DE PAUS
En de wettige Regeering
36» JAAR. N' 8.
12 BLADZIJDEN: 50 CENTIEM.
i Sansen-Varsnes te, Poperinge
I Telefoon Nr 9. Postch. Nr 155.7oJ
KATHOLIEK NIEUWSNOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS
Brief vian Z. iic. Mgr Lamiroy,
ie verjaring van Sief ever-
Sijcfen van Koning Albert I
INTERNATIONAAL OVERZICHT
Hr Henri Jaspar, sedertdien overleden, moest het
opgeven. - De Liberalen blijven onhandelbaar om
de benoeming van Br Marlens
Naar een Katholiek-Socialistisch kabinet onder leiding van
H. Pierlot?
H. SPAAK KRIJGT OPDRACHT een verklaring van de
EEN OPLOSSING TE ZOEKEN GIILTTITTRVEREF.NIGINGEN
De Jaagpadenkwestie
IHHaaHEBHBHBIBHBIINiB
Midd enstanders
GEZINSVERGOEDING voor
IIIET-L00HTREKKEKD2N
ZONDAG 19 FEBRUARI 1939
I DE POPERÏNGENAAR j
P Uitgever:
TARIEF VOOR BERICHTEN
6 Kleine berichten per regel 1.25.fr.
g Kleine berichten (minimum), 5.fr.
i 2 fr. toel. v, ber. m. adr. t. bur.
Berichten op 1° bl. per regel 5.— fr.
Berichten op 2« bi. per regel 2.50 fr.
j Berichten op 3e bl. per regel 1.50 fr,
1 Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr.
4 Te herhalen aankondigingen
orijs op aanvraag,
Annonccn zijn vooraf te betalen en
i* moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Ponderdag noen.
De reus die de Alpen beklom om
dichter bi] God te zijn en een rui
men blik te hebben op den verren
gezichteinder; de Alpenist die de ber
gen bewonderde als Gods kathedra
len met witte marmeren altaren van
sneeuw, de man van «Excelsior!»,
altijd hooger op! is naar Gods
hoogten opgetogen.
De grooten der aarde voelen zich
zoo klein bij deze grootsche figuur die
als een zonne schoonst is als ze on
dergaat.
Indien onze eeuw in de kerkelijke
geschiedenis zal geboekt staan als
de eeuw van Pius XIdan zal
deze voorkomen als «DE PAUS VAN
DE VREDEeen der allergrootsten.
Als een Alpenjager gelijk sommige
potentaten of dictators zijn voet ver-
terdt daar komt een sneeuwlawinne
die alles in gruizelmenten slaat. De
Paus redde de vrede en offerde daar
voor geen andermans leven dan het
zijne.
Om niemand krijscht men zoo op
aarde.
Ook de Paus heeft menigmaal ge
weend bij de rampen die de Kerk
teisterden, hij weende als een vader
over zijn priesters-martelaars, over
zijn kloosterlingen in de concentra
tiekampen. De vader moest zijn ver
driet verduiken voor zijn kinders om
hun moed te geven.
Die groote geleerde die geleefd heeft
in de boeken stond ook dicht bij het
volk, bij de arbeidende klas.
Dit machtig genie had een groot
hart. «Ik geef veel, zei hij, maar God
geeft mij meer weer.
Van den bergtop der wetenschap
en leering daalde hij tot de vallei van
het practisch leven. Hij is de groote
chef der Katholieke Actie, de groote
organisator der Missies.
Hij was van zijn tijdtoen hij
Marconi riep om tot het uiteinde der
wereld de stem der Pauzen te laten
hooren.
De Alpenist die nieuwe wegen baan
de op den Mont Rose is ook baan
breker geweest op alle gebied en toont
nog den eenigen veiligen weg voor
de christenen en ook voor zijn op
volgers die het schoone zullen heb
ben omdat de weg reeds gebaand is.
Er is geen kroon op aarde als de
Pauselijke kroon. Maar er was ook op
geheel de wereld geen hoofd zoo
waardig om zulk een kroon te dragen.
Bisschop van Brugge
Zeer Lieve Broeders,
Het heeft den Heer behaagd zijn trou
wen dienaar, den grooten Paus Pius XI,
tot de eeuwige rust te roepen.
Op 6 Februari vierden wij nog eens met
kinderlijke vreugde de zeventiende verja
ring van zijn verkiezing tot Stadhouder
vaij Jezus-Christus op aarde; op 12 Fe
bruari zouden wij met dankbare genegen
heid het blijde Te Deumzingen ter
herinnering aan zijn plechtige kroning en
wij bereidden ons reeds voor om dit jaar
de zestigste verjaring van zijn priester
wijding en de twintigste verjaring van zijn
bisschopswijding te herdenken, doch God
heeft er anders over beschikt. Zijne Hei
ligheid Paus Pius XI ontsliep in den Heer
op Vrijdag 10 Februari, en wij verliezen
in Hem een liefhebbenden en beminden
Vader, die in deze benarde tijden er nog
zoo noodig was.
Ambrosius, Damiaan, Achiel Ratti werd
te Desio, in 't Bisdom Milanen, geboren
op 31 Mei 1857. Wij kunnen gerust verkla
ren dat Hij op zeer bijzondere wijze door
God werd uitverkoren en voorbereid om
eensdaags te worden de groote Paus, over
wiens afsterven thans de geheele Katho
lieke Kerk rouwt en treurt.
Achtereenvolgens hoogleeraar aan het
Groot Seminarie en wetenschappelijk be
stuurder der alom vermaarde Ambrosi-
aansche Boekerij te Milanen; daarna pre
fect der Vaticaansche Bibliotheek te Ro
me; Apostolisch Nuntius in Polen en la-
tffv Aartsbisschop van Milanen, is hij zijn
gansche leven lang een voorbeeld geweest
van onvermoeibare werkzaamheid, van
ontembare krachtdadigheid en bovenna
tuurlijken ijver voor het Rijk van Chris
tus en den Vrede van Christus.
Op het oogenblik van zijn verkiezing tot
Plaatsvervanger van Jezus-Christus, wei
nige jaren na den rampzaligen oorlog,
was de toestand, over de gansche wereld,
droevig en angstwekkend. Om het bestuur
van de H. Kerk in deze omstandigheden
op te nemen, om aan het roer te staan
van het schipje van Petrus, was een klare
blik en een vaste hand noodig. Iedereen
echter moet bekennen dat de sterkste ver
wachtingen op Paus Pius XI gesteld, nog
door de werkelijkheid verre zijn overtrof
fen geworden. Daaraan is nogmaals te
zien dat God over zijne Kerk waakt en
dat onze Heer Jezus-Christus, volgens
zijn stellige belofte, met haar is en blijft
tot het einde der tijden.
Het is volstrekt onmogelijk, Z.L. B., de
breede werkzaamheid van Zijn Heiligheid
Paus Pius XI binnen de enge ramen in
te sluiten van een korte levensbeschrij
ving.
De Katholieke Actie en de verbreiding
van Christus' Rijk over de gansche we
reld, door een missiewerking zooals er
wellicht nooit eene geweest is in de gan
sche geschiedenis der Kerk moeten onge
twijfeld als de twee hoofdbekommernissen
worden beschouwd aan den roemrijken
Paus, dien wij beweenen.
Gij weet allen hoe Hij, van de eerste
dagen van zijn pontificaat af, de Katho
lieke Actie aanprees en overal wilde zien
oprichten. Gij kent zijrf eigen verklaring,
dat deze Hem zoo duurbaar was als de
appel van zijn oog, en gij herinnert U
nog allen hoe Hij eensdaags, wanneer ge
vaar haar bedreigde, met buitengewone
krachtdadigheid optrad om haar te be
schermen en te verdedigen.
Hij zelf ook noemde zich den Missie
paus op de herinneringsmedalie, die aan
de bedevaarders van het IT. Jaar werd
gegeven. Zijn grootste geluk was de ont
wikkeling te mogen beleven en bewonde
ren van de inlandsche geestelijkheid, en
met vreugde volgde Hij den wonderbaren
opbloei van de Katholieke Actie en van
het missie-apostolaat in ons geliefd Bis
dom.
Nochtans deed ziin bezorgdheid voor de
arme heidenen Hem den droevigen toe
stand niet vergeten der verdwaalde chris
tenen en ketters. Wij kunnen er om
nauwelijks onze tranen bedwingen
schrijft Hij, sprekend over den nood der
afgescheurde kerken van de Moederkerk
van Rome. Hij wilde dan ook dat aan de
litanie van alle Heiligen deze smeekbede
zou worden toegevoegd: Dat alle dwa-
lenden tot de eenheid van het geloof mo
gen terugkeeren, en alle ongeloovigen tot
het licht van het Evangelie mogen ge
voerd worden
Op sociaal gebied ijverde Pius XI voor
den vrede en de rechtvaardigheid, zooals
gij allen weet uit zijn encycliek over de
hedendaagsche toestanden en de meest
dringende middelen om de arbeidersbe
volking te helpen. Gij hebt eveneens zij
ne wonderschoone wereldbrieven gelezen
over het maatschappelijk eerherstel aan
Jezus' goddelijk Hart; over de christelijke
opvoeding; over de eenheid, de heiligheid
en onverbreekbaarheid van het christe
lijk huwelijk; over de noodzakelijkheid
van het gebed en de boetvaardigheid in
cieze tijden van nijpende crisis; over het
Koningschap van Jezus-Christus en het
goddelijk Moederschap van O. L. Vrouw,
en zoovele andere.
Met fierheid hebt gij den H. Vader be
wonderd wanneer Hij, reeds gebroken door
zijn zware ziekte, zich oprichtte van zijn
lijdensbed en zich te weer stelde tegen
diegenen, die het aandurfden de Kerk
Christi te vervolgen of den oorlog te ver
klaren aan God. Het was ook een ontlas
ting voor U Hem te hooren de moderne
verafgoding van den Staat klaar en dui
delijk veroordeelen.
Eindelijk weet gij nog dat de naam van
onzen grooten Paus onafscheidbaar is
verbonden met de oplossing van het Ro-
meinsche Vraagstuk en dat de vele over
eenkomsten, die Hij met andere Staten
heeft gesloten, een gezag en een aanzien
hebban gegeven aan de Katholieke Kerk,
zooals zij wellicht er nooit een gekend
heeft in vroegere tijden.
En nochtans, Z. L. B., is dit alles enkel
liet meest uiterlijke, het meest opvollende
in dit luisterrijk pontificaat en Wij zou
den nog moeten spreken over de hooge
bekommernis van den Paus voor de we
tenschap, over zijn vaderlijke bezorgdheid
voor de kloostergemeenten, voor de pries
ters en hun vorming, en zoo meer.
Wellicht minder bekend is zijn kom
mervolle bemoeienis om de heiliging van
al de geloovigen te bewerken. Iedereen
missionariswas een duurbaar orde
woord van Hem, maar Hij wilde dat het
groote hulpmiddel om de missionarissen
te steunen zou zijn het gebed van al zijn
kinderen. In den wereldbrlef over de so
ciale nooden, geeft Hij ais bijzonderste
redmiddel aan het nauwkeurig vervullen
van al de christelijke plichten door ieder
een. Waar Hij spreekt over de Katholieke
Actie, komt Hij immer terug op de drin
gende noodwendighied voor leekenaposte-
len om eerst te streven naar persoonlijke
Volmaking. Aan de leeken algemeen be-
teelt Hij de geestelijke afzonderingen of
retraites aan, en openlijk gaat Hij in te
gen de valsche opvatting van velen, die
denken dat heiligheid een voorrecht is
enkele uitverkoren zielen.
Ieder christen mensch, zoo leert de
Paus, is geroepen tot de heiligheid en
heeft ook den strengen plicht er naartoe
te streven. In zijn wereldbrief over den
H. Franciscus van Sales, zegt Hij tot de
bisschoppenMaakt dat het volk ver
staan zou dat heiligheid van leven niet
een buitengewone gave is, die voor eeni
gen is voorbehouden en aan alle anderen
wordt geweigerdHij haalt daarbij het
woord aan van den goddelijke Meester:
Weest gij dan volmaakt, zooals uwe he-
melsche Vader volmaakt isen Hij be
sluit dat dit een gebod is, niet voor eenige
uitgelezenen, maar voor allen, zonder uit
zondering. Hij voegt er eindelijk bij, met
de woorden van den H. Augustinus: God
gebiedt niet wat onmogelijk is, en gebie
dend vermaant Hij U te doen wat gij doen
kunt, en zijne Goedheid te vragen wat gij
door U zeiven niet vermoogt
Z. L. B., onthoudt deze groote en schoo
ne les van onzen H. Vader en overweegt
ze gedurende den heiligen tijd van de
Vasten, die aanstaande is.
Bidt ook voor Hem opdat Christus-Ko
ning, door de voorspraak van Maria, de
Moeder van God, Hem zou ontvangen in
zijn Hemelrijk en in het zaligend gezel
schap van die groote schaar heiligen, die
door onzen betreurden Vader op de alta
ren werden geplaatst.
Bidt met vurigheid: Barmhartige Je
zus, geef aan den rusteloozen Werker, die
zijn leven offerde voor den vrede tusschen
de volkeren en die gevallen is in den
strijd voor uwen Vrede en uw Rijk, de
eeuwige rust in Uw Vrederijk.
Bidt eindelijk nog om het licht van den
H. Geest te bekomen voor het Conclaaf,
dat den nieuwen Paus verkiezen moet, en
opdat het God zou believen ons een op
volger van Pius XI te schenken volgens
het H. Hart van Jezus.
Te dien einde schrijven Wij voor als
volgt:
1° Zooals Wij reeds bevolen hebben, zal
in al de parochiekerken van Ons Bisdom
een plechtige Dienst gedaan worden, tot
ziellafenis van Zijne Heiligheid den Paus,
op een dag door de HH. Pastoors te bepa
len. Wij zelf hebben dien plechtigen
Rouwdienst gedaan ln onze Kathedraal,
Woensdag laatst.
2° Een plechtige Dienst zal eveneens ge
daan worden in de kapellen van Onze
colleges, onderwijsgestichten en kloosters.
3° De priesters zullen de verschillende
gebeden zeggen, die Wij reeds hebben
voorgeschreven. Wij vragen met aan
drang dat zij allen het H. Misoffer zou
den opdragen voor onzen H. Vader.
4* De kloostergemeenten zullen ver
scheidene algemeene Communies opdra
gen voor ditzelfde Inzicht en Wij vragen
dat de leden van de Katholieke Actie,
van den Eucharistis^hen Kruistocht en
van alle godvruchtige genootschappen
meermalen tot dezelfde intentie zouden
communieeere»;
5" Op Zondag. 19 Februari, zal na de
Hoogmis het Veni Creatorgezongen
worden in al de kerken en openbare bid
plaatsen van ons Bisdom; ook in de ka
pellen der colleges om het licht van den
H. Geest af te smeeken over het aan
staande Conclaaf.
Men zal, tot aan de verkiezing van den
nieuwen Paus, het Veni Creatorbid
den alle dagen na de bijzonderste Mis in
al de Kerken, en na de Communauteits-
mis in de kloosters.
Op Maandag, 20 Februari, zal in de Ka
thedraal, na het zingen van het Veni
Creatoreen plechtige votief mis ter eere
van den H. Geest gedaan worden. Wij
noodigen daartoe bijzonder de geeste
lijkheid uit der bisschoppelijke stad, ook
afgevaardigden Onzer colleges en scholen.
6* Den Zondag, die volgt op de verkie
zing van den nieuwen Opperherder der
H. Kerk, zal een plechtig Te Deum
worden gezongen om God te bedanken, in
Onze Kathedraal, in al de kerken en
openbare bidplaatsen van Ons Bisdom en
ook in de kapellen van Onze colleges.
De HH. Pastoors zullen de Overheden er
toe uitnoodlgen.
Deze herderlijke brief zal onder al de
missen worden afgelezen in al de kerken
en openbar# bidplaatsen van Ons Bisdom,
den Zondag van Quinquagesima.
Gegeven te Brugge, den 15 Februari 1939.
t HENRICUS,
Bisschop van Brugge.
Op bevel van Zijne Hoogw. Excellentie,
LEO ASSELOOS, Kan.Secr.
TOTTERDOOD.
Daar rustte hij op het sterfbed
met in zijn vingers den eigen pater
noster van den Pastoor van Ars dien
hij zelf heilig verklaarde, daar pronk
het beeld voor hem van het H. Treesje,
zijn lieveling, de ster van zijn Pon-
tifikaat en zijn beste geneesheer.
Hij heeft maar opgehouden te wer
ken voor de Kerk om te sterven. Den
grooten last van Paus waarvoor een
Aartsengel zou terugschrikken heeft
hij op zijn tachtigjarige schouders
gedragen ook tot het einde, zooals
hij zei: Als zijn beenen niet meer
meewilden.
Den Zondag vóór zijn dood heeft
hij 's nachts de redevoering bereid
die hij op de groote bekroning voor
al de Bisschoppen moest uitspreken.
Hij heeft gewerkt om dood.
ALGExMEEN ZiCHT IN ST-PIETERSBASILIEK TIJDENS DE BEGRAFENISPLECHTIGHEDEN van den H. VADER
ZIJN TESTAMENT.
De Generaal Overste der Predik-
heeren, P. GILLET, hield dezer da
gen een rede te Parijs waarin hij zei:
In de laatste dagen zag ik de Paus
en hij was beangstigd en weende over
de crisis in Europa. Maar zich rech
tend zei hij: «Geloof niet dat ik pes
simist ben. Binnen korten tijd, zijn
wij zeker dat de liefde de plaats van
den haat zal nemen onder de men
sehen en het recht zal de macht ver
vangen.
Laten wij deze pauselijke woorden
als zijn testament beschouwen.
Verder zei Pater Gillet nog dat se
dert Christus geen mensch gespro
ken heeft zooals deze Paus, met zoo
veel wijsheid, gezag, voorzichtigheid
en heldenmoed.
GENIE EN HELD.
Voor dien Vorst van den kleinsten
Staat zonder kanons en zonder tanks
sal heel de wereld in- rouwe zijn.
Dat een Hitier, een Mussolini of
een Stalin zouden het hoofd neerleg
gen dat zou de wereld tamelijk koud
laten.
Nu luiden de klokken overal, de we
reld door wordt er gebeden, in de
kathedralen en in de noodkapellen
der missies worden diensten gedaan,
tranen vloeien.
De christenen voelen zich weezen.
Toen ik de gazet gaf aan een grij
saard in het ouderlingengesticht en
die afgeleefde man het portret bekeek
van den Paus en de blokletters van
zijn dood, die ruwe kerel, die 40 jaar in
de steenovens heeft gewrocht, ween
de als een kind.
DE DOOD VAN PAUS PIUS XI
IS EEN VREDESBOODSCHAP.
De komende generaties zullen eens
Paus Pius XI huldigen als een der
grootste Pausen der geschiedenis. Zijn
zeventienjarig pontificaat is verba
zend vruchtbaar geweest. Zijn ency
clieken, waardoor hij de stelling van
de Kerk heeft omschreven tegenover
de groote problemen en stroomingen
van onze tijd, zijn monumenten, die
als lichtbakens de weg der toekomst
voor ontworteld Europa en voor de
zieke wereld belichten. In zijn wereld-
brieven over het communisme, over
het overdreven racisme, over toestan
den in Mexico en Duitschland, over
het sociale vraagstuk, daar ziet men
duidelijk de vinger Gods.
Zijn dood is één huldiging gewor
den in alle landen van de wereld,
ook door niet-katholieken. Wat ons
echter bij dit stoffelijk* overschot
het meest treft, is de korte tijdspanne
die ligt tusschen het oogenblik waar
op hij zijn rede hield in de benarde
Septemberdagen en zijn afscheid
van deze wereld. We herinneren ons
nog zoo goed, hoe hij op het oogen
blik dat geheel de wenschheid sid
derde voor de dreigende oorlog, zijn
leven opofferde voor de vrede. Twee,
drie weken geleden nog herhaalde
zich de bedreiging. En nu is het als
of God het offer van de groote Paus
aanvaardt en ons zijn vrede biedt.
Ineens wordt het einde aangekondigd
van de oorlog in Spanje en in het
Verre Oosten stijgen de vredeskansen
met den dag. Groote Staatslieden in
alle landen verkondigen een langdu
rige vrede. Zelfs Benesj, de oude ge
slepen Benesj, kan in Amerika, waar
hij aangeland is, niet ontkennen, dat
de atmosfeer opklaart en dat de oor
log voor onbepaalde tijd uitgescha
keld is. De dood van Pius XI is een
vredesboodschap!
NEGRIN EN C" OP DE VLUCHT.
Het vraagstuk van de wettelijkheid
van de regeering, die bij den aanvang
van de Spaansche burgeroorlog, zulke
betwistingen meebracht en die de ba
sis van dit vreeselijk tijdsgebeuren
vormt, treedt thans weer met bijzon
dere aandrang op den voorgrond. In
onze eerste overzichten, bij het uit
breken van den oorlog, hebben we
gezegd, dat de regeering van Ma
drid, (de regeering van het F rente
Popular) doordat ze de straatmoor-
den, de kerkbranden en de plunde
ringen niet beteugelde, maar ze zelfs
We ontvingen Donderdag morgen
van de hand van Heer Heindrycx
Jules. Burgemeester van Loo, volgend
schrijven:
Loo, 15-2-'39.
Mijnheer de Opsteller,
Door uw weekblad van 11 Februari jl.
vernemen wij, dat de kwestie van de
jaagpaden langs den Loovaart en den
Ijzer opgelost is. Sedert verscheidene ja
ren werd er over de overname van voor
noemde wegen druk gesproken, thans
heeft deze zaak haar beslag gekregen. Dit
verheugend nieuws zal de gemeentebestu
ren en de bevolking der streek in hooge
mate tevreden stellen. Indien het onder
houd dezer werken door de gemeentebe
sturen moet uitgevoerd worden, zouden
de jaarlijksche onderhoudskosten een zwa-
ren last geweest zijn voor de openbare
besturen. Door het herstel van dezen weg
langs de Loovaart, zal er een nieuwe ver
binding ontstaan tusschen leper, over Loo,
naar Veurne wat het verkeer en het toe
risme in de streek merkelijk zal bevor
deren, en meteen een ontlasting van het
druk verkeer op de Staatsbaan Veurne-
Ieper zal verwezenlijken.
Daarom meenen wij, de tolk te mogen
zijn der gemeentebesturen en van de be
volking dezer streek om den Heer Senator
Sobry te Diksmuide onze oprechte geluk-
wenschen aan te bieden, voor zijn aan
houdende en onvermoeibare toewijding
aan de belangen der streek.
(Get.) Jules Heindrycx.
Lees op bladzijde 9 van
dit Bijvoegsel Belang
rijke inlichtingen over
HEER NEGRIN
worden. Dat zal niet! Dat is een laat
ste bedreiging omdat het een laatste,
hoewel hopelooze kans beteekent om
nog een accoord te kunnen treffen
met de rebel Franco. Engeland en
Frankrijk willen vandaag nog een be
middelingspoging doen. Doch ook zij
zien het nuttelooze hiervan in en er
kennen reeds bij voorbaat de regee
ring van Burgos. Negrin en Del Vayo
en andere volksbedriegers, uw aan
hang gelooft U niet meer. Het groot
ste deel van uwe troepen, zal niet
meer willen vechten. Bij de eerste
schermutselingen loops.i ze teer naar
Ge kunt er veel
nut uit trekken
