Met
GOUD of ARBEID?
onze
Jan VAN EYCK,
Boeren
langs nieuwe wegen...
DE OORLOGSTOESTAND
Door het veroveren won Schlysselburg
is Leningrad volledig omsingeld
Britsche &Canadeesche troepen ontscheept op Spitsbergen
1
dscr AmerHttmnsclie aangevtslien
>38’ JAAR. - Nr 37.
WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN
VERSCHIJNT WEKELIJKS.
VIJF EEUWEN GELEDEN...
de geniale Schilder
DE STRIJD IN HET WESTEN
LICHTDEMPING
LENINGRAD OMSINGELD
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
OP HET
DUITSCH-RUSSISCH FRONT
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1941
I «DE POPERINGENAAR
fe Uitgever: i
5 fr.
2 fr.
3fr.
IN TWEE JAAR WERDEN
3.853 DUITSCHE BURGERS
GEDOOD EN 9.455 ANDERE
GEKWETST DOOR DE R.A.F.
A
EEN EN ANDER
DE MISLUKKING
VAN HET BRITSCH
NON-STOP-OFFENSIEF
STIJGENDE ONRUST
IN TURKIJE
IB3!E33S£Ea2B55aH!08®SBHSBH3SSE3S«nE3ES0BBBBE®E3BBBBaaaBH5as
A
r d’PU»- meer»
ENKELE BERICHTEN
UIT FRANKRIJK
eEBlBMBmBBBBESaBBBBaMBBfllSBSEaSBSBBSSBBBBBBBBBaaBaBBBa
KRIBBEN VOOR KINDEREN VAN V7ERKENDE VROUWEN
VERDUISTEREN IS PLICHT!
STORT 11,20 FR.
20 FRANK.
STALIN BEZORGD
OVER DEN TOESTAND
DER SOVJETS
MEER DAN 41.900 PERSO
NEN GEDOOD IN ENGELAND
WEGENS
BOMBARDEMENTEN
Leningrad en Moskou zwaar gebombardeerd - In de twee eerste oorlog
varen verloor de Britsche handelsvloot meer dan dertien millioen ton
aan scheepsruimte Zware luchtaanvallen op het Suez-Kanaal
DE STRIJD IN AFRIKA
DUITSCHE DUIKBOOT DOOR
AMERIKAANSCHE TORPEDO
JAGER AANGEVALLEN
BRITSCHE EN CANADEESCHE
TROEPEN GELAND IN SPITS
BERGEN
DE NFEBDOKUD
TARIEF VOOR BERICHTEN:
EEH
POLITIEK EN ECONOME.
«A
STRIJD OM DE MACHT.
EEN BOTSING VAN MACHTEN.
Uit Sofia wordt gemeld dat aan
Generaal Dentz bevindt zich cp de
loop dei- laatste week leed de
'Kuptschino
Uaarip
Kleine berichten
Aankondigingen p. r.
In Stadsnieuws p. r.
In twee jaar tijds verloor de Brit-
sche handelsvloot meer dan 13 mil"
lioen ton scheepsruimte.
Zware Duitsche luchtaanvallen
op Noprd-Afrika.
Amerikaansch schip gekelderd
in de Roode Zee.
m welke door de Bremse
werden, gered.
daarenboven
goederen
onder
20.03
20.01
19.58
19.56
19.54
19.51
19.49
het
uit
Zaterdag
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
K Sansen-Vanneste, Poperm^e. I
8 Telefoon Nr 9. Poetch. N' 155.70.
Rcuwberichten 10 fr.
Tc herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en 1
moeten tegen den Woensdag avond’
ingezonden worden. Kleine be- I
richten tegen den Donderdag noen. J
dat er jeugdige en ijverige volksren zijn*
die den landbouw weten te achten en lief
te hebben, die weten wat bierenis en
die «boeren» kunnen, volkeren waar de
hoer vooraan mag staan, niet aan del belangrijke zaak
spits hij is geen leider muar op een
plaats van eer welke hem billijk toekomt.
In deze gewis geweldige tijden die we
thans doormaken, zijn de oogen van veel
stedelingen, nijveraars, handelaars enz.
over de verhevenheid en het levensnut
van het boerenbedrijf opengegaan. Het
refrein klinkt algemeen: terug naar moe
der aarde, terug naar 't gezonde landelij
ke leven! En in dorpen en steden, zelfs
groots steden, ziet men de hoveniers als
paddestoelen uit den grond rijzen! Voor-
oih die bedreiging te breken en ze heeft
heel andere middelen gebruikt als in het
Westen. Ze heeft de Russische legers niet
voor zich uitgedreven, maar ze heeft ge
tracht ze tegen te houden en ze te ver
nietigen met het fabelachtige krijgspo-
tentieel dat hen vergezelde.
Neen daar ligt het hem niet. Hoe zou
men dan de oorlog tusschen Rusland en
Duitschland moeten verklaren. Gaat het
hier ook tussehen arbeid en kapitaal?
Natuurlijk niet. Het is weer een politiek
machtsprobleem. Het bolsjevistische Rus
land streefde naar de macht over de we
reld. Het heeft gemeend, dat eens dat de
strijdenden in het Westen zouden uitge
bloed zijn, hst een gemakkelijke prooi
zou gevonden hebben, voor zijn verove-
ringskracht. De geweldigste oorlogsma
chine van alle tijden stond gereed om
Duitschland aan te vallen, toen Dnitsch-
land zelf het verrassende offensief inzet- 1
te om zijn bestaan voor de toekomst te
verzekeren. De Duitsche Weermacht heeft
wonderen van strategie moeten gebruiken
is tusschen goud en arbeid. En het is wel
zeer kenschetsend voor den invloed van
de sociaal-democratie bij onze arbeiders,
als de oude volgelingen thans naïef weg i
verklaren dat in een strijd tusschen ar
beid en kapitaal, de arbeid het niet kan
halen tegen het kapitaal.
DE STRIJD TEGEN RUSLAND.
ZON
op
7.13
7.15
7.17
7.18
7.20
7.21
7.23
III.
DE AVONTUREN VAN ZIJN WERKEN
O
Wanneer of waar ook de beslissing der
wapenen in den huldigen oorlog een
wereldoorlog? moge vallen, zeker is
het alreeds dat de gestalte der wereld en
het aangezicht van Europa, door wat zich
thans afspeelt, een geweldige wijziging
zullen ondergaan. De toestand van voor
heen keert, zonder groot-e veranderingen,
zeker niet terug. De nieuwbouw van de
maatschappij zal onvermijdelijk door een
hieuwen stijl geïnspireerd zijn... Het
ideaal dat essentieel het gemoed van den
modernen mensch heeft bekoord en hem
voortjaagt op nog ongebaande wegen, op
zoek naar maatschappij- en staatsher-
nieuwing, schijnt wel fundamenteel dit
te zijn: SOCIALE 1
de
nag t,
luiten, en moet de verduis-
even nauwgezet zijn al;
meestal zoo uiterst werkzame menschen
als boeren dat gewoonlijk zijn, nu eens
de kans krijgen «om zich e rechten»,
op ’n eerlijke wijze! Want ook niet altijd
was ’t kermis bij hen, en hebben zij dik
wijls «dag en nachtmoeten arbeiden,
moeten wroetenom toch maar bitter
weinig te verdienen, ivfei recftt hoorden
wij onze boeren dikwijls klagen: er denkt
niemand aan ons, er bekommert zich nie
mand om ons.
Wellicht kan die verklaring niet zoo
gemakkelijk ingeroepen worden voor de
andere zijde van het front. En nochtans
het Britsche Imperium is geen eenvoudig
economisch begrip. Het is een politieke
wezenheid. Men staart zich weleens blind
op de leiders van dat Imperium, dia
meestal groote lords en industriebonzen
zijn, maar al verdedigen zij weliswaar;
soms hun eigen belangen, er ligt toch één]
enkele politieke lijn in de gedraging van
deze leiders. Het doel blijft toch het be
houd van het Engelsch Imperium.
De oorlog van thans is een politieke
oorlog. Het is da strijd tusschen een
krachtig volk dat men heeft willen klein
houden, en een machtig volk dat i—
De oorlog die thans reeds twee jaar
duurt is geen gewone oorlog voor het be
houd of de verovering van grondgebied.
Zeker speelt dit element wel een rol. maar
uit honderden bijzonderheden, blijkt dat
de motieven die aan de basis van den
strijd liggen elders dienen gezocht.
Tot zijn eenvormigste vorm herleid,
wordt de oorlog geteekend als een strijd
tusschen goud en arbeid of tusschen ka
pitaal en arbeid. Daar ligt ongeveer de
kern van een deelaspect, niet van het we
zen zelf van het vraagstuk. Gewoonlijk
zijn alle verklaringen te simplistisch. Het
geheel is te kompleks en men is gedwon
gen te vereenvoudigen. Men verklaart el
te gemakkelijk een oorlog van economisch
standpunt, wellicht omdat de economie
zoo ’n belangrijke rol speelt in het leven
der volkeren. 'RtP'’T>lijk men alles
van een POLITIEK STANDPUNT ver
klaren. de economie is steeds een secun
daire factor.
Duitschland is te Versailles getroffen
geworden hoofdzakelijk in zijn economie,
niet zoozeer om de economie zelf, maar
wel omdat de mannen van de conferentie
lan^s de economie om, de macht van het
Duitsche volk hebben willen breken.
Als Adolf Hitler nu zijn volk opnieuw!
tot macht heeft gebracht dan heeft hiffl
zich juist hiervoor bediend van de econo4
mie, maar die economie is tenslotte niet.'i
anders dan een stelsel van middelen dia*
ten dienste gesteld worden voor de groote1
politieke doeleinden, die in het begrip
VOLK samenloopsn.
eigenbelang weten te onderschikken aan
het algemeen welzijn. Zoo wij erin geluk
ken ons economisch leven in eigen handen
te behouden, en, in de eerste plaats, de
k onzer voedselvoorzie
ning, dan zullen wij tevens bewijzen tot
wat wij bekwaam zijn, en zullen wij, in
hooge mate, het onze bijgedragen hebben
voor het behoud van onze onafhankelijk
heid in de toekomst. Wie ziet niet in, dat
dit alles, in hooge mate, vooral van onze
landbouwers zal afhangen, die wij wen-
schen niet alleen hun eigene belangen te
zien behartigen, maar tevens wenschen
blijk te zien geven van plichtbesef en
verantwoordelijkheidsgevoel tegenover dê
gansche volksgemeenschap. P. v. D.
iciiuc vliegtuigen.
I Bij de vluchten bij
Britten van 4 tot 10 Se]
tuigen.
DE RECHTEN van onze boeren kun
nen wij met één woord samenvatten: een
menschwaardig bestaan. De Vlaamsche
boer is, God dank, in den grond recht
vaardig, eerlijk en sober: hij vraagt en
kel dit, maar dit: een menschwaardig be
staan, in verhouding tot zijn noesten ar
beid en zijn sociaal belang in de volksge
meenschap. Arbeid en nut geven den prijs
der zaken in een volksgemeenschap die
zin heeft voor sociale rechtvaardigheid
en nationale gebondenheid. Zeker, te
genwoordig staat de boer gansch vooraan,
als een gevolg van bijzondere omstandig
heden. De menschen, de stedelingen heb
ben hem thans zoo broodnoodig van
doen... de nood, inderdaad, leidt ons zoo
vaak naar vergeten vrienden. Maar ver
dient de boer niet TEN'ALLEN TIJDE
een der allereerste plaatsen in de volks
gemeenschap, gezien hij tenslotte toch
zorgt voor dit onmisbare: ons voedsel?
Daarbijals ’t goed gaat bij de boeren,
gaat ’t overal goedhoort men soms
zeggen. Goed gaanmoet hier bedui
den, dat de landbouwers de kans krijgen
om het volle productievermogen van den
bodem in werking te stellen, dat wil zeg
gen, het meest en het best mogelijke pro-
dukten voort te brengen, maar ook de
kans om een rechtvaardigen prijs te in
nen, overeenkomstig hun noesten vlijt en
zwaren arbeid. Dit is hun recht. Wat dit
recht betreft, de bescherming ervan ho
pen en verwachten thans onze landbou
wers vooral van de nationale corporatie
voor landbouw en voedselvoorziening
Maar zoo onze boeren beroep mogen
doen op hun recht van een waardige be
handeling volgens de sociale rechtvaar
digheid, hebben zij ook PLICHTEN van
volksverbondenheid en rechtvaardigheid
tegenover de gemeenschap. Hun edel be
roep van voeders.moeten zij zelf eerst
achten, dan zoo best mogelijk uitoefenen,
met b. v. de kans om het volle productie
vermogen van hun bodem in werking te
stellen, zoo goed mogelijk te benuttigen,
en aldus het meest en het best mogelijke
vruchten voort te brengen. Het zou vooral
niet mogen gebeuren dat, om wille van
deze uitzonderlijke oorlogstoestanden, een
gracht zou worden gegraven tusschen
stedelingen en boeren, omdat deze, in
den duik», prijzen zouden durven stellen
die alle mate te boven gaan, die geenzins
vastgesteld werden, of tenminste vlak
af onmenschelijk, oneerlijk en onrecht
vaardig zijn, die met een woord ver
geef ons deze schandelijke term vuige,
crimineele woekerzouden moeten hee-
ten. Vroeg of laat zou dit schandelijk ge
drag, op een hoogst jammerlijke manier,
op onze boeren zelf terugslaan.
Er is meer. Wij wenschen niet enkel
beroep te doen op het plichtbesef: wij
vragen tevens een beetje idealisme. Een
volk, een gemeenschap behouden slechts
dan hun eigen leven, wanneer, in moei-
een
alle
BELEEFDE EN STEVIGER GEORGA
NISEERDE VOLKSVFRBONDENHEID.
Deze beide groote waarheden, die ons
eenigzins verbazen door de nieuwigheid’
der ontdekking van een sociale toestand
die ons thans allernatuurlijkst en nood
zakelijk schijnt en dus immer had
moeten zijn, hoeven ook op een goede,
maar eigene manier door onze landbou
wers begrepen te worden en in praktijk
omgezet. Hiermeê bedoelen wij allereerst
dat onze boeren onschendbare RECHTEN
bezitten, én als mensch. én als volksge
noot, én als boer, maar tevens ook eigene
PLICHTEN.
Uit ofïicieele Engelsche bron werd ver
nomen dat de Duitsche vergeldingsaan-
vallen op Engeland den dood veroorzaakt
hebben van 41.900 personen, totnogtoe.
Dit is dus 10 maal meer dan het aantal
slachtoffers van de Britsche luchtaanval
len op Duitschland.
Uit Berlijn wordt gemeld dat het Brit
sche luchtwapen sedert 22 Juni tot 9 Sep
tember meer dan 1200 vliegtuigen verloor
en de Britten zelf de mislukking van hun
non-stop-offensiefhebben ingezien en
zij sinds enkele dagen hun aanvallen bij
dag op .de Kanaalkvsten stop hebben ge
zet. Ook bij de nachtelijke aanvallen op
Duitsche gebieden leden de Britten
zware verliezen aan vliegmachines.
De huidige oorlog is een botsiing van
machten en die machten worden gedra
gen door gedachten, die hun uitdrukking
vinden in bepaalde wereldbeschouwingen:
de liberaal-kapitalistische, de bols’evisti-
uwu sche en de nationaal-socialistische we-
niet j reldbeschouwins'. De gedachte is de motor
Naar de Belgische korrespondent van
een Brusselsch blad meldt, werden in
twee jaar tijds 3.853 Duitsche burgers
door de Engelsche vliegers gedood; 9.455
werden gekwetst. Deze verliezen werden
vooral gedurende het tweede oorlogsjaar
toecebracht door de R.A.F./
zeker ook wel een gevolg van de omstan
digheden. Mochten veel van die nieuwe
boerenermee voortdoen, ook na den
oorlog, nu ze de vreugde van de lekkere
vruchten en mooie bloemen zullen heb
ben teruggevonden.
Ja, er zijn gewis voor onze boeren
mooie dagen in aantocht... zoo zij zelf
ook maar willen, ’t is te zeggen zoo zij
buiten hun rechten, ook hun plichten van
nationale solidariteit, van volksgebonden-
heid zullen weten te behartigen. God
dank, de meesten en de zakelijksten on
der hen en onze Vlaamsche boeren zijn
RECHTVAARDIG- pakelijk zien wij met ’n echt natio-
TTETn"in hèt~kader van een INNIGER paal-soclaal besef en bewonderenswaar-
dige soepelheid zich aanpassen aan wel
licht onverwachte, voorzeker voor hen
onvoorziene feiten, en, met ’t volle besef
van hun sociale verplichtingen, hun
plaats innemen in de algeheele volksge
meenschap waarvan zij het eerste levens-
bestanddeel moeten uitmaken. We geven
toe dat niet allen ’t zoo goed begrijpen
en doen. Bij elke karavaan komen, hin-
kenooten achterna! Maar laten we die
achterna komen. Zeker is het dat in de
nieuwe orde der zaken de sociale positie
van onze landelijke bevolking, onder me
nig oogpunt, diep gewijzigd en in feite!
merkelijk verbeterd is; dit eenerzijds on-s
der den drang van nieuwe toestanden,
anderzijds onder den invloed van het
voorbeeld van andere landen.
kaarlp v.r.n <*c Russische stad Leningrad of Sint-Petersburg, en van de vesting
Kronstadt, gelegen op een eiland. Zo aalt men weet zijn de Duitsche en Fin-
>cóe troepen genaderd tot cp enkele tientallen km. van St-Petersburg, name
lijk langs boven in de KareÜsche landengte waar de Finnen de vroegere gren-
’sn heroverden, aan het Ladoga-meer waar de Duitsche troepen Schlusselburg
■tormenderband innamen en vein waar de omsingeling dan verder, naar onder,
’oltrokken wordt tot aan de Fmsche golf, gaande alover de »tad Luga en het
•gens voor
hieronder aangeduide
geen licht zichtbaar zijn
nauwgezet zijn als
Eer wij u wat nader over de zonder
linge reizen en belevenissen van Jan Van
Eyck’s werk willen spreken, moeten wij
u aantoonen, hoe het vooral vreemden
waren die het werk van Jan Van Eyck
naar waarde hebben geacht, zoodat men
in de Nederlanden zonder veel wroeging
veel van dit geniale oeuvre naar het bui
tenland zag trekken.
Wat zeiden de vreemden zooal?
De Italiaan Focio schrijft 14 jaar na
Jan’s dood: Joannes wordt aanzien als
de prins der schilders uit onze eeuw.
Santi noemt hem in 1485: De groote
Joannes (il gran Joannes) en citeert zijn
leerling Ruggero, Rogier van der Weyden.
Muenzer, een beroemd humanist en
natuurkundige, schrijft in 14S5 over de
Aanbidding van het Lamhet edele
retabel, door Joannes geschilderd, wiens
gelijke ter wereld niet gevonden wordt.
Lemaire spreekt over Johannes, den
koning der schilders, wiens volmaakt en
bekoorlijk werk nooit zal vergeten wor
den.
De grootste Duitsche schilder, Albrecht
Dürer, spreekt, bij een bezjek aan Vlaan
deren, in 1521, over de vele Brugsche ker
ken waar een overvloed van schilderijen
zijn, en waar ik Joannes gezien heb...
En over het Gentsche retabel, de Joan-
dat is een ongemeen koste-
knappe schilderij».
Spijts de weelde en de heerlijkheid van
zooveel schilderwerk in de Nederlanden,
.verbleekt Jan’s ster maar niet.
In 1560 schrijft Vaernewyck over Brug
ge en Hugo van der Goes, Rogier van der
Weyden en Hans Memlinc en boven al
Joannes van Eyck were
Tot cp heden, vi’f eeuwen na zijn dood,
blijft zijn werk de bewondering afdwin
gen van alwie eenigzins met kunst en
kunstontwikkeling is begaan.
En toch is veel van het werk in den
loop der eeuwen verloren gegaan, cf werd
deerlijk geschonden.
Dank zij de bijzondere zorg der Gent-
sche stede kon de Aanbidding van het
Lamnog zoo goed als gaaf behouden
blijven. Doch wat een beroerde geschie
denis heeft dit stuk achter den rug!
Jaren en jaren bleef hr; in Sint Jans-
kerk en lokte op de feestdagen, telkens
het gsopend en ten torn esield werd,
zooveel volk, dat Karei van Mander in
zijn Schilderboek den toeloop vergelijkt
met bieën en vliegen bij zomerdag, die
met gansche zwermen neergonzen op
een. vijver. Als belooning voor hun loyale! korfjes vol vijgen of druiven. Hoe hoog
- het in aller guns|. ston{i aangeschreven,
blijkt uit wat Vaernewyck schrijft in den
Uit Amsterdam wordt gemeld dat vol
gens een Reuterbericht Britsche en Ca-
nadeesciie troepen te Spitsbergen ont
scheepten. Naar verder blijkt werden de
aldaar verblijvende mijnwerkers met
hun familie naar Engeland overgebracht
om aldaar aan het werk te worden gesteld.
Door het Agentschap Afip wordt ge
meld dat de Canadeezen en de Britten na
hun landing op Spitsbergen, de aldaar
gelegen kolenmijnen onbruikbaar hebben
gemaakt en alle olie- en kolenopslag
plaatsen in brand hebben gestoken:
Dat de positie van den boerenstand
In onze Vlaamsche volksgemeenschap se
dert den historischen datum van 10 Mei
1940 reeds een anderen is dan voordien,
weten onze boeren, met hun nuchter en
zakelijk verstand, zoowel en wellicht wel
beter dan gelijk wie, gezien dit hunzelf
allereerst aanbelangt, en boeren over het
algemeen nogal goed weten waar hun be
langen liggen! Veel is veranderd, veel zal
veranderd blijven, of nog veranderen!
Gelukkiglijk mogen onze boeren het he
den en de toekomst voor hen als roos
kleurig beschouwen. Dat weten en dat
voelen zij. Er is geen concurrentie moge
lijk van wege het buitenland. Alles wordt
gemakkelijk verkocht, en aan een schoe
nen prijsHoelang zal ’t duren? In de
nieuwe maatschappijordening zal dat
blijven duren, in dien zin dat het boeren
bedrijf voortaan zal gewaardeerd en ge-
eerd worden, de boer zelf eerlijk en
rechtvaardig behandeld. Dat móet en dat
zal. Dit is recht. Niemand moet zóó ja-
loersch zijn dat vaak zoo deugdzame en
L. J.
kan gedoogen dat dat andere volk mede
zeggenschap zou hebben bij het beheer
van de rijkdommen dezer aard'. Het is
een strijd om de macht.
De middelen die beide tegenstrevers ge
bruiken, liggen voor een groot deel be
sloten in de economie. En als men die
middelen gaat beschouwen dan lijken die
wel uiteen loopend, en die aspecten die
bijzonder treffen worden cp den voor
grond gebracht. Zoo spreekt men van
goud aan de eene zijde, van arbeid aan
de andere zijde. In den volksmond heet
het dan dat de huidige ocrlog een strijd
Alle Medewerkers tiin verantwoordelijk
voor hun artikels.
twintig landen te betrekken, waarmeê het
tenslotte over veilige wegen en over korte
afstanden verbonden is binnen de perken J
van het Europeesche vasteland.
Engeland daarentegen moet met zijn
goud de ontbrekende goederen betrekken
over bedreigde oceanen, uit de meest ver
spreide deelen van de wereld.
Ook Rusland heeft goud en kapitaal en
arbeid, waarvan de samenwerking echter
zeer gebrekkig was. In den strijd tus
schen Rusland en Duitschland speelt
echter nog een andere factor een groote
rol, die tusschen Duitschland en Enge
land niet kan ingeroepen worden. Het is
de vraag van de meerderwaarde van het
eene ras op het andere, die vooral zijn
uitdrukking vindt in mindere of meerdere
heerschappij van den geest op de materie.
30/8/41. ROSKAM.
Let daarop, nu inzender het des
avonds rap verdonkert. Ge brengt
Uzelf en uw geburen in doodsgevaar.
Vanaf volgende uren mag er dus
geen licht meer naar buiten uitstra
len:
op postcheckrekening 155.70 van
V. Sansen-Vanneste, Poperinge, en
ons blad zal U voor het overige
van het jaar telken Zaterdag per
post tehuis besteld worden.
VOOR FRANKRIJK
VOOR DUITSCHLAND
kost een Abonnement tot Nieuwjaar
Uit New-York wordt gemeld dat Stalin
een onderhoud heeft gehad met de Brit-
schen ambassadeur te Moskou, den Heer
Cripps. Tijdens deze bijeenkomst zou
Staïih verklaard hebben dat» de toestand
van de Sovjet-Unie uiterst ernstig is en
zou hij er op aangedrongen hebben dat
Engeland en Amerika ten spoedigste mo
gelijk oorlogsmateriaal zouden moeten
leveren.
Generaal Dentz bevindt zich cp de nes-tafel:
terugreis uit Syrië, samen met een groote lijke, hoogst
aantal Fransche officieren en soldaterij Spijts dé v
Het eerste Fransche regiment vrij
willigers is naar het Oosterfront vertrok
ken.
De kunstschatten van den Jood Rot
schild werden in beslag genomen. V.
-Een politiek gerechtshof en Staats-’ 'Ji
’rechtbank zullen worden ingesteld om;
.vonnis uit te brengen tegen verantwoor-
:delijke politiekers en saboteurs. Een lijst
werd bekend gemaakt van elf welbekende
Fransche personaliteiten welke geïnter
neerd werden in een concentratiekamp,
daar hun bewegingsvrijheid .n het belang:
van de openbare veiligheid diende be
perkt.
Te Marseille werden verscheidene:
kommunistische spoorwegarbeiders ver
oordeeld tot zware straffen, o. m. tot 20:
jaar dwangarbeid, wegens kommunisti-?
sche drijverijen.
De bewoners van een Fransch dorp!
bij St-Omer hadden medegeholpen aan’
het opsporen van het lijk van een on
langs verongelukte Duitsche vlieger. Door;
hen werd het lijk ten slotte gevonden in'
houding zullen 10 krijgsgevangenen van
het dorp in vrijheid worden gesteld.
ASÖIWEMENT5PR1JS ’41:
1 Jaar in Belgie 36 fr.
3 Maanden 9 fr.
6 Maanden 18 fr.
1 Jaar in Frankrijk 65 fr.
On het front in het Oosten
heeft de strijd het meest heftig
gewoed in het gebied rond Le
ningrad. stad welke destijds den
naam droeg van St-Petersburg
en vroeger ook de hoofdstad van Rusland
is geweest.
De omsingelingsband rond Leningrad
werd volledig toegehaald door de verove
ring van de stad Schlusselburg, gelegen
j aan het Ladoga-meer, de.t dooi’ de Duit
sche troepen stormenderhand ingenomen
werd.
De Newa werd voordien over een breed
front bereikt.
Door do bezetting van Schlusselburg is
Leningrad van alle verbinding met het
verdere hinterland afgesneden. De Russi
sche vloot is eveneens velled!-» afgesnedeh
in de Finsch» golf, en valt Leningrad dan
bezit deze vloot geen enkele basis meer
en staat zij aan volledige verdelging bloot.
De zware slagen aan deze vloot toege
bracht hebben haar beteekenis daarbij
ook zeer verminderd.
Intusschen wordt de strijd om de stad
heftig o'ooraevoerd. De verdedigingsgordel
wordt steeds enger.
De Sovjet-maarschalk Vorochilow blijkt
voornemens de sted tot het uiterste te
verdedigen en zelfs de burgerbevolking
werd ter verdediging ongeroepen. Moest
de Soviet-bevelvoerder in dit voornemen
volharden, dan beteekent zulks de volle
dige vernieling van de stad bil de straat
gevechten welke alsdan zouden moeten
geleverd worden. De toestand van de stad
is hopeloos. En wat niet door de Duitsche
artillerie- en stnka’s wordt vernield, zal
dan nog door de bolsjewistische overhe
den aart de vlammen worden prijsgege
ven.
Leningrad is na Moskou, het belang
rijkste centrum der ijzer- en metaalin
dustrie, evenals der electro-technische en
chemische industrie en de helft van den
scheepsbouw van Rusland is aldaar ge
concentreerd. Het verlies ervan beteekent
dus een zeer zware slag voor de Sovjets.
Door de Duitsche luchtmacht werd de
•stad reeds een ganischen nacht gebom
bardeerd, wijl de Duitsche zware artille
rie eveneens de stad rs-eds bestookte.
Meer Noordwaarts wisten de Finnen de
stad Aunas te veroveren en cp te rukken
tot de rivier Swir, welke uitmondt in het
Ladoga-meer, en zijn oorsprong vindt in
het Ómega-meer.
Op de andere gedeelten va.i het front
werden de operaties door de Duitsche
troepen en dezes verbondenen met sukses
voortgezet. In het zuidelijk gedeelte van
het front zouden de Duitschers reeds ver
scheidene bruggenhoofden over den Dnje-
per veroverd hebben, alsmede de stad
Aliaschka, gelegen aan de monding van
dezen stroom.
Van het centraal front wordt gemeld
dat bij het suksesrijk afslaan- van Sovjet-
Russische tegenaanvallen ten Noord
oosten van Roslawl, meerdere duizenden
Solvjct-soldaten gevangen genomen wer
den en een zeer aanzienlijke oorlogsbuit
gemaakt. In den midden-sector werd o.m.
de 108" Sovjet-divisie omsingeld en uit-
gerosid, wijl de 293" divisie zelfde lot on
derging. In de streek van Briansk zouden
de Duitschers de Desno-rlvier overschre
den hebben.
Estland werd gezuiverd van de Sovjets.
In de Finsche gelf verloren de Sovjets
in totaal 65 koopvaardijschepen welke
met troepen en oorlogsmateriaal beladen
waren,- alsook 4 destroyers, 'j mijnvegers,
en rog talrijke andere schepen, wijl een
groot aantal schepen zwaar beschadigd
werden en een 60-tal brandend op het
water dreven in het aangelegd mijnen
veld.
Volgens berichten toegekomen uit
Odessa nemen vrouwen en kinderen ook
deel aan de verdediging der omsingelde
stad.
Moskou werd eveneens zwaar gebom
bardeerd van uit dc lucht.
Volgens berichten uit Stockholm werd
door de Britsche bladen de toestand van
het Sovjet-leger als zeer kritisch be
schouwd.
die het geweldige economische en oor-
logsapparaat doet werken en het is de
degelijkheid van deze motor, die zal be
slissen in den strijd.
We zeggen niet het goud 1 het halen
of de arbeid zal het halen. Kapitaal, goud
en arbeid zijn allemaal maar middelen,
die mekaar aanvullen. Wie het eene bezit
zonder het andere heeft niets, want kapi
taal is onvruchtbaar zonder arbeid en
arbeid is machteloos zonder de hulp van
het kapitaal. Natuurlijk moet men kapi
taal niet nemen in zijn beperkte en pre
rogative beteekenis van geldkapitaal.
Duitschland bezit kapitaal en arbeid net
zoo goed als Engeland. Het verschil, res-
pectievelijk de voorsprong van het eene
land op het andere berust in de harmo-
nische samenwerking van het eene en het
andere, door het streven oi het maxi-
mum uit beide tegelijk te halen.
DUITSCHLAND ZONDER GOUD.
Alleen heeft Duitschland geen goud,
terwijl Engeland dit wel bezit. Haar goud
is tenslotte maar een eenvoudig middel
om aanvoer van goederen uit het buiten
land te betalen en het is een middel dat
toch maar zeer beperkt is. Duitschland
koopt ook in het buitenland, maar zonder
goud. Het betaalt met de goederen van
zijn eigen productie.
Duitschland heeft
voordeel deze vreemde
Doch groote veranderingen zijn thans
Bangebroken, en het is voorzeker niet erg
moeilijk om nu reeds in te zien dat voor-
taan, doorheen gansch da nieuwe volks
gemeenschap, het beroep zelf van boer
het voorwerp zal zijn van meer waiardee-
ring en achting, als dat voordien jam
mer genoeg het geval was. Overigens,
hetzelfde zal gelden voor den arbeid over
't algemeen, voor den handenarbeid in
't bijzonaer. Het landbouwersgroep zal
meer en meer geschat en geëerd worden,
en zal ook aan de eer blijven. Zijn belang
en schoonheid, zijn onoverschatbaar le
vensnut in het kader eener innige volks-
verbonden-gemeenschap werden thans,
in deze schokkende periode, scherp inge
zien, ook reeds dooi' velen onder hen die
de welvaart van een volk zïj het dan
ook in België meenden best te moeten
binden aan goud of kapitaal, of uitslui-
telijk ofwel tenminste op een overdreven
manier aan handel en nijverheid, die
beide zeker niet te misprijzen rijn. Trou
wens, gezien de landbouw zelf, buiten de
louter voedingsstoffen die van primor-
dieel levensbelang zijn in een gesloten,
meer bewuste volksgemeenschap, ook
grondstoffen oplevert die dienen tot de
nijverheid, dient men nimmer uit het oog
te verliezen dat de landbouw zelf een
scheppende nijverheid mag genoemd
worden en bijgevolg in laatste instantie,
zelfs nog een bron kan worden van han-
delsleven. Met een woord, een goede
landbouw is een essentieel bestanddeel
voor de algeheele gezondheid van een
land. Dat hebben sommige andere landen,
vroeger en beter begrepen dan wij. Wie'
is niet reeds tot de ontdekking gekomen,' lijke omstandigheden,’ de" enkelingen'hun
de
Russisch-Turksche grenzen circa 300.000
Sovjet-soldaten werden geconcentreerd,
wat een stijgende onrust in Turkije heeft
teweeggebracht.
Van uit Berlijn wordt gemeld dat in
den Atlantischen Oceaan op 4 Septem
ber een Duitsche duikboot een Ameri-
kaanschen torpedojager ontmoette. De
duikboot werd door den torpedojager met
dieptebommen aangevallen èn loste
daarop 2 torpedo’s op den oorlogsbodem.
De Amerikaansche boot zette haar aan
vallen voort maar de duikboot werd niet
getroffen.
Te Berlijn doet men opmerken dat men
in Amerika doet doorgaan dat Duitsche
duikboot zou aangevallen hebben en dat
President Roosevelt aldus poogt inciden
ten uit te lokken om het Amerikaansche
volk in den oorlog' te drijven tegen
Duitschland.
verder verkocht te-~en 100.000 fr. Daarna
kwamen ze in het bezit van den Koning
van Pruisen, voor 400.000 dalers of ander
half millioen frank. Na oen oorlog 14-13
schonk Duitschland de ontbrekende lui
ken terug. Het stuk was weer gaaf, tot
voor enkele jaren de Rechtvaardige Rech
ters werden gestolen.
Er werd ernstig gedacht aan restaura
tie door een copie, als de oorlog 1940 uit
brak.
Vijf eeuwen beroerde geschiedenis... En
toch behoudt Vlaanderen steeds dit won
dere werk.
Moesten we de periculeuze avonturen
van alle gekende werken verhalen, dan
zou verder blijken hoe Jan Van Eyck’s
vrouw in 1808 door Peeter van Lede op
de vischmarkt were gevonden en gekocht
om het aan ’t Brugsche Stadsmuseum te
schenken; hoe het portret der Arnolfini’s
bij een barbier werd verkocht voor
100 gulden, om vervolgens over te gaan
in de handen van een Engelschen ge
neraal
De tijden, met hun wenteling van on
wetendheid en boosheid, zijn over al deze
schoonheden heengegaan.
En Goddank! nog is er heel wat
overgebleven en hangt in alle hoeken der
wereld het werk van onzen grooten schil
der. We zouden het kunnen betreuren dat
zooveel eigen schoon bij vreemden huist,
doch we kunnen ons troosten met de ge
dachte dat dit werk, hoe stil en zwijg
zaam ook in een museumhoek of in een
grafelijk salon, luid en onopphoudelijk
den roem van dit schildersvolk aan de
blonde Noordzee verkondigt, tot in de
verste gewesten der aarde.
Het miniatuurboek van Willem IV van
Beieren, gekend onder den naam Mi
niaturen van Turijn bleef ia den brand
ten jare 1904. Gelukkig waren ze kort
voordien gefotografeerd.
Te Londen hangen Tymotheus, de ge
leerde vriend van Arnolfini, de Man met
den Turban en cle Arnolfini’s. In Mel
bourne (Australië) zit Maria met het
Kind. Jan de Leeuw is naar Weenen ge
reisd en kanselier Rolin knielt in het
Louvre te Pariis. In de Eremitage te Le-
ninggrad vind je het jeugdwerk van Jan:
de Kruisiging en het Laatste Oordeel,
naast de Boodschap en de Vrouwen bij
het Graf te Richmond. Franciscus sloeg
den weg in naar zijn vaderland en rust
te Turijn. Zijn evenbeeld stak den oceaan
over naar Philadelphia.
In Vlaanderen kleef de Aanbidding van
’t Lam, het kunststuk van Gent. TetBrug
ge zijn de Madonna van Joris Van der
Paelen en het Portret van Jan’s Vrouw,
de rijkste en waardigste stukken van het
Stadsmuseum, terwijl Antwerpen roemt
op twee kleinooden: Sinte Barbara en
het Lieve Vrouwke bij de Fontein.
Dit werk moge nog eeuwen den roem
van Jan Van Eyck verkonden, van zijn
volk dat een schildersvolk is, en van zijn
land, dat hij in leven en werd zoo trouw
diende, en zoo getrouw bleef.
Want spijts alles was hij de Vlaamsche 1
Jan Van Eyck, V.’aamsch in ziel en zin,
in geur en kleur, in ieder détail, in ieder
beeld.
Zijn werk is en blijft daarom
Vlaamsen stun familietrots van
eeuwen.
In Duitschland moeten de vre wen die werkzaam zijn zich niet om hun hinde-
ren binst hun afwezigheid b_ emmeren. Ze vertrouwen hun kinderkes toe aan
ultra-modern ingerichte kinderkribben waar de kleinen van da beste zorgen ge
nieten, zoodat in tegenstelling met de oorlog ’14-’18, de gczondheidstoestaijl
der jeugd zich op even hoog peil houdt.
In den loop dezer laatste dagen heeft
het Duitsche luchtwapen zware luchtaan
vallen uitgevoerd in Noord-Afrika, bij
zonderlijk op het Suez-kanani. Talrijke
schepen werden gekelderd bij deze aan
vallen. Zoo werden van 5 tot 10 Septem
ber opvolgenlijk 8.300. 14.000, 7,000 en
25.000 ton scheepsruimte tot zinken ge
bracht wijl verscheidene andere schepen
zwaar beschadigd wérden.
Naar verluidt werd ook een Ameri-
kaanseh schip gekelderd in cl Roode Zee,
door de actie dér Duitsche vliegtuigen.
De strijd in Noord-Afrika werd verder
gekenmerkt door levendige bedrijvigheid
der artillerie bij Tobroek en dooi’ weder-
zijdsche luchtaanvallen, eenerzijds cp
Tobroek Sidi-Barrani. Marsa-Matroek,
La Valetta, Miccaba, Glaraboeb, en an
derzijds on Benghasi, Tripolis, Earce,
Derna, Catania, Crotone. Palermo, Gon-
dar. Te Palermo vielen 27 dooden en 58
gewonden te betreuren.
Te Tripoli, Barca en Gondar werden
ziekenhuizen getroffen en vielen verschei
dene slachtoffers.
Bij een luchtgevecht boven Malta
werden 23 Britsche vliegtuigen neerge
schoten.
De Italiaansche stoomboot Esperia
werd gekelderd, door een Britsche duik
boot.
Spaanschen tijd (1560):
In Sinte Jaens keereke es een autaertafele
Lte ziene,
so constlich van ingiene, pictorale prac-
[tijke
so dat in gheheel Europa, om de waerheyt
[te bediene
nauwelic en es te vinden eenen deer-
[ghelycke.
Toen Filips de Goede in 1458 zijn
Plechtige Inkomst te Gent hield, vrerd
het middenpaneel levend voorgesteld.
Filips II, die er niet in slaagde, om
het retabel naar Spanje to brengen, liet
er een zeer trouwe copie van maken door
Michiel Coxie.
In 1578 wilden sommige Calvinisten
het geheele stuk ten geschenke geven aan
de zeer protestantrche koningin Elisabeth
van Engeland. Gelukkig kon Messire van
Lovendeghem zoo’n schelmstuk nog tij
dig beletten.
In 1781 kwam Keizer Jozef II van
Weenen naar Gent en was ten zeerste
geërgerd over de naaktfiguren van Adam
en Eva. Ze werden op staanden voet ver
bannen, nu niet uit het Aardsch Paradijs,
doch uit Sint Baafskerk... naar den sa-
cristijzolder.
In 1794 laadden de Franschen van
Eyck’s Lam op en de overheid kon alleen'
de losse zijluiken vrijwaren van een bal
lingschap, die tot in 1815 duurde. Nu
moest nog het ergste gebeuren: de zes
luiken werden verkocht aan een Hollar-
;en het schappelijk
;r. per luik, op voor
waarde dat ze binnen 24 uur geleverd
werden! Een klacht bij ’t gerecht, door
enkele verontwaardigde oudheidskundigen,
mocht niet baten. De luiken waren reeds
Een bericht uit Berlijn maakt melding
van het feit dat in den loop van de
maand Augustus jl. door het Duitsche
luchtwapen en zeestrijdkrachten, in to
taal 537.200 ton scheepsruimte van de
Britsche handelsvloot tot zinken werd
gebracht, wat het totale cijfer der gekel
derde scheepsurimte van de Britsche
handelsvloot, voor <ie twee eerste oorlogs
jaren tot 13.088.283 ton bracht. Hierbij
zijn de aanzienlijke verliezen niet gere
kend welke p-eleden werden door het va
ren op mijnen.
In den lc:._ 1
Britsche handelsvloot nieuwe zware ver
liezen in den Atlantischen Oceaan, na
melijk van 4 tot 10 September jl. opvol-
genlijk 10.000, 3.000, en een monitor, 3.000,
25.500, 21.500 ton.
Het Duitsche artillerie-schoolschip, de
Bremsevan 1.400 ton, werd in de
Noorderlijke Noorsche wateren tot zinken
gebracht door Britsche oorlogsschepen.
Een groot deel der bemanning werd gered
en door het optreden van dit schip kon
den de schepei
geconvoieerd Wcivicn, gctcu.
Het Duitsche luchtwapen zette haar
aanvallen tegen Engeland voort, o. m.
door aanvallen op havens, spoorwegin-
stallatiés. vliegvelden, militaire installaties
aan de Tyne en de Humber, en de haven
werken van Great-Yarmouth, zulks met
groot sukses.
Britsche bommenwerpers voerden even-
eens aanvallen uit op Duitsche plaatsen,
o. m. op Berlijn en Kassei, waar woon
wijken getroffen werden en enkele bur
gers gedood of gewond. De Britten wilden
den aanval op Berlijn, uitgevoerd in den
nacht van 7 op 8 September, doen door
gaan als een vergelding van den aanval
op Londen op 7 September 1940. Alleen
de burgerbevolking werd getroffen en 19
der Britsche bommenwerpers werden
neergebaald, ’t zij 18 van de aanval
lende vliegtuigen.
dag verloren de
:ptember 35 vlieg-
Een eerste Ameiukaansch petroleum-
schip is toegekomen te ^Vladivostok.
De zoon van den gewezen Belgischen
Minister Guit is eveneens omgekomen bij
een vliegtuigongeval waarvan reeds spra
ke in ons vorig nummer.
De Hr Miron Taylor, vertegenwoor
diger van President Roosevelt bij het
Vatikaan, is te Lissabon toegekomen. Na
derhand werd gemeld dat hij te Barcelo
na de Amerikaansche vertegenwoordiger
bij ds Fransche Regeering, Admiraal
Leahy, ontmoette.
Het Fransch schip Normandië de
groote paketboot, werd door de Ameri
kaansche overheden in beslag genomen, der uit Brussel tegi
Uit Sofia wordt gemeld dat Londen sommetje van 1.000 fr
en Moskou doortocht door Aignamstan
zouden eischen.
De Duitsche gezant Dr Clodius is
naar Turkije afgereisd.
In een rede verklaarde de Britsche
premier Churchill dat Britsch-Ameri-
kaansche hulp dringend noodzakelijk is
voor de Sovjet-Unie.
In Iran zouden de Sovjets in de door:
hen bezette gebieden, een echte terreur I
uitoefenen.
Alle Japansche staatsburgers zullen]
het Britsch Imperium verlaten.
Iran heeft, naar verluidt, de Britsche
en Russische voorwaarden aanvaard. De
Sovjets zouden een gedeelte van Iran be
zetten en de Britten een ander gedeelte
waarin de petroleumvelden van Iran ge
legen zijn. De Britten zouden een volledi
ge kontrool over deze velden hebben ge-
eischt. Het centraal gedeeltö van Iran
zou vrij blijven.
13 Sept.:
14 Sept.:
15 Sept.:
16 Sept.:
17 Sept.:
Donderdag 18 Sept.:
Vrijdag 19 Sept.
Ook ’s morgens vóór zonsopgang,
volgens de hieronder aai
uren, ma;
naar bul.
tering
’s avonds.
licna
JMelMja
CrdsMsnlt
