Het Roode Tuintje
De Samenzwering tegen het Britsche
imperium
De Kosten van
den modernen Oorlog
DE OORLOGSTOESTAND IN EUROPA
Duitsche Gewonden uit Polen naar
Duitschland overgebracht
I W I
f
Russische Troepen rukken Polen binnen
Rusland wil de Wit-Russen en de Oekraïners beschermen
DE POLEN VERDEDIGEN NOG WARSCHAU
Hoe de Fransche hoofdstad er in
oorlogstijd uitziet
«DE POPERINGENAAR»
WEEKBLAD: 0 CENTIEMEN.
36' JAAR. - Nr ML
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS
INTERNATIONAAL OVERZICHT
I De Eerste Minister I
van ^eesnenie
1 H. Calinescu vermoord 1
De Belgische Gezant
hij den
Heiligen Steel
De Paus spant zich in voor
menscheBijke oorlogs
methoden
VRAAG aan uw BRIEFDRAGER
EEN POSTABONNEMENT OP
DE POPERINGENAAR
Redevoeringen van Hitler, Chamberlain, Daladier en Rooseyelt
NIEUWE VERZEKERINGEN VAN DUITSCHLAND AAN BELGIE
HET VERLOOP DER GEBEURTENISSEN DAG NA DAG
De toestand
op Vrijdag 15 September
ZONDAG 24 SEPTEMBER 1939.
Uitgever
Sansen-Vanneste, Poperinge.
Telefoon Nr 9. Postch. Nr 155.70.
EEN ABONNEMENT KOST
VAN NU TOT EINDE 1939:
Binnenland 7,50 fr.
Belg. Kongo 11,90 fr.
Frankrijk 11,90 fr. belgUck geld
Engeland 12,60 fr. belgiich geld
Ander landen 17,50 fr.belgiech geld
AlU Medewerken tijtt verantwoordelijk
voor hun artikels.
mmsam
TARIEF VOOR BERICHTEN,
Gewone berichten per regel 1,25 fr.
Kleine berichten (minimum) 5,fr.
2 fr. toel. v. bcr. m. adr. t, bur.
Berichten op 1" bl. per regef 5,fr.
Berichten op 2» bl. per regel 2,50 fr.
Berichten op 3° bl. per regel 1,50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7,fr.
Tc herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
Het goddeloos gemeentebestuur van
bet roode dorpje N... besloot een
«rood bloemenhof je aan te leggen,
tn de hoop de Russen te overdonde
ren.
Natuurlijk stonden een reeks
'dringerder werken op het program
ma: een waterleiding ter bestrij
ding van typhuskoorts..., waschplaat-
sen bouwen..., het landbouwsyndi-
kaat stemmen...
Maar het roode bloemenhofje
was nu eenmaal de droom van die
roode heeren... en dat moest er dan
ook door.
U weet natuurlijk niet wat het
«roode bloemenhofje» is? Slechte
Rus die U bent!!
Eenvoudig, hoor! Midden het dorp
legt men twee parkjes aan. Het eer
ste wordt flink omgespit, bemest, ge
rakeld en bezaaid mét het heerlijkste
frisch groene mos, dat U zich droo-
men kan. En dan komt de beurt aan
de beplanting: mooie heerlijke roode
bloemen. Vuurroode... vlammendroo-
de... allemaal.
Tweede parkje: schijnt uit de wil
dernis overgewaaid! Eén warboel van
distels, netels en ander onkruid. Bloe
men? Nee... dat hoeft niet. Gebroken
flesschen en oude pannen zullen hun
plaats wel innemen...
En nu het voornaamste: twee net-
geschilderde bordjes... 't eerste draagt
als opschrift: «Wat het menschelijk
vernuft vermag!
't Tweede bordje krijgt als tekst:
Ziehier wat die zoogenaamde «God»
vermag.
't Is duidelijk... en opvallend.
U kunt denken dat het aanleggen
van beide perkjes in dat kleine dorpje
uitgroeide tot een heele gebeurtenis!
Iedereen wou zien en van dichtbij
zien!... En waar «groote menschen»
van dichtbij kijken... daar wringen
de kinderen zich door tot op de eer
ste rij...
Zoo kwam het dat de veldwachter
bevel kreeg op Donderdag en Zondag
den noodzakelijken uitleg bij de op
schriften te verschaffen. En die veld
wachter was rood... rood als die bloe
men naast hem... Hij kon zijn liedje
woordelijk en vlot... zooals het hem
van hoogerhand was aangeleerd. Wan
neer de kinderen na zijn uiteenzet
ting nog iets voelen voor dien «zoo-
genaamden God dan moet het ge
loof wel diep in hun kinderziel gean
kerd zijn...
De Jonge Pastoor, een oud-strijder,
die om de acht dagen het dorp komt
bedienen, heeft alras ondervonden,
dat er iets buitengewoons plaats
grijpt.
Onder de catcchismusles zijn de
Jongens woelig... Daar de Kruisdagen
naderden verzocht hij de knapen, God
te bidden voor de vruchten der aar
de... die vruchten die zooveel leed aan
hun ouders kosten.
Pas had de priester het woord «God»
uitgesproken, of de jongens waren aan
!t wikkelen gegaan... Een gesmoorde
lach en een stuk zin had hij nog op
gevangen: ...«God... zie 't hofje».
Onmiddellijk wou hij er meer van
weten:
Welk hofje?
Dat van de gemeenteant
woordt een snaak.
«Wat is daar voor bijzonders
aan?
«Hét bewijst dat God zich met
niets bezig houdt.
«Zoo... Wordt dat daar bewe
zen? Dat gaan we eens van dichtbij
bekijken! Komaan!
De veldwachter was ten zeersten
verwonderd de Pastoor aan 't hoofd
van een zeer druk gesticuleerend
troepje bengels op 't hofje te zien
afstevenen
Zeg, vader Durand, het schijnt
dat gij hier het bewijs bezit dat God
zich om niets van wat op aarde ge
beurt bekommerd?
Zeker! en met het gebaar
van een overwinnaar wijst hij het
tweede parkje aan: «Ziedaar: God»
en de hanci wijzend naar het eerste:
«Ziedaar het menschelijk vernuft.
Prachtig, nietwaar?»
De Pastoor glimlachte.
«Ik bewonder het menschelijk
verstand zoolang het op zijn aange
wezen plaats blijft. Hier echter is het
om er bij te schaterlachen! Luister!
Toen ik naar het dorp kwam reed ik
door een bosch. Heele tuilen en heele
bossen heerlijke bloemekens heb ik er
zien groeien... ontelbare en van zoo
veel soorten... Nooit daar door men-
schenhand gezaaid...
De veldwachter wijst nogmaals het
tweede parkje aan: «Indien er een
God bestaat... dan kent Hij er niets
van!
Stilaan waren er nog kijklustigen
en nieuwsgierigen bijgekomen. Nu zou
de Pastoor stellig niet opgeven.
Zeg, veldwachter, is er water
noodig om die bloemen te doen groei
en?
Natuurlijk, ik zelf besproei die
bloemen.
Wie geeft dat water?
De regen.
«Is het den mensch die den re
gen laat vallen?
Neen... eh...
Wie dan?
Zeg veldwachter is er zon noo
dig om deze bloemen te doen groei
en?
Ja.
«Is het den mensch die de zon
doet schijnen?
Neen.
Wie dan?
v
«Het antwoord brandt U op
de lippen... maar dat alles-zeggend
woord durft U niet uitspreken. Ik zal
het zeggen, ik zal het U toeroepen:
GODGod, wien uw voorvaders
hier aanbaden. God, met al zijn
weldaden, Dien de arme menschen
willen loochenen... God die de heele
wereld op zijn handen draagt. Her
inner U het woord! de mensch wikt,
God beschikt».
Het vat is ontstoken nu gaan wij
het aftappen!
Zeg, veldwachter?
Nog?
«Ja, nog! Want U vergeet het
voornaamste... Indien gras en bloe
men groeien, is het omdat gij het
zaadje aan de aarde hebt toever
trouwd.
«Waarschijnlijk!
«Het zaad!... heerlijk en ver
bijsterend mysterie! Het kleine zaad
je!... daarin zit het leven, het krach
tige, welbepaalde leven, het leven ge
borgen in een nederige gedaante, zon
der uitzicht. In een eikel zit de eiken
boom geborgen... in een kastanje huist
de geheele boom... Heeft de mensch
het zaad gemaakt?
U verveelt me, 'k ga een borrel
drinken.
Nog nooit voorheen hadden kinde
ren naar het godsdienstonderricht ge
luisterd als nu! Gansch opgewonden
leven ze mee! Nooit te voren zagen
ze hun Pastoor zoo vurig en geest
driftig!
«Welkom, wel, mannen, wij ko
men terug naar dit roode bloemen
hofje! En ondertusschen zal ik U ver
tellen waarom God het werk, de moei
te en het zweet van den mensch ge
wild heeft... waarom Hij hem als me
dehelper in zijn scheppingswerk be
geert... waarom Hij hem soms schijnt
te verlaten en overlaat aan zijn lot.
Tot Donderdag aanstaande, hoor!
Bijeenkomst hier ter plaats! En
brengt maar uw ouders mee! 't Wordt
een voordracht voor het heele dorp!
Wat spijtig!... volgenden Donder
dag waren de kleine mannen stipt op
post... doch 't bloemenhofje was ver
dwenen...
De roode geraniums... de roode be
gonia's... de roode rozen... de roode
pioenen... waren verhuisd bij de roode
dames van de roode gemeenteraads
leden...
Alleen het opschrift: «wat het
menschelijk vernuft vermag» was
overgebleven bij het omwoelde park
je... als een kruis op een graf...
Plots besloot een kleine deugniet,
zoo langs zijn neus weg::
Wat het menschelijk vernuft ver
mag? 't Is kapot!
NAAR PIERRE L'ERMVTE.
De Duitsche passagiersboot «Stuttgart» sedert den Poolsch-Duitschen oorlog gansch
omvormd en ingericht in Rood Kruis-bootkwam deze week de Duitsche haven
stad Stettin binnengeloopen en plaatste meer dan duizend gewonde Duitschers aan
wal. Hier hebben we een binnenzicht op die boot. De vroegere eetzaal is in zie-
kenxaal omvormd en tegen elkaar geschoven in rijen staan do kleine bedden
waarin de gewonden den overtocht meemaken.
GENERAAL von REICHENAU
Aanvoerder
der Duitsche troepen in Polen.
FANTASTERIJ.
Uit de wirwar van berichten, me-
dedeelingen en vooral van gissingen,
wordt het steeds bezwaarlijker, om de
ware doeleinden van de groote oor
logsvoerende mogendheden te door
gronden. Alle voorspellingen zijn uit
den booze en velen, die de zaken ta
melijk oppervlakkig beschouwen ne
men hun wenschen voor werkelijk
heid.
Het is effenaf verbazend, om te luis
teren naar het commentaar van de
herbergstrategen, over de inval van
de Russische troepen in Polen. Som
migen erkennen in de Russische tus-
schenkomst, niet een vijandige oor
logsdaad tegen de Polen, maar een
vredelievende bemiddeling, om te be
letten dat de Duitschers nog meer
gruwelen en moorden in Oost-Polen
zouden verrichten. In socialiseerende
arbeidsmiddens spreekt men van een
fijne list van de Russen, om de Duit
schers schijnbaar als bondgenooten
tegemoet te gaan en ze dan zelf aan
te vallen, met man en macht aldus
een kostbare hulp aanbrengend voor
de Franschen en de Engelschen.
Weliswaar heeft de evolutie van de
internationale betrekkingen, tijdens
de laatste weken bewezen, dat alles
mogelijk is, doch de redeneering zoo
als hierboven uiteengezet is op zijn
minst fantastisch te noemen. Men kan
toch onmogelijk spreken van vrede
lievende bemiddeling van de roode
Sovjettroepen, daar waar de ongeluk
kige Polen met kanonnen en mitrail-
leusen in den rug aangevallen wor
den en de Poolsche Regeering beweert
dat haar soldaten zich ook in het
Oosten tegen den nieuwen vijand tot
het uiterste verweren.
Doch al die meeningen moeten we
nemen voor wat ze waard zijn. Van
zoohaast men de toisselende verhou
dingen van een te eng standpunt be
schouwt loopt men gevaar, verkeerde
gevolgtrekkingen te nemen. Alleen het
geheel van betrekkingen die de ge
heele wereld overspannen laten ons
toe, een zeker beeld te vormen, dat
door de ontwikkeling van de krijgs
verrichtingen steeds duidelijker vor
men kan gaan aannemen.
DUITSCHLAND, RUSLAND, JAPAN.
De afsluiting van het Duitsch-Rus-
sisch niet-aanvalspact en de verwe
zenlijking van een Russisch-Japansch
accoord, nopens de strijd aan de Mon-
goolsch-Mandsjoerijsche grens, zijn
gegevens die een ontstellende moge
lijkheid Inhouden. Het is overbekend
dat Rusland en Duitschland van de
eene zijde en Rusland en Japan van
de andere zijde, tot over enkele dagen
of weken, onverzoenlijke vijanden wa
ren, tengevolge van de onoverbrug
bare tegenstellingen in hun weder-
keerige expansiebelangen. Het moeten
wel heel bizondere redenen zijn, die
de drie regeeringen aangezet hebben,
om de hoogergenoemde accoorden te
sluiten. Zeker zijn er onmiddellijke
voordeelen, die o.a. aan Duitschland
en Rusland toelaten hun territorium
uit te breiden ten nadeele van Polen,
en die aan Japan de vrije hand laten
in China. Daardoor herkennen we wel
de afzonderlijke boomen, maar nog
niet het heele bosch.
Er moet nog een gemeenschappelij
ke factor zijn, die de drie landen na
der tot mekaar gebracht heeft: de
gemeenschappelijke vijand, Engeland.
Het Engelsch Imperium beheerscht de
gansche wereld. Het is een reuzenwolk
die de zon verduikt, waarnaar deze
drie groote landen zoégezegd smach
ten. In hun eisch en hun streven naar
ruimte ontmoeten j de drie steeds
dezelfde hinderpaal, d( sluwe, nijvere,
handeldrijvende en J koloniseerende
Brit. Het is de verfoeide Englander
die de Duitschers hun Drang nach
Qsten wil beletten, niettegenstaande
Hitier herhaaldelijk ge hand heeft
gereikt, voor een blijv
king. Het is de kap
gelschman, die in de
den oorlog getracht
munistische Rusland
gen, door een hongert)
t het zoo
de samenwer-
alistische En-
erste jaren na
eft het com-
n val te bren-
okkade en die
de weg bezet naaf hst zoo zeer be
geerde Indie. Het is nog eens dezelf
de wereldheerscher, die door de macht
pilllllllllll!lllllllll!lll!l!lll!!!IIIIM
m
Es JS
g De daders terecht gesteld
MAARSCHALK WOROSHILOW
Bevelhebber
van het Sovjet-Russlscli leger.
van zijn geld China financieel aan
het Westen gebonden houdt en die
moet verdwijnen uit het Verre Oosten
om de Japansche leus <Azie aan de
Aziaten tot werkelijkheid te maken.
DE WERELDORDE.
Deze nieuwe oorlog dreigt aldus het
karakter te krijgen van een titanen
strijd, waarbij de oorlog van 1914-18,
wellicht nog in de schaduw zal ge
steld worden, De geschiedenis van de
laatste drie eeuwen, is deze van een
wereldorde, waarin Engeland steeds
de leiding heeft gehad.
Deze orde is verbroken geworden,
door de laatste oorlog, omdat de lei
der, Engeland aan het wankelen ge
bracht werd. Thans gaat het om de
vernietiging van het Britsche Impe
rium. Maar dat rijk is nog ontzag
wekkend machtig, niet zoozeer door
zijn militaire uitrusting, maar door
zijn onuitputtelijke voedings- en
grondstoffenbronnen, zonder deivelkc
zijn vijanden het bezwaarlijk enkele
jaren kunnen stellen.
Daarin ligt zijn grootste kracht en
door de economische blokkade zal het
trachten zijn vijanden te treffen.
Komt het zegevierend uit den strijd,
dan krijgen we zeker een verstevi
ging van de bestaande icereldorde
waarin Engeland, wellicht in ruimere
zin het Angel-Saksisme (de Vereenig-
de Staten erbij begrepen) de scepter
zïïl blijven zwaaien. Wordt het ver
pletterd, dan is het gedaan met de
bestaande orde en in afzvachting dat
een nieuwe staat wellicht voldoende
machtig wordt om een nieuwe orde
te scheppen, zal de wereld een onze
ker tijdperk doormaken. Wat het ver
loop zal zijn van die strijd kan nie
mand voorzien. We zijn nog maar aan
de inzet van den oorlog. Er zijn nog
zooveel onbekende factoren, die moe
ten opgelost worden: de verdere in
zichten van Rusland, deze van Italië,
de diepere oogmerken van Engeland
en Frankrijk.
De eerste etappe is verwezenlijkt:
Polen is feitelijk uitgeschakeld. Nu zal
de strijd voorgoed gaan losbarsten in
het Westen. Voor ons wordt het meer
dan ooit dringend noodzakelijk, dat
de neutraliteit beschermd worde ook
in het binnenland, tegen deze elemen
ten, die ons in het avontuur willen
meeslepen. 19-9-1939.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
EERSTE-MINISTER CALINESCU.
Donderdag namiddag, te 13.45 u.,
kwam de H. Calinescu, Eerste Mi
nister van Roemenië, per auto huis
waarts gereden. Dicht bij zijn wo
ning werd op hem een aanslag ge
pleegd en werd H. Calinescu even
als een agent van de veiligheid die
voor hem moest zorgen gedood, wijl
de autovoerder zwaar gewond werd.
De daders beschikten over drie
autos en een boerenwagen en met
medewerking van piaveileggers. Een
hunner autos beukte vrijwillig de
auto aan van den H. Calinescu wijl
de boerenwagen over de baan werd
gezet om deze te versperren. Uit
de twee andere autos kwamen jonge
lieden uitgeloopen die talrijke re
volverschoten losten op den Eer
sten Minister en zijn gezellen. De
H. Calinescu werd door niet min
dan 11 kogels getroffen.
De daders trokken er dan per
auto van onder, naar de radiopost
van Boekarest. Zij verwondden den
portier en maakten zich meester
van de micro waarin zij den moord
op den H. Calinescu mededeelden.
Op zelfde oogenblik ontploften
bommen op andere deelen van de
stad.
Een tiental minuten na de aan
kondiging in de radio konden zes
der daders overmeesterd worden in
het gebouw van den radiopost. Een
andere was reeds aangehouden op
de plaats van den moordaanslag.
Twee door de politie vervolgd pleeg
den zelfmoord. Op deze plaats wer
den allen nog zelfden avond te
rechtgesteld. Het waren allen jonge
studenten.
De daders zijn led;; van de IJze
ren Wacht van Codreanu, partij die
ontbonden werd en wier leider bij
een ontsnapping uit het gevang
doodgeschoten werd.
Reeds werd een nieuwe Eerste
Minister verkozen, de H. Baliff. De
Regeering zal de politiek van neu
traliteit voortzetten.
ll!UII!llllllllllllll!lllllllllllllllllllllll!lllllll!!lll!!lll!!!llllllllllll!l!llll
Met de vrede is niets verloren, met
een oorlog kan alles verloren gaan!
Deze woorden van Pius XIJ. komen
ons telkens voor den geest als wij
eens nagaan welke economische ont
reddering de oorlog zal teweeg bren
gen. Het geld, dat door den oorlog
verslonden wordt, zou geheele volke
ren kunnen redden van den econo-
mischen ondergang.
Toén in de eerste uren van den
nieuwen wereldoorlog in de Parlemen
ten van Engeland en Frankrijk ge
stemd werd over het beschikbaar stel
len van nieuwe credieten voor mili
taire doeleinden, werd een tipje op
gelicht van den economischen sluier,
die de oorlog over de schatkist uit
spreidt. Engeland stelde een speciaal
oorlogscrediet ter beschikking van
500 millioen pond sterling. Frankrijk
een bedrag van 69 milliard fr. Hitier
verklaarde in zijn laatste Rijksdag
rede dat Duitschland sedert de her
bewapening begonnen was, hieraan
een bedrag van 90 milliard mark heeft
ten koste gelegd.
Bij de cijfers betreffende de oorlogs-
credieten van Engeland en Frankrijk
moet er den nadruk op gelegd wor
den, dat dit nog slechts speciale
kredieten zijn. Het is nog maar een
bijkomstigheid. Na het falen van de
Ontwapeningsconferentie wordt de
wereld belast met een enorme stijging
van de uitgaven voor defensie. In den
tijd van 1927 tot en met 1931 bedroe
gen de-militaire werelduitgaven te-
samen 20.000 millioen gava gouddol
lars; van 1934 tot 1938 ',na de Ontwa
peningsconferentie van 1932 en 1933)
waren deze uitgaven gestegen tot
33.000 millioen gouddollars. In 1938
werden over de geheele wereld 7.400
millioen gouddollars voor de bewa
pening uitgegeven.
WAT KOST DE OORLOG ZELF.
Deze laatste gegevens hebben be
trekking op den tijd dat het nog vre
de was. Men maakte zich slechts ge
reed. Welke sommen zullen er niet
vergooid worden in den strijd zelf.
Een juiste omvang kan men zich niet
voorstellen. Alleen kan men eenigs-
zins nagaan, aan de hand van gege
vens uit den wereldoorlog 1914-1918,
wat een en ander kosten zal. In het
MBBBBBBBflBBflBBSSaflflBBBBBBBB
Het overhandigen der geloofsbrieven
door den Belgischen gezant bij den Hei
ligen Stoel, Adriaan Nieuwenhuys, was
voor den Paus aanleiding om een verkla
ring af te leggen, waarin hij beide, alles
te willen doen om de oorlogvoerende mo
gendheden menschelijke oorlogsmethoden
te laten aanhangen, tot het oogenblik
gekomen is voor het sluiten van een voor
alle partijen eervollen vrede.
De Paus zeide: wij zullen trachten het
oorlogsleed te verlichten door ons in te
spannen, te bereiken dat de oorlogvoe
renden zich zullen houden aan de volke-
renrechterlijke bepalingen in zake het
voeren van een oorlog, zoodat de burger
bevolking gespaard blijve, de gevange
nen geestelijk verzorgd worden en het ge
bruik van glftgassen worde vermeden.
Verderop verklaarde de Paus: vandaag
verheffen de wapens hun luide stem,
maar desniettemin bidden wij tot God,
opdat deze beproeving zal worden verkort
en de volkeren een nieuwen weg zullen vin
den naar een voor allen eervollen vrede,
voordat het huidige conflikt ontaardt in
een algemeenen wereldoorlog. Tot het
gunstige oogenblik daarvoor is aangebro
ken, zullen wij alles probeeren om 't
leed te verzachten.
Vervolgens besteedde den Paus zijn
aandacht aan de vredespogingen van Ko
ning Leopold. Hij zeide: Wij zijn ervan
overtuigd in Belgie goede medewerkers
aan dezen humanitairen arbeid te zullen
vinden. De Belgische gezant had in zijn
toespraak gewezen op de vredespogingen
van Koning Leopold en de Paus verklaar
de: Deze pogingen zullen van onzen kant
worden voortgezet en wij zijn ervan over
tuigd, dat ook de pogingen van Uwe Hei
ligheid voortgezet zullen worden.
IBBBBBBBBBBBISBBBBIIBBBBBBBBK II
blad «Revue Militaire Générale» heeft
Generaal Velpry na den wereldoorlog
hierover enkele gegevens gepubliceerd.
Het bombardement van Champagne
op 26 September 1913 kostte aan mu
nitie alleen: 40.000 ton munitie, voor
een waarde van 280 millioen goud-
franken. Het bombardement dat voor
af ging aan den aanval van 20
Augustus 1917 bij Verdun, kostte aan
munitie eveneens 280 millioen goud-
franken. De munitie die benoodigd
was voor een aanval op de Chemin
des Dames» in April 1917 en die al
leen door het vijfde en zesde leger
corps van de Fransche troepen ver
bruikt werd, kostte 450 millioen goud-
franken! Zij, die weten welke enorme
sommen de legervliegtuigen, vooral
de bombardementsvliegtuigen kosten,
kunnen zich indenken, wat op één
enkelen dag kan verloren gaan.
En na den oorlog? Geheele steden
moeten worden herbouwd, in vele ge
bieden is de industrie voor jaren ver
nietigd. En dan wordt niet eens een
licht geworpen op de bijna onbere
kenbare sommen, die de staat soms
Veertig tot vijftig jaar lang moet be
talen aan de nagelaten betrekkingen
van de honderdduizenden, die in
dienst van het vaderland gesneuveld
zijn.
OORLOGSVERSPILLING.
In het begin van den wereldoorlog
In 1914 dus, werd in Londen en Parijs
algemeen gedacht dat Duitschland de
oorlog niet zou kunnen vslhouden we
gens gebrek aan geld. Maar deze hoop
werd tamelijk spoedig den bodem in
geslagen. Eenerzijds was Duitschland
toen rijker, als men vermoedde, en
anderzijds nam Duitschiand een cen
trale positie in, waardoor de oorlogs
kosten iets geringer waren dan die
van de Geallieerde Mogendheden.
Maar de hoofdreden is wel geweest,
dat Duitschland de oorlog veel econo
mischer heeft gevoerd, dan de Geal
lieerden. Deze wisten immers dat zij
onuitputtelijke geldbronnen ter be
schikking hadden en daarom werd er
veel verspild. De Duitschers daaren
tegen waren spaarzaam reeds vanaf
het begin van den oorlog. Bovendien
was het opperbevel op één plaats,
hetgeen uit economisch oogpunt van
evenveel gewicht was als van militair
standpunt beschouwd.
Dezelfde politiek van spaarzaam
heid heeft Duitschland nu ook weer
vanaf de eerste dagen van den oor
log toegepast. Alle economische mid
delen worden gelijdelijk verdeeld. Het
gebruik van levensmiddelen en goede
ren wordt bijna geheel door den staat
gecontroleerd.
WAT DE WERELDOORLOG KOSTTE.
In economisch opzicht was de we
reldoorlog ook voor de overwinnaars
een verlies. De directe oorlogskosten
werden geschat op 700 milliard goud
mark, de indirecte kosten zijn niet te
berekenen. De directe oorlogskosten
van de oorlogvoerende landen, allen
omgerekend in goudmarken, bedragen
als volgt:
Groot-Britannie
Duitschland
Vereenigde Stat.
Frankrijk
Rusland
Oostenrijk-Hong.
Italië
Roemenie
Turkije
Belgie
Bulgarije
Servie
173 milliard goudm.
157
150
100
90
82
35
6.4
5.7
4.6
3.3
1.6
Evenmin mag niet uit het oog ver
loren, dat door de wereldoorlog cie
Europeesche alleenheerschappij op de
wereldmarkt verloren ging. De posi
tie van Amerika werd enorm ver
sterkt, maar Japan wordt veelal be
schouwd als het eenige land, dat meer
dan welk land ook profijt heeft ge
trokken van den wereldcoricg. De eco
nomische crisis die zich jaren na den
wereldoorlog deed geiden, was niet
alleen in Duitschland. maar ook in
andere landen onmiddelijk te herlei
den tot een of meerdere van de di
recte gevolgen van den volkerenstrijd
1914-1918: zij vloeide voort uit de fi-
nantleele en economische ontredde
en inflatie, gedwongen oorlogsecono-
ring ten gevolge van oorlcgsschulden,
devaluatie en inflatie, gedwongen oor
logseconomie, economische blokkade
en de vredesdictaten die aan de over
wonnen volkeren werden opgelegd.
■BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB^aB
-«o»-
VBEESELIJKE BESCHIETING VAN
POOLSCHE STAD.
Op het Westerfront maakten de Fran
schen enkele vorderingen, ten Oosten van
Sierck. De Duitschers vernielden de brug
over de Moezel bij Schengen. Een Duit
sche aanval werd afgeslagen bij Perl cn
Duitsche krijgsgevangenen werden ge
maakt. De artillerie trad van weerszijden
in actie.
In de Fransche bladen wordt gemeld
dat indien Hitier gas zou gebruiken de
Franschen een onmiddellijk en verschrik
kelijk antwoord zouden geven.
Londen meldt dat verschillende Duit
sche duikbooten in den grond werden ge
boord.
Op het Poolsche front leveren de Polen
tegenstand tegen de Duitschers te Lem-
berg en bij Warschau.
Uit Poolsche zijde wordt een vreeselijke
beschieting door Duitsche vliegtuigen van
de stad Krzemienic gemeld. Het was juist
markt en een joodsch feest. Talrijke bom
men werden op de stad geworpen wijl een
vliegtuig nog de lieden op de markt mi-
traljeerde met het machiengeweer. Men
telt talrijke dooden en gewonden. De stad
biedt een vreeselijk aanblik.
De diplomatieke vertegenwoordigers die
zich in de stad bevonden teekenden pro
test aan tegen deze beschieting.
Het Italiaansch blad Lavoro Fascista
spreekt met lof over het Fransche leger
en meldt dat talrijke Duitsche vliegtuigen
neergehaald werden.
Het Vatikaan protesteerde tegen de
sluiting van talrijke kerken in Duitsch
land, sluiting bevolen onder voorwendsel
dat de kerken te ver gelegen zijn van
schuilplaatsen.
De Britsche schepen «British Influence»
en «Vancoucer City» werden in den grond
geboord.
De Engelschen sloegen reeds duizenden
ton petroleum, ijzerets, hematielmangaan,
houtpulpt, enz. bestemd voor Duitschland,
aan.
Goebbels, de Duitsche Minister van pro
paganda, laat niets meer van zich hooren.
Hij zou evenals andere Nazi-leiders, in
ongenade gevallen zijn bij het leger cn
bij Hitier.
Naar verluidt werd de Poolsche stad
Siedle volledig vernield en Lublin in brand
gezet. De Duitschers schieten nog op
Poolsche vliegers die pogen neer te strij
ken met hun valscherm.
(Zi« vervolg i' blad.)
Men 1» te Parijs duchtig in de weer om alle monumenten te beschermen tegen
mogelijke luchtaanvallen. Muren vorden opgetrokken in zakje* zand* terwijl alW
vensterramen beplakt worden met reepjes papier om het springen van de ruiten
door de luchtverplaatsing, te voorkomen. Op onzo foto: de bescherming van
«La Danse Yan Carpeaux, voer de opera, die weldra la volledige bescherming*
omhulsel zal gestokeg gorden.
