De Laatste Reis
DAM PO
bJL1
De Hervorming van het Departement van Onderwijs
in de Senaatsbesprekingen
De Pelikaanbrug over de vaart
naar Veurne te Nieuwpoortg
ingezakt
NEW-YORK ZOOALS HST IS
Godsdienst en Kuttuisr
New-York
bb het rossen-cocktaii
VREESELIJKE
KOOLMIJN RAMP
te Marchienne-au-Pont
HOEST EN
^VE&KOUOHEI»
Volkvertegenwoordiger Vanderghote handelt in de
Kamer over de Passieve Luchtbescherming en over
het herbergen van Uitwijkelingen
Een rechtvaardige oplossing kan rust in het Land brengen
w
i2.
a
7
te veel gevraagd dat zij zouden kunnen sterven
Luitenant-Generaal Denis, Minister van Landsverdediging,
VAN DE
'Alex Van Opstal
Deze rede heeft in ae pers veel be
roering veroorzaakt.
«DE STANDAARD», in een breed
voerige beoordeeling. zegt onder meer:
EEN VLAAMSCHE STEM
VOOR VERZOENING
--<o>--
IN DE SENAATZITTING
VAN DINSDAG
BELGISCHE
PREMIELEENING 1938
EEN HANDELSREIZIGER
VERHANGEN GEVONDEN
I
f
STILAAN ZAKT ZE DIEPER EN DIEPER WIJL STUKKEN
METSELWERK IN HET WATER PLOFFEN
Binnen enkele dagen echter zal de brug voor het verkeer
kunnen heropend worden
unnHBuauuannanRBMMuauuaan
PRINSES MARIE-JOSÉ
VAN PIEMONT
IN BLIJDE VERWACHTING
i»aaunMaaaaaaaaaHBB»naiM
WREEDE MOORD
TE NEDERZWALM
A
OUDE EN NIEUWE GELUIDEN
MOGEN WE HOPEN?
VADER EN ZOON
DE TREKKING
KOLONIALE LOTERIJ
IBiaBBIiBaflBBaBS3aBnB3BBBBBBBBBB<flaBBBBBBBBBaBBBaBaBBBBBBBl
IN AFWACHTING.»
EENE AANGENAME
VISCHVANGST
KINDJES BIDDEN OM VAN O. L. VROUW
DEN VREDE TE BEKOMEN
TREURIGE DOOD
TE DIKSMUIDE
iBaaBaBaaanaaBaaaaBaaaaaaaaa
LEENING GEMEENTE*
KREDIET 1938
tBEasaanaaasaaBasnanaaaaaaaa
KOLONIALE LOTERIJ
«aaiaaBBneaaMWWMaMaaBaaBaBB
UIT S‘ JORIS-AAN-IJZER
geeft een antwoord op zijn interpeller
Ik drak de hoop uit dat in Vlaanderen het oogenblik komt dat alle veeten vergeten worden,,
33
TREKKING VAN 5 FEBRUARI
Balthasar
A
EEN SLOT OP DEN MOND...
Doos fr. 5.
bijvoegen God zegene en beware U
Regeering make dat wij er zouden kunnen bijvoegen
i voor
Gemobiliseerde mijnwerker snijdt
zijn vrouw de keel over en pleegt
zelfmoord.
De Pelikaanbrug, brug 20 meter breed
over de vaart van Veurne naar Nieuw-
poort gelegen, heeft met den dool veel
afgezien. Ook het metselwerk waarop ze
rust werd door het drljfijs fel aange
raakt, zoodat de brug onoverschrijdbaar
is geworden.
Woensdag-avond hoorde H. Van Slem-
brouck, wonende aan de brug een soort
gekraak komende uit de richting der brug,
hij gaf echter daarop geen acht. Toen
de vrouw Donderdag-morgen te 8 u. in
de richting der brug keek, zag zij de
brug bewegen en stilaan zakkenjuist
Waren een tweetal auto's erover gereden.
Het ijs was samengeschold en maakte een
barage richting Veurne, met het gevolg
dat het water geen uitweg meer vindend
de werken ondermijnde.
De west-muur der brug heeft begeven
en de brug is zijdelings naar Veurne toe
omgekanteld. Gelukkig zijn ar geen on
gelukken te betreuren. Geheid. het ver
keer is gestremd. Tientallen auto's langs
beide richtingen konden niet verder.
Veel nieuwsgierigen kwamen dadelijk
ter plaats. Het Beheer van Bruggen en
Wegen nam onmiddeilijk de noodige vei
ligheidsmaatregelen. Het verkeer werd af
geleid langs Oort-Dumkerke om.
bonden, zoo weinig informatie krijgen
de eene over de andere. De vriend
schap onder Belgen berust op gevoel,
verre herinneringen, dynastlschen cul
tus en op gemeenschappelijk lijden tij
dens den oorlog. Zij zou echter sterker
moeten worden in een betere wederzijd-
sche kennis die de vrucht zal zijn Van
een vrijwillig aanvaarde tweetaligheid
en een bestendige informatie nopens
hetgeen onze landgenooten denken en
voelen.
De woorden van den h. D’Haese moe
ten door ons Walen worden overwogen.
Zeker kunnen wij ons niet aansluiten
bij de stellingen die door dezen senator
worden verdedigd noch bij zijn beoor
deeling van het verleden. Zijn rede zal
echter voor velen een veropenbaring zijn
waar hij sprak over het gemeenschappe
lijk vaderland.
Om hierover goed te kunnen cordeelen
moet men weten dat de hr D’Haese een
der Vlaamscbe activisten is die na den
■Wapenstilstand veroordeeld werden. In
1922 was hij in de gevangenis te Gent
opgesloten omdat hij aan zijn plichten
tegenover België was tekort gekomen.
Zaterdag j.l. heeft een jonge onder
luitenant voor zijn leeraars en zijn ka
meraden den degen ontvangen die door
den Koning wordt toegekend aan den
besten officier van de promotie en hij
zwoer getrouwheid aan België, de hand
op de nationale vlag. Deze officier, on
der zijn kameraden onderscheiden we
gens zijn groote verdienste, is onder-lui-
tenant D’Haese. Hij is de zoon van den
activist van 1916, de kleine dreumes die,
in 1922, zijn moeder vergezelde naar de
gevangenis van Gent.
1 lot
1 lot
1 lot
borst inwrijven
ZOO’
Dan rug en
met Dampo. Wonderlijk
als dat helpt’
Pot fr 10.-
GELIEVE UW BILJETTEN TE HERZIEN
Op 23 Februari a.s. worden de bil
jetten der achtste snede 1939 (paarskleu-
rige biljetten, blauwe cijfers) ongeldig
verklaard.
Tot nu toe werden niet aangevraagd
141 loten van
51 loten van
6 loten van
van 2.500 fr. eindigende op 4466
van 10.000 fr. eindigende op 5186
van 20.000 fr. eindigende op 9889
bare Heer Minister, zoo gauw dit is vol
eindigd, ons den uitslag ervan zou mee-
deelen.
Ook wijs ik nog op de noodzakelijk
heid voor een spoedig herstel, gezien door
deze ramp een zeer belangrijk verkeer
onderbroken is geworden.
ANTWOORD VAN DEN MINISTER
VAN OPENBARE WERKEN
Ik heb me in betrekking gesteld met
den Prov. dienst van Bruggen en Wegen,
die me heeft meegedeeld dat inderdaad
een der pijlers dezer brug is ingezakt ten
gevolge van den grooten stroom in ver
band met den dooi.
Het noodige wordt gedaan om de brug
voor verdere instorting te behoeden. Daar
om werd ze geschraagd door een schip.
De bevoegde diensten zullen onmid
dellijk het noodige doen voor een spoedig
herstel, derwijze dat het verkeer aldaar
weldra volledig zal kunnen worden her
steld.
Dinsdag voormiddag verspreidde zich
alhier het nieuws dat een vreemdeling
die in een logist vernacht had zich ver
hangen had.
Een handelsreiziger uit Gent was daar
inderdaad tamelijk vroeg in de namid
dag naar zijne kamer gegaan zeggende,
dat hij later terug zou komen om te
avondmalen. Hij kwam echter niet be
neden. Meenende dat hij te vermoeid was
en in bed gekropen was, werd er daar
niet verder op gelet. Doch wanneer hij
ook 's anderendaags niet opstond ging
men kloppen aan zijne deur en toen
kloppen vruchteloos bleef werd de politie
bijgehaald om de deur open te breken.
Daar vond men den man slingeren
aan eene koord die hij aan een haak
in den muur vastgehecht had. De dood
was reeds lang ingetreden en het is waar
schijnlijk dat de wanhoopsdaad reeds in
den vooravond bedreven werd.
’t Schijnt dat de man op zijne ronde in
Dlksmuide niets had kunnen verknopen
en dat hij vreesde als reiziger afgedankt
te worden.
Het lijk werd naar het doodenhuis van
St. Janshospitaal gebracht om er het
onderzoek van het parket af te wachten,
terwijl men de familie verwittigen zou.
De man, die 59 jaar oud was en. ge
huwd zou, naar men zegt, geen kinderen
achterlaten. Ongetwijfeld heeft men hier
te doen met een slachtoffer der droevige
tijden die we beleven en het is waar
schijnlijk dat een oogenbllk van zinsver
bijstering den man tot die wreede wan
hoopsdaad gedreven heeft.
In de Senaatzitting van Dinsdag móest
Minister Soudan met zijn voorstel uit
komen. Hij was echter afwezig door
ziekte en kon tot op heden niet ter zit
ting komen.
De zaak blijft dus hangen.
Wij betrouwen op de Vlaamsche sena
toren tot welke partij zij ook belmo
ren dat zij dezen Vlaamschen rechts,-
eisch kranig zullen verdedigen en be
vredigen. Wij durven zelfs vertrouwen dat
minister Soudan niet zal aarzelen vooral
in dezen tijd, aan dit rijpe probleem een
definitieve oplossing te geven en daar
door een belofte bestand te doen van
meer dan één regeering.
IBBBBBBBBBBBSSBBBBBBBBBBBBBB
(Vervolg van blad)
lijkheid verloren. De historische ontwik
keling ligt in het feit dat Frankrijk en
Engeland, die eeuwenlang erfvijanden
waren, thans erfvrienden aan het worden
srtjn.
Xk zie de mogelijkheid in dat ook Lier
!a de Nederlanden zich iets dergelijks zou
voordoen. België heeft alleen iets te duch
ten van een Vlaanderen dat zich onvei
lig voelt. Maar een Vlaanderen dat per
tinent weet dat het mag rekenen op de
'loyautelt van dezen Staat, dat weet hoe
men er niet meer in het donker zal ma-
noevreeren om het te wurgen, kan alleen
de veiligheid van het land verzekeren.
De heer Orban. Goed gesproken!
De heer D’Haese. Waarom haalt men
uit die werkelijkheid niet de conclusies
die zich opdringen? Waarom krijgen wij
insinuaties en gemeenheden naar ons
hoofd, telkens hier de aanpassing van
België aan de tweeledigheid van dezen
Staat ter spraak komt?
Thans wordt een bladzijde van de
Vlaamsche geschiedenis omgedraaid. De
periode van den strijd om de taalwet
ten, die ging van 1870 tot 1938, is afge
sloten.
Wij beginnen thans den strijd om de
structureels aanpassing van België aan
de tweeledigheid van zijn bevolking.
Ik breng hulde aan de twee generaties,
die tijdens deze periode van 1870 tot 1938
voor deze hervormingen hebben gestre
den, en aan de leiders.
In de eerste plaats noem ik Edward
Coremans. (Handgeklap rechts.) En ik
noem ook. mijn vrienden zullen het mij
niet kwalijk nemen, Frans Van Cauwe-
laert. (Handgeklap.)
Familieveeten geven soms aanleiding tot
scherpe conflicten, maar deze conflicten
worden in een handomdraaien bijgelegd,
en tegenstrevers van gisteren zijn vaak
morgen de beste vrienden.
Ik druk de hoop uit dat in Vlaanderen
het oogenblik komt dat alle veeten ver
geten worden. Misschien komt dit oogen
blik in den strijd die thans is aangebon
den voor de cultureele ontvoogding van
Vlaanderen.
Daarom moeten wij uitgaan van het be
sef dat de Vlaamsche natie een levende
entiteit is.
Alle andere opvattingen zouden tot mis
lukking gedoemd zijn.
Ik denk dat men op alle banken, van
deze waarop de heer Vermeylen zetelt tot
op deze waar wij professor De Bruyne
vinden, overtuigd is van de noodzakelijk
heid van een grondige omvorming.
De heer D’Haese.
Ik wilde in het verslag onderlijnen het
cijfer van 40,000 leerlingen in het vrij
middelbaar onderwijs. Ten minste de twee
derden daarvan bevinden zich in Vlaan
deren. Indien men daartegenover een an
dere houding aannam dan een sectaire
partijpolitiek; indien verder een Vlaainsch
officierencorps tot stand kwam, zouden
wij af zet vinden voor ten minste 4,000
Vlaamsche universitaire diploma's.
Gij ziet hoe de kwestie er anders uit
ziet, naarmate men ze van uit Vlaande
ren of van uit Wallonië bekijkt.
Nog een paar andere voorbeelden.
Over Brussel zal ik kort zijn. Ik zou
er langer hebben over uitgeweid indien
de heer Soudan hier was geweest, hij
die burgemeester is van een tweetalige
stad, waar de taalwet nog op meer fla
grante wijze wordt overtreden dan te
Brussel.
Ik wil alleen maar zeggen dat wij geen
genoegen nemen met de verklaring van
de Brusselsche mandatarissen in Kamer
en Senaat, als zou de taalwet in de hoofd
stad worden nageleefd. Wij eischen een
afdeeling in het ministerie, waarin wij
vertrouwen kunnen stellen, in welks ver
zekeringen wij mogen gelooven.
Nog eenlge worden.
In het kasteel van Gaesbeek, gelegen in
het schoone Payottenland, werd in de
laatste jaren een avenue Gambetta
gedoopt. Niets gebeurde er om den in
vloed van dit kasteel op de geschiedenis
en de folklore van de streek in het licht
te stellen.
Als wij van dit kasteel eens een instel
ling mochten maken, die als een focus
zijn zou van de historie en het leven van
de Payottenstreek, met aan het hoofd
iemand, die er op zijn plaats zou zijn,
dan zou ons dit in velerlei opzichten te
vreden stellen.
Wat thans de pers in het vooruitzicht
stelt voor de hervorming van het depar
tement, is op zijn best de toepassing van
de wet van 1932.
Indien de regeering er op dit oogenblik
niets anders op gevonden heeft om dat
cruciale vraagstuk op te lossen beklaag
ik het land en het volk die met die re
geering gestraft zijn.
Niemand weet wat ons te wachten staat.
Misschien komt voor ons toch de groote
beproeving. Iedereen weet waarop ik zin
speel.
Als morgen onze jongens bij ons komen
om een kruisken, vooraleer ze optrekken,
en wij er, na hun dat teeken gegeven te
hebben dat ons zoo diep hart en ziel raakt,
bij voegen God zegene en beware u
zou het dan te veel gevraagd zijn dat
de regeering make dat wij er zouden
kunnen bijvoegen Doet uw plichtIs
het dan teveel gevraagd dat zij zouden
kunnen sterven voor België, zonder bit
terheid? (Handgeklap op de banken van
de Vlaamsche nationalisten en op tal
rijke katholieke en socialistische banken.)
Er is reeds zeer veel veranderd
in de verhouding Belgle-Vlaanderen
al is er tegenover Vlaanderen nog zeer
veel goed te maken. Tijdens de Se-
naatsvergadering van Donderdag 1
dezer werden, in verband met de nood
zakelijke verzoening tusschen Staat
en Volk woorden gesproken, die van
blijvende beteekenis zijn en die een
diepen indruk hebben nagelaten bij
al degenen, die ze hebben aanhoord
en begrepen.».
digen.
Ik ben overtuigd, Heer Minister, dat
uw diensten dat vraagstuk opnieuw zullen
willen onderzoeken. (Zeer wel! op talrijke
banken.)
(Wij vrager; ons ook af waarom Volks
vertegenwoordiger Vanderghote liet noo-
dig geoordeeld heeft in het Frar.sch te
spreken?
ben de Vlamingen niets en is de een
dracht in het land niet gebaat.
Er wordt nauwlettend toegekeken.
Deze week zal men in den Senaat
kunnen uitmaken of de bestrijders
van het Vlaamsche recht door medi
tatie wijzer zijn geworden.
En of ze bereid zijn tot verzoening.».
Wat zou het schoon zijn, indien de
katholieke Vlamingen verzoenden. Dit
is mogelijk zoodra men zal hebben
ingezien, dat er geen tegenstelling
Viaanderen-Belgie is.
-«o» -
New York telt 1,5 millioen katholieken,
maar hun godsdienstzin is zoo ruim, zoo
oppervlakkig dat men zou beginnen twij
felen aan hun katholiciteit. Zij gaan do
Zondag naar de mis, de kinderen worden
gedoopt en doen hun plechtige Kornrnu-
nle, en buiten dat bestaat er niets. Do
Zondag zijn de menschen katholiek en
amuseeren zich en binst de week zijn zij
zakenmenschen en gelijk welk middel ia
goed om geld te verdienen.
St Patrick Church, naast Rockefeller
City, is de grootste katholieke kerk. Het
doet heel eigenaardig aan een Gothischo
Kerk te zien midden deze wolkenkrabbers
in den stijl der nieuwe zakelijkheid be
staande uit beton en staal. Binnen in do
('t Vervolgt.)
heden beperkt zijn, éênérzijds, door de
ter beschikking staande kredieten en, an
derzijds, door de fabricagemogelijkheden.
Ik geloof nochtans niet dat men kan be
weren dat niets werd gedaan.
Ongeveer twaalf duizend vrijwilligers
vair den Bond vóór Luchtbeschenning zijn
met hun uitrusting overgegaan naar de
B.T.W.er worden thans nog 25.000 uit
rustingen vervaardigd.
Er bestaat geen inzicht om liet effec
tief van de burgerlijke territoriale wacht
met een derde te verminderenhet ko
ninklijk besluit van 29 Juli stelt de toe
gelaten minima en maxima vast; niemand
kan daar tegen in gaan.
In eert onderrichting werd raad gege
ven over het aanwenden van bet effectief
iti de plaatsen waar er een tekort is.
De kwestie van de ontvangst en het
onder dak brengen van de uitgewekenen
valt onder de bevoegdheid van den Minis
ter van volksgezondheid. Deze kwestie
wordt thans onderworpen aan een nieuw
onderzoek vanwege een commissie die
wordt voorgezeten door den titelvoerder
van dit departement.
i ■^■■■■■■■3iaü*aaiBBBSXBBBBB»
van de 2” Schijf 1940 van de
is vastgesteid op
ZATERDAG 24 FEBRUARIE.
WAAG UWE KANS!
iBBEBSidBfiB£BSXRBSgaBaBBB3B3B
c DE GAZET schrijft als volgt:
De Heer D’Haese is één van de
vele rechtzinnige Vlaamsche nationa
listen, die door het domme onver
stand van Walen en franskiljons, te
genover het minste Vlaamsche rechts
herstel, is opgestaan tegen Belgie. En
zoo zijn er vele.
Want de theoretische stellingen
welke het Vlaamsche nationalisme in
de na-oorlogsche periode heeft aan
gekleefd. zijn heelemaal vreemd aan
de historische iverkelijkheid. Het was
een gebazel van kamergeleerden, of
liever van intellectueelen, die met het
hart positie hadden gekozen tegen
Belgie en die achteraf naar eene theo
retische verrechtvaardiging zochten
voor hun haat, en tevens voor de
revolutionnatre methode waarmee,
volgens hen, alleen de Vlaamsche
kwestie kon opgelost worden.
Ondertusschen hebben de loyale
Vlamingen, onder ae scherpzinnige
leiding van den Heer Van Cauwelaert,
hardnekkig voortgebouwd aan de par
lementaire oplossing der Vlaamsche
kwestie.
Het kan niet geloochend, dat hunne
principieele houding immer dezelfde
is gebleven, dat hunne politiek heeft
getriomfeerd en dat alle teekenen er
op wijzen, dat ze blijvende vruchten
zal afwerpen.
Dit wordt hoe langer hoe meer in
gezien, zoo van Waalsche gis yqn
derd in Juin wijk Harlem, maar leven
doorheen heel de stad. Het komt heel
eigenaardig voor als men 's avonds door
de avenues loopt en men de 130’ straat
binnengaat, dat men daar geen enkel
blanke ontmoet, terwijl in de 129’ straat
het uiterst zeldzaam is er een zwarte te
gen te komen. Thans nog Is Harlem voor
da blanken gevaarlijk. Zij kijken u aai;
met verbaasde oogen, verwonderd over de
roekeloosheid die ge hebt hun kwartlar
binnen te gaan.
De grootste belëédiging die men een
zwarte kan aandoen is hem te zeggen dat
hij een negerIs. Als men van negers
spreekt moet men zeggen dat hij black
man is, iemand van het zwarte ras.
Deze zwarten in New-York zijn zoo ge
cultiveerd als de blanken Self, dragen de-
zelfde kleedij. rijden met autos, hebben
ook hun financiers, hun fabrieken, leven
er geïsoleerd en vormen een stad in da
stad.
De mindere klasse werkt versprelu over
gansch de stad en gewoonlijk hebben zij
de laatste bedieningen als schoenpoetser
op straat, loopjongen of liftboy»
Hun godsdienst is die van Father Di
vine. Een man die zich in tijden van ver.
drukking het lot der zwarten aantrok en
hen verdedigde tegen de willekeur van da
blanken. Hij predikt een afkooksel van
veel godsdiensten en wordt beschouwd
als de Messias der Zwarten. Father Di
vine is een echt Amerikaan en dus met
praktischen zin begaafd. Hij kende da
genegenheid en het vertrouwen der zwar
ten in hem en zoo kon hij zijn volgelin
gen finantieel uitbaten. Hij is door zijn
idealisme een der rijkste menschen van
New-York geworden.
Daar het nog gevaarlijk is Harlem te
bezoeken is het aangeraden zoo weinig
mogelijk geld op zak te hebben. Men kan
nooit weten...
In New-York zijn nog veel Russen
<209.000> en Polen (109.000’ die moeilijk
te onderscheiden zijn van de anderen.
160.000 Oost Europeesche Joden wonen
in New-York en Vormen er een geduchte
macht. In alle hoeken van de wereld zijn
zij gekenmerkt door hun typiseffen arend-
neus, hebben dikwijls een baard en zijn
meestal slordig gekleed. Veel belangri.se
posten werden door hen ingehomen èft
hun finantieele macht is spreekwoorde
lijk geworden,
I.a Guardia, burgermeester van New-
York is een Jood van Italiaansche af
komst. In Europa worden zij uit de ras-
cistische landen gebannen en worden in
Amerika met open armen ontvangen. Jo
den zijn zelfstandige menschen en zoo is
hun voorliefde voor demokratische en
liberaal getinte landen te verklaren.
Zoo komt het dat de echte Yankee's
(eerste inwijkelingen in Amerika’ niét
dulden dat een Jood in hun omgeving
komt wonen, en zij vroeger allen ver
huisd zijn naar de 5“ Avenue om zich, als
echte Amerikaansche aristocraten, van
die vreemde indringers te onderscheiden.
In New-York zijn alle landen, alle ras
sen en alle volkeren vertegenwoordigd.
Alleen maakt men er een onderscheid
tusschen blanken en zwarten. Naar het
schijnt zou de vermenging tusschen beiden
meer en meer tot het verleden behooren
Kindjes der Bewaarschool van Veurne, vóór da Grot O. L. Vrouw van
Lourdes, bidden voor den Vrede; voor het behoud van hun demobiliseerden Vader;
voor het welgelukken van de Paaschaktie in Veurne-Amhacht.
Als men thans van t een nieuw
geluid spreekt, zooals een onzer con
fraters doet, dan ban dat alleen slaan
op de blijken van instemming en het
handgeklap waarmede de Vlaamsche
Senatoren de woorden van dezen
VI.-Nationalist onderlijnen. Want wat
spreker zegde is de meening, die in
Vlaanderen algemeen verspreid is en
die na den wereldoorlog ontelbare
keeren werd verkondigd op volksver
gaderingen en in de pers.
De Vlaamsche solidariteitdie in
den Senaat tot uiting kwam zal alle
Vlamingen recht naar het hart zijn
gegaan. Opmerkelijk is het dat
Franschtalige Brusselsche bladen zoo
als «Le Vingtième Siècle» de woor-
den aan hun lezers voorleggen met de
bemerking«Les propos de M. D’Haese
sont d méditer par nous, Wallons...
(De woorden van M. D’Haese zijn door
ons, Walen, te overpeinzen.).
Dat geluid is alleszins nieuw en zou
van aard zijn om tot hoop te stem
men indien we niet zoo vaak bittere
ontgoochelingen hadden opgeloopen
wanneer we er op rekenden door Brus
sel begrepen te worden. De blinden
aan den overkant, hebben nooit ge
zien waar en hoe de knoop dient
doorgehakt, hebben nooit de waarde
begrepen van een verzoenend gebaar.
Zullen ze thans even mediteeren
en... wijzer ivorden?
Tot 70 Kgr. visch per dag!
Vele onaangename dingen hebben toch
een goeden kant. Zoo was hei met g»
langdurige koude. Het heeft gevrozen, ze
ven weken aan een stuk. Zulks geschiedt
maar zelden, 't Is »e eerste keer in de#
eeuw.
Eene aangename verrassing deed ziel’
voor binst de eerste dagen van Februari.
Eenige bewoners der IJzeroevers bemerk*
ten bij toeval dat de vissehen, op sonnnl*
ge plaatsen, onder het ijs roerloos en aH
bedwelmd, aan de boorden van ’t v.ati’r
lagen, ten einde versche lucht te vinden-
Het ijs werd stuk geslagen en wegge*
ruimd en zoo kon men visch vangen zoo*
veel men wilde. Men had maar te grij*
pen. Aanstonds was het nieuws gekend.
Uit alle huizen kwamen emmers en ke*
tels te voorschijn; met visch ging men
ze vullen. Eenlge behendige mannen ge*
lukten erin 70 kilos visch te vangen,
vooral paling, karpels en snoeken. Derf
vischvangst heeft maar enkele dagen ge*
duurd. Zoohaast bel b»goa te dooien, w J
de leute uit. Gebet! de week v(i:i Asch*
woensdag heeft men in alle hl) l5’
gemeente mógen t ri.chon v.s: i eu ')0'
artri
In «LE VINGTIÈME SIÈCLE» wijdt
W. U. beschouwingeh aan de rede wel
ke de Heer D’Haese Donderdag heeft
uitgesproken in den Senaat,
<i Het zou spijtig zijn, schrijft W U.,
dat de rede are Donaerdag in den Se
naat werd uitgesproken door den
Vlaamsch-nationaiistischen volksverte
genwoordiger D’Haese door de Fransche
pers ongemerkt zou voorbijgaan. Ik zou
ze hier gansch willen afdrukken opdat
mijn Waalsche lezers er kennis van zou
den krijgen.
Wij Walen verwijten wel eens onze
Vlaamsche landgenooten systematisch
dood te zwijgen al wat ten Zuiden der
taalgrens voorvalt. Doch onze eigen on-
Wc<A;UUUexU V«XA Cl AI! Iicv V IftWUIIL-Uv
land gebeurt is kenschetsend. Het is I een
haast niet te gelooven dat twee streken
zoo solidair, zoo historisch één, zoo ysr-
aan de gevallen
Minister Pierlot
EENE ORDE MOTIE
VAN SENATOR SOBRY
IN DE SENAATZITTING VAN 8 DEZER
OVER DE INSTORTING
VAN DE PELTKAANBRUG
TE NIEUWPOOKT
Ik wensch de aandacht van den Acht
baren Heer Minister van Openbare Wer
ken te trekken op het feit dat heden mor
gen rond 7.30 u. de Pelikaanbrug bij
Nieuwpoort over den Vaart naar Veurne,
Is begonnen in te storten.
Deze brug werd nauwelijks vóór enkele
Jaren aangelegd. Ze vertoonde reeds te
voren op eene zekere plaats eene scheu
ring.
Het is te veronderstellen dat de aan
leiding tot deze instorting is geweest de
dooi.
Ik dring aan opdat er zonder uitstel
een onderzoek zou worden ingesteld naar
de werkelijke oorzaken en de eventueele
verantwoordelijkheden en dat de Acht-
MqaaBaaBBBBBaaaBaaBaanaaaBiBBBaHEaaaaBsaa^saaaaaaaaasBaa
New-York, die ongeveer 8 millioen In
woners telt is een echt cosmopolitlsche
stad. Alle rassen en alle volkeren loopen
er door elkaar, zonder onderscheid van
stand en iedereen leeft er voor zich zelf
zonder zich te bekommeren om andereh;
Door de economische vooruitgang in de
negentiende eeuw werd New-York be
stormd door de landelijke menschen van
Amerika zelf en door Europeanen, die
verblind door het goud den oceaan over
staken. In de laatsten tijd verplaatste de
bevolking zich van de oude stad (Man-
Hattan) naar de industrieele voorsteden
Bronx en Queens, daar Man-Hattan meer
en meer beschouwd werd als residentie,
center van de bureaucratie en het ver-
maaksleven. Het eiland Man-Hattan
heeft, thans nog twee millioen inwoners
op 50 Km2.
Ongeveer één millioen Italianen wonen
naast den haven en hebben et het mono-
polium om schepen te lossen en te laden,
's Morgens komen zij naar hun werk met
een prachtige luxeauto en nooit zullen
zij cargo .aanraken met hun bloote hand.
Vooraleer het werk aan te vatten zullen
zij lederen handschoenen aantrekken om
alle verwondingen te vermijden. In de
haven gebeurt alle werk elektrisch met
kranen.
Er zijn evenveel Ieren als Duitschers.
De eersten vormen bijna bij uitsluiting
van alle andere volkeren het politiekorps
van de stad. Twee essentieele voorwaar
den worden vereischt om tot den orde
dienst toegelaten te worden: Men moet
Ier en groot van gestalte zijn.
De politie van New-York is een echt
reuzenkorps; mannen van 1,90 m. gemid
deld. sterk en breed van schouders, in dep
vollen bloei van hun mannenjaren, figu-
reeren in de straten als absolute meesters.
Het zijn de eenige menschen in New-'
York die vriéndelijk en toegankelijk zijn.
Terwijl de andere menschen u bij een
vraag brutaal en onbeschoft de rug toe-
keeren, is de politie altijd bereid en gé-
Willig inlichtingen te verstrakken. Hief-'
door komt het dat in de straat alles ge
concentreerd is rondom deze ordedienst
en daardoor is hij van zoo groot gezag.
De Duitschers vormen in New-York een
economische macht. Kinderen en klein
kinderen van vroegere immigranten héb
ben er firma’s gesticht en de tweede taal
van New-York is het Duitsch. Vooral in
de laatste jaren zijn er veel Duitsche Jo
den naar New-York uitgeweken.
De echte Duitscher is er geweldig kwaad
op en wanneer men zegt dat die Joden
Duitsch spreken, dan antwoordt men:
Nein, kein Deutsch, aber er sprecht Ju-
disch (jodisch) De gezindheid en po
litieke overtuiging der Duitschers is zeer
verschillend, naarmate zij Marxisten zijn
of niet én hun overtuiging zullen zij bil
elke gelegenheid propageeren. Toen wij
naar Coney Island gingen, de badplaats
van New-York, zagen wij langs alle kan
ten op het strand privaat manifestaties.
Twee mannen waren luid aan 't discutee-
ren over de internationale politiek, de
Amerikaansche neutraliteit, de oorlog in
Europa, enz... en rond hen komt zich een
menigte nieuwsgierigen scharen om die
discussie te volgen. Het zijn meestal
Duitschers, die dezelfde opinie hebben en
die vooraf overeenkomen wie het pleidooi
zal winnen. De eene legt zich dan neer
bij de overtuiging van zijn tegenstrever
die dan een pathetische redevoering houdt
voor of tegen het Nationaal Socialisme.
De politie drijft deze manifestanten uit
een, maar een paar stappen verder be
gint men weer te dlscuteeren. Naar het
schijnt zouden de helft der Amerikaan
sche Duitschers Nationaal Socialist gezind
zijn.
De Zwarten die geconcentreerd zijn in
het N. O. van het eiland zijn ten getalle
van 300.000. Ze wonen heelemaal afgezon- kerk is
laaBeBaaaaeBaeaaBBBBaaBaBaaaaaiaBBaaBBBBBBaDaaasflaBasBosi
TREKKING VAN 5 FEBRUARI
In de Nationale Bank te Brussel had
Maandag de 16* trekking plaats van de
Premieleenlng 1938.
Reeks 251.918 wint 1 miljoen.
De volgende obligaties winnen elk een
lot van 25.000 fr.:
105418 113563 117986 119651 128299 132711
133271 133823 143696 147978 148426 151542
167789 184959 185167 205277 213973 235260
249856 254706 261863 269288 277143 277205
277955 280294 285649 291569 298996 299479
Elke terugbetaalbare titel heeft recht
op het tiende van het lot toegekend aan
de serie waartoe hij behoort.
De 15’ trekking heeft Maandag morgen
te 9 ’a uur plaats gehad.
Uitslag:
Reeksen 172167 en 339718 terugbetaal
baar elk met 100,000 frank.
Reeksen 142716, 160925, 248960 en 328544
elk met 25,000 frank.
Reeksen
100246 102875 115282 121569 1-42174 150856
179451 183501 191558 206197 213519 231347
233905 238487 244189 251642 254939 255287
257288 260555 264663 265103 281015 285182
285555 288544 317093 321657 330753 337399
elk met 10,000 frank.
Iedere terugbetaalbare titel heeft recht
op het vijfde van het lot toegekend aan
de serie waartoe hij behoort.
4’
HET ANTWOORD
VAN HEER MINISTER
LUITENANT-GENERAAL DENIS
Op de opmerkingen van Heer Volks
vertegenwoordiger werd in de Kamerzit
ting van Woensdag, door Heer Luitenant-
Generaal Denis, Minister van Landsver
dediging, als volgt geantwoord:
T)e achtbare Heer Vanderghote heeft
gesproken over leemten in liet besluit tot
oprichting van de burgerlijke wacht, in
zonderheid wat betreft het geneeskundig
onderzoek van de vrijwilligers. Heeft hij
het ministerieel besluit niet uit het oog
verloren, waarbij de criteria voor ge
schiktheid werden vastgesteld? Daaren
boven zal een besluit tot vaststelling van
de wijze van inschrijving der vrijwilligers
en de wijze van werking van de burger
lijke keurraden in den loop van deze week
in het Staatsblad» bekend gemaakt wor
den. Het zou zeker wenschelijk geweest
zijn dit laatste eer te doen verschijnen,
maar er mag niet uit het oog worden ver
loren dat verschillende overeenkomsten en
machtigingen noodig waren, daar de toe
passing van dit besluit lasten meebrengt
voor de Schatkist.
De wachten hebben geen uitrusting
noch materieel, heeft het achtbaar lid
hieraan toegevoegd. Er wordt te dikwijls
uit het oog verloren dat, onze mogelijk-
Ook in Finland is den soldaten het streng-
wetendheid van wat er in het Vlaamsche, s te Stilzwijgen aanbevolen. Men ziet bier
land gebeurt is kenschetsend. Het is een Finsch krijger die ecu plakbrief raad-
haast niet te gelooven dat twee streken I pleegt, welke deze deugd op we'spre-
zoo sGlidalT. zoo historisch één, zoo yer-L - yijzs aaaaredikt.
100 fr. eindigende op 9
200 fr. eindigende op 65-16
1.000 fr. eindig, op 809-675
(Vervolg van 1* blad)
Op plotse wijze werden allen verrast
door het koolzuur voortkomende van den
brand die intusschen steeds uitbreiding
nam.
Slechts een vijftal konden lang, een
omweg hun leven redden. De anderen dri
langs den gewonen weg weg wilden wer
den allen verstikt. Onmiddeilijk werden
de reddingswerken aangevat.
De brand kon eerst beperkt worden.
Later moest men overgaan tot het onder
water brengen van de schacht om het
vuur te kunnen dooven.
Het reddingswerk werd ten grooten
deele bemoeilijkt door het feit dat de
ventilatie moest afgesneden worden om
het vuur In toom te houden.
Van de ongelukkige slachtoffers kon
den reeds 13 lijken bereikt worden. Vijf
werden reeds bovengebracht. Onder da
dooden bevinden zich een vader en zoon,
twee Polen.
De ontsnapten en een geraakte moe
dige redder werden in een gasthuis op
genomen.
Minister Balthasar alsmede ander»
overheden stapten af in de geteisterd»
mijn. In Kamer en Senaat werd een
rouwhulde gebracht
slachtoffers. Eerste
bracht hen ook een hulde Donderdag
avond In den beginne van de radio-rede
die hij alsdan uitsprak.
Met levendige belangstelling ziet Ita
lië uit naar de blijde gebeurtenis, welke
eerlang verwacht wordt ten paleize, van
den prins van Piemont.
Vooral echter te Napels, waar prins
Umberto en prinsese Marie-José residee-
oplossingen, aan compromissen heb- ren, toont de bevolking een hartelijke
belangstelling voor de a.s. geboorte van
het 3de kind van het kroonprinselijke
paar.
«38888883888883888838838880
Vlaamsch-naiionalistische zijde.
Het is echter de eerste maal, dat
we in het openbaar een Vlaamsch-
nationalist - de Heer D’Haese
hulde zien brengen aan den Heer Van
Cauwelaert.
Dit verschijnsel wijst er op, dat van
die zijde de werkelijkheid eindelijk
doordringt.
Wij onderlijnen het met vreugde en
hopen dat ook de anderen, die de
meening van den Heer D’Haese dee-
len, den moed zullen hebben dit open
lijk te zeggen.
De voorbije zveek heeft de moge
lijkheden eener verzoeningspolitiek
vergroot. Dinsdag a.s. wordt de steek
proef voortgezet. Degenen, die altijd
zoo hoog oploopen met hun vader
landsliefde kunnen thans een daad
stellen, die een vruchtbaren weerslag
zal hebben op de’algemeene lands-
politiek.
Wat de Vlamingen vragen is geen
aalmoes, maar hun goed recht.Wie zou
in het belang van de breede eendracht
in den lande niet den eersten stoot
helpen geven voor een betere ver
standhouding, voor een blijvende ver
zoening?
Men koestere geen illussies. De
Vlaamsche rechtseisch is voldoende
gekend.
Het Verbond van Vlaa.ntChe Kul-
tuurvereenigingen, als de voornaam
ste exponent van het denkende en
strijdende Vlaanderen, heeft in een
brief aan den Eerste-Minister het
Vlaamsche standpunt klaar en duide
lijk omlijnd: «SPLITSING VAN HET
DEPARTEMENT VAN OPENBAAR
ONDERWIJS.».
Waarom naar een compromis stre
ven voor de hervorming van het de
partement waar in andere kultureele
instellingen zooals het N I R. en de
Kultuurraden de logische konsekwen-
te oplossing werd getroffen?
De Vlaamsche parlementairen staan
hier voor een princiepskwestie. Het zal
hun des te gemakkelijker vallen de
door Vlaanderen gewenschte oplossing
te bewerken omdat ze zich kunnen
beroepen op een advies van de Kul
tuurraden en op meer dan eén re-
geeringsverklaring
Op 25 April 1939 luidde de verkla
ring der regeering Pierlot:
De regeering zal het Ministerie van
Openbaar Onderwijs wederinrichten,
rekening houdend met de twee in het
land bestaande kuituren en tevens met
de staatkundige eenheid van België.
Zij zal hierbij steunen op de eens
luidende adviezen van beide kultuur
raden en zij wil een oplossing bereiken,
welke in een geest van nationale een
dracht, de instemming der twee taal
groepen wegdraagt.
Zou het vermetel zijn de hoop uit
te drukken dat van Waalsch-Brussel-
sche zijde eindelijk ook een stap zou
worden gezet in de richting der ver
zoening? Of moet ook ditmaal weer
elementair rechtsherstel worden af
gedwongen? In dat geval wordt ge
rekend op de kampvaardigheid van al
de Vlaamsche Senatoren, tot welke
partij zij ook behooren. Aan halve
Dinsdag 1.1. was te Nederzwalm de op-
geroepene mijnwerker André Billau voor
enkele dagen naar huis gekomen zonder
verlof te hebben verkregen. Binst den dag
vroeg hij zijn schoonmoeder het scheer
mes van zijn schoonbroeder. Billau trok
er mede naar zijn kamer, zoogezegd om
zich ermede te scheren, maar vertrok
dan enkele minuten later.
Wat later trok de schoonmoeder naar
de kamer van haar dochter. Zij dacht
eerst dat zij sliep. Vrouw Billau moest
immers binnen enkele dagen een kindje
ter wereld brengen. De moeder trok de
dekking weg en week voor een vreeselljk
schouwspel: haar dochter lag te bed met
overgesneden keel.
Op de tafel van de kamer werd het
schoon afgevegen scheermes teruggevon
den.
De dader werd opgezocht. Deze was in
tusschen, bij middel van fiets en taxi, te
Boussu geraakt, waar hij zich voor een.
trein moet hebben geworpen; zijn lijkjvfee! men kóm Nog vele
werd er gevonden op de spoorbaan, het de inwoners van U Joris deze
i iinn
- - - - «o>—
In de Katnet der Volksvertegenwoordi
gers, tijdens de bespreking, op Donderdag
1 Februari, der begroeting van actieve en
passieve verdediging, heeft de Heer Van-
defghpte, dé volgende opmerkingen ge
maakt
In zijn verslag over de begroeting van
de passieve verdediging, maakt de Heer
Van Hoeck opmerkingen die, dank zij de
opgedane ervaring, kunnen gecontroleerd
Worden. Het vraagstuk van de passieve
verdediging schijnt niet opgelost. Wellicht
blijft er nog veel te doen.
De oplossing is des te moeilijker te vin
den door het feit dat de uitgestrektheid
van het gevaar wordt miskend. Verschil
lende wetsbepalingen zijn uitmuntend, en
wel deze waarbij de territoriale burgerlijke
wacht wordt georganiseerd. Dank zij deze
bepalingen, worden helpers ter beschik
king van de overheid gesteld, die haar
doelmatig zullen helpen bij de organisatie
van de passieve verdediging.
Er zijn nochtans leemten in het organiek
besluit waarbij de burgerlijke wacht wordt
ingericht, en wel wat betreft het genees
kundig onderzoek, waaraan de vrijwilligers
jn beginsel onderworpen zijn.
Er zijn insgelijks leemten in de plaatse
lijke organisatie der afdeelingen van de
Wacht. In sommige gemeenten is deze
Wacht nog niet uitgerust en beschikt zij
0ver geen materieel.
Ik heb daaromtrent vanwege den chef
Van een wacht bittere klachten ontvangen.
Hij heeft voor zijn manschappen de werk-
klcercn niet gekregen waarop zij recht
hebben en evenmin de dotatie, waarmee
hij deze kleeren zou hebben kunnen koo-
pén.
Naar liet schijnt zoudt gij van zins zijn
de oorspronkelijk voorziene getalsterkte
van de burgerlijke wacht met een derde
te verminderen. Ik verzoek u zulks niet
te doen, want gij zoudt al de tot heden
in de groote gemeenten genomen schik
kingen ondoelmatig maken en de beste
initiatieven ontmoedigen. Ik hoop dat, in
dien gij reeds zulke maatregelen mocht
hebben genomen, gij deze zoudt willen
intrekken.
Het mangelt de centrale diensten aan
overtuiging en dynamisme. Zij moeten
eens goed, geschud worden om ze uit hun
slaap te doen ontwaken.
De theorie van de volstrekte veiligheid
heeft afgedaan. Een luchtraacht .die sterk
genoeg is, kan om het even welk objectief
vernielen.-
De passieve verdediging zal alleen dan
doelmatig zijn, als de actieve verdediging
zoo volledig mogelijk is. Er dient een
intense samenwerking tot stand te ko
men tusschen deze twee soorten van ver
dediging.
De evacuatie van de burgerbevolking is
een ingewikkelde zaak. (Het gerucht van
de gesprekken overstemt de stem van den
redenaar.)
De Voorzitter. Stilte a. ti.b., lieeren.
De heer Eytkens. Dat hij Néder-
landsch spreke, dan zal men naar hem
luisteren.
De heer Vandergliote (in ’t Fransch).
Het gebrek aan transportmiddelen maakt
deze evacuatie moeilijx. De opdracht ge
geven aan de steden, aangeduid als sor-
teeringscentra, is verpletterend.
Ik ken een gemeente die in vier en
twintig uren een aantal geêvacueerden zal
moeten ontvangen gelijk aan haar bevol
king. Daarvan zal zij een derde definitief
moeten huisvesten en de rest over de
naburige gemeenten verdeden. cinu, in
deze gemeente blijven er slechts twee
railautos over en enkele zeldzame auto’s.
De openbare besturen moeten dus de
levering van de noodige transportmidde
len voorzien.
Had men beroep gedaan op de mede
werking van de gemeentebesturen, men
gou de zaken hebben kutmeu vsreenvouv,
Als morgen onze jongens bij ons komen om een kruisken, vooraleer ze optrekken,
en wy er, na hun dit teeken gegeven te hebben dat ons zoo diep hart en ziel raakt,
r», zou het dan te veel gevraagd zyn dat de
i Doet uu) plicht Is het dan
Belgie, zonder bitterheid
F
