De Goê Weke
DE OORLOGSTOESTAND
Het Transportprobleem
De Week in ons Land
a
r.1
De Groote Oceaan
of Stille Zuidzee
FRONT
OW-
WE
J
JAPANS
si
l
iSiW
35’ JAAR. - Nr 13. - UITGAVE
WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN
ZATERDAG 28 MAART 1942.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS.
Op het Oostfront worden steeds alle Sovjet-aanvaHen afgeslagen
PESTEPIDEMIE IN TSCHUNG-KING CHINA
PORT DARWIN HERHAALDE MALZiN GEGCÏ.WARDEERD
En den Atlantischen Oceaan en in de Middellandsche Zee
worden zware verliezen toegebracht
aan de Angelsaksische Ooriogs- en Handelsvloot
s
>s
is OOSTUITGAVE 1
is WESTUITGAVE S
lEBBiaBssmBBaiaBSBBBiaaanaBuiBBasBaaBBUMMBMBsaaanib
«DE POPERINGENAAR
DE STRIJD OP HET
DU1TSCH-RUSSISCH FRONT
DE STRIJD
IN HET VERRE OOSTEN
Aankondigingen
Tocneel Vergadering
DE STRIJD IN HET WESTEN
EN ATLANTISCHEN OCEAAN
DE STRIJD
IN NOORD-AFRIKA
EN MIDDELLANDSCHE ZEE
STORT 27,30 FR.
50 FRANK BELGISCH GELD.
ABONNEMENTSPRIJS ’42:
1 Jaar in Belgie 36 fr.
3 Maanden 9 fr.
6 Maanden 18 fr.
1 Jaar in Frankrijk 65 fr.
f
IBKaBnBBBEEaaflaBBaBBSBBBSBBBBBaBaBBBflBBHBBBBBSISSaaBgMBMBfl -
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten (3 regels) 8 fr.
Kleine berichten adr. t. bureele 13 fr.
Op Nieuw-Guinea rukken de Japanners op naar Port-Moresby
AUSTRALISCHE STEDEN GEBOMBARDEERD
in twee maanden tijd verloren de Britten en de Sovjets 1916 vliegtuigen
18 PERSONEN WEGENS KOM-
MUNISTISCHE BEDRIJVIGHEID
VEROORDEELD
IN FRANSCH-VLAANDEREN
5EELAND
V.
ÜJ
Of-
IÜ
Li
pp
Z Ta V
I
OS FDPEREWGENAAH
I
I
■S
c?
f
r
(Zie vervolg op 2e blad.)
Uitgever
Sansen-Vanneste, Poperinre.
[Telefoon Nr 9. Postcb. N1' 155.70.
We spraken hier niet van een ander
aspect van het probleem, wellicht het
voornaamste, namelijk voor de Angel-Sak-
sische landen, het probleem van de be
voorrading over zee over lange afstanden,
evenmin over de vermindering van de
scheepsruimte tengevolge van de actie
van onderzeebooten en vliegtuigen.
We willen nog even verwijzen naar de
tijdelijke moeilijkheden die kunnen ont
staan voor het kontinentale verkeer ten
gevolge van een strenge Winter. De twee
eerste maanden van het jaar, heeft ten
gevolge van de overvloedige sneeuwval
en het dichtvriezen van de kanalen en
rivieren, het verkeer sterk behinderd. Ook
daardoor zijn een heele reeks moeilijk
heden te verklaren in de productie en de
distributie, waarvoor de uitleg soms teel
ver gezocht wórdt.
Het vooruitzicht op een hervatten van
het verkeer over zee, laat voor den na-
oorlogstijd de beste verwachtingen koes
teren voor Europa, daar dit zeeverkeer
moet beschouwd worden als een aanvul
lend verkeer voor het huidige kontinen
tale verkeer. Natuurlijk zal er tijdelijk wel
een gebrek aan scheepsruimte zijn, echter
niet zoozeer als men het wel zou kun
nen vermoeden, daar veel Europeesche
scheepswerven met het oog op die na-
oorlogsche behoeften reeds vol ingezet
zijn.
Trouwens eens dat de vredeseconomie
zal hersteld zijn, zal ook op dat gebied
de productie nog verhoogen, des te meer
daar de rentabele vrachtprijzen, het bou
wen van schepen zal in de hand werken.
21-3-1942. ROSKAM.
Italiaansche lucht- en zefestrijdkrachten.
Het Duitsche legerberieht’ meldt dat al
leen door Duitsche vliegtuigen 3 koop
vaardijschepen van dit transport, meten
de samen 18.000 ton, gekelderd werden,
wijl drie andere vrachtschepen, een krui
ser en een torpedojager zwaar getroffen
werden. Het ItaliaanscMe legerbericht
deelt mede dat door de Italiaansche
strijdkrachten een kruisfr, een andere
eenheid alsmede een schip van 10.000 ton
gekelderd werd wijl vies kruisers, drie
destroyers en drie stoomschspen bescha
digd werden. Een andere- eenheid werd
door Italiaansche duikbooten gekelderd.
Van Italiaansche zijde kwamen drie tor-
pedovliegtuigen niet terug. Na een zeege
vecht in het Oostelijk gebied van de Mid-
dellandsche Zee werden yerders nog esn
kruiser en een destroyer door torpedos
getroffen.
Een Italiaansche duikboot werd als ver
loren beschouwd. Anderzijds werden vier
Britsche duikbooten gekelderd.
Voor Solloem kelderde., een Duitsche
duikboot een Britsche dïStroyer.
Malta werd nogmaals zoo bij dag als
bij nacht op zware wijze van uit de lucht
bestookt. In de haven van La Valetta
werd een Britsche duikboot getroffen.
Zware schade werd op Malta bij deze
bombardementen aangericht.
Tobroek werd eveneens gebombardeerd.
Bij lüchtgevechten werden talrijke Brit
sche vliegtuigen neergeschoten.
Naar Stefaniwerden sedert 11 Juli
1940, 57 vijandeliike duikbooten gekelderd!
--«o»-
Zoowel op het schiereiland van Kertsch
(Klim) als op het Donetzfront. hebben
de Sovjets nieuwe heftige aanvallen uit-
givorrd welke allen met zware verliezen
vcor de bolsjewisten afgeslagen werden.
In deze gebieden vochten Roemeensehe
troepen samsn met de Duitsche eenheden.
Ook cp de andere sectoren van het
front werden sterke afweergevechten ge
leverd. Ten Oosten van Gharkcv werden
oe bolsjewisten na zware verliezen gle
den te hebben eveneens terug ge worpen.
Een groote lokaliteit gelegen Zuid-Oost-
waarts van het Illmen-meer werd in mas
sa door de bolsjewisten aangevallen, die
gesteund werden door pantsers en artil
lerie. Waar zij erin slaagden door de
Duitsche stellingen te breken, werden zij
door tegenaanvallen teruggeworpen. Tij
dens de zeven weken dat deze gevechten
duurden werden 89 Sovjet-aanvallen af
geslagen en 33 tegenaanvallen met volle
suksés uitgevoerd, wijl voor de bsdoelde
lokaliteit alleen 5557 Sovjets gedcod wer
den.
Leningrad werd zwaar bestookt,door de
Duitsche artillerie.
Bij deze stad v.\_den door een Duitsche
divisie niet min a 98 Sovjet-aanvallen
•afgeslagén. Op het voorterrein van een
boschgebied verloren de bolsjewisten er
't 000 dooden.
Bij al deze vruchtelooze aanvallen lie
den de Sovjets zware verliezen op. Aldus
verloren zij,sedert 1 Januari 1800 tanks.
[Hun verliezen aan vliegtuigen waren
zoo op een dag 62
voor 5 Duitsche. en van 13 tot 20 Maart
385 tegen 22 Duitsche toestellen.
In de haven van Sebastopol werd een
schip van 4.000 ton gekelderd en nadien
nog een ander van 5.000 ton, wijl een
Russische 'duikboot vernield en twee an
dere getroffen werden.
De Winter blijft intusschen aanhouden
in het Noorden. Nog worden temperatu
ren van 30 waden onder nul gemeten.
Een verslapping van deze koude blijkt
vooralsnog niet te verwachten en in het
Noorden zullen de temperaturen onder
het vriespunt blijven tot half April.
--«oi--
NIEUW-GUINEA. Da Japansche
troepen lukken steeds vertier op. Zij be
reikten reeds de zuidelijke kust. Het doel
blijkt Port Moresby te zijn. Een treffen
tusschen deze Japansche troepen en de
Australische afdeelingen had nog niet
plaats maar wordt spoedig verwacht in
het Markham-dal. Port Moresby blijkt
hierdoor zoowel van uit het Oosten als
van uit het Noorden bedreigd. De plaats
zelf kende herhaalde luchtbombardemen
ten.
Volgens United Press zouden de inboor
lingen, koppensnellers en kanibalen, een
wilden vernietigingsoorlog hebben ingezet.
AUSTRALIË. Port Darwin, Broome,
Wyndham en Derby werden er gebom
bardeerd. In Australië zelf werden alle
vermakelijkheden geschorst, zelfs kinemas
en schouwburgen, gezien den ernst van
den toestand.
Naar een bericht uit Londen zullen
twintig goed uitgeruste divisies, alsmede
1.000 vliegtuigen en 50 duikbooten Austra
lië verdedigen.
De geweldige expansie van het econo
misch leven tijdens de 19“ eeuw is slechts
mogelijk geweest dank zij het feit dat de
transportmogelijkheden gelijken tred ge
houden hebben met den aangroei van de
productie, die de toepassing van de stoom
kracht en de aanwending van de machi
nes meegebracht hebben.
Hierbij zijn laadvermogen en snelheid
beslissende factoren geweest. De koorts
achtige bedrijvigheid, die vooral na de
z^tiger jaren van de vorige eeuw, bij het
aanleggen van spoorwegen aan den dag
gelegd werd, beantwoordde aan een drin
gende behoefte naar groote vervoermoge-
lijkheden. Meteen heeft zij steeds nieuwe
afzetgebieden geopend, maai- anderzijds
weer de behoefte aan spoorwegmaterieel
en er de productie van geprikkeld. Het
bouwen van steeds grootere schepen, heeft
de transport van enorme hoeveelheden
goederen van een kontinent tot een an
der, tegen lage vrachtprijzen mogelijk ge
maakt.
Ook het transport met automobielen
heeft in.de laatste jaren groote uitbrei
ding genomen, vooral op korte afstanden.
Het vervoer met vliegtuigen wordt vooral
aangewend vcor goederen die een hooge
waarde op een kleine omvang verte
genwoordigen en waarbij snelheid ver-
eischt is.
Niet steeds zijn de vervoermiddelen,
aangepast geworden aan de stijgende
vraag naar producten. In veel gevallen
heeft men spoorwegen aangelegd met het
oog op hst ontsluiten van nieuwe gebie
den voor den handel. Aldus zijn de meeste
koloniale spoorwegen, met dit doel aan
gelegd geworden. Men noemt ze daarom
penetratie wegen.
Niet zelden werden hierbij cok strate
gische doeleinden in overweging genomen.
TRANSPORT IN OORLOGSTIJD.
DE AANGROEI VAN DE TRANSPORT- wij onmogelijk de scheepsvaart vervan-
-gen langs de open zee.
MIDDELEN. Een eenvoudige vergelijking maakt zulks
I heel duidelijk. Esn schip van gemiddelde
grootte, nemen we van 4.000 ton, kan zoo-
vesl vervosren als 400 spoorwagens, dat
is zooveel als 8 lange goederentreinen van
elk 50 wagens cf zooveel als 1.000 lastautos
met een gemiddeld laadvermogen van 4
ton. Binnenschepen kunnen daarentegen
heel wat meer vervoeren. De groote Rijn-
lichters meten 2.500 ton; zij kunnen ech
ter alleen ingezet worden op groote stroo-
msn zooals de Rijn en op sommige kana
len. Op onze vaarten echter is de diep
gang meestal onvoldoende en veer lange
afstanden waar, over kanalen met zeer
verschillende diepgang moet gevaren wor
den, zijn we aangewezen op kleinere lich
ters van 150 tot 300 ton.
Toch worden in Europa ontzaglijke hoe
veelheden voederen met lichters, vracht
auto’s eift vooral met spoorwagen vervoerd
en dat op zekere en veilige wijze. Het ver
keer op zee daarentegen is beperkt, om
dat de risico’s, te groot zijn en de voor
keur gegeven wordt aan de langere en
kostelijker weg over land. Europa dat- op
zich zelf aangewezen is, kan voorloopig
de zee missen, ook al is die zee normaal
de beste verbindingsweg, zelfs tusschen
de verschillende landen van Europa on
derling. Ons kontinent heeft voor een
groot deel zijn hooge ontwikkeling en
beschavig te danken aan de alomtegen
woordigheid van de zee die langs vele
golven, binnenzeeën en breeds stroom-
mondingen overal tot diep in het land
drtnet.
NA DEN OORLOG.
Door inkrimping van ons getal blad
zijden beschikken wij over min plaats
voor de talrijke nieuwstijdingen, mede-
deelingen en aankondigingen die ons
toekomen.
Wie een feest cf een vergadering in
richt, mag ons d ter inlassching zen
den, maar moet dit kort opstellen; deze
zullen wij ééns kosteloos opnemen.
Zoo verdere inlassching.cn begeerd wor
den, zullen deze ingelascht worden te
gen vastgestelden prijs bij eerste op
zenden aan te vragen.
Nog verderen steun van de U. S. A.
werd gevraagu.
BIRMA. Na Bassein, een haven aan
de Golf van Bengalen, te hebben ingeno
men, veroverdeil de Japanners de Britsche
stellingen ten Zuiden van de stad Toun-
goe, wijl een ander Japansche kolonne de
plaats Lotpaden, gelegen langs den weg
Rangoon-Prome, bezette. Prome blijkt het
naaste eicel der Japanners te zijn.
Da Tchoeng-King legers welke strijden
in Birma veerden onder het bevel ge
plaatst van den Amerikaanschen generaal
Stillwell.
Aan de Noordwestelijke grens van Thai
land werden thans ook gevechten gele
verd.
PHILIPPIJNEN. De Japanners heb
ben de Amerikaansche troepen welke nog
weerstand bieden, aangemaand zich over
te geven. Welk gevolg hieraan gegeven
vzerd is niet gemeld.
SUMATRA. De belangrijke stad Pa-
dang; werd'hier door de Japanners bezet.
Bij de bezetting van deze stad werden
nog 909 Britten en 800 Nederlanders ont
wapend en gevangen genomen.
SALOMON-EILANDEN. Japansche
troepen hebben het eiland Buka, het
meest Noordelijke van deze groep, vol
ledig bezet.
leen de kinders van de meisjesschool met
maseur of met de zuster of juf
vrouw beurtelings een half uur de krik
bezochten, trekken nu, bij straat of wijk,
de moederkes op, en onze boeren, boerin
nen en jonge boerinnekes blijven niet ten
achter.
’s Avonds is de kerk bomvol. Zie. dan
kropt het me in de keel als we met hon
derden het Tantum ergolaten dreu
nen in de kerk, wijl O. L. Heer, voorafge
gaan weerom door die lange, lange reke
mannen, naar de Sacristie wordt gedra
gen. Dan, gevoelt ge daar zoo allemachtig
diep, dan wordt ge doorzinderd door die
eenige gedachte: voor mij, voor mij en
de heele menschheid heeft de Heer dat
wonder, dat Heilig Sacrament ingesteld.
Gelukkig dat het eenmaal in het jaar
Witte Donderdag is. Hoe zou ‘t wel gaan
als we niet door de kerk herinnerd wer
den aan dat gebeuren? Aardig toch hoe
we de kleine dingen, de beuzelarijen ont
houden en de groote, de waatlijk-groote
gebeurtenissen vergeten!... Och ja, mis
schien wel omdat die kleine dingen geen
verplichtingen meebrengen voor ons, geen
ware pak, geen vat hebben op ons per
soonlijk leven en van onzen t’wëge geen
plicht van dankbaarheid meebrengen.
Leeft dat alles voor u?... Wat in da
kerk gebeurt!
Naar een Japansch bericht waarvan we verleden week reeds melding gaven
is er in dé onder heerschappij der Tschung-Kings regeering staande Noord-We»
terlijke provincie van China een pestepidemie uitgebroken. Bij gebrek aan hygië
nische doeltreffende mice. len eischt deze besmettelijke ziekte cvertalrijke offer»
onder de vluchtelingen. - - .{erboven een staaltje der ellende der Chineescho
vluchtelingen die in da «traten van Ttchung-King verpleegd worde»
Rijzende Zon behoefte aan uitbreiding.
Daarom bevocht het China en veroverde
het Formosa. Weldra wierp het den Rus-
sischen kolos uit Port-Arthur en voegde
het schiereiland Korea met -Port-Arthur
bij zijn bezit (1905).
Ook de andere mogendheden bleven
niet werkeloos. Alle eilandjes, hoe weinig
belangrijk ook, werden nu bezet. Enge
land nam het reuzenaandeel o. a. de
Nieuwe Hebriden, de Sporaden en de Gil-
bert-Eilanden. Frankrijk bezette Nieuw
Caledonië de Gezelschaps Eilanden, Ches-
terfild, Horn. Toubouaï, Cambier en de
Marquesas. Duitschland bekwam N.-O.
Guinea (1884), de Karolinen (1899), den
Bismarck-Archipel (1888), de Marshall-
Eilanden (1885), de Marianen (1899). De
Vereenigde Staten bleven niet ten achter.
Zij veroverden-op Spanje de Philippijnen
(1898) en het eiland Guam (1898); zij an
nexeerden de Sandwich—Eilanden (1898)
en een deel van de Samoa-Eilandsn
(1905). Later namen zij daarbij nog bezit
van de eilanden Wake en Johnston. Met
hunne koloniale uitbreiding hield hun
handelsuitbreiding in Oost-Azië gelijken
tred. Daaraan was hun streven naar het
overwicht in den Grooten Oceaan te wij
ten. Maar ook Japan, de zeestaat op den
Westelijken boord van dezen Oceaan,
streefde weldra hetzelfde doel na. Uit
breiding naar West en Zuid was en is
wei degelijk Japansche doelstelling. Daar
om nam het de gelegenheid waar en ver
overde het tijdens den wereldoorlog 1914-
1918 de Duitsche koloniale bezittingen in
den Grooten Oceaan. Zoo sneed het de
verbinding van de Sandwich - Eilanden
met de Philippijnen af. Daarom kon een
strijd in den Grooten Oceaan niet eeuwig
uitblijven.
Na jaren spanning en afwachting is de
groote strijd cm het meesterschap in de
zen Oceaan uitgebroken. Eerst beukte Ja
pan op de Westelijke stelling, waar het
niet alleen den tegenstand van Tsjoeng-
king maar ook meer verdoken, van de
Vereenigde Staten en Engeland ontmoet
te. Nu rukte hei op naar het Zuiden en,
voorwaar, belangrijke successen bleven
niet uit. De eerste Angel-Saksische ver
dedigingslijn Sandwich-Eiland-en, Wake,
Guam, Philippijnen, Hong-Kong werd in
enkele dagen doorbroken. In de 2» ver
dedigingslinie Australië, Molukken, Scen-
da-Eilanden, Malaka, Burma, Indië is
een breede en gevaarlijke bres geslagen.
Daarbij heeft Japan de hand gelegd op
rijke petroleumvelden. Wat brengt de
toekomst hier? Zeker is het dat al de-ze
sueesssn dank zij de luchtvloot werden
bekomen. Deze heeft de zee schoen ge
vaagd en de vijandeiijke vloot geslagen
en verdreven. Zal Japan dit meesterschap
in de lucht behouden? Een zaak staat en-*
omstootbaar vast? Japan heeft wel de-4
gelijk voor het ©ogenblik het meester-j
schap in den Grooten Oceaan. Zal het|
dit overwicht nu benutten om verder nog!
op te rukken? Waar treft Japan zijn vij-1
enden in de komende dagen? In Australië’
of in Indië?. DAN.
1WIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
D* grootste Oceaan reikend van aan
den Noordpoolcirkel tot aan den Zuid-
poolcirkel. Langs de Oostzijde wordt hij
begrensd door de Amerikaansche kusten
en door den Meridiaan van de Kaap
Hoorn, langs de Westzijde door de Azia
tische kusten, de Soenaa Eilanden, Aus
tralië en Tasmanië en de 145» Meridaan-
Oost. Van Noord tot Zuid meet hij 12.800
km. In ’t Noorden, daar waar Azië en
Amerika slechts door de Beringstraat ge
scheiden zijn, is hij zeer smal, maar van
den Golf van Siam tot aan de Baai van
Panama is er een afstand van 13.000 km.
Zelfs tusschen Australië en Midden-Ame
rika liggen er nog 11.800 km.
In het Westen is hij rijk aan bijzeeën,
die deels aan het Aziatisch vasteland
vastkleven en langs de Oceaanzijde door
eilanden zijn afgelijnd, deels ook tusschen
eilanden - groepen vastgeprangd zitten.
Van Noord naar Zuid n-oemen we de Be-
ring-Zee, de Zee van Ochotsk, de Japan
sche Zee, de Gele Zee, de Oost-Chinee-
sche Zee, de Zuid-Chineesche Zee, de
Soeloe-Z-ee (Philippijnen), de Celebes-
Zee, de Java Zee, de Banda Zee en de
Koraal Zee. Tusschen het schiereiland
Malaka en het eiland Sumatra ligt de
Straat van Malaka, den gemakkelijksten
toegang van den Indischen- naar den
Grooten Oceaan.
De kusten van de Stille Zuidzee zijn
doorgaans stijl en bergachtig, daar groote
brokken van deze watermassa door ver
zakking zijn ontstaan. Ook vinden we in
dezen Oceaan, en bijzonder ten Oosten
van de Japansche en Philippijnsche Eilan
den, zeer diepe verzakkingsputten die
tot ongeveer 10.000 m. reiken. Daarom
zijn deze gebieden rijk aan vulkanen en
worden zij dikwijls door aardbevingen ge
teisterd.
Deze Oceaan is bespikkeld met' honder
den eilanden en eilandjes, waarvan het
grootste, Australië, met zijn 9.000.000 Km2
oppervlakte, den vastelandsvorm bena
dert. De meesten ervan treft men aan in
het Westelijk gedeelte van den Oceaan,
waar zij bijna allen vulkanisch zijn. De
verder inden Oceaan gelegen kleine
eilandjes werden meqstal door koralen
opgebouwd. Langsheen’de Aziatische kus
ten staan de eilandenreeksen boogvormig
opgesteld, de holle zijde gekeerd naar het
Westen b. v. de Aleceten, de Kcerilen, de
Japansche eilanden e. a.
Ten Oosten van Japan stuwt de Koero
Sjiwo zijn verwarmde watermassas voort
tot in de nabijheid der Koerilen, waar zij
een koude zeëstrooming ontmoeten, .wat
de zee in deze gewesten zeer vischrijk
maakt. Daarom onderhandelen Rusland
en Japan bijna voortdurend om toch
maar hun wederzij dsche visscherij-belan
gen te vrijwar-r.
Aan de Oostkust van Amerika hebben
Duitsche duikbooten nieuwe zware ver
liezen toegebracht aan de Angelsaksische
handelsvloot. Ook voor West-Afrika, in
den Atlantischsn Oceaan, opereerden
Duitsche duikbooten met sukses. Zoo
meldde Berlijn op 21 Maart dat aldus zes
vrachtschepen van samem 35.000 ton als
mede een kustwachter der Amerikaan
sche marine gekelderd werden, en op 24
Maart dat 13 andere schepen van samen
80.000 ton, waaronder 7 groote tanksche
pen, tot zinken werden gebracht, wijl nog
andere schepen beschadigd warden.
In Engelsche wateren werden daarbij
door Duitsche vliegtuigen drie booten, van
6.000, 4.000 en 3.000 ton gekelderd, wijl
andere getroffen werden. Duitsche vlieg
tuigen bestookten oorlogsdoeleinden in
Engeland o. m. de havensteden Dover en
Portland. Overdag werd eveneens New-
haven aangevallen, alsmede Portland en
Weymouth.
Van 10 tot 19 Maart verloren de Britten
62 vliegtuigen, zoo in het Westen als in
de Middellandsche Zee, wijl slechts 16
Duitsche verloren gingen.
Uit Berlijn wordt verder gemeld dat^
sedert het begin van den oorlog in totaal
16.100.853 brutto register ton scheeps
ruimte gekelderd werd door Duitsche
actie. Hiermede wordt het totaal der in
den wereldoorlog gekelderde scheeps-i
ruimte overschreden.
--
In de Middellandsche Zee liep de Brit
sche oorlogs- en handelsvloot eveneens
zware verliezen op in den loop dezer laat
ste dagen. Zoo werd o. m. een Britsch
konvooi, dat Malta poogde te bereiken,
aangevallen door Duitsche vliegtuigen en
De oorlog zalf heeft ons pas de volle
waarde van de vervoermiddelen loeren
beseffen. Eerst en vooral is het vervoer
een van de bizonderste middelen van de
oorlogsvoering zelf. Als we maar even be
denken welke geweldige eischen aan de
Nachschubgesteld worden, voor de
millioenenlegers die in Rusland strijden,
aan de afstanden die moeten afgelegd
worden door de Japansche, Engelsche en
Amerikaansche schepen om de strijdende
troepen te verzorgen met voedingsmidde
len en munitie.
De moeilijkheden voor het vervoer met
schepen over zee heeft de transportmoge
lijkheden geweldig beperkt en daardoor
weer zijn respectievelijk de productiemo
gelijkheden niet ten volle benut.
Veel van de beperkingen die in som
mige lanaen van Europa opgelegd zijn
komen niet zoozeer voort wegens het ge
brek aan de noodige productiemiddelen
en grondstoffen, die wel in Europa vol
doende voorradig zijn, maar wel aan de
onvoldoende transportmiddelen.
Hoewel ons spoorwegnet en dat van ons
Europeesch vasteland zeer uitgebreid is,
hoewel we over vele en gemakkelijke bin
nenwateren beschikken, hoe verzorgd ook
ons straten en wegen zijn, toch kunnen
Alle Medewerkers zijn verantwoordelijk
voor hun artikels
on postcheckrekening Nr 155.70 van
V. Sansen-Vanneste, Uitgever, Po-
peringe, en vanaf Zaterdag aan
staande wordt ons blad U per post
besteld tot einde 1942.
De abonnementsprijs van nu tot einde 1942
voor FRANKRIJK is:
Vanaf het begin der XVI» eeuw tot op
onze degen was het gebied van den Groo
ten Oceaan een vruchtbaar maar tevens
zeer omstreden kolonisatie-terrein. Aan
stonds na de ontdekking van den nieu
wen zeeweg naar Indië in 1498, rukten de
Portugeezen verder op, en gingen hand-
delsposten vestigen cp de Soenda-Eilan-
den en de Molukken. Kort daarna ver
schenen de Spanjaarden van uit Ccste-
lijke richting (Magellaan) en legden de
hand op de Zuidelijke Marianen en de
Philippijnen.
In de eerste helft der 17® eeuw ver
drongen de Hollanders de Portugeezen
uit de Soenda-Eilanden en de Molukken.
Zoo vestigden zij zich in 1599 op Suma
tra, in 1619 op Java; in 1660 op Celebes,
in 1678 op Nieuw-Guinea en later op
Borneo. Van heel het Portugeesch rijk
in deze gewesten, bleef alleen Timor en
Macao over.
In de 18» eeuw rukten de Engelschen
den Grooten Oceaan binnen en stichtten
in 1788 in het Zuid-Oosten van Australië
de stad Sydney. Dit vastelandsvormig
eiland werd door hen als strafkolonie ge
bruikt en van 1788 tot 1848 werden er
500.000 misdadigers ontscheept.
Tasmanië werd Engelsch koloniaal ge
bied in 1803, Nieuw-Zeeland. in 1833 en
de Fidji-Eilanden in 1874.
Intusschen (1854-1858) hadden de Ver
eenigde Staten, Engeland, - Rusland cn
Frankrijk krachtdadige pogingen aange
wend cm Japan vcor den overzeeschcn
handel te openen. De jonge Mikado Moe-
tsoehito ging over tot moderniseering van
zijn iana en weldra voelde het- land der
«BBSBBSBBBBBBSBflKBIHiaBMWBaB».lr£aB£»3^£a£w£2iSKSaBB33ai£iBBXaQ
Als de goê weke ging beginnen was on
ze boever, t’huis bij vader zaliger, niet
meer te spreken noch te benaderen.
Op Palmzondag kwam hij, van na de
Hoogmis, met een eendelijken bosseboom-
tak en verdween er meê in den peerden-
stal. Witten Donderdagavond trok hij
naar de kerk, naar de begravingzoo
als wij dien avonddienst noemden. Goe
den Vrijdag lag zijn pijp ergens op een
vensterbank; Paaschavond dremmelde hij
weg rond den vieren en werden we hem
niet gewaar. Paaschochtend was hij, voor
de eerste misse, reeds terug van de kerk...
een ander vent; om dan op zijn Paasch-
best naar de Hoogmis te trekken. Dan was
hij heelemaal ontdooid. Een weke lang
voorbereidii.g en dan de groote kuisch.
Onze boever volgde op zijn manier een...
retraite! Want dia week was hij wel... in
gekeerd, ge moogt het zeker zijn. De
fraaie vent kon lezen noch schrijven,
maar ’t zat een hert in dien kerel. Die
Paaschbiecht was wel een zeer zware his
torie, maar die groote dagen zeiden hem
meer dan we ooit konden vermoeden. Bo
ven zijn kruip-in hing een groot kruis,
dat men Palmzondag zijn deel ontving
van den tak besseboom. Op Goên Vrijdag
kon hij daar lang, op zijn knieën, kruis
gebeden lezen en ’n verwaaide keer.kwam
het er uit Op Goên Vrijdag LEEFT dat
kruis!». Een hert had ónze boever, een
hert en... gezond verstand!
Wij weten thans veel meer over de be-
teekenis van al die kerkplechtigheden en
de goê weke. Maar ik denke nog soms
aan onzen boever Op Goên Vrijdag
LEEFT dat kruis!
Bij ons is of was er nu processie op
Palm-Zondag en in vele huizen werd de
palmtak bewaard, ’t was nu geen bosse-
boom meer, onze oude Vlaamsche ersatz
palm. maar een echte palmtak. LEEFDE
die plechtigheid bij onze menschen? Wa
ren er. enkele weken later, geen overloo-
pers bij?
Witten Donderdag!
Leeft dan alles voor ons in de kerk?
’k Weet niet, maal’ ’k ga zoo geren meê,
dien dag. in die lange reke mannen die
na den dienst O. L. Heer vergezellen naar
het hofken. Of hoe heet gij dat? dat zij
altaar waar het H. Sacrament dien dag
wordt bewaard? Bij ons is hst nu regel
geworden; de leden van de Confrérie van
’t Heilig Sacrament doen hun ure aan
bidding. Maai- in de laatste jaren kwamen
er nog vesl andere bij; waar vroeger al-
gende den naam van Jodenvereeniging
in Belgis». Deze vereeniging heeft tot
deel de Joden in Belgie als zoodanig te
groepeeren, in hun behoeften te helpen
voorzien, meer bepaaldelijk in zake uit
wijking, maatschappelijk hulpbetoon en
onderwijs.
Alle Joden met verblijfplaats in Belgie
moeten lid zijn dezer vereeniging'.
AFDEELING OFFICIEREN^--.
OUDSTRIJDERS BIJ V. O. S.
In den schoot van het verbond V.O.S.
werd overgegaan tot de oprichting van
een afdeeling officieren-oudstrijders waar
van de artilleri-e-kommandant J. Eyck-
mans de leiding heeft. ua»-
eveneens zeer groot,
VLAAMSCHE VRIJWILLIGERS Voor 5 Duitsche. en
NAAR RUSLAND
Zaterdag voormiddag vertrok, een niéu-f
we groep Vlaamsche vrijwilligers van uifi
het piiddenstatio-n te Antwerpen om hef
SS. vrijwilligerslegioen Vlaanderen ts
vervoegen. Vóór een paar weken reisde
een ander kontigent af.
VOORSTEL
TOT LOONSAANPASSING
Door de leiders van de Unie der Hand
en Geestesarbsiders werden stappen aan
gewend bij den generaal-gevolmachtigde
voor ai-bei-dsreglementeering-, ten einde
zijn aandacht te vestigen op den moei
lijken toestand waarin het werkende volk
verkeert en meteen het verzoek gericht
maatregelen te treffen om de arbeidsin-
komstsn in zekere mate aan ts passen.
In de mededeeling die hierover werd
verstrekt wordt erop gewezen dat de
Unie zeer goed de moeilijkheden welke
besloten liggen ten overstaan van een
loonsaanpassing en het gevaar kent dat
besloten ligt in een wedloop tusschen loo-
nen en prijzen. Toch blijkt de Unie van
ineening dat er mogelijkheid bestaat om
aan het arbeidende volk tegemoet te ko
men. (Zie vervolg 2" bl.)
IGRBBISKlBBBBaSBaBBBBBSBBBBSDS
De speciale sektie van het Beroepshof
te Dowaai veroordeelde tijdens zijn iaat-
ste zitting, 18 personen wegens Kommu-S
jiistiscne aktiviteit.
Buiten de 42-jarige Leonie Degorgue,;
zijn alle andere veroordeelden jongeiie-ï
den tusschen 17 en 20 jaar.
De straffen loopen van 1 tot 4 jaar.
(voor ieder regel meer: 2 fr.)
Rouwberichtcn: minimum 15 fr.
Groote rouwberichtcn: per regel 2 'fr.\
Ber. in lokaal nieuws: per re^el 3 fr.
Andere aankondigingen: prijs op vraag.
Annoncen zijn vooraf te bstalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
De Groots co.„_.i was in de oudheid
niet gekend. Grieken en Romeinen ver
noemen hem niet. Maar Marco-Polo die
in ds XIII» eeuw in China vertoefde keer
de langs dezen Oceaan naar huis terug.
De Portugeezen, zij eerst, drongen in
de eerste jaren van de XVI» eeuw tot in
de Soenda-Eilandsn en Molukken door,
bereikten in 1517 Kanton en in 1520 Pe
king. In 1557 werd door hen Macao, te
genover de Chineesche kust, bezet.
De Spanjaard Balbca liet vanaf de Pa-
nameesche hoogten in 1513 zijn blik va
ren over deze watermassa en nam er met
een theatraal en belachelijk armgezwaai
bezit van in naam van den Koaihg van
Spanje.
Magellaan was hij mogelijk Groot-
jans van Gent in dienst van Karel V
eigende zich de eer toe het eerst dwars
door deze watermassa te zeilen. Komende
uit de Straat van Magellaan, ten Zuiden
van Zuid-Amerika, stevende hij langs de
kust van Chili tot aan Santiago en richt
te dan het roer naar het Westen. V.’ ken
lang vaarde hij, gestuwd door den zoch
ten passaatwind, door een kalme, stor-
menlooze zee en noemde haar daarom
Stille Zuidzee. In Maart 1521 landde hij
aan op de Marianen en in April van het
zelfde jaar op de Phillnpijnen. Daar werd
hij in een gevecht met de inboorlingen
gedood, maar zijn 2» stuurman El-Camo
zette met het overblijvende schip Vic
toria den tocht voort en bereikte door
heen Indischen- en Atlantischen Oceaan
de Portugeesche kusten. In 1642 bezocht
Tasman heel het Zuidelijk gedeelte. Tij
dens de. XVIII» eeuw werd deze wereldzee
in alle richtingen doorpeild en doorzocht,
o.a. door Bering, Anson, Byron, Bour-
gainville, Cook, Furneaux, Marchand,
Vancouver en I a Pérouse. De meest ver
dienstelijke is Cock, die in 1779 op het
eiland Hawaï door de inboorlingen werd
gedood.
In de XIX» eeuw werd de Grcote Oce
aan nog verkend door d’Entrecasteaux,
Louis de Freycinet, Krusenstern en Du
pe rrey.
DE BEPERKING VAN HET TRAM
VERKEER ZAL OVER GANSCH HET
LAND UITGEBREID WORDEN
Gemeld is dat de Brusselsche Tram
wegen, met ingang van de volgende
maand, hun ver Keer zullen beperken en
dat ook 200 vrije halten zouden verdwij
nen, dit om elektrischen stroom te spa
ren.
Naar verluidt worden defgelijke maat
regelen overwogen voor geheel het land.
De datum van toepassing is nog niet be
kend. •Het publiek zal tijdig worden ge
waarschuwd over de wijze van toepassing.
ZIEKE KRIJGSGEVANGENEN
TOEGEKOMEN TE ANTWERPEN
Te Antwerpen zijn met een Roode-
Kruis trein opnieuw 388 Belgische krijgs
gevangenen uit Duitschland teruggekeerd.
Zij werden vrijgelaten om gezondheids
redenen. Een zeer klein aantal der terug
keerenden moesten in een gasthuis wor
den opgenomen. De anderen konden on
middellijk naar huis keeren.
Het Roode-Kruis hoopt eerlang nog
meerdere reizen te kunnen organiseeren
met het doel krijgsgevangenen terug naar
huis te brengen.
LOOP DER BEVOLKING
De Centrale Dienst voor de Statistiek
deelt mede:
In Januari 1942 zijn 8.572 levende ge
boorten aangegeven, waarvan 4.328 jon
gens en 4.244 meisjes.
Gedurende hetzelfde tijdvak zijn 14.907
sterfgevallen geboekt, wóarvan 8.312 man
nen en 6.594 vrouwen.
Er zijn 3.370 huwelijken gesloten; in
dezelfde maand is het aantal geboorten
met 1.43 verminderd, vergeleken met
Januari 1941 en dat van de sterfgevallen
met 21.63 t. h. toegenomen.
OPRICHTING VAN EEN
JODENVEREENIGING IN BELGIE
Bij besluit verschenen in het Staats
blad van 21 Maart j.l., wordt hier in-Bel-
gie een Jodenvereeniging cpgericht, dra
Zooals we op nevensgaande landkaart duidelijk kunnen opmerken, komen de
Japansche aanvallen op het jongst-ontclekte aarddeelAustralië immer dich
terbij. Op Nieuw-Guinea, het schier aanpalenóe eiland van Australië, hebben de
Japanners menige vliegvelden in hun bezit genomen waardoor ze Fort Darwin
kunnen aanvallen. Hierboven een zicht op Australia’s steunpunt Port Darwin dat
reeds menig Japansche vliegeraanval onderging. Links, gansch op het voorpunt,
bemerken vre duidelijk de groote olietanks die vcor de Japanners als lokaas dienen.
Op Goên Vrijdag LEEFT het kruis.
Er hangt mysterie over dien dag.
Een mysterie dat' ge aanvoelt en tasten
kunt. Het kruis leeft, omdat de Heer stierf
op dien dag.
We leeren, Goddank! weer begrijpen.
In de laatste jaren werd Goên Vrijdag
meer en meer in cere hersteld, ’t Woord
is een weinig hard misschien, maar het
is toch juist!
Goede Vrijdag is toch wel de grootste
dag in het jaar! Geen Paschen zondsr
Goeden Vrijdag! En mijn boeren-verstand
zegt mij dat Onze Lieve Heer veel meer,
onsindig veel meer deed met voor mij te
sterven, met te boeten in mijn plaats dan
met te verrijzen om mij in mijn geloof
in Hem te sterken.
Ja. ’t kruis leeft op Goên Vrijdag!
Leeft 'fn spreekt tot ons t’huis. Zeker,
het hangt daar, boven de schouw, in de
keuken en ieder avond knielen we saam
voor dat kruis.
Maar op dien dag?
Dan hangt ook het mysterie van Goe
den Vrijdag over ’t huis. Dan zien we die
wonden in handen en voeten, dan zijpelt
het bloed uit de wonden, dan vloeit het
bloed over dat goddelijk aangezicht... dan
zien we dat.
Sedert enkele jaren versieren we dat
kruis in de goê weke, nog meest oo Goên.
Vrijdag! Hoe zouden we ’t anders? Gin
gen we niet op allerzielendag, gingen we
niet op 11 November... och kom. En wie
ons zoo na, wie is ons zoo bekend als de
Heer?
Het kruis leeft in de kerk, dien dag.
Mysterie hangt er over dien rouwdienst.
Geen1 mis. dien dag waarop de Heer zijn
bloedig offer volbracht op dien heuvel
top... Calvarië.
Zoo treffend die Kruis-ontblooting en
die Kruis-vereering, waar riet alleen meer
de priester en de misdienaars, maar waar
het volk, het volk aan meêdoet.
DE KRUISWEG?
Veel volk, bij ons. Bij U ook? Dit jaar
meer dan ooit? ’s Namiddags te drie uur?
En nu leeren we weer den kruisweg
gaan; omdat we hem weer leeren kennen.
Eenmaal in de maand wordt bij ons
’s Zondags in den namiddag di» oefening
gedaan, en den Vrijdag in den Vasten.
Vader en moeder moesten weerkeeren!
Hoe dikwijls gingen wij, ’s Zondags na
de Mis, den kruisweg, ’t zij met vader,
’t zij met moeder en nog zijn we verwon
derd hoe DIE menschen veel beter dan.
wij de harde, arme tijden doorstonden..'.
Het kruis LEEFDE voor hen. Zij begre
pen wat wij weer' leeren bij die spreuk©
van Gezelle:
Die ’t kruise niet en draagt
en is ’t kruise niet weerd
noch christen is zijn name!
Ja, hij was een eenvoudige boever. die
lezen kon noch schrijven, maar een vent
was hij met e;n herte en met gezond ver
stand... «Op Goên Vrijdag leeft het
kruis
Het leve cp dien dag. voor ons!
En het leve, daar boven de schouwe in
de keuken, ieder dag van het jaar!
BOER NELIS.
i
jGha'.
MARKUS
KM.i
GOi
(MADRAS
COlOMQO;
jBRISBANfc
ADELAI
NEU- E
TASMANIEN
'MOMBA'AA
DAR tS SALAAM
Z
PERTH*
FREEMANT Li’
r.--
ySlONEY
K^b.BONtN
Guam
J’P
pAau *(ASoliNEH
