De Goê Weke I
De Week
Land
<e>o
I
i
in ons
DE OORLOGSTOESTAND
i
i
I
Het Transportprobleem
De Groote Oceaan
of Stille Zuidzee
FRONT
liil
r'
JAPANS
V
cft
In den Atlantischen Oceaan eh in de Middellandsche Zee
worden zware verliezen toegebracht
aan de Angelsaksische Oorlogs- en Handelsvloot
OW.
'W’
COLOMBO
(AUSTRAM6NV,
WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN
ZATERDAG 28 MAART 1942.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS.
Op het Oostfront worden steeds alle Sovjet-aanvallen afgeslagen
PESTEPIDEMIE IN TSCHUNG-KING CHINA
18 PERSONEN WEGENS KOM-
MUNISTISCHE BEDRIJVIGHEID
VEROORDEELD
IN FRANSCH-VLAANDEREN
39’ JAAR. - Nr 13. - UITGAVE
DE POPERINGENAAR
DE STRIJD IN HET WESTEN
EN ATLANTISCHEN OCEAAN
DE STRIJD
IN NOORD-AFRIKA
EN MIDDELLANDSCHE ZEE
DE AANGROEI VAN DE TRANSPORT-
DE STRIJD OP HET
DUiTSCH-RUSSISCH FRONT
DE STRIJD
IN HET VERRE OOSTEN
STORT 27,30 FR.
59 FRANK BELGISCH GELD,
Op Nieuw-Guinea rukken de Japanners op naar Port-Moresby
AUSTRALISCHE STEDEN GEBOMBARDEERD
PORT DARWIN HERHAALDE MALEN GEECMBARDEERD
In twee maanden tijd verloren de Britten en de Sovjets 1916 vliegtuiger
Aankondigingen
I Tooneel Vergadering
UI
Palau *AroliNE.H
Of
SIl
pan
MIDDELEN.
irpunt,
II
15 fr.
2 /r.
3 fr.
is OOSTUITGAVE
is WESTUITGAVE
s
(Zie vervolg op 2e blad.)
CSEEE2iHa:SEïS5S3£BHElHE2B3SEa3iiai!:saa«BaaaEa33033HEfflE3a£3Hiaa
De Groote Gcc-an was in de oudheid
niet gekend. Grieken en Romeinen ver
noemen hem niet. Maar Marco-Polo die
in de XIII» eeuw in China vertoefde keer
de langs desen Oceaan naar huis terug.
De Portugeezen, zij eerst, drongen in
de eerste jaren van de XVI1- eeuw tot in
de Soenda-Eilanden en Molukken door,
bereikten in 1517 Kanton en in 1520 Pe
king. In 1557 werd door hen Macao, te
genover de Chineesche kust, bezet.
De Spanjaard Balbca liet vanaf de Pa-
nameesche hoogten in 1513 zijn blik va
ren over deze watermassa en nam er met
een theatraal en belachelijk armgezwaai
bezit van in naam van den Koning yan
Spanje.
Magellaan was hij mogelijk Groot-
Jans van Gent in .dienst van Karel V
eigende zich de eer toe het eerst dwars
door deze watermassa te zeilen. Komende
uit de Straat van Magellaan, ten Zuiden
van Zuid-Amerika, stevende hij langs de
kust van Chili tot aan Santiago en richt
te dan het roer naar het Westen. "Weken
lang vaarde hij, gestuwd door den zach-
ten passaatwind, door een kalme, stor-
menlooze zee en noemde haar daarom
Stille Zuidzee. In Maart 1521 landde hij
aan op de Marianen en in April van het
zelfde jaar op de Philinpijnen. Daar werd
hij in een gevecht met de inboorlingen
gedood, maar zijn 2n stuurman El-Cano
zette met het overblijvende schip Vic
toria den tocht voort en bereikte door
heen Indischen- en Atlantischen Oceaan
de Portugeesche kusten. In 1642 bezocht
Tasman heel het Zuidelijk gedeelte. Tij
dens de XVIII» eeuw werd deze wereldzee
In alle richtingen doorpeild en doorzocht,
o.a. door Bering, Anson, Byron, Bour-
gainville, Cook, Furneaux. Marchand,
Vancouver en La Pérouse. De meest ver
dienstelijke is Cook, die in 1779 op het
eiland Hawaï door de inboorlingen werd
gedood.
In.de XIX« eeuw werd de Groote Oce
aan nog verkend door d’Entrecasteaux,
Louis de Freycinet, Krusenstern en Du
pe rrey.
Uitgever
J Sansen-Vanneste, Poperin-e.
^Telefoon Nr 9. Postch. Nr 155.70.
A.an de Oostkust van Amerika hebben
Duitsche duikbooten nieuwe zware ver
liezen toegebracht aan de Angelsaksische
handelsvloot. Ook voor West-Afrika, in
den Atlantischen Oceaan, opereerden
Duitsche duikbooten met sukses. Zoo
meldde Berlijn op 21 Maart dat aldus zes
vrachtschepen van samem 35.000 ton als
mede een kustwachter der Amerikaan-
sche marine gekelderd werden, en op 24
Maart dat 13 andere schepen van samen
80.000 ton, waaronder 7 groote tanksche
pen, tot zinken werden gebracht, wijl nog
andere schepen beschadigd werden.
In Engelsche wateren werden daarbij
door Duitsche vliegtuigen drie boeten, van
6.000, 4.000 en 3.000 ton gekelderd, wijl
andere getroffen werden. Duitsche vlieg
tuigen bestookten oorlogsdoeleinden in
Engeland o. m. de havensteden Dover en
Portland. Overdag werd eveneens New-
haven aangevallen, alsmede portland en
Weymouth.
Van 10 tot 19 Maart verloren de Britten
62 vliegtuigen, zoo in het Westen als in
de Middellandsche Zee, wijl slechts 16
Duitsche verloren gingen.
Uit Berlijn wordt verder gemeld dat
sedert het begin van den oorlog in totaal
16.100.863 brutto register ton scheeps-
ruimte gekelderd werd door Duitsche
actie. Hiermede wordt het totaal der in
den wereldoorlog gekelderde scheeps-
ruimte overschreden.
--«o»--
In de Middellandsche Zee liep de Brit-
sche oorlogs- en handelsvloot eveneens
zware verliezen op in den loop dezer laat
ste dagen. Zoo werd o. m. een Eritsch
konvooi, dat Malta poogde te bereiken,
aangevallen door Duitsche vliegtuigen en
De geweldige expansie van het econo
misch leven tijdens de 19’ eeuw is slechts
mogelijk geweest dank zij het feit dat de
transportmogelijkheden gelijken tred ge
houden hebben met den aangreei van de
productie, die de toepassing van de stoom
kracht en de aanwending van de machi
nes meegebracht hebben.
Hierbij zijn laadvermogen en snelheid
beslissende factoren geweest. De koorts
achtige bedrijvigheid, die vooral na de
zestiger jaren van de vorige eeuw, bij het
aanleggen van spoorwegen aan den dag
gelegd werd, beantwoordde aan een drin
gende behoefte naar groote vervoermege-
lijkheden. Meteen heeft zij steeds nieuwe
afzetgebieden geopend, maar anderzijds
weer de behoefte aan spoorwegmaterieel
en er de productie van geprikkeld. Het
'bouwen van steeds grootere schepen, heeft
de transport van enorme hoeveelheden
goéderen van een kontinent tot een an
der, tegen lage vrachtprijzen mogelijk ge
maakt.
Ook het transport met automobielen
heeft in de laatste jaren groote uitbrei
ding genomen, vooral op korte afstanden.
Het vervoer met vliegtuigen wordt vooral
aangewend voor goederen die een hooge
waarde op een kleine omvang verte
genwoordigen en waarbij snelheid ver-
eischt is.
Niet steeds zijn de vervoermiddelen
aangepast geworden aan de stijgende
vraag naar producten. In veel gevallen
heeft men spoorwegen aangelegd met het
cog op het ontsluiten van nieuwe gebie
den voor den handel. Aldus zijn de meeste
koloniale spoorwegen, met dit doel aan
gelegd geworden. Men noemt'ze daarom
penetratiewegen.
Niet zelden werden hierbij ook strate
gische doeleinden in overweging genomen.
TRANSPORT IN OORLOGSTIJD.
iangS de open zee.
leen de kinders van de meisjesschool met
maseur of met de zuster of juf
vrouw beurtelings een half uur de kerk
bezochten, trekken nu, bij straat of wijk,
de moederkes op, en onze boeren, boerin
nen en jonge boerinnekes blijven niet ten
achter.
’s Avonds is de kerk bomvol. Zie. dan
kropt het me in de keel als we met hon
derden het Tantum ergo laten dreu
nen in de kerk, wijl O. L. Heer, voorafge
gaan weerom door die lange, lange reke
mannen, naar de Sacristie wordt gedra
gen. Dan gevoelt ge daar zoo allemachtig
diep, dan wordt ge doorzinderd door die
eenige gedachte: voor mij, voor mij en
de heele menschheid heeft de Heer- dat
wonder, dat Heilig Sacrament ingesteld.
Gelukkig dat het eenmaal in het jaar
Witte Donderdag is. Hoe zou ’t wel gaan
als we niet door de kerk herinnerd wer
den aan dat gebeuren? Aardig toch hoe
we de kleine dingen, de beuzelarijen ont
houden en de groote, de waarlijk-groote
gebeurtenissen vergeten!... Och ja, mis
schien wel omdat die kleine dingen geen
verplichtingen meebrengen voor ons, geen
ware pak, geen vat hebben op ons per
soonlijk leven en van onzen t’wege geen
plicht van dankbaarheid meebrengen.
Leeft dat alles voor u?... Wat in de
kerk gebeurt!
Italiaansche lucht- en zeestrijdkrachten.
Het Duitsche legerbericht meldt dat al
leen deer Duitsche vliegtuigen 3 koop
vaardijschepen van dit transport, meten
de samen 13.900 ton, gekelderd werden,
wijl drie andere vrachtschepen, een krui
ser en een torpedojager zwaar getroffen
werden. Het Italiaansche legerbericht
deelt mede dat door de Italiaansche
strijdkrachten een kruiser, een andere
eenneid alsmede een schip van 10.600 ton
gekelderd werd wijl vier kruisers, drie
destroyers en drie stcomschspen bescha-
o’i^d werden. Een andere eenheid werd
door Italiaansche duikbooten gekelderd.
Van Italiaansche zijde kwamen drie tor-
pedovliegtuigen niet terug. Na een zeege
vecht in het Oostelijk gebied van de Mid
dellandsche Zee werden verders nog een
kruiser en een destroyer door torpedos
getroffen.
Een Italiaansche duikboot werd als ver
loren beschouwd. Anderzijds werden vier
Britsche duikbooten gekelderd.
Voor feolloem kelderde een Duitsche
duikboot een Britsche djstroyer.
Malta werd nogmaals zoo bij dag als
bij nacht op zware wijze van uit de lucht
bestookt. In de haven van La Valetta
werd een Britsche duikboot getroffen.
Zware schade werd op Malta bij deze
bombardementen aangericht.
Tobroek werd eveneens gebombardeerd.
Bij luchtgevechten werden talrijke Brit
sche vliegtuigen neergeschoten.
Naar Stefaniwerden sedert 11 Juli
1940, 57 vijandeliike duikbooten gekelderd.
-«o»-
Zoowel op het schiereiland van Kertsch
(Krim) als op het Donetzfront, hebben
de Sovjets nieuwe heftige aanvallen uit
gevoerd welke allen inet zware verliezen
voor de bolsjewisten afgeslagen werden.
In deze gebieden vochten Roemeensche
troepen samen -met de Duitsche eenheden.
Ook op de andere sectoren van het
front werden sterke afweergevechten ge
leverd. Ten Oosten van Charkov werden
oe bolsjewisten na zware verliezen gele
den te hebben eveneens teruggeworpen.
Een groote lokaliteit gelegen Zuid-Oost-
waarts van het Illmen-meer werd in mas
sa door de bolsjewisten aangevallen, die
gesteund werden door pantsers en artil
lerie. Waar zij erin slaagden door de
Duitsche steïllngen te'breken, werden zij
door tegenaanvallen teruggeworpen. Tij
dens de zeven weken dat deze gevechten
duurden werden 89 Sovjet-aanvallen af
geslagen en 33 tegenaanvallen met volle
suksés uitgevoerd, wijl voor de bedoelde
lokaliteit alleen 5557 Sovjets gedcod wer
den.
Leningrad werd zwaar bestookt door de
Duitsche artillerie.
Bij deze stad v _'len door een Duitsche
divisie niet min c. n 98 Sovjet-aanvallen
afgeslagen. Op het voorterrein van een
boschgebied verloren de bolsjewisten er
6 000 dooden.
Bij al deze vruchtelooze aanvallen lie
pen de Sovjets zware verliezen op. Aldus
verloren zij sedert 1 Januari 1800 tanks.
Hun verliezen aan vliegtuigen waren
eveneens zeer groot, zoo op een dag 62
voor 5 Duitsche. en van 13 tot 20 Maart
386 tégen 22 Duitsche toestellen.
In de haven van Sebastopol werd een
schip van 4.000 ton gekelderd en nadien
nog een ander van 5.000 ton, wijl een
Russische duikboot vernield en twee an
dere getroffen werden.
De Winter blijft intusschen aanhouden
in het Noorden. Nog worden temperatu
ren van 30 graden onder nul gemeten.
Een verslapping van deze koude blijkt
vooralsnog niet te verwachten en in het
Noorden zullen de temperaturen onder
het vriespunt blijven tot half April.
-<o»--
NIEUW-GUINEA. De Japansche
troepen rukken steeds verder op. Zij be
reikten reeds de zuidelijke kust. Het doel
blijkt Port Moresby te zijn. Een treffen
tusschen deze Japansche troepen en de
Australische afdeelingen had nog niet
plaats maar wordt spoedig verwacht in
het Markham-dal. Port Moresby blijkt
hierdoor zoowel van uit het Oosten als
van uit het Noorden bedreigd. De plaats
zelf kende herhaalde luchtbombardemen
ten.
Volgens United Press zouden de inboor
lingen, koppensnellers en kanibalen, een
wilSen vernietigingsoorlog hebben ingezet.
AUSTRALIË. Port Darwin, Broome,
Wyndham en Derby werden er gebom
bardeerd. In Australië zelf werden alle
vermakelijkheden geschorst, zelfs kinemas
en schouwburgen, gezien den ernst van
den toestand.
Naar een bericht uit Londen zullen
twintig goed uitgeruste divisies, alsmede
1.000 vliegtuigen en 50 duikbooten Austra
lië verdedigen.
De oorlog zelf heeft ons pas de volle
waarde van de vervoermiddelen les ren
beseffen. Eerst en vooral is het verveer
een van de bizenderste middelen van de
oorlogsvoering zelf. Als we maar even be
denken welke geweldige eischen aan de
Nachschubgesteld w’orden, voor de
millioenenlegers dist in Rusland strijden,
aan de afstanden die moeten afgelegd
worden door de Japansche, Engelsche en
Amerikaansche schepen cm de strijdende
troepen te verzorgen met voedingsmidde
len en munitie.
De moeilijkheden voor het vervoer met
schepen over zee heeft de transportmoge
lijkheden geweldig beperkt en daardoor
weer zijn respectievelijk de productiemo
gelijkheden niet ten volle benut.
Veel van de beperkingen die in som
mige landen van Europa opgelegd zijn
komen niet zoozeer voort wegens het ge
brek aan de noedige productiemiddelen
en grondstoffen, die wel in Europa vol
doende voorradig zijn, maar wel aan de
onvoldoende transportmiddelen.
Hoewel ons spoorwegnet en dat van ons
Europeesch vasteland zeer uitgebreid is,
hoewel we over vele en gemakkelijke bin
nenwateren beschikken, hoe verzorgd ook
ons straten en wegen zijn, toch kunnen
DE BEPERKING VAN HET TRAM
VERKEER ZAL OVER GANSCH HET
LAND UITGEBREID WORDEN
Gemeld is dat de Brusselsche Tram
wegen, met ingang van de volgende
maand, hun verKeer zullen beperken en
dat ook 200 vrije halten zouden verdwij
nen, dit om elektrischen stroom te spa
ren.
Naar verluidt worden dergelijke maat
regelen overwogen voor geheel het land.
De datum van toepassing is nog niet be
kend. Het publiek zal tijdig worden ge
waarschuwd over de wijze van toepassing.
ZIEKE KRIJGSGEVANGENEN
TOEGEKOMEN TE ANTWERPEN
Te Antwerpen zijn met een Roode-
Kruis trein opnieuw 388 Belgische krijgs
gevangenen uit Duitschland teruggekeerd.
Zij werden vrijgelaten cm gezondheids
redenen. Een zeer klein aantal der terug
keerenden moesten in een gasthuis wor
den opgenomen. De anderen konden on-
middeilijk naai- huis keeren.
Het Roode-Kruis hoopt eerlang nog
meerdere reizen te kunnen organiseeren
met het doel krijgsgevangenen terug naar
huis te brengen.
LOOP DER BEVOLKING
De Centrale Dienst voor de Statistiek
deelt mede
In Januari 1942 zijn 8.572 levende ge
boorten aangegeven, waarvan 4.328 jon
gens en 4.244 meisjes.
Gedurende hetzelfde tijdvak zijn 14.907
sterfgevallen geboekt, waarvan 8.312 man
nen en 6.594 vrouwen.
Er zijn 3.370 huwelijken gesloten; in
dezelfde maand is het aantal geboorten
met 1.43 verminderd, vergeleken met
Januari 1941 en dat van de sterfgevallen
met 21.63 t. h. toegenomen.
OPRICHTING VAN EEN
JODENVEREENIGING IN BELGIE
Bij besluit verschenen in het Staats
blad van 21 Maart j.l., wordt hier in Bel
gië esn Jodenvereeniging opgericht, dra
gende den naam van Jodenvereeniging
iri BelgieDeze vereeniging heeft tot
doel de Joden in Belgie als zoodanig te.
•groepeeren, in hun behoeften te helpen
voorzien, meer bepaaldelijk in zake uit
wijking; maatschappelijk hulpbetoon en
onderwijs.
Alle Joden met verblijfplaats in Belgie
moeten lid zijn dezer vereeniging.
AFDEELING OFFICIEREN
OUDSTRIJDERS BIJ V. O. S.
In den schoot van het verbond V.O.S.
werd overgegaan tot de oprichting van
een afdeeling ofïicieren-oudstrijders waar
van de artillerie-kommandant J, Eyck-
mans de leiding heeft.
VLAAMSCHE VRIJWILLIGERS
NAAR RUSLAND
Zaterdag voormiddag vertrok een nieu
we groep Vlaamsche vrijwilligers van uit
het middenstatiën te Antwerpen om het
SS. vrijwilligerslegioen Vlaanderen te
vervoegen. Vóór een paar weken reisde
een ander kontigent af.
VOORSTEL
TOT LOONSAANPASSING
Door de leiders van de Unie der Hand
en Geestesarbeiders werden stappen aan
gewend bij den generaal-gevolmachtigde
voor arbeidsreglementeering, ten einde
zijn aandacht te vestigen op den moei
lijken toestand waarin het werkende volk
verkeert en meteen het verzoek gericht
maatregelen te treffen om de arbeidsin-
komsten in zekere mate aan te passen.
In de mededeeling die hierover werd
verstrekt wordt erop gewezen dat de
Unie zeer goed de moeilijkheden welke
besloten liggen ten overstaan van .een
loonsaanpassing en het gevaar kent dat
besloten ligt in een wedloop tusschen loo-
nen en prijzen. Toch blijkt de Unie van
meening dat er mogelijkheid bestaat om
aan het arbeidende volk tegemoet te ko
men. (Zie vervolg 2’ bl.)
iBEIBBBBBBBBBBBBHaB'BBBBilOIBBaB
De speciale sektie van het Beroepshof
te Dowaai veroordeelde tijdens zijn laat
ste zitting, 18 personen wegens kommu-
mstisene aktiviteit.
Buiten de 42-jarige Leonie Degorgue,
zijn alle andere vei oordeelden jongelie
den tusschen 17 en 20 jaar.
De straffen loopen van 1 tot 4 jaar.
wij onmogelijk de scheepsvaart vervan-
Een eenvoudige vergelijking maakt zulks
heel duidelijk. Een schip van gemiddelde
grootte, nemen we van 4.000 ton, kan zoo
veel vervoeren als 400 spoorwagens, dat
is zooveel als 8 lange goederentreinen van
elk 50 wagens cf zooveel als 1.000 lastautes
met een gemiddeld laadvermogen van 4
ton. Binnenschepen kunnen daarentegen
heel wat meer vervoeren. De groote Rijn-
lichters meten 2.500 ton; zij kunnen ech
ter alleen ingezet worden op groote stroo-
men zooals de Rijn eh op sommige kana
len. Op onze vaarten echter is de diep
gang meestal onvoldoende en voer lange
afstanden waar, over kanalen met zeer
verschillende diepg-ang moet gevaren wor
den, zijn we aangewezen op kleinere lich
ters van 150 tot 300 ton.
Toch worden in Europa ontzaglijke hoe
veelheden «-cederen met lichters, vracht
auto’s en vooral met spoorwegen vervoerd
en dat op zekere en veilige wijze. Het ver
keer op zee daarentegen is beperkt, om
dat de risico’s te groot zijn en de voor
keur gegeven wordt aan de langere en
kostelijker weg over land. Europa dat op
zich zelf aangewezen is, kan voorloopig
de zee missen, ook al is die zee normaal
de beste verbindingsweg, zelfs tusschen
de verschillende landen van Europa on
derling. Ons kontinent heeft voor een
groot deel zijn hooge ontwikkelinen
beschavig te danken aan de alomtegen
woordigheid van de zee die langs vele
golven, binnenzeeën en breede stroom-
mondingen overal tot diep in het land
dringt.
NA DEN OORLOG.
op postcheckrekening N« 155.70 van
V’. Sansen-Vanneste, Uitgever, Po-
peringe, en vanaf Zaterdag aan
staande wordt ons blad U per post
besteld tot einde 1942.
De abonnementsprijs van nu tot einde 1942
voor FRANKRIJK is;
Als de goê weke ging beginnen was on
ze boever, t'huis bij vader zaliger, niet
meer te spreken noch te benaderen.
Op Palmzondag kwam hij, van na de
Hoogmis, met een eendelijken bosseboom-
tak en verdween er meê in den peerden-
stal. Witten Donderdagavond trok hij
naar de kerk, naar de begraving zoo
als wij dien avonddienst noemden. Goe
den Vrijdag lag zijn pijp ergens op een
vensterbank; Paaschavond dremmelde hij
weg rond den vieren en werden we hem
niet gewaar. Paaschochtend was hij, voor
de eerste misse, reeds terug van de kerk...
een ander vent; om dan op zijn Paasch-
best naar de Hoogmis te trekken. Dan was
hij heelemaal ontdooid. Een weke lang
voorbereiding en dan de groote kuisch.
Onze boever volgde op zijn manier een...
retraite! Want die week was hij wel... in
gekeerd, ge moogt het zeker zijn. De
fraaie vent kon lezen noch schrijven,
maar ’t zat een hert in dien kerel. Die
Paaschbiecht was wel een zeer zware his
torie, maar die groote dagen zeiden hem
meer dan we ooit konden vermoeden. Bo
ven zijn kruip-in hing een groot kruis,
dat men Palmzondag zijn deel ontving
van den tak bosseboom. Óp Goên Vrijdag
kon hij daar lang, op zijn knieën, kruis
gebeden lezen en ’n verwaaide keer kwam
het er uit Op Goên Vrijdag LEEFT dat
kruis!». Een hert had onze boever, een
hert en... gezond verstand!
Wij weten thans veel meer over de be-
teekenis van al die kerkplechtigheden en
de goê weke. Maar ik denke nog soms
aan onzen boever Op Goên Vrijdag
LEEFT dat kruis!
Bij ons is of was er nu processie op
Palm-Zondag en in vele huizen werd de
palmtak bewaard, ’t was nu geen bosse
boom meer, onze oude Vlaamsche ersatz-
palm, maar een echte palmtak. LEEFDE
die plechtigheid bij onze menschen? Wa
ren er. enkele weken later, geen overloo-
persbij?».
Witten Donderdag!
Leeft dan alles voor ons in de kerk?
’k Weet niet, maar ’k ga zoo geren meê,
dien dag. in die lange reke mannen die
na den dienst O. L. Heer vergezellen naar
het hofken. Of hoe heet gij dat? dat zij
altaar waar het H. Sacrament dien dag
wordt bewaard? Bij ons is het nu regel
geworden: de leden van de Confrérie van
’t Heilig Sacrament doen hun ure aan
bidding. Maar in de laatste jaren kwamen
er nog veel andere bij; waar vroeger al-
Rijzende Zon behoefte aan uitbreiding.
Daarom bevocht het China en veroverde
het Formosa. Weldra wierp het den Rus-
sischen kolos uit Port-Arthur en voegde
het schiereiland Korea met Port-Arthur
bij zijn bezit (1905).
Ook de andere mogepdheden bleven
niet werkeloos. Alle eilandjes, hoe weinig
belangrijk ook, werden nu bezet. Enge
land nam het reuzenaandeel o. a. de
Nieuwe Hebriden, de Sporaden en de Gil-
bert-Eilanden. Frankrijk bezette Nieuw
Caledonië de Gezelschaps Eilanden, Ches-
terfild, Horn, Toubouaï, Cambier en de
Marquesas. Duitschland bekwam N.-O.
Guinea (1884), de Karolinen (1899), den
Bismarck-Archipel (1888), de Marshall-
Eilanden (1885), de Marianen (1899). De
Vereenigde Staten bleven niet ten achter.
Zij veroverden op Spanje de Philippijnen
(1898) en het eiland Guam (1898); zij an
nexeerden de Sandwich—Eilanden (1893)
en een deel van de Samoa-Eilanden
(1905). Later namen zij daarbij neg bezit
van de eilanden Wake en Johnston. Met
hunne koloniale uitbreiding hield hun
handelsuitbreiding in Oost-Azië gelijken
tred. Daaraan was hun streven naar het
overwicht in den Grooten Oceaan te wij
ten. Maar ook Japan, de zeestaat op den
Westelijken boord van dezen Oceaan,
streefde weldra hetzelfde doel na. Uit
breiding naar West en Zuid was en is
wel degelijk Japansche doelstelling. Daar
om nam het de gelegenheid waar en ver
overde het tijdens den wereldoorlog 1914-
1918 de Duitsche koloniale bezittingen in
den Grooten Oceaan. Zoo sneed het de
verbinding van de Sandwich - Eilanden
met de Philippijnen af. Daarom kon een
strijd in den Grooten Oceaan niet eeuwig
uitblijven.
Na jaren spanning en afwachting is de
groote strijd om het meesterschap in de
zen Oceaan uitgebroken. Eerst beukte Ja
pan op de Westelijke stelling, waar het
niet alleen den tegenstand van Tsjoeng-
king maar ook meer verdoken, van de
Vereenigde Staten en Engeland ontmoet
te. Nu rukte het op naar het Zuiden en,
voorwaar, belangrijke successen bleven
niet uit. De eerste Angel-’Saksische ver
dedigingslijn Sandwich-Eilanden, Wake,
Guam; Philippijnen, Hong-Kong werd in
enkele dagen doorbroken. In de 2« ver
dedigingslinie Australië, Molukken, Scen-
da-Eilanden, Malaka, Burma, India is
een breede en gevaarlijke bres geslagen.
Daarbij heeft Japan de hand gelegd op
rijke petroleumvelden. Wat brengt de
toekomst hier? Zeker is het dat al deze
sucessen dank zij de luchtvloot werden
bekomen. Deze heeft de zee schoon ge
vaagd en de vijandelijke vloot geslagen
en verdreven. Zal Japan dit meesterschap
in de lucht behouden? Een zaak staat cn-
omstootbaar vast: Japan heeft wel de
gelijk voor het oogënblik het meester
schap in den Grooten Oceaan. Zal het
dit overwicht nu benutten om verder nog
op te rukken? Waar treft Japan zijn vij
anden in de komende dagen? In Australië
of in Indië?. DAN.
taBBBBBBBBEBBES^9B9E3BBBBBS!BS3B«BBBBMgBB8IB3!aBB9IBBBEEi£lHglSBiaS
Nog verderen steunvan de U. S. A.
werd gevraagd,
BIRMA, Na Bassein, een haven aan
de Golf van Bengalen, te hebben ingeno
men, veroverden de Japanners de Britsche
stellingen ten Zuiden van de stad Toun-
goe, wijl een ander Japansche kolonne de
plaats Lotpaden, gelegen langs den weg
Rangoon-Prome, bezette-, Prome blijkt het
naaste deel der Japanners te zijn.
De Tchoeng-King legers welke strijden
in Birma werden onder het bevel ge
plaatst van den Amerikaanschen generaal
Stillwell.
Aan de Noordwestelijke grens van Thai
land werden thans ook gevechten gele
vérd.
PHILIPPIJNEN. De Japanners heb
ben de Amerikaansche troepen welke nog
weerstand bieden, aangemaand zich over
te geven. Welk gevolg hieraan gegeven
werd is niet gemeld,
SUMATRA. De belangrijke stad Pa-
dang. werd hier door de Japanners bezet.
Bij de bezetting van deze stad werden
nog 900 Britten en 800 Nederlanders ont
wapend en gevangen genomen.
SALOMON-EILANDEN. Japansche
troepen hebben het eiland Buka, het
meest Noordelijke van deze groep, vol
ledig bezet.
All. Medni/erkert lijn verantwoordelijk
voor hun artikels.
We spreken hier niet van een ander
aspect van het probleem, wellicht het
voornaamste, namelijk voor de Angel-Sak-
sische landen, het probleem van de be
voorrading over zee over lange afstanden,
evenmin over de vermindering van de
scheepsruimte tengevolge van de actie
van. onderzeebooten en vliegtuigen.
We willen nog even verwijzen naar de
tijdelijke moeilijkheden die kunnen ont
staan voor het kontinentale verkeer ten
gevolge van een strenge Winter. De twee
eerste maanden van het jaar, heeft ten
gevolge van de overvloedige sneeuwval
en het dichtvriezen van de kanalen en
rivieren, het verkeer sterk behinderd. Ook
daardoor zijn een heele reeks moeilijk
heden te verklaren in de productie en de
distributie, waarvoor de uitleg soms heel
ver gezocht wordt.
Het vooruitzicht cp een hervatten van
het verkeer over zee, laat voor den na-
oorlogstijd de beste verwachtingen koes
teren voor Europa, daar dit zeeverkeer
moet beschouwd worden als een aanvul
lend verkeer voor het huidige kontinen
tale verkeer. Natuurlijk zal er tijdelijk wel
een gebrek aan scheepsruimte zijn, echter
niet zoozeer als men het wel zou kun
nen vermoeden, daar veel Europeesche
scheepswerven met het oog op die na-
oorlogsche behoeften reeds vol ingezet
zijn.
Trouwens eens dat de vredeseconomie
zal hersteld zijn, zal ook op dat gebied
de productie nog verhoogen, des te meer
daar de rentabele vrachtprijzen, het bou
wen van schepen zal in de hand werken.
21-3-1942. ROSKAM.
lEBBBEEflBBEaBEaaBEBBBnSESaBBBSSBEaiaBBBBBBBBHflBBaEBBBaiHiaiEfl
Naar een Japansch bericht waarvan we verleden week reeds me’ding gaven
ij er in de onder heerschappij der Tschung-Kings regeering slaande Noord-We»
terlijke provincie van China een pestepidemie uitgebroken. Bij gebrek aan hygië
nische doeltreffende midzl aan eischt deze besmettelijke ziekte ovcrtalrijke offer»
onder de vluchtelingen. - - iAerboven een staaltje der ellende der Chineesche
vluchtelingen die in da straten van Tschung-King verpleegd wordezu
IBaBBBBBBBBBBBBBBBaBaiRUHBBEb»aBBaB3Qa£9fiEaaBSB33aBBiaiSEus3E
Vanaf liet begin der XVI» eeuw tot op
onze dagen was het gebied van den Groo
ten Oceaan een vruchtbaar maar tevens
zeer omstreden kolonisatie-terrein. Aan
stonds na de ontdekking van den nieu
wen zeeweg naar Indië in 1498, rukten de
Portugeezen verder op, en gingen hand-
delsposten vestigen ep de Soenda-Eilan
den en de Molukken. Kort daarna ver
schenen de Spanjaarden van uit Ooste
lijke richting (Magellaan) en legden de
hand op de Zuidelijke Marianen en de
Philippijnen.
In de eerste helft der 17« eeuw ver
drongen de Hollanders de Portugeezen
uit de Soenda-Eilanden en de Molukken.
Zoo vestigden zij zich in 1599 op Suma
tra, In 1619 op Java, in 1660 op Celebes,
in 1678 op Nieuw-Guinea en later op
Borneo. Van heel het Portugeesch rijk
in deze gewesten, bleef alleen Timor en
Macao over.
In de 18» eeuw rukten de Engelschen
den Grooten Oceaan binnen en stichtten
in 1788 in het Zuid-Oosten van Australië
de stad Sydney. Dit vastelandsvcrmig
eiland werd door hen als strafkolonie ge
bruikt en van 1788 tot 1848 werden er
500.000 misdadigers ontscheept.
Tasmanië werd Engelsch koloniaal ge
bied in 1803, Nieuw-Zeeland in 1833 en
de Fidji-Eilanden in 1874.
Intusschen (1854-1858) hadden de Ver
eenigde Staten, Engeland, Rusland en
Frankrijk krachtdadige pogingen aange
wend om Japan voor den overzeeschen
handel te openen. De jonge Mikado Moe-
tsoehito ging over tot mederniseering van
zijn land en weldra voelde het land der
inmfflTi(iinnHiiiiitiitiiiifittiiii!iiiiiiiu;iiiiiiiii;iii!iiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiii;ii!iitiii!i!ii!iiiiiiiiiHiiir
I>» /rootste Oceaan reikend van aan
den Noordpoolcirkel tot aan den Zuid-
poolclrkeh Langs de Oostzijde wordt hij
begrensd door de Amerikaansche kusten
en door den Meridiaan van de Kaap
Hoorn, langs de Westzijde door de Azia
tische kusten, de Soenoa Eilanden, Aus
tralië en Tasmanië en de 1458 Meridaan-
Oost. Van Noord tot Zuid meet hij 12.800
km. In ’t Noorden, daar waar Azië en
Amerika slechts door de Beringstraat ge
scheiden zijn, is hij zeer smal, maar van
den Golf van Siam tot aan de Baai van
Panama is er een afstand van 18.000 km.
Zelfs tusschen Australië en Midden-Ame-
rika liggen er nog 11.800 km.
In het Westen is hij rijk aan bijzeeën.
die deels aan het Aziatisch vasteland
vastkleven en langs de Oceaenzijde door
eilanden zijn afgelijnd, deels ook tusschen
eilanden - groepen vastgeprangd zitten.
Van Noord naar Zuid noemen we de Ee-
ring-Zee, de Zee van Ochotsk, de Japan
sche Zee, de Gele Zee, de Oost-Chinee-
sche Zee, de Zuid-Chineesche Zee, de
Soeloe-Zee (Philippijnen), de Celebes-
Zee, de Java Zee, de Banda Zëe en de-
Koraal Zee. Tusschen het schiereiland
Malaka en het eiland Sumatra ligt de
Straat van Malaka, den gemakkelijksten
toegang van den Indischen- naar den
Grooten Oceaan.
De kusten van de Stille Zuidzee zijn
doorgaans stijl en bergachtig, daar groote
brokken van deze watermassa door ver
zakking zijn ontstaan. Ook vinden we in
dezen Oceaan, en bijzonder ten Oosten
van de Japansche en Philippijnsche Eilan
den, zeer diepe verzakkingsputten die
tot ongeveer 10.000 m. reiken. Daarom
zijn deze gebieden rijk aan vulkanen en
worden zij dikwijls door aardbevingen ge
teisterd.
Deze Oceaan is bespikkeld met honder
den eilanden en eilandjes, waarvan het
grootste, Australië, met zijn 9.000.000 Km2
oppervlakte, den vastelandsvorm bena
dert. De meesten ervan treft men aan in
het Westelijk gedeelte van. den Oceaan,
waar zij bijna allen vulkanisch zijn. De
verder in den Oceaan gelegen kleine
eilandjes werden meestal door koralen
opgebouwd. Langsheen de Aziatische kus
ten staan de eilandenreeksen boogvormig
opgesteld, de holle zijde gekeerd naar het
westen b. v. de Aleoeten, de Kcerilen, de
Japansche eilanden e. a.
Ten Oosten van Japan stuwt de Koero
Bjiwo zijn verwarmde watermassas voort
tot in de nabijheid der Koerilen, waar zij
een koude zeestrooming ontmoeten, wat
de zes in deze gewesten zeer vischrijk
maakt. Daarom onderhandelen Rusland
en Japan bijna voortdurend om toch
maar hun wederzij dsche visscherij-belan-
gen te vrijwaren.
ABONNEMENTSPRIJS ’42:
1 .Jaar in Belgie 36 fr.
3 Maanden 9 fr.
6 Maanden 18 fr.
1 Jaar in Frankriik 65 fr.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten (3 regels) s fr.
Kleine berichten adr. t. bureele 12 ft.
(voor ieder regel meer: 2 Jr.)
Rouwbcrichten: minimum
Groote rouwberichten: per regel
Ber. in lokaal nieuws: per renel
Andere aankondigingen: prijs op vraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den V’oensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
torbij. Op lïisi’.w-Gu'nea, bet schier aarpalanae eiland van Australië, hebben de
.'spanners menige vliegvelden in hun bezit genomen waardocr ze Port Darwin
kunnen aanvallen. Hierboven een zicht op Australia’s steunpunt Port Darwin dat
rerès menig J.-nansche vliggeraanval onderging. Links, gansch op het voorpunt,
bemerken we duidelijk de groote olietanks dia voor de Japanners als lokaas dienen.
Op Goên Vrijdag LEEFT het kruis.
Er hangt mysterie over dien dag.
Een mysterie dat ge aan voelt en tasten
kunt. Het kruis leeft, omdat de Heer stierf
op ditn dag.
We leeren, Goddank! weer begrijpen.
In de laatste jaren werd Goên Vrijdag
meer en meer in «ere hersteld, ’t Woord
is een weinig hard misschien, maar het
is toch juist!
Goede Vrijdag is toch wel de grootste
dag in het jaar! Geen Paschen zonder
Goeden Vrijdag! En mijn boeren-verstand
zegt mij dat Onze Lieve Heer veel meer,
oneindig veel meer deed met voor mij te
sterven, met te boeten in mijn plaats dan
met te verrijzen om mij in mijn geloof
in Hem te sterken.
Ja, ’t kruis leeft op Goên Vrijdag!
Leeft en spreekt tot ons t’huis. Zeker,
het hangt daar, boven de schouw, in de
keuken en ieder avond knielen we saam
voor dat kruis.
Maar op dien dag?
Dan hangt ook het mysterie van Goe
den Vrijdag over ’t huis. Dan zien we die
wonden in handen en voeten, dan zijpelt
het bloed uit de wonden, dan vloeit het
bloed over dat goddelijk aangezicht... dan
zien we dat.
Sedert enkele jaren versieren we dat
kruis in de goê weke, nog meest oo Goên
Vrijdag! Hoe zouden we ’t anders? Gin
gen we niet op allerzielendag, gingen we
niet op 11 November... och kom. En wie
ons zoo na, wie is ons zoo bekend als de
Heer?
Het kruis leeft in de kerk, dien dag.
Mysterie hangt er over dien rouwdienst.
Geen mis, dien dag waarop de Heer zijn
bloedig offer volbracht op dien heuvel
top... Calvarië.
Zoo treffend die Kruis-ontblooting en
die Kruis-vereering, waar niet alleen meer
de priester en de misdienaars, maar waar
het volk, hef volk aan meedoet.
DE KRUISWEG?
Veel volle, bij ons. Bij U ook? Dit Jaar
meer dan ooit? ’s Namiddags te drie uur?
En nu leeren we weer den kruisweg
gaan; omdat we hem weer leeren kennen.
Eenmaal in de maand wordt bij ons
’s Zondags in den namiddag die oefening
gedaan, en den Vrijdag in den Vasten.
Vader en moeder moesten weerkeeren!
Hoe dikwijls gingen wij, ’s Zondags na
de Mis, den kruisweg, ’t zij met vader,
't zij met moeder en nog zijn we verwon
derd hoe DIE menschen veel beter dan
wij de harde, arme tijden doorstonden.!.
Het kruis LEEFDE voor hen. Zij begre
pen wat wij weer leeren bij die spreuke
van Gazelle:
Die ’t kruise niet en draagt
en is ’t kruise niet weerd.
noch christen is zijn name!
Ja, hij was een eenvoudige boever. die
lezen kon noch schrijven, maar eén vent
was hij met een herte en met gezond ver
stand... Op Goên Vrijdag leeft het
kruis
Het leve op dien dag, voor ons!
En het leve, daar boven de schouwe in
de keuken, ieder dag van het jaar!
BOER NELIS.
Door inkrimping van ons getal blad- M
M zijden beschikken wij over min plaats gS
M voor de talrijke nieuwstijdingenmede- tg
H deelingen en aankondigingen die ons B
fa toekomen.
M Wie een feest of een vergadering in- g
m richt, mag ons d ter inlassching zen- te
S den, maar moet dit kort opstellen; deze
ra zullen wij ééns kosteloos opnemen. H
ra Zoo verdere inlasschinsen begeerd wor- M
den, zullen deze ingelascht worden te- H
K gen vastgestelden prijs bij eerste op- fl
ra zenden aan te vragen.
M4RKV3
BOMBAY
GOx
PERTl-ft
FREtMANTH',
Z
b
LÜ j
Eft
gÏiam'
Jap
e
w^RONtbl
NEU-
TASMAN £EELANjf
