Productieverhoudingen
BE OORLOGSTOESTAND
NUTTIGE INLICHTINGEN
De Strijd tegen de Woekerhandel
omtrent de Oorlogsschade 1940
1
B® Mtmts&skken
van 10 en 5 pfennig
UITGEGEVEN
i
t
i
-I
DE MOOIE MOLEN...
l
I
I
g
i
3WAAR.-NrH
Eoopende vanaf 4
IN AFRIKA
VERSCHIJNT WEKELIJKS.,
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKOND1GINGSBLAD.
nu nwirmiih
DE STRIJD IN GRIEKENLAND
BIJNA UITGESTREDEN
IN HET WESTEN
STORT 20,30 FR.
IN GRIEKENLAND
DE STRIJD
IN NOORD-AFRIKA
WEEKBLAD: 60 CENTIEMEN
EIGEN SCHOON; RIJKSTE KROON
"4
DE TWEEDE OORLOGSVERJAARDAG VAN ADOLF HITLER
SERVISCHE GEVANGEN
•L
DOOR DE RIJKSKREDIETKAS-
SEN ZIJN VAN HEDEN AF NIET
MEER GELDIG
Sfr.
2fr.
3 f r.
10 fr.
TUCHTHUISSTRAF VOOR HET
BELUISTEREN VAN DE
ENGELSCHE RADIO’
<DE POPERINGENAAR
Sansen-Vanneste, Poperinge.
in Noord-Afrika werd een
nieuw Duitsch - Italiaansch
offensief ingezet.
In Oost-Afrika hebben de
Italianen Dessie ontruimd.
op. De Italianen hunnerzijds bezetten
-
-----
g
a
r. -
A
BELANGRIJK VONNIS
UITGESPROKEN
DOOR DE ADMINISTRATIEVE
RECHTSMACHT
De Britten verloren in Griekschc
wateren reeds 250.099 ton scheeps-
ruimte meer dan bij Duinkerke.
De strijd in Griekenland blijkt thansj
bijna zoo goed als uitgestreden.
ABONNEMENTSPRIJS ’41:
1 Jaar in Belgie 30 fr.
3 Maanden 8 fr.
6 Maanden 16 fr.
1 Jaar in Frankrijk 50 fr.
UURTABSL OER TREINEN
f
EBSBBWBESBBCBBSBBBBBBBBBBSSB
REUZENBRANDWOLKEN BOVEN ENGELAND OP DE GEVOELIGE PLAAT GEBRACHT
r
•1
ZATERDAG 3 MEI 1941.
DE PDPERINGENAAR
TARIEF VOOR BERICHTEN:
OSEHSl
OBSI
len...
s
3
In
tot
DE PROnTTC'riwrnN'TiNGFN’T^N
wen,
Rijltsmaarschalk Gering (vooraan in *t
verbeteren de wegen van bet achterfront
Alle Medewerken tijn verantwoordelijk
voor hun artikels.
HET WONDER DER
PRODUCTTEHERVATTING
per
het
Duitsche vliegtuigen vervolgd
en bestookt.
- J op
speciaal Xormulier, in triplo en onder
,(Sie vervolg op 2e blad.)
van 27-7- 40 Vandoorne had namelijk gezorgd dat in
i een winkel zijner familie zoo wat van
van Amerika.
gjiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiim
I
Uitgever
Telefoon Nr 9. Postch. Nr 155.70.
Kleine berichten
Aankondigingen p. r.
In Stadsnieuws p. r.
Rouwberichten
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
De transportschepen met vluch- g
tende Britten ongenadig door g
Het moet dan ook niet verwonderen in
dien van meet af met het oog op bestaan
de voorraden en de noodzakelijkheid van
een gelijkmatige productieverdeeling, be
paalde verwerkingscontingenten vastge
steld werden. Aldus werden volgens een
bepaald plan de verwerkingsquota’s in de
meeste textielbedrijven vastgesteld op
30 van 1938. Zelfs met deze breuk kon-'
den de voorraden amper enkele maanden
volstaan. Intusschen is echter voor
grondstoffen voorzien, waarbij de Zell-
iBaasnBBBKBEaaBaBBaKBMEsaaa
Door de Heer Clerens, Hoofd van den
Dienst voor Oorlogsschade bij het Com-
missariaat-Generaal voor ’s Lands We
deropbouw, werden, voor de vertegen
j:;/:?'
op de Engelsche kust in de nabijheid Deal bij
l van meer dan 20 kim., duidelijk op
Om de industrieele bedrijvigheid
gang te houden, zijn er in de eerste plaats
grondstoffen noodig. Gelukkig is België
gezegend met rijke steenkoolgroeven. Het
is immers aan het bestaan van die steen
koolmijnen ts danken dat wij onze ge
weldige industrieele expansie te danken
hebben. Het is de reden geweest waarom
Wallonië ten overstaan van Vlaanderen
cp industrieel gebied bevoordeeligd ge
weest is. De uitbating van het Kempische
Bekken is meteen de grootste belofte voor
Vlaanderen's komende welvaart.
Gelukkig zijn die steenkoolmijnen
quasi ongeschonden uit den oorlog geko
men. Reeds in Oktober 1940 was het pro
ductiecijfer van de beste vooroorlogsche
maanden bereikt (circa 2.400.000 ton) en
dat niettegenstaande het werk moest ge
daan worden met veel minder mijnwer
kers dan vroeger.
Toch is zelfs de maximumproduc'le in
de grootindustrie (ijzer en staal, schei
kundige industrie, enz.) niet meer te be
reiken met een maximumprestatie in on
ze steenkoolindustrie, omdat voor den
oorlog onze markt overstroomd werd met
industriekolen uit Engeland, Nederland
en ten deele Duitschland.
Een ander probleem wordt gesteld door
het ontbreken van de grondstoffen die
ons voor den oorlog van overzee aange
bracht werden. Hierdoor wordt in de eer
ste plaats de textielindustrie en de in
dustrie der non-ferrometalen getroffen.
Wol, katoen, jute, sisalhennep, en een
heele reeks ertsen, waaronder vooral
koper-, tin- en looderts kunnen niet meer
aangevperd worden.
Daarentegen is de aanvoer van ijzer
erts uit Luxemburg en Lotharingen ver
zekerd, wat een bijzondere gunstpost ver
tegenwoordigt als we het belang van onze
ijzer- en staalindustrie in aanmerking
nemen.
s
I
In den Atlantischen Oceaan
fg werden eveneens talrijke Brit-
sche schepen gekelderd.
1 Uitbreiding van de patrouille- g
wit), Generaal-Veldmaarschalk Keitel
(op achtergrond), Generaal-Veldmaarsc balk von Brauchitsch (rechts) en Groot-
admiraal Ra-der (links) betuigen, ter gelegenheid der tweede oorlogsverjaardag
van Adolf Hitler, hoogsten Bevelhebber der Wehrmacht, hunne «egewetuchen
dtze der gantcha Duitsche bevolking.
M
•2
M
H
•2-
Een oorlog hoe kort hij ook duurt
brengt noodzakelijkerwijze een geweldige
ontreddering teweeg in de productie van
een land.
In België heeft de oorlog zelf betrekke
lijk weinig schade gebracht aan de pro
ductiecentra, aan de fabrieken zelf. En
tóch was in Juni 1940 de toestand zoo,
dat het werk in de nijverheid slechts ge
leidelijk kon hervat worden.
In de eerste plaats waren tal van be
drijfsleiders gevlucht, die maar noode na
hun terugkeer uit het luilekkerland van
de vlooien, hun werk hervatten, maar die
er toe moesten gedwongen worden in veel
gevallen.
Daarnaast moet gewezen worden op de
ontreddering van de transportmiddelen.
Overal waren de spoorwegbruggen ge
sprongen, waarvoor het herstel heel wat
maanden zou in beslag nemen, hoe
krachtdadig en snel het werk door het
Duitsche technische personeel van de Or
ganisation Todt ook aangepakt werd.
Deze moeilijkheden waren des te groo-
ter als men bedenkt welk een omvang het
goederenverkeer met de spoorwegen voor
den oorlog vertegenwoordigde, en vooral
als men weet welke ontzaglijke massa’s
arbeiders lederen dag van hun haardste
den naar de arbeidscentra tientallen kilo
meter ver vervoerd werden.
En toch niettegenstaande al deze be
zwaren is de werkhervatting in de in
dustrie binnen zeer korte tijd maximaal
opgedreven geworden, rekening gehouden
met andere omstandigheden, die we ver-
de- zullen behandelen.
Met de politieke en
zou een dergeiijke uitslag bepaald on-
Preveza en het op strategisch gebied be
langrijk eiland Korfoe.
Korinthe werd ingenomen door Duit
sche valschermspringers, die een 900-taI-
verblufte Engelschen gevangen nament,
wijl Patras veroverd werd door lijfstan-1
daarden van Adolf Hitler. Aldus waren d<
Golf en het Kanaal van Korinthe over-’
loponnesos in- en voórtgezet worden.
De Britsche troepen die in Griekenland
waren, hebben de vlucht genomen aan
boord van talrijke transportschepen. Deze
schepen werden evenwel ongenadig na
gezet en bestookt door Duitsche vliegtui
gen. Tientallen schepen werden in den
grond geboord, veel andere werden zoo
zwaar beschadigd dat met hun volledige
vernieling rekening dient gehouden. Al
dus werden aan de vluchtende Britten
zeer zware verliezen toegebracht. De aan
vallen op de transportschepen waren veel
zwaarder dan bij Duinkerke. Voor de
vlucht uit Griekenland moesten de Brit
sche schepen immers een 1000-tal kilo
meter ver een haven opzoeken, wijl van
uit Duinkerke zij slechts het kanaal, dat
70 tot 100 km. breed is, over moesten.
Volgens de berichten van 26 April uit
Berlijn, luidde het voor de Britten: Wie
kan redde zich Tot op 27 April werden,
volgens de gegeven Duitsche. cijfers,
287.000 br. ton scheepsruimte tot zinken
gebracht, wijl 85 andere schepen zwaar
beschadigd werden. Het verlies der Brit
ten aan scheepsruimte is hierdoor reeds
250.000 ton grooter dan bij Duinkerke ge
worden. Te Berlijn vraagt men zich ook
af waar de Engelsche troepen zich heb
ben opgehouden in Griekenland op het
oogenbhk dat de Australische en Nieuw-
Zeelandsche troepen zich moesten opoffe
ren bij de geleverde gevechten. Churchill
had namelijk beweerd dat het Britsch
expeditiekorps in Griekenland voor de
helft uit Engelschen bestond.
achtige buit in de handen gelaten der
Duitschers, evenals bij Duinkerke.
aBBSBBaMBBSBBBSBBBSBKSBaBSB
De Administratieve Rechtsmacht
van Hasselt-Maaseik sprak talrijke straf
fen uit wegens woekerhandel, tekortko
mingen aan leveringen, enz. Zoo liep een
landbouwer een boete op van 9.000 fr.
wegens tekort aan nielkleveringeen an
dere liep 10.000 fr. boete op wegens het
slachten van een varken, te groote voor
raad van graan en van 20 kgr. boter;
nog een andere tot 10.000 frank wegens
Smalen van broodgraan zonder vergun-
Het Duitsche militair bestuur deelt
mede
De militaire bevelhebber in België en
Noord-Frankrijk heeft bepaald dat vanaf
30 April 1941 de munten van 10 en 5 pfg.
uitgegeven door de Reichskredietkassen
als wettelijk betaalmiddel niet meer zul
len geldig zijn.
Tegelijkertijd meldt het beheer der
Reichskredietkassen dat deze munten
onttrokken worden aan de circulatie. De
Reichskredietkassen en de Etnissiebank
te Brussel, resp. de Nationale Bank van
Belgie en haar filialen, zullen slechts tot
op einde Mei bedoelde munten in ont
vangst nemen of uitwisselen.
Er wordt uitdrukkelijk op gewezen, dat
alleen de munten uitgegeven door de
Reichskredietkassen, dus de stukken met
een gat in en die slechts geldig zijn in
de bezette gebieden, door dezen maat
regel getroffen worden.
De Reichsmunten van 1, 2, 5 en 10
Reichspfennig vallen dus niet onder de
huidige verordening en blijven als be
taalmiddel geldig.
SSBBBBBBEgZB!flflBBB3aB3BBaBBBBB
wolle, die ons door Duitschland geleverd;
wordt een voorname plaats inneemt.
Daar waar wij over Europeesche grond-!
stoffen beschikken, zien we een stijging
van de productie ver boven de vooroor
logsche verhoudingen. In de vlasindustrie
wordt een bedrijvigheid vastgesteld die
tot 130 van 1938 bereikt. In de kunst-
zijdeindustrie gaat het zelfs tot 150
In de metaalindustrie zijn de verhou
dingen zeer uiteenloopend. Daar komen
we tot een gemiddelde van 50 Het is
de graad van behoefte voor de producten
die beslissend is voor de bedrijvigheid. In
sommige industrieën wordt meer dan
100 bereikt, in andere weer waar het
gaat om producten die gemakkelijk kun
nen gemist worden is het verwerkings-
contingent zeer klein of zelfs tot nul te
ruggebracht.
Als we bedenken dat van onze totale
productie m de metaalnijverheid onge
veer 3/4 uitgevoerd werd en daarvan on
geveer de helft naar overzeesche landen,
dan mogen we gerust besluiten dat de
huidige productieverhoudingen zeer be
vredigend zijn.
BESLUIT
De bedrijvigheid van onze Industrie Is
werkelijk verbazend als we bedenken
welke beperking de omstandigheden op-
gelegd hebben. Zij leveren nogmaals het
bewijs van onze geweldige levenskracht.
Dat zulks gebeurt op een oogenblik dat
Europa nog volop in oorlog verkeert is
beloftevol voor de toekomst.
Eens dat aan het wapengeweld een
einde komt zullen wij gereed zijn om on-
middellijk in te schakelen in de vredes
economie. Dat is des te merkwaardiger,
_radministratieve or- daar zich geleidelijk een evolutie voltrekt,
ganisatie, ‘die wij voor den oorlog kenden? ?die noodzakelijk is, en die ons de groote
zou een dergeiijke uitslag bepaald on- schok zal besparen, die zich anders on
denkbaar geweest zijn. Hier heeft de vermijdelijk zou voorgedaan hebben.
ax- -c 27-4-41. ROSKAM.
IBBBBflBflflBBflBBBBBaKBBBBBBBBBBBIBflaBQBBBBBBBBBBiSilBBBHBBfla
van
Vandoorne, te-
voorzitter van het Provinciaal Co
mité der Bevoorrading voor Henegou-
wen, dd. Gouverneur der Provincie, werd
l-bx-^k ..„- door de Duitsche overheden aangehouden
vêrbcd^ofT het beluisteren vanJ,wegens onregelmatigheden in zijn ambt.
Door Dr Frans Ghysels, hoofd van de
Administratieve Rechtsmacht, werd voor
de leden van de pers een uiteenzetting
gegeven van het doel van de administra
tieve Rechtsmacht en van wat reeds be
reikt werd door deze nieuwe instelling.
Spreker begon met te betoogen dat het
doel van de Administratieve Rechtsmacht
is het beteugelen van den smokkelhandel
en deze spoediger te kunnen straffen dan
de strafrechterlijke macht wier proce-
duur te traag was.
Zware sancties, vervolgde de spreker,
zijn het eenig probaat middel tegen den
woekerhandel. De middelen om die toe
te passen staan ter beschikking van de
Administratieve Rechtsmacht. Het gaat
niet zoozeer om de arme stakkerds te
straffen die zich vaak groote opofferin
gen getroosten om voor henzelf en hun
gezin wat eten te halen, maar de groote
aandacht gaat naar de voortbrengers en
de verwerkers.
Als het meest voor handen liggend
middel is de geldboete, die kan gaan tot
vrvxr v»xx xkxxxxxxvxxC v,Cx-j.700.000 fr Bij de vaststelling van. deze
schreden en kon de opmarsch in den Pe- boete wordt zooveel mogelijk het princiep
- --toegepast dat de boete geljjk hoort te
zijn aan S maal de waarde der ontdoken
goederen in den plaatselijken sluikhandel.
Er wordt ook veel verwacht van de pu
blicatie van de vonnissen.
H. Ghysels stelde vervolgens enkele
voorbeelden voor oogen van reeds toege
paste straffen en wees er o.m. op dat
in anderhalve maand reeds 2877 zaken
afgehandeld werden waarvoor de boeten
beliepen tot 5.280.310,77 fr., wat het beste
bewijs levert van het effectief werk dat
door de Administratieve Rechtsmacht
reeds werd geleverd.
Nieuwe hoeveelheden waren aller
lei aangeslagen. Zware straffen
toegepast door Administratieve
Rechtsmacht.
Smokkelaars en woekeraars zullen
door de Administratieve Rechtban
ken zwaar worden gestraft.
Het verlies van Britsche
scheepsruimte reeds 250.009
ton grooter dan bij Duinkerke. g
diiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiim
H op postcheckrekening 155.70 van
xö V. Sansen-Vanneste, Poperinge, en
B ons blad zal U voor het overige
H van het jaar telken Zaterdag per
S post tehuis besteld worden.
schade.
Vooraf wees spreker er op dat de or
ganische besluiten van 15 Februari en
15 Maart 1941, inzake vaststelling en
schatting van oorlogsschade, niet inzstte
met een plechtige verklaring, waarbij een
recht wordt toegekend op oorlogsschade-
vergoeding.
Doch ait beteekent geenszins, aldus
spreker, dat de bevoegde autoriteiten zich
niet zouden bewust zijn, dat het een
plicht is van nationale solidariteit, dat
de schade door den oorlog berokkend,
door de gemeenschap in haar geheel zou
worden gdragen. Wel integendeel.
Spreker weidde vervolgens als volgt uit:
WAT IS OORLOGSSCHADE?
Het besluit van 15 Maart jl. geeft geen
bepaling van het begrip oorlogsschade
Het geeft enkel een opsomming der be
schadigingen, welke zullen beschouwd
worden als oorlogsschade en welke uit
dien hoofde kunnen aanleiding geven tot
vaststelling en schatting volgens de pro
cedure voorzien bij het besluit.
WELKE IS DIE SCHADE?
Alle schade toegebracht op het vaste-
landsgebied van België aan roerende en
onroerende goederen onder volgende voor
waarden*.
a) Volgens den aard der schade: 1. Ma
teriele schade: zedelijke schade geeft
geen aanleiding tot vaststelling; 2. Recht-
streeksche en onmiddellijke schade: moet
het rechtstreeksch en onmiddellijk ge
volg zijn van oorlogsgeweld.
b) Volgens de plaats van de ramp: kan
alleen tot vaststelling aanleiding geven
schade toegebracht op het vastelands-
gebied van België met uitsluiting van
alle schade toegebracht ter zee of in het
buitenland.
c) Volgens het tijdstip der schade. Het
criterium verschilt naar gelang het tijd
stip der beschadiging.
Tusschen 9 en 31 Mei 1940 moet de
schade rechtstreeks veroorzaakt zijn door
oorlogsgeweld zooals beschieting, ont
ploffing, vernieling, wegneming door de
legers of hun leden.
Na 31 Mei 1940 komt enkel in aanmer
king schade veroorzaakt door een daad
van vijandelijkheid vanwege een strijd-
formatie of uoor den aanleg van lucnt-
of zeebases of van gevechtsstellingen.
d) Volgens den persoon van den ge
teisterde: de tekst maakt geen onder
scheid tusschen Belgen en vreemdelingen.
BIJZONDERE GEVALLEN
Wanneer de schade aangericht werd
door plundering of vernieling, kan zij
aanleiding geven tot de maatregelen voor
zien bij net besluit, onder volgende voor
waarden
De schade moet haai- onmiddellijken
oorsprong vinden in oorxogsgeweld oi een
gevolg zijn van een maatregel door de
ourgerlijke of militaire overneid getroffen,
si Vooraf moet bij het strafgerecht door ae
ersatz-, benadeelde partij Klacht mgediend zijn.
De commissies zijn gemacntiga te oor-
deeien of de opgesomae voorwaarden
aanwezig zijn: het bewijs valt ten laste
van den geteisterde.
WIE ZAL DE SCHADE VASTSTELLEN?
Dit zal gebeuren door commissies van
vaststelling en schatting, die in iedere
provincie een of meer, naar gelang de
noodwendigheid, door den Commissaris-
Generaal voor ’s Lands Wederopbouw
zullen worden ingesteld.
IBBB3B3l&BBaaBSSBBSEflBBBK13BBBBSlBBBiB3BBBB9iSiS333BBB£3B!SBBBB
Een mijnwerker van La Botiverie,
die tot driemaal toe betrapt werd op
woekerhandel, werd door dc Rechtbank
te Kortrijk veroordeeld tot 6.000 frank
boete.
Een Brusselaar die 157 kgr. rogge
gekocht en vervoerd had zonder toela
ting loopt hiervoor een boete van 3.700
frank ^op.
Een Gentsche handelaar had groen-
tenconserven verkocht met 120% winst.
Hiervoor loopt hij een boete op van
10.000 frank.
De Firma Pablo uit Gent die voor
40.000 fr. weefsels niet aangegeven had
liep een boete op van 100.000 fr.
Een slachter uit St-Amandsberg had
14 kgr. ongekeurd vleesch op de zwarte
markt verkocht. Het gevolgeen boete
van 5.000 fr. en 2 weken sluiting van zijn
slachterij.
Een herbergier uit- St-Denijs-Boekel
had gewoekerd in allerlei waren. Hier
voor wordt hij beboet niet 24.000 fr. en
de lijdelijke sluiting van zijn herberg.
Wegens verkoop van poreizaad aan
1.000 fr. het kgr. werden zaadhandelaars
uit Nukerke en Elsene veroordeeld
een boete van 4.000 fr.
Een der kenteekens en sieraden van het
Vlaamsche landschap is nu, reeds sedert
ongeveer duizend jaar, de zwierige en
indrukwekkende windmolen
Molen en molenaar, ’t heeft op land en
volk, op werk en spel een eigen stempel
geslagen.
In mijn verbeelding draag ik enkele
aanbeden landschappen als relikwieën
mee. Onder die schilderachtige hoekjes
zijn er veel met molens...
Als ge naar Hooglede gaat, en daar
in de zachte dellinge Gits ziet liggen, met
zijn traagwiekenden molen. Die rustige,
molen, die met zijn armen de stille maat
slaat van het vrome leven over dat ge
lukkige dorp...
Of als mijn hart weer de balsemende
rust noodig heeft van het onverminkte
Veurne-Ambacht, staan de molens je
naderbij te wenken met hun zachte wie
ken...
Avekapelle, dorpje vol heilige rust met
dat juweelig kerkje en dien zwaren mo-
Of van Lampernisse naar Egge-
waartskapelle, het hart en de spil van
’t Veurn-Ambachtsch geweste... daar ba
kent vzeer een schoone molen de peise-
lijke kimmen af.
Wie heeft er nooit de molens van Tie-
gem gezien! Zoo stout en zegezeker be
kronen ze den heuveltop van waaruit ze
in één blik het heele land der Vlaamsche
Ardennen kunnen overschouwen.
En op de oude stadsvesten! Ge kent
toch de molen van Sinte Kruis-veste te
Brugge, al zoo vaak geschilderd en her-
schilderd? Hoe bont en leuk zal er het
middeleeuwsche stadsbeeld hebben uit
gezien, toen rondom, boven de wallen,
’t allen kante de windmolens oprezen!
In ons Vlaamsche landschap spelen de
i molens een groote rol. Ze steken er lijn
en beweging in, leven en kleur.
Ze bezielen een landschap, en zijn er
Na de inname van Larissa en van den.
pes der Thermopylen, heeft de strijd erj-:
een snelle wending genomen. De verove-®
ringen door de Duitsche troepen van de'
steden Thebes. Athene, Korinthe en van'
het Kanaal van Korinthe, evenals van
de haven Patras, volgden elkaar zeer snel
Wegens inbreuk op de verordening no
pens net verbod op her belr'
Engelsche radio-uitzendingen i
en wegens Duitschvijanaige uitlatingen
werd de handelaar Jan Karei Guetens en alles le krijgeil was wijj ]iet uiet te vin-
was in andere winkels.
iSugsgerTcffit eter O^rSd! «'.mand^-l Een handelaar uit Moeskroen die
tur 570 tot een tuchthuisstraf van iederl ajuinen verkocht had aan 16 fr het kgr.
één jaar veroordeeld, f liep hiervoor een boete pp van 700 fr.
i
onmisbaar als een boom. Al eeuwen reeds
is ’t Vlaamsche landschap «net den molen
vergroeid. We hebben immers geleerd dat
de windmolen naar onze streken werd
meegebracht door de kruisvaarders. Of
zijn ze van uit het verre Oosten, van Rus
land? Heel vroeg reeds toch kwamen Oos-
tersche en vreemde kooplui tiaar Brugge,
de wereldstad der Middeleeuwen. In alle
geval, de molens hier te lande werden,
tot in de 14e eeuw, u Turksche molens
genoemd.
De oude molen van Tiegeni, een der
alleroudste alhier, dateerde van 1267. Ze
zullen u daar nog de inkervingen toon en
die de boeren van weleer met hun «hapke»
ofte bijl hebben in de balken geslagen.
Dit gewest was het rijk der molens. In
een kring van een goe twee uur rondom
Oudenaarde waren er vroeger wel 125
windmolens... Vroeger!... want thans zijn
er wellicht geen 40 meer.
Zegt men ook niet dat de molen van
Peteg&m nog veel ouder is’ Ja, omtrent
zeven eeuwen en half!
De oudste molens waren schier alge
meen het bezit van den graaf. En wie
wilde malen moest betalen, gewoonlijk
niet met centen, maar met een stuk vee,
een varkentje, eieren, hespen, palingen,
honig, enz. In dien tijd was zoo’n molen
op een burchtwljk voor laten en vrijen
toch een heele omwenteling.
Niet alleen in het landschap. maar ook
op zichzelf is een molen een stuk leven
en schoonheid. Hoe diep slaat hij geen
prente in de verbeelding van klem en
groot.
Geen bengel op school of ge betrapt
hem op zekeren dag, te midden het
droge reken- of taalwerk, ge betrapt hem
op een gebrekkigen molen al den anderen
kant van zijn lei... De molen! hoe vaak
heb ik als jongen er niet bij gestaan,
lieve woordjes gezeid tegen den molenaar,
om even mee naar boven te mogen stij
gen, langs den bevenden houten trap.
Wat grolde en grommelde het daar steeds
geheimzinnig in den ouden molenromp,
hoe piepten de assen en ratelden wielen
en katrollen als hij naar een ander wind
gat werd gedraaid. Mysterieus wezen, dia
molen, voor wie we eerbied hadden.
En nu nog! Ik kan er staan op kijken
als naar een toren. Die steenen keel
romp die. uit den grond is gegroeid, zendt
ge zeggen. Of het sierlijke houten ge
bouw dat zoo licht en rilde op zijn xrou-
ten onderstel en witte steenblokken rust...
Als hij daar met gezapigen draai zijp
armen zwaait als een dansende pop, vol
rythme, vol teederheid... Of als hij kra
kend en spokend, buigen of barsten
den wilden wind trotseert, het heele ge
vaarte op zijn grondveste davert, dat do
grond dreunt, de zeilen flappen fcu .de
winden schruwelen en schuifelen... Mach
tige reus, Vlaamsche keikop, die .liet be
geeft, dolle vechter! Er waait steeds wat
wilde vreugde in mijn ziel, als ik het zie...
En de kinderen kraaien er rond va.i krie-
welend plezier...
Maar ’s avonds dan'. Reuzig spook,
zwarte geest met donker dreigement in
den avond! ’t En is waarlijk niet te ver
wonderen dat het volk er zijn legenden,
sproken en kwelvertelsels heeft rond ge
weven... Spreekwoorden hebben er
rond geweven (Een slag van den molen!).
Namen gegeven: de witte melen, het kalf,
de zwarte molen, de beiaardmolen, enz.
Don Quichotte vocht tegen een molen, een
reuzenvijand voor hem. Over den melen
bestaan er liederen, operetten, romans,
over den molenaar en de schoone maal-
derin... En Gezelle in zijn ouden dag ver
telt hoe hij als jongen op de molens der
Sinte Kruis-veste klom, en er zat, terwijl
het avondrood tusschen de molenspleten
brandde... en terwijl de molenaar ver
telde uit den bijbel, van Faraoci
zoo meer.
De molen en de molenaar zïj'n In het
volksleven getreden. In onze familie
namen: Meulemans, De Meulder, Ver
meulen, De Meulemeester, enz. In het
spreekwoord: Ons Heere en de maalder
slaan alleb-i het weere gaarde. De
maaldar moet van den wind leven. -
D'r hangen twee hespen in den hemel,
eene voor den bakker en eene voor den
mulder, doch ze zijn nog nooit begonnen!
enz... enz... Lijk ge ziet stond de molenaar
niet altijd in geur van heiligheid.
In het volkslied: Vanaf «Het Molena-
rinnetje tot aan De mooie Molen dat
gezongen werd, door al wie een mond of
een kele had.
En de herberg- en winkelopschriften.
Daar komt geen einde aan.
De molenaar! De wondere man die dat
reuzenspel leidt op zijn gemak, vast en
zeker. De molenaar, een mensch die de
wereld van uit de hoogte beziet, anders
beziet dan wij, en op zijn eigen manier een
beetje filosoof is. Ik heb een kameraad
die in zijn jonge jaren molenaar was en...
nog is de molenaar niet dood in hem.
Zijn slimme oogen zitten te glunderen
en te zoeken naar een fijne spreuke of
een zet die nijpt... Hij heeft iets dat wij
niet hebben, een milden en ruimen blik op
menschen en dingen en verten... Och ja,
hij is molenaar.
Op de onverslijtbare eiken balken ziet
ge nog de namen staan van molenaars,
eeuwen reeds gestorven, ’t Is of ze bij hun
molen wilden blijven, of hun geest nog
bij hun geliefden molen gebleven is. En.
als de wieken zoeven en het heele molen-
gedoe dommelt en schommelt is het of
oude geesten aan ’t vertellen gaan, de
dingen van eeuwen her...
Dierbare vlaamsche molen, heerlijk ju
weel van het vlaamscrfe landschap, mocht
gij in eere blijven... Mochten groeten en
kleinen, allen begrijpen dat ge een on
misbaar stuk zijt van de vlaamsche
schoonheid, en van het gulhartige vlaam
sche volksleven. L. J.
IBBBBBBBaBBaBBBBBBBBBBflBBBBBBMMBflBBBflBBflBBBBBBBBBBBBBBBd
Militarverwaltung in die bewogen zomer
maanden van 1940 wonderen verricht vari
werkkracht en organisatie. In vier maand
was zij er in gelukt de werkloosheid te
herleiden tot de verhoudingen van de
normale jaren. Thans hebben we zulk een
beperkte werkloosheidscijfer (150.000) zoo
als we dat in de laatste jaren niet meer
bceikt hebben.
Gelukkig hebben de industrieelen ge
leidelijk zelf ingezien dat ze er groot be
lang bij hadden het werk dcor te drij
ven. niet alleen om de winsten die zij
weer maken, maar evenzeer om de af
schrijving van het kapitaal, dat moet
kunnen gebezigd worden. c
Cok de geest die in de Belgische ad- woordigers’der Pers’, nuttige inlichtirïgen
ministratie heerschte heeft zich ten deelei verstrekt over de kwestie der oorlogs-
aan het nieuwe rythme en aan d.e om
standigheden aangenast, waaraan hel
impuls van enkele nieuwe menschen, ze
ker niet vreemd is geweest.
HF.T GRONDStnFF^NPROBLFEM
verschijnt heden in ons i/adg®
op de 6' bladzijde.
Knip het uit.het kan U bij het 0
reizen heel wat helpen.
waarover DuiUckera •Priddy
I? De oorlog in Griekenland zoo g
goed als beëindigd.
Na den val van Athene, Korin-
g the en Patras wordt de Duit- g
H sche opmarsch voortgezet in g
E het zuiden van den Pelopcn- g
nesos. g
Hunne bevoegdheid is dubbel. Voor
eerst: oorsprong, oorzaak en bedrag der
oorlogsschade vaststellen;
Vervolgens: indien zij het noodig oor-
deelen alle opmerkingen doen gelden
omtrent de noodzakelijkheid of wensche-
lijkheid der herstelling ten aanzien van
het algemeen belang.
Commissies van beroep werden verder
ingesteld. Zij treffen eindbeslissingen.
HOE ZULLEN BE AANVRAGEN WOR
DEN INGELEÏD EN WAT MOETEN ZE
BEHELZEN?
De aanvragen moeten verplicht melding
maken van
1. Naam, voornamen, beroep, nationa
liteit en woonplaats of verblijf van den
geteisterde.
2. De hoedanigheid van dengene die
de aanvraag indient (eigenaar, manda
taris).
3. De opsomming der geteisterde goe
deren.
4. De raming van het beloop der schade
met voor iedere beschadiging de opgave
van oorsprong en omstandigheden waar
onder de schade toegebracht werd.
5. De handteekening van den aanvrager
onder hiernavolgende verklaring:
Ik bevestig op mijn eer dat onder
havige aanvraag oprecht en waarachtig
is. ïk verklaar kennis te hebben van de
sancties waaraan ik mij blootstel door
-het afleggen van eenige valsche verkla
ring of door het aanwenden van badrie
gelijk handelingen tot staving of bij de
raming der schade.
De. aanvragen behelzen eventueel: een
datum waarop voor het herstellen van
onroerende goederen een kredietaanvraag
ingediend werd bij de Nationale Maat
schappij voor Krediet aan de Nijverheid
of bij den Nationalen Dienst voor Hypo
thecair Krediet.
Wanneer het gaat over plundering,
eventueel het bewijs dat klacht werd
neergelegd'.
Indien de aanvrager in het buitenland
verblijft, keus van woonplaats in België.
STUKKEN TOT STAVING
De stukken tot staving worden niet op
beperkend» wijze opgesomd: alle stukken
tot staving in origineel of in afschrift
voor eensluidend verklaard door den bur
gemeester, kunnen worden overgelegd.
Het besluit maakt melding van twee
zeer belangrijke bewijsmiddelen, nl. ten
eerste: de polissen van verzekering tegen
brand of diefstal of een afschrift ervan
dat door den verzekeraar voor eensluidend
verklaard en afgeleverd werd. Ten twee
de: alle processen-verbaal van vaststel
ling en raming opgemaakt door een des
kundige volgens nauwkeurig bepaalde
regels.
Bevoegde deskundigen zijn alleen bur
gerlijke ingenieurs, ingeschreven archi
tecten, de landmeters-deskuncligen inzake
onroerende goederen en voor schade aan
den landbouw toegebracht, landbouwin
genieurs.
Rapporten welke niet opgemaakt
werden door een specialist, kunnen door
de commissies verworpen worden.
Processen-verbaal van vaststelling en
schatting kunnen nochtans worden op
gemaakt door lokale comités, die werken
onder toezicht of met toelating van de
geemente of provincie en door den Com-
missaris-Generaal werden erkend.
In principe kunnen de commissies de
rapporten, opgemaakt door lokale com-
mité’s, aannemen: zij behouden nochtans
het recht deze eveneens te verwerpen.
Een rapport integendeel dat opgemaakt
werd door voornoemde specialisten, moet
door de Commissie aanvaard worden.
Maar hiervoor is natuurlijk vereischt
dat het opgemaakt is overeenkomstig de
wijze van vaststelling en raming voorzien
bij het besluit.
Dc geteisterde is niet verplicht beroep
te doen on de medewerking van derden
voor het opmaken van het rapport. Hij
kan’ zelf de vaststelling en ae raming
doen der aangerichte schade, maar aan
gezien het delicate van dezen arbeid, zal
hij het werk slechts tot een goed einde
brengen, indien hij zelf specialist is of
indien de geringe omvang oer opgeloopen
schade vaststelling en schatting bizon-
der gemakkelijk maken.
Hij loopt nochtans het gevaar dat de
Commissie, na kennismaking van de
aanvaag, zich verplicht acht over te gaan
tot een bijkomend onderzoek en zelf
een schatting beveelt, indien ze meent
niet voldoende ingelicht te zijn.
TERMIJN VOOR HET INDIENEN
DER AANVRAGEN
OP straf van verval moeten de aan
vragen vóór 3X December X941 ingediend
worden.
Aanvragen welke betrekking hebben op
oorlogsschade, welke toegebracht werd
na ae bekendmaking van het besluit,
moeten ingediend worden binnen één jaar,
te rekenen van den datum der bescha
diging.
Dit verval wordt van rechtswege op
geloopen.
De commissies mogen nochtans bij
met redenen omkleecle beslissingen ver
lenging van deze termijnen en ontheffing
van het opgeloopen verval toestaan.
RECHTSPLEGING
Formaliteiten te vervullen door
den geteisterde
De geteisterde moet zijn aanvraag
-----en cx
De Grieksche Generaal Papagos nam
ontslag als o pperbevelhebber van het
Grieksche leger.
Woensdag werd gemeld dat de Duit
sche troepen opgerukt waren tot de Zui
delijke havens, van Griekenland. Dit be
duidt dus dat de strijd in Griekenland
zoo goed als ten einde is.
Volgens de laatste cijfers verloren de
Britten 305.000 ton scheepsruimte in de
Grieksche wateren.
Volgens een bericht uit Rome zijn
Duitsch-Italiaansche strijdkrachten, in
5 kolonnes onderverdeeld, opnieuw tegen
(Zie vervolg op 2e blad.)
■gBaMranMfiflBaBBBBBBBBflBBBBBflBIBBBBBBBBBWBBBBBBflBBBBBBBBB
De Britten hebben eveneens een reus- fning en verkoop van graan aan woeker-
hnih in hnnrten pvplat/sn rior enz
Een Kontroleur van St-Niklaas die
zich plichtig gemaakt had aan omkoo-
perij en onregelmatigheden in zijn dienst
werd veroordeeld tot 1 jaar gevang.
Te Aalter en Maria-Aalter werd
een razzia gehouden. Het kwam zelfs tot
handtastelijkheden en terugnemingen van
goederen maar de politie greep in.
Een smokkelaar die tot driemaal
toe werd gesnapt liep te Kortrijk een
boete op van ó.(XX) fr.
Te Waregem en Kortrijk werden
560 en 250 stukken stoffen welke niet
aangegeven waren in beslaggenomen.
Te Borgworm werden vier dieven
aangehouden. Deze doorkruisten de
streek per auto. Hier en daar drongen
zij een hoeve binnen, stalen er de mooi
ste beesten, slachten ze ter plaatse en
trokken dan met het vleesch naar Luik
waar zij het aan woekerprijzen verkoch
ten.
Te Brugge werd vastgesteld dat een
bakker pistolets cn wit brood bakte.
Zulks werd vastgesteld toen de bakkers
jongen met dergeiijke waar wilde gaan
uitbestellen. Bij een huiszoeking bij den
bakker werden 128 pistolets, 400 kgr. tar
wemeel, 500 kgr. gerstmeel en 100 kgr.
botervet ontdekt.
Te Rpnse werd een beenhouwer ge
snapt die reeds verscheidene beesten had
uitverkocht aan prijzen schommelend tus
schen 70 en 80 fr. het kgr.
Door de Administratieve Rechtbank
te Bergen werd een landbouwer, zekere
Jules Delhy, uit Quévy-le-Grand, ver
oordeeld tot 100.000 fr. boete daar—hij
groote hoeveelheden graan aan woeker
prijzen verkocht had. De overgebleven
granen werden aangeslagen.
De Bestendige Afgevaardigde
Henegouwen, Valentin
vens
Een boete van 250.825 frank.
Door het hoofd der Hoogere Admini
stratieve Rechtsmachten werd een be
langrijk vonnis geveld ten laste van een
landbouwer die zijn oogst van 1940 niet
opgaf, die zijn winterpootgoed en zijn
vee niet verklaarde, die slechts in Fe
bruari een onjuiste aangifte deed, die
broodgranen verkocht had aan 3 en 4 fr.
het kgr., die rogge gaf als voedsel aan
zijn paard, die geen broodgraan inlever
de, zijn aardappeloogst met aangaf en
een zwijn van 160 kgr. slachtte.
Uit dien hoofde liep hij een boete op
van 254.825 fr., welke als volgt onderver
deeld is:
140.000 fr. boete, zijnde 5 maal de
waarde van de niet aangegeven stier,
2 koeien en 2 varkens;
18.000 fr. boete om rogge te hebben ge
geven als voedsel aan zijn paard;
36.325 fr. boete, zijnde 5 maal de waarde
in den sluikhandel van de verkochte
tarwe, bloem, rogge en haver;
23.000 fr. boete, zijnde 5 maal de waarde
in den sluikhandel van de achtergehou-
den aardappelen;
37.500 fr. boete, zijnde 5 maal de waar
de in d'en sluikhandel (basis 50 fr.
kgr.) voor het onwettig slachten van
varken.
Verder werd de inbeslagneming bevolen
van een groote hoeveelheid allerlei,
1150 kgr. aardappelen, M schelf niet ge-
dorschfe haver en rogge, verscheidene
zakken tarwe en ander graan, een hoe
veelheid vleesch, als mede van X stier,
2 koeien en 2 varkens.
Voorwaar een straf die tellen kan.
Op onze foto hierboven zien we treffers van Duitsche vliegerbommen
Dover. Deze uitwerkingen werden van uit een vliegtuig, sfJjt* de groote afstand
de gevoelige plaat gebracht.
ta' <■-
.«■to!
