OP EEN VISCHBAK NAAR IJSLAND
Het overlijden van den H.Vader
De Btegeeringscrisis in ons Land
SOLDAAT POETS UW TANDEN
LEERRIJKE REPORTAGE
WEL TE RUSTE!
Bij het verscheiden
van Z. H. Paus Pius XI
door JEF VAN WTNSBERCHE
Heiligverklaringen door Pius XI
Een lange lijst
Het werk van den grooten Paus
De Militaire overheid en het Roode Kruis
zorgen voor hetere tand* en mondhygiëne.
Voor eiken soldaatEen tube tandpasta
en een lieven glimlach.
Bericht can onze Lezers
IN ENKELE REGELS
VERVOLG VAN BLAD)
Hel ter vereering opgebaard stoffelijk ©verschot van Z. H. Paus Pius XI in de
Sacramentskapel van St-Pietersbasiliek.
Den Zondag defileerden reeds honderd-
duizsnde personen voor het lijk van
Pius XI, in de St Pieterskerk. Maandag
werd het lijk nog tentoongesteld van 8
tot 17 uur en den Dinsdag tot 's middags,
De geloovigen sliepen tot op de trappen
vap de St Pieterskerk om dan toch de
kerk binnen te geraken des anderendaags.
Men schat dat meer dan een millioen ge
loovigen een laatste hulde brachten aan
den hooge Afgestorvene. Geruischloos, In
drukwekkend, togen zij in eindelooze
rijen voor het lijk van Paus Pius XI.
Het voorbijschuiven van die honderd
duizenden was een niet te overtreffen be
tuiging van liefde.
Dinsdag middag werden de deuren dan
gesloten en van dan af mocht niemand
meer de kerk binnen. Duizenden stonden
nog te wachten op het plein.
DE BEGRAFENISPLECHTIGHEDEN
VAN Z. H. PAUS PIUS XI
EEN EENVOUDIGE TOCH
ONTROERENDE PLECHTIGHEID
In den namiddag dan van Dinsdag
heeft het Vatikaansch Kapittel dat alle
kanunnikken van St Pieter bevat, verga
derd in de sacristie om zich van daar
naar de Sacramentskapel te begeven.
De stoet van kanunnikken werd voor
afgegaan door het Kruis. Aan den kop
van den stoet stapte de kanunnik bis
schop. Dan volgde Kardinaal Pacelli,
aartspriester van de basiliek in rouwge
waad met witten mijter.
De edelwachten, die aan weerszijden
van de katafalk de wacht hielden, verwij'
derden zich bij de aankomst van de ka-
nunnikken die het Miserereaanhie
ven, en een laatste maal het stoffelijk
overschot van den Heiligen Vader zegen
den.
Dan werd het lijk gelicht door de se
diarrien de lijkstoet zette zich in be
weging. Die stoat bestond uit de kanun
nikken omringd door edelwachten en
Zwitsersche wachten en door kloosterlin
gen die flambouwen droegen.
Dan volgden de verwanten van den
Paus, de prelaten en de edellieden van
fiet Vatikaansch Hof.
Op den doortocht knielden de talrijke
gencodigden die toegang hadden verkre
gen in de basiliek.
De Kardinalen droegen paarse gewaden.
Alle leden van het diplomatiek korps
waren tegenwoordig alsmede de leden van
den Romeinschen adel.
Het stoffelijk overschot van den Paus
Werd neergezet tussehen het altaar van
de belijdenis en liet altaar van de kathe
draal. De laatste lijkgebeden werden ge
zongen. Een kanunnik zegende de drie
dubbele lijkkist, wijl een andere het
Rogito bad en een korte lijkrede hield.
Dit deed Mgr Bacchi, die de verdiensten
van den Paus opsomde alsmede de voor
naamste gebeurtenissen tijdens het pon
tificaat van Pius XI.
DE KISTING VAN HET LIJK
Daarna werd het lijk gekist. Het li
chaam van Paus Pius XI werd neergelegd
in Cl kist van cypreshout met zijde ge
stoffeerd. Op het deksel van die kist is
een kruisbeeld van eikenhout ingewerkt.
Kardinaal Bocca, aartsbisschop van
Bolcgna, oudste der Kardinalen dcor Paus
Pius XI benoemd, bedekte het lichaam
van den Paus met een grooten rooden
sluier .en plaatste eveneens in de kist een
verzegeld perkament, dat ingesloten is in
een cylinder van ijzer en waarop de voor
naamste leiten tijdens het pontificaat
worden opgesomd.
Die eerste kist werd toegenageld. Zij
werd dan geplaatst in een looden kist, die
vier kwintalen weegt. Op het deksel van
die kist is een doodskop gegraveerd boven
twee gekruiste beenderen. Ook de wapens
van den Paus zijn op dit deksel gegra
veerd. Die kist werd gesoldeerd en ge
plaatst in de derde kist van olmenhout.
Die kist is gemaakt uit gebeeldhouwd hout
en vertoont de wapens van den Paus.
De kisten werden gemerkt met de was
ten zegels van den Kardinaal-kamerling
en van den kamerheer.
DE LAATSTE TOCHT
Daarna zette de stoet zich wederom in
beweging.
De Kardinalen defileerden voor de kist
tussehen een dubbele haag van pauselijke
soldaten. Als de stoet de lijkkist was
voorbijgegaan, werd de kist door de
sampietrinie op een rolwagentje voort
geduwd wijl gewijde psalmen werden ge-
tongen.
Da bisschoppen, die brandende kaarsen
droegen, daalden den trap naar de crypte
af, waar het stoffelijk overschot van den
Paus werd bijgezet in een voorloopigen
grafkelder.
Later zal het lijk geplaatst worden in
een graf in de crypte, waar de Paus zelf
zijne plaats gekozen heeft naast den Hei
ligen Vader Pius X en tegenover Kardi
naal Merri del Val.
DE GANSCIIE WERELD BRACHT
PAUS PIUS XI
EEN GROÖTSCHE ROUWHULDE
Uit alle landen der wereld en bijna door
alle Staten werd nulde gebracht aan Z. H.
Paus Pius XN bij zijn afsterven.
De gansche H. Kerk betreurt in Hem
een welbeminden en glorierijken Opper
herder en Vader.
Maar na de hulde gebracht door de
H. Kerk is deze gebracht door de menigte
geloovigen die het lijk van den H. Vader
kwamen groeten in de Vatikaansche basi
liek wellicht nog de innigste van alle
andere.
Staatshoofden en Regeeringen van om
zeggens alle staten betuigden hun rouw
beklag.
Onze Vorst deed bij Mgr. Micara zijn
ïouwdeelneming uitdrukken, onmiddellijk
na het vernemen van 's Pausen overlij
den.
De Prins van Piernont en Graaf Ciano
gingen .et lijk van Paus Pius XI een
laatste maal groeten. Mussolini maakte
zijn rouwbeklag en verklaarde dat het
afsterven van Paus Pius XI een groot
verlies was voor de Kerk en voor de Ita-
liaansche Natie.
In de Fransche Kamer en Senaat werd
een openlijke hulde gebracht en de zit
tingen van beide wetgevende Kamers wer
den geheven nadat de Regeering zich bij
de woorden van hulde had aangesloten.
Hitier maakte ook zijn rouwbeklag over
aan den Pauselijken Nuntius te Berlijn.
De Engelsche pers bracht een groote
hulde aan Paus Pius XI, een «verdedi
ger van de menschheid
De Voorzitters van Kamer en Senaat
van Italië gingen het stoffelijk overschot
van den H. Vader groeten.
De Koning van Engeland zond een te
legram van rouwbeklag aan Mgr Pacelli.
Het Kongres der V. S. van Amerika
schorste zijn zitting nadat een laatste
hulde werd gebracht aan de afgestorven
H. Vader. Alle leden aanhoorden deze
hulde al rechtstaande.
Ook van wege de Protestantsche en
Joodsche hoogere overheden werd een
laatste hulde gebracht aan de afgestorven
H. Vader.
Het Belgisch Hof evenals het Italiaansch
Hof besloot den rouw te dragen bij dit
overlijden voor den duur van acht dagen.
In alle Katholieke kerken der wereld
werden diensten gecelebreerd voor Z. H.
Paus Pius XI.
In veie landen werden, ten teeken van
rouw, de vlag halftop geheschen aan alle
openbare gebouwen.
De Nederlandsche Kamer en Regeering
brachten ook een hulde aan Paus Pius XI.
Zelfde gebeurde in Luxemburg.
Hr Negrin, hoofd van de Spaansche
Roode Regeering zond een telegram van
rouwbeklag. De hulde van dien man die
aan het hoofd staat van een Regeering
die duizenden priesters en kloosterlingen
heeft laten vermoorden, moet wel als on
beschaamd aanzien worden.
Na de bijzetting in de crypte werden de
geloovigen toegelaten er te defileeren per
groepjes van 20 personen. Seminaristen
van alle rassen lossen zich af bij de doo-
denwake in de crypte.
DE VERKIEZINGEN
VAN EEN NIEUWEN PAUS
HET CONCLAAF ZOU OP 1 MAART
EEN AANVANG NEMEN.
Nu Paus Pius XI is overleden dient een
nieuwen Paus gekozen. De opvolger van
de afgestorven H. Vader moet worden
aangeduid door het Conclaaf dat binnen
enkele dagen zal moeten geopend worden..
Dit Conclaaf moet gehouden worden op
zijn vroegst 15 dagen en op zijn laatst 18
dagen na het verscheiden van den Paus.
Naar verluidt zal het gehouden worden
op I Maart.
Iutusschen is het Kardinaal Pacelli die
de zaken der Kerk beheert, hierin bijge
staan door een college van 3 Kardinalen.
Het H. Conclaaf van Kardinalen dat
een opvolger van Paus Pius XI moet kie
zen telt thans 62 leden, waarvan 35 Ita
lianen, 6 Franschen, 9 Spanjaarden, 3
Amerikanen, 4 Duitschers, 1 Pool, 1 Tche-
cko-Slowak, 1 Engelschman, 1 Argentijn,
1 Belg, 1 Braziliaan, 1 Canadees, 1 Hon
gaar, 1 Ier, 1 Portugees en 1 Syriër.
Intusschen worden alle voorbereidin
gen getroffen voor het Conclaaf.
De datum waarop dit gehouden wordt
werd door Paus Pius XI zelf verlaat om
toe te laten dat alle Kardinalen over de
gansche wereld verspreid den tijd zouden
hebben tijdig te Rome toe te komen.
Twee en zestig vertrekken worden in ge
reedheid gebracht en gemeubileerd.
Het Conclaaf kan geldig een nieuwen
Paus verkiezen van het oogenblik dat
meer dan de helft van de Kardinalen aan
wezig zijn. Een Conclaaf duurt tot een
meerderheid van 2/3 der stemmen gevon
den wordt voor een kandidaat. Voor de
Pausen Gregorius XV, Julius II en
Eugeen IV duurde het Conclaaf slechts
een dag. Dit dat Paus Pius XI verkoos
duurde 4 dagen, dit van Gregorius XVI,
in 1830, duurde 53 dagen en dit van Paus
Benedictus XIV, in 1740, duurde niet min
dan zes maanden en 2 dagen, en gaf aan
leiding tot 368 stemmingen. Binst al dien
tijd hadden de Kardinalen niet de minste
betrekkingen met de buitenwereid.
Binst hét Conclaaf leven de Kardinalen
afgezonderd van de wereld. Alle deuren
van de vertrekken waar het Conclaaf ge
houden wordt zijn van buiten gegrendeld.
Voor de verkiezing van het Pausschap
worden twee derden der geldige stemmen
vereischt. Heeft de nieuw gekozene zijn
instemming betuigd dan maakt hij on
middellijk bekend welken haam hij als
Paus zai dragen.
Geen enkele wet verbiedt dat ook niet
een katholieke man, die niet verdacht
wordt van ketterij of sidonie, tot Paus te
kiezen, ook al is hij een leek. Het is ook
niet vereischt dat de nieuwe Paus een
Italiaan weze.
Sederteeuwen evenwel, sedert Paus
Urbanus VI werden alleen Kardinalen tot
Paus verkozen. Het is ook heel lang gele
den dat een niet-Italiaan Paus is geweest.
De verkiezing gaat door in groote nauw
keurigheid en plechtigheid.
Wanneer geen enkele kandidaat de ver-
eischte twee derden der stemmen heeft
behaald worden de briefjes samen met nat
strooi in een oven verbrand. De walmende
rook hierdoor ontstaan, die opstijgt uit
den schoorsteen boven de Sixtijnsche ka
pel, verkondigt aan de menigte die-te
wachten staat, dat nog geen nieuwe Paus
werd verkozen.
Wanneer dan eindelijk een kandidaat
verkozen wordt worden de stembriefjes
verbrand zonder stroo noch hooi, zoodat
slechts een dun blauw wolkje opstijgt uit
den schoorsteen, en dan weet de wach
tende menigte dat een nieuwe Paus is ver
kozen.
De gekozene wordt onmiddellijk gehuld
in de Pauselijke gewaden en ontvangt hij
de hulde van de Kardinalen, dit alles ge
paard met groote plechtigheid, en van op
de Middenlogia van de St Pietersbasiliek
wordt aan het volk medegedeeld Wij
hebben een hieuwen Pausen wordt zijn
naam verkondigd. Spoedig verschijnt
daarop de nieuwe Paus zelf op het balkon
om voor de eerste maal de zegen Urbi
et Orbite geven. Naar alle waarschijn
lijkheid zal de Radiopost van het Vati-
kaan aanstonds na de kiezing den nieu
wen Paus bekend maken.
Daarna wordt de nieuwe Paus op een
prachtigen draagstoel naar de St Pieters
kerk gedragen waar een grootsche gods
dienstige plechtigheid plaats grijpt.
Wie nu de nieuwe Paus zijn zal kan
niet worden voorspeld. Wachten wij dus
geduldig de uitspraak van het H. Conclaaf
af, om hierop antwoord te geven.
DE GROOTE ENCYCLIEKEN
VAN PIUS XI
QUAM PRIMAS van 11 Dec. 1925, over
Christus' Koningschap;
MISERENTISSIMUS REDEMPTOR V.
8 Mei 1928 over het algemeen eerher
stel aan 't H. Hart van Jezus;
MENS NOSTRA van 20 Dec. 1929, over
de geestelijke afzonderingen;
DIVINI ILLIUS MAGISTRI» van 11
Dec. 1929, over de christelijke opvoe
ding;
IX.
Wel te ruste! zeg ik zachtjes.
Dan is het stil... heel stille zeifs.
Dat wordt nu mijn eerste nacht op een
vischbak. Ik doe me even geweld aan
om er aan te denken, om te vinden, diep
in mezelf, wat daaraan nu speciaals is.
De kooi die voor mij als op maat sclüjnt
gemaakt te zijn? Het feit dat ik nu eens
een nacht zonder lakens zal slapen? Het
vreemde, geen eigen kamertje te hebben,
om er zich ie ontkleeden, om er zich eens
rustig te onttrekken aan de blikken en het
gezelschap van wie ook?
Vreemd... In feite komt bier op den
vischbak me alles heel gewoon, hoogst
natuurlijk voor. Ik verbeeld het me even
anders: dat ik niet genoodzaakt zou zijn
mijn broek, vest, jas, boord en das aan
denzelfden wandliaak van een mede
passagier te hangen; dat ik over een per
soonlijke, kleine maar komfortabele ka
juit zou beschikken; of dat ik minstens
een eigen lampje zou hebben ln mijn
citrcenkist, om naar hartelust wat te kun
nen lezen in minstens gedeeltelijke af
zondering..
Meer bizonders kan ik me nu niet In
denken. Zelfs dat komt me nog onge-
wenscht voor; het geeft me een onprettig
gevoelen, het geeft me den Indruk dat
alles dan veel minder natuurlijk zou zijn,
dat het dan als 't ware een gevernist
visschersleven zou worden, gemonteerd
voor één of ander dandy-film, die wel de
uiterlijke verzorging geeft, maar waaraan
de ééne ware, de echt kloppende ziel van
't groote visschersleven ontbreekt.
Er moet niets veranderen! Het is goed
zoo! Best! Thuis en op de passagiersboot
zijn we aan veel te veel fikfakjes gewoon,
die er allemaal ragfijn op berekend zijn
ons zoete illusies te verschaffen, die
formidabel toch! ons tot ontevredene,
luilakkige kreaturen omvormen. Thuis
willen we toöh een zacht veerend breed
bed! Hier liggen we praktisch gespro
ken op harde planken, gekneld tusscnen
planken. Ik probeer hier mijn knieën wat
naar mijn kin op te trekken... te ver
geefs: ik moet languit gestrekt blijven
liggen. Ook dan nog wanneer ik me ge
weld aan doe om 't mij wat gemakkelijker
te maken, om vrij te komen van die af
mattende fakirhouding.
Thuis eischen we toch kraak heldere
lakens! Hier hebben wij vreemde oude
dekens over on2e bloote voeten, weidra
over onzen kin, misschien straks in den
slaap streelend over onze lippen. Dekens
die, wie weet waar opgeborgen lagen. De
kens, waaronder wie weet wie gelegen en
geslapen heeft. Dekens... laten we het eer
lijk bekennen, die er heel wat minder
degeljk uitzien als dezen die thuis voor
't strijken gebruikt wordt. Hier kan er
geen kwestie zijn van fat-maniertjes of
fat-verwenningen. Geen chi-chic! Wat
is 't? Een deken dient toch om het
lichaam, dat van zware en knellende kiee-
dingsstukken is verlost, tegen de nachte
lijke koude te beschutten? Welaan dan,
die visschersdekens hier zullen mij tegen
de nachtelijke koude beschutten. Waarcon
heb ik dan te chicaneeren over duizend
en één onnoozelheden. Wanneer ik een pa
tisserie binnen ga, aan een tafeltje plaats
neem, mij een koffie met gebakjes bestel...
dan vraag ik de juffrouw toch ook niet:
Juffrouw zijn de gebakjes uit propere
bloem gebakken? Kan u me verzekeren
dat er geen muis in genesteld heeft? Noch
kakkerlakken? Kan u mij garandeeren
dat melk, water en suiker welke ervoor
gebruikt werden, vrij van ziektekiemen
waren? Vertel me eens of den pastei
bakker zeer reine handen had toen hij
die gebakjes in vorm bracht! Was zijn
adem toen niet vies, ziekelijk?
Bah! Hoe misselijk zooiets in te
denken! Dat is het leven toch onmogelijk
maken! Dan kan men werkelijk in niets
geen vertrouwen meer hebben! Dan kan
Je wel iedere sekonde de politie opbellen
en haar vragenHeer Kommissaris, bent
u er absoluut zeker van dat ik ongehin
derd over straat kan? Dat ik geen gek
zal ontmoeten die in een waanzinsvlaag
mij een vllemscherp mes tussehen de
schouderbladen zal stooten? Bent u er ab
soluut zeker van dat geen enkel straat
plekje, geen enkel gevelstukje dynamiet
bevat dat op het uur H. van één of an
deren anarchist 'n heele wijk in de lucht
zal laten stuk springen?
Zooiets denken is getuigenis geven van
te veel zenuwen, of minstens van te ge
voelige zenuwen. Zulke achterdocht is het
eerste visum om in een krankzinnigen
gesticht terecht te komen. Dan kan Je
den barbier, die je aan 't scheren is, even
goed wantrouwen: stel je even voor dat de
vent het een moment los in 't hoofd
krjgt alles is toch mogelijk en je
dan met 't vliemscherpe mes rats dis
keel doorsnijdt, ir.plaats van je zwijgend
't vel glad te trekken.
Stel je voor...
Hoe je de zaken ook begint te bekijken
en fe draaien, je hebt het werkelijk nog
benijdenswaardig in de citroen-kist op den
vischbak, en de harde planken waarop
Je ligt, de oude dekens die je als dekking
kreeg, hebben minstens op evenveel goed
gelovigheid van je recht als het gabakje
dat je in een fijne zaak verorbert, als den
vreemden man die je toelaat je te scheren
en die je op den hoop toe r.og betalen
moet.
Wij... wij trekken de oude dekens wat
hocgsr over den borst! Nee... zoo is hét
plat op den rug toch niet langer uit te
houden. Wij werken ons op de rechter
zijde. Nu liggen we toch even wat gemak
kelijker! Nu hebben wij tevens een kijk
door de bijna Heelemaal dicht geschoven
deurtjes van de alkoof. Wij zien den mar
conist zitten lezen. Wij zier. aan de zol
dering, tegen de electrische lamp de
mandjes eieren hangen, en een stuk spek.
We zien door de half openstaande alkoven
den kok liggen, met de krul uit zijn mou
stache... Vreemd, zoo'n slapend man! Wat
meer vooraan, bijna vlak over mij, ligt
de loopjongen: wenkbrauwen, neus en
lippen dicht samengetrokken...
Ik haal diep adem... Ik wil niet verder
denken... Ik wil slapen, slapen en mezell
vergeten in het onbewuste... Ik wil sla
pend gelukkig zijn... Ik sluit de moeë
oogen. Nu voel ik beter 't rollen van den
bak: hij ligt nu diep op den kop, komt
dan heel... heel langzaam recht, om plots
met een snok achterover te schokken, en
dan geweldig naar links over te hellen,
weer diep op den kop te liggen, dan wie
gend even op zijn rechterflank te liggen.
Onafgebroken, steeds hetzelfde: op den
kop. achteraan, links, rechts... Maar ieder
rolling is verschillend van de voorafgaan
de, is anders dan de volgende. Het schom
melen en deinen heeft nu, bij kalme zee,
wel een regelmatig rythme. Maar ieder
moment houdt toch eigen verrassingen
voor: een snok, een dieper helling, een
vlugger op- en neerdansen... steeds onver
wachts.
De machlenes tokkedokken ln vlugge
maat...
Wij hebben onze armen, met breeden
elleboog, beschermend onder ons hoofd
gelegd, om te voorkeum dat wij nog met
't hoofd onzacht te0en de houten zijwan
den van onze citroenklst zouden aan-
stooten...
Rollen... rollen...
Je krijgt er een suf gevoelen van: het
hoofd wordt zwaar, de ledematen doen
zich voelen. Wat is het? Is de alkoof te
precies gepast, of moet ik het nog gewoon
worden.
Rollen... rollen... rollen...
Mijn hoofd draalt stilletjes mee... ge
noeglijk!... 't Is me nu precies alsof ik op
een kermisschuitje tjoster, met toeë oogen
en dat ik hoog in de lucht hang, even
nog... roef, en met 'n vaart nu naar be
neden schiet, dan- langzamer achterwaarts
omhooge ga... daar ook even- in de lucht
blijf hangen... dan weer naar -beneden
vaar, schichtig snel... weer omhooge, dan
weer even blijven hangen, opnieuw in 'n
vaart omlage, t dermaal achterwaarts
omhooge, weer even blijven hangen...
weer in een geweldigen zwier omlaag...
Maar bevreemdend: ook sterk hellend
naar rechts, en dan naar de linkerzijde...
Almaardoor opnieuw... almaardoor ver
der... Zonder één minuut oponthoud...
zonder één keer te kunnen op zijn effen
■komen...
Allee... vooruit... balanoeeren, balan-
ceeren!... Nog!... Nog!... Nog!... Nog één
en twintig dagen en nachten lang!... Al
tijd maar balanoeeren!...
Allee!... daar gaan we nog steeds in
goeden vaart... Balanoeeren! Balan-ceeren!
Straks misschien nog wat geweldiger! Nog
wat wilder! Nog wat waanzinniger! Want
stiller kan het niet! Stiller mag het niet!
Er moet vaart in het kermisbootje zitten!
Er moet getjoeterd worden, zoodat alwie
voorbij komt, blijft staan kijken... en
meeroept: Allee! Allee!
(Wordt vervolgd).
(VERVOLG)
OPENBARE VERKLARING VAN
VLAAMSCIIE PARLEMENTSLEDEN
Acht Vlaamsche Parlementsleden, de
Katholieken Fr. Van Cauwelaert, Ver
bist, Orban en Maes, alsmede vier So
cialisten, de HH. Huysmans, Vermey'.en,
Eekeiers en Anseele, hadden de koppen
bij elkaar gestoken en een verklaring
opgesteld, die wij als volgt beknopt kun
nen samenvatten:
De benoeming van Dr Martens tot Lid
der Kon. VI. Academie voor Geneeskun
de werd gedaan met instemming van de
meest gezagrijke Vlaamsche vooraan
staanden. Deze benoeming werd goedge
keurd door gansch Vlaanderen. Een wet
van amnestie werd gestemd, zij moet
worden toegepast. Bij het uitblijven van
een loyale en integrale amnestie wordt
het kwaad niet geheeld. Door de amnes
tie-wet toe te passen heeft de Regeering
haad grondwetteiijken plicht vervuld.
Hierom dient de Regeering bewonderd.
Het debat over het verleden moeten ge
sloten worden.
De groote meerderheid van de Vlamin
gen stonden vijandig tegenover het acti
visme, maar nog een grootere meerder
heid oordeelt nu dat er geen reden be
staat om thans gevolgen te verbinden
met oorlogsfeiten. Een verscheurd Vlaan
deren beteeknt een verscheurd België.
Het activisme is slechts het uitvloeisel
geweest van een eeuw verdrukking van
Vlaanderen. Die voor deze verdrukking
verantwoordelijk zijn, klommen op tot
de hoogste posten van eer en gezag, wijl
de Vlamingen tegen overtreding van de
wetten aangeklaagd, vervolgd en gestraft
werden. Vlaanderen kan dit niet aan
vaarden.
De uiteenzetting van den Heer Mun-
deleer strookte niet met de waarheid.
Aan de Walen wordt niet gevraagd dat
zij de benoeming van Dr Martens zouden
aanzien als een verheugend feit, maar
als een Vlaamsch feit. Het is een feit
waarvoor de Vlamingen de voile verant
woordelijkheid op zich nemen. Vlamin
gen moeten hun cultuurproblemen zelf
een oplossing geven. Waalsche cultuur
problemen eischen ook aalsche oplossin
gen. Wat behoort tot de aalsche bescha
ving, behoort de Walen. Op dit terrein
blijven de Vlamingen afzijdig. Zelfde
houding dient te worden aangenomen
door de Walen. Noch Vlamingen noch
Walen dienen elkanders cultuur niet te
belemmeren.
Het slot der verklaring luidde dan als
volgt:
Wij hopen dat zij zullen gedenken het
geduld dat de Vlamingen hebben ge
toond gedurende de vele tientallen jaren
van een verdrukking welke voor Vlaan
deren de kultureele dood beteekende,
welke voor België een schande was, en
welke het ware Wallonië nooit gewild
heeft.
VLAAMSCHE SOCIALISTEN
EN VLAAMSCHE LIBERALEN
VERGADEREN AFZONDERLIJK
Opvallende feiten zijn ongetwijfeld
ook nog dat zoowel de Vlaamsche Libe
ralen als de Vlaamsche Soicalisten van
Kamer en Senaat elk een afzonderlijke
vergadering hebben belegd.
De liberale Vlaamsche gekozenen keur
den een dagorde goed waarin zij hun
meening uitten dat de taalwetten eerlijk
dienen te worden toegepast, dat de am-
.iifliiaiiBHniiBaiBHaninaiBiiHiiHHHHHiiEaiMiinaniaEMHiiiiiiiiHniBHiHiHHHinAi&HHBniaMannnHHBBasaBiiiH
«CASTI CONNUBIIvan 31 Dec. 1930,
over het rein huwelijk;
QUADRAGESIMO ANNO van 15 Mei
1931, over de Sociale Orde;
LUX VERITATIS. van 25 Dec. 1931,
over het Concilie van Ephese en de
Moeder Gods;
AD CATHOLICI SACERDOTII van 20
Dec. 1935, over het Priesterschap;
«VIGILANTI CURA» van 29 Juni 1936,
over de zedelijke verheffing der film.
to»
We laten hier thans de voornaamste
uitspraken van Z. H. den Paus volgen:
In 1923 werden o. m. Zalig verklaard:
De H. Theresia van het Kindje Jezus en
Robertus Bellarminus, S. J.;
In 1924 werden geen Zalig- of Heilig
verklaringen uitgesproken.
Op 17 Mei 1925 volgde de Heiligverkla
ring van de Gelukzalige Theresia van het
Kindje Jezus.
Op 21 Mei 1925: Heiligverklaring van
Petrus Canisius, S. J.
Op 31 Mei 1925 Heiligverklaring van
den Gelukzaligen J. M. Vianney, pastoor
van Ars.
Op denzelfden dag volgde de Heilig
verklaring van den Gelukzaligen Joan
nes Eudes, alsmede van Bernadette Sou-
birous.
Op 22 Juli: Zaligverklaring van Jul.
Eymard, stidhter der Paters van het)
H. Sacrament.
Op 16 Mei 1926: Zaligverklaring van
And. Hub. Fournet.
Op 2 Juni 1929: Zaligverklaring van
Don Bosco.
Op 16 Juni 1929: Zaligverklaring van
Claude de la Colombière, S. J.
Op 15 Juni 1930: Zaligverklaring van
Conrad van Parzham.
Op 29 Juni volgde de Heiligvrklaring
van den Gelukzaligen Robertus Bellar
minus, S. J.
Op 16 Dcember 1931 werd de H. Alber-
tus de Groote, O. P., tot de eer der altaren
verheven.
Op 14 Mei 1933: Zaligverklaring van
Gemma Galgani.
Op 8 December 1933: Heiligverklaring
van Bernadette Soubirous.
Van de heiligverklaringen in 1934 ver
meiden we nog:
De heiligverklaring van Don Bosco en
van Koenraad van Parzham.
In 1935 (19 Mei): volgde de Heiligver
klaring van John Fisher en van Thomas
More, terwijl op Paaschdag van het vorig
jaar drie nieuwe heiligen tot de eer der
altaren werden verheven, nl.: een Marte
laar uit Polen, de H. Andreas Bobola,
S. J., die op 17 Mei 1657 door de Kozak
ken op allerwreedaardigste wijze om het
leven werd gebracht.
Verder werden op Paaschdag van het
vorig jaar heilig verklaard een Minder
broeder uit Spanje: de Horta en de H.
Joannes Leonard!, de stichter van een
kloostercongregatie die op 19 Oktober
1609 te Rome is overleden.
Pius XI was ongetwijfeld een man van
studie. Vanaf zijn Jeugd degelijk ge
schoold, had hij het groote geluk zijn
theologische studies te doen ten tijde van
Leo XIII. Dit was toch het groote tijd
perk der heropleving van de theologische
wijsbegeerte. Hij kende daar als leer
meesters de Paters Liberatore, Kleutgen,
Mazella en Belarinl, vooraanstaande
geesten op gebied van de wijsbegeerte.
Als bibliothecaris van de Ambroslaan-
sche en Vatikaansche bibliotheken, had
hij ruimschoots de gelegenheid om zijn
wetenschappelijke kennis uit te breiden,
en daar kreeg hij ook dien nuchteren kijk
op menschen en gebeurtenissen die hem
later zooveel nut zou opleveren.
Een zijner geliefkoosde spreuken was
dan ook: Historia Magistra Vitaede
geschiedenis is de leermeesteres van het
leven.
De bestudeering van de geschiedenis
kweekte bij hem de eigenschap, van zoo'n
groot nut voor een Paus, om de gebeur
tenissen tot him juiste waarde te herlei
den. Onlangs nog wees hij hierop, erbij
voegend dat zoo bitter weinig menschen
iets uit het verleden trachten te leeren.
Als bibliothecaris ook, kwam hij in aan
raking met de grootste wijsgeeren der
wereld die hem leerden hoogschatten.
Ook de reizen, die hij van ambtswege on
dernam, waren voor hem van groot nut.
Hij leerde vreemde talen spreken, een
kennis die hem later zeer van pas zou ko
men bij het ontvangen van de groote en
talrijke bedevaarten. Wanneer Zijne Hei
ligheid de geloovigen uit verre landen in
hun taal toesprak, maakte dit een gewel
digen indruk op hen.
Buiten de vrije uren, die hij aan het
uitoefenen van zijn priesterlijk ambt
wijdde, voornamelijk aan jeugdwerken,
trad hij weinig op in het openbaar. Hij
leefde als in een observatiepost, van waar
hij de wereld als van uit de hoogte leerde
kennen en schatten. Zoodoende werd zijn
benoeming tot Apostolisch Visitator van
Polen een zware last, omdat Hij zich nu
als man van studia en wetenschap met
diplomatieke en politieke vraagstukken
moest gaan bezighouden. Dit vertrek naar
Polen, was voor Achilles Ratti, als zoon
ook een zwaar offer. Hij liet in Italië zijn
oude moeder ziek achter, en zou ze ten
slotte niet meer levend terugzien.
Dan volgde het leven zijn loop. Hij
werd Nuntius, Kardinaal en Aartsbisschop
totdat het conclaaf hem lij 1922 tot de
pauselijke waardigheid riep. Op 6 Fe
bruari verkozen greep de plechtige Paus-
kroning op 12 Februari 1922 plaats.
Het waren zware oogenblikken voor den
nieuwen Paus. De wereldoorlog was wel
geëindigd, maar de sociale en economi
sche gevolgen begonnen zich duchtig te
laten gevoelen. En de lijdende mensch
heid keerde zich tot den nieuwen Paus
die reeds zooveel blijken van wijsheid en
bemiddeling had gegeven. De eerste
oogenblikken van Zijn Pausschap wezen
trouwens reeds op het ideaal dat Hij zich
had gesteld: vrede brengen en doen
voortduren in Christus.
Zijn drie voorgangers op den troon van
Petrus hadden hun eersten zegen gege
ven vanaf het binnenbalcon der Sint Pie
terskerk, doch Pius XX betrad het buiten-
balcon. In een boodschap aan de wereld
legde Hij daarna dit nieuw gebeuren uit.
Hij wilde zijn zegen schenken, niet alleen
aan de personen op het Sint Pietersplein
aanwezig, niet alleen aan Rome en Italië,
doch aan alle landen en volkeren, met
den wensch en de boodschap dat de alge-
meene wereldvrede door eenieder zoo vu
rig verlangd, zou heerschen.
In Zijn Kerstboodschap van 1922 ont
vouwde Zijne Heiligheid het programma
van Zijn Pausschap: Hij wilde de Vrede
van Christus in het Rijk van Christus.
Gedurende zeventien jaren heeft het
zichtbaar opperhoofd van de H. Kerk met
een ijzeren wilskracht aan de uitwerking
van dit programma gearbeid.
De uitwerking van dit programma ge
beurde op twee wijzen:
Vooreerst herinnerde Hij de stervende
volkeren de grondslagen die de vrede en
orde moesten brengen ln gemeenschap en
staat. Zoo verschenen jaar op jaar de
Pauselijke Brieven, waarin Hij als grond
oorzaak van alle kwaad het laïcisme aan-
kloeg, dat de godsdienst trachtte weg te
vagen uit de samenleving. De Vader van
alle geloovigen toonde aan hoe men de
familie, de staat, gemeenschap en econo
misch leven weer opnieuw moest door
drenken van geestelijke princiepen, zoo
men de huidige samenleving op een hoo-
ger peil wilde brengen. Daar alleen toch,
waar Christus en Zijn voorbeelden wor
den nagevolgd, kan vrede en eendracht
heerschen.
Door het sluiten van een reeks concor
daten heeft Pius XV ook metterdaad aan
het Vredeswerk gearbeid. Want, vrede,
orde en ware beschaving werden ook be
dreigd door innerlijke twisten en moei
lijkheden in de verschillende landen, door
de mentaliteit van Kulturkampfdie
heerschte. Concordaten en andere over
eenkomsten van geestelijken aard waren
de krachtigste middelen om tot innerlijke
vrede te komen en orde en beschaving te
verhoogen.
Zoo is bijv. het accoord door Zijne Hei
ligheid met Italië "gesloten van zeer groot
belang, zoowel van uit geestelijk als po
litiek standpunt bezien. De moeilijkheden
tussehen Kerk en Staat gerezen, sinds de
Pauselijke staten aan de Kerk ontnomen
waren, werden zoo opgelost en de Itali-
aansche katholieken zagen hun gewetens
vrijheid door den Italiaanschen staat ge
waarborgd. De overeenkomsten van La-
teranen waren een groote stap vooruit
tot het bevestigen van den vrede. Het
Romeinsch vraagstuk toch, had aan de
Katholieke Kerk in Italië zware slagen
De inspanning van het Belgische Roode
Kruis tot verbetering van de openbare ge
zondheid is spreekwoordelijk geworden.
Het baart dus ook geen verwondering, dat
het Roode Kruis gedacht heeft aan de
verbetering van den gezondheidstoestand
van de soldaten.
De militaire overheden, bewust van het
groote belang van een hygiënische mond-
verzorging van den soldaat, hebben beslo
ten aan eiken militair onder de wapens
een tandenborstel uit te reiken. Deze
overhandiging zal nog nuttiger gemaakt
worden door een opvoedende voordracht.
Bij deze gelegenheid heeft het Belgische
Roode Kruis de gelukkige gedachte op
gevat aan eiken soldaat een tube tand
pasta, gratis geleverd door de firma Col
gate, uit te deelen.
Deze uitdeeling van tandenborstels en
een tube tandpasta heeft thans in de
Mahieu-Kazerne te Oostende plaats ge
had.
De ijverige lokale sektie van het Roode
Kruis was vertegenwoordigd door den
Heer Eugène Devreese, ondervoorzitter,
den Secretaris, den Heer Victor Van
Houtte en den Heer Boonen.
Na een opvoedende voordracht door
dokter Van Belle werd aan de vertegen
woordigers van elke eenheid een aantal
kostelooze tandpasta-tubes uitgedeeld.
Dit initiatief van het Belgische Roode
Kruis, gesteund door de fabrikanten van
de bekende Colgate-Tandpasta, dié ge
heel en al voldoet aan de vereischten die
men kan stellen aan een volmaakt hygië
nisch produkt, is een lofwaardige poging
om den jongen soldaat de gewoonte van
mond- en tandvèrzorging éigen te maken.
Deze opvoeding beteekent een belangrijke
stap voorwaarts in het streven naar bete
re volkshygiëne.
Een tandenborstel en een tube tandpasta worden thans
uitgereikt aan eiken soldaat. (Beslissing van de militaire
overheden en het Roode Kruis van België). Een prachtig
bewijs van de kwaliteit van Colgate-tandpasta, die bij deze
officieele uitdeeling behoort!
Wij bieden U een kosteloos staal aan van de Colgate-tand
pasta, welke thans aan de soldaten wordt uitgereikt. Het
is voldoende ons uw naam eu adres op te geven, met bij
voeging van 0,50 fr. in postzegels voor verzendingskosten,
liet staal zal U kosteloos toegezonden worden. Het adres
voor de aanvraag is: Colgate, Cantersteen, 47, Dienst N» 48,
te Brussel.
toegebracht, maar dat niet alleen, gansch
de wereld leed in zekere mate onder deze
voortdurende vijandigheid.
Onder de regeering van Paus Pius XI
verhoogde ook het aantal diplomatieke
vertegenwoordigingen van het Vaticaan
van 28 tot 37. De toekomst zal uitwijzen
wat groote voordeelen dit verduurzamen
van de betrekkingen tussehen Vaticaan
en groote en kleine mogendheden heeft
meegebracht.
Pius XI was de Paus van de verzoening.
Verzoening met de afgescheurde kerken,
door overal toe te geven waar het moge
lijk was, alleen onverzettelijk op gebied
van beginselen.
Verzoening tussehen de standen door
Zijn Encycliek Quadragesimo Anno
Verzoening door Zijn Vaderlijke tus-,
schenkomst in innerlijk verscheurde lan
den.
Hij was ook de onvermoeibare strijder
van Christus.
Geen priester heeft zooveel gepredikt
als Zijne Heiligheid. Hij wees de geloovi
gen op het groote nut van de moderne
wetenschap en haar toepassingen om de
uitbreiding van het Christi-rijk te bevor
deren.
Bij het verscheiden van dezen grooten
Paus, ontvalt ons katholieken een groot
en nobel voorbeeld, maar zijn woorden en
daden blijven in ons hart cn in onze wer
king gegrift. Pius XI was de vaandeldra
ger van het geestelijke dat overal het
materialisme overwint. Hij weerlegde
metterdaad de thesis als zouden alleen
groote bewapeningen het recht en de vre
de kunnen waarborgen. Zijn voorbeeld
heeft school gemaakt en veel navolgers
gevonden, doch elke christen, dien naam
waardig moet als eenig doel bezitten:
rechtvaardigheid en vredelievendheid.
Dan zal de groote wensch, het groote
ideaal van dezen Zichtbaren Plaatsver
vanger van Christus die heden naar Zijn
Meester is weergekeerd, verwezenlijkt
worden. Dan zal de vrede weer opnieuw
tussehen de menschen heerschen, en deze
vrede, geboren uit rechtvaardigheid en
broederliefde, zai de vruchtbare grondslag
zijn voor de economische en sociale or
dening en de herleving van onze christe
lijke beschaving.
nestiewet een voldongen feit is waar
mede dient rekening gehouden, maar
aanschouwen niettemin de benoeming
van Dr Martens een grove dwaling, al
hoewel deze benoeming geen aanleiding
geven mag tot verdere gevaarlijke tegen
stellingen tussehen Walen en Vlamingen
en dat andere vraagstukken meer drin
gend zijn.
De Vlaamsche Socialisten waren de
meening toegedaan dat er nu geen
spraak meer kan zijn van het ontslag
van Dr Martens en de eisch werd gesteld
tot splitsing van het Ministerie van
Openbaar Onderwijs.
SENATOR PIERLOT POOGT
EEN NIEUWE REGEERING
TE VORMEN
HIJ STUIT OP LIBERALE ONWIL
NAAR EEN
TWEELEDIGE REGEERING?
Dinsdag morgen 11. werd Heer Pierlot,
Senator en oud-Minister, geroepen op
het Paleis van den Koning en kreeg \an
den Vorst opdracht de mogelijkheid na
te sporen om een nieuwe Regeering sa
men te stellen.
De Heer Pierlot begon onverwijld po
litieke besprekingen met allerlei poli
tieke personaliteiten. Al spoedig ont
moette hij allerlei moeilijkheden. Het
meest nog stuitte hij op liberale onwil,
die maar niet de benoeming van Dr Mar
tens tot het verleden willen laten behoo-
ren. De liberale kleingeestigheid werd
voortgezet en zelfs werd medegedeeld dat
zij zouden voorstellen de zaak Martens
te onderwerpen aan een soort eereraad.
Daarmede zouden de Vlamingen geen
genoegen kunnen nemen; de benoeming
is een voldongen feit, waarop niet meer
terug te keeren valt.
Hiermede was de Heer Pierlot weeral
in een straatje zonder einde en hij toog
naar het kasteel te Laken om den Ko
ning op de hoogte te brengen van den
toestand en om ontlasting van cle gege
ven opdracht te verzoeken. Koning Leo
pold III heeft de Heer Pierlot verzocht
zijn besprekingen voort te zetten en
nieuwe pogingen aan te wenden.
Aldus wordt verwacht dat gezien den
liberalen onwil, de Heer Pierlot zal uit
zien tot het vormen van een tweeledige
Regeering, met Katholieken en Socialis
ten alleen.
HET VLAAMSCHE VRAAGSTUK
OP DEN VOORGROND
De houding der Fraternellen, Vuui -
kruisers en Liberalen heeft dus niet aea
gewenschten uitslag bekomen, namehjic
het ontslag van Dr Martens, maar heeit
wel het tegenovergestelde teweeg
bracht van vat die lieden eischen. ra
plaats van de eenheid van het land te
bevorderen heeft hun actie enkel tot ge
volg gehad dat de tweespalt tussehen
Vlamingen en Walen heel wat scherper
is geworden en dat het Vlaamsche vraag
stuk op den voorgrond werd gebracht,
en de oplossing ervan dringend is ge
worden. De eenheid onder de Vlamingen
werd erdoor fel bevorderd, wat ons ten
zeerste verheugt.
Zoo mogen wij verwachten dat van
Vlaamsche zijde, zoowel vanwege de Ka
tholieken als van de Socialisten, de split
sing van het Ministerie van Openoaar
Onderwijs en de eerlijke toepassing der
taalwetten zal geëischt worden vooraleer
medewerking zal worden verleend aan
een nieuwe Regeering.
Vlaanderen wil volledige cultuurzelf
standigheid.
Vlaanderen wil ook Grammens uit het
gevang.
De nieuwe Regeering zal voor groote
moeilijkheden worden gesteld. Benevens
het Vlaamsche vraagstuk dient ook nog
een oplossing gezocht voor de financieels
en ekonomische moeilijkheden die nij
pend zijn en die dringende maatregelen
eischen.
Over deze crisis kunnen wij ten volle
bijtreden bij wat De Standaard o m.
schrijft, namelijk onder volgende be
woordingen.
De Liberalen blijven dus de zand
bank van het nationale leven, zij blijven
de nationale tweespalt aanvuren.
Het land zal streng oordeelen over
deze aanmatiging van de Liberalen. Zij
zijn verantwoordelijk voor de verdere
beschadiging van het nationale leven, en
voor al de gevolgen hiervan.
Het geheele Vlaamsche land, eensge
zind, 't is te zeggen de vijf achtsten van
België, eischt vastberaden het doodeen
voudig behoud van Dr Martens als lid
van de Koninklijke Vlaamsche Akade-
mie voor Geneeskunde. Voor de Vlamin
gen is dat geval al verouderd en voorbij
gestreefd, er bestaat geen geval Martens
meer, net is al lang opgelost. De verpiet-
terende meerderheid van het land moet
haar wil hebben, niet de dictatuur van
de kleine en onbeduidende parti de la
France.
De Liberalen mogen doen wat ze wil
len, de Vlamingen blijven onbewogen op
hun stuk. En een pacificatie van het op
gewonden Vlaamsche land is slechts mo
gelijk mits omvangrijk Vlaamsch pro
gramma.
De nieuwe Regeering zal den uitbouw
van Vlaanderen's cultureele zelfstandig
heid moeten voortzetten; de officieels
eentaligheid van het Vlaamsche land in
alle besturen en overheidsdiensten rr.et
alle konsekwenties moeten toepassen;
Grammens er direct uitlaten, met am
nestie voor zijn medewerkers. Dat ook
in het leger de wettelijke vervlaam-
sching flink en algeheel zal moeten wor
den ingevoerd. Dat de splitsing der be
sturen logisch zal moeten gepaard gaan
met gelijkheid en eventalligheid voor het
rijkspersoneel. Dat van nu af en strenge
pariteit zal worden in acht genomen
tussehen de Vlaamsche en de Waalsche
vertegenwoordigingen in alle raden en
commissies. En om te beginnen in de re
geering zelf.
En dan is er nog het algemeen pro
gramma van financieel herstel dat alle
aandacht verdient. En het noodzakelijke
behoud van de richting van ons buiten-
landsch beleid.
VERLOOP DER CRISIS
OP DONDERDAG LL.
Donderdag heeft Minister Pierlot zijn
onderhandelingen voortgezet.
Opnieuw werden de Liberalen gepolst
maar zij willen op geenerlei wijze in een
nieuwe Regeering treden zoolang de be
noeming van Dr Martens niet ongedaan
wordt gemaakt.
Bij enkele Katholieken komt er ook een
zekere tegenstribbeling tot uiting om deel
te nemen aan een tweeledige Regeering,
dus met de enkele medewerking van de
Socialisten.
Door La Nation Beigeen La Libre
Belgique werden nieuwe geschiedenissen
opgedischt welke binst den oorlog zouden
zijn gebeurd en die betrek hebben op Dr
Martens. In die bladen werd namelijk be
weerd dat Dr Martens Belgen zou ver
klikt hebben aan de Duitschers, feiten die
tot nog toe niet ten zijnen laste werden
gelegd.
Bij zekere Katholieken heeft dit ook
aarzeling teweeggebracht en zou men
wenschen dat eerst een onderzoek worde
ingesteld over deze aangeklaagde feiten.
Een oplossing van de regeermgscrisis is
dus nog niet in hflt verschiet.
iHsnaaEBBïinaüafSBgiBiacfóuaBEDia
In Zwitserland heerscht de griep op
geweldige wijze. Te Zurich telde men 1600
gevallen op een dag. Fabrieken kouden
slechts op beperkte krachten werken en
talrijke scholen werden gesloten. Aan c:e
leden van den Zwitserschen spoorweg
werden kininetabletten uitgedeeld als be-
hoedingsmiddel tegen de griep.
Té St Martin bij Boulogne, heeft
een vrouw, moeaer van 8 kinderen, haar
man gedood met bijlslagen omdat hij
steeds dronken was en haar en de kinde
ren sloeg. Het twaalfjarig dochtertje haal
de de bijl voor moeder.
