DAMPO
In ons Land
OP EEN VISCHBAK NAAR IJSLAND
M Jii
De verminking van Tchecko-Slowakije
GéénvaêÊna.
mm
LEERRIJKE REPORTAGE
VERSTOPTEN
PS AANMONSTERING.
MonseigneurHuys
in Congo overleden
Congres mn hol Blok der
Katholieken van Belgie
BIJ DEN WATERSCHOUT
WÈSÈ
De Duifschers en Polen krijgen voldoening
Nog geen akkoord met de Hongaren
VIJF GESLACHTEN IN LEVEN TE WATOU
door JEF VAN WYNSBERGHE
ZONDAG- EN DAGMISSAALS
HET SUDETENGEBIED
IS DUITSCH GEWORDEN.
Met 10 Oktober hadden do Duitschers
al de hun toegewezen gebieden bezet, en
zelfs wat meer dan werd voorzien te Mun-
chen. Aile plaatsen waar ds bevolking
51 Duitsch was, hebben zij Duitsch ge
bied gemaakt. Aldus werd de bezetting
eer.igszins verder doorgedreven dan werd
voorzien te Munchen en heeft Hitier bijna
zooveel bekomen als hij heeft geëischt te
Godesbsrg.
Er zullen wel niet veel gebieden over
blijven waar een volksstemming zal moe
ten gehouden worden.
De bezetting werd doorgedreven zonder
noemenswaardige incidenten.
In het. door Duitschland bezette gebied
bevindt zich ook de versterkte Tchecki-
sche Schöberlin'e, die moest dienen om
het hoofd te bieden aan een Duitschen
inval. De milliarden die hiervoor gebruikt
werden zijn aldtfs te loor gegaan. Hitier
heeft enkele betonnen werken dier linies
bezocht.
Vsn Teheckische zijde werd heftig ge
protesteerd tegen de bezetting van gebie
den die niet voorzien waren. Het blijkt
dat alius 870 000 Tchecken onder Duitsch
bewind zullen komen te staan. Alle pro
test zal w?l niet baten.
In het gebied door Duitsohland bezet,
ligt colt cis elektrische centrale die Praag
van elektrischen stroom voorziet. Onder
handelingen werden aangeknoopt voor de
levering van den stroom voor Praag en
Bchem.en.
Ds Polen hebben de hun afgestane ge
bieden cok bezet en naar verluidt, ook
wat moer.
HITLER WERD LICHT GEWOND.
Hitier werd bij zijn bezoek aan de Su
deten gebieden licht gewond aan het aan-
g€z.-'-t cic.or e;n bloemtuil die naar zijn
-«o»-
auto werd geworpen. Diensvolgens werd
het streng verboden nog bloemen of kran
sen naar den auto van den Fuhrer te
werpen.
DE SLOWAKKEN KRIJGEN
ZELFREGEERING.
De Slowakken hebben eindelijk voldoe
ning gekregen en zelfregeering werd hen
toegezegd. Aldus wordt Tchecko-Slowa
kije omvormd in een Bondsstaat.
Door Heer Tiso werd een Slowaksche
Regeering gevormd. Al de leden der Re
geering van Slowakije zullen lid zijn van
ds Regeering van Praag.
Een gemeenschappelijke President zal
later worden verkozen.
HONGARIJE WIL TE VEEL.
Erge Incidenten.
De onderhandelingen afgebroken.
Hongarije heeft ock een deel geëischt
in de verminking van Tchecko-Slowakije,
maar het blijkt wel dat dit land te gulzig
is geweest. Onderhandelingen werden ge
voerd tusschen de Regeeringen van Slo
wakije en van Hongarije. Dit land eischte
een gebied van 830 km. lang op een breed
te van 40 km., de streek die als de graan
zolder van Slowakijewordt betiteld. Deze
streek wordt bewoond door meer dan één
millioen inwoners, waaronder honderd
duizenden Slcwaken.
Polen en Hongarije wilden ook een ge
meenschappelijke grens en eischten de
aansluiting aan hun beider landen van
het gebied van Rcethenië, dat thans door
Praag ock een zelfregeering kreeg.
Tot een akkoord kon men niet geraken.
Hongarije heeft dan alle onderhandelin
gen afgebroken en beroep gedaan op de
Vier Mogendheden van Munchen.
In Roethenië kwam het reeds tot erge
incidenten, uitgelokt door Hongaarsche
terroristen, die gewapend waren met ge
weren, handgranaten, enz., van soortgelijk
fabrikaat als gebruikt werd door de Hen-
leinisten. Verschillende aanvallen werden
gepleegd en men telt enkele dooden. Zij
drongen oc-k door in Slowakije, namen er
drie Tcheckische soldaten gevangen en
doodden een tolbediende.
WELKEN PRIJS BETAALDE
TCHECKO-SLOWAKIJE VOOR
DEN DEN VREDE?
Aan de Eng-elsche Daily Telegraaf
ontleenen we volgende gegevens waarbij
is verondersteld dat uiteindelijk elk dis
trict met 51 percent Duitsche Inwoners
verloren zal gaan. Tchecko-Slowakije zal
dan 51 percent van zijn kolenmijnen
verliezen en het zal 64 pet. der mijnwer
kers en ander personeel behouden. Alle
belangrijke bruinkool,streken zal Duitsch-
land krijgen In de plaats van een totaal
van 16 millioen bruinkool per jaar, zal
de nieuwe staat slechts 2 millioen ton
kunnen produceeren. 39 Pet. der metaal
industrie wordt aan het Derde Rijk ver
loren, met 21 pet. der arbeiders. Al ge
lang naar de grootte van het gebied dat
Polen zal verkrijgen, kunnen deze ver
liezen nog eenigszins grooter zijn. 35 Pet.
der glasindustrie met 63 pet. der arbei
ders is verloren gegaan. 49 Pet. der tex
tielindustrie met 53 pet. der arbeiders
gaat naar Duitschland. In de kleeding-
industrie behoudt Tchecko-Slowakije 75
percent der fabrieken en 73 pat. der em
ploye's, 74 pet. der keramische industrie
met 64 pet. der arbeiders te behouden,
maar bijna geheel de porcsleinindustrie
verkrijgt Duitschland. Tchecko-Slowakije
verliest 30 pet. der leerindustrie en
26 pet. der arbeiders daarbij. Slechts
63 pet. van de belangrijke papierinditótre
met 75 pet. der arbeiders kan worden be
houden. 35 Pet. der chemische industrie
gaat naar Duitschland.
IN ONS LAND (Vervolg)
■EüülSBSBSaaaaBHBBHBHHaSHHiaHHflHBBaMHaiBEWMaSBiaaQBHHEiaaUHMBaMaaBlHaB
In een familie gebeurt het maar zelden
dat er vijf geslachten in leven blijven
en waar zulks zich voordoet is het wel
een buitengewone zeldzaamheid. Onze
West-Vlaamsche gemeente Watou mag
hier wel fier op gaan dergelijke familie
te bezitten. Slechts één van de vijf ge
slachten woont niet meer cp de gemeente.
De oudste van deze gelukkige familie
is Heer August Goussey. Hij is 'geboortig
van Watou en telt thans 87 jaar. Binst
zijn leven was hij strooidekker. Over veel
jaren viel hij van een schuur en liep bij
zijn val een bijna volledige doofheid op.
Hij trad in het huwelijk met Vrouw Ste
phanie Vanhove, uit Proven, die overleed
in het jaar 1915. Uit hun huwelijk sproten
10 kinderen, waarvan er nog 6 in leven
zijn. De ouderling slijt, na veel jaren
noesten arbeid, nu gelukkige dagen in het
Oud-Mannenhuis to Watou, waar hij de
beste zorgen ontvangt van de Eerweerde
Zusters. Hij is nog goed gezond, kan zeer
wel eten, maakt nog wel eon wandeling
met den steun van zijn wandelstok en
ontvangt dikwijls bezoek van al zijn kin
deren, kleinkinderen, achterkleinkinderen
en over-achterkleinkinderen, die, moes
ten allen vereenigd zijn, een bijzonder
talrijke groep zouden uitmaken.
Als tweede schakel hebben wij dan
Vrouw Goussey Zoë, 62 jaar, echtgenoote
van Heer René Zweertvaegher, die ge-
tf'.
boortig is van Steenvoorde en 69 jaar cud
is. Beiden wonen thans te Steenvoorde.
Hun huwelijk werd gezegend met 8 kin
deren, waarvan 7 nog in leven zijn. De
echtgenoot ls landarbeider.
Onder deze zeven hebben wij, ten derde,
Vrouw Maria Zweertvaegher, 40 jaar, ge
boortig van Sbsenvoorde, die huwde met?
Jerome Alleweireldt, arbeider, thans 40
jaar en geboortig van Watou. Zij wonen
in de herberg «Het Centrum», Dorp
plaats, te Watou. Uit hun huwelijk spro
ten 11 kinderen, waarvan 9 nog in leven
zijn.
Vrouw Annie Alleweireldt vertegenwoor
digt verder het vierde geslacht. Zij werd
geboren te Steenvoorde en telt nu 24 ja
ren. Uit haar huwelijk met den landar
beider Maurice D'Ooghe, geboortig van
Watou, 26 jaar oud, sproten reeds vier
kinderen, die het vijfde geslacht vertegen
woordigen, namelijk de 4-jarige Robert,
de 3-jarige Robertine, de kleine Roger,
19 maanden oud, en als laatste, de kleine
Albert, amper 3 maanden cud. Dit jong
gezin woont te Watou, op de wijk Mus-
schenest
Hieruit blijkt wel ten duidelijkste dat
de Familie Goussey er een is van echt
oud Vlaamsch ras, die haar geluk vindt
in een kroostrijk gezin en er den familie-
last niet van ontziet.
.'t/V-t
Maandag 11. waren wij gelukkig allen
samen te treffen in het Oud-Mannenhuis
te Watou en hebben hen op de gevoelige
plaat gezet. In den zetel hebben wij Heer
August Goussey, aan zijn linkerzijde staat
zijn dochter Vrouw Zcë Goussey, aan
kleintjes, <Je flinke kleine Robert.
Aan deze gelukkigen bieden wij onze
beste wenschen van een heilzaam, lang
en zegenrijk leven. Mocht Gcd aan allen
nog vele jaren gunnen, en wie weet wordt
dan niet binnen een dertiental jaren het
zijn rechterzijde zijn kleindochter Vrouw honderd jaar worden van August gevierd
Maria Zweertvaegher, dan zijn achter- en zal wat nadien niet reeds het zesde
kleindochter Vrouw Annie Alleweireldt en geslacht ter wereld komen. Laat het ons
voor haar het oudste van haar vier hopen!
IBSBBBBBBBBBBBBBaBBBflflBBflBBIBflBBflBflBBflflBBBBBBBBBflBBflBBBBn
F,en telegram uit Congo meldde Zater
dag liet afsterven van Zijne Excellentie
Monseigneur August Huys, titelvoerend
Bisschop van Rusicade en Hülpbisscliop
van Zijne Excellentie Monseigneur Roe
lens, Apostolisch Vicaris van Opper-
Congo.
Zijne Excellentie werd geboren te Brug
ge op 9 Juli 1871, werd priester gewijd in
het Gezelschap der Witte Paters op 21
September 1895, promoveerde te Rome tot
Doctor in de Godgeleerdheid en vertrok
naar de nvssie van Opper-Congo op 6
Mei 1897.
Hij ontving de Bisschopswijding uit de
handen van Kard. Mercier z.g. in de hoofd
kerk van Antwerpen, op 12 April 1909.
Hij vertrok voor de 4e maal op 24 Sep
tember 1933 naar zijne missie, waar hij
na een gezegend apostolaat in den Heer
ontsliep.
bij groot en klein. O
Want Dampo geneest hoofdverstop
ping, neusverstopping, vastzittende
kou, hoesten, griep, keelpijn, snel en
radicaal door inwrijving en inademing
alle Apotheken
wm ■■11.1111 ia
Groote doos
HET EINDE VAN
DE VROEGERE «AVENIR»
Wrakken van verzonken
Duitsch schoolschip ontdekt.
De Argentijnsche Minister van Binnen-
landschc Zaken heeft meegedeeld dat in
de nabijheid van het eiland Navarino
(Vuurland) wrakken van het Duitsche
schoolschip «Admiraal Karpfanger» wer
den gevonden.
De Admiral Karpfanger was, zooals
bekend, het vroegere Belgische schoolschip
l'Avenir
BBBBBBBBBBBBBiBEBBBMBBI
JUBEL BIJ DE POLEN
Een indrukwekkende foto van de intrede der Poolscho troepen in Eet land der
Tcheken waar de PooIscLe bevolking hunne bevrijders een jubelende ontvangst
overhielden. Met tranen van vreugde en ontroering in de cogen omhelst bier een
■boerin den Poolichen G«nerftetl fiortnOW»ky^
NIEUWE LEENING VAN
EEN MILLIARD FRANK
Ten einde de buitengewone begrooting
van 1938 in evenwicht te kunnen brengen
en het hoofd te kunnen bieden aan de
noodwendigheden van 's lands verdedi
ging, het bouwen van versterkingen en
hst aanschaffen van degelijk materiaal,
heeft ds Regeering besloten een gecon
solideerde lotenleening ten bedrage van
1 milliard uit te geven. De inschrijving
werd reeds vastgesteld cp Maandag 17
Oktober.
Voor nadere bepalingen hierover zie de
aankondiging der Lotenleening verder in
ons blad.
BURGEMEESTER MAX
KRIJGT EEN LES
Ter gelegenheid van de in dienststelling
der nieuwe spoorweglijn Brussel-Eindho
ven werden de Nederlandsche afvaardi
ging en genoodigden cp het Stadhuis te
Brussel ontvangen door Burgemeester
Max.
Burgemeester Max verklaarde eerst in
het Vlaamsch dat alle aanwezigen hem
zouden verstaan zoo hij in het Fransch
sprak en hield dan zijn welkomrede in
de Fransche taal.
Hierna werd door Heer Verdijck, Bur
gemeester van Eindhoven, ook een rede
gehouden, tijdens dewelke hij aan het
adres van Burgemeester Max verklaarde
dat waarschijnlijk wel alle genoodigden
de Fransche rede van Heer Max hebben
verstaan, maar als zij Nederlanders, wel
Fransch kunnenverstaan, Heer Max,
als Burgemeester in een tweetalig land,
Nederlandsch zou moeten kunnen.
Of Heer Max het nu maar begrepen
heeft. Wij zullen het echter sterk betwij
felen.
WIJZIGING
AAN DE ALKOHOLWET
In Kabinetsraad van Dinsdag 11. werd
aan den Minister van Justitie, Heer Pho-
lien, de icelating verleend om bij de her
opening der Kamer, een wetsontwerp neer
te leggen tot wijziging van de alkoholwet.
Naar verluidt werd het eerste ontwerp
van den Minister van Justitie gewijzigd.
De aanbestedingen voor de vergunningen
zouden vervallen, de vergunningen zouden
voorbehouden worden aan de beroeps-
herbergiers en niet aan degenen die slechts
als bijzaak alkoholhoudende dranken ver-
koopen. Het aantal vergunningen zou be
rekend worden naar het aantal inwoners
en de verkoop van alkohol zo-u slechts ge
durende zeven uren per dag toegelaten
zijn.
Het blijkt ook dat slechts drie Minis
ters hun handtoeken onder het ontwerp
hebben geplaatst, namelijk de HH. Pho-
lien, Spaak en Max-Léo Gérard. Hieruit
blijkt dat de andere Ministers hun vrij
heid te dier kwestie willen behouden.
Men mag zich dus verwachten aan een
grondige wijziging van het in te dienen
ontwerp bij de behandeling in de Kamer.
DE KAMERS KOMEN BIJEEN
OP 25 OKTOBER
De Wetgevende Kamers zullen terug
bijeengeroepen worden m-et 25 Oktober
aanstaande. Op de agenda zullen vermoe
delijk interpellaties voorkomen.
HOE DE
MOBILISA TIE KOSTEN
ZULLEN GEDEKT WORDEN
De kasten der laatste gedeeltelijke mo
bilisatie zullen, naar de laatste bereke
ningen, ongeveer 165 millioen frank kos
ten aan ons land. 's Lands begrootlng
staat er reeds niet te schitterend voor en
onze Regeering werd gedwongen uit te
zien naar middelen om die kosten te
dekken.
Zij schijnt zinnens voor 175 millioen
nieuwe belastingen te leggen om de mo-
bilisatiekosten ermede te dekken.
Hier nu hoe deze nieuwe taksen waar
schijnlijk zullen geïnd worden:
Een aanvullend tiende op de bijtaks
gevorderd voor 1238; de -beroeps- en de
crisistaks zullen onveranderd blijven;
Verhooging met 1/20 op de mobilaire
taks op de koepons;
Verhooging met 1/20 van de overdracht-
taks; mogelijks eveneens verhooging van
d-e luxetaks.
Dit alles is evenwel nog maar een
ontwerp.
ROND DE
GEMEENTEVERKIEZINGEN
VAN HEDEN ZONDAG
5.h01*.271 kiezers trekken ter
stembus.
Volgens de statistieken trekken heden
Zondag 5.404.271 kiezers van beider ge
slacht naar de stembusfi dit is 64,87
van de bevolking.
Hiervan zijn er 2.621.451 mannen tegen
2.782.820 vrouwen, zoodat er 161.369 vrou
welijke kiezers meer zijn dan mannelijke.
Van Regeeringswege werden maatrege
len getroffen om zoo spoedig mogelijk alle
resultaten kenbaar te maken.
MOEST ER STEMMING
GEHOUDEN WORDEN
TE ZOU TEN AAI E
Het zou moeilijk zijn.
Gelukkig dat te Zoutenaaie men over
eengekomen is en dat er geen verkiezin
gen moeten plaats hebben voor de ge
meenteverkiezingen, daar zulks zeer groote
moeilijkheden zou hebben bijgebracht.
Bedenk maar:
Zoutenaaie telt 5 mannelijke en 5 vrou
welijke kiezers. De gemeenteraad heeft
recht cp zeven zetels, maar hiervan zou-
jito or. si-ecijte a feurwea bezet worden.
vermits de vrouwen gehuwd zijn en zij
met -hun man samen niet mogen zetelen
in een gemeenteraad.
Aan het kiesbureau mogen slechts kie
zers zitten die geen kandidaat zijn, wijl
er namelijk een voorzitter, een sekretaris,
twee vrouwelijke en twee mannelijke bij
zitters noodig zijn, dus zes kiezers die
geen kandidaat mogen zijn.
Eigenaardige tosstand, nietwaar!
BUITENLANDSCHE POLITIEK
HEER SPAAK OVER ONZE
Donderdag 11. vergaderde de Kamer-
kommissie van Bultenlandsche Politiek.
Aan den Heer Spaak, Ee-rst-e-Mmister en
Minister van Buitenlandsche Zaken, wer
den talrijke vragen gesteld.
Heer Spaak antwoordde op al de ge
stelde vragen. Ul-t deze antwoorden putten
wij het volgende: Frankrijk -had aan onze
Regeering de uitdrukkelijke verzekering
gegeven ons grondgebied te eerbiedigen;
De Volkenbond blijft thans een ziek
lichaam; Zoo vreemde vliegtuigen bo
ven ons land zouden hebben gevlogen, dan
zou dit in alle richtingen zijn bekend ge
maakt; De Fransch-Britsch-e waarborg
blijft; Ds nieuwe Duitsche versterkin
gen te Aken kunnen slechts de kans ver-
grooten dat België buiten een geschil
blijft; Ten Zuiden zal België ook ver
sterkingen aanbrengen; De inwijking
van vreemden moet geregeld worden; De
Vlaamsche arbeiders die aangeworven
werd-sn voor Duitschland hebben er land-
bouwartoeid gedaan, hen -kon moeilijk een
pas worden geweigerd; enz.
DE RIJKSBEGROOT1NG
VOOR 1939
■Heer Max-Léo Gérard, Minister van Fi
nanciën, heeft aan de pers uitgebr-eiden
uitleg verstrekt over de Rijksbegrootin-g
van 1939.
Over de Begrooting van 1933 deelde de
He-er Minister med-a dat deze sluit met
een tekort van 754 millioen.
Deze voor 1939 zal in evenwicht zijn
-en zelfs sluiten met een batig saldo van
117 millioen frank.
Als nieuwe taksen zullen wij krijgen;
Verhooging der taks op de voetbalpro-
nas fcieken;
Verhooging van 60 op 78 fr. van de
radio-taks;
Verhooging van het posttariefport van
brieven en postkaarten verhoogd met
5 centiemen;
Verhooging van taks op zekere invoer
vergunningen.
EEN NIEUW CONSISTORIE
TE VERWACHTEN?
Naar Ce «Germanla» uit Rome ver
neemt, wordt na de terugkeer van den
H. Vader van uit zijn zomerresidentie te
Castelgandoifo naar Rome verwacht, dat
een nieuw Consistorie bijeengeroepen zal
worden voor de benoeming van Kar
dinalen.
Het 'H. College bestaat nu uit 64 Kar
dinalen. Van deze 64 zijn 35 Italianen
en 23 buitenlanders.
IBBBBBtSBBBBDSSBBBBBBBBBBBBBB
Ziellier het definitief opgemaakt pro
gramma van het Congres van het Blok
der Katholieken van België, dat zal door
gaan op Zaterdag 22 en Zondag 23 Ok
tober.
Alle vergaderingen zullen plaats hebben
in de lokalen Patria, Broekstraat, 23, te
Brussel.
Zaterdag 22 October, le 9.45 uur: Af
zonderlijke vergaderingen der Katholieke
Vlaamsche Volkspartij en van de Parti
Catholique Social: 1. Toespraak van den
voorzitter; 2, Uiteenzetting over de fami-
liewoningen, door de H.H. Jan Boon en
Marcel Laloire; 3. Het landbouwprogram
ma der katholieke partij, verslaggevers:
H.H. Gilbert Mulli-e en Maurice Piette.
14.15 uur: Afzonderlijke vergaderingen
der K. V. V. en der P. C. S. Het Midden
standsprogramma der katholieke partij:
a) De bedrijfsorganisatie van ambacht-en
-en neringen. Verslaggevers: H.H. Alfons
Van Coillie en Edouard Janssens; b) De
reglementeering van den kleinhandel.
Verslaggevers: H.H. Si-ebe-n en Baillon;
c) -Het krediet aan den Middenstand. Ver-
slaggers: H.H. Hc-uben en Sody; d) De
gelijkheid tegenover de belastingen. Ver
slaggevers: H.H. Duchateau en Chall-e.
Zondag 23 Oktober, te 9.45 uur: Alge
meens vergadering van het Blok: 1)
Stemming der .insluiten; 2) Financieel
verslag door Graaf Juan T'Kint de Roo-
deribeke en Graaf Henry d-e la Barre
■d'Erquelinnes; 3) Onderzoek van den po-
litiek-en toestand, voornamelijk onder
financieel en economisch oogpunt; 4) Re
devoering door den H. Alfons Verbist,
voorzitter der K. V. V.; 5) Redevoering
door den H. Giovanni -Hoyois, voorzitter
van de Parti Catholique Social.
De laatste Congresvergadering zal rond
13 uur geëindigd zijn.
De zaal zal alleen -toegankelijk zijn voor
de afgevaardigden der arrondissements
organisaties en der -bij de partij aange
sloten groepeeringen.
IBSBSSSISBBBBBaSaanBBaBBIflBBB
Regelt
king
zacht da vver-
der ipljsverterlng
en der Ingewanden
Dt fiéich vu 29 fcorr«U» I Er. M
ff kon-ei», t frank Ia alia apotheken
bij SANSEN-VANNESTE, Pop.
(■B^BBBHffiSaBBBanaaBBBBBBBBBB
valt, en voor wie tever.-s de manier kent
om hen dat op een mensctoelijke manier
t-e zeggen, voor hen valt den officieelen
omgang met visschers heel goed mee.
Dat kan ik naar waarheid bevesti
gen! verzekerde Mijnheer Vandenberghe.
Want Mijnheer Barbé met zijn personeel
zijn, spijts ze tot politie -behooren, door
de visschers gewaardeerd, gegeerd, be
mind.
Deze verklaring gelooven wij graag,
want in den loop van ons onderhoud trof
het ons meer dan eens dat Heer Barbé,
een j-ovialen kerel moet zijn, met goeden
inborst, die de zielen van zijn visschers
begrijpt, en zeer zeker aan zijn mensch-en
veel goeden ra-ad verstrekt.
Met d-eze verklaring was ook ons onder
houd ten einde... noodgedwongen, want in
de glooed van cns gesprek was ik heele-
maol de marconist vergeten, die reeds dl
te lang cp ons wachtte.
JEE' VAN WIJNSBERGHE.
De politie is een administratief organisme bestemd tot
het handhaven van de orde in de stad, tot het bescher
men van de eerlijke Heden tegen de ondernemingen der
boosdoeners van alle kategoris, en tot het verzekeren der
innerlijke veiligheid van den Staat.
(Lépir.e).
Ik spaer de roede niet, ik heb het volk te lief.
(Huyger.s).
Tact is de groote kunst om een harde taak op een zachte
manier uit te voeren. (Danas).
ni.
HEER BARBÉ, Waterschout.
Vindictivelaan!
Op den hoek van een aanpalende zij
straat, wier naam ik vergat te noteeren,
stond het Oost-endsche Zeevaartpolitiege-
bouw. Een oud administratief ding, in
grauw vuilen baksteen opgetrokken.
We liepen de drie arduin-en stoeptreden
op: -vooraan kapitein Ass-eloos met mijn
heer Vandenberghe, marconist Vandevelde
en ik volgden. De dubbele zwaar eiken in
gangsdeur stond wijd open. Zender bel
len, zonder kloppen stapten we binnen, en
kwamen in een soort breed-en -gang te
recht. Witte affiches en kleine p-ancarten
hingen tegen den rechtermuur, waarin
een breed loket met schrijfplank was be
vestigd. Tegen den linker muur stond een
ruwen verfloozen bank.
Enkele visschers, de muts diep over de
ooren, d-e handen diep in de breede broek
zakken, met de ruggen naar ons toe, ston
den voer het loket, waarachter een poli
tic-agent aantee-keningen miek.
Dat is agent Wilfried Hendrickx, een
jonge knappe kerel; hij monstert waar
schijnlijk die visschers aan. Een oogen
blikje. Ik vraag hem even of Mijnheer
Barbé, de Waterschout, ons kan ontvan
gen.
Met een vriend-elijken glimlach, de hand
in de hoogte, trok mijnheer Vand-enber-
ghe d-e aandacht van den agent. Deze kee-k
met vragende oogen op. Een hoofdbewe
ging naar links van Mijnheer Vanden
berghe, als wou hij vragen: «Is hij er?
Een duidelijk bevestigende hoofdknik van
den agent als wou hij zeggen: «Ja.ze
ker! Wederzijdsch een verstandhoudend
ooggeknip, en met als verontschuldiging
«Een moment!» liep Mijnheer Vanden-
berghe den gang door, en verdween.
De visschers waren klaar! Zij draaiden
zich van het loket af, knikten ons zwij
gend 'n goeden dag, en vertrokken, de
straat cp,
MIJN AANMONSTERING
Kapitein Asselcos trad op het loket -toe,
■en wenkte me het te naderen.
Voor de O. 163! zei hij den agent in
zakelijke vriendelijkheid. Zonder den min
sten naderen uitleg haalde d-e agent een
dossier boven, en nam er twee dubbele
formulieren uit.
Teen vroeg hij mij: Voor u meneer?
Jawel! zei ik zonder de minste aar
zeling intiutief voelende dat het moment
der aanmonstering voor mij aangebroken
was.
Mag ik even uwe identiteitskaart in
kijken?
Asjeblief!
Ik overhandigde ze hem zwijgend, be
nieuwd welke formaliteiten er allemaal
gouden te vervullen zijn, vooraleer men
oöicieel toegelaten wordt als visscher op
';t zeenat te dobberen.
Hij- verifieerde de pasfoto met mijn le
vend persoontje.
Uw naam asjeblieft?
Van Wijnsberghe!
Daarna verzocht hij mij mijn voorna
men te zeggen, -alsook de plaats en datum
van geboorte. Ieder van imijn -antwoorden
word met de gegevens van mijn Identi
teitskaart vergeleken.
Ze waren allen juist. Hij noteerde ze op
beide formulieren.
—Uw toeroep aan boord? vroeg hij me
toen.
Hulpkok!
Eerste reis met een vlschboot?
Ja!
Plezierreis?
Eigenlijk een studiereis.
U bent niet van plan na die reis het
visschersbercep uit te oefenen?
Nee!
Dus geen loon?
Geen 1-oon!
Het vragen en antwoorden ging in een
vlug tempo, met ernstige heel zakelijke
stem. De agent was uiterst beleefd, zeer
oor-reot in toon en houding, in 't aanvaar
den, het inkijken en teruggeven van mijn
identiteitskaart, in '-t verzoek de twee for
mulieren even te willen onderteekenen.
Dat is alles! U bent in regel!
Dank U.
De aanmonstering was gebeurd!
BANGE MATROZEN
Kapitein Asseloos wenschte nog een in
lichting van den agent: Ik heb voor mijn
bemanning nog een matroos t-e kort. Kan
U er mij soms een aan de hand deen?
Voor het moment niet!
De kapitein sakkerde! Zijn heele kalm
gladde wezen rimpelde in zenuwachtige
mistevredenh-eid. 't Was hem te machtig!
Het verkropte moest hem van 't harte!
Verleden reis had ik op 't moment
dat wij moesten vertrekken, een matroos
die zich zot verklaarde: en nu heb ik 'n
flauwerik die zich ziek heeft laten verkla
ren! Dedjuu! D'r zijn geen IJslandvaar-
d-ers imieer G-adorie nee! 't Zijn allemaie
bleeks panne koeken, met den daver op
't lijf!
De marconist trok hem die uitbarsting
geen zier aan: hij bleef onbewogen droo-
m-end voer zich uitkijken. Maar mij om
grepen die spontane wilde Ontboezemin
gen. H-et gehoorde hamerde in echo door
mijn verbeeldingEén die zich zot ver
klaarde? Eén die zich ziek verklaarde?
Matrozen... ïvsnschen, die reeds hun
heele leven vaarden, hadc/en den dav-er op
't lijf! Twee durfden niet meer varen! Was
een reis naar IJsland dan zoo verschrik
kelijk? Ik dacht aan den storm die ik cp
de Golf van Gascogne meemaakte! Teen
een matroos op 't d-e-k tusschen twee kis
ten doodgepletterd werd, toen ik de -boot
in haar ijzeren gebinte hoorde kraken!
Het loeiend zee-geweld tegen de wanden
hoorde bonsen!... Dat was op een groote
passagienboot!... Wat zou dat zijn cp een
vischbak?...
Niet redeneeren
Meegaan!
't Ondervinden!
«Verontschuldig mij! zei toen de ka
pitein, Ik loop nog vlug In stad een ma
troos zoeken. Tot dezen namiddag!
Hij wa-s weg!
Ik stond alleen met den marconist! Wij
wachtten cp Mijnheer Vandenberghe.
Wij hoorden een deur openen, piepen,
■toetrekken... stappen. Het was Mijnheer
Vandenberghe. Of ik even kennis wilde
maken met den Waterschout.
Graag!
De marconist verkoos nog even in den
gang te wachten.
BIJ DEN WATERSCHOUT
Mijnheer Vandenberghe stelde ons voor:
Mijnheer Van Wijnsberghe, reporter.
Zeekommissaris Barbé, sedert vier
jaar Waterschout te Oostende, in vervan
ging van den Heer A. Aspeslagh, die Wa
terschout werd te Antwerpen.
Handdruk! Een wederzijdsch «Aange
naam!
Adjunkt-Waterschout Depoorter.
Nieuwe handdruk! Ander wederzijdsch
Aangenaam
Een moment ijzige stilte! Niemand van
ons vieren scheen bekwaam een onder
houd in te leiden. Of wilden wij eerst een
paar oogenblikk-en. gewoon worden aan
eikaars figuur, aan eikaars gestalte?...
Mijnheer Barbé kwam mij als een flinken
ronden vijf-en-veertiger voor! De Adjunkt
als een puiken vijf-en-dertiger.
Wees gezeten! noodige de Water
schout me uit.
Ik nam plaats. Allen namen plaats.
Nieuwe stilte!
Maar hst moment daarop hing er op
eens een heel andere atmosfeer ovéj ons:
een Kom aan, keuvelen wij gezellig on
der ons!
De Waterschout zette stemmig het ge
sprek in. Hij wenschte te weten of ik niet
bang was voor zeeziekte? Of ik drie we
ken zwalken op den Oceaan niet wat lang
vond? Of ik niet liever een reis van een
paar dagen zou meemaken.
Op mijn ontkenning, mijn vertrouwen
op een voorspoedige en leerrijke reis, ont
boezemde de Zeetoomimdssaris:
Wel, zoo'n studiereis zou mij ook in-
teresseeren. Maar drie weken aan één
stuk kan ik mijn post niet verlaten. Toch
wil ik gauw eens met een vischbak voor
eenige dagen de zee in, om van dichtbij
de levenswijze onzer vis-schers na te gaan.
Dat speciale leven kennen wij veel te wei
nig. Vooral wij, de zeevaartpolitie, die dag
in, dag uit geroepen worden om allerlei
betwistingen te oordeelen, die heel nauw
verband houden met het leven onzer vis
schers cp zee.
Hij sprak verder. Ik stelde tusdhenin
vragen. Hij beantwoordde ze m-et de mees
te welwillendheid. Maar wat hij cok zei:
uit alles straalde zijn warme liefde voor
zijn zware taak, de onbaatzuchtige behar
tiging der belangen van de Oostendsche
vissoherij.
ZIJN BEVOEGDHEID
Wij vroegen hem naar zijn bevoegdheid.
We hebben met ons zeven hier werk
in overvloed! lachtte hij gulhartig. Als
het U Interesseert noteer maar even:
1. - De aanwervingen.
2. - De vorming der bemrnnlngslijsten.
3. - Onderzoeken of d-e bemanningslijs-
te met d-e wetten, Koninklijke Besluiten
en d-e verordeningen strooken.
4. - Nazicht houden op d-e entrees en de
sorties der schepen.
5. - Alle kwesties in verband met het af
danken der bemanning en hun betaling.
6. - Het aanklagen bij de bevoegde over
heden van d-e wegloopers of weerspanni-
gen, en hun aanhouding.
7. - Het opmaken van alle akten die het
verlies van de bemanning of van een deel
der bemanning bestati-gen.
8. - Het opzoeken van alle misdaden,
vergrijpen of overtredingen bedreven aan
boord der booten, onverminderd de mede
werking van andere rechterlijke agenten,
overeenkomstig de bestaande wetten.
9. - Voor de passagiersbooten het visa
der paspoorten nakijken.
10. - In somimi'ge gev-allen -bepaalde boo
ten aan den ketting leggen,
Kortom tot onze bevoegdheid behooren
alle handelingen van openbaar nut, die
betrekking hebben op de zeevaartpolitie.
Aldus zijn wij hier ter plaatse ook be
last met de politie der dokken en kanalen
en der gebouwen die er zich bevinden. Wij
hebben d-e politie van de nachtverblijven
en andere openbare plaatsen door de ma
trozen bezocht. Wij hebben toezicht te
houden op het laden der ballast. Wij zijn
belast m-et het nemen van maatregelen,
in -geval van brand aan boord der sche
pen in da dokken of de vaarten van de
stad.
Voegt er dan nog een heelen boel pape
rassen bij, en bekent dan met ons dat wij
hier- geen minuut te luieren hebben.
DE AANWERVING VAN DE
MATROZEN
Wij vroegen den Waterschout hoe de
matrozen, volgens de wet, moeten geënga
geerd worden.
Let op! maande hij ons in het vuur
van zijn uiteenzetting aan. Het engage-
JfatfeJt.verltodêA, ygmigM&U kstea aUsa den davey 't Ufflf
ment van een matroos cmvat twee din
gen: de aanwerving en de inschrijving.
D-e aanwerving van den matroos gebeurt
rechtstreeks door den kapitein, ofwel door
zijn afgevaardigde, die als vertegenwoor
diger van den rs-eder handelt. Deze aan
werving geschiedt ofwel door rechtstreek-
sche ronseling op straat of in de haven
kroegen, ofwel door d-e tussch-enkomst van
een plaatsingsbureel.
In geen geval mag de aangeworver.e
matroos verplicht worden een reehtstrcek-
sche of onrechtstresksche vergoeding te
-betalen aan den ronselaar of 't plaatsings
bureel.
Daarom is hst niet aan eenieder toege
laten in België matrozen te plaatsen of
hun engagementen te verschaffen. Zulks
is alleen toegelaten aan -officieele bureelen
•en aan plaatsingsbureslen zonder winst
gevend doel, welke -georganiseerd zijn: of
wel door readers, ofwel door beroepsorga
nisaties van matrozen, ofwel door de sa
menwerking van reeders met matrozen.
Wordt er op die plaatsingsbureelen
officieel toezri-h-t uitgeoefend?
Absoluut! Door een kommissie be
staande uit een even groot aantal reeders
als mafrozen, en die bij Koninklijk Besluit
werd goedgekeurd.
DE AANMONSTERING DE.
MATROZEN
Waartoe dient, bij het engagement der
matrozen, de inschrijving? Wanneer een
werkman door een patroon geëngageerd
wordt, dan moet dien werkman zich toch
niet bij de politie aanbieden, om zijn kon
trak! met zijn baas officieel te la-ten in
schrijven?
«T'akfccord! Maar de inschrijving van
het zeevaartpersoneel in zeemanstaal
zegt men aanmonsteringin plaats van
inschrijvingis in feite het schrifte
lijk kontrakt dat tusschen den reeder- en
de bemanning officieel door de zeevaart
politie bevestigd wordt. De aanmonstering
is voor iederen aangeworven zeeman
dus zeker voor iederen geëngageerden vis
scher -bij Koninklijk Besluit van 10
September 1929 verplichtend.
Dat noem ik een heel gezonden maatre
gel, die veel twisten cm het werkkontrakt
voorkomt, en in elk -geval de ontstane ge
schillen inzake overeenkoms» heel wat ge
makkelijker laten oplossen, dan aLswan-
nee-r die inschrijvingen niet zouden ge
beuren.
DE MONSTERROL
Mag' ik eens zoo'n inschrijvingslijst
aandachtig inkijken, om te zien wat daar
alleimaal op staat? vroeg ik nog.
Op een wenk van den Waterschout
haalde de Adjunkt uit een dossier een
formulier te voorschijn, en overhandigde
het mij.
Zoo een insohrijvingslijst noemen wij:
Monsterrolverklaarde de Adjunkt-
Kommissaris me, en toen wees hij er me
op dat d-e monsterrol van h-et Belgisch»
vaartuig, benevens verscheidene gegevens
over de boot, ook den naam en het adres
van den eigenaar en den reeder bevat, en
verder over ieder geëngageerden visscher
de inlichtingen die ook mij bij de aan
monstering gevraagd werden: naam en
voornamen, plaats en datum van geboor
te, stamnummer, beroep aan boord, loon,
diploma of vergunning in betrïkking m-et
den zeevaart.
Iedere monsterrol wordt op twee exem
plaren opgemaakt, en onderaan geteekend
door den reeder, den kapitein, c> beman
ning en den Waterschout. Eén exemplaar
wordt aan den kapitein toevertrouwd, die
deze aan boord van zijn schip moet hou
den. en één exemplaar blijft op onze bu
reelen berusten.
HET VISSCHERSKONTRAKT
Permitteer U ons nog een and-era
vraag?
Zeker!
Mag iedereen zich op vischbakken
laten engag-eeren?
Zeker niet! antwoordde de Water
schout. Dat wordt voorzien door de wets
bepalingen van 10 Sopt. 1929.
Aldus moet men den ouderdom van vol
ledig veertien jaar bereikt hebben, voor
den hrugdienst: en van achttien jaar voor
den machinedienst. Voor machinist, stuur
man en kapitein moet men de daartoe
vereischte diploma's bezitten. Daarenbo
ven wie niet Vbldoende Vlaamsch. Fransch
of Engelsch verstaat mag -geenszins tot de
aanmonstering toegelaten zijn.
Tenslotte niemand kan een geldig zee
vaart-engagement contracte-eren, indien
hij niet vrij is van een ander zeevaart-
engagement. of van zijn militaire verplich
ting, of indien hii beschuldigd is van eet
misdrijf of misgrijp.
En over hoeveel tijd mag het kon
trakt Ioopen?
Hoogstens voor een termijn van
twaalf maanden, mot wederzijdsch reoht
van afmonsteren mits opzeg van vier en
twintig uur, vóór het binnenvaren te
Oostende.
TUCHT EN TACT
Nog een laatste vraagje?
LagJ; hooren!
Hebt u veel last met het handhaven
van het vtsschersvolk?
Bij deze laatste vraag zag ik het gelaat
van den Waterschout, van mijnheer Van
denberghe en van den Adjunkt in glimlach
ophelderen. Eén glimlach die allerduide
lijkst verraadde dat ik hiermede en zeer
gevoelig punt aanraakte.
Laat ons openhartig zijn! ant
woordde Heer Barbé mij. Onze Vlaam
sche visschers zijn uiterlijk ruwe kerels,
maar hebben een wond-ergoeden inborst.
Zij maken het ons fan ock wel eens las
tig. Maar voor wie hen kan laten voelen
dat er met de verzekering der algemeens
belangen van de visscherij r.iet te lachen
(Zie vervolg onderaan 4" kol.)
