De Multilaterale Clearing
DE OORLOGSTOESTAND
Het zonnige, wonnige Pinksterfeest
De Week in ons Land
J
z.
-s
I
I
y/z'
i
SCHETSEN UIT HET DUIHEHLAHD
I
zinxen georacnï.
I
s
Het
Eiland Kreta
tk
I
gs
J
Nr 22.
38* JAAR.
ZATERDAG 31 MEI 1941.
WEEKBLAD: 60 CENTIEMEN
VERSCHIJNT WEKELIJKS.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
ONS VROOM EN VROOLIJK VOLKSLEVEN
IN 'T WESTEN
DE VIJAND HEET ENGELAND
AAN AL ONZE LEZERS
ZALIGEN HOOGDAG VAN SINKSEN
DUITSCHE VALSCHERM
SPRINGERS HEBBEN DE
STRIJD OM KRETA
INGEZET
de°'
5 fr.
2fr.
3fr.
10 fr.
wkwpm
HET VISSCHEN
IS TOEGELATEN OP DE
SINKSENDAGEN
STORT 18 FRANK
«DE POPERINGENAAR
ffl Dia
Zè KSidéfósl
E
'S LANDS FINA.NCIEELE
TOESTAND
DE NIEUWE GEBIEDEN
WELKE BIJ ITALIË WERDEN
INGELIJFD
IMaBBBMBaBaBBnagaBBBBaSBBBBSaBBBBiaBBBBBBBBBaBBBBBBBBB
RADIOBOODSCHAP VAN
DEN PAUS
DE «HOOD», HET BRITSCHE
SLAGSCHIP VAN 42.000 TON
MET 1300 MAN AAN BOORD
TOT ZINKEN GEBRACHT
DOOR HET DUITSCHE
SLAGSCHIP «BISMARCK»
SBZaaS3QaB3IQB3SaBi3BBaBB£3iSaiKBSIBBaElBBB9BBSBHEB33BBBBBflBBBB
DE SPELLING
DER GEMEENTEN AMEN
IN WE ST-VLAANDEREN
OP HET DIPLOMATIEK
FRONT
IN ’T WESTEN
g
DE ALCOHOLWET
TOEPASSELIJK GEDURENDE
DEN BEZETTINGSTIJD
DIENST IN VLAANDEREN i
VIER BELGISCHE KRIJGS
GEVANGENEN VRJIGELATEN
WEGENS DADEN VAN
HELDENMOED
H
BEGROOTING
van het Commissariaat-Generaal
voor ’s Lands Wederopbouw
IN DEN BALKAN
Una2!a33IEïïEÜ3SB®aBHS3anB3ïSs!2BSHBHSBHBaMEBBaBE«BBÏllBHaBBa
DE BRITSCHE STELLINGEN
OP KRETA DOORBROKEN
SABOTAGEDAAD
IN HET LUIKSCHE
HET DUITSCHE SLAGSCHIP
«BISMARCK» SLACHT
OFFER VAN DE OVER
MACHT
DE VRIJWILLIGE ARBEIDS-'^^
OP KONTROOLVAART IN DE HOOGE NOORDZEE
1
- - j-l
DE POPERINGENAAR
TARIEF VOOR BERICHTEN:
0
75 Km.
15
30
60
45
DE BILATERALE CLEARING^
Grabi
**sjiG<-iudopufon
'6audo:
«O»-
en
DE MULTILATERALE UI,FARING.
-«os
zijn
In aanslüiti:
is bezweken.
«os
en Vottein
het
werl
Allo Medewerkers sim verantwoordelijk
voor hun artikels.
ver-
door
niet
mo-
ongeiimi leerden krisistoestand
U$8.
'ig ge-
•itsche
HET ONTSTAAN VAN DE
INTERNATIONALE CLEARING.
eene Heinkel 111 ge-
wapenfabrieken in puin en aseb
op postcheckrekening 155.70 van
V. Sansen-Vanneste, Poperinge, en
ons blad zal U voor het overige
van het jaar telken Zaterdag per
post tehuis besteld worden.
President Roosevelt roept den
1 Kleine berichten
Aankondigingen p. r.
In Stadsnieuws p. r.
Rouwberichten
Tc herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
Te Vottem werd 's nachts in een weide
staande elektrische blaas vernield bij
middel van dynamiet.
Als gevolg van deze sabotagedaad moe
ten de inwoners van Herstal en Vottem
en van een gedeelte van Luik 's avonds
binnen zijn te 9 uur en werden 14 com
munistische leiders van het Luiksche aan
gehouden.
SBSBBBB3BBBBBBBBBBBB9BBBBBBB
II
4 jew
Paximadia
de Britsche hulpkruiser Jarvis Bay»,
waarop de Britsche admiraal Maltoy den
dood vond.
■=rsg=
g Een zware strijd werd ingezet
om het bezit van het eiland
Kreta.
bracht of getroffen.
70 Italiaansche schepen kwa-
men op Kreta aan.
- en H. Laval 1
voor Fransch-Duitsche s
samenwerking.
Admiraal Raeder waarschuwt g
de V. S. van Amerika.
57.636 KM2 OPPERVLAKTE EN
MEER DAN 3.003.030 INWONERS
Naar men te Rome onderstreept, heeft
Italië thans in den Balkan, de eilanden
inbegrepen, ongeveer 57.636 km2 met
meer dan 3 millioen inwoners, bezet.
Deze gebieden zijn in uitgestrektheid ge
lijk aan de eilanden Sicilië, Sardinië en
Cörsika.
In het Duitsch tijdschriftWirtsehafts-
dienstwordt een overzicht gepubliceerd
omtrent den huldigen toestand van den
flnancieelen toestand van België.
Eerst wordt er een overzicht gegeven
van de uitgaven voorkomende op het be-
grootingsontwerp 1941, welke geschrapt
werden. Zoo werd het budget van het Mi
nisterie van Koloniën geschrapt in verband
met den nieuwgesehapen toestand, ’t bud
get van ’t Ministerie van Buitenlandsche
Zaken werd verminderd met 63 mill., de
loonen aan de parlementairen werden af
geschaft evenals de subsidies aan den
clerus van den Joodschen en den Angli-
kaanschen godsdienst. De subsidies aan
ds Belgische burgerlijke luchtmacht vielen
ook weg. Nog talrijke andere verminde
ringen werden toegepast, wijl anderzijds
zekere uitgaven verhoogd moesten wor
den, o. m. aan de steuntrekkenden, het
gendarmeriekorps en andere nieuwe kos
ten veroorzaakt door den oorlog.
Nieuwe belastingen werden anderzijds
gelegd om de inkomsten te verhoogen.
Het herziene budget sluit met 16.021
millioen in uitgaven wijl de inkomsten
konden ongevoerd worden tot 12.173 mil
lioen fr. zobdat het mail herleid werd tot
«BBBBKiBBBBBBBBBEDflEIBBBBBBBBB
5.
DE GARNAALVISSCHERS
Als we langs het strand zwerven en de
mist het duinland omhult, dan denken
we onwillekeurig aan de primitieve tijden
toen de duinen, in al hun maagdelijke
schoonheid, hun heerlijke woestheid, de
kust bezoomden.
Als dan de garnaalvisschers tusschen
de heuvels opduiken, getooid met hun
Zuid-Wester, met kiel en broek van ge
olied lijnwaad, hun klomplaarzen en
erug in het kamp,
üddagmaal.
zinken gebracht of zwaar beschat
ons overzicht van de Duitsche
machtberichten wordt hierover juiste cij
fers medegedeeld.
Uit deze berichten blijkt ook dat een
groot deel van dit 250 km. lange eiland
reeds veroverd werd. Deze strijd geeft ook
een nieuw bewijs van de Duitsche over
macht in de lucht. Noorwegen, Rotterdam
en Korinthe waren slechts voorspelen in
vergelijking met deze actie, daar de ver
dedigers van het eiland over alle voor-
deelen beschikten.
Kreta is van groote strategische betee-
kenis in het Oostelijk gedeelte van de
Middellandsche Zee.
(Zie vervolg op 2e blad.)
Om werkelijk volwaardig te zijn moest
het stelsel kunnen aangepast worden aan
de vormen van het internationaal goede
renverkeer, die niet bilateraal, maar wel
multilateraal zijn. Dit beteekent dat de
handelsbalansen niet van land tot land
in evenwicht zijn, maar dat er overschot
ten en tekorten zijn, die eerst op het to
tale plan van den handel van ieder land
met alle anderen een zeker evenwicht
vertoonen.
Zoolang het clearingverkeer beperkt
bleef was een overgang van bilaterale tot
multilaterale clearing onmogelijk. Eerst
toen na de groote veldslag van het Wes
ten, alle landen van Europa met ongeveer
dezelfde betalingstechnische moeilijkhe
den te kampen hadden, kon tot de in
richting van een multilateraal clearing-
stelsel overgegaan Worden.
Zulks geschiedde naar aanleiding van
de rede van Rijksminister Funk te Ber
lijn op 25 Juli 1940. Daar een multilate
raal clearingstelsel een centrale kasdienst
veronderstelt, werd deze centrale ook ef
fectief ingericht te Berlijn, waarvoor de
reeds bestaande Deutsche Verrechnungs-
kasse heelemaal aangeduid was.
De multilaterale clearing is geroepen
om eens een groote rol te spelen. Zij zal
de wispelturige invloed van het goud in
het internationale geldverkeer uitschake
len, zonder daarom noodzakelijk het
goud nutteloos te maken. Nog kan het
immers gebruikt worden voor zekere spit
senregelingen (.overschotten).
Zij werkt nu weldra een vol Jaar in een
tijd, dat de goederenregeling niet normaal
kan zijn tengevolge van de oorlogsom
standigheden en de productie die op de
oorlog ingesteld is. Zij voldoet, alhoewel
de volle bruikbaarheid van het stelsel
eerst in een vredeseconomie zal blijken.
25-5-41. ROSKAM.
tBEJBSBSBBHBBBBBBBBBBBBBBBBBB
Alle na!
van het hooge noorden uit
Gaidharonisi
V Argyropoiis:'^^
Zooals blijkt uit de Duitsche legerbe-
richten kwam het in den Noordelijken At-
lantisehen Oceaan, bij Ijsland, tot een
treffen tusschen Buitere en Britsche
zeeformaties. Een treffer, afgevuurd dooi
de BismarckDuitsch slagschip van
35.000 ton, kwam terecht in de munitie-
kamer van het Britsche slapschip Hood
dat ontplofte en zonk, met 1300 opvaren
den aan boord.
Een ander Britsch slagschip van de
George V «-klasse werd op de vlucht
gedreven.
De Hoodmat 42.100 ton en was het
grootste oorlogsschip ter wereld. De boot
kon een snelheid van 31 zeemijlen ont
wikkelen en was uitgerust met acht 38
cm., twaalf 14 cm., acht 10 cm.-batterijen,
evenals met overeenstemmend luchtdoel
geschut en zes torpedobuizen.
Er dient rekening gehouden met het
verlies van de gansche bemanning.
Het verlies voor de Britsche vloot van
dit reuzen-oorlogsschip heeft een bijzon
der grooten weerklank g:vonden in de
wereld, bijzonderlijk in Amerika. Voor
Engeland trof deze slag dubbel daar het
juist kwam op de viering van de Impe-
riumdag.
De Hood voer onder vlag van Admi
raal Holland, geroemd als artillerie-spe-
cialist der Britsche vloot.
De Hoodwerd reeds getroffen op 23
September 1939 door bomtreffsrs en moest
dan maandenlang in een droogdok ver
toeven. De twee andere Britsche slag
kruisers, de Repulse en de Renown
liepen ook reeds treffers op; de eerste
wérd namelijk te Scapa-Flow door Ka
pitein Prien getroffen, en do Re
nown werd reeds bij Noorwegen en een
tweede maal bij Sardinië zwaar getroffen.
De aanvoerder van de Duitsche forma
tie, Admiraal Luetjens, voerde reeds een
Duitsche formatie aan die in den Atlan-
tischen Oceaan verscheidene Britsche
konvooien vernielde en 22 gewapende
handelsschepen van samen 166.000 t. kel
derde. Onder déze schepen bevond zich
£3ISE:saSBBB8BB3Sag:5!S23SSBBX3l£3BSBEEiE!3B3SHE53SSaBaXB23SS!ZB
4.
ONZE VISSCHERS
Meester Hubert Goffinluidt de titel
van het boek dat we lezen.
Het is een geschiedenis uit het zwarte
land, het land der kolenmijnen, die onzen
volksschrijver wijlen A. Hans, zoo mees
terlijk aan de jeugd weet te vertellen.
Goffin was de nederige held, die acht
en zestig menschenlevens redde. Vijf da
gen werden die ongelukkigen, door een
instorting in een schacht opgesloten,
zonder drank, zonder voedsel, in een ver
pestende lucht.
Hij, Goffin, de porion, die bij tijds had
kunnen vluchten, wilde zijn werkmak-
kers niet aan hun lot overlaten, omdat
hij wist dat een leidende hand noodig
was, die de hoop, moed en tucht moest
levendig houden in die hachelijke uren.
Men schreef toen 28 Februari 1810.
Hoe weinig zijn die helden gekend van
het volk.
Maai- ook in onze streek zijn er hel
den. Onze stoere visschers, die met ware
zelfopoffering, met doodsverachting, hun
eigen leven waagden om dit van anderen
tc redden.
Veel hunner daden zijn echter niet op-
geteekend, nooit bekend gemaakt gewor
den, zoodat zij nooit van ’s menschens
erkentelijkheid zullen genieten. Het is
die geest van broederliefde, van plichts
besef die hen beheerscht en waarvoor zij
geen belooning vragen.
Voor den mijnwerker is er de laatste
jaren veel verbetering ingebracht. Wel
is waar doen er zich nog rampen voor
en is hun bedrijf niet benijdenswaardig,
maar van hoogerhand heeft men hun
lot aangetrokken en sociale wetten, ten
voordeele van den mijnwerker gestemd.
Het is een tegenstelling met de vis-
scherij, waar men slechts in de laatste
jaren heeft opgemerkt, dat het ook een
nationaal bedrijf uitmaakt en verbete
ring tot stand kwam. Een halve eeuw
hebben zij gezwoegd, met eigen krach
ten, naar lotsverbetering, hebben zij ge
ploeterd om hun korste brood, die nog
zoet smaakte in al hun armoede. Thans
is er kentering gekomen, betere levens
voorwaarden, technisch onderwijs, enz.
Gaat vijftig jaar achteruit en ge ziet
de ellende die toenmaals in ons duin
land heerschte.
Nog liggen de tragische tijden van Ijs
land in het geheugen, toen de vader zes,
zeven maanden op het water zwalpte
om toch maar iets meer te verdienen
in het toenmaals arme Vlaanderen, land
van pap en stuiten en stuiten en pap;
terwijl moeder, met de kinderen, som
tijds huisgezifinen van tien, twaalf en
meer, angstig de dagen aftelde, naar zijn
terugkomst.
En ieder jaar was er rouw... Ijsland
eischte slachtoffers. Een vader, een zoon
of broeder bleef in het Hooge Noorden.
Hij is op Ijsland geblevenzegt men,
en die woorden beteekenen een gansch
drama.
Geen land waar meer gewerkt, ge
wroet werd. Beziet de akkers, aan de
barre zandwoestijn ontworsteld en de
welke jaren vergden van noesten arbeid
om ze vruchtbaar te maken.
Onze visschers, met hun zoogezegde
ruwe korst, maar openhartig karakter,
behooren tot een tak van het Vlaamsche
ras, waarvan de weerga nergens meer te
vinden is.
Het Opperkommando van de Duitsche
Weermacht wijst er op, dat verscheidene
Belgische krijgsgevangenen reddingsda-
den hebben verricht, waarbij zij hun
eigen leven in gevaar brachten. In der
gelijk geval werden de betrokken perso
nen in vrijheid gesteld. Gedurende de
laatste twee maand konden de vier vol
gende krijgsgevangenen aldus naar Bel
gië terugkeerenUit Stalag IA, Fran
cois Daniël; uit Stalag 11 C, De Lamper
Leopold: uit Stalag XII C, Wathelet Jean
en uit Stalag XI A Delveaux Alexis.
gezeten op den muilezel, op wiens rug het
dwarsliggend sleepnet is vastgemaakt,
met de korven en vischtuig, dan wordt
het een tafereel, waardig van het pen
seel van den kunstenaar.
Inderdaad, de evolutie heeft het type
van den garnaalvisscher nog niet ge
schonden. Het is de kustbewoner waarop
de moderniseering niets vermag, met zijn
voorvaderlijke gewoonten, traditioneele
Weeding en vischtuig.
Weinig jaren geleden werd uitsluitend
het paard voor de garnaalvangst ge
bezigd. Het is maar na den wereldoor
log, toen de vreemde legers hun muil
ezels verkochten, dat deze laatste tot de
garnaalvangst afgericht en in ’t werk
gesteld werden.
Het benuttigen van den muilezel levert
vooral het voordeel op, dat hij betel-
weerstand biedt aan de invloed van het
ziltewater en ten andere gèmakkelijker
te voeden is.
Rond den ouderdom van zeventien jaar
begint de visscher zijn bedrijf, om het
eerst rond de zestig vaarwel te zeggen.
Wij hebben een der oudste Koksijdsche
visschers gekend, die reeds van
twaalfde jaar naar zee moest.
Vroeger bracht de kustvisscherij
genoeg op om als broodwinning te
gen bestempeld worden, daarom beoefent
de visscher ook nog den akkerbouw.
Enkele jaren vóór den oorlog (1940)
bedroeg het aantal garnaalvisschers te
Koksijde vijf en twintig; te De Panne
waren er slechts ’n paar, terwijl er te
Oostduinkerke een vijftiental den stiel
regelmatig uitoefenden.
Een visscher heeft ons verteld, dat er
ten tijde van zijn vader, een dertigtal
naar zee gingen, waarvan verscheidene
onder hen een net sleepten bespannen
met twee paarden, hetgeen thans niet
meer bestaat in deze streek.
De voordeeligste vangst geschiedt al
tijd bij terugtrekkend of afgaande water;
men houdt op zoodra het begint te
vloeienOp sommige tijdstippen, na
melijk in de Lente of Herfst, kan men
nog kruienin het eerste uur der was
sende tij.
In den Herfst is de maand October i
het gunstige tijdstip voor de garnaal
vangst. Van Maart naar April, mag ook
een goed seizoen genoemd werden. Het
onvruchtbare tijdperk neemt aanvang
(Zie vervolg 2” Blad).
troepen de Britsche stellingen hadden
doorbroken en verder opdrongen.
Talrijke Britsche getroffen oorlogssche
pen liepen Gibraltar binnen. Onder deze
bevindt zich een vliegtuigmoederschip,
namelijk de FuriousDe moraal in
Gibraltar is naai- verluidt er zeer sterk
gedaald.
Door den H. Bulckaert, Gouverneur a. 1.
voor West-Vlaanderen, werd nogmaals
aangedrongen bij alle Gemeentebesturen
opdat deze de vereenvoudigde spelling
der Gemeentenamen zouden toepassen,
ten einde eenvormigheid te bereiken.
-«o»--
logsbodems tot zinken
- -
g
6
I
g Admiraal Dar'an
g pleiten
B
g
s
I
^iiiiiiiiiiiiiiiuiiimiuiiiiiiiiiiiniiiiiii»
De clearing op zich zelf is geen nieuw
begrip. Maar nieuw is de toepassing en
de veralgemeening ervan in het interna
tionaal betalingsverkeer. Het Engelsche
woord heeft algemeene gelding gekregen
dank zij de instelling van het Clearing-
House van Londen.
Het woord kan vertaald worden in het
Nederlandsch door verrekening en be
teekent dat schulden en vorderingen tegen
mekaar vereffend worden tot beloop van
het kleinste bedrag. Veronderstel dat
Jansens 100 fr. schuldig is aan Peeters;
maar dat hij anderzijds een vordering
heeft op Peeters van 50 fr. In het dage-
lijksche leven komt zulks veelvuldig voor.
Welnu iedereen weet dat Jansens niet de
100 fr. werkelijk zal uitbetalen aan Pee
ters evenmin als Peeters zijn 50 fr. eigen
handig aan Jansens zal geven. Beide
partijen komen overeen om het verschil
te maken en alleen Jansens zal aan Pee
ters L00 50 fr. of 50 fr. betalen. Zij ver
rekenen hun wederzijdsche schulden. Dat
is clearing.
Stilaan werd dit mecanisme uitgebreid
en bereikte een bijzondere volmaaktheid
in het stelsel van het Clearing-House van
Londen, waar de groote banken van Lon
den onderling hun wederzijdsche schul
den en vorderingen verrekenden. Daar nu
ook alle provinciebanken met een van de
Londensche banken verrekenden en de
reusachtige bedragen die uit handels- en
financieele verrichtingen voortvloeiden
over de banken geregeld werden, verte
genwoordigde dit stelsel een geweldige
uitsparing aan betalingsverrichtingen en
daardoor een vermindering van de bank
biljettenemissie.
Reeds 150 jaar functionneerde het
Clearing-House van Londen en in alle
landen van de wereld vond het navolging.
De clearing is een vorm van vooruit
gang, zooals het verkeer met autos en
treinen een vooruitgang beteekende t. o. v.
de oude deligenties en wagens. De toe
passing ervan is reusachtig. In het ver
keer met bank- en postrekeningen wor
den geweldige bedragen aan bankbiljet
ten uitgespaard. Men noemt het geld dat
met deze boekhoudkundige verrichtingen
gebruikt wordt, giraal geld en men moet
maar even in de verslagen van de Belgi
sche Postcheckdienst de milliarden na
gaan die jaarlijks verhandeld worden om
te beseffen, wat een omvang dit giraal
geld tegenwoordig vertegenwoordigt ten
overstaan van het werkelijke geld in
bankbiljetten uitgegeven.
Het voornaamste voordeel van de clea
ring is dat het effectieve betalingen nut
teloos maakt en veel bankbiljetten uit
spaart.
Met de moeilijkheden die zich na 1931
in het internationaal betalingsverkeer
voordeden, ten gevolge van het gebrek
aan goud en deviezen is het niet verwon
derlijk dat men beroep heeft gedaan op
de-clearing van het internationaal beta
lingsverkeer, juist omwille van het de-
viezenbesparend. karakter dezer instelling.
^Seiino Kssteü
3.848 millioen. Het mali dat voorzien werd
bij het eerste begrootingsontwerp beliep
8,810 millioen fr.
De financieele noodwendigheden van
den Belgischen Staat voor het dienst
jaar 1941 zijn aldus verhoogd, maar, mits
alle mogelijkheden uit te baten, kan men
erin gelukken aan dezen toestand het
hoofd te bieden.
v JE
Vemletigende slagen toegebraclit
aan de Britsche Middellandsche
Zeevloot.
In een bijzonder communiqué meldde
Zaterdag 24 Mei het Opperbevel der
Duitsche Weermacht dat sinds den 20 Mei
Duitsche valschermspringers den aanval
hadden ingezet op het Grieksche eiland
Kreta. Voortdurend werden versterkingen
aangebracht, met het gévolg dat het
Westelijk gedeelte van het eiland ver
overd werd. Het Duitsche luchtwapen
trad bijzonder actief op tot het steunen
van deze actie te lande en bracht vernie
tigende slagen toe aan de Britsche vloot
die poogde m te grijpen in den nieuw in-
gezetten strijd, wijl ook de R. A. F. tot
den aftocht gedwongen werd en de jacht-
toestellen moest terugtrekken.
Meerdere Eritsche kruisers, torpedoboo-
ten, destroyers en andere oorlogseenheden
van de Britsche vloot werden hierbij tot
idigd. In
1 Weer-
In 1932 werden de eerste clearmglnstl-
tuten opgericht, en de eerste clearing-
overeenkomsten afgesloten. Zij breiden
zich zeer snel uit en werden weldra toe
gepast in alle landen die met deviezen
moeilijkheden te kampen hadden, name
lijk de debiteurslanden die tengevolge van
de terugtrekking der buitenlandsche cre-
dieten hun goud en deviezen het land
zagen verlaten. Goud en deviezen dienden
om de munt te dekken en met hun weg-
vloeiïng moest een reglementeering inge
steld worden om de munt te beschermen,
maar spoedig bleek dat goud en deviezen
nog een veel grooter- belang hadden als
buitenlandsch betalingsmiddel en bij
ontstentenis ervan moest men beroep
doen op nieuwe methodes van betaling.
De clearing was er een van de voornaam
ste van.
Nu werden de schulden en vorderingen
die voortsproten uit het internationaal
goederenverkeer niet meer effectief gere
geld door overdrachten van goud of de
viezen ovei- de grenzen heen. Ze werden
verrekend bij middel van Clearinginsti-
tuten, in vele landen deEmissiebank.
De invoerders stortten de tegenwaarde
van de ontvangen goederen in nationale
munt bij het Clearinginstituut of de
Emissiebank en met die bedragen werden
de uitvoerders betaald naarmate de stor
tingen van de buitenlandsche invoerders
hun schulden bij het overeenkomstige
Clearinginstituut regelden.
Door de beperking van het clearingver
keer moest deze regeling bilateraal ge
schieden, door tweezijdige overeenkomsten
van land tot land. Daardoor moest zoo
veel mogelijk een evenwichtige handels-
balans nagestreefd worden en daar zulks
niet overeenkwam met het traditioneele
goederenverkeer verwekte dit zeer groote
moeilijkheden.
Toch heeft de ervaring van die eerste
jaren geleerd dat de clearing het behoud
van den buitenlandschen handel mogelijk
gemaakt heeft in omstandigheden waar
ze sterk dreigde ineen te schrompelen, en
met de verbeteringen die stilaan aan het
stelsel aangebracht werden, mocht men
zelfs verwachten dat bij terugkeer van
normale omstandigheden, hiermee een
bruikbaar instrument zou kunnen aan
gewend worden.
H De Britsche slagkruiser «Hoed» 1
g het grootste oorlogsschip ter g
i wereld door de «Bismarck» tot
zinken gebracht.
Bismarck
slachtoffer der overmacht.
H In de wateren rond Kreta g
g werden talrijke Britsche oor- j
i ge- g
Degene, die op dien dag den langsla
per was, kwam in aanmerking om voor
luilakte dienen en moest dus want
dat was de voornaamste factor van de
iuilakviering tracteeren op warme bol
len met stroop. Van wanneer dat gebruik
dagteekent, is moeilijk na te gaan, maar
zeker reeds uit de 15° en 16“ eeuw.
In vroegere tijden werden de suiker
bonen algemeen als tracteermiddel ge
bruikt, en de wijven zopen zien schier
zat aan sterke koffie bij ’t gesnoep van
de Pinkstsrbollen, waarvan er door de
bakkers bij duizenden en duizenden wer
den gebakken.
Als er lezers zijn die iets afweten over
sommige Pinkstergebruiken in onze stre
ken, ’t zij nu of uit den ouden tijd, zou
den wij hun zeer dankbaar zijn.
In Duitschland vooral is het een feest
van groen. De huizen worden gepareerd
vóór dag en dauw. En menig mooi meisje
kijkt ’s morgéns vroeg wel aardig op. als
ze ziet hoe haar welbeminde jongen haar
huis en deur met geurig groen opsmukte.
Elders loopen jongens rond van huis tot
huis, heelémaal in stroo gebonden, om
wat geld rond te haler). In Duitschland’!
immers worden de oude volksgebruiken]
trouw in eere gehouden. Daar moet je?
maar eens de soldaten over spreken!
Mocht ook ons geliefde Vlaanderen^
houw ende trouw blijven aan alles wat
het reeds eeuwen lang tot een schoon en
dierbaar land gemaakt heeft! L. J.
driftig de
hun taak
Plnksteren, voor ons de dag van den
Heiligen Geest, werd in het volksleven in
Vlaanderen met minder- aandrang en
minder algemeen gevierd dan elders. Hier
had het vooral een godsdienstigen inslag.
Als uitlooper van middeleeuwsche myste
riespelen werd in onze kerken een duif
losgelaten, werden rozeblaadjes gestrooid,
die de vurige tongen moesten verbeelden
en werden Heilige Geest-lofzangen van
aangrijpende schoonheid gezongen. Wie
denkt er hier niet aan een der heerlijkste
kerkzangen, dat op heden door de kerk-
beuken zwaait als een andere Pinkster-
wind: Veni, Sancte Spiritus. Kom Heilige
Geest.
Verder kunnen we spreken over be
roemde beevaarten, bezoeken met den
tweelingsdag, enz.
Willen we vroolijke Pinkstsrfeestgebrui-
ken ontdekken, dan moeten we voor de
zen keer vooral over de grenzen zijn,
vooral in Holland, ook In Duitschland.
Pinksteren had er klank en bedied als
Meifeest, en zoo loopen beide dooreen.
Het mooiste meisje van het dorp, dat tot
Pinksterbruid gekozen wérd en feestelijk
rondgeleid werd door alle wijken en stra
ten was het Meikoninginnetje van elders.
De deur van haar woning werd kwistig
met kamperfoelie, rozen, enz. omkranst,
terwijl het pad waar ze langs liep met
madeliefjes en boterbloemen werd be
strooid.
Menig oudje wist later met kinderlijken
trots aan haar kleinkinderen te vertellen
hoe ze eenmaal in haar jeugd pinkster
bloem was geweest. Dit feest voor volwas
senen werd later een kinderfeest, dat nog
enkele herinneringen bewaart aan de
vroegere zoo gelukkige koninginnen!
Vroeger had bijna ieder dorp zijn Pink-
steroptoohten, die de groeikracht ver
beeldden. Elders hielden de fabriekarbei
ders een optocht met een pinksterbloem.
Een stuk of zeven, acht groote jongens
kwamen achter elkander het dorp in. Zij
droegen hooge spitsmutsen, van gekleurd
papier gevouwen, met een goudpapieren
vlaggetje op de spits. Bovendien hadden
z; zich onherkenbaar gemaakt, door hun
gezichten met roode en zwarte verf te be
werken, terwijl zij een papieren bloem
in de hand hielden, uitgezonderd de beide
middenste jongens en de laatste der rij.
Dé middenste jongens droegen op hun
schouders een ladder, waaron een soort
tsmoeltje prijkte van latwerk. Dat tem
peltje had den vorm van een kerkje met
een koepeltje midden on het dak. Voor
en achter op het kerkvormige tempeltje
prijkte een goudpapieren vlaggetje, als
dat es de mutsen der jongens. Op het
kospeltje stond een soortgelijk vlaggetje,
dat iets grooter was. en er hing een bel in.
En nu over den Pinksterluilak.
Vroeger was luilak in Holland bijna
Blgémeen. Oorspronkelijk werd de Zater
dag voor Pinksteren kortweg luilak
genoemd.
De dorpsjeugd, de kinderen van een of
andere stadsgedeelte kwamen ’s morgens
voor dag en dauw op een afgesproken
plaats bijeen. Hij, die het laatste ver-
scheen, was voor dien dag de luilak
Hem viel de twijfelachtige eer te beurt
een kroon van brandnetels op het hoofd
te zetten. Zoo gekroond werd de langsla
per al joelend en zingende het dorp of de
stadsbuurt rondgeleid. Al maar naar den
te-laat-komer wijzende, zongen ze:
Luilak
Slaapzak!
Hij Is te laat opgestaan.
Mag wel weer naar bed toe gaan!
De langslaper, die het laatst bij school
verscheen, was voor dien dag aschpoester
e:i droeg gedurende het bloemencorso een
zakje asch op den rug.
Ook onder de volwassenen was er altijd
een luilak.
iaBBBBBSBBBBBBBBBBBfiBBBBBBBB
In het Staatsblad verscheen vol
gend besluit:
Bij afwijking van artikel 11, 2°,
van het koninklijk besluit van 13
Maart 1936, wordt het vangen van
alle soorten van visschen toegelaten
in gansch het land, gedurende de
twee feestdagen van Sinksen (1 en
2 Juni 1941), doch alleen met be
hulp van slechts een hengelroede,
voorzien van slechts een enkelen
viSchhaak, gehouden op den boord
van het water en zonder schepnetje.
Het vangen zal evenwel verboden
zijn in de paaiplaatsen door den
plaatselijken dienst van waters en
bosschen afgebakend.
De andere visschen dan forellen
en zalmen mogen niet uitgevent,
verkocht of te koop gesteld worden.
.1 vv ares naa oes
In de dagbladen is een verslag ver-f miraliteit hemel
schenen van een bezoek gebracht
leden van de dagbladpers aan 1
van den Vrijwilligen Arbeidsdienst voor
Vlaanderen.
Uit dit artikel blijkt o. m. hoe geest-’
de leden van den Arbeidsdienst
verrichten en hoe het leven in
het kamp als volgt geschikt wordt:
5 u. 45 Wekken. Vroegsport.
6 u. 00 Opschik.
6 u. 30 Ontbijt.
7 u. 30 Vlaggegroet. Vertrek naar
werk.
10 u. 30 Rust (15 minuten).
13 u. 15 Ter:
13 u. 30 Mi__
14 u. 00 tot 15 u. 00 Verplichte bedrust.
’3 Namiddags, van 15 u. 15 na het wel
verdiende en verplichte middagdutje, tot
17 u. ontvangen de V. A.-mannen allerlei
onderricht. Dienstonderricht, arbeidstech-
niek, hygiëne en E.H.B.O., lichaamscul
tuur, ordeoefeningen, sociaal en politiek
onderricht, zangles; te 18 u. moet ieder
een zich weer netjes maken; verplichte
opschik in uitgangskleedij.
Te 18 u. 30: Vlaggegroet en te 18 u. 40
avondmaal. Het overige van den dag is
vrijen tijd, doch ook deze werd flink ge
organiseerd, eenmaal op de week hebben
zij een gezelschapsavond, waarop allerlei
spelen, zooals schaak, kaart en dergelijke
kunnen beoefend worden, verder is er een
gemeenschapsavond waarop de mannen
zelf met zang, declamatie en andere num-
msrtjes zorgen voor de ontspanning van
hun kameraden en tenslotte werd er ook
nog een kunstelavond voorzien die dan
aan allerlei handwerk gewijd is.
om net oezit van net euanu
Kreta.
H Duitsche valscherm- en an-
dere landingstroepen vereve-
B ren het westelijk gedeelte van
het eiland.
De begroeting van het Commissariaat-
Generaal voor ’s Lands Wederopbouw be
draagt 983.485.552 fr., waarvan 643.985.552
frank voor uitgaven voortvloeiende uit
den oorlog (waarvan 43.985.552 fr. voor
personeel- en materieel uitgaven, subsi
dies, allerhande en uitzonderingsuitga-
ven) en 339.500.000 fr. voor de buitenge
wone uitgaven.
Het hoofdstuk Werken, aankoop en en
toelagen voor werken voorziet 600 mil
lioen fr. die zullen besteed worden aan
voorschotten en subsidies voor werken,
zooals: werken tot herstel van oorlogs
schade; onderhoudswerken; nieuwe wer
ken of voortzetting van vóór 10 Mei 1940
aangevangen werken (gebeurlijk met in
begrip van de uitgaven met betrekking
op dienstjaar 1940).
Nadien werd de Bismarck g
slachtoffer der overmacht. g
gemeld over de laatste gevechten en het
vergaan van de BismarckHieruit
blijkt dat nadat de Bismarckde
Hood had vernietigd en de Prince of
Wales had beschadigd, de Britsche ad-
Ut.cit —".cl en aarde bewoog om een
overmacht er tegen op te stéllen, wat een
Uit het «Staatsblad» van 28 Mei:
Uit een nicdedeeling van den militairen
bevelhebber in Belgic en Noord-Frank-
rijk, dd. 25 April j.l., Nr Az.-pol.-0201,
blijkt dat de gewijzigde alcoholwet van
29 Augustus 1919 gedurende den bezet
tingstijd toepasselijk blijft op de voor
Belgische onderdanen toegankelijke drank-
slijterijen.
Te dien opzichte zal dus geen rekening
meer gehouden worden met de door Duit
sche overheden of diensten uitgereikte
machtigingen, waarbij fret bezit van ster
ke dranken tot het slijten aan leden der
weermacht of aan Duitsche onderdanen
veroorloofd wordt, wanneer de toegang
tot de in die machtigingen bedoelde lo
kalen niet aan voornoemde personen al
leen, ter uitsluiting van alle andere, toe-
ge'aten is.
Te zelfder gelegenheid waarschuwt het
bestuur der douanen en accijnzen dc slij
ters van ter plaatse te verbruiken dran
ken dat degenen bij wie sterke dranken,
zelfs aan Duitsche onderdanen toebehoo-
rend, in een ander deel van hun inrich
ting dan de door deze personen betrok
ken kamers ontdekt worden, voortaan ge
rechtelijk zullen vervolgd worden wegens
overtreding van voormelde wet van 29
Augustus 1919.
het kamp, jacht op den Oceaan tot gevolg had.
lenst voor Op 24 Mei hernam het Britsche slag
schip Prince of Walesterug voeling
met de Bismarckmaar vermeed een
gevecht aan te gaan en wachtte op ver
sterkingen. In den volgenden nacht vie
len torpedovliegtuigen van hst vliegtui
genmoederschip Victorious het Duit
sche slagschip aan en wisten een treffer
te plaatsen.
Deze torpedotreffer, evenals een andere
zware treffer opgeloopen tijdens het ge
vecht met de Hoodhadden tot gevolg
dat de Bismarckzijn vaart aanzien
lijk moest verminderen.
Intusschen had de hoofdmacht van de
Home Fleet de achtervolging ingezet
alsmede de slagschepen Rodneyen
Ramilles wijl uit Gibraltar een ander
formatie naderde om den Bismarck te
omsingelen. Daarop werd nog beroep ge
daan door de Britten op de luchtmacht
van New-Foundland.
Op dat oogenblik was de Bismarck
erin gelukt aan de achtervolging te ont
komen maar eerst op den voormiddag
van den 26 Mei werd het schip opgemerkt
door vliegtuigen van een ander aange
bracht Britsch vliegtuigenmoederschip.
De Rodney en de King Georges ver
meden nog steeds het gevecht, ’s Namid
dags werd een eerste luchtaanval afge
slagen. Bij een tweeden aanval werden
twee treffers geplaatst die het Duitsche
slagschip onbekwaam tot manceuvreeren
maakten.
Na een tocht van 1700 mijlen was het
lot van de Bismarck bezegeld. Tot den
ochtend van den 27 Mei weerde het slag
schip zich wanhopig tegen de langs alle
zijden aanvallende overmacht. Aanvallen
van slagschepen, torpedojagers en van
torpedovliegtuigen wisselden af. De Bis
marck sloeg nog een aanval van krui
sers en torpedovliegtuigen af. Over de
eindstrijd is tot hiertoe niets meer bekend.
Het Duitsch slagschip Bismarck liep
den 14 Februari 1939 van stapel. Het was
241 meter lang en 36 meter breed, had
een dieptegang van 7,90 meter en een
snelheid van 32 knoopen (59 km. per uur),
had een tonnemaat van 35.000 ton en be
zat als voornaamste geschut: 8 stukken
van 380 millimeter en 12 stukken van 150.
-«o»--
Naderhand werd nog medegedeeld dat
nieuwe Duitsche versterkingen op Kreta
werden aangevoerd en dat de Duitsche
Paus Pius XII zal Zondag 1 Juni, om
13 uur, bij gelegenheid van den vijftigsten
verjaardag van de Encycliek Rerum
Novarumvan Paus Leo XII, een radio
boodschap voorlezen.
In aanslüiting op zijn radiorede zal Z.
H. Paus Pius XII den apostolischen ze
gen Urbi et Orbigeven.
iSBBBBBSBBOBBBBBBBDflBBflBBBBB
Juurbarrigheden trotseerend trekken Duitsche patrouülebooten de fjordsB
r - 1-1 om da door hen bezette wateren zuiver te hou4*f^i
ABONNEMENTSPRIJS ’41:
1 Jaar in Belgie 30 fr.
6 Maanden 16 fr.
3 Maanden 8 fr.
1 Jaar in Frankrijk 50 fr.
Uitgever
Sansen-Vanneste, Poperinge.
Tdefoon Nr 9. Postch. Nr 155.70.
- '-ïe'K r
flezo brandbommen, door het Duitsche bodempersoneel op
“ja bestemd om Britsche pakhuizen en
te leggen.
zelf met zang, declamatie en andere num-
leraden en tenslotte werd er ook
yv
-■ 'V,
o.
-«o»-
•p 27 Mei werd uit Berlijn geseind dat
Duitsche slagkruiser van 35.000 ton
Bismarck die een paar dagen voordien
de Hoodtot zinken had gebracht,
Maandagavond t£ 21 uur in een nevi,
vecht gewikkeld was met een Brit
overmacht.
Naderhand werd nog het volgende me
degedeeld:
In strijd met de steeds sterker worden
de vijandelijke zëestrijdkrachten, vocht
het slagschip Bismarckvérder ofschoon
het geen bewegingsvrijheid meer had, tot
dat het eindelijk op 27 Mei, ’s morgens
het slachtoffer werd van de overmacht
van drie slagschepen, een vliegtuigdrager,
meerdere kruisers en destroyers.
Het Britsche eskader zelf wordt door
Duitsche gevechtsvliegtuigen aangevallen.
De gedachten van net geheele Duitsche
volk, zijn vol trots en deernis bij zijn in
den zeeslag bij Ijsland, zoo zegenrijken
bevelhebber dei- vloot, admiraal Lueuens,
bij het slagschip Bismarckzijn bevel
hebber kanitein ter zee Lindemann en
zijn dappere bemanning.
Hoe de Bismarck
Van uit Berlijn werdén bijzonderheden
Bismarck
b Bismarck
4,
- -
1
