de Engelschen zoeken
dus een ander naam voor 't kind dat
Anschlussnoemt. Daarom werden de
Franschen bijgeroepen, en onder 't rooken
van een goeien sigaar, en netjes in zachte
zetels geduwd, zaten de heeren Fransche
Ministers te knikkebollen op alles wat den
Engeischman voorhield.
Chamberlain, en allen met hem vonden
daarin ook een eenige oplossing om den
oorlog te vermijden.
Dinsdag morgen werd hieraan een
klaardere verklaring gegeven, en onder de
hoof ding:
GEBIEDSAFSTAND AAN
DUITSCHLAND
konden we lezen dat de regeeringen van
Frankrijk en Groot Brittanië in algemeen
akkoord goedkeuring hechten aan het
plan om Tchecko-Slowakije aan te zetten
tot afstand aan Duitschland van de Sude*
tengebieden met Duitsche meerderheid, dit
in ruil van veiligheidsgarantie door En
geland en Frankrijk.
Eens het akkoord ten volle in orde in
Engeland (wat Maandag morgen officieel
bekend werd gemaakt) werden in de
hoofdstad van Tchecko-Slowakije de noo-
dige voetstappen aangewend om een ak
koord te bereiken met de Praagsche Re
geering. Praag riep zijn Ministers samen
en deze verklaarden dat de onderhande
lingen van Londen slechts een phase zijn
van de dramatische ontwikkeling der hui
dige crisis.
Praag verklaarde das er geen belang aan
te hechten, en Benes antwoordde daarop
dat er van gev-engeen spraak kon zijn
eii Tchecko-Slowakije desnoods alleen de
wapens zou opnemen.
PRAAG GEEFT ZIJN AKKOORD
En gansch den Dinsdag door werd er
eveneens onderhandeld, tot laat in den
nacht zelf, maar men kwam tot geen op
lossing. Ondertusschen trok de Tcheeksdhe
Gezant te Parijs naar Bonnet en verklaar
de:
Mijn vaderland wordt veroordeeld
door een Hof waarvan de rechters het
niet noodig hebben geoordeeld Praag te
verhooren. Een der rechters is een bond
genoot van Frankrijk, de andere is een
machtige vriend van mijn land. Een der
rechters spoedde zich naar Hitier toe doch
men ging niet naar Praag
Eerst Dinsdag nacht kwam een eerste
Praagsche verklaring; Principieele in
stemming, doch ernstig voorbehoud
Dit antiwoord werd aan de Engelsche en
Fransche Gezanten te Praag besteld.
De beteekenis ervan is duidelijk. Praag
stemt erin toe de voorstellen van Londen,
dus de voorstellen van Je Fransche en
Engelsche regeeringen, als basis te nemen
voor het voortzetten van de diplomatieke
onderhandelingen in een geest van ver
zoening welke de regeering van Praag
steeds gekenmerkt heeft.
Praag heeft gelijk... het verklaart zich
vatbaar voor onderhandelingen en stelt
onrechtstreeks voor, de vreemde gezanten
als gasten te ontvangen om te komen on
derhandelen. Zoo spelde Praag een poli
tieke. beleefdheidsles en da vreemde om
liggende naties hebben die dan ook begre
pen. 't Bewijs: Ze zonden afgezanten
maar met een verklaring dat tegen Woens
dag middag het antwoord van Praag
moest in orde zijn en hen bekend ge
maakt worden. Tot 4 maal toe zijn de En
gelschen en Fransche Gezanten, Benes
gaan vinden en onderhandelden met hem
2 3 uur.
De besprekingen hebben den heelen
voormiddag voortgeduurd. Intusschen lie
pen allerhande berichten binnen nopens
den toestand. Doch de hoofdindruk welke
men uit Praag verkreeg was c.at ten slotte
de Regeering van Praag de voorstellen
van Londen zou aannemen.
EINDELIJK HET ANTWOORD
VAN PRAAG
Met 5 uren achterstel, to:n de toestand
uiterst krieisch werd, heeft eindelijk Benes
het hoofd gebogen onder de Fransch-
Britcohe druk: Praag stemde toe. Te
17 uur werden de voorsteilen aangenomen.
Dit geschiedde nadat de gezanten ver
klaard hadden dat zij zich niet verant
woordelijk hielden voor de gebeurlijke
oorlogsgevolgen ingeval van niet akkoord-
g—
HEER CHAMBERLAIN NAAR
GODESBERG
Na Woensdag door den Koning te zijn
ontvangen geworden, is H. Chamberlain
Donderdag morgen voor zijn tweede reis
naar Duitschland vertrokken. Hij steeg op
te Heston te 10.48 uur en kwam te Godes
berg toe te 13.59 uur.
Ook Hitier verliet vroeg zijn woning te
Berchtesgaden, trok naar Keulen, waar hij
te 9>.39 uur aankwam, en liet zich verder
per speciale trein voeren naar Godesberg,
waar hij te 10 uur aankwam.
DE BESPREKINGEN
Beide hebben het onderhandelen begon
nen te 15.15 uur achter gesloten deuren;
dit duurde tot 19.20 uur. Slechts de tolk
Schmid woonde de besprekingen bij. Beide
staatslieden zullen zich eerst akkoord stel
len nopens de richtlijnen van hun politiek
om verder de uitwerking ervan toe te ver
trouwen aan deskundigen, die in een an
dere zaal te hunner beschikking staan.
D? volgende punten zuilen op de bijeen
komst besproken worden:
1. Een internationale commissie voor de
afbakening van de nieuwe grenzen van
Tcheko-SloWakije en voor de uitwisseling
en overplaatsing van bevolkingsgroepen.
2. Onmiddellijke demobilisatie.
3. Gezamenlijk beroep van Hit-ler en
alle betrokken partijen voor dsn vrede
en de orde in den tusschentijd, noodza
kelijk om een zoo groot mogelijke over
eenstemming tot stand te brengen.
4. Zekere garanties voor de handhaving
van de integriteit van den nieuwen Tche-
ko-Slowakschen Staat.
Naar men oordeelt zullen Vrijdagavond
reeds de ge.sprekksn afgeloopsn zijn.
In Duitsche klingen beweert men dat
Hitler, die tenslotte b:komen heeft wat
hij wenscht, zonder twijfel de kwestie der
Hongaarsche minderheden en bijna zeker
die der Poclsch; minderheden oprakelen
zal en ook den eisch stellen dat President
Benssj van hst tocneel zou verdwijnen.
HENLEIN EN SOMMIGE VAN
ZIJN MEDEWERKERS NAAR
DUITSCHLAND GEVLUCHT?
Vrijdag namiddag seinde een Praagsche
Kadiopost dat Henlein samen met zijn
luitenant Frank en andere leiders der
Henlsinpartij naar Duitschland gevlucht
waren, In alle geval heeft de Prokureur
der Republiek tegen hem een aanhou
dingsmandaat uitgevaardigd, mandaat
dat aan alle politiediensten der wereld
werd overgemaakt. De Duitschers beweren
niet op de hoogte te zijn vamdie ontvluch
ting en verklaren dat Henlein steeds te
Eger vertoeft.
DE FRANSCHEN
LOGENSTRAFFEN KET
De Tcheelcsche Ambassadeur te Parijs
verklaarde uit een persoonlijk gesprek met
Heer Hodza vernomen te hebben dat het
nieuws van die ontvluchting valsch is,
eveneens zijn aanhouding. Er is wel spra
ke van geweest maar tot aanhouden is het
nog niet gekomen.
OOK HITLER SPREEKT ZIJN
MEENING UIT
Hitier. bij 't vernemen dezer geruchten,
verklaarde dat de Sudeten-Duitschers zich
om dit aanhoudingsmandaat niet te be
zorgd moesten makenZoo Fenlein U
ontnomen wordt, word ik zelf Führer van
de Sudeten-DuitschersIn alle geval
een dubbelzinnige verklaring die Praag,
alvorens beslissingen te nemen, eens diep
wikken en wegen zal.
Naderhand werden, tenminste tot op he
den, geen beslissingen meer genomen om
Henlein te dwarsboomen.
DE PRAAGSCHE REGEERING
HODZA AFGETREDEN
Te Praag is Donderdag de Regeering
Hodza afgetreden en vervangen door een.
regeering 'waarin alle partijen zijn verte
genwoordigd en ook twee generaals opge
nomen. Onder den drang van het volk
kon de vorige regeering niet meer stand
houden. Benes wilde eerst niet, doch toen
hij gewaar werd dat het hem niet veel
last kosten zou een nieuwe regeering van
nationale concentratie samen te stellen
waarin enkele militairen zouden zetelen,
gaf hij opdracht aan Generaal Sirovy een
nieuw ministerie samen te stellen. Reeds
i:i den vooravond kon Generaal Sirovy
zijn nieuw kabinet den President voorleg
gen. Het was als volgt samengesteld:
Minister-president en Minister van Oor
log: Generaal Sirovy.
Financiën: de H. Kalfuss.
Buitenlandsche Zaken: H. Kamiel Krofta.
Binnenland: H. Jan Cerny.
Openbare Gezondheid: H. Mendl, profes
sor in de geneeskunde te Praag.
Verder drie ministers zonder portefeuille;
de HH. Bukowsky, Peter Enkl, burgemees
ter-primaat van Praag, en Vavrecka, Mi
nister van A-opaganda in het voorgaande
kabinet.
TALRIJKE BLOEDIGE
INCIDENTEN
Onder de sleden waar de oproer wel het
hardst is losgebroken, krijgt Eger zonder
twijfel de bovenrang. Alle telefonische
verbindingen met Duitschland zijn ver
broken en nog immer wordt de stad door
sterkgewapende Teheeksche troepen be
waakt en doorkruist. Geen wonder dat tal
rijke botsingen zich voor aoen, waarin
27 personen meest Sudeten het leven
bij inlieten. Door stad rijden gestadig
pantserauto's en voortdurend hoort men
er geschuisvuur.
De hotels Viktoria en Weizei, ds zetels
van het hoofdbureau der Sudeten-Duit-
sche partij, zijn Woensdagavond onder ge-
schutsvuur genomen en bieden een troos-
telooaen aanblik. De muren zijn doorzeefd
met projectielen. De ruiten zijn gespron
gen, de deuren door handgranaten uit de
kozijnen gerukt. De vertrekken zien er
uit, alsof er roovers hebben huis gehou
den. Er is geen lade, die niet leeggeplun
derd werd. De meubels verden vernield,
sofa's en leunstoelen werden eenvoudig
stukgesneden.
Ook Woensdag moet wederom een aan
tal slachtoffers bij schietpartijen gevallen
zijn. Precies kan dit niet worden vastge
steld, daar iedere overbrenging van be
richten uit Eger met levensgevaar verbon
den-is en iedere voorbijganger erop voor
bereid moet zijn, dat hij ieder oogenblik
kan worden beschoten.
Op rijks-Duitsch gebied zijn tal van
vluchtelingen uit Eger aangekomen, die
dramatische beschrijvingen geven van de
bloedige botsingen. Naar men zegt, moet
ook het Duitsche consulaat end-er vuur ge
nomen zijn. De kamer, waarin Dinsdag
Konrad Henlein nog met de medewerkers
van Lord Runciman onderhandelde werd
geheel vsrnield.
Dien dag vielen er niet min dan 30 doo-
den te betreuren; voeg daarbij nog 79
zwaar gewonden.
Men schat het aantal gevluchte Sude
ten op 26.000. Allen trokken Duitschland
binnen.
Te Krumm.au werden, op inval der gen
darmen, 12 personen gedood.
In Noord- en West-Bohemen zijn in
alle bedrijven de stakingen uitgebroken.
EEN NATIONAAL VERWEER-
KORPS OP DE DUITSCHE
GRENS
De Sudeten-Duitschers hebben besloten
een nationaal verweerkorps in te richten
op de Duitsche grens.
Door de leiding van de partij wordt an
derzijds een boodschap van Henlein be
kend gemaakt.
Hij laat toe dat de Sudeten-Duitschers
worden neergeschoten door bolsjewisten
en Hossisten die het uniform dragen van
de Tcheekische soldatesks.
Zie vervolg op 2' m<k
