Zijn wij daartoe onbekwaam
De Strijd in de Lucht
Het Kanaal uitgeschakeld
als bolwerk voor Engeland
Houw stool met den
Oorlog f
Gntraisnisg eler
straten bij
Luchtaanvallen
De IXIe Ijzerbedevaart
De Terugkeer
onzer jonge lieden
en vluchtelingen
uit Zuid-Frankrijk
WEJEXBLAD: 50 CENTIEMEN
3T JAAR. 3d
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS.
De les komt weer uit het Noorden
Beheersckt door de Buitsche luchtmacht
Symbolische Plechtigheid aan den IJzertoren*
-*
DIEPE HULDE AAN VLAANDERENS DOODEN
Britsch Somaliland door de Italianen veroverd
De volledige hlohkade van Engeland door
Duitschland afgekondigd
bommenregen op Engeland londen gebombardeerd
Op tien dagen tijds werden 732 britsche vliegtuigen
vernield
De Engelsche Admiraliteit geeft het verlies van het
vliegtuigenmoederschip Glorieus toe
Het Groot Hertogdom van Luxemburg Duitsch gebied
ZONDAG 25 AUGUSTUS 1940.
«DE POPER1NGENAAR
Uitgever:
Sansen-Vanneste, Poperinge.
Telefoon Nr 9. Postch. N' 15S-7».
EEN
POSTABONNEMENT 1940
IN BELGIE KOST:
3 Maanden 7,frank
4 Maanden 13,59 frank
1 Jaar 25,frank
AUt Ueérmrrkrrt tim t'MVJ—mnsa»
vom hun artikels
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten 1,50 fr.
Gewone en Nctar. 1,25 fr.
!n Stadsnieuws 2,00 fr.
Rouwberichten 10,09 fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annonce» zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
In Nederland was men eens te
meer... zakelijk.
Dat zit onze Noorderburen in het
Woed.
Ook daar waren partijen, meer dan
in ons gezegend landje; en die voch
ten even dapper tegen mekaar als
hier.
Maar de strijdbijl werd begraven.
De Nederlandsche Unie is geen
fictie maar een zakelijke werkelijk
heid. Nederland IS één!
En 't loont de moeite even te kij
ken naar het programma van die
«Unie». Even te kijken? en dan uw
oogen te sluiten voor een oogenblik
en na te denken.
Die nuchtere, koele, kalme Hollan
ders zijn ons voor. Hoe ver?
Maar die stoere kerels hebben een
boel werk klaar gemaakt, dat ons
dienstig kan zijn. Dienstig? Maar
neen! Werk dat als geknipt is voor
ons.
Terwijl wij redevoeringen, Speches
en andere praat-histories klaarmaak
ten of beluisterden hebben onze broe
ders zich aan den arbeid gezet. Wij
zaten nog praatjes te houden aan de
koffietafel, of aan den... toog in het
stam-café... de Nederlanders moes
ten geen plannen meer uit de sterren
halen.
Even kijken zegde ik.
We kunnen tfeze week blijven staan
bij Sociaal-Economisch Programma.
Dat woord klinkt zoo zwaar. Er
schuilt zooveel geleerdheid onder,...
in schijn!
Maar als ik dat anders zeg en dat
zwaar woord naar zijn ware en echte
beteekenis omschrijf... dan grijpt ook
een koollosser en een trimard naar
dat programma.
Inderdaad; De Nederlanders moes
ten-als wij dat fameus vraagstuk op
lossen
Hoe geraakt ieder Nederlander fat
soenlijk aan zijn brood? Hoe werken
we best saam om welvaart te ver
schaffen aan het Nederlandsche volk?
Dat is het eerste doel van dat pro
gramma.
En dat moest zoo zijn; want: eerst
leven! De kwestie van den boterham
is de eerste kwestie, ook bij hen die
overtuigd zijn dat zij niet de hoofd
zaak is. Toekomende week geven wij
het programma op Cultureel gebied.
En, laten we maar van nu af toege
ven en erkennen dat de Nederland
sche Unie inderdaad de verdieping
van den christelijken geest in de sa
menleving bevorderen wil.
WAT WIL DIE UNIE NU OP
SOCIAAL-ECONOMISCH GEBIED?
Handhaving van het eigen karak
ter der Nederlandsche volkshuishou
ding in haar samenhang met de we
reld-economie en haar gerichtheid op
het wereldverkeer.
Nu volgen de punten van dat pro
gramma.
Dat alles is zoodanig klaar dat aan
dachtige lezing volstaat om te be
grijpen.
Dat alles is nu eens duidelijke taal.
Lees punt na punt een paar maal
en gij komt tot het besluit; 't is in
derdaad zóó. Zoo moest men het se
dert lang hebben voorgesteld.
De melkverkoopster, de groenten-
boer en de sjouwers begrijpen het
evengoed als de advokaten en de
hooggeleerde docters in de economi
sche wetenschappen.
Hier zijn die punten;
1. - Organische ordening der ar
beidsgemeenschap zonder klassete
genstellingen;
2. - Vooropstelling van de belan
gen van het gemeenebest boven die
van den enkeling, met erkenning van
onvervangbare waarden der persoon-
lifke zelfwerkzaamheid.
3. - Doelbewuste leiding van de
voortbrenging en verdeeling van stof
felijke goederen;
4. - Dienstbaarmaking van geld
en credietwezen aan de eischen der
volkswelvaart
5. - Erkenning van den plicht van
lederen Nederlander om te arbeiden
en van den plicht van het gemeene
best om iederen Nederlander in den
gemeenschappenj ken arbeid te doen
deelen;
6. - Afweer van de prolitariseering
des volks en versterking van de volks
kracht o. a. door bevordering van ge
zinsvorming en gezinswelvaart en be
vordering van bezitsvorming voor
allen;
7. - Versterking van den landbouw
door loonend prijspeil en ordening
van het grondgebruik;
a. - Persoonlijke verantwoordelijk
heid ook in het sociaal-economisch
leven;
9. - Beteugeling van bedrijfscon-
centratie en trustvorming.
Is dat alles nu nieuw?
Maar dat is niet alleen een weer
galm, niet een echo, maar dat is de
toepassing van wat we lazen en...
uitstelden. Dat is de leer van Re-
rum Novarum en Quadragesimo
Anno
Wie zou dan nog vragen of we dat
pucgramma kunnen onderschrijven?
En die fameuze wereld-economie
en dat even fameus wereldverkeer?
Maar, dat is geen kwestie van
rechtvaardigheid, dat is een kwestie
van aanpassing, van zakelijke aan
passing.
Nederland had zijn eigen plaats in
dat wereldbedrijf. Nederland en zijn
Koloniaal Rijk was immers van bui
tengewone beteekenis in dat wereld-
bedrijf.
Maar ook ons landeke en zijn
kolonie, speelde een belangrijke rol.
Dat kunnen beide landen nog.,
ook dan wanneer er wijzigingen, zelfs
geweldige wijzigingen voorkomen in
de wereld-economie.
Zie maar hoe eenvoudig die zaak
ineen zit:
Wat doet de molenaar, die nog met
den ouden windmolen werkt?
Hij hangt het hekken naar den
wind.
Men geeft aan die spreuk zoo dik
wijls een slechte beteekenis, dat men
vergeet dat er een goede mogelijk is.
Zoo die molenaar zijn klanten eer
lijk bedient, zoo hij zelf een eerlijk
mensch is, wie kan het verkeerd mee-
nen dat hij zijn hekken naar den
wind keert? Hij past zich aan, daar
waar het absoluut geoorloofd is.
Dwaas zou de molenaar zijn als hij
het hekken... verkeerd hing.
Is dat nu duidelijk of niet?
Laten vele praatjes - makers in
Vlaanderen van woorden tot... oor
den overgaan, zich aan de studieta
fel te zetten!
Die Nederlandsche Unie diene tot
voorbeeldMen prate Vlaanderen niet
dood!
Hollandia docet. We moeten in de
leer gaan bij onze stamgenooten.
Of zijn wij... onbekwamen?
3BB3B3BBB9IB1
INTERNATIONAAL OVERZICHT
DE NIEUWE OORLOG.
Tijdens de oorlog van 1914-'18 heeft
het vliegtuig een van jaar tot jaar
aanzienlijker rol gespeeld. Toch stond
in dien tijd het vliegwezen nog in de
kinderschoenen. Er waren nauwelijks
enkele jaren voorbijgegaan sedert de
eerste proefvluchten van de pioniers.
Anderzijds heeft de wereldoorlog ont
zaglijk veel bijgedragen om de evo
lutie van het vliegwezen te verhaas
ten en zijn economisch nut te ver-
hoogen.
In 1919 was de meest gewone
mensch ervan overtuigd dat de ko
mende oorlog, als er nog eene mo
gelijk was. hoofdzakelijk in de lucht
sou geleverd worden. Het is de kracht
van Duitschland en Italië geweest
dit te hebben ingezien, waar Frank
rijk vooral, de oorlog te uitsluitend
voorbereid heeft in den zin van een
stellingoorlog.
De groote slag in het Westen heeft
ons geleerd dat tegenover een leger
dat bijgestaan wordt door een mach
tige luchtvloot, noch loopgrachten,
noch kanalen of stroomen. noch Ma-
ginotlinies een doeltreffende verde
diging vormen. -
Of de Noordzee en het Kanaal dan
wel een onoverkomelijke hinder zou
den beteekenen, voor diezelfde ko
lossale leger- en luchtmacht van
Duitschland, was tot over enkele we
ken nog een open vraag.
Thans is de luchtoorlog volop aan
de gang boven de zee en boven de
Brttsche eilanden en de einduitslag
laat maar weinig twijfel bestaan.
Tegenover de vernielingskracht van
de bommenwerpers zijn noch de groot
ste oorlogsschepen, noch de haven-
aanlagen, noch de oorlogsindustrieën
veilig. Dag aan dag vernemen we dat
de honderden bombardementsvlieg
tuigen, begeleid van nog meer jacht
vliegtuigen, de versperringen aan de
Engelsche kusten voorbijvliegen en
hun doel bereiken om met groote
nauwkeurigheid de voorziene punten
te treffen. Daarbij komt het veelal
tot homerische gevechten tusschen
de jagers van de twee strijdende na
ties, waarbij de Duitsche de boven
hand houden na vele tientallen Spit
fire's en Hurricane's in wervelval te
hebben doen neerstorten.
DE UITPUTTINGSSTRIJD.
Deze vreeseltjke oorlog in de lucht
boven de Britsche Archipel duurt
thans reeds verscheidene dagen. Iede
ren dag vergt van de Engelsche jacht-
luchtvloot honderd en meer eenhe
den. Lang kan het niet meer duren
EBB3aaBBBBBBSBZ3BS!ZBBBBBBBiS3!aS3
Ret Kanaal heeft afgedaan als bol
werk voor Engeland, waarachter het
eilandenrijk zich veilig waande. Dank
zij de vliegmachine is deze zee-engte
thans niet meer dan een beekje, dat
in enkele minuten wordt overvlogen.
Toen, duizenden jaren geleden, de aard
korst aan de grens tusschen het tegen
woordige Noord-Frankrijk, België en
Nederland eenerzijds en de Britsche
eilanden anderzijds vaneenspleet. om
een tot 60 meter diepe en 35 tot 200 km.
breede geul te vormen, waarin de golven
der zee binnenbruisten, was daarmede
het isolement van Engeland tot stand
gekomen.
In de Oudheid en in de Middeleeuwen,
ja, tot aan het begin van deze eeuw, be-
teekende een waterzone van de afmetin
gen van het Engelsche Kanaal een na
tuurlijke bescherming voor het daar
achter liggende eiland, zooals het zich
deze niet beter kon wenschen. Groot-
Brittanië had, dank zij zijn gunstige lig
ging achter dezen muur van water,
eeuwen lang den roep van onaantastbaar
te zijn voor een vastelandsmogendheid.
Zelf maakte het van deze gunstige
strategische positie gebruik, om roof
tochten te ondernemen op het vasteland
van Europa. Zoo gelukte het den Britten
om In den loop van de middeleeuwen
groote landstreken te overweldigen, voor
namelijk in Frankrijk, die zij als vaste
landsbarricaden tegen een mogelijken
aanval beschouwden. In dien tijd voerde
Engeland de onbeperkte opperheerschap-
■X33BZSB333S3E3B2!SB3BBBBBBBHEiStflBBBl
ENGELSCHE SOLDATEN OP ZEGENRIJKE TERUGTOCHT
Hierboven hebben we een foto van de Retraite de* Flandre*waarover de
rransche Radio zich destijds beroemde en sprak over: Le miracle des Flan
ge* - Het mirakel der Vlaanderen Onze bevolking kan daarover mee
praten. Na al hun materiaal in 't water geduwd, stuk geslagen of langs de weg
(«laten te hebben, zien we hier Engelsche soldaten 't water inloopcn naar de
schepen die hen terug op Eng eischen bodem plaatsen moesten.
pij in het Kanaal, waardoor het in nauwe
verbinding stond met zijn bezittingen op
liet vasteland van Europa,
HET KANAAL ALS FRONT TEGEN
HET VASTELAND
Eerst in de 16" eeuw werd Engeland
gedwongen, zich van den tegenovergele
gen oever terug te trekken. Van toen
af speelde het Kanaal voor de Engel-
schen nog uitsluitend de roi van front
tegen het vasteland».
In de allereerste plaats beschouwden
de Engelschen het Kanaal als natuur
lijke bescherming tegen aanvallen. In het
bewustzijn van zijn veiligheid greep En
geland telkens in de jpolitiek van de
Europeesche staten in. Daarbij streefde
het er altijd naar, deze landen zooveel
mogelijk tegen elkaar uit te spelen, ten
einde te verhoeden dat zij te sterk wer-
den. Het was in Engeland's belang om
te voorkomen dat zich op het vasteland
een staat zou ontwikkelen, die gevaarlijk
kon worden voor het Britsche wereldrijk,
dat zelf slechts 40 millioen inwoners telde.
Dit was de reden van de oorlogen tegen
Napoleon en ook van de vijandige
gezindheid tegen Duitschland, die het
sedert het begin van deze eeuw aan den
dag heeft gelegd. Bij dit alles speelde
het Kanaal nog steeds de roi van natuur
lijke beveiliging tegen den vijand.
In de 20* eeuw echter heeft het Ka
naal evenwel meer en meer zijn karak
ter van bolwerk voor Engeland verloren.
Op hetzelfde oogenblik, waarop Biériot
in 1905 met zijn vliegtuig landde op En
gelschen bodem, met vliegtuigen, werd
het Kanaal niet meer dan een beekje,
waarover men als het ware kon heen-
springen. De Engelschen wisten het, daar
om was Biériot zoo slecht gekomen,
EEN HINDERPAAL,
DIE GEEN HINDERPAAL MEER IS
Reeds in den wereldoorlog deed Enge
land de ervaring op, dat het gedaan was
met zijn betrekkelijke veiligheid, door de
aanvallen die het te verduren had van
de Zeppelin's. De huidige oorlog, waarbij
op enorme schaal wordt gebruik gemaakt
van vliegtuigen, heeft Engeland reeds heel
wat anders te zien gegeven. Zooals een
oorlogs-corrospondent het kort geleden
uitdrukte, vertoont Engeland zich aan
den Duitschen vlieger als op een pre
senteerblaadje zij het dan met
scherpe randen; het afweergeschut. Hier
uit blijkt wel, dat Engeland met zijn
havens en zijn uitgebreide industriege
bieden blootstaat aan aanvallen uit de
lucht.
In den tegenwoordigen oorlog vormt
het Kanaal geen hindernis meer!
Ook als politieke factor heeft het Ka
naal thans zijn beteekenis verloren. Tot
voor weinige maanden kon Groot-Brit-
tannië met eenig recht beweren dat het
4e volledige heerschappij uitoefende over
het Kanaal. Van die heerschappij maak
te het gebruik om scherpe controle uit
te oefenen op de scheepvaartverbindin
gen van en naar de omliggende staten
op het vasteland. Vooral Nederland, Bel
gië en de Scandinavische landen werden
hierdoor getroffen en wekenland vertoef
den al hun schepen in de downs
Zie vervolg liiernevens JSf
of deze verliezen moeten zeer voel
baar worden.
En er bestaat geen kans om in die
enkele dagen maar een zekere breuk
van deze verliezen door nieuwe pro
ductie aan te vullen.
In de lucht wordt een echte uit
puttingsoorlog gevoerd, waarbij de
■zwakste het eerst zal moeten bege
ven.
Maar niet alleen in de luchtstrijd.
Ook door het treffen van de on
ontbeerlijke productiecentra, wordt
de weerstandskracht van Engeland
zwaar op de proef gesteld. Een mo
derne oorlog stelt geweldige eischen
aan de bevoorrading. Als de oorlogs
industrie niet op volle kracht kan
blijven werken, als zelfs aanzienlijke
deelen van de uitrustingsproductie
uitgeschakeld worden, dan zal ook
op dat gebied de uitputting zeer spoe
dig intreden.
DE BLOKKADE.
En dan is er tenslotte nog het veel
grootscher probleem van de bevoor
rading van overzee. We hebben reeds
maanden geleden er op gewezen, dat
geheel de Duitsche economie inge
steld werd om een zoo groot moge
lijke onafhankelijkheid van het bui
tenland te bedingen. Het is de erva
ring van den vorigen oorlog die de
Duitsche leiding deze wijsheid ge
leerd heeft, mede tevens met de
vooropstelling dat politieke doelein
den voor alle andere komen en dat
de eeonomie slechts een stelsel van
middelen vormt om deze doeleinden
te verwezenlijken.
De Duitsche Overheid verzoekt mij de
volgende bekendmaking te doen:
Daar het luchtaanval-alarm, in het
gebied van België en Noord-Frankrijk,
eerlang nog niet door middel van sirenen
op- en neergaande huiltonen) zal knn-
nen geschieden, moeten de straten, bij
het in werking ireden van fiakartillerie,
ontruimd worden. De straatgebruikers
zijn verplicht de schuillokalen op te zoe
ken (voor zoover er voorhanden zijn) of
zich, op gelijk welke andere manier, in
veiligheid te stellen. /Het gerij van de
trams moet onrierbroRen worden. Auto's
en om het even welke andere wagens
moeten op den uitersten rechterkant (in
de richting waarin zij reden) van den
weg geparkeerd worden, op zulkdanige
manier:
1) Dat het verkeer en de kruispunten
niet belemmerd worden;
2) Dat de branakranen vrij blijven.
De brandkranen en de waterputten
moeten dadelijk op zichtbare wijze aan
geduid worden.
Brugge, den 6 Augustus 1940.
De Frovinciale Directeur
van de Luchtbescherming,
Ct O. LOMBAERTS.
OP 8 DAGEN TIJDS KWAMEN
61.000 VLUCHTELINGEN TOE
TE BRUSSEL
Dagelijks komen te Brussel speciale
treinen toe, die steeds duizenden en dui
zenden van onze jonge mannen en vluch
telingen uit het Fransch onbezet gebied
terugbrengen.
Tusschen 5. en 13 Augustus kwamen al
dus niet min dan 61.000 lieden terug naar
het land. Een-en-zestig speciale treinen
waren noodig voor hun terugkeer.
Deze treinen kwamen uit de meest ver
scheidene plaatsen van het onbezet
Fransch gebied.
Onder deze 61.000 lieden bevonden zich
17.000 jonge mannen van 16 tot 35 jaar.
Alles laat voorzien dat de terugkeer
van onze landgenooten in zelfde tempo
zal geschieden.
Deze massale terugkeer kon bereikt
worden dank de aanhoudende bemoei
ingen van den Duitschen Militairen Be
velhebber voor België en Noord-Frank
rijk, Generaal von Falkenhausen, die al
het mogelijke in het werk heeft gesteld
om dezen terugkeer tot stand te brengen
en naar mate het mogelijke zelfs te doen
verhaasten.
BESSBEBEBBBBBBBBEBBBBBBBBBBB
EEN POSTABONNEMENT
VAN NU TOT EINDE 1940
KOST IQ FRANK.
IBB8B353BSB3BB2B3E3BBBBflBBBfl
HET KANAAL IN DIENST
VAN DE BLOKKADE
Dank zij zijn machtige vloot, was het
Engeland mogelijk, het geheele Kanaal
voor de scheepvaart af te sluiten; en bo
vendien was het in staat, de zeeroutes
tusschen IJsland en Schotland te bewa
ken. Hierdoor waren de landen in West
en Noord-Europa feitelijk in economi
se hen zin geblokkeerd. De werkzaamheid
der blokkade tegen Duitschland, zoowel
in den wereldoorlog als op het oogenblik,
hing in hooge mate af van de beheer-
schmg van het Kanaal en de omliggende
landen.
De ontwikkeling der gebeurtenissen
heeft er echter toe geleid, dat het Kanaal
is uitgeschakeld als talisman voor En
geland, De geheele kust van het Kanaal
en de Noordzee aan de rijde van het
vasteland is thans in het bezit van
Duitschland en de Duitsche luchtmacht
beheerscht deze waterwegen. Met behulp
van de snel booten wordt dagelijks een
groot aantal Engelsche schepen naar den
bodem van de zee gezonden. In het nieuw
geordende Europa zal het Kanaal niet
meer onderworpen zijn aan de soeverei
niteit van één enkel land, doch het 'oor
spronkelijk karakter terugkrijgen jan
internationalen water
Engeland, in het bewuste vertrou
wen op zijn machtige vloot, heeft
de binnenlandsche verzorgingsbron
nen verwaarloosd. Vruchtbare akker
landen. werden in den loop der laat
ste honderd vijftig jaar omvormd in
weilanden of in bossehen en jacht
terreinen voor de rijke Lords. Voor
de voeding van zijn bevolking kon
Engeland rekenen op de invoer uit
zijn koloniën en van andere over-
zeesche tanden, die samen ongeveer
de vier vijfden van de Engelsche be
hoeften verzorgen.
Ook voor de meeste grondstoffen,
die arbeid moeten verschaffen aan de
industriearbeiders is Engeland aan
gewezen op de ovefzeesche gebieden.
Volqens de Duitsche officieele cij
fers zouden sedert het begin van den
oorlog reeds 5 millioen ton scheeps-
ruimte verloren gegaan zijn, terwijl
anderhalf millioen zoo sterk bescha
digd werden, dat ze practisch on
bruikbaar zijn. Dat beteekent bijna
een derde van de totale Engelsche
scheepsruimte, die de zoo broodnoo-
dige waren niet meer kunnen helpen
aanbrengen.
Duitschland bestrijdt thans Enge
land met hetzelfde wapen waarmede
Groot-Brittanje op den duur den
oorlog meende te zullen winnen.
Sedert enkele dagen is de blokkade
in zijn volste scherpte uitgevaardigd
geworden. Rondom de Britsche eilan
den is een zone geschapen, waarin
alle schepen dreigen vernietigd te
worden. Alle neutrale landen werden
hierop nadrukkelijk gewezen, om het
nutteloos verlies van hun schepen en
van manschappen te besparen.
Intusschen worden door de Duit
sche vliegtuigen dag en nacht mij
nen neergelaten in de Engelsche
kustwateren, met het gevolg dat
reeds verschillende schepen vergin
gen. Verder wordt de zee bewaakt in
alle richtingen en wee de schepen
die in de nabijheid van onderzeeërs
en van de geduchte Stuka's komen.
Het voedsel en de grondstoffen die
zij voor de Engelsche bevolking aan
brengen gaan 'reddeloos verloren in
de diepe kolken van de zee.
Voorwaar het was geen ijdel woord
toen Hitler in zijn laatste oproep tot
het gezond verstandwaarschuwde
dat een nieuwe afwijzing van Engel
sche regeeringszijde, namenloos leed
over het Engelsche volk zou brengen.
Voor het Engelsche volk, maar ook
voor de geheele wereld, is een spoe
dig einde van deze oorlog gewenscht.
L
19-8-'40.
(Nadruk verboden.)
ROSKAM.
In het teelten en den geest
van de Vlaamsche herwordêng
EEN STILLE BEDEVAARTDAG
Diksmuide kende dit jaar niet zooals
naar gewoonte «te groote massa Vlamin
gen, uit alle hoeken van het Vlaamsche
land opgekomen, om innig mede te leven
met den jaarlij kschïn Bedevaart aan den
IJzertoren.
Er was geen emdelooze karavaan van
autoe autobussen en fietsers, allen met
wapperende leeuwenvlaggen; ook waren
de tallooze treinen die tienduizenden Vla
mingen te Diksmuide aanbrachten, dit
jaar niet te zien.
Er was geen mas^avergadering aan den
IJzertoren, alhoewel Zondag 18 Augustus
ja. een heerlijke dag werd vol zonne
schijn.
Alles bleef stil aan den Ijzer, doch over
het gansche Vlaamsche land werd de Be
devaart uit ganscher harte medegeleefd.
In alle steden, en gemeenten van Vlaan
deren kwamen velen bijeen om gezamen
lijk de radio-uitzendingen van de symbo
lische plechtigheid, welke plaats had ir.
de crypte van den IJzertoren, mede te
leven. Met volle borst werden de liederen
msdegezongen en met de meeste aan
dachtigheid het woord aanhoord van de
verschillende sprekers van dezen Ijzer
bedevaart.
Wij kenden dit jaar een stille bede
vaart, vol ingetogenheid en diep mede
leven,
HET BEGIN DER
SYMBOLISCHE PLECHTIGHEID
Aan den door een Engelsche granaat
gewonden IJzertoren, staande op dezen
Bedevaartdag midden een verlaten IJzer-
vlakte, werd even vóór 11 uur de Leeu
wenvlag geheschen. Aan den ingang der
crypte rees de Zwarte Leeuw, wijl de
eerewacht er gehouden werd door leden
der Zwarte Brigade, uitgedoscht in hun
nieuw uniform.
Intusschen daalden talrijke Vlaamsche
personaliteiten naar de crypte af, waar,
wegens de bijzondere verlichting, een
stemming heerschte van diepe ingetogen
heid, die ons bracht tot den geest van de
duizenden die vleien voor Vlaanderen.
Slechts eenige honderden, die een bij
zondere uitnoodiging hadden gekregen,
werden in de crypte toegelaten. Geen en
kel plaatsje Weef onbezet.
DE HEILIGE MIS
Te 11 uur werd daar in de crypte door
Z. E. H. Rector Jan Bernaerts, oüd-leger-
aalmoezenier 1914-1918, een plechtige Hei
lige Mis opgedragen tot zielelafenis van
de gesneuvelden en voor den wereldvrede.
Op een eenvoudig altaar, opgericht
vóór den doorschoten Christus van Nieuw-
poort, deze zoo diep treffende herinnering
uit den wereldoorlog, werd de H. Mis ge
celebreerd.
Het werd een piëteitsvolle plechtigheid,
getuigend van den diepen godsdienstzin
die een der onvervreemdbare en schoon
ste kenmerken is van den Vlaamschen
volksaard.
DE KRIJGSVERRICHTINGEN
Vrijdag 16 Augustus:
Militaire inrichtingen aan den Bene-
den-Theeins, namelijk rond Sheemes,
Chatham en Rochester, werden gebom
bardeerd. Stuka's en Heinkel's lieten ver
der een bommenregen vallen op de ver
schillende wapenfabrieken Vickers-Arm-
stronggelegen over verschillende ge
bieden van Engeland, verder op Dover,
Tilbury, Newcastle, het vliegveld van
Lymphne, van Kinlos en van Monrose.
Talrijke Britsche toestellen konden op
den grond vernield worden. Groote lucht
gevechten werden geleverd, met het ge
volg dat 143 Engelsche vliegtuigen dien
dag vernield werden, wijl 32 Duitsche
vermist woraen. 21 Sperballons werden in
brand geschoten.
Het Itaiiaansch legerbericht meldt dat
de krijgsverrichtingen in Britsch Somali
land in hun volle ontwikkeling zijn ge
raakt.
Zaterdag 17 Augustus:
Het D. N. B. meldt dat in vollen nacht
de aanvallen op Engeland werden voort
gezet. De havens van Portland, Scar
borough, Budlington en Middeibrough,
evenals meerdere vliegvelden, werden met
sukses bestookt. Hierbij werden luchtge
vechten geleverd, waarbij de Duitsche
Majoor Galand rijn 20' zege behaalde.
Een Duitsche vliegtuigenformatie had
als bijzondere opdracht zekere belang
rijke militaire punten van London te
bombardeeren. Het vliegveld van Croydon
kreeg het hierdoor hard te verduren. Te
Birmingham en te Brought bij HuU wer
den twee vliegtuigenfabrieken zwaar be
stookt. De staatswerven van Chatham
werden zelfde lot toebedeeld. Een Engel
sche torpedoboot werd in den grond ge
boord. Engelsche patroeljeschepen die de
Kaap Griz-Nez naderden, werden door
het Duitsch afweergeschut beschadigd en
verdreven. Een Duitsche duikboot bracht
14.000 ton, scheepsruimte tot zinken.
65 Engelsche vliegtuigen werden neer
geschoten, terwijl 15 Duitsche toestellen
vermist worden.
Britsche vliegtuigen bombardeerden
Duitsche gebieden, zonder veel schade aan
te richten.
Ook op Italiaansche steden werden
bommen geworpen. Er is slechts lichte
schade aan te stippen. Verschilende der
vliegtuigen die voor dezen tocht de Zwit-
sersche grens hadden geschonden, werden
neergehaald. In Somaliland wordt de Ita
liaansche opmarsch zegevierend door
gezet.
Zondag 18 Augustus:
Uit nadere toelichting blijkt dat hij
de aanval op London, uitgevoerd door
Duitsche vliegtuigen, die gransrijk door
de Engelsche luchtverdediging doorbra
ken, niet min dan 50.000 kgr. springstof
werd neergeworpen.
In den nacht, zoowel als bij klaren
dage, werden nogmaals de Duitsche aan
vallen van uit de lucht voortgezet.
Vliegvelden, afweerbatterijen, ballon
versperringen, haveninstellingen, fabrie
ken, enz., o. m. te Cardiff, Newport, Bris
tol, enz. werden n:et sukses gebombar
deerd. Bij het eiland Wight werd een
destroyer tot zinken gebracht. Mijnen
werden gezaaid voor de Engelsche havens.
Talrijks luchtgevechten werden geleverd.
In totaal werden 83 Engelsche toestellen
vernietigd, alsmede 22 versperringsbal
lons, wijl 31 Duitsche vliegtuigen niet
terugkeerden. Duitsche duikbooten brach
ten 25.600 ton aan scheepsruimte van een
konvooi tot zinken. (Zie vervolg 2* blad.)
Onder de aanwezigen werden o.m. öp«
gemerkt: Dr Fr. Daels, E. H. Cvriel Ver-
schaeve, Dr Aug. Borms, EE. HH. Calle-
waert en Schroons, Mevr. Dosfel, H. Le-
fèvre, Voorzitter van V.O.S., H. Samuel
De Vriendt en talrijke andere Vlaamsche
personaliteiten.
GEBED VOOR VLAANDEREN
EN VOOR DEN VREDE
Na de H. Mis werd door E. P. Calle-'
wa-ert van op het spreekgestoelte volgend
Gebed voor Vlaanderen en voor den
vrede voorgebeden
God, Schepper, Voorzienigheid, Ver
losser en Leider der volkeren, die wilt dat
bij den praktischer! uitbouw van zijn lot
en zijn geluk elk volk binnen de door het
seheppings- en verlossingsplan getrokken
grenzen, rijn weg ga, de ongeschreven
wetten volgend die hem rijn krachten,
zijn levensbehoeften, zijn veiligheid en
zijn algemeen® toestand wijzen en soms
zelfs dwingen te gaan (Paus Pius XII).
Geef aan het Vlaamsch volk zelfbewust
heid, houwe trouw, heldhaftigheid en kin
derlijkheid, tot de verwezenlijking in hem
van de mooie harmonie tusschen het na
tuurlijke en het bovennatuurlijke Vlaan
deren. Amen.
Door kunstzanger Arnold de Munnynck
werd daarop de Psalm van Roodenbach
aangeheven. De machtige stem van den
zanger weerkaatste aangrijpend tegen df
gewelven.
DE GROET DER STILTE
Van op het podium werd vervolgens
door Juliaan Plattean bet spreekkoor van
Ferdinand Vercnocke voorgedragen, waar
van de slotwoorden door het koor en da
aanwezigen herhaald werden -is een be
lijdenis
Bedevaarders, de één-en-twintigsta
Bedevaart naar den IJzer kan geen be
devaart zi.jn. Met enkelen slechts staan
wij in de crypte van den doorboorden
Heldentoren, in de wijdingsvolle aanwe
zigheid van onze dooden, en brengen U
uit de verte de boodschap van den
IJzer
Doch in deze verte zijn wij nabij. Da
moerlemeie der grootmachten heeft ona
gescheiden en vereend. Want waar gij
staat zijn puinsn, waar gij staat is IJzer-
grond, bloedgrond, bezaaid met nieuws
dooden
Den geofferden broeders uit dit nieuw
geslacht brengen wij stilzwijgend den
groet
Na een minuut stilte en ingetogenheid
werd dan het ontroerend lied gezongen:
Vaarwel mijn Broeder d t door alle
aanwezigen medegezongen werd.
TOESPRAAK VAN Dr AUG. BORM3
Na de uitvoering door het spreekkoor
van een oproep tot de daad, do orde en
de vclksficrheid, werd daarop het woord
gevoerd door Dr Aug. Borms, die zich
wendde tot de dierbare Vlaamsche doo
den.
Di- Aug. Borms herinnerde er eerst aan
dat van de 21 Bedevaarten hij er negen
in een gevangeniscel had meegeleefd,
maar vanaf het jaar zijner bevrijding hij
op iederen voorlaatsten Zondag van de
Oogstmaand naar den IJzertoren getogen
is om op dien heiligen grond het offer
der Vlaamsche dooden te herdenken en
uit dat hoogste offer de noodige kracht ts
putten voor den strijd van ens volksbe
staan. Steeds kwam spreker zich te Diks
muide doordrenken van de gedaehte het
integraal loyalisme tegenover eigen volk
Dat loyalisme bezielde de betreurde
dooden en daarom {«ijkt op het Christi-
kruis van hun grafzuilAlles voor
Vlaanderen». Diezelfde leus heeft in den
wereldoorlog de Aktivisten geleid en hen
eens doen voelen met dezen die vielen.
Deze gedaehte -eft velen doen terecht
komen in Cézembre, aan de Orne of in
andere Fransche galeien. Bij al die na
men zijn er thans andere gekomen, waar
nieuwe dooden rijn gevallen; deze zijn:
Abbeville, De Vernet, St Cyprien, enz.
Na verder uitgeweid te hebben op het
lijden dat zooveel Vlamingen heeft ge
troffen in deze laatste 25 jaren, besloot
Dr Borms zijn toespraak met de volgende
woorden:
Dierbare Dooden, de Vlaamschvijandige
Staat die U eens zoo onbillijk heeft be-
hand:Id, uwe graven heeft geschonden,
zijn soldeniers in 1930 hier tegen ons
heeft losgelaten, de amnestie aan uw
beste ..ameraden beeft gew;:—rd, snoerde
met zijn nieuw verraad Vlaanderen tot
een blok samen en bewees voor goed aan
de Vlamingen dat hij hun vaderland niet
kan zijn.
Thans keeren de Vlamingen zich voor
immer van het Zuiden af, naar het Ncor-
den toe! Heel het volksnationale Vlaan
deren smeekt God door uwe tuscchen-
komst, Dierbare Dooden, cm zijne be
scherming en hoopt dat de zon die daagt
aan de Oostersim licht en leven brengt
voor ons heeie volk.
TOESPRAAK VAN HEER LEFEVER,
NAMENS V. O. S.
Na een nieuwe uitvoering van het
spreekkoor, weru het woord gevoerd door
den H. Gennam Lefever, die sprak in
naam van de Vxaainsche Oudstrijders.
Niettegenstaande een nieuwe Ic.wlne
over ons is gekomen, zegae- H. Lefever,
blijven onze idealen deze der dierbare
(Zie vervolg 2" blad.)
Prol. Fr, Daels, voorzitter var Jzerbedevaartcomité, tijdens zijn aangrijpen
de red*. Rechts op het voorplan: Dr A. Borms en E. P. Calle\.aert, dio hot
gebed opzegde voor Vlaanderen en den wereldvrede
