Eene Fran$aise
DE TWEE
VREDESFRONTEN
De Hervorming van het
Departement van Openhaar Onder
wijs in de Senaatsbesprehingen
Hoe werd er vroeger gevast?
vt Hangt allemaal aaneen
ra
37' JAAR. N' I
Il
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
VERSCHIJNT WEKELIJKS
INTERNATIONAAL OVERXICHT
VREESELIJKE
KOOLMIJNRAMP
te Marchienne-au-Pont
Vlaanderen verwacht een rechtvaardige oplossing
die vrede in het Land brengt
Joarlijkscfte
Geldinzamelingen voor
de Katholieke Universiteit
van Leuven
aww
Hf
WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN
Een Vlaamsch-Nationalist pleit voor verzoening
I
25 Mijnwerkers door verstik
king van den rook omgekomen
«DE POPERINGENAAR
lil
ECONOMISCHE WEERBAARHEID.
AMERIKAANSCHE ROOD-KRU IS-AUTO’S VOOR FRANKRIJK
IBBBBBBBSBBBBBBEBBBBEBBBBBKB
<BBBBBaBB33DQBBBBBBaBBBaBBLiaBflBBBBBB£3BBBBBBB3’J3BaS3BBBa
STEEDS VRIJWILLIGERS VOOR FINLAND
F
Bk' S
Ba
Jr
ZONDAG 11 FEBRUARI 1940.
IE POPERINBENAAR
TARIEF VOOR BERICHTEN,
En ziet, In den nacht van 17 tot 18,
DECEMBER ’39.
ROSKAM.
-•
Zweedsche vrijwilligers hebben in Finland dienst genomen. We zien re hier
pas in Finsch uniform geschouwd worden door een Finsch general
Uitgever
Sansen-Vanneste, Poperintre.
Telefoon Nr 9. Postch. Nr 155.70.
1,25 fr.
S,fr.
Zondag 11 Februari, zal In alle ker
ken van het land de jaarlijksche geld
inzameling worden gehouden voor de ka
tholieke universiteit van Leuven.
IBBBBBSBBBaEM3BS33H3H3EBnBBB
welijks voldoende zijn om ons onaf
hankelijk voortbestaan te verzekeren.
Het wordt de tijd van grootmoedig
heid en offerzin. Niemand blijve te
kort aan zijn plicht.
A. VERBIST,
Voorzitter der K.V. V.
t"? i
HEER GOFENCU
de Roemeensche Minister van
Buitenlandsche Zaken, even
eens op de Balkanconferentie
aanwezig.
In December 11. hoorde zij den brief
van Kardinaal Ver dier aflezen:
Allen voelen dat ons land een bij
zondere bescherming van den hemel
noodig heeft.
In de haardsteden welke de solda
ten verlieten weenen vrouwen en kin-
ders. Wij willen hun tranen drogen.
God in zijn goedheid aanvaardt
dat enkelingen en volkeren zich met
Hem verbinden door toewijdingen
waardoor ze Hem op bijzondere wijze
toebehooren.
Wij maken akkoord: «O mijn God,
indien Gij ons geeft wat wij vragen,
onze dankbaarheid zal zich betuigen
door een daad die uwe goedheid en
onze erkentelijkheid zal bestendigen
de eeuwen door. s>.
Parijs heeft Montmartre gebouwd
na den oorlog van ’70 en ’14.
In de Mariale hoofdstad Lourdes
zullen wij een kerk oprichten bij de
grot.
Zij zond haar milde gifte.
KERSTDAG.
Na de Hoogmis op Kerstdag bad zij
mee den akt van toewijding die in al
de kerken op dien dag voorgelezen
werd.
«Onbevlekte Maagd, onze Moeder,
nederig nedergeknield voor uwe voe
ten vertrouwen wij aan uwe moeder
lijke teederheid en aan uwe almacht
op het Hart van Jezus, onze perso
nen, onze familiën, onze parochiën,
onze bisdommen, onze legers... geheel
Frankrijk.
Wij plaatsen al onze hoop op U.
In naam der priesters, paters en
religieuzen die U zoo beminnen.
In naam der soldaten die een groot
betrouwen in U hebben.
In naam van alle geloovigen, ouder
lingen, vrouwen, kinders, zonder onze
zieken te vergeten die overal zoo vu
rig bidden.
In naam van Frankrijk vertrouwen
wij door dezen akt van toewijding
geheel het land toe.
En na de zegepraal om voor de toe
komende geslachten de gedachtenis
uwer bijzondere bescherming te be
stendigen, beloven wij plechtig in
onze stad Lourdes een kerk op te
richten toegewijd aan de Onbevlekte
Maagd, de Koningin van de Vrede.».
Vurig bad de Fransche oorlogswe-
duwe mee, de weduwe van ’14-18, de
moeder der officieren voor ’39-40,
voor diegene die niet meer zullen
weerekeeren en voor de dooden die
men niet vinden zal.
25,frank.
13,50 frank.
7,frank.
Alle Medewet her s lijn veranlwoofdeliih
voor hun artikels
later naar de Maginot-lijn.
De doode wenkte.
Vader, hier zijn wijwas hun
antwoord.
En zoo werd de fakkel voortgezet
van den eenen oorlog naar den an
deren.
JANUARI 1940.
Liefde acht geen moeite.
Den 17 Januari ging zij In bede
vaart naar Pontmain. Zij ontmoette
er vrouwen, moeders of echtgenooten
van soldaten.
Op dien datum in 1871, 17 Januari,
toen Parijs belegerd was en de slag
geleverd te Le Mans de baan opende
naar de Mayenne in Bretagne, ver
scheen O. L. Vrouw aan de kinders.
Zij loech en droeg een opschrift in
gouden letters: «Mijne kinders, bidt,
God zal u verhooren na weinig tijd.
Mijn Zoon laat zich ontroeren.
Maria toonde een bloedig kruis
beeld.
EEN
POSTABONNEMENT 1940
IN BELGIE KOST:
1 Jaar
6 Maanden
3 Maanden
In den nacht van Woensdag op Don
derdag 1.1., in den mijnput Parent werd
op een diepte van 1220 meter brand ver
wekt in een der schachten doordat een
elektrische kabel vuur vatte.
In bedoelde schacht waren 30 mijnwer
kers aan het werk, die korten tijd nadien
moesten afgelost worden.
(Zie vervolg 2“ blad.)
Dobroedsja. Weliswaar liet Hongarije
zich niet hooren maar dit zwijgen
beteekent allerminst iets noodlottigs.
De verklaring naar aanleiding van de
bijeenkomst Csaky - Ciano, waarbij
Hongarije eveneens zijn territoriale
eischen uitstelde waren duidelijk ge
noeg.
DE BEPERKING VAN DEN
OORLOG.
Het bisonderste besluit van de Bal
kanconferentie is zeker wel dit, waar
door uitdrukkelijk de politiek van
neutraliteit der Balkanlanden beves
tigd wordt. Dit gebeurde op zeer
plechtige wijze, zoodat de ernst van
ds formuleering ontroerend aandoet.
We zijn weer de Vasten Ingetreden.
En Ik denk onwillekeurig aan het
Vastenverhaal van de oude men-
schen: hoe de vetpotjes scrupuleus
werden uitgeschreept, den vleesch-
tand uitgetrokken en deemoedig het
hoofd gebogen voor ’t Aschkrulsje, in
't volwaardige besef van den deemoed
van al de boete van dien volzaligen
tijd:
Van stof zijt gij, o mensch, gemaakt,
van ’t stof, waar voor uw voeten,
de wind mee speelt; en weer in stof
verkeeren zult gij moeten.
Guido Gezette.
Hoe heeft dit taaie Vlaamsche ge
slacht toch steeds met vromen en
Woeden zin zijn Vasten onderhouden.
Volk met een harte, met wilskracht,
met een ziele!
Een blik in ’t verleden van de Vas
tenviering moge ons, moderne men-
schen, leeren hoe luttel er van ons
wordt gevraagd!
De Middeleeuwen hebben ons zoo
veel staaltjes van volksche wijsheid
en aanschouwelijke voorstelling van
tijd en zeden nagelaten in de zoo
koleurige als treffende abele spelen,
sotternijen, spelen in ’t vroede of in
’t amoureuze.
Op Aschwoensdag en die spelen
werden meest op kerkelijke plechtig
heden vóór, ja soms wat de mysterie
spelen betreft, in de kerk opgevoerd
ging in tal van steden het spel
door: Het Geding van Heer Karna
val». De inhoud is te mooi om
dien over te slaan:
Pekelharing, die de advokaat is van
den Heer Vasten, komt aan het hof
verklaren dat het volgens de kerke
lijke geplogendheden plicht is de Vas
ten te middernacht aan te vangen.
gen. Het Züid-Oosten zal hoogstwaar- Daarbij ontspint zich dan een heel
schijnlijk buiten den oorlog blijven, vinnige doch zeer leuke twist tus-
Het vormt een vredesfront. Maar ook schen Pekelharing, advokaat van den
Heer Vasten, Prins Karnaval, die om
hangen is met hespen en worsten;
Dikbuik, raadsman van Karnaval;
Klaagzak, advokaat der Vrouwen;
Dubbelpint, advokaat der Drinke
broers; Valschgewicht, advokaat der
Beenhouwers en anderen, waarin Pe
kelharing het wint en Karnaval maar
één dag krijgt en daarna op den troon
de plaats moet ruimen voor de Vas
ten.
Zoo verstonden het onze voorouders,
en zoo volbrachten zij het: eerst een
dag volle Karnavalplezier om daarna
Frederik-Karel zette het vooruitgaan
de leger stop.
en den 28« was het wapenstil
stand!
De vrouwen bidden. Niets te melden.
La guerre des femmes. Het gebed
houdt den oorlog tegen.
FEBRUARI.
Den 2 Februari, O. L. Vrouw Licht
mis, gaat zij naar St-Loup in 't bis
dom Poitiers. Daar in de kerk wordt
een Annamiet priester gewijd.
In deze kerk werd gedoopt de Ge
lukzalige Theophane Vénard die de
marteldood stierf en voor wien het
H. Treesje een bijzonder devotie had
en ook een bijzonder gedicht.
Toen hij gefolterd werd zei hij:
Hoe langer het duurt hoe beter.
De wijdeling, een andere Theo-
phaan (Buu-Duong), is afstammeling
van den keizer die den heldhaftigen
missionaris vervolgde en bloedver
want van den huldigen keizer.
Op dien dag werd de Zalige Vénard
gemarteld en ’t is in geest van een
eerherstel vanwege zijn familie en
zijn land dat die datum gekozen werd
en die plaats.
De doode wenkte, de nieuwe apos
tel roept: «Hier ben ik.».
De Frangaise wil deze ceremonie
bijwonen en zij hoopt dat God die
zoo wonderbaar is in zijn werken, dat
het bloed van den martelaar zaad
werd van een nieuwen missionaris,
,ook het bloed van haren gesneuvel
den man en desnoods van hare zo
nen zaad zal zijn voor een nieuwe
christenheid. A. B.
HEER METAXAS
de Grieksche Minister van Buitenlandsche
Zaken, die zijn land op de Balkanconfe-
CIRCAR-MARKOWITSCH
de Yougo-Slavische Minister
van Buitenlandsche Zaken, die
de Balkanconferentie bijwoon
de als afgevaardigde van zijn
land.
het Noord-Westen moet een vredes
front blijven, waar de beschaving van
Europa gehandhaafd wordt.
Het is trouwens in het algemeen be
lang van de- menschheid dat de oorlog
beperkt blijve tot de huidige belli-
gerenten. Hoe meer strijders hoe in
gewikkelder de strijd wordt en hoe
langer de oorlog zal duren. Als
Duitschland, Engeland en Frankrijk
alleen blijven tegenover mekaar, kan
een vergelijk gemakkelijker mogelijk
worden.
(Nadruk verboden.)
A
5,— fr.
2.50 fr.
1.50 fr.
7,- fr.
echte solidariteit bestaat. Het eene
houdt het andere recht. Stuikt het
eene ineen, dan valt ook het andere.
Overweeg maar eens goed; de mo
bilisatie kost stukken van menschen,
meer dan 10 millioen per dag! De
Staat kan dat wel een tijdje vol hou
den, maar ’t is een kinderlijke naïeve
opvatting te meenen, dat de regee-
ring in onuitputtelijke koffers geld
kan blijven halen. De Staat heeft geen
andere geldmiddelen, dan die welke
de inwoners van het land hem ter
beschikking stellen. Het bewijs ligt
toch voor de hand: deze week heeft
de regeering de «Onafhankelijkheids-
leening» uitgeschreven. Ze zou dit toch
niet doen, indien ze 't geld maar voor
’t grijpen had.
EDELE BURGERZIN.
’t Is een bewijs van goeden burger
zin, zijn geld ter beschikking te stel
len van den Staat, door in te schrij
ven op die leening. Om het echter
mogelijk te maken, dat de bevolking
in zeer ruime mate zou deel nemen
aan de Onafhankelijkheidsleening
moet de economie van ons land bloei
end blijven. Begint die te kwijnen,
dan verschrompelt het bezit der bur
gers en de leening zal er den ongun-
stigen weerslag van ondervinden. Bo
vendien verminderen bij een verlam
de economie de belastingsinkomsten
en de Staat geraakt zonder voldoende
geldmiddelen.
De leefbaarheid en de bloei van onze
economie hangen niet uitsluitend af
van den goeden wil der regeering en
van de binnenlandsche verhoudingen.
Een transformatieland als Belgie, dat
voor een merkelijk deel zijn huishou
den meet beredderen met de inkom
sten van den arbeid aan het verwer
ken van grondstoffen, als ruwe wol
en erts, moet kunnen handel drijven
met het buitenland. Gaat dit niet
meer, dan vallen onze textielfabrie
ken stil en de hoogovens dooven uit.
En zelfs wanneer we grondstoffen
krijgen, mogen werken en veel bui-
tenlandschc kliënteel hebben, dan
moeten nog de noedige bedrijfsleiders
en techniekers vrij zijn, om de fa-
brikatie te kunnen aan den gang zet
ten en aan den gang houden. De le
gerleiding zal wel moeten sommige
industrieleiders en arbeiders uit de
koolmijnen en het landbouwbedrijf
demobiliseeren. Doet de militaire over
heid dit niet, dan ondermijnt ze haar
eigen krachten, want de landsverde
diging kan maar sterk blijven, indien
zij geldelijk wordt recht gehouden
door staatsinkomsten, en die zijn op
hun beurt afhankelijk van den eco-
nomischen bloei.
Werkelijk 't hangt allemaal aaneen.
We moeten dit leeren inzien en er
rekenschap mee houden als we oor-
deelen over de toestanden. Deze groo-
te les kunnen ons de huidige lastige
omstandigheden leeren: ’t is allemaal
niet zoo eenvoudig als velen het wel
denken. Het leven van een volk en
een staat is veel ingewikkelder dan
men doorgaans denkt. Niet door kri
tiek, maar door opbouwende samen
werking geraken we door de zware
moeilijkheden heen. De echte solida
riteit tusschen leger en burgerbevol
king, tusschen arbeiders, landbouwers,
industrieelen en middenstanders, tus
schen regeering en volk, het zal nau-
Zie vervolg hierneven».
Wanneer een mensch gezond is
voelt hij niet eens dat hij een lever
heeft. Komt echter een ontreddering
in de galwerking, dan klagen we van
onze maag; we voelen onregelmatige
hartkloppingen; ’t hoofd is niet meer
frisch en de beenen worden loom.
Niet alleen weten we dan de juiste
ligging der organen, maar we besef
fen tevens dat er tusschen die orga
nen een geheime solidariteit bestaat.
Is het een geraakt, dan wordt ook
het andere getroffen.
ONDERLINGE SOLIDARITEIT.
Die samenhang bestaat nu niet
slechts in het lichamelijk organisme,
zoo is het ook gesteld met de zede
lijke organen, met de menschelijke
gemeenschappen als: familie, gemeen
te, volk, staat. Van de onderlinge so
lidariteit der menschen zijn we ons
ook niet klaar bewust, wanneer het
allemaal goed gaat. Maar, wanneer
een ongeluk de familie treft, bij een
sterfgeval b. v., dan voelen al de aan
verwanten hun onderlinge verbonden
heid. Ze voelen zich meer zuster en
broeder in het lijden dan in de vreug
de.
Nog meer verweven en inniger is
die samenhang in de materieele orde.
Tusschen economie, finantie en lands
verdediging ligt zoo’n stevige band,
dat het eene het andere niet missen
kan.
Hier kan de oorlog ons veel leeren.
Die internationale bandiet want
dat is de oorlog onsteelt al zooveel
aan de menschheid, dat we de kans
niet mogen verkijken om datgene te
leeren waartoe hij ons de gelegenheid
biedt.
VOORAL IN TIJD VAN OORLOG.
In vredestijd, wanneer de zaken
goed gaan, wanneer handel en nij
verheid bloeien, dan meenen we dat
de economie van het land een sector
op zich zelf is. Dan peinst men dat
de finanties van het land een onaf
hankelijk leven hebben en dat de mi
litaire organisatie een luxe is. Komt
evenwel de oorlog dreigen, dan leeren
de feiten ons dat we een verkeerde
opvatting hadden, dat ook hier een
IBBB8BSSaKSSBBBBBB3BBBBBBBBEBBIBBBBBBBBBBBBBB3BBaBBi9BBDBiG
De bange gebeurtenissen rondom ons
mogen ons niet beletten ons bezig te
houden met wat er gebeurt binnen ons
land.
Thans wordt een hevige strijd gevoerd
opi de hervorming van het Departement
,an Openbaar Onderwijs. Vlaanderen
betracht de splitsing in een Vlaamsche
afdeeling en een Fransche afdeeling.
Deze stelling wordt hevig bekampt meest
door La Libre Belgiquedie steeds met
misvormde Brusselsche gedachten blijft
zitten.
In de Senaatszitting van Donderdag
voerde de heer Albert D’Haese, Vlaamsch-
Nationalist, het wooed en zijne redevoe
ring werd herhaaldelijk door handgeklap
onderbroken, zoo van de zijde der
Vlaamsch-Nationallsten, als van deze der
Katholieken.
We geven hier tekst van die aanspraak
overgenomen uit het «Beknopt Verslag
der zitting van den Senaat van Donder
dag 1 Februari 1940.
De heer D’Haese. Als eerste Vlaam
sche nationalist die in dit debat tus-
schenkomt, zal ik mij bezig houden met
de hervoi-ming van het departement van
onderwijs, die de patriotische haren, in
deze vergadering doet ten berge rijzen.
Ik zou deze patriotische onrust willen
stillen. (Handgeklap op vele Vlaamsche
banken.)
Ik zal zoo vrij zijn te beginnen met
een persoonlijke anecdote. In 1922 liep
iedere week een kleine jongen van nog
geen twee jaar aan de hand van zijne
moeder naar de gevangenis aan de Nieu
we Wandeling te Gent, om er zijn vader
te bezoeken, die daar opgesloten zat als
verdacht van activisme.
De kleine dreumes van toen Js intus-
schen een stammige jonge man geworden,
en verleden Zaterdag stond hij op het
eereplein van de militaire school met in
de linkerhand den zoom van de Belgi
sche driekleur, en met de rechterhand op
geheven om een eed van trouw af te leg
gen als officier. (Zeer wel! zeer wel! en
handgeklap op talrijke katholieke ban
ken.)
Indien deze ontwikkeling in Vlaande
ren mogelijk was, aan wie was het te
danken? Was het aan de patriotten die
telkens protesteerden toen de Vlamingen
rechtmatige eischen naar voren brachten?
Of is het niet aan dezen die voortdurend
voor activisten of simili-activisten wer
den gescholden?
Een tweede vraag. Hier zitten een aan
tal menschen, ik bedoel de Vlaamsche na
tionalisten, die een steen des aanstoots
zijn voor sommige leden van deze verga
dering.
Maar wie heeft schuld aan het bestaan
van een Vlaamsch nationalistische partij?
Waarom heeft men in 1919 de universi
teit van Gent niet vervlaamscht in plaats
van een hervorming te blijven weigeren
die gij later toch als Nolf-barak moest
toekennen?
De heer J. De Clercq. Een veel radi-
kaler oplossing zou beter geweest zijn.
De heer D’Haese. Wie heeft het
Vlaamsche nationalisme verwekt in
Vlaanderen? De Belgische patriotards.
De heer Orban. Zeer juist!
De heer D’Haese. Zoo dat alles zeer
juist is, zouden wij dan met den ouden
boeman van de eenheid en van het pa-
triotisme niet eens opruimen en den wer
kelijker toestand in Vlaanderen en in
De Balkanconferentie is de beves
tiging van de algemeene tendens om
de oorlog te beperken, in tegenstelling
tot de vorige oorlog, waar ieder land,
ongeduldig de gelegenheid verbeidde
om in den dans te springen.
DE OSLOGROEP.
De Balkangroep, die de kleine lan
den van Zuid-Oost Europa vereenigt,
vormt de tegenhanger van de Oslo-
groep, die de kleine landen van Noord
west Europa verbindt. Het zijn onge
veer eendere belangen die beide groe
pen kenmerken, alleen zijn de landen
van de Oslobond, veel dichter bij het
oorlogsterrein gelegen. Door dat er
zich eigenlijk twee afgescheiden oor
logen afspelen. zijn de Oslolanden,
volgens hunne ligging in twee klei
nere groepen gesplitst, die voor het
oogenblik afzonderlijk werken. Er is
eerst en vooral de groep Belgie-Neder-
land, die zich gekneld gevoelt tus
schen Duitschland en Engeland-
Frankrijk, alle aandacht aan het ver
loop van deze oorlog wijdt en duide
lijk samenwerking toont in zekere
gevallen.
België onder oogen zien?
Ik heb den indruk dat wij In optimale
voorwaarden verkeeren om een verzoening
tot stand te brengen tusschen Vlaande
ren en België.
Baron Nothomb. Zeer goed!
De heer D’Haese. Maar geloof niet
dat men bereid is in Vlaanderen een stel
ling bij te treden volgens dewelke de
Staat hoofdzaak is en de volksgemeen
schap slechts bijzaak.
Zoolang gij niet Vlaanderen erkent als
een substantieele volksgemeenschap zal
alles ongedaan werk blijven.
Aanvaardt gij dat niet, dan blijft ver
zoening onmogelijk; dan blijft deze Staat
de vijand. Moesten morgen Internationa
le verwikkelingen ontstaan, dan zou het
land door uw schuld moeilijkheden ont
moeten.
Wij weten wat het activisme aan ons
en onze kinderen, aan ons geheele volk
heeft gekost. Maar gij zult ons geen twee
de maal in het vuur jagen, wij die ons
laten beheerschen door onzen hartstocht
als leden van een volk.
Op dit oogenblik, ik herhaal het, ver
keeren wij in optimale voorwaarden om
een verzoening tot stand te brengen.
Want wat wij in 1914 niet zagen, zien
wij thans. Aan onze Oostgrens vormt zich
een macht die voor de gansche Neder
landen een gevaar kan worden.
In Duitschland werden 1,400,000 kin
deren geboren, 300,000 meer dan in Frank
rijk en Engeland samen. Verwijt ons geen
Duitschgezindheid, want niemand van
ons zou bereid zijn zijn Vlamingschap op
te geven om onder de vleugels te gaan
zitten van den grooten Germaanschen
broer. (Handgeklap op de banken van de
Vlaamsche nationalisten en de katholie
ken.)
Er is een tweede feit. Ook wij zien de
historische ontwikkeling. Frankrijk, de
erfvijand van de Nederlanden tijdens zoo
vele jaren, heeft veel van zijn gevaar-
Vervolg op 2' b.aa)
I Gewone berichten per regel
Kleine berichten (minimum)
2 fr. toe!, v. ber. m. adr. t hor.
Berichten op 1® bl. per regel
I Berichten op 2® bl. per regel
Berichten op 3® bl. per regel
1 Rouwber. en Bedank, (min.)
Tc herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag
I Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
I ingezonden worden. Kleine be-
richten tegen den Donderdag noen.
De Amerikaansche ambulance-autos, door Amerikaansche-vrijwilligers gwoerd, zijn
deze wéék te Parijs aangekomen. We zien ze hier in défilé door de Triomfboog
rijden, nadat de voerders een kroon hadden neergelegd op het graf van den
Onbekenden Soldaat
Iri ’17 ontving een Fransche dame
dit laconisch bericht: «Colonel X... een bevel van den Duitschen Prins
porté disparu.
Zij deed opzoekingen om het lijk
van haren dierbaren echtgenoot te
ontdekken, maar alle opzoekingen om
den caveau in klijte te vinden ble
ven vruchteloos.
Twee en twintig jaar later, in
Oogst 11., ontving zij een briefje met
een officieele nota: «Het lijk van den
kolonel werd ontgraven uit een veld
in Artois.Men kon de eenzelvigheid
vaststellen door een ring waarop zijn
naam gegraveerd was, en een medalie
van O. L. Vrouw.
Met hare twee zonen officieren zoekt
ze de plaats op.
Ondertusschen, geruchten van nieu
wen oorlog en mobilisatie.
Zij ondernam de moeilijke reis en
ging in bedevaart naar het graf
van haren man. Niet te beschrijven
schouwspel.
Zij gaf den ring aan haren oudsten
zoon, kapitein, en de medalie aan den
anderen, luitenant-vlieger.
Mijn kinders, zegde ze, ik geef U
dit van zijnentwege, als zijn laatsten
wensch.
De zonen weenden en verstonden.
De oorlop riep hen op enkele uren
Een bladzij uit het boek van schoon volksgeloof^
rentie vertegenwoordigde.
Voor het behoud van den vrede In
dat deel van Europa, zullen de be
trokken landen, bestendig overleg
plegen en mekaar helpen en raad
plegen. De hernieuwing van de Bal
kanentente voor den duur van zeven
jaar, moet als het bewijs gelden, dat
geen enkel der leden, speculeert op
de evolutie van de vijandelijkheden
om partij te kiezen aan eene of an
dere zijde.
Ook de bepaling betrekkelijk het
bevorderen van S^wederzijdsche han
del door ruilovereenkomsten is niet
van belang ontbloot. De Balkanlan
den behooren tot de deviezenarme
landen, en kunnen moeilijk inkoopen
doen bij de deviezenrijke landen, zoo-
als Frankrijk en Engeland, tenzij ze
aan die landen evenwaardige hoeveel
heden kunnen uitvoeren. Tengevolge
van de oorlog en de leveringseischen
van Italië en Duitschland, die even
min over deviezen beschikken, zijn ze
aangewezen op ruil- en clearingover-
eenkomsten en zijn de betrekkingen
met Engeland en Frankrijk zooniet
onmogelijk geworden, dan toch her
leid tot een zeer miniem gedeelte van
de gewezen verhoudingen.
De tweede kleinere groep is deze
van de Skandinaafsclfe landen met
Noorwegen, Zweden, Denemarken en
Finland. Maar een van die landen,
het laatste is in den oorlog gewikkeld
met Rusland. Ook hier is de evenwij
dige actie van Noorwegen, Zweden en
Denemarken opvattend, waarbij ech
ter de vrees voor Rusland de hoofd
bekommernis vormt.
EEN NOODZAKELIJKHEID.
In het begin van den oorlog noch
tans zijn al de Oslostaten herhaal
delijk bijeengekomen om overleg te
plegen en hunne houding tegenover
de oorlogvoerenden te bepalen. Ach
teraf moesten we een splitsing van
de actie, zoodls hierboven aangetoond,
waarnemen. Het wordt tijd dat dl de
Oslolanden eens opnieuw, naar het
voorbeeld van de Balkan landen, bij
eenkomen om weer gezamenlijk de
wil tot vrede door neutraliteit tegen
over de oorlogvoerenden te bevesti-
met even vollen deemoed de Veertig-
sche Vasten aan te vatten.
Veertig dagen! Hebben de Jodenj
geen veertig jaren In onthouding ge«
leefd, in spannende verwachting op
de vreugde van het Beloofde Land?
Mozes vastte 40 dagen eer hij op dep,
berg Sinal Gods Wet kreeg. Ellas
vastte eveneens veertig dagen op deij
berg Horeb... En de Zaligmaker op
zijn beurt vastte veertig dagen in de
woestijn.
Het Vasten is derhalve reeds vroeg
in zwang geweest in het Christendom,
De eerste monniken onderhielden eeii
strenge, zeer strenge Vasten. We kun-;
nen een staaltje ervan aanbeden uii
het leven van Sint Antoon, den Eres
mijt, die maar één keer daags, n$
zonsondergang, een droge korste brood
verorberde met wat zout of assche op,
Sint Bernardus getuigt dat in de ja
ren 1100 niet alleen de kloosterlingen
doch ook de gewone geloovigen tot
’s avonds vastten en enkel wat brood
en water gebruikten met den avond?
Reeds vroeger, ten tijde van Kare^
den Groote, die stierf in 814, was het
Vasten hoog in eere. Lezen we daar
geen besluit in zijn beroemde capitu-
lariën: «De doodstraf aan alwie in'
de Vasten durft vleesch eten, tenzij
uit noodzakelijkheid.
Naar gelang tijd en streke was het
Vastengebruik al zeer verschillend,
«De eenen onthielden zich van allé
dierenvleesch, anderen va» eieren,
zelfs van brood en fruit, terwijl men
elders visch en gevogelte gebruiken
mocht.» Daar het scheppingsverhaal
vermeldt dat de vogels in de lucht
en de visch in het water op denzelf-
den scheppingsdag werden geschapen*
aanzag men ze dus als zeer nauw sa«j
men hoorend, zoodat men gevogelte
at, waar vleesch verboden was. De
haring, dit smakelijke biefsteak van
den arme, is de eeuwen door een zeer
geliefde Vastenspijs gebleven. In oudq
kronijken staan kolossale getallen
vermeld over de verbruikte haringen
in de hospitalen in de 13® eeuw. On«
der meer lezen we ergens; De H. Lo«
dewijk schonk leder Jaar een aalmoes
van 68.000 haringen aan de godshui
zen van zijn rijk.».
En... dat zullen onze piotten van
heden niet gemakkelijk gelooven.,,
ook de legers onthielden streng de
wet van het vleeschderven.
In den tijd der groote Hervorming,
den Protestantentijd, worden de voor
schriften nog strenger toegepast. On
ze groote schrijver Erasmus, getuigt
in die 16® eeuw: «Men sleurt naar de
strafplaats alwie in plaats van visch
Vafkensvleesch had gegeten. Heeft
iemand zich verstout vleesch te proe
ven dan roept iedereen: Och hemel,
och wee, de Kerk is in gevaar, de we
reld krioelt van ketters!
Ik zit te denken: wat zouden
ze nu zeggen als ze eens moesten
weerkeeren en het jammerlijke gesol
met onze huidige Vastenvoorschriften
moesten aanschouwen!
Ook de Zaterdag was langen tijd
een vrijwillige Vastendag onder het
volk. Eerst in Keizer Karel’s tijd werd
deze dag ook een verplichtende Vas
tendag, bij beslissing van een Con
cilie.
Gij allen die hunkert naar vrede eh
rust in ons moegemarteld Europa
moogt met aandacht den reden lezen
van deze verplichting om God t4
bedanken, omdat Hij na lange jaren
van oorlog en rampspoed, welvaarty
overvloed en vrede aan Frankrijk had
teruggeschonken
En zeggen dat er thans nog zoovele
menschen gevonden worden die dur«
ven hun neus opsteken omdat ze dat
beetje moeten Vasten: ’s morgens een
licht ontbijt, !s noens een groot maal
buik sta bij, en ’s avonds een sober
maal!... Daartegen kan de modern®
mensch niet meer. En ik hoor nog
steeds mijn Grootmoederke zeggen!
D’r zijn meer menschen dood van t®
veel te eten, dan van te weinig.
Slemppartijen, nachthuilen, oven»
daad in alles wat voor onze voorvac
deren als een heilige wet van schoon®1
soberheid gold, daartegen kan hi}
niet... En nochthans de veertigdaagA,
sche Vasten zou er wellicht veel vari
de operatietafel weghouden, veJJ
schoone besparing in ’t land brengeif?
en onze arme toch zoo schamele ziele
tjes zoo veel, och zoo veel deugd doen,’
Kom, geen sermoen, we moesten^
nog een woordje zeggen over den duur"
van de Vasten. In het Oosten begon
de Vasten zeven weken vóór PascheniJ
In heel Afrika en Palestina slecht®^
zes weken. De oud Latijnsche monni
ken onderhielden drie Vastentij deif
van 40 dagen ieder.
En tot besluit een zeer persoonlij]^
vraagje: Hoe onderhoudt gij uw Vas*
ten? I
Want voor ieder van ons is 't Vas
ten toch, tijd van rouw en boete.
L. J.
NOG DE BALKANCONFERENTIE.
Onze vorige bijdrage hebben we
reeds gewijd aan de verhoudingen op
den Balkan met het oog op de con
ferentie, die intusschen gehouden
werd te Belgrado. De uitslagen van
deze bijeenkomst zijn geworden, wat
we verwacht hadden: een bevestiging
van de vrede en de neutraliteit in
Zuid-Oost Europa. We hebben het
reeds meer dan eens geschreven te
gen de bij ons gangbare meening in:
op den Balkan zal voorloopig niet ge
vochten worden, en dat omdat Italië
het niet wil en omdat Duitschland er
alle belang bij heeft dat zijn voor
raadschuren niet in brand opgaan.
De Italiaansche pers heeft luide ge
jubeld: Het is de bekroning van de
diplomatieke arbeid van Italië!En
dat is het inderdaad. We moeten maar
even denken aan de bestendige zorg,
die Italië sedert het uitbreken van
den oorlog dan den dag gelegd heeft
öm alle mogelijke conflikten te rege
len of op te schorsen. Denken we
maar eens terug aan de bijeenkomst
van de Hongaarsche Minister van
Buitenlandsche Zaken Csaky met
Graaf Ciano!
Op de conferentie waren slechts de
leden van de Balkanentente vertegen
woordigd: Turkije, Roemenie, Grie
kenland en Yougo-Slavie. Bulgarije
en Hongarije maken geen deel uit
van de Balkanentente. Nochtans heeft
Bulgarije aan de conferentie de ver
zekering gegeven, dat het voor den
duur van de vijandelijkheden zijn
territoriale eischen zou laten rusten.
Dat beteekent dat het Roemenie voor
loopig niet zal lastig vallen om de
HEER SARADSCHOGLU
de Turksche Minister van Buitenlandsche
Zaken, die eveneens als Turksch afge
vaardigde de Balkanconferentie bijwoonde
mó. -_..s
F B i
I -
