Het Zwarte Goud
De Week in ons Land
DE MOEREN
i
Tegen den Kanker van 't Bijgeloof
Syrië wordt door Engeland aangevallen
j
I
■HHHHhn
ifigQ
Ml»
DE OORLOGSTOESTAND
I
38* JAAR.
VERSCHIJNT WEKELIJKS.,
HEEL BELANGRIJK!
23.ÖÓ0 RANTSOENZEGELS
GESTOLEN TE QUIEVRAIN
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
nnraiii'iffi^1
OPROEP VAN
MAARSCHALK PETAIN
Britsehe troepen en strijdkrachten van de Gaulle rukken het Land binnen
Frunsche troepen onder bevel ven Generaal Bentz bieden overal tegenstand
I
IN HET WESTEN
I
IN HET NABIJE OOSTEN
Britsehe troepen zijn Syrië g
binnengerukt.
Pt
U—
ZATERDAG 14 JUNI 1941.
WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN
TARIEF VOOR BERICHTEN:
GEZONDE VOLKSOPVOEDING
DE BETEEKENIS VAN DE STEENKOOL
B
ROSKAM.
STUKA-AANVAL OP DE LUDA-BAAI
DE LANDKAART VAN ’T NABIJE OOSTEN
FOTOAPPARATEN AAN
GESLAGEN TE OOSTENDE
UITBREIDING VAN DE CEN
TRALE DIENSTEN VAN DEN
VRIJWILLIGEN ARBEIDS
DIENST
MS
10 fr.
I
«DE POPERINGENAAR
NIEUWE SABOTAGEDADEN
TE MECHELEN
i
BIJ DEN VRIJWILLIGEN j
ARBEIDSDIENST
VOOR VLAANDEREN
A
Ivoor frankrijk
I 35,25 FRANK.
LEON DEGRELLE
SPRAK TE BRUSSEL
KEN EN VERSPREIDEN VAN sche
VLUGSCHRIFTEN
ftwwr
Uy
DE POFEBIWGENAAH
1
van
VLAAMSCHE VOLKSKRACHT
OP DE STEENKOOLüITBATING
De Vlaam-
den bon?!*' "i-
hagel van Duitsche Stuk a’s.
s?
Let eiland Kreta liggen Engelsche vlooteenheden bloot
hagel van Duit.cho S tuba’s. i
A Ut Mtdvwtthtrt lijn vtrantwoordeUjh
noot hun artikels.
5 fr.
2 fr.
3 f r.
HET KEMPISCHE STEEN-
KOOLBÉKKEN
peil
ben
de producten van deze industrieën vormen
■weer de onmisbare deviezen waarmee we
.uit de andere landen de voedingsmiddelen
én grondstoffen kunnen invoeren die onze
bevolking brood en arbeid verschaffen.
Als we ons op het volksnationale stand
punt binnen de Belgische grenzen ver-
d plaatsen, dan blijkt welk een geweldige
Juist deze omstandigheid dat de Vlaam-
sche bevolking ethnologisch gezond ge
bleven is en een geboorteoverschot heeft,
zal er toe bijdragen om de invloed der
Vlamingen te doen stijgen, des te meer,
daar Wallonië een overschot van sterf
gevallen boekt sedert ettelijke jaren en
thans zeer snel ontvolkt. De aantrekkings
kracht van de Waalsche industrie kon
aan dat euvel tot nog toe verhelpen door
de inwijking van Vlamingen, die zich
snel aanpasten aan de nieuwe woonplaats
en in het Waalsche volkslichaam opge
slorpt werden. Maar de nieuwe werkgele
genheid in Vlaanderen zal aan de ge
dwongen imigratie der Vlaamsche arbei
ders naar het Zuiden een einde stellen.
De beteekenis van het zwarte goud, de.t
thans ook uit de Vlaamsche aarde gedol
ven wordt, is van onberekenbare waarde
voor de grootwording van het Vlaamsche
volk. Binnen één generatie reeds zal de
voor Wallonië fatale, maar voor Vlaan
deren verheugende ontwikkeling beslist
voltrokken zijn.
DE INVLOED VAN DEN OORLOG
ABONNEMENTSPRIJS ’41:
1 Jaar in Belgie 30 fr.
16 fr.
8 fr.
50 fr.
rol de steenkool in het verleden gespeeld
heeft tan gunste van de Waalsche volks
gemeenschap. Dé vindplaatsen van steen
kool hebben in Wallonië in den loop der
19" eeuw een reeks industriën doen ont»
staan van Bergen tot aan Luik, die aan
de Walen een welvaart en een macht ge
schonken hebben waarvan de Vamingen
verstoken bleven.
En de oorlog zelf zal aan die ontwikke
ling niet vreemd zijn, niet alleen omdat s
Duitschland het kontinent beheerscht en s
de Vlaamsche belangen beter begrijpt, j
dan de vele Belgische regeeringen dat ge- j
daan hebben, maar wellicht nog meer uit
den nood der omstandigheden.
Vóór den oorlog overstelpte Engeland
het Europeesche kontinent jaarlijks met
ongeveer vijftien millioen ton steenkolen,
hoofdzakelijk vette industriekolen. Ook
België voerde betrekkelijk veel Engelsche
kolen in (1939: 735.000 ton). Thans moet
het zijn behoeften uit de eigen mijnen
dekken en het kan zulks, daar de Kem
pen, in tegenstelling met de Waalsche
bekkens, hoofdzakelijk vette industrie
kolen voortbrengen.
Niet alleen moet het Kempische bekken
de Belgische behoeften aanvullen, maar
het moet ook inspringen voor de andere
landen van Europa, die van den Engel-
schen toevoer verstoken blijven. Daarom
werdén door de Duitsche overheden een
reeks maatregelen getroffen om de pro-
ductie van het Kempische bekken te ver- p
hoogen. Van maand tot maand is de ver
betering zichtbaar, doch eerst binnen en
kele maanden zullen de resultaten zi;h
ten volle laten gelden. Weldra bereikt de
maandelijksche productie 800.0C0 ton en
nadert ze snel de productie van de Waal
sche bekkens. Na don oorlog zal hierdoor
een beslissende kentering gekomen zijn in
de Belgische steenkolenproductie, want
het is bekend dat vóór den oorlog de
Vlaamsche steenkoolproductie van regee-
ringswege geremd werd cm dé Waalsche
mijnen nog wat adem te laten.
Zeker zijn er voor het oogenblik nog
zekere moeilijkheden om de industrieën
voldoende met steenkool té bevoorraden,
maar hier hebben ook de verkeersmoei
lijkheden schuld aan en daarenboven
moet ermee rekening gehouden worden,
dat de Duitsche leiding zich laat inspires-
ren door Europeeschs behoeften veel meer
dan door de beperkte behoeften van land
tot land. En dat is ook in ons voordeel,
onder meer inzake voedselvoorziening, j
want moest Europa ons tekort niet aan
vullen, dan heerschte hier de zwartste
hongersnood.
7-6-41.
ten ze voor het drukken der vlugschriften.
Zestien hunner werden veroordeeld tot
gevangenisstraffen gaande van 2 maan
den tot 5 jaar of tot 6 of 8 jaar dwang
arbeid, wijl een vrijgesproken werd.
-«o»—-
De oorlogsomstandigheden hebben weer
eens op duidelijks wijze de beteekenis van
de steenkool voor de economie van een
land aan het licht gesteld. Niet zonder
reden heeft men haar het zwarte goud
genoemd. Het heeft zelfs heel wat meer
1 waarde dan het eigenlijke goud. In onze
handelsbetrekkingen met het buitenland
is dat in de laatste tijden meer dan eens
gebleken. Inderdaad naar aanleiding van
1 de besprekingen te Moskou, met betrek-
king tot het op 4 April jl. afgesloten han-
dslsaccoord, hebben de Russen betalingen
in goud geweigerd voor de levering van
graangewassen. Anderzijds werden in ons
verkeer met sommige andere landen,
1 slechts voedingsmiddelen vrijgegeven, in
ruil voor steenkool.
Maar vooral belangrijk is de steenkool'
als grondstof voor de industrie. Het is een
zegen vooi- België dat het rijke steenkool
mijnen heeft, want het is, dank zij deze
krachtbron, dat thans nog heel wat in-
dustriën, vooral de metaalindustrie, de
:-, cement
en ceramische industrie bedrijvig zijn en
tot Generaal Dëntz die hen het werk konden gehouden worden. En
Wij meldden reeds dat op 13 Mei een
geweergranaat tot ontploffing werd ge
bracht voor de Kreiskommandantuur al
daar, wat, na gevangenneming en terug
in vrijheid stelling van 10 krijgsgevange
nen, de aanhouding tot gevolg had van
oud-minister Bouchery en oud-schepen
Van Kesbeek.
Een wee.: later werd er het Bisschop
pelijk Paleis door onbekenden met pek
besmeurd wat een kost van 5.000 fr. voor
de stad tot gevolg heeft.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
jl. werd te Mechelen nu een nieuwe 'sa-
botage-daad gepleegd. Andermaal werd
namelijk een geweergranaat gevonden in
de brievenbus van Advokaat L., voorzitter
van Winterhulp, alsmede in deze van een
huis bewoond door een Duitsch officier.
In het laatste geval had een ontploffing
Bij nachte zijn te Quiévrain onbeken
den binnengediongen in de lokalen van
jen bevootradingsdienst en hebben er
23.000 rantsoenzegels ontvreemd, alsmede
«en som geld en de revolver van den
*e!dwachter.
In de meisjesschool aldaar werd even
eens Ingebroken en een hoeveelheid cho
colade, bestemd voor de kinderen, en een
**»tolea1(1 Vaa Win^r'lulP' wer^en er
er eenzaam en verlaten.
Ieder hoekje van Vlaanderen heeft zijn
geschiedenis. Hier werd een reuzenstrijd
geleverd tegen water en moeras. Ruim
drie honderd jaren geleden waren De
Moeren één uitgestrekt meer bezoomd
met moerassen. Wencelas Coberger, een
miskend Vlaamsch genie, vatte het denk
beeld op De Moeren tot vruchtbaar land
te ontginnen. Het was een onzinnig ont
werp, iets onuitvoerbaar, opperde men te
dien tijde. Doch hij liet zich, niet uit het
veld slaan. Wat men in Italië vermocht,
kon men hier ook. Hij was bewust van
zijn kunnen. Van het Spaansch bestuur,
kreeg hij de noodige toelating en spijts
de tegenkanting van veel invloedrijke
personen en zelfs van de naburige abdij
der duinen, voor wie De Moeren haar
vischgrond was, werd de eerste spade ten
jare 1617 in den grond gestoken.
Tijdens de werken, heeft men meer dan
twintig schepen uitgedolven, aldaar ver
gaan, alsmede meer dan duizend voet
gansche eiken boomen, zoo hard en zoo
zwart als ebbenhout. Er is immers een
tijd geweest dat men vaarde van Duin-
De leiding van den Vrijwilligen Arbeids
dienst deelt mede, dat, ten gevolge van
de groeiende ontwikkeling van hun or
ganisatie de centrale diensten zullen uit
gebreid worden.
In verband hiermede, werd de centrale
onlangs overgebracht naar een gebouw
van de Elyseesche Veldenstraat, 88, ge
legen in de nabijheid van de Louisalean.
In de toekomst zal men zich dus uit
sluitend tot dit adres moeten richten. Het
secretariaat voor Brussel blijft echter in
de Handelsstraat 121, gevestigd.
Het telefoonnummer van da nieuw®
centrale is: 43.64.26.
In de Luda-baai van
--J*' I
dergelijke bijgeloovige gelegenheden ge-;
sloten en onder strenge strafbepalingen,
gezet. In ons land zou men ’t zelfde mo
gen dpeh. Thans wordt er gestreden mét
een bitteren strijd tegen de ongerechtig-;
heden van de Joodsche kliek en tegen de?
duistere machten der vrijmetselarij... dat
men eveneens den strijd aanbinde tegen;
de duistere machten van al die ongeloovi-l
ge praktijken I Het is noodig voor de gees-l
telijke en lichamelijke gezondheid van
ons volk.
’t Gebed van Keizer Karei, briefjes ver
spreiden of bijgeloovige gebeden, ’t geluk
lezen in de lijnen van de hand, in ster
ren en kaarten, krachtige gebeden die den
geliefde des harten moeten doen terug-
keeren, oorlogsvoorspellingen uit welke
bron ook, 't is prietpraat, larrie, ’t is van
bedriegt den boer en leve de centen, ’t is
aftroggelarij, ’t is mis, ’t is slecht en
’t moet uit en amen zijn.
Van heel dien rijmram, verlos ons Heer!
Wij. geloovigen, hebben een schoon en
redelijk geloof. We hebben genoeg te ge-
looven met ons symbolum. We moeten
niet onnatuurlijk doen. Want heel die
rammel is tegen ’t geloof, verboden door
ons geloof, ’t is bijgeloof.
Onverschroomd, vrank en vrij, zonder
vare of vreeze, recht en kersten door het
leven gaan, dat is schoone dat is juiste!
Laat de dwazen stikken in hun bijge
loof, wij gaan recht in ons geloof, en leve
de waarheid!
De waarheid die bevrijdt!
Dit wenschen wij u allen! L. J.
Sedert de opstand in Irak tegen de En
gelsche heerschappij was er een grootc
spanning ontstaan tusschen Engeland en
Frankrijk om Syrië. Engeland beweerde
namelijk dat Duitsche vliegtuigen ge
bruik maakten van de Syrische vliegvel
den om de Iraksche Regeering van Ra-
schild AJi te steunen in zijn strijd tegen
Engeland.
Verscheidene malen hadden Britsehe
vliegtuigen daarop de Fransche vliegvel
den van Syrië met bommen bestookt.
In verband met dezen toestand hadden
te Vichy belangrijke vergaderingen plaats
waaraan de hoofden van verschillende
Fransche koloniën deelnamen.
Van wege de V. S. van Amerika werd
eveneens druk uitgeoefend op Vichy en
nam zelfs een dreigenden toon aan tegen
de Fransche Regeering. In een nota
welke de H. Hul! aan de Fransche Re
geering heeft gericht werd verklaard dat
Amerika niet zou kunnen dulden dat
Frankrijk zich zou aansluiten bij een
politiek van aanvallen op een andere
natie. Zelfs werd gedreigd niet een ge
beurlijke afbreuk der diplomatieke be
trekkingen.
Kleine berichten
B Aankondigingen p. r,
In Stadsnieuws p. r.
K Rouwberichten
M Tc herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
w moeten tegen den Woensdag avond'
h ingezonden worden. Kleine be-
I richten tegen den Donderdag noen.
Niettegenstaande het bestaande
verbod voor de Vlaanderens, te foto-
grafeeren buiten huis of fotoappa
raten mede te dragen, hadden enkele
dagen geleden veel menschen te
Oostende toch een fotapparaat mede.
Al deze apparaten werden hen dan
afgenomen en aangeslagen.
Lezers, we hebben er U verleden
week nog attent op gemaakt. Zorgt
op tijd dat ge uw fotoapparaat niet
kwijtspeelt, houdt het stil en veilig
tirais.
een
groote vergadering plaats tijdens dewelke
v ’-'?gre[iSj leider der Rex-beweging,
het woora voerde.
Spreker betoogde eerst dat een groote
sociale revolutie zich allerwege voltrekt
en dat Rex strijdt in de rangen van hen
die het recht van den Arbeid willen doen
zegevieren. Voor België leven wij, vervolg
de hij, en zonder den Koning kunnen wij
ons de Rexistische beweging niet voor
stellen.
Vervolgens wees hij op de noodzakelijk-
heid een sterken staat op te bouwen
waarin Walen en Vlamingen in volmaak
te gelijkheid naast elkaar leven zullen.
Rex, betoogde hij verder, heeft van af
zijn ontstaan storm geloopen tegen den
gouden muur. De revolutionnaire krach
ten hebben zich thans in alle landen ge
vonden.
Vervolgens wees hij op het recht voor
Duitschland en Italië op koloniën, op de
beteekenis van de Nationaal-Soeialisti-
sche revolutie in Duitschland en op de
uitzonderlijke internationale positie van
België die het groote voordeelen bieden
zal. Een overwinning van Duitschland
beteekent een overwinning voor België. 1
Verder betoogde hij dat zoo Engeland
mocht winnen dat land er alleen zijn
voordeel mede zal doen, wijl zoo Duitsch
land wint, geheel Europa er zijn voordeel
bij zal hebben.
(Zie vervolg 2° Blad).
(plaats welke weinig schade aanrichtte,
(wijl in het eerste geval de granaat on-
[geschonden aangetroffen werd.
I Bij het ingesteld onderzoek bleek dat
F dat ook het plan heeft bestaan een bom
te werpen tijdens de eenheidsvergadering
van Rex-Verdinaso-V.N.V. op 2’ Sinksen
dag en dat de man die zulks op zich ge
nomen en hiervoor reeds een eerste ver
goeding van 500 fr. had ontvangen, ten
slotte van zijn misdadig plan afzag.
Voor het treffen van tegenmaatregelen
zal vermoedelijk gewacht worden tot den
terugkeer van de Burgemeester der stad
die thans een studiereis maakt in Neder
land.
niet gebroken en tegenaanvallen zijn on
dernomen tegen Britten, die erin slaag
den ten Noorden van de Litoni-rivier te
landen.
Verder wordt gemeld dat Duitsche
vliegtuigen de haven van Haïffa bombar
deerden.
Uit Beiroeth wordt nog gemeld dat
gevangen genomen Britten verklaarden
niet te weten dat zij tegen Franschen
vochten maar dachten tegen Duitschers
te moeten strijden.
In verband met den Britschen aanval scheikundige industrie, de kalk'
op Syrië heeft Maarschalk Retain eeii
oproep gericht tot de Franschen van denhdat nog honderdduizenden arbeiders aan
Levant ei; F’.
aanvoert.
In dezen oproeo kloeg de grijze Maar
schalk dezen ongehoorden Britschen
aanval uit, aanval welke door Franschen
geleid wordt die zich onder het vaandel,
van den opstand hebben gesteld en ge-?
steund door Britsehe troepen er 1 niet.'
(Zie vervolg 2? blad)
dén oorlog niet
gs soms de onzinnigste verhalen opdis-1
schen met truitjes, waarzeggerijen, ster-?
renwichelarij, kaarten!eggerij... en nr.ds
re diergelijke. Zóó verblind zijn ze in hun
booze volharding dat ze er den kop zou
den bij verliezen.
Wij hebben gezien hoe allés zijn vasten
natuurlijken gang gaat, hoe wonderen
zelden gebeuren, en absoluut niet door
tusschenkomst van allerlei volksbedrie
gers die zich vet en dik mesten met het
bijgeloof van 1
denk aan de joden, aan vrijmetselaars cn
andere logebroéders. die medailles en
ternosters verkochten, beeldekes cn print-1 van c?e a.f(jèeling van het Roode Kruis te
jes, en er in dan grond van hun hart, fijn; .jjUjk en de lokalen der afdeeling gebruik
ten aap mee hielden... doch hun zakken
vulden!... Zaakjes, Salomon, lieve, gouden
zaakjes!
Voor ons zijn deze laatste dingen geen
bijgeloof, doch we halen het voorbeeld
aan om er op te wijzen dat dergelijke
kwakzalvers voor niets terugdeinzen als
er maar profijt van komt.
En de bijgeloovige praktijken hebben
nog altijd meer aantrek dan dé géloovige,
wees gerust.
Wee den mensch, die zich aan zulke
prullen gelegen Iaat. Eerst of laatst wordt
hij e.- het rampzalige slachtoffer van. Het
wordt een passie, een nachtmerrie, een
vervnlgingsmanie, een vreeze, een onrust
en gejaagdheid, een ziel verduistering en
geestelijke verdrukking, nog erger als op
de Congoleesche dorpen, waar de toove-
naar heer en meestér is, en gevreesd als
e:n levende duivel... Wee den mensch!...
Het zal hem alles kosten! De groote ster
ks geesten, die het tot een vaste zegeze-
kere stijgende lijn hebben gebracht, wis-
tén zich daar ver van af te houden. En
het is betreurenswaardig dat groote, hoog
staande idealisten, wier leven één offer
en één daad was van durf en vernuft,
plots In de handen vallen van kaarten-
leggers, sterren wichelaars en andere ge-
tneene bedriegers. We hebben er onlangs
nog een zeer bedroevend voorbeeld van
gezien, hoe sukkelachtig een groot man
kan worden en er zijn kop kan bij ver
liezen...
In Duitschland werden dan ook alle
Berichten over vergaderingen-,
tooneelopvoeringen en dergelijke f
kunnen slechts gepubliceerd wor- y
den als er een afschrift der toe- p
lating van de Bevoegde Overheid
mee ingezonden wordt. Om de
toelating tot een vergadering bij
de Krciskommandantur te ver-
krijgen moet de vergadering 7 m
dagen op voorhand schriftelijk
alóver den Burgemeester aan bo- J
vengenoemde Kreiskommandan-
tur aangevraagd worden. Aan- H
kondigingen van of verslagen
over vergaderingen, wanneer dc-
ze niet vergezeld gaan van ’t af- <4
schrift der toélating, kunnen dus u
niet opgenomen worden. N
Door vertegenwoordigers van de Vlaam
sche dagbladpers werd nogmaals een be-j
zoek gebracht aan een kamp van derfl
Vrijwilligen Arbeidsdienst voor Vlaande-'
ren. namelijk deze van Maxburg.
Uit de verslagen welke over dit bezoek
zijn verschenen blijkt dat door de leden
van den Arbeidsdienst van bedoeld kamp
in een korte tijdspanne van enkele maan
den reeds een bijzonder groote prestatie
werd geleverd.
Axis eerste werk werden 1500 meter be
rijdbare toegangswegen tot het kamp
aangelegd wijl deze wegen voordien in
erbarmelijken staat waren. Daarna werd
met het onginningswerk begonnen en
reeds 14 ha. bosch- en moerasgronden
met uiterst vruchtbaren bodem werden
bebouwbaar gemaakt. Eerst wordt ge
zorgd voor de afwatering waarna het ver
wijderen van ds boomstronken aangevan
gen 'wordt. Groote stukken land liggen
thans omgespit en wachten op het zaad
dat rijke vruchten zal dragen.
Een uitéénzetting werd eveneens gege
ven over de inlijving bij den Vrijwilligen
Arbeidsdienst voor Vlaanderen en de
voordeelen welke de kandidaten genieten
bij deze instelling.
Uit deze uiteenzetting blijkt dat alleen
de uitvoering van werken van algemeen
nut beoogd wordt. Dé kandidaat moet
minstens 18 jaar oud zijn en zonder li
chaamsgebreken. Hij verbindt zich voor
een termijn van 6 maanden, welke kan
vernieuwd worden. Er is een verlofdag om
de zes weken. De leden worden in de
kampen gehuisvest, gevoed en gekleed en
krijgen eën dagelijksche soldij van 3 fr.
Voor de gehuwden is nog een dagelijk
sche vergoeding van 15 fr. voorzien, ook
aan dezen die den steun van hun ouders
zijn. Zij kunnen er de graden van ploeg
leider, eerste ploegleider en onderveld-
meester behalen en desgevallend de offi-
Sommige geleerde msnschen, voor wien', cieren-school volgen. Wie na zes maan-
>n oorloc niet naar hun zin draait hoort den aroeidsdienst het burgerleven terug
m^oriog^me^naar nun zin dramt,^nooit, -n wenscht te „aan wordt door den ar.
beidsdienst werkgelegenheid verschaft.
ande-
6 Maanden
3 Maanden
1 Jaar in Frankrijk
Uitgever:
Sansen-Vanneste, Poperinge.
Telefoon Nr 9. Postch. Nr 155.70.
g!!lilllllllHI!ll!n!lllllllllllllllll!!IlllllllllllIlllllllllllllltllllllll^
-3
3
kerke naar Veurne, dwars door De Moe
ren. Eertijds werd de streek vaak geteis
terd door hevige stormen en tempeesten
en toen was het er zeer gevaarlijk voor
de scheepvaart, aldus een manuscript van
priester Chiffet van 1625.
In 1624 was het water overwonnen.
Dan heeft de Vlaamsche spierkracht,
de noeste, koppige arbeid van den
Vlaamschen landbouwer, het mirakel vol
eindigd. In 1632, acht jaar later, telde
men reeds 140 hoeven.
Een dergelijke krachtinspanning werd
ook geleverd na den oorlog 1914-13 in het
IJzergebied. Daar ook heeft men, van
over de grenzen, de taaiheid, de wils
kracht, dé volharding van het Vlaamsche
ras bewonderd.
En thans! Bezie die vruchtbare velden
en weiden, al die hoeven, ’s Zomers, zoo
ver het oog reikt, al leven en bloei.
Ook ieder hoekje van Vlaanderen, heeft
zijn sagen en legenden. Zoo vertelt men
bij overlevering van roovers, die gansch
dé streek van Veurne-Ambacht onveilig
maakten. De Moeren werden, ongelukkig
lijk, reeds ten jare 1646, door de Span-
jaardsn terug onder water gezet, voor de
verdediging van Duinkerke. Alleen een
toren was blijven staan. Aldus gingen
weer jaren voorbij. Op een nacht loeide
de storm, ’s Anderendaags, reeds bij het
eerste morgenkrieken, hoorde men schie
ten, doch niemand schonk er aandacht
op. Het gebeurde toenmaals reeds meer,
dat men jacht maakte op het waterwild,
dat nestslde in de moerassen. Twee, drie
dagen hield het schieten aan, en tosn,
niets meer. Langen tijd nadien voer men
per toeval langs den toren heen. Men
zou er eens in kijken, maar men stelle
zich de onsteltenis voor, toen, men er ver
scheidene lijken vond. De toren werd
grondig onderzocht en men ontdekte er
'een bergplaats van allerhande goederen.
Het waren de zoo gevreesde roovers die
in den toren schuilden. De storm had
hun bootje losgerukt, zoodat zij op den
toren gevangen zaten. Om de aandacht
te trekken, hadden zij hun vuurroeren
afgeschoten, doch gezien er geen hulp
opdaagde, moesten zij tusschen hun buit
verhongeren.
En deze legende heeft een grond van
waarheid.
Inderdaad, nauw was het werk der
droogmaking voltrokken of een zwerm van
half beschaafde menschen, kwam uit de
bosschen van Houthulst afgezakt en ves
tigde zich in de bijna nog onherbergzame
moerassen, de meest ontoegankelijke
plaatsen uitkiezende. Zij bouwden er hut
ten van plak en staken leefden van
jacht en vischvangst doch ook van plun
dering. Zij waren zoodanig de schrik der
naburige dorpen, dat men hen Moer-
duivelsbetitslds. Tot in 1850 bestonden
er afstammelingen van de Moerduivels
doch sedert hebben zij zich verspreid en
vermengd onder de gewone bevolking.
A
Zooals we zien blesf de arbeid van Co
berger niet geëerbiedigd. In 1646 cn 1793,
woedde de oorlog en werden de Duinkerk-
sche sluizen geopend, waardoor weer het
zeewater binnenstroomde. Eerst ten jare
1826, onder leiding van ingenieur Bos-
quillon de Jenlis, stonden Ds Moeren weer
op droge voeten. Het was echter een moei
lijke arbeid geweest. Trouwens het werk
dér drooglegging, kan nimmer als voltooid
beschouwd worden, vermits het overtolli
ge water, voortkomende van de groote
regens, regelmatig moet uitgepomt wor
den om overstrooming te voorkomen.
Ook in 1914 was alles in gereedheid ge
bracht voor de onderwaterzetting, geluk
kig bleef men toen van het onheil ge
spaard.
Helaas, vijf en twintig jaar later, ont
snapte ds Fransche Mcere niet aan de
verwoesting en stroomde hst water door
de Duinkerkschs sluizen weer in de vlak-,
te. Die tragische Meidagen van 1940 lig-
(Zie vervolg op 2e blad.)
g Maarschalk Pétain verklaart g
tsat geen Duitsche troepen op g
Syrië waren en kondigt den g
H wil af alle Fransche gebieden g
g hardnekkig te verdedigen. g
L
I
Enkele jaren geleden woonden we, te
Veurne, een voordracht bij over De Moe
ren. De Heer Bulckaert, onze huidige
Provinciegouverneur, trad er op namens
den Vlaamschen Toeristenbond en wist
een ganschen avond de luisteraars te
boeien.
Ook de Heer Loppens, oudheidkundige
en geoloog té Koksijde, wijdt er een
hoofdstuk aan in zijn zeer belangrijk
bosk: La Region des Dunes.
En uit hetgeen we aldus vernamen en
op onze uitstapjes zelf overvonden, schre
ven we onderstaande beknopte schets.
Als we gaarne den molen zouden be
zichtigen, vraagt ons de vriéndelijke mo
lenaar van den watermolen in De Moe
ren?
Hij spande de zsilen en weldra begon
nen de wieken te draaien en werd het
overtollige water uit de lage grachten en
kanaaltjes in een hooger gelegen bekken
gemaaid van waar het in den Ring-
slootliep om dan verder, in Frankrijk,
in een kanaal uit te monden.
<i De molen moet gebouwd zijn rond de
jaren 1640 en heet Sint Charles, vertelt
hij. Ginder staat de Sint Gustave, die
men afgebroken heeft en hij wijss naar
een onttakelden molen in de verte. Op
esn balk stond het jaartal 1643. Dit is
hier de laatste watermolen, in de Belgi
schs Moere, «iie werkt met den wind;
maar in de Fransche Moere, werkte men
vóór den oorlog (1940) nog met drie.
We bezichtigen het houten raderwerk
aan de windstake die de vijs doet
draaien, waarmede het water uit de diep
te bovengemc.ald wordt; het lijkt wel ’n
reusachtige kurkentrekker. Men werkt
hisr nog met materiaal, welke drie eeuwen
oud is en nog steeds een maximum van
voldoening geeft; de stuwkracht is im
mers de wind, een goedkoops grondstof
in pnze kuststreek.
Het schijnt, zegt de molenaar, dat het
stelsel met de vijs bster werkt dan de
watermolens in Holland, en nochtans
kent men er ginder ook iets van. Als de
wind mss wil, kan ik het water op peil
houden, doch bij overvloedige regens, ben
ik verplicht de stoompomp insgelijks in
werking te stellen. Ja, ik ben nog tevre
den over mijn molen.
We klimmen naar boven en overschou
wen het lage, bloote land. Hier en daar
duiken prachtige hoeven uit den grond
op en breken de eentonigheid van het
landschap. Lange reken knoestige hoo
rnen bakenen wegen en velden af; ze
staan er treurig, gebogen door de hevige
westerwinden. Een prachtig bosch ver
bergt het kasteel van De Moeren. Men
gevoelt er een kille, vochtige lucht die
drukt want de streek ligt lager dan den
zeespiegel bij hoog water. En ’s winters,
als alles naakt is en de wilgentronken
Voor enkele jaren heb ik op ons dorp,
heelemaal tën uitkfinte, een brave vrouw
gekend, die doör ziekte jaren afgezonderd
moest leven en bij haar genezing ver
ouderd, Verdikt en verleelijkt was; zoo
danig, dat de menschen zeiden: Maar
kijk, wat is dat vrouwmensch veranderd,
fcoo iets gebeurt eiken dag, doch d’r komt
een reukje bij. Hoe, waar, wanneer, waar
om?... God mag het weten, doch op zeke
ren dag doet het nieuws de-ronde dat die
vrouw een tooveressewas... waar ze
binnen ging kregen de kinderen stuipen,
staken de koeien op het erf hun kalf af,
sloeg de bakte en den kern tegen... en
gebeurden er een heele paternoster mise
rabels dingen, te lang om te melden. Het
schamele vrouwmensch och, hoe zou
je zelf zijn? heeft het niet lange over
leefd, ze drosgen haar naar ’t graf, en
dan eerst viel al die klap stil.
Dan eerst! Want wat er al gezeid, ge
preekt, geredeneerd, gebanbliksemd of ge
dreigd werd, het mensch was en bleef een
heks. Zoo diep zat het er in, zit het er in,
want ’t is nog geen 10 jaar geleden! Zij
was. in dezs verlichts 20'' eeuw, eeuw van
verstand en beschaving, nog een type van
de ontelbare heksenprocessen die hier in
den Spaanschen tijd, drie a vier honderd
jaar geleden, de gruwel en de schande
waren van onze streek. Arme, versufte
oudjes, vereenzaamd langs bosch- of hei
kant. werdén op de pijnbank gelegd, ge-
geeseld. de nagels uitgerukt, bewerkt met
iizers en tangen tot ze bekenden... of
liever tot zs zoo opgebeuld waren dat ze
al toegaven wat ze uitgevraagd, uitgeperst
werden. Lees daar eens iets over in Filip
Dé Pillecijn’s meesterlijk werk De sol
daat Johan»... uw haren zullen u ten
berge rijzen.
En op heden is al dat bijgeloof er nog
niet uit, ofschoon het een vreesslijke pla
ge en mizsrie is. Nog zijn er, ja zelfs on
der onze lezers, die zich zullen zwichten
van mét 13 aan tafel te zitten; koereurs
die het nummer 13 weigeren in een koers;
neg zijn er die esn brood niet kunnen op
zijn ronden kant zien liggen, die gruwen
en moord en brand roepen als er iemand
een stoel op één pikkel draait, en aldus
mesnen dat ’t geluk uit den huize ge
draaid wordt; die huiveren als 's avonds
esn ekster over ’t dak roept; die onfeil
bare machtige gebeden hebben tegen de
zonderlingste zeeren en kwellingen; die
bezweringen hebben en formules om ziek
ten en malheuren af te lezen... allez, een
hesle ellendige boel dingen, waarbij het
gezond verstand van een mensch zegt:
Hoe is zoo iets mogelijk in dezen tijd
Ik heb ma in dè laatste maanden schier
een bult gelachen, toen ik zelfs heele se
rieuze menschen hoorde uiteen leggen hoe
tie kansen en het einde van den oorlog,
enz., afhingen van de onwaarste en onge
gronds te feiten die men kan inbeelden:
O. L. Vr. van Halle was van haar troon
gevallen, een zigeunervrouw had dit of
dat verteld, die voorspelling zegt dat...
Och, heare der hesren, de tijd dat het
Koest gebeuren is lange weg en gaan
schuifelen, er is niks gebeurd, niks ver
anderd, alles is aan den ouden kapstok
van d? wet van gezond verstand en van
dé natuur blijven hangen... en de bijge
loovige menschen. dia zich zoo dom bij
den neus lieten leiden, zijn genezen meent
ge... z’en doen!... Onlangs hoorde ik ze
weer vertellen, zoo’n ware en onfeilbare
voorspellingen, dat ge uw buik moest
vasthouden van ’t lachen, of treuren om
dat diepe kleinzielige ongeloof van een
zoo ruchterdenkend volk als het onze, of
u kwaad maken en vitschieten: Zijt ge
haast voort met uw dommen klap? Zijt
gé nu nog niet genoeg belogen en bedro
gen geweest?
Op bovenstaande kaart vinden onze Lezers de oorlogslanden der laatste weken. In ’t midden Irak
Waar de strijd reeds geëindigd is, en links, aan de kust der Middellandsche Zee, Syrië, do Fran-
sche kolonie, die thans door de Engelse hen komt aangevallen te Worden.
Nieuwe zware verliezen voor
de Britsehe handeisscheeps-
vaart.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiniiiM
De onderhandelingen tusschen g
Japan en Nederlandsch-Indië
mislukt.
RiUiiiiiuiiiiiiiuin^
Ondertusschen was bekend dat van
Britsehe zijde belangrijke troepenforma
ties samengetrokken werden aan de Sy
rische grens, en dat de ex-Fransche Ge
neraals de Gaulle en Catroux in Palestina
onderhandelden.
Van Fransche zijde werd krachtdadig
ontkend dat Duitsche troepen zich in
Syrië bevonden, dat Frankrijk alles in
het werk stelde om datgene uit dit ge
bied te verwijderen waarin de Engelschen
een aanleiding tot een aanval zouden
kunnen vinden maar dat Frankrijk zijn
koloniaal belang zou verdedigen tegen
eiken aanval.
Op Vrijdag 6 Juni jl. hield Generaal
Dentz nog een toespraak tot zijn troe
pen in Syrië waarin hij eveneens ont
kende dat zich Duitsche troepen in Syrië
bevonden, dat de geruchten hierover leu
gens waren. Verder zette hij uiteen
waarom Frankrijk een politiek van sa
menwerking met Duitschland heeft in
geleid, dat Frankrijk al zijn bezittingen
zal verdedigen en dat diensvolgens des
noods ook Syrië tegen een aanval zou
verdedigd worden. Ten slotte verwees hij
al zijn soldaten naar hun post.
Zondag is de spanning tot ontknooping
gekomen met een Britschen aanval op
Syrië. Onder de bewering dat Syrië door
Duitsche troepen zeu worden bezet zijn
Zondag morgen te 2 uur Britsehe troe
pen cn strijdkrachten van de Gaulle het
land binnengerukt. Deze aanval werd in
gezet door vijf kolonnes, een in de rich
ting van Beiroeth, een tweede rukt naar
Damascus, een andere trekt door de woes
tijn van uit Transjordanië, wijl nog een
andere oprukt van uit Irak en den loop
van den Euphraat volgt,
De eerste Fransche legerberichten om
trent dezen nieuwen strijd kunnen als
volgt samengevat worden
Zondag 8 Juni. Britsehe troepen, die
de grens overschreden, kwamen in voe
ling met de Fransche voorposten, wijl een
Fransch vliegveld bij Damaskus bestookt
werd.
Maandag 9 Juni. De Franschen ver
dedigen zich overal schitterend. Drie
Britsehe vliegtuigen werden neergehaald
en een .aantal pantserwagens vernield.
Beiroeth en verscheidene vliegvelden wer-
i den gebombardeerd.
Maandagavond werd nog volgende be
kend gemaakt: De Franschen verdedigen
meter voor meter en brachten de Britten
aanzienlijke verliezen toe, o.m. aan pant
serwagens. Britsehe troepen werden over
de Litoni-rivier teruggeslagen. Op zee
werd een Britsehe destroyer zwaar be- c,.
^rit^en Zj° I zich zwart afteekenen in de verte, is het
hebben troepen aan land te zetten bij - ’-x
Beiroeth, wat volkomen mislukte.
Einsdag 19 Juni. De Franschen hou
den overal stand. Op 43 km. van Beiroeth
had een zwaar artillerlegsvecht plaats,
waardoor verscheidene dorpen verwoest
werden.
Dinsdag 10 Juni. De Fransche gar
nizoenen van Kuneitra en Cheik Meskin,
na hun opdracht vervuld te hebben, trok
ken zich terug. Op de linie Merdsch-
Ajoum werden de Britten tegengehouden.
Aan de kust werd de Fransche weerstand
pTORT 19,50 FR. f
H op postcheckrekening 155 70 van f,
A V. Sansen-Vanneste, Poperinge, en ij
3 ons blad zal U voor het overige S
J van het jaar telken Zaterdag per g
I post tehuis besteld worden. p
IVOOR DUITSCHLAND
Jkost een Abonnement tot Nieuwjaar g
De ontdekking van het Kempische
steenkoolbekkén in het begin van deze
eeuw en de geleidelijke uitbating ervan
sedert den wereldoorlog, zullen wellicht
meer dan de politieke emancipatie
de Vlamingen bijdragen om de rollen om
ts keeren.
Terwijl de Waalsche koolmijnen stil
aan uitgeput geraken, biedt het Kem
pische bekken nog arbeid en kolen voor
honderden jaren. De Waalsche steenkool
reserve wordt geschat op ongeveer ander
half milliard ton. Die van het Vlaamsche
bekken op meer dan twaalf milliard ton.
Nauwelijks twintig jaar nadat de eerste
steenkolen in het Noorden opgedolven
werden, zien we in de onmiddellijke om
geving van de mijnen de talrijke schcor-
stcenen verrijzen van de nijverheden die
door het zwarte goud aangelol t werden.
En dat is nog maar een begin. De stijging
van de productie zal een steeds intensere
industrialisatie meebrengen. Het Kem
pische bekken bezit daarenboven voordee
len die de Waalsche bekkens nooit ge
kend hebben; de voordeelige ligging vlak
bij de haven van Antwerpen, waarmee
het verbonden is door verschillende ka-
iialen, vooral het Albertkanaal en in niet
de minste mate de overvloed van arbeids
krachten ter plaatse, terwijl de Waalsche
industrie deze eerst ten deele uit het
Vlaamsche land heeft moeten aanlokken.
g De Fransche troepen in Syrië
g bieden krachtigen weerstand, g
g Strijdkrachten van dn Gauüe g
steunen deze actie.
«o»-
19° LANDDAG VAN DEN
VLAAMSCHEN TOERISTEN
BOND TE ANTWERPEN
Te Antwerpen ging Zondag jl. in dé
Kon. Vlaamsche Opera de 19’ Landdag
van den Vlaamschen Toeristenbond door,
onder een groote belangstelling.
Na het uitvoeren van liederen en een
inleidend woord van Prof. Leurs, werd
het algemeen verslag over de werking der
laatste twee jaren uitgebracht, waarna
een feestrede uitgesproken werd door
E. H. Cyriel Verschaeve, welke sprak over
Toerisme ën Kuituur
De redenaar zegde o. m.:
Zoo dikwijls men op reis gaat onder
ds meesterwerken van God, het wonder
van de natuur en het wonder van de
kunst, gaat men tot den mensch en leert
zich zelve kennen. De Vlaming die op reis
gaat zal de liefde tot zijn eigen land voe
len groeien. Het is in andere landen dat
men de schoonheid van het eigen land
leert zien. Het is in de groote kunstver
zamelingen van elders dat de Vlaming
leert begrijpen wat zijn eigen meesters
waard zijn. Om zonder einde trots te wor
den over Vlaanderen moet men naar den
vreemde reizen. Men ontdekt in dsn
vreemde de wereldheerschappij van
Vlaanderen. De Vlaamsche meesterwer
ken zijn overal verspreid. De groote voor
vaderen hebben in al de groote steden
voor den Vlaming de eereplaats veroverd.
Daar klinkt de naam van Vlaming zooals
i hij hier nooit klinkt. Wees daarom op reis
ZESTIEN LUIKEN AARS GE- altijd Vlaming en wil nooit iets minder
STRAFT WEGENS HET DRUKl zijSe”vergadering werd met
i Leeuwgesloten.
--
In het Kon. Cirkus te Brussel had
Leon Degrelle, leider der Rex-beweging,
-«o»-
ZESTIEN LUIKENAARS GE- altijd^viaming
'"TE> /I IT'T’ U/rr’PMC’ UTDHD T^T>T7T.r^ ZÜn
Voor hst Duitsch militair gerechtshof
verschenen 17 inwoners van Luik, onder
hun dwaze kliënteel! Ik betichting van het drukken en versprei-
- 4, tóen van vlugschriften, welke verboden
pa- Verscheidene hunner waren, in dienst
i
W WW*»
