Het hechte Fundament Hoever staat liet met den Oorlog
Deken De Bo,
Be Organisatie ea Middelen
van Winterhulp
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
VERSCHIJNT WEKELIJKS.
VLAAMSCHE ROEM
Een Postabonnement
van nu tot einde 1940
kost 400 frank
fl
1 AAN ONZE AB0NNENTEN,'
MEDEWERKERS
EN INZENDERS,
Dichter en Werker
voor zijn Volk
ZONDAG 10 NOVEMBER 1940.
«DE POPERINGENAAR
Uitgever:
Sansen-Vanneste, Poperinge.
Telefoon Nr 9. Postcfa. Nr 155.70.
EEN
POSTABONNEMENT 1940
IN BELGIE KOST:
WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN
3 Maanden
6 Maanden
1 Jaar
7,frank
13,50 frank
25,frank
AU» U'dtoerkers sim vetauhcoordeUtk
voor hun orttktls.
m 37' JAAR. N" 4L
LU UL HU WU
■uHnaBEHBBBBBaMmnaaaaEËaHaiBaHanHHi
TARIEF VOOR BERICHTENi
Kleine berichten 1,50 fr.
Gewone en Noiar. 1,25 fr.
In Stadsnieuws 2,00 fr.
Rouwberichten 10,00 fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op afivraag.
Annoneen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten legen den Donderdag noen.
Ik weet nu precies niet of tie ver
antwoordelijke menschen mijn raad
hebben gevolgd. Of zij in hun «kluize»
zijn getrokken om aldaar in eenzaam
heid Verschaeve's Jezus te lezen en
te overwegen.
Toch blijf ik bij mijn overtuiging
dat het wel noodig is. We worden van
buiten zoodanig bestookt door de ge
beurtenissen van allerlei aard; we
willen zoo snel aanpassen, we willen
een evolutie forceeren; we willen veel
al van de Winter naar den Herfst
overgaan zonder Lente of Zomer.
Daarom is het noodig dat we ons niet
alleen laten beïnvloeden door wat van
buiten komt, we moeten ons in ons
zelf kunnen keeren. Ook van binnen
zullen we. na overleg en overweging,
nieuwe geluiden hooren. Kalmte en
rust zijn noodig om wat rijp worden
moet, te laten rijpen.
Niemand leeft nog zoo diep in een
ke'.der of schuilplaats dat hij niet be
merken kan dat de wereld rondom
hem er nu reeds anders uit ziet. Nu
moet de Vlaamsche volksgemeenschap
haar eigen huis opbouwen en betrek
ken. Daar twijfelt niemand aan. Er
v;as in Vlaanderen veel verdeeldheid,
omdat er geweldig veel verbittering
was gezaaid; en dat is met alle
onkruiözaad hetzelfde -de heele
akker van Vlaanderen droeg meer
verbittering dan goede vrucht.
We laten bij deze beschouwing
Brussel en Wallonië heelemaal ter
zijde; de Vlamingen zelf waren hope
loos verdeeld.
Wie heeft er in zijn leven niet ge
monkeld of luidop gelachen, wanneer
op vergaderingen, een onbeholpen
voorzitter aan 't woord kwam? De
onbeholpen voorzitters waren Le
gio»! En 't was precies of de een
aan den andere die versleten, afge
dragen kleedjes overmaakte waar hij
zijn woorden zou in steken... «We
verwachten van U dat ieder zijn
STEENTJE zal aanbrengen.
Dat... STEENTJE kwam dikwijls te
rug.
Maar nu is dat STEENTJE er eigen
lijk noodig. Nu zal 't niet ongepast
zijn, nu zal het wel een feit zijn dat
alwie kan, zijn steen of zijn steentje
bijdragen moet om de Vlaamsche
Volksgemeenschap op te bouwen, 'k
Weet evengoed als gij, dat ge niets
hebt aan steenen alleen! Maar 't ware
dwaas geen aandacht te wijden aan
steenen, die zijn er ook noodig!
Goede wil kan vele dingen saam-
voegen die uitteraard bij mekaar niet
schijnen te willen passen. Goede wil
kan dienen tot cement, maar goede
wil ls er niet zoolang er verbittering
overblijft, zoolang er wantrouwen is,
zoolang kleingeestigheid of overmoed
alles uit zijn voegen losmaakt.
We keeren, 't is waar, altijd op het
zelfde terug; Zoo lang er geen hech
te, echte naastenliefde bestaat onder
alle Vlamingen, geen ware christen
naastenliefde, zoolang ook is «saam-
hoorigheid» een ijdel woord; en een
kasteel in de lucht wordt dan de nieu
we opbouw van Vlaanderen.
Er was verbittering, er is er nog.
Men moet dat onkruid met tak en
wortel uitrukken. Zoo dat niet ge
beurt. dan komen we er nooit toe een
waarlijk Vlaamsch-Christelijke Volks
gemeenschap te verwezenlijken... po
sitief of radikaal Vlaamsek. maar even
positief of radikaal Christelijk. En
niemand denkt er aan een verminkt
Vlaanderen te zien geboren worden.
De verbittering heeft Vlaanderen
vergeven.
Met voldoening hoorde ieder Vla
ming dat er onderhandelingen plaats
vonden tusschen verschillende groe
peeringen. We noemen ze niet het
heeft geen doel maar weten toch
zeer wel dat de strekkingen van die
groepeeringen wijd uit mekaar hiel
pen, zelfs op taalgebied. Daarom ver
heugt het ons te meer dat die onder
handelingen worden voortgezet, 't Is
immers een zeker bewijs dat er een
grondslag tot overeenkomst kan ge
vonden worden.
Maar... worden er geen groepeerin-
gên genegeerd?
Komt men zoo niet tot een ver
minkt Vlaanderen?
Zijn er niet duizenden en nog dui
zenden menschen in Vlaanderen, die
streden om hun Vlaamsch recht, ijzer
beten om hun recht, leden om dat
recht, maar even fel hielden van hun
geloofsovertuiging?
Zouden er geen duizenden zijn, bui
ten die drie groepeeringen, die iaren
lang geleden hebben om die jammer-
ts^ssaasaiizxzsiasssszssjaEaH
lijke verdeeldheid in Vlaanderen, ge
zwoegd en gebeden hebben om weer
tot eenheid te geraken?
Er waren... lijders en... bidders aan
beide zijden. Dat is de waarheid!
Zouden ze nu mekaar niet vinden?
't Ware zonde indien dat NU niet
gebeurde. Ze baden voor mekaar, le
den voor mekaar en waren toch...
verbitterd op mekaar!
Is dat het echt-bittere niet geweest
in onzen Vlaamschen strijd?
Zou nu een van die, niet lijden en
bidden om de verzoening? Zou de
20-jaar aanslepende tragedie langer
duren?
Wie thans verantwoordelijkheid
draagt denke er aan, mediteere er
over.
Men heeft meer dan eens gezegd
en herhaald: Vlaanderens uur slaat
éénmaal
Vlaanderen mag niet verminkt uit
DAT uur te voorschijn komen!
Alwie zijn steen of steentje bij
brengen kan tot den opbouw van de
Vlaamsche volksgemeenschap, doe
het.
t Gaat niet, zoolang verbittering
den Vlaamschen akker vergiftigt.
Saamhocrigheid blijft een vaag be
grip zoolang de echte naastenliefde
die verbittering niet uit onze gou
wen en onze harten verdrijft.
Die CHRISTELIJKE NAASTENLIEF
DE, dat hartelijk begrijpen, dat har
telijk saam werken moet het fonda
ment ziin van de Vlaamsche Volks
gemeenschap.
Dan eerst bouwen wij een gaaf,
een gezond Vlaanderen op.
W. VA" WESTLANDT.
MEsaaaËsasES&zaBSiEb'BaaaBHxai
voor wie deze som stort op postcheck-
rekening 155.79 van V. Sansen-Vanneste,
Uitgever, Poperinge.
Voor de personen die ons nu een abon
nement vragen en waar wij het bedrag
per post moeten doen ontvangen, moeten
wij dit bedrag met 1 fr. (onkosten) ver-
boogen.
DE HAVEN VAN PATRAS DOOR ITALIË GEBOMBARDEERD
Hierboven een zicht van de Peloponnec sclie havenstad Patra, die naar Italiaansche berichten door hun vliegert gebom
bardeerd werd.
IN HET WESTEN WORDEN DE LUCHTAANVALLEN
OP ENGELAND VOORTGEZET.
IN EGYPTE RUKKEN DE ITALIANEN OP TOT W KM.
TEN OOSTEN VAN SIDI-EL-BARRANI
IN GRIEKENLAND ZETTEN DE ITALIANEN HUN
OPMARSCH VOORT IN EP1RUS. GROOTE MOEILIJKHE
DEN WEGENS VERKEERS- EN WEERSOMSTANDIGHEDEN
FRANKRIJK ZAL SAMENV/ERKEN MET DUITSCHLAND.
DE DUITSCHE EN ITALIAAN-
SCHE LEGERBERICHTEN
Donderdag 31 Oktober:
IN HET WESTEN. Een oorlogsschip,
dat in verre zeeën opereert, braent dnfe
handelsschepen, van samen 18.400 ton, tot
zinken. E;n duikboot nam ook 10.500 ton
voor zijn deel. Luchtiormatles vielen nog
maals, zoo bij dag als bij n ach te, doel
punten m Engeland aan. Werden o.m.
bestookt: de dokken en het Waterloo-
station te Londen, de havens van Forth-
smouih, de munitie-ooslagplaatsen van
Great-Yarmouth en ettelijke vliegvelden.
Voltreffers en talrijke branden werden
opgemerkt. Door vliegtuigenbommen wer
den ook 2 schepen getroffen. Het Ita-
liaansch vliegweren nam deel aan de aan
vallen.
Bij nachte voerden Britsche vliegtuigen
aanvallen uit op plaatsen in Duitsehland,
België, Holland en Noord-Frankrijk. Aan
strategische doeleinden werd weinig
schade aangericht; evenwel werd een ?1-
leenstaande hoeve getroffen in dewelke
zes volwassen personen en 2 kinderen ge
dood werden. In anders plaatsen werden
BELANGRIJKE HOEVEELHEDEN
PLANTAARDAPPELEN ZULLEN
WORDEN INGEVOERD UIT NE
DERLAND EN DUITSCHLAND
Door de aardappelcentrale te Brussel
werd medegedeeld dat een belangrijke
tonnemaat piantaardappelen zal worden
ingevoerd in Belgie van uit Nederland
en Duitschlcnd. Uit Nederland zal deze
invoer 50.000 ton bedragen en zal binnen
kort een aanvang nemen. Uit Duitsehland
zal ongeveer een even groote hoeveel
heid komen. De vroege soorten zullen
reeds voor dezen Winter ter beschikking
gesteld worden.
Voldoende plantgoed wordt aldus ver
zekerd.
DE AFLOSSING VAN DE BINNEN-
LANDSCHE SCHULD ZAL HERNO
MEN WORDEN. DE TREKKIN
GEN DER STAATSLOTEN ZULLEN
WEER DOORGAAN
Door bet Departement van Financiën
werd medegedeeld dat de Sekretaris-Ge-
neraal van dit Departement besloten heeft
dat terug zou worden overgegaan tot de
aflossing van de binnenlandsche schuld,
dit als een logisch gevolg van de finan-
cieele maatregelen die laatst werden ge
troffen.
Zoo zal het ook mogelijk zijn de trek
kingen en de uitbetalingen van de af-
lossingspremiën te hernemen van de lee
ningen Oorlogsschade 1921, 1922 en 1923,
alsmede van de lotcnleeuingen van 1932,
1933 en 1938.
Binnen kort zullen dus de achterstal
lige trekkingen van bedoelde leeningen,
en loopende van Mei tot nu, doorgaan.
Van talrijke andere leeningen zullen
ook opnieuw de lotingen doorgaan en de
uitgelote titels zullen worden uitbetaald.
DE KWOTEERING
DER KOLONIALE WAARDEN
Uit Brussel werd ook gemeld dat van
zoohaast de klasseering en ordening der
dossieren welke moesten worden ingedra
gen in de banken zal kunnen worden
voleindigd, ook de kwoteering ter beurs
der koloniale waarden zal kunnen her
nomen worden.
Voordien diende ook de kwestie der
uitbetaling van de renten van de koloniale
leeningen geregeld. Hiervoor werd dan
ook een krediet van 30 millioen ter be
schikking gesteld om deze rente te kun
nen uitkeeren.
De verhandelde koloniale waarden zul-
DE VESUVIUS WEDER VUUR AAN T SPUWEN
Vesuvius, vuurberg nabij Napel* (Italië) is korten tijd geleden weder vuur
•au 't spuwen gegaan. Kanier: mannen nemen van deze uitwerkingen gebruik
foto's te nemen in de lava-spuwende bergtoppen.
len echter bij de banken moeten gede
poneerd blijven.
HET GENTSCHE BLAD «HET VOLK»
HOUDT OP TE VERSCHIJNEN
Het Gentsche dagblad Het Volk
deelt medé dat het van 1 November ten
gevolge van de tijdsomstandigheden niet
meer verschijnt.
WEST-VLAAMSCHE AMBTENAREN
VOOS DE BRUGSCHE RECHTBANK
kraandag ochtend heeft de Boetstraf
felijke Rechtbank van Brugge uitspraak
gedaan in de zaak der gevluchte ambte
naren uit de omgeving, die in Mei hun
post op een onverantwoordelijke wijze
verlieten. Burgemeester Moreau van
Oostende wordt veroordeeld tot 4 maan
den gevangenis, voorwaardelijk voor drie
jaar en tot de kosten van het geding.
Burgemeester Becelaere uit Torhout
krijgt 1 maand gevangenis, eveneens
voorwaardelijk voor 3 jaar en moet te
vens de onkosten betalen.
De drie Oostendsche schepenen Van
Glabbeke, Yroome en Edelbau worden
veroordeeld tot 3 maanden gevangenis,
voorwaardelijk voor 3 jaar, en de kosten.
Matbelin uit Leke ten slotte krijgt één
maand gevangenis en dan nog voorwaar
delijk voor 3 jaar.
De HH. Vermeulen, gemeentesekreta-
ris te Ruddervoorde, De Keizer uit Lef-
finge, Guilbert en Van den Broeck uit
Kuokke, worden vrijgesproken.
NIEUWE OPROEP TOT DE
LANDBOUV/ERS
Door de Directeur-Generaal van de
Ekonomisclie Diensten van het Ministe
rie van Landbouw- en Voedselvoorziening
werd een radiorede gehouden waarin
een nieuwe oproep werd gericht tot de
landbouwers.
Iu deze rede werd er eerst op gewezen
dat de teelten eerst en vooral dienen ge
richt op de kwestie der voedselvoorzie
ning. Van hoogerhand zal er gezorgd
worden dat deze teelten loonend wezen.
Het verhouwen van broodgraan en aard
appelen dient volstrekt uitgebreid. De
teelten van suikerbeeten en cichoreiwor
tels mag hiervoor echter niet worden in
gekrompen. De vlasteelt mag daarente
gen niet worden uitgebreid.
De boonen- en ertwtenteelt dient even
eens uitgebreid .Voor deze vruchten moet
het land er toe komen zijn eigen noodige
hoeveelheden te produceeren.
Geen enkel lapje grond mag onbebouwd
blijven. Zelfs de meest onvrichtbaarste
perceeltjes moeten bewerkt worden en
bezaaid met rogge, haver of boekweit.
Velen zullen er ook alle belang bij heb
ben hun lusthof te herschapen in een pro-
duktief perceel dat voedsel opbrengt.
EEN MILLIOEN KILOGRAM HOL-
LANDSCHE KAAS NAAR BELGIE
Met toestemming van de Duitsche
Overheid werd er tusschen België en
Nederland een akkoord bereikt volgens
hetwelk de Nederlandsche Melkcentrale
tot September 1941 naar Belgie 10 mil
lioen kgr. kaas zal uitvoeren. Een mil
lioen kgr. werden reeds naar Belgie uit
gevoerd.
Daar nog niet kan vastgesteld worden
hoe groot de kaasproductie in Nederland
zal zijn. heeft de Nederlandsche Melk
centrale het inzicht naar Belgie verder
slechts 500.000 kgr. per maand uit te voe
ren.
DE AUTOBUSSEN ZULLEN NIET
MEF.R RIJDEN OP ZON
EN FEESTDAGEN
Talrijke autobussen uit Roeselare
eu Oostende afgeschaft.
De autobussen zullen voortaan den
Zondag en op Feestdagen niet meer rij
den. Verder zullen vanaf Maandag 4 No
vember de volgende autobusdiensten af
geschaft worden
Roeselare-Kortrijk, Roeselare-Dïksmui-
de, Roeselare-Tielt. Deze diensten wor
den overbodig tengevolge van een verbe
terde spoorwegregcling.
De autobusdiensten uit Oostende, ook
deze naar Brugge, werden afgeschaft.
enkele woonhuizen beschadigd en ette
lijke personen, waaronder veel Hollan
ders, g:dood of gewond.
In het geheel werden 47 Britsche vlieg
tuigen vernield; 17 Duitsche kwamen
niet terug.
IN GRIEKENLAND. Rome meldt
dat de opmarseh werd voortgezet en dat
de weerstand van vijandelijke achterhoe
den werd gebroken. Het slechte weder
hindert steeds de verrichtingen. Bij het
bombardement van de Grieksche haven
stad Patras zouden 50 dooden zijn geval
len. Preveza en Tatoi werden eveneens
met groot sukses bestookt. Groote bran
den ontstonden. Benzinetanks gingen in
vuur en vlam op.
IN AFRIKA. Luchtaanvallen door
Britsche vliegtuigen op La Bardia en To-
bruck richtten lichte schade aan en ver
oorzaakten den dood van 2 personen.
Aanvaispogingen bij Tessenei en bij Cas-
cala werden verijdeld. Ktn aanval op As-
sab richtte geen schade aan.
Vrijdag 1 November:
IN HET WESTEN. Elen aanval van
Britscne snelbooten op de Vlaamsche kust
werd verijdeld ac. de marine-artillerie.
Een der cooler werd vernield. De ver-
geldingsaanvallen op Londen en andere
belangrijke Britsche doelpunten werden
voortgezet, o.m. op vliegtuigenfabrieken
bij Sheffield, op een troepenkamp, op de
dokken en nijverheidsinstsllingen aan de
Theems te Londen en op verscheidene an
dere havens, fabrieken en vliegvelden.
Ontploffingen etV-nranden werden waar
genomen.
Een vliegtuig bracht een Schip van
5.000 ton tot zinken.
Britsche bommen werden geworpen in
West-Duitschland; zij vielen in open veld
en vernielden slechts een hoogspannings
kabel.
13 Eritsche vliegtuigen werden neerge
haald; 5 Duitsche bleven weg.
Dover werd beschoten. De Britsche ad
miraliteit bekende hst verlies van twee
aviso's.
IN GRIEKENLAND. In den Epirus
werd de rivier Kalamas bereikt. Het
slechte weer en de vernielingen door de
achteruittrekkende Grieken veroorzaakt,
kunnen den opmarseh der Italianen niet
stuiten. Italiaansche vliegtuigen voerden
verschillende suksesvolle bombardemen
ten uit, o.m. cp Patras, troepentranspor
ten, de basis van Lepante, troeoenkampen
bij Metsogon en belangrijke punten ge
legen itj het Kalams-dal. Van beide zij
den werd een vliegtuig verloren.
Naar hst blad - Vreme zouden de Ita
lianen reeds tot 90 km. diep in Grieken
land zijn binnengedrongen. Officieel werd
dit niet bevestigd.
Naar verluidt werden door de Britsche
vloot mijnen gelegd voor zekere Griek
sche havens.
IN AFRIKA. Een Britsche aanval
aan de grenzen van Kenia werd afge
slagen. Britsche vliegtuigen vielen ver
schillende plaatsen aan op Italiaansch
gebied, zonder groote schade te kunnen
aanrichten.
Zaterdag 2 November:
IN HET WESTEN. Wegens de on
gunstige weersgesteltenissen zijn alle
Britscne luchtaanvallen achterwege ge
bleven, deze der Duitsche luchtmacht
echter met. Londen en andere Britsche
belangrijke strategische punten, o.m. te
Birmingham. Bristol, enz. Bij een aanval
op een niumtiedepet vlogen verschillende
munitie-opslagplaatsen in de lucht. Een
trein ontspoorde. Voltreffers weiden waar
genomen op vlicgpleinen.
Een aantal vliegtuigen werden met ma-
chiengeweer doorzeefd.
Aan de Iersche kust werd een schip van
8.009 ton tot zinken gebracht.
Een konvooi werd eveneens bestookt en
verscheidene voltreffers vastgesteld.
Twee Britsche vliegtuigen werden neer
gehaald. Majoor Galland boekte zijn
50" overwinning.
IN GRIEKENLAND. Het kruispunt
Kalibari in den Epirus werd bereikt. De
opruiiping der barrikaden. opgericht dcor
de achteruittrekkende Grieken, wordt
voortgezet. Naar berichten uit Belgrado
zouden de Italianen enkele Grieksche ha
vens, gelegen tegenover h:t eiland Ccr-
foe, hebben veroverd.
In verband met de Grieksch-Italiaan-
echï oorlog wordt uit Amsterdam gemeld
dat Lord Shatfield zou hebben verklaard
dat liet ontschepen van Engelsche troe
pen in Griekenland weinig zin zou heb-
oen
IN AFRIKA. E:n gemotoriseerde
Italiaansche afdeeling rukte tot 40 km.
ten Oosten van Sidi-El-Barrani op, tot
voorbij Alaam El Saan. Groote luchtge
vechten werden geleverd: hierbij werden
17 Engrlsche vliegtuigen neergeschoten,
wijl 3 Italiaansche verleren gingen. Ver
scheidene Britsche luchtaanvallen had
den plaats.
Onder meer werden bommen geworpen
op de Italiaansche stad Napels en op de
omliggende plaatsen. Er zijn 1 doode en
5 gewonden te betreuren.
Vanaf deze week druk
ken we ons blad een hal
ven dag vroeger, dit opdat
alle Postabonnenten den
Zaterdag of ten laatste
den Zondag morgen zou
den kunnen besteld wor
den.
Vriendelijk verzoeken we
alle Medewerkers en In
zenders hiervan rekening
te willen houden en ons
hun bijdrage tijdig te la
ten geworden, waarvoor
hartelijk dank.
V. Sansen-Vanneste,
Uitgever.
1 Zondag 3 November:
IN HET WESTEN De aanvallen op
Londen en andere Britsche plaatsen wer
den zoo bij dag als bij nacht voortgezet.
Werden bestookt o.m.: Londen, Coventry,
Liverpool, havens in Schotland, vliegvel
den en nijverheidsinstellingen, enz. Lood
sen gingen op in de vlammen en vlieg
tuigen werden op den grond vernield.
Duitsche vliegtuigen vielen verscheidene
konvooien aan. Dertien schepen van sa
men 47.000 ton, werden tot zinken ge
bracht; 9 andere beschadigd. Een enkel
Heinkel ni-toestel boorde drie schepen,
namelijk een destroyer en twee vracht
booten, in den grond. Voor Dover werd
een konvooi verstrooid dcor de Duitsche
kustbatterijen. De schepen, die een toe
vlucht zochten te Dover, werden aldaar
verder bestookt. De Britsche batterijen,
die antwoordden, werden spoedig het
zwijgen opgelegd.
Britsche vliegtuigen wierpen bommen
oo Duitsche en Nederlandsche plaatsen.
Te Amsterdam werd een lazaret getroffen,
waardoor 19 soldaten om het leven kwa
men en 20 zwaar gewond werden. Elders
in Nederland werden 7 burgers gedood.
Enkele vliegtuigen geraakten toch boven
Berlijn en wierpen bommen op woningen;
eenige schade onstocd en een houtfa-
briek geraakte in brand. Het Virchow-
ziek.enhuis werd eveneens nogmaals ge
raakt. De branden, die hier en daar ont
stonden, konden snoedig gebluscht wor
den. Er vielen enkele dooden.
IN GRIEKENLAND. De Italiaan
sche troepen ontwikkelden hun bedrii- 1
vigheid voort in het Kalamas-dal, in de
richting van Jeanina en cp de hoogten
van het Pindusgebergte. Luchtaanvallen
werden uitgevoerd op het arsenaal van
Salamis en de haven dier stad. op mili
taire objecten bij Corfou, op troepenkam
(Zie vervolg op 2e blad.)
)i!iii!2iii!iii!iiiiiuiiiiiiitiMiu<aiiiiiiuR«iumiMimtwttitiw:miiiimmimtttiHfnH«Rt!t!mHmfft
Een volk dat zijn groote mannen ver
geet, is een verloren volk. Dit mag van
ons Vlaamsche volk niet worden gezegd,
en wel omdat het een zoo prachtige rij
Vlaamsche koppen bezit, en verder om
dat ons volk zich een eeuw lang met hart
en tand heeft moeten weren om het eigen
erf en eigen taal en zeden te verdedigen.
Laten we in deze grootsche galerij van
Vlaamsche Grooten, die verdienen te rij
zen met hun machtige gestalte boven
land en tijd. beginnen met hen, die ons
zoo nabij zijn.
En voor ons, uit het Westland, denken
we hierbij aan Deken De Bo.
We zulten u derhalve vooreerst spreken
over dezen werker en dichter, dezen
zwoeger en vorscher, die stierf als Deken
te Poperinge.
Toen we nog op de schoolbanken zaten
i - fabels leerden opzeggen, heeft me
nigeen van ons uit den ouden spiegel der
Jonkheid het beroemde stuk leeren oo
zeggen: Liefdadigheid, 't Was koud op
den Poelbergl... enz.
Alzoo hadden we reeds vroeg kennis
gemaakt met Deken De Bo, den grooten
West-Vlaamschen taalzanter, den onver-
moeibsren werker en begaafden dichter,
die stille maar sterk zijn steke heeft ge
staan in den groei en bloei der West-
Vlaamsche dichtersschool, met Gezelle op
kon.
Het is dit iaar vijf en vijftig jaar ge
leden dat hij stierf als Deken te Pope
ringe.
Zijn leven en zijn werk zijn ons te
na en te edel, om er ongeweten voorbij
te stappen.
Een kerkske langs de koutervelden
bij 't kronkelen van de Lei
schier onbekend en waar men zelden
of nooit entwat van zei.
Zoo dichtte Leenaart De Bo van Be-
veren aan de Leie, waar hij op 27 Sep
tember 1826 geboren werd uit ouders van
schoon oud geloove en zeden.
Leenaert mocht, toen hij veertien jaar
oud was, naar het college van Tielt trek
ken, naast de parmante moeder met haar
roodgebloemde jak en kalmanden rok. We
vinden in een oud gedicht van Pastoor
Vandenpoel het portret terug van Lee
naart rond dien tijd. Hoe zijn broek wat
te kort was, wijl de knaap in vollen
groeitijd was
Daarbij van wijlen oom
een afgedeelde jas.
Een keunenvellen klak dio
over d'ooren viel
bevrijdde Narden's hoofd
van koude en zeere tanden,
het haar tot bij den neus
in eene kruin gesneën...
En zoo zijn ze te Tielt
de straten ingetreên.
iiiiiaim
acBBsaai
I
Reeds op 't college was hij een groots
vriend van sterren en bloemen. En 't was
hem een buitengewone vreugd in de wir.ï
teravonden naar de sterren te gaan kijï
ken, met een lantaarn om zijn kaart®
te belichten. Hij gaat de sterren zoeken
met een lanteern! lachten ziin maten.
Doch dat was het eerste ontwekken in
hem van al wat groot en schoor.e was.
Sterren en bloemen, Alfonske. mijn kind:
Sterren en bloemen, 'k heb ze altijd bemind
Sterren en bloemenik wi-erde een oud man
Sterren en bloemen! ik en zweeg er nooit
[van!
De Bo was een echte student.
Reeds in 1851 werd hij priester gewijd
en werd na eenige maanden hulppastcor
of coadjutor te Assebroek, en daarna lee«
raar aan St Lodewijkscollege te Brugge.
Twee en twintig jaar is hij daar op zijn
post gebleven, leerende, werkende, stich
tend? het jonge volk dat hem was toe»
vertrouwd... Zooals men'zei: Vader De Bo.
Zij voelden zich toch allen - aan den
ouden tronk als scheuten
Hier heeft hij kunnen uiting geven aan
zijn grootste gaven: verstand en werk»
kracht
Hij dichtte daar regelmatig tal van
verzen voor de prijsuitdeeïing, die ge
bundeld werden in het boefje Ge»
dichten
In 1873 werd hij Pastoor te Elverding®
en 9 jaar later werd hij pastoor der
eerste-rang-pastorij te Kuiselede... och
maar voor twee jaar, want in 1832 reeds,
werd hij, spijts schoone spreken van zijn
kant cm té Ruiselede te mogen blijven,
door zijn Bisschop naar Poperinge ge
zonden als Deken... en om er te sterven.
Want, pas te Poperinge thuis, begon hem
een lange smartelijke kwaal te onder
mijnen... Het zou een jaar duren, een
jaar van kruis en pijne... Op O. L. Vrouw
nalf Oogst preekte hij zijn laatste ser
moen over Gods oordeel 'Wie kon pree-
ken als De Bo?> cn 10 dagen later lag
hij in 't graf.
Welk is dan de roem van zoo'n man?
zult ge vragen. Zijn er niet honderden
zulke edele priesters? Ja, maar de le veris-
ream van dezen groeten man ligt vooral
in zijn taal- en dichtwerk.
Als taalkenner vooreerst blijft zijn
name hoog. En zijn meesterwerk is Idio
ticon dit is esn woordenboek waarin
zoo omtrent al de West-Vlaamsche woor
den en zegswijzen terug te vinden zijn.
Een reuzenwerk, een monument is liet,
zoo'n sehat te verzamelen, te rangschik
ken, in te vullen, te verbeteren en uit ta
geven. Niet min dan 28.318 woorden
staan erin opgeteekend en uitgelegd.
Willen we verder over zijn niet onbe
langrijk werk spreken, dan mogen va
zijn Gulden Wierookvat niet vergeten,
een vroom en zalvend kerkboek, dat zeer
verspreid werd.
Tale en oudheid heeft hij ook ruim ge
diend met tal van artikels in Gezelle'3
tijdschrift Rond den Heerd
Ook als dichter klinkt zijn stemme sim
pel, maar oprecht en ongekunsteld, als
het klare gefluit van een merel over zijn
geliefde Vlaamsche landouwen, over zijn
houwe trouwe aan zijn volk en zijn ge
loof.
Als 't koolzaad zijne bloezemknopjc*
Het werk zal door een uitvoerend ko-
miteit worden bestuurd.
Ieder lid van het uitvoerend komiteit
zal gemachtigd zijn in den schoot van
zijn departement een raadgevend komi
teit te stichten.
Het uitvoerend komiteit zal zijn op
dracht volbrengen door tusschenkomst
van provinciale komiteiten.
Deze zullen tegenover het uitvoerend
komiteit verantwoordelijk zijn voor het
beheer van Winterhulp over heel de pro
vincie.
Te dien einde zullen ze overgaan tot
het stichten van
a) een algemeenen raad voorgezeten
door den Goeverneur van de provincie en
bestaande uit de meest daartoe bevoeg
de personaliteiten uit de provincie.
b) een bestuurskomiteit voorgezeten
door den Goeverneur of zijn plaatsver
vanger en welks organisatie overeen
stemt met deze van het uitvoerend ko
miteit.
De provinciale komiteiten zullen in elke
stad of gemeente een plaatselijk komiteit
vormen, rekening houdend niet de wen
ken die hun door het bestnurskomiteit ge
geven worden.
WEGEN EN MIDDELEN
Het budget van het werk moet geschat
worden op ten minste één miljoen per
dag, dus meer dan 36J miljoen per jaar.
Zoo belangrijke bedragen kunnen
slechts bijeengebracht worden, wanneer
stelselmatig op heel de arbeidende natie
en op al de aktieve organisaties van het
land beroep kan worden gedaan.
De oude methodes van inschrijvings-
lijsten, geldinzamelingen, enz., mogen
slechts bijkomstig worden te pas ge
bracht. Een dergelijke financieele inspan
ning moet bet resultaat zijn van vrijwil
lige medewerking van alle landgenooten
die geldmiddelen of bedrijfsinkomsten
hebbeu.
Iedereen moet doordrongen zijn van de
gedachte dat het gaat om een plicht van
nationale solidariteit, en dat het nakomen
van dezen plicht meer in het bizonder
verlangd moet worden van hen die nog
een winstgevende bedrijvigheid uitoefe
nen of over regelmatige inkomsten be
schikken.
Bovendien moet deze krachtinspanning
periodisch worden herhaald, daar anders
het financieel evenwicht niet kan worden
bereikt.
Om de normale werking van Winter
hulp mogelijk te maken, zijn twee din
gen vereischt
a) stichting van een aanvangswerk-
fonda;
b) schepping van manndelijksche in
komsten die de vaste financieering van
het werk verzekeren.
Om dit dubbel doel te bereiken, zal het
uitvoerend komiteit volgende richtlijnen
volgen
L - HET WERKFONDS
Voor de vorming van het werkfonds
zouden handelsvennootschappen worden
uitgenoodigd 1 van hun kapitaal ver
hoogd met hun reserves te storten, de
I eigenaars van onroerende goederen 1
van hun kadastraal inkomen.
Volgende cijfers wijzen uit wat te be
reiken valt door deze heffingen.
Het kapitaal van de Belgische handels
vennootschappen bedroeg in 1939: frank
48.704.555.000. de reserves 16.974.077.000 fr.,
zegge 65.678.632.003 fr.
De bijdrage van de handelsvennoot
schappen tot het werkfonds zou dus on
geveer 65 miljoen bedragen.
De opbrengst van de onroerende goede
ren bedraagt6.500.000.003 frank De af
houding van 1 zou dus 65 miljoen op
leveren.
Het werkfonds zou dus 130 miljoen be
dragen.
II. - DE MAANDELIJKSCHE
INKOMSTEN
Wat de maandeiijksche inkomsten be
treft, deze zouden verkregen worden op
navolgende wijze:
A. - De ekonomiscbe organismen, daar
onder niet alleen de industrieele vennoot
schappen en de handelsvennootschappen,
maar alle bedrijven en handelsonderne
mingen in den ruimsten zin, schouwbur
gen, bioscopen, café's, restaurants, enz.,
zouden er in toestemmen maandelijks één
per duizend van hun zakencijfcr af te
dragen.
Daar deze formule niet op banken en
holdings kan worden toegepast, zou een
bijzondere bijdrage moeten worden vast
gesteld in overleg met de belanghebben
den.
Het zakencijfer voor de vennootschap
pen alleen inag over slechte en goede ja
ren gemiddeld geschat worden op 100
miljard frank. Eén per duizend zou dus
een bijdrage beteekenen van zoowat 100
miljoen.
B. - De Belgische Staatsburgers, die
het geluk hebben een beroep of bedrijf
uit te oefenen, dit is het leidend perso
neel, ambtenaren, bedrijfsleiders, bedien
den, arbeiders, enz., zouden er in toe
stemmen volgende bijdragen en percen
ten op loonen en wedden te storten:
5 Frank per maand voor loonen en
wedden tot een bedrag van 1500 frank;
J4 per honderd per maand voor loonen
cn wedden tot een bedrag van 2500 fr.
met verhooging van l/2 per honderd voor
iedere bijkomende schijf van 2500 fr. tot
25.000 frank.
Iemand die 25.000 fr. verdient, zou dus
5 procent moeten afstaan, wat het hoog
ste percent zou uitmaken.
Voor de beoefenaars van vrije beroe
pen zou, waar het niet mogelijk blijkt het
bedrag van bun inkomsten te kennen, in
gemeenschappelijk overleg een forfaitaire
bijdrage worden bepaald.
Hetzelfde zou gelden voor de landbouw
inkomsten.
De bedrijfsinkomsten, deze van de vrije
beroepen inbegrepen, de inkomsten van
handel, industrie cn landbouw, bedragen
ongeveer 43 miljard. Een gemiddelde van
1/3 procent verzekert aldus een inkomen
van ongeveer 130 miljoen. De door toe
passing van deze formules beschikbaar
geworden bedragen zouden door de pro
vinciale komiteiten worden geïnd. Deze
zouden er over beschikken en zoodoende
hun budget kunnen samenstellen.
(Zie vervolg op 2e blad.)
pjes
Als d'halmen op den akker krullen
van 't graan, dat dik in d? auwen spant
niets kan mijn ziel met vreugd vervullen
lijk Vlaanderen, lijk mijn vaderland.
Hem was de natuur vreugde en ent»
spanning, berk en beuk, boscn en beemd,
zee cn duin, 't was hem al even liei...
Zijn laatste gedichten zegt Hugo Ver-
risst, zijn gelijk een geruisch in de een»
zame bosch- en bïaderstilte
Hoe geerne ging hij niet naar zee... en
't deert hem zoo, als de jaren hem weer»
houden.
Tusschen Breedene en Wenduin®
langs de zee in 't duinenzand
sedert vijf en dertig jaren,
met een weelderig bosch beplant,
kwam een zuiderling gewandeld
ieder jaar in 't herfstseizoen
met e?n wandelstaf in handen
en met beukels op de schoen.
Kinderen van den duin die 'k minne
Meester Leenaart keert niet weer
ach, de winter van het leven
daalt allengskens op hem neer.
Uit zijn groote liefde tot bloem en kruid
groeide zijn gewaardeerd Kruidwoor
denboek (4.500 woorden). Ook de mie
ren bestudeerde hij met voorkeur. En
kruiden en woorden zanten was hem een
overgroot? vreugde.
In 1885 werd Deken De Bo plechtig ge
vierd door een puike schare bewonderaars.
En onlangs heeft Beveren aan de Leia
zijn grooten inboorling ook waardig her
dacht, met een gedenksteen te plaatsen
in den voorgevel van zijn geboortehuis.
Te Poperinge staat het praalgraf van
De Bo. En spreekt men er mi niet meer
van dat hij denkelijk wel een standbeeld
krijgt, toch hopen we dat eerst of laatst
Poperinge een waardig gedenkteeken tot
nagedachtenis van zijn grooten Deken
zal oprichten.
Doch zijn schoonste praal en gedach
tenis is de eere die ieder rechtgeaard Vla
ming hem toedraagt, omdat hij onze tal®
met zulke schatten vereerde, cmdat hij
de nietsontziende werkosse was, zocais
Gezelle eenmaal zei, die den ploeg der
beschaving trok door den Vlaamscbea
vadergrond
Dat men nog gerust De Bo's werken
leze. en lesre op school. Zij hebben een
West-Vlaamschen klank, maar dat is onzo
eigen klank, de weerklank van onze on-
gekomplimenteerde West-Vlaamsche ziel.
L. J.
GE ZIJT over ons blad tevreden! Na
lezing, schuif bet in handen van eea
gebutir of vriend, zoo steunt ge ons.
Dank erom.
DE HISTORISCHE SAMENKOMST TE FLORENTIE
De Fukrer en Muiaafm danken rr.n op Het kanton van het Palazzo Vecchto ft
Florentie om <Le toejuichingen die ze van de samengeschoolde menigte cp d#
Piazza della Sign or ia ontvangen»
