De Laatste Reis
West=Europa een IJswoestenij zonder Golfstroom
PO
'Alex Van Opstal'
f
UI
De ontruiming
der Burgerlijke Bevolking
De Duitsche M Altmark H geënterd
door de Britsche M Cossack
Tachtig billioen ton warm water per uur
Fantastische zwerftocht van de Golf van Mexico naar de Noordelijke IJszee
Goedgekeurd niettegen-*
staande Liberaal verzet
UW KINDJE 4
VERKOUDEN?
2
ZIJN HET BANGE DAGEN, TOCH BLIJVEN WE WELGEZIND»
V.
(Vervolg van 1’ blad)
PROTEST
NADRUK VERBODEN
9
i
Totaal
TREKKINGEN
DE PROTESTEN
f
NO RD
AMERIKA
De Bond der Kroost
rijke Gezinnen
en het
ontwerp Mundeleer
TRAGISCH OVERLIJDEN
TE TORHOUT
AMERIKAANSCHE SCHEPEN
AAN BELGIS VERKOCHT
GELEDEN
»»aa»aaa3xaiaiaasa38aEasl
VALSCHE STUKKEN
VAN 50 FRANK
IN OMLOOP GEBRACHT
TE BRUSSEL EN OMSTREKEN
DE NEUTRALITEIT VAN
U. S. A.
VAN DE
DE DUITSCHE VERSIE
DE OORLOG OP ZEE
VERLIEZEN
«BBasBasaaBsafiassQBXBaHaaflaB
De hervorming van
het Ministerie van
Openbaar Onder*
wijs voor den Senaat
DE BISSCHOP VAN SAIGON
OVERLEDEN
OOSTENDSCHE VISSCHER
VERDRONKEN IN ENGELAND
WIJ ZENDEN ONS BLAD
22,20 FRANK.
TREKKING
VAN DE LEENING DER
VERWOESTE GEWESTEN 1923
HET DUITSCHE IS HET GEVIGSTE
DAT SEDERT HET BEGIN VAN DEN
OORLOG TEGEN EEN NEUTRAAL
iBaBBBBBBaBBaBaBaBBBBaBsssasaBiBsaaaBasBMaBaKBBaBzaxBaBBaBaJBaKBaeaBBaBaaaaaBaaaaaaaB
■I a
Aantal
2
«.157
te
van
(Vervolg van blad)
Onder de onderstelingen over den bui-
bit-
VROUW ZAKT TIJDENS DE MIS
TEN GRONDE EN STERFT
Belgische
Nederlandsche
Engelsche
Noorsche
Fransche
Amerikaansche
Braziliaansche
Grieksche
Italiaansche
Japansche
Russische
Deensche
Zweedsche
Duitsche
Finsche
Litausche
Zuid-Slavische
Panameesche
Poolsche
Estlandsche
Peruaanschs
Portugeesche
Argentijnsche
Spaansche
Uruguaansche
Letsche
5
14
182
49
16
14
4
1
1
17
33
59
9
2
1
2
1
5
Dat wij in dezen winter met een zoo
strenge koude te kampen hebben, is niet
te wijten aan het staken van den dienst
door den Golfstroom, doch aan de Oos
ten- en Noordoostenwinden, die aanhou
dend blijven waaien en ons de Siberische
koude toevoeren, waartegen onze mildere
Westenwind hét moet afleggen. In het
Hooge Noorden, bij Ijsland en Spitsber
gen. waar men niet te lijden heeft van
den banen Oostenwind, is het voortdu
rend zacht weer geweest en heeft men
evenveel genoegen beleefd van den Golf
stroom als andere winters. Het is moei
lijk aan te nemen, dat de Golfstroom
zich ten Zuiden van Groenland niet zou
laten gelden, doch wel ten Noorden!
Neen, van een afwijking van den Golf
stroom is gelukkig geen sprake.
EEN HERSENSCHIMMIG PLAN.
164771
323241
195895
290429
164922
368425
313417
391763
272725
25.000
168635
347033
206495
321984
248621
393626
317044
111409
288835
177217
358357
207901
368556
261534
397544
320226
140720
281967
Nationaliteit
De heer Jaspar heeft er in zijn ant
woord nadruk op gelegd, dat er thans
geen reden is om de verplichte ontrui
ming te bevelen. Natuurlijk mogen dezen
die zich bedreigd gevoelen .steeds ver
trekken. Verkeeren zij in staat van be
hoefte, dan kunnen zij gratis vervoer op
het spoor verkrijgen. De centra voor t
opnemen van de geëvacueerden, worden
steeds in gereedheid gehouden, maar dl
kwestie van het verleenen van steun we
gens werkloosheid of door de Commis
sie van Openbaren Onderstand aan de
genen die hun gewone verblijfplaats heb
ben verlaten, moet nog geregeld wor
den.
65.199
29.126
11.930
968
45.269
67,851
248.262
16.389
2.466
6.371
9,620
14.294
6.615
De eenvoudigste steekproeven waren
natuurlijk voldoende, om de ongegrond
heid van deze geruchten te bewijzen.
Er bestaat niet de minste twijfel aan of
de Golfstroom, die als de grootste wel
doener van het oude Europa te beschou
wen is, neemt nog altijd zij gewonen
weg van den Atlantischen Oceaan langs
de Noorsche kust naar het Hooge Noor
den, een weldadige warmte verspreidend, loopig niet willen aannemen!
HET DUITSCHE IS HET, HEVIGSTE
WAS NIET GEWAPEND
Br. Reg.
ton
13.341
55.332
662.826
105.117
85.437
fr., reeksen
206067
144902
210774
121069
277874
149396
328340
142148
291823
Een winkelier uit de Kathelijnestraat
te Brussel en iemand uit Molenbeek heb
ben een valsch stuk van 50 frank ont
vangen. De stukken zijn slecht nage
maakt en dragen den beeldenaar van
Leopold III. Zij zijn grijsachtig en ge
makkelijk te herkennen, daar het rand
schrift ontbreekt.
Terug in un
lijk vele avonturen die hun
die menschen moet het terug
ben. Hoeveel uren van vrees en
Wrijf dan keel, rug en borsU®
in met Dampo^ Wonderlij"
zooals dat helpt I
\Pot fr. 10- Doos
haardstede rusten twee Engelsche zeelieden even uit na de schrome-
op zee en op de Altmarkte beurt vielen. Voor
naar huis gaan wel een bijzondere beteekenis heb-
lijden zouden die mannen reeds t hebben mee»
gemaakt
Mgr Dumortier, is te Saigon overle
den. HIJ was in 1869 te Halluin gebo
ren, deed zijn studies te Tourcoing en
Rome en vertrok in 1897 naar Indo
China, waar hij gedurende 26 jaar ver
bleef.
Hij werd op 25 Maart 1926 tot bis-
schop gewijd in de kathedraal van Sai
gon.
tBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBaBBBBB
een krachtdadige protestnota in bij de
Noorsche overheden. In deze nota eischte
hij herstel van de geleden schade, dat
de boot moet worden hersteld en dat de
schuldigen worden gestraft. Verder ver
klaarde dé Minister in zijn protest dat
de toestand zeer ernstig is en dat eruit
erge verwikkelingen zich kunnen voor
doen.
Dit is wel het hevigste protest dat se
dert het uitbreken van den oorlog geuit
werd tegen een neutraal land door een
der oorlogvoerenden.
Te Berlijn bleek men ten zeerste ver
ontwaardigd om deze gebeurtenis en
vaarde de pers op heftige wijze uit tegen
Engeland. Ook Noorwegen moest van de
brokken deelen.
Van Duitsche zijde wordt beweerd dat
is en
in de
tengewoon strengen winter, dien wij
thans doormaken, heeft men ook deze
hooren opperen, dat de Golfstroom van
zijn oorspronkelijke route is afgeweken.
Op dit idee is men gekome’ door het feit,
dat in de laatste weken idêt alleen de
Oostzee, doch ook de Sont bij Denemar
ken en de Noorsche fjorden zich met
een dikke laag ijs hebben bedekt, terwijl
het in geheel Scandinavië zoo koud werd,
dat men zonder overdrijving van een Si
berische koude kon spreken. Dit een en
ander gaf aanleiding tot het gerucht, dat
de Golfstroom eenvoudig zou zijn ver
dwenen! Deze bewering zou zijn gestaafd
door zeelieden, die beweerden, dat men in
de nabijheid van de Europeesche kusten
de voortstuwende kracht van den stroom
niet meer had geconstateerd, zooals an
ders. Weer anderen wisten te vertellen,
dat de temperatuur van het zeewater
aanmerkelijk was gedaald. Daaruit trok
men de conclusie, dat de Golfstroom van
richting veranderd was of zelfs geheel
verdwenen. Natuurlijk berust dit alles
op niets anders dan op dwaze geruchten;
doch voor sommige menschen stond het
nu eenmaal vast, dat de Golfstroom ons
ontrouw was geworden en dat daaraan
de .strenge winter te wijten was die
zich nu natuurlijk elk jaar zou herhalen.
DE CENTRALE VERWARMING TER
ZEE WERKT NOG.
Wellicht heeft men zich onwillekeurig
laten beïnvloeden door een zoogenaamd
plan om den Golfstroom te verleggen
ontsproten aan het fatastische brein van
een nmerikaansch geleerde, waarvan on
langs in de pers melding is gemaakt.
Deze stelde voor, bij den oorsprong van
den Golfstroom een «normen dam te leg
gen, waardoor de stroom in een andere
richting zou worden geleld, met het ge
volg. dat het klimaat van West- en Mid-
den-Europa een aanmerkelijke afkoeling
zou ondergaan en de thans ijsvrije of na
genoeg ijsvrije havens in het Noorden
enz. gedurende den Poolwinter zouden
van ons werelddeel, Moermansk, Narvik,
dichtvriezen. Het valt echter moeilijk aan
te nemen, dat dit stoute plan voor ver
wezenlijking vatbaar is, gesteld dat het
werkelijk in de bedoeling van Amerika
zou liggen. Europa van zijn onmisbare
warmtebron te berooven, wat wij voor-
Zondag heeft er zich te Torhout een
tragisch geval voorgedaan. De genaamde
De wulf Leonie, 72 jaar oud, was naar de
9 ure mis gegaan. Bijna op het einde
der mis werd de vrouw plots onpasselijk
en viel ten gronde.
Omniddellijk werd hulp geboden en de
vrouw naar de sakristie gedragen, waar
haar 't H. Oliesel werd toegediend. Dok
ter Martens, onmiddellijk ontboden, kon
helaas, niet anders meer dan den dood
vaststellen, veroorzaakt door bloedop-
drang. Het stoffelijk overschot werd la
ter naar huis overgebracht Dit plots
en tragisch overlijden heeft heel wat op
schudding verwekt in het gebuurte.
In de Senaatszltting van Donderdag 1
werd nu eindelijk gestemd over de be-
grooting voor Openbaar Onderwijs. P*
goedkeuring ervan beteekende dus ook
goedkeuring van de hervorming van be
doeld departement, in den zin door dl
Regeering voorgehouden.
Op de vergadering waren talrijke Se
natoren afwezig.
Hr Dlerckx, liberaal oud-minlster, d1*
destijds de oprichting van de VlaamscM
Academiën betreurde en er een schan
daal verwekte, pleitte in naam zijner col
lega's tegen de hervorming; hij verklaar'
de te spreken in naam van al de Liberal*
Senatoren.
Wat later stelde de Hr Van Dieren d<
vraag of de Hr Dlerckx wel degelijk spral
in naam van al zijn collega's waarop d<
Hr Vanderpoorten, Minister. ontkeHMW
het hoofd schudde. Dit was een eerst*
nederlaag voor den H. Dlerckx.
Ten slotte werd tot de stemming over'
gegaan en werd de begroeting goed?®'
keurd met 83 stemmen tegen 22 en W
42 onthoudingen.
Stemden voor de meeste Katholieke11
en Socialisten. Stemden tegen De
Nationalisten.de Rexisten. de Kommunls*
ten, een Socialist, 6 Liberalen en een K3'
tholiek. Onthielden zich de Libera'
len, met uitzondering van Minister Va»'
derpoorten die vóór stemde, 10 Sociab5*
ten waaronder de H. Missiaen, 14 Katbo*
lieken en de VI. Nat. De Lille.
Het is begrijpelijk dat de Liberal*11
slecht geluimd waren na de stemming
IBBBBSSBBBgSSSHBBaBBaiiaBafflSJ1
Maar binst den nacht, en dit op bevel
van de Engelsche Admiraliteit, drong de
Cossack terug in de Noorsche wateren.
De Noren weigerden aan het onderzoek
deel te nemen maar hielden zich koest.
De Altmark probeerde dan de Cos
sack te torpedeeren. De Duitsche boot
strandde evenwel, en de Cossack leede
verder aan nevens de AltmarkEen
Britsche officier, met de revolver in de
hand, sprong van op de commandobrug
van de destroyer, van een hoogte van 8
voet, en werd spoedig gevolgd door zijn
matrozen. Een gevecht ontstond maar de
meesterschap bleef aan de Engelschen
wijl de Duitschers ofwel vluchtten alover
het ijs naar het strand ofwel verzameld
werden door de Engelschen. Vier Duit
schers zouden gedood zijn en 5 gewond.
Omniddellijk werden de Engelsche ge
vangenen verlost en op de Cossack
overgebracht. Deze verliet dan spoedig
de plaats van het gebeurde en vertrok,
vergezeld van de •”>de-e Britsche oorlogs
bodems, naar Lait'1. in Schotland, waar
de verlosten aan wal werden gezet, mid
den een geestdriftig toejuichende menigte.
De gevangenen verklaarden dat zij te
Bergen vruchteloos gepoogd hadden, met
allerlei middelen, zooals door getrappel,
het zwaaien met vlag, het opheffen van
een luik van 1.000 Kgr.; de aandacht der
Noorsche inspecteurs op zich te vestigen,
maar dit alles bleek tevergeefs. Op het
dek van de Altmarkwaren mitraljeu-
zen opgesteld om desnoods alle opstand
te onderdrukken.
Het schip bleek een drijvend concen
tratiekamp te zijn. Zelden zagen de ge
vangenen het licht. De Kapitein droeg de
Engelschen een diepen haat toe en deed
al wat mogelijk was om het de Engelschen
ondragelijk te maken. De gevangenen kre
gen slechts wat zwart brood met thee of
soep te eten. Zij werden in groeten getalle
in kleine diepe ruimten ondergebracht.
Later werd nog gemeld dat de Alt
mark ook gepoogd heeft de Cossack
te rammen, dat de Duitsche boot gewa
pend was met 2 kanonnen en 4 mitral-
jeuzen, en dat twee Engelsche officieren,
tijdens het gevecht, in het water spron
gen om Duitsche zeelieden die in het
water waren gevallen, te redden.
In het geheel werden 270 Engelschen
bevrijd uit de Altmark
Naar een ander verhaal van een der
Britten die deelnamen aan den tocht,
zou de officier die eerst op de Altmark
sprong een bevel hebben kunnen geven,
na een schildwacht omver te hebben ge
worpen, waardoor de boot strandde. Hij
zou dan gewond zijn geweest door een
schot in den arm.
de Altmarkeen handelsschip
dus wel het recht had te varen
Noorsche wateren.
De entering van de Altmark
te Berlijn als een
De Duitsche versie van de entering
van de Altmark verschilt weinig voor
wat het begin van het incident betreft,
van deze van Oslo. Zoo verhaalde de
kapitein van de Altmark dat zijn schip
eerst overvlogen werd door Engelsche
Vliegtuigen. Weldra daagde dan een En
gelsche oorlogsbodem op, die vergezeld
was van 5 torpedobooten. Zij naderden
de Altmarkmaar de twee Noorsche
booten traden op en verzochten de En
gelschen plaats te maken. Intusschen
wilde de Duitsche kapitein in de o Joe-
singf jordvaren om tusschen de kust
en een reeks eilanden zijn reis verder
door te kunnen zetten, niet denkende
dat de Engelschen de Noorsche wateren
zouden schenden.
Een eerste maal wilde een Engelsche
destroyer de Joesingfjord invaren maar
de twee Noorsche booten stelden zich
voor de opening van de fjord. In den
laten avond drong dan een Engelsche
destroyer tusschen de beide Noorsche boo
ten en gaf aan de Altmarkbevel te
stoppen.
Spoedig lag het Engelsch schip naast
het Duitsche. De Britsche matrozen na
men bezit van het schip en vuurden op
de Duitsche matrozen die niet gewapend
waren. Ook schoten zij voort op leden
der Duitsche bemanning die over het ijs
het strand wilden opvluchten. Het schip
strandde ten slotte op een rotswand.
Van Duitsche zijde werd ontkend dat
de Engelsche gevangenen slecht behan
deld werden en wordt voorgehouden dat
zij zelfde eten kregen als de Duitsche
matrozen, de Hlndou’s zelfs een speciale
voeding, en dat zij lederen dag door een
geneesheer werden bezocht.
De Duitsche kapitein verklaarde ook dat
de Engelschen zijn schip plunderden.
De Amerikaansche scheepvaartcöm-
missie heeft den verkoop aan een Bel
gische maatschappij van acht Ameri
kaansche transatlantische sphepen aan
België goedgekeurd. Onder deze schepen
komt de President Hardingvoor. De
andere schepen zijn cargo’s van ongeveer
7,000 ton.
De President Harding is een schip
van 13.869 ton.
De schepen zullen dienst doen tusschen
en Frank-
4 millioen
Louis Laneres, visscher aan boord van
de O. 97 Jacquelinedie te Mllford-
haven (Engeland) binnengevaren was
om zijn vangst te verkoopen, is er te
water gevallen en versmoorde. Zijn lijk
werd enkele uren later teruggevonden.
Laneres is gehuwd en woonde Prins
Boudewijnstraat te Oostende.
4BMBBBBBDIBBBBBNBBBBBBEBBBBBB
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
ons zendt in postzegels of stort op post-
checkrekening 155.70 van V. Sansen-Van-
neste, Drukker, Poperinge, de sem van
Voor het Buitenland zende men ons per
Internationaal Postmandaat:
37,40 Fr. (belg. g.) voor Kongo en Frankr.
4^5,00 Fjr« (.belj.g.) voor alle andere landen.
mepsch maar kan .noodlg hebben: Wo».
worth is de grootste trust en heeft
warenhuizen over gansch de stad. H.»
Centergeiiouw -heeft een töreri van
m. met 51 verdiepen en met een bezet,
ting van 14.000 personen.
De Lundry waar alleen Chine,
werken heeft ïióridérde huizen waar'htj
linnen gewasschen en gestreken wordj.
Bij den apotheker kan men behalvt
Dlïarinaxiie ook stoffen ëh eetwaren, et
naar liet getuigenis van Sinclair Lewlj
alles koopen behalve autos, maar ge.
woonlijk’is hij dan nog geassocieerd met
den garagist. Hij heeft een publieke te.
lefoon en veelal gaat men daar etetj
's morgens.
Het geld is de grootste prikkel en iedet
handeling van een Amerikaan beoogt een
finantieel voordeel. Het is zeer gevaar,
lijk veel geld op zak te bebben en vreem,
delingen krijgen den raad alleen hit
uiterst noodigQ bij zich te hebben.I
In een restaurant moesten we eens 5-1
dollar (1500 fr.' wisselen. De kassier hei;
ons zeer verbaasd aan dat we zoovesl
geld voorlegden. Hij zegde dat hij nat
kon wisselen en dat we naar de bant
moesten gaan, alhoewel we zeker waren
dat hij over veel meer enkel geld be
schikte. Hij gaf ons de raad Pay atten
tion for your money(Let toch op voor
uw geld... men kan nooit weten). 3
Eens zagen we geld uit de Grand Gen-
tral Station vervoeren. Vier politieman
nen met de revolver in de hand omring,
den een heer die tien stappen ver moest
gaan met een zakje geld naar een gs-
blindeerden auto met schietgaten in,
waar, andere politiemannen de, wacht
hielden.
Den volgenden dag ontmoetten wij een
professor van de Universiteit van Leu
ven die op huwelijksreis was.
Men krijgt den indruk dat de wereld
toch klein is, als men overal kennissen
of landgenooten ontmoet.
Iedere morgen kwam er
American
schrijven ons van Ergens te Velde 4 bovengaande Soldaten. En we kunnen bet
zien dat re het aan hun hart laten eraan. Het zijn: Vercamer van Dadi-
zele; Willeput van Oostende; Oabau Alfons van Poperinge, vorenop met het
brood in handen, en Verlee v-n Gent. Houdt er maar den moed in, Jongens:
Na regen komt zonneschijn
Men heeft in sommige krin
gen de schuld voor dezen
strengen winter ook aan den
Golfstroom gegeven, Deze
zou namelijk van zijn ge
wone route zijn afgeweken en
daardoor een aanzienlijke
verkoeling van de zee langs
de Europeesche kusten
weeg hebben gebracht.
De Golfstroom komt uit de Golf van
Mexico en voert meer water mede, dan
alle stroomen en rivieren der aarde bij
elkaar. Naar schatting stort hij per uur
ongeveer 80 billioen ton water in den
Atlantischen Oceaan, met een aanvangs-
snelheid van 5 tot 6 kilometer per uur.
De Golfstroom ontleent zijn groots be
teekenis voor ons werelddeel aan de om
standigheid, dat hij een ontzaglijke hoe
veelheid warmte meevoert, waarvan een
aanzienlijk deel wordt opgenomen door
de lucht er boven.
Daar de Golfstroom zijn loop neemt
naar de Westelijke kusten van Europa,
welke hij bespoelt, draagt hij sterk bij
tot de vrebetering van het Europeesche
klimaat. Vooral Scandinavië profiteert er
van. Dank zij den Golfstroom heerscht
er een dragelijk klimaat, terwijl men
op dezelfde breedten in Noord-Ame-
rika uitsluitend woest en onvrucht
baar land aantreft, meer geschikt voor
beren dan voor menschen. Doch de wel
dadige invloed van den warmte-versprei-
denden stroom doet zich nog veel verder
gevoelen, tot in West- en Midden-Euro-
pa, waar de gematigde winters op zijn
rekening moeten worden gesteld,
HEEFT DE GOLFSTROOM ZIJN LOOP
GEWIJZIGD?
Hiernevens hebben we een
duidelijk beeld van de kou.
de en warme stroomingen
in den Atlantischen Oceaan
die voor onze Europeesche
Westerkust van zoo groot
belang zijn. (De koude
worden aangeduid door
stippellijnen en de warme
door gegolfde lijnen.)
De GOLFSTROOM i>
een warme strooming die
ontstaat in de Golf Van
Mexiko, hij gaat langsheen
de Oostkant van Amerika
en gekomen ter hoogte van
de New-Foundlandeilanden
neemt hij de oostelijke rich
ting naar Europa toe. Ter
hoogte van Spanje in volle
Oceaan splitst hij in twee-
en, de helft neemt de noor
delijke richting wijl de an
dere helft tot tegen Span
je komt en dan langs on
der indraait tot ongeveer
op de Evenaar om dan te
rug koers te nemen naar
zijn plaats van oorsprong:
de Golf van Mexiko. De
splitsing die het Noorden
ingaat is voor ons veel in
teressanter. De lijn 60 gra-
17 FEBRUARI 1940
77e trekking der leening 1933
1 lot van 1 millioen reeks 246607.
45 loten van
221628
266743
183234
219964
129088
290344
184855
365005
176619
Dinsdag had de 201* trekking plaats
van de leening der Verwoeste Gewesten
1923. Volgende reeksen winnen een lot:
100.000 frank:
Reeks 13.977 nr 1 en reeks 312.373 nr 5.
50.000 frank:
Reeks 28.73 nr 5. reeks 32.810 nr 3 en
reeks 243.875 nr 3.
10.000 frank:
R. 2.324 nr 5; R. 51.355 nr 2; R. 90.383
nr 3; R. 111.916 nr 2; R. 145.873 nr 1:
R. 213.483 nr 2; R. 249.752 nr 2; R. 251.197
nr 4; R. 277.379 nr 4; R. 283.162 nr 5;
R. 308.033 nr 1; R. 332.540 nr 2; R. 347.218
nr 3; R. 347.634 nr 5; R. 348.652 nr 4.
De andere obligaties van deze reeksen
worden uitgekeerd tegen 575 of 550 fr.
naar gelang zij al of niet werden omge
vormd. overeenkomstig art. 11 van het
Kon. Besluit van 11 Mei 1935.
wordt
zeerooversdaad be
stempeld en als moord cp Duitsche zee
lieden.
Te Berlijn verklaart men ook dat En
geland poogt om Noorwegen aan zijn
neutraliteit te doen verzaken.
Te Oslo heeft het gebeurde een fel on-
behagelijken toestand geschapen. De
Noorsche officieele middens en pers hou
den er zich dan ook ten zeerste mede be
zig en een officieel protest te Londen is
niet lang uitgebleven. De teruggave der
gevangenen werd geëischt.
Eerst werd er opgemerkt dat de En
gelsche aanval op de Altmark ge
schiedde niettegenstaande het Noorsch
verzet. Tijdens een onderhoud die de
Noorsche Minister van Buitenlandsche
Zaken had met den Engelschen gezant
te Oslo gaf de Minister op krachtige
wijze uiting aan zijn verontwaardiging
over de grove schending van de Noor
sche wateren.
Te Oslo werd echter ook opgemerkt
dat de Altmarkgeweigerd had zich
te onderwerpen aan de kontrool der
Noorsche douane-autoriteiten, weigering
waarop het schip recht had.
In een redevoering reeds op Zaterdag
17 Februari 1.1. hield de H. Koht, Noor
sche Minister van Buitenlandsche Zaken,
een rede waarin hij wees op den gevaar
lijken toestand waarin Noorwegen ver
keert tot handhaving 'van zijn neutrali
teit. Het geval van de Altmark bestem
pelde hij als een brutale schending van
de Noorsche neutraliteit maar ontkende
aan Duitschland het recht den strijd uit
te breiden tot de Noorsche wateren om
deze schending.
Ten overstaan van Berlijn meent men
te Oslo dat Noorwegen zich niets te ver
wijten heeft en dat ook Noorwegen reeds
zooveel malen reden heeft gehad ver
ontwaardigd te zijn omtrent het Duitsche
optreden tegenover de Noorsche schepen,
waarvan er reeds zooveel in den grond
werden geboord.
Te Oslo meent men ook dat Noorwe
gen noch het recht noch den plicht had
de Engelsche gevangenen te bevrijden.
De boot mocht door de Noorsche wateren
varen.
H. Hainbro, voorzitter van de Storting,
keurde de Engelsche handelwijze ook op
zeer scherpe wijze af.
Van Engelsche zijde werd ook een
krachtig protest ingediend te Oslo. Naai
de Engelsche meening was de Altmark»,
als hulpboot van de Graf von Spee en
gezien zijn bewapening, een oorlogsschip.
Diensvolgens mocht het niet meer dan
24 uur vertoeven in Noorsche wateren. De
Engelschen meenen ook dat de Noren
een degelijk onderzoek aan boord hadden
moeten doen, wat niet gebeurde alhoe
wel de gevangenen al het mogelijke de
den om de aandacht der Noorsche kon
trool op zich te trekken. Tot drie maal
toe verzochten de Engelschen om een on
derzoek aan boord van de «Altmark»,
en het is maar na de derde weigering
dat de Engelschen besloten krachtdadig
op te treden. De H. Chamberlain verweet
de Noorsche autoriteiten zich zeer onver
schillend te hebben aangesteld betref
fende het gebruik dat de Duischte vloot
zou kunnen maken van de territoriale
wateren. Die onverschilligheid is voor de
Engelschen onvereenigbaar met de on
partijdige plichten van een neutraal
land tegenover een oorlogvoerende mo
gendheid.
Te Londen werd aan Noorwegen ook
het verwijt gericht dat Duitschland reeds
van de Noorsche territoriale wateren ge
bruik maakte om Britsche booten te tor
pedeeren, dat drie dergelijke gevallen be
staan, en dat de Britsche actie maar een
gevolg is van het feit dat Noorwegen te
kort schiet aan haar plicht om haar neu
traliteit In eigen wateren te verdedigen.
Zoowel te Berlijn, als te Oslo en te
Londen meent men dus in zijn goed recht
te zijn.
De teruggave der gevangenen werd van
de hand gewezen.
Hier hebben wij slechts de feiten en
gebeurtenissen omtrent de Altmark
medegedeeld. Voor verdere beschouwin
gen zie het artikel van onzen medewer-
De Raad van Beheer van den Bond
der Kroostrijke Gezinnen heeft, in zijn
vergadering van 20 Februari, formeel
protest aangeteekend tegen het voorstel
de onbeperkte uitstellen en de vrijstel
lingen van actieven dienst, welke aan de
eerst opgeroepenen uit groote gezinnen
werden toegestaan, in te trekken.
Overwegende
Dat de gezinnen met vier kinderen en
meer, welke ongeveer een zesde van de
Belgische families uitmaken, die helft van
de jaarliiksche Hechtingen leveren;
Dat de gezinnen met zes k’nderen en
meer, van minder dan 21 jaar, welke
omtrent een vijftiende van de families
vertegenwoordigen, meer dan een derde
van dit contingent leveren;
Dat het voordeel van de onbeperkte
uitstellen en van de vrijstellingen van
actieven dienst hun werd verleend ten
titel van Vergelding voor de uitnemende
diensten, welke zij aan ’s lands veilig
heid bewijzen;
Dat het aantal dergenen, wien deze
maatregelen ten goede komen, omtrent
2.700 per jaar bedraagt (2.932 in 1936)
als wanneer het leger acht maal meer
miliciens, zonen van kroostrijke gezinnen
telt (23/,54 in 1936)
Dat in weerwil van de uitstellen, de
kroostrijke gezinnen zich veel gevoeliger
militaire opofferingen getroosten, dan
de beperkte gezinnen;
Dat. te meer, al hun vrijgestelden en
uitgestelden steeds kunnen worden op
geroepen in oorlogstijd en dat het dien
volgens in hooge mate onrechtvaardig is
ze te aanzien als zouden zij zich willen
onttrekken aan hun burgerplichten;
Is de Bond van meening dat de on
beperkte uitstellen en de vrijstellingen
van actieven dienst zich ten volle bil
lijken;
Hij betreurt, dat de ontwerper zich
en uit den dringenden wensch, dat het
en uit den dringenden wensch, dat het
Parlement het voorstel Mundeleer zal
verwerpen.
daarvan geen rekenschap heeft gegeven,
Naar wat van wege de Regeering ver
klaard werd In het Parlement in den
loop van de vorige week en waarover
we verleden week uitgebreid verslag ga
ven lean worden besloten dat van hoo-
gerhand is afgezien van een verplichte
evacuatieen dus ook van een preven
tieve ontruiming, ten ware groote gevaar
zou dreigen en den noodigen tijd ervoor
zou gegund worden.
De leden van Kamer en Senaat uit
Luxemburg. Luik en Namen, hebben Don
derdag namiddag een nieuwe vergadering
gehouden, ditmaal in bijzijn van heer
Pierlot, eerste-minister, de minister van
Volksgezondheid, Heer Jaspar en de mi
nister van Landsverdediging, Generaal
Denis.
Heer Merlot heeft namens de verga
dering naderen uitleg gevraagd over de
verklaring, welke minister Jaspar de vo
rige week in de Kamer heeft afgelegd,
in verband met de uitwijking der be
volking.
(■BBBBBBBBMBBBBBBBBBBBBBan
een water
vliegtuig neerstrijken aan de Battery in
down town. Het was een bankier van
Wall street die van zijn landgoed naar
New-York kwam en dit modem verkeers
middel gebruikte om tijd te winnen.
Times Square, waar Broadway, 7’
Avenue en de 42° straat samenkomen is
het drukste kruispunt van New-York.
Duizende en nogmaals duizende men
schen loopen er heen en weer tot laat
in de nacht. MMioenen gekleurde lichten
flikkeren aan de huizen en iedereen zoekt
door de meest eigenaardige uitbeeldingen
de aandacht van deze zenuwlooze men
schen op zich te trekken. Times Square
Is 's nachts herschapen tot een echte
lichtstad. Gespannen zenuwen zouden er
loskomen en men zou kunnen Jubelen
bij deze tooverachtige en opwekkende
verlichting.
In Amerika wordt 25 van het kapi
taal van een onderneming voor reklame
gebruikt.
De bekende stores (winkels) zijn over-
groote uitstallingen van alles wat een
IBBBflBBBBBBBBBBBSBBBBflBBBflBaBa iaSB8SaBBaBBBBBaBaS»SaB8H
LAND WERD GERICHT.
Vanaf het oogenblik dat de entering
van de Altmarkdoor den Duitschen
Minister te Oslo bekend werd diende hij ker Roskam
411 1.445.570
Wanneer men in contact komt rat
Amerikanen en spreekt over den oorlo;
in Europa, dan zijn ze overtuigd dat de
geallieerden zullen winnen en dat het
recht zal zegevieren. Hun sympathie gaat
niet zoozeer naar de Engelschen als wel
naar de Franschen. In actualiteiten,
films wordt Daladier veel meer toegeflo-
ten dan Chamberlain. Fluiten in New.
York is een teeken van de grootste Em
pathie.
Over hun eigen houding antwoorden
zij Our president says neutrality (On
ze president zegt neutraliteit». Roosevelt
is de woordvoerder van de Amerikanen
en wat hij zegt, Is volgens de publieki
opinie het beste. Doch wanneer men ver
der vraagt, antwoorden zij u, dat Earom
in de toekomst wel geld zal noodig heb
ben en dat Amerika zooals in 1917 dt
oorlog zal moeten verklaren als ze hm
geld willen terugkrijgen. Zij spreken va»
en finantieelen oorlog, maar zijn nis
van plan troepen naar Europa te stüra
Dat was voor hen een avontuur dal is
de toekomst niet meer gebeuren zal.’
Amerika is een ander werelddeel en te
zeden en gewoonten, hun manier «j
leven verschillen heelemaal van de
Heel hun leven is afgericht op een.'»
nomlsch doel.
Voorloopig houden zij zich aan dé 1M
van Monroe Europa aan de Euro;>eaaa
en Amerika aan de Amerikanen -.
Doch meer en meer kragen ze mede
lijden met het barbaarsch Europa m
indien de chaos in ons werelddeel moei
aanhouden, dan staat er een jong en sa-
kelijk volk gereed om de werelcKieer-
schappij op zijn schouders te nemen;
Ut Vervolgt).
den (duidelijk afgestippeld op foto') geeft de grens aan tot waar alle zeeën van daar af tot aan den Noordpool gedurende
de Winter toegevroren liggen en alle schepen dus de to--gevroren havens onmogelijk kunnen aandoen. Maar! en hier juist
•peelt voor Europa de warme golfstroom zijn groote rol. Bij zijn ontstaan in Mexiko heeft de Golfstroom ongeveer 4“ 30
graden Celsius. Aan de Noordzee en de kusten van Engeland heeft hij nog -f- 8 a 10 graden en tegen de Skandinavlsche
Eilanden nog ongeveer 4- 3 graden. Naarmate hij den Noordpool nadert koelt hij af en eens de Spitsbergen voorbij keert
dezelfde Golfstroom, maar nu als KOUDE stroomijjg, terug omheen de kust van Groenland tot tegen Noord-Canada en
verder terwijl hij opnieuw stilaan verwarmt uiteenloopt langs de Amerikaansche kusten.
Dat maakt dus dat alle havens en zeeën die langs de Oostkust van Amerika boven lijn 69 de gansche winterperiode
toegevroren liggen, wijl op dezelfde graadhoogte alle havens in West-Europa den ganschen Winter voor alle verkeer toe
gankelijk zijn en de zeeën openblijven, ’t Zelfde voor onze Noordzee Hier te De Panne bijvoorbeeld is het nog nooit ge
beurd dat de zee toegevroren v;as. Masr in Amerika, op dezelfde hoogte als te De Panne, gebeurt het heel vee* d?* alle»
ligt toegevroren. West-Europa heeft dut de deugddoende Golfstroom heel wat te danken.
New York, België. Engeland
rijk. De prijs zou ongeveer
dollar bedragen.
De andere schepen zijn de
Banker», de «American Merchant», de
American Farmer de American Tra
der», elk 7430 ton; de «American Im
porter 7.599 ton en de American Tra
veler 7,555 ton.
IBBBBBBBBBBMBBBBBBBBHBaBBBB
£en zicht cp de vastoeloonen Duitsche H?nde!«dnmnev Al*mark We zien dui
delijk vorenaan hoe hij in ’t ijs vastgeloopen zit, vnjl Let achterdeel nog vlot is.
Alle moderne uitvindingen en Iedere
verbetering wordt er direct toegepast.
Electrische treinen kruisen Amerika
aan een gemiddelde snelheid van 120
Km., autos vliegen In volle vaart op de
prachtige macadamwegen en tusschen
elke groote stad is er een luchtverbin
ding.
De stad New-York heeft drie offi
cieele verbindingslijnen.
De Subways (zooals de metros te Pa
rijs en te Londen), ondergrondschs trei
nen die langs alle zijden de stad kruisen,
de elevated treinen, die boven de straat
loopen en een geweldig vuil uitzicht heb
ben.
De aanpalende huizen zitten bijna ge-.,
heel in het duister daar de straat over
spannen is met een brug waarop deze
elevatedrijden. Ongeveer alle acht
straten zijn er stations onder of boven
de straat, men heeft er express en om-
nibustreinen en eerst na 12 u. 's nachts
is alle expressverkeer stopgezet. Voor een
nickel (5 et.— 1,5 fr.) kan men 70 tot
80 Km. afleggen in een richting en voor
en na de werkuren zitten deze treinen
bomvol. Ouaeren en jongeren, mannen
en vrouwen kauwen er chiclet (chewing
gum» om een goeden adem te bewaren
midden deze verdorven lucht. Eerst kwam
ons dat walgelijk voor, maar sulaan ge
raakt men aan deze uiting van Amerl-
kaansch leven gewoon en de degeneratie
ging zoover dat we zelf begonnen te kau
wen als echte Amerikanen. In de treinen
is het altijd verboden te rook en, maar
't oogenblik dat de menschen er uit stap
pen steken zoowel vrouwen als mannen
een cigaret aan.
In de Avenues loopen er autobussen
met een verdiep. Men betaalt 'n dime
(10 ct.= 3 fr.) voor gelijk welken afstand
en langs boven is het zeer interessant de
beweging in de straat te kunnen gade
slaan. Op zekeren dag deden we ook dit
experiment en we zaten te praten onder
elkaar. Opeens draait zich een heer om
en vraagt ons Spreekt u ook Neder
landsen, heerenWe maakten kennis
met die heer van Antwerpen die naar
Amerika gekomen was met de Queen
Mary en niet wist hoe hij zou thuisgera-
ken met dezen oorlogstoestand. Toen wij
terug op de Alex van Opstal waren maak
te hij ook de terugreis mee naar Ant
werpen.
■sf-ECTr?-'--a 'ili
m
7»
z
i't
MD
