DE OORLOGSTOESTAND
OLIE KOMT BOVEN
DE WAARDE VAN DE MUNT
RATTE VYNCKE!
ZWARE ZEESLAG IN DE KORAALZEE
1
Bevoorrading
De Kroniek
onzer
O Z E A N
Twee AssssrSkcsassscfce Vis®g£ass^iK©@a§®rscS3e@SGo eu eea Skigsship gekelderd
3S‘ JAAR. Nr 20. UITGAVE
ZATERDAG 16 MEI 1942.
WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN
VERSCHIJNT WEKELIJKS.
In de Amerikaar.Gcke wateren werden 21 schepen tel zinken gebracht
In de Krim werd het Duitsch-Roemeensch offensief ingezet
WEST-VLAAMSCHE GROOTEN
JAPANSCHE OPMAR SCH IN VOOR-INDIE
fe.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
TOKIO GEEFT HET VERLIES TOE VAN EEN VUEGTUIGMOEDERSCHIP
«DE POPERINGENAAR
TER DOOD VEROORDEELD
EN TERECHTGESTELD
DE STRIJD IN HET
VERRE OOSTEN
BELGISCHE ONDERHANDE
LINGEN BETREFFENDE HET
AANWERVEN VAN LAND-
BOUWSEIZOEN ARBEIDERS
ZES DIEVEN VAN RANTSOEN-
ZEGELS TER DOOD VEROOR
DEELD IN NEDERLAND
--
DE STRIJD IN HET WESTEN
EN ATLANTISCHEN OCEAAN
DE STRIJD OP HET
DUITSCH-RUSSISCH FRONT
4
anBsnMEMBnnBHnBBnnBranmBaBZBsaBaasBssssBsaaiaBBs
STORT 22,40 FR.
41,25 FR, BELGISCH GELD.
■BBBaBBBaBQBBaaBBBBBBBBBBSaiSBBBSSiaaBBaBBBEBaBiiiiaSiaSüiiaESiS
^0 is OOSTUITGAVE 1
i3 WESTUITGAVE I
DE STRIJD
IN NOORD-AFRIKA
EN MIDDELLANDSCHE ZEE
DE STRIJD
OP MADAGASCAR
RADIO-REDE VAN
DE BRITSCHE PREMIER
CHURCHILL
iBilSQ9aH&SB3a>KS2ISaS3ai»3SSB
iaBR«»aMBBBsa3Kï3S3$snsns2£3: ifiMssaasa&assai-ssaaaaflsiflsazaa ossaaBBSBBaaQSBasKMaaacsaaB i eT?fr„“e™
GROOTE ZEESLAG TUSSCHEN JAPANSCHE EN BRITSCH-AMEREiAANSCHE VLCOTEENHE-
DEN AAN DE KUST VAN AUSTRALIË
Cp Madagascar hebben de Britten Disgo Suarez en Antsirone bezet
De V. S. vösi Amerikci stellen eischen omtrent Martinique
-d
■ii
S'LKUT^
ga
Wv i
i
HST
_ggi
murauR
E3
0X3
BEZORGDHEID
Brislms
Albany
met
een
FINANCIEEL BELEID
te I
«Sr I
SNMMA.MEN
Uitgever
Sansen-Vanneste, Poperintre.
Telefooa Nr 9. Postck Nr 15S.70.
(mid-
zwaar
een
der
'SUben-
''-.bis.
pdsclii-1
■fV/rz.
15 JT.
2 fr.
3 fr.
in-
Ie
-<05-
i kunnen instellen,
geneigd is het op te pot-
te vluchten in onberede
neerde beleggingen.
NA DEN OORLOG
"r
ZOEKT GTETS t’huren of te fcoopen,
Zoekt g’ een meid, ’n plaats of wat?
Zoekt niet langer... plaatst nog heden
’n Kleine «ZOEKER» in ons blad.
Aucklanti^X
Hierboven zien we duidelijk de ligging van dc
Kcraalzee (Korallcn Meer) waar de groote zee
slag tusschsa» Japanners en Britseb-Amerikaan-
sche vlootcenheden. jjiaats had.
VERVOER VAN
GERANTSOENEERDE WAREN
In overeenstemming met het geval der
toeristen en der partikulieren in zomerver
blijf, mogen de van woonplaats veranderen
de personen, voor het vervoer van hun voor
raad gerantsoeneerde eetwaren, zich wenden
tot het gemeentebestuur hunner woonplaats
tot bet bekomen van een getuigschrift gel
dend sis geleibrief.
De leden van een producentengezin ten
bate waarvan de reglementaire voorafne-
mingen werden uitgevoerd, mogen bij ver
stek, b.v. wegens huwelijk, hun overblij
vende voorraad broodgranen, en aardappelen
In verband daarmede wordt in herinne
ring gebracht dat de in pensioen verblij
vende kinderen van producenten (studen
ten, kostgangers, enz.) geen geleibrief mo
gen ontvangen voor het vervoer van brood
granen, doch uitsluitend, voor het vervoer
van het meel of brood overeenstemmend,
met het hun als lid van een producenten
gezin toekomend rantsoen.
DE STAND DER
AARDAPPELCONTRACTEN
De Nationale Landbouw- en Voedingscor-
poratie deelt mede;
Maandag 4 Mei waren bij de Hoofdgroe-
peering «Aardappelen.» 401.000 dubbels van
aardappelcontracten ingediend, wat zoowat
1.500.000 menschen vertegenwoordigt. Men
neme to acht dat het hier gaat om afzon
derlijk handelende particulieren en dat de
contracten afgesloten door tusschenkomst
van groote organismen in voormelde cijfers
nog niet begrepen zijn. Anderzijds zijn er
meer dan 7.000 Ha. brdadkgrond en weiden
door gemeenschappen bebouwd, wat ook
veel contracten zal opleveren. De Hoofdgroe-
peering heeft in het geheel 1.810.000 formu
lieren voor aardappelcontracten verzonden.
Dagelijks kwamen gemiddeld 10 tot 15.000
contracten binnen.
IBBBBBBBBBBBBBB2IMBBBnSB3aCB
De Fransch-Belgische onderhandel in-
gen betreffende het aanwerven van sei
zoenarbeiders, bestemd voor den Pran-
echeij landbouw, hebben tot een volledig
akkoord geleid. In ruil der landbouw-
krachten, waaraan het ten zeerste be
hoefte heeft, zal Frankrijk ons voedings
waren bezorgen.
De afreizen der seizoenarbeiders, die
weldra zullen beginnen, worden door de
arbeidsambten georganiseerd. Deze zijn
speciaal ingericht voor deze werving: in
leder Arbeldsanibt hebben specialisten,
•inds verscheidene weken, de inschrijving
en de selektie van de werkkrachten voor
bereid.
De Arbeidsambten alleen kunnen zich
met de aanwerving van seizoenarbeiders
bezig houden; zij bei ’gen aan de afrei
zenden regelmatig geviseerde kontrakten,
evenals brochures, die allerlei nuttige in
lichtingen en raadgevingen betreffend!
het verblijf en het werk in Frankrijk be
vatten. vorderingen voor de kostelöoze
«poorreis tot aan de plaats van het werk
worden eveneens bezorgd.
Bovendien kunnen de arbeiders, dank
«ij een speciaal voor hen ontworpen werk
wijze, door de clearing, in den korst mo-
gelijken tijd, hun loon naar huis over
maken.
Reeds enkele dagen na die storting,
ontvangen de gezinnen de loonen in
Frankrijk verdiend.
Het Duitsch Oppergcrecht te s'Graven-
hage heeft in eerste en hoogste instantie
uitspraak gedaan in het proces tegen
23 beklaagden, betrokken bij een inbraak
op 13 Juni van het vorig jaar gepleegd
in het gemeentelijk distributiekantoor te
Amsterdam en een daarop gevolgden
handel in toewijzingen en bonnen op
groote schaal.
Zes van de aangeklaagden, namelijk de
boekhouder, die het plan voor den diefstal
uit het distributiekantoor had ontworpen,
de inbrekers en degenen die de bonnen
op groote schaal in omloop brachten, zijn
ter dood ite. te
klaagden zijn veroordeeld tot tuchthuis-
straften van 15 tot 2 jaar.
Na den oorlog zal die stabiliteit van de
waarde er nog meer noodig zijn dan vroe
ger, opdat de heraanpassing aan norma
ler omstandigheden vlot zou kunnen ge
beuren. Dóe stabiliteit moet zijn uitdruk
king vinden in het binnenland recht
streeks, zoo goed als ten overstaan van
de valuta’s der andere landen. Alle Euro-
peesche muntstelsels zullen onderling in
een vaste verhouding blijven, steunend op
de waarde van de Reichsmark. Dat weet
iedereen, maar de meesten zijn onzeker
over den uitslag van den oorlog en daar
om twijfelen ze aan de toekomstige waar
deverhoudingen.
Het feit dat de munt al of niet een
gouddekking heeft, dat de ornvang van de
bankbiljettencirculatie grooter of kleiner
wordt, is afhankelijk van het financieel
beleid van den staat cn van de prijzen-
reglementeering zelf. En deze op haar
beurt zal eerst deugdelijk werken,, wan
neer het distributiestelsel goed function-
neert. Indien beide eens goed georgani
seerd zijn. Als de vrije of zwarte markt
eens zal uitgeschakeld zijn, en dat ge
beurt heel zeker wanneer de nijpende
schaarschte vermindert, dan zal men zich
niet hoeven ongerust te maken over de
waarde van het geld.
9-5-42. Verboden Nadruk. ROSKAM.
Naar een bijzondere melding van
Maandag jl. werden in de Amerikaansche
wateren andermaal 21 schepen van sa
men 118.000 ton door Duitsche duikbooten
tot zinken gebracht.
Aan de Britsche kust werd een schip
van 2.500 ton gekelderd door Duitsche
vliegtuigen.
De Duitsche luchtmacht voerde aan
vallen uit bij dag en bij nacht op doel
einden in Engeland o. m. op dc haven
van Dover, aan de monding van de
Theems, een fabriek van Folkestone en
een troepenkamp. Een zware vergeldings-
aanval, die anderhalf uur duurde, werd
uitgevoerd op Norwich.
Britsche vliegtuigen voerden aanvallen
uit op Duitsche plaatsen, o. m. Restock
en Wamemutnde. 18 der aanvallende
vliegtuigen werden bij dit bombardement
neergehaald. Bij een anderen aanval wer
den 7 Britsche toestellen neergeschoten,
een anderen nacht 4.
Bij aanvalspogingen over dag aan de
Kanaalkust op 6 Mei, werden 5 Britsche
toestellen neergeschoten, op 9 Mei 9. Om
trent deze laatste poging meldt het D. N.
B. dat zes Britsche Boston-bommenwer-
pers, geëscorteerd door 100 Jagers, niet-
militaire doeleinden van het bezette
Ncord-Westelijk gebied aanvielen en al
dus een kerk, een school en een zieken
huis troffen. Hierbij kwam het tot ver
bitterde luchtgevechten die een half uur
duurden en tijdens dewelke 8 Britsche
toestellen werden neergescheten wijl er
van Duitsche zijde 2 toestellen verloren
gingen.
Na dc inneming van Mandalay en Lashin in Birma is liet verzet van de Britten
en Van de Chineezeii in dit gebied gebroken. De Britten wijken in de richting
van Indië en zuilen trachten stand te houden te Bhamo ten Noord-Westen van
Lasbio. Anderzijds rijn de Japanners te Akyab ontscheept wat dus ten gevolg
zal hebben fiat, de Britsche legers nog verder zullen moeten wijken. De eerst
bedreigde stad is thans Chittagong. Al die plaatsen zijn op de kaart aangeduid.
hen bijzonder voordeelig was (ongeveer
200 Belgische franken voor 100 Fransche
franken) en na twee achtereenvolgende
devaluaties was de verhouding omge
keerd (100 Fransche franken vcor 62 Bel
gische franken!. Heeft dat tenslotte de
Franschen gebaat?
Tijdens dezelfde periode heeft Duitsch-
land zijn munt stabiel gehouden, hel
groot de moeilijkheden ook waren waar
mee het te kampen had op de buiten-
landsche markten", tegenover de goederen
van de landen die hun munt devalueer
den.
De Duitsche regeering heeft aan de
waardevastheid van de munt gehouden,
omdat alle veranderingen op dat gebied
noodzakelijk stoornissen teweegbrengen in
geheel het economisch leven.
Trouwens, de munt is volgens de nieu
we economische opvattingen herleid tot de
eenvoudige dienstbare rol waarvoor ze
eens geschapen werd. Ze is eigenlijk een
eenvoudig ruilmiddel en een waardeme
ter en mag geen voorwerp van speculatie
vormen, noch voor den particulier, noch
voor den Staat. Degene die zs gebruikt
moet er vertre :wen
zoodat hij niet -
ten of er mee
vrijgekochte slaaf Faraghit. En gij moest
hem gezien hebben, met zijn vierkanten
I haard, zijn zwierigen stap bij het gezwaai
van zijn witten mantel, zijn vlammende
oogen en met zijn rappe tonge terugsna
terde: «Binnen vijf jaar ben ik in den
hemel!
De reis naar Concoland vroeg heel wat
tiid! Eerst naar Zanzibar, al door de
Roode Zee, op den Indischcn Oceaan. AI
wat er merkweerdigs was op die leutige
maar lastige zeereis schrijft hij in large
brieven naar zijn familie. Eens op vasten
grond te Zanzibar, begon de tocht van
een half jaar door al wat er in het Afri-
kannsche wildenland zoo heerlijk maar
zoo hard is. De zonne geeselt de kerels
van ’t Noorden, koortsen vellen hen soms
neer. Roovertroepen loeren op de groote
karavaan. Maar te voet gaat het naar het
langverbeide Kibanga. waar hij eindelijk
gaaf en gezond in Februari ma and in 1884
aankwam. In een havelooz.e hut gaan ze
wonen. On een wissen bedde, dat op een
Sint-Laurentiusi'coster gelijktMaar dat
belet niet, schrijft de lust’- 2 Vyncke dat
wij cr zuivere en frissche eht inademen.
in het droog wonen en niets te kort heb
ben om te leven. Ons voedsel bestaat
meest uit inlandsch goed. Onze jagers
bezorgen ons goed wild en onze geiten-
Dinsdag, in t naar huis keeren heel
den hoek was weggefietst; verlaan
weere! ontmoette ik een oude kennis:
Fiel! Die was ever jaren naar de kool
potten getrokken, verloor er ’t weinige
dat hij bezat en was weergekeerd, groot-
klapper en nietd’sv.g. Fiel kwam van de...
kerke lijk ik.
’t Doet me plezier Fiel, zei ik alzoo... ge
weet wel. Maar Fiel maakte er korte
metten meê... De jongens hadden me
overhaald om weer ’s Zondags naar de
Misse te gaan. Nelis, kwestie van den
slechten tijd. Ik ging een Zondag of vijve.
Met Paschen was. ’t uit. Tc Zie dat het
algelijk niet bejert met... lezen, zei ik.
Maar verleden week kreeg ik den weer
bots. ’t Is maar redelijk vader, zei de
oud.ste, dat gij zoo lange achter O. L.
Heere wacht als Hij achter u moest
wachten. Dan kan dat spel precies nog
twintig jaar duren. Voor den eersten keer
in mijn leven stond ik met mijn mond
vol tanden Nelis... «Encaissez» peinsde ik
alzoo in ‘t Waolsch! Maai- Nelis, ze had
gelijk, overschot van gelijk. Ik en vele
andere, we stonken van pretentie en we
hadden geborsten van koppigheid. We
hadden ons vcor niemand gegeven, voor
niemand en ’t is zoo Nelis! aller
minst voor den groeten Baas van hierbo
ven. We babbelden, wisten dat we een
grooten mond hadden en vergaten te...
peinzen, ’t Is voorbij. Nelis; Zondag heb
ik mijn achterstel effen gemaakt Gister
was ik ook in de Kruisprocesste, morgen
keer ik weer. Mijn tramke was van het
spoor geloopen, Nelis... twintig jaar om
’t weere er op te krijgen. Maar 'k verze
ker u t zal er voortaan niet meer van
loopen. Olie komt boven Nelis. Ik kan
u niet zeggen hoe diep ik dat gevoel.
Fiel had daarbij een hoop met zijn
arms en handen gewerkt, want hij meen
de ’t.
En volk in de kerke ei Fiel
’t Zullen er nog meer weei-ekeeren.
Nelis. Olie komt bovenmaar ge moes
eerst uw gezond verstand weervinden. Ik
verloor het in de kcoloutten, een ander
in gazetten of boekin of in een of ander...
kot. Maar geloof me Nelis, bij meer dan
een is ’t gezond verstand op terugkomst.
Ook daarom bidden wij wel in de
Kruisprocessie en... daarbuiten ook.
BOER NELIS.
IBBBBBBBBBBBBSBBSaBBSBBBBBStlilflBBSBSBBilBKBlElIBBBBBBS^aBSBQlS
oioeten tegen den ’I’oensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
DE BIJRANTSOENEN
VOOR ZWANGERE VROUWEN
De bij artikel 2 van het besluit van 23 Fe
bruari 1942 (Belgisch. Staatsblad van. 1 Maart
1942) ten bate van de kraamvrouwen voor
ziene voordeelen dienen, bij miskraam, zich
voordoende na de derde en vóór de zevende
maand der zwangerschap, beperkt te worden
tot de twee rantsoeneeringstijdperken vol
gens op het miskraam.
Daaruit blijkt dat, wanneer de miskraam
zich voordoet vóór de vierde maand der
zwangerschap, de betrokken vröïtw geen
recht heeft op de bij bedoeld besluit voor
ziene voordeelen; Indien zij bevalt na de
zesde maand zwangerschap mag zij aan
spraak maken op de normaal bij voormeld
besluit van 23 Februari 1942 toegestane
voordeelen.
De prijzen zullen echter veelal niet het
vooroorlogsch peil herwinnen. Daarom
hoeft er nog geen sprake te zijn van in
flatie. Het is al te bekend dat de meeste
prijzen en ook de meeste loonen in Belgie
vóór den oorlog veel te laag waren in
verhouding met de ons omringende lan
den en dat de voortbrengers, onder ander
de landbouwers, alle moeite van de we
reld hadden om rond te komen en hun
kosten te dekken. Er dient ongetwijfeld
een heraanpassing van de prijzen te ge
beuren, maar dat is nog geen reden om
daarin een waardevermindering van de
munt te beschouwen.
Een zeker waardeverlies van het geld,
of een aanpassing van de munt of wat
men het ook noemen mag is echter niet
uitgesloten. Een oorlog brengt noodzake
lijk aanzienlijke verliezen mee, door de
beschadigingen tengevolge van de krijgs
verrichtingen, door de vernieling van veel
producten die voor den oorlog bestemd
zijn. Dan stelt de vraag zich anders.
Waar is de grens die aan de verminde
ring van de koopkracht van de munt zal
kunnen gesteld worden? Dat zal afhan
gen van de intensiteit en den duur van
den oorlog zelf, maar vooral van het fi
nancieel beleid van den Staat.
In dat laatste ligt eigenlijk alles beslo
ten. In het huidige stelsel van geleide
economie zal alles afhangen van de macht
die de Staat bezit en van het doel dat ze
nastreeft.
In de vrije economie heeft men de
munt gebruikt als een voorwerp van ex-
perimenteeringen. In Belgie heeft men
In 1935 de frank gedevalueerd met 25
om de uitvoer en dus de productie aan
te wakkeren, en na één Jaar waren de
gunstige gevolgen verdwenen. In 1934
kwamen de Fransche arbeiders hun be
taalde verlofdagen doorbrengen in onze
badplaatsen, omdat de wisselkoers voor
VIBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB medenemen
groep helpt de tafel voorzien. Wij hebben
brood van maniok, van bananen en van
Turksche tarwe, groensels, en honig <n
gosden... korten drank uit de kristalen
beek die door onzen hof vloeit.
Ge moest eens al die brieven lezen,
waar dat allemaal zoo hartelijk schoon
verteld staat. Zijn er nog oibliotheken
waar het brievenboek van Vyncke niet te
vinden is?... En hij schreef in zijn sla-
meur, met taaie aanhouding zijn tegen-
komsten en avonturen. Dertig uren veine
over ’t water moest hij er mee naar de
post.
Hij moest in den missiepost zoo een
beetje inspekteur zijn over ’t goed, over
potten en pannen, over schepen en schip
pers. Het jaar van zijn aankomst moest
hij al flink dokter spelen, want een vree-
selijke ziekte woedde in de streek. Bij het
bezorgen van ’t lichaam der zwartlanders,
klopt hij ook met groote liefde, aan het
deurke van hun ziele. Het wordt een sla-
velijk leventje van heelen, les geven, rei
zen en bezoeken. Hij slaapt maar amper
vijf uur, en wipt er soms nog uit om des
nachts uren van daar een arme stervende
te gaan helpen. De koorts vindt hem drie
dagen op zijn bed maar hij spettert er,
weer door. En wat deed hij nog al niet?,
Hij schrijft: «Ik heb ”nen woordenboek
en ’n spraakkunde van de Tanganikatalen
op ’t getouwe en dat alleen is peerde-
werk.
Als de eerste missiebisschop Mgr Char
bonier op bezoek komt met een vracht
goed en nieuwe mannen, staat heel Ki-
bangamissie in feestrumoer. Met nieuwen
moed wordt nu de hand aan ’t oekeerings-
werk geslagen. Soms komen er bange
uren: Een rooversbende wil hun heele
missievolk plunderen en er van meevoe
ren in slavernij. Vyncke echter, gaat er
op af. spreekt den rooversbaas «n alles
keert in ’t beste.
O, die slavenhandel in Afrika. Menschen
als beesten behandelen en soms nog erger.1
Het goede Vlaamsche hart van Pater.
Vyncke brak schier bij ’t zien van die*
gruwelijke miserie. Op de slavenmarkt te
Uppi staat hij met natte oogen die af-l
zichtige menschenwrakken de slaven
te bekijken. En in den nacht gaat hij met
drie jongelingen naar het' slavenkerkhof.
Dooden en stervenden liggen er als op een
mesthoop nevens een. Wilde beesten ko- J
men er de menschen verscheuren en een;
reeuwstank hangt over dien rotten men-
schenboel. Ge moet een stalen hart heb-,1
ben om er durven naar toe té gaan. Do
zielen zijn in nood en Vyncke is er bij. I
Hij onderwijst en doopt een stervende!
vrouw, wiens kindje uit haar eigen macb-
telooze handen door hyena’s geroofd en 1
levend 'verscheurd werd. En toch sterft
ze gelukkig. Was dat geen heldendaad
van Vyncke?
Bouwmeester was Vyncke ook. In een
jaar tijd stonden onze gebouwen recht, i
een groot missiehuis van dsrtig meters i
lang op tien breed, bevattende kapel en
woonkamers
Het missiewerk schiet op gelijk een
zonnebloem. In 1S88 zijn er reeds 60(1!)
negers bekeerd. Hard is het wérk, in dat
land der slimme valsche toovenaars dia
den neger aan banden houden. Vyncke
droomt van nieuwe bouwplannen, maar
wie dacht er dat hij zoo vroeg naar den
hemel zou gaan. i
In Septembermaand 1888 had de koorts
er. de leverziekte hem fel te pakken. H>,1
kwam weer aan de beterhand, en ver
langde weer naar zijn werk. Ons Hf ere
schikte het anders. Vyncke was geen,
complimentmalier, en col: de deed wond
er geen doekjes aan. D? koorts overviel
hem weer plots en den 17 Oktober stierf
hij met de woorden nog op zijn lippen,
zijc laatste: «Ik bemin vurig oen goeden
God Hij was 38 jaar oud.
In ons land kwam die mare ons slaan
als een slag in ’t volle gezicht, t was haast
niet gelooflijk.
En onze Gezelle dichtte op zijn dood-
santje:
Gij zijt de vriend van God die ouders,
lvrienden, magen
die land en lieden, om Gods arme zwar
tten liet
in ’t afrikaansche veld. Wie zoud er n
[beklagen
die u, voor zulk een zaak, zoo vroeg
[gestorven ziel.
5^ftanberra ^Sydney
édelatdeV
op posteheckrekening N' 155.70 van
V. Sansen-Vanneste, Uitgever, Po-
peringe, en vanaf Zaterdag aan
staande wordt ons blad U per Post
besteld tot einde 1942.
De abonnementsprijs van nu tot einde 1942
voor FRANKRIJK is:
...Is ’t omdat het nijpt?
Ik bezag het koren, in k naar huis gaan,
’t Staat daar... zoo arm als job, deerlijk,
ziekelijk. Wat zal het overige zijn?
Of het nijpt!
Wie dacht er aan brood? de bakker!
Wie dacht, op Gods wereld, aan aard
appelen? Dat was toch ’t laatste van onze
bekommering. De plaatsenaars spraken u
’s Zondags eens aan: Nelis, als ge bij ge
legenheid met uw wagen alhier voorbij
komt, breng ne keer eenige zakken pa
tatten meê.
Nu nu is iedereen bekommerd en be
angstigd. Nelis, hoe is het met de tarwe?
Nelis, staan de aardappels reeds bo
ven?
Nu gevoelt iedereen dat de menschen
veel aardige, veel vernuftige, veel inge
wikkelde dingen en machines kunnen
maken. We hebben van alles verstand...
maar gunstig weder maken? De wereld
draait al,... zooveel duizenden jaren? en
'11(11 ui I..I
TARIEF VOOR BERICHTEN: S
Kleine btrichten (3 regels} 8 fr. a
Kleine berichten adr. t. bureele 12 fr. 1
(voor ieder regel meer: 2 fr.)
Rouwberichtern: minimum
Groote rouwberichten: psr regel
I Ber. in lokaal nieuws: per regel
Andere aankondigingen: prijs op vraag.
I Annoncen zijn vooraf te betalen en
Medewerkers zijn verantwoordelijk
voor hun artikels.
Luik, 7 Met De militaireoverheid
deelt mede:
De Belg René Renson, uit Luik, die in
een reeks van bomaanslagen tegen Rexis-
tEn en andere personen, te Luik, betrok
ken was en tevens vuur- en steekwapens
bij, zich had en in het bezit van spring
stof was, is door het krijgsgerecht van de
Oberfeldkommandantur te Luik, ter dood
veroordeeld geworden. Het vonnis werd
in de vroege morgenstonden van den
5 Mei voltrokken.
OP ZEE. In de koi aalzee
werd een zware slag geleverd
tussehen Japansche en Amei-i-
kaanseh-B.-itsehe vlooteenhec’en
De Ko’-aalzee- is gelegen tusscheii
Australië en de Ealomcneilanden.
Door Tokio werd gemeld dat
tijdens dezen zeeslag twee Ar.ie-
rikaansche vliegtuigen-inoed'ir-
derschepen, namelijk de Sar-
ratogaen de Yorktown als
mede een slagschip van de Ca-
lifcrnia-typegekelderd werden
wijl een Engelschen Imüser van
de Camberra-typeen een
slagschip van het type War-
spite zwaar besch?.digd werden.
Een nader bericht deelde mede
dat nog een zware kruiser, waar
van het type en de nae.m onbe
kend is, zwaar beschadigd werd
door Japansche vliegtuigen diï
zich met hun- torpedo» in zelf
vernietiging op het schip stortten
en dat bij dezen slag meer dan 2C0 An
gelsaksische vliegtuigen verloren gingen,
ofwel neergescheten ofwel gezonken met
de V’legtuigenmoederscliepen.
Naar To.’fio verloren de Japanners een
hulp-vliegkampscbin, een gewezen om
gevormde tanker, al-znede 31 vlieg zuigen.
Deze slag duurde verscheidene dagen.
Washington bracht nog geen verslag uit
over de geleden verliezen, dit tot hun
bekendmaking voor den vijand van geen
waarde meer zal zijn». Door Tokio wer
den de Britsche beweringen omtrent de
7 tismereh.
wu-n;-.
KalsiiOHicit
veriiesen geleden doc-r de Japanners als
verzinsels bestempeld.
Dc Sarratogawas een vliegtuigmoe-
derschio van 33.000 ton, met een beman
ning van 1401 koppen en had 90 vlieg
tuigen aan bcord. Het vliegtrasnicedei'-
schip Yorktownmat 19.900 ton, met
een bemanning van 2072 koppen en CO
vliegtuigen ar.n boord. De slagschepen
van het Colifornio-typemeten 32.300
ton en hebben 1407 mannen aan boord.
Een Britseh dagsehip van het .type
Warspitemeet 39.690 ton. De Austra
lische CambeiT.?: mejt 9.850 ton en tel
de een bemanning vaw 679 koppen.
BIRMA. De Japemsche troepen, na
Mandalay en Lashio te hebben bezet en
te zijn opgerrkt tot 60 km. over de Bir-
m?.emsch-C!4neesche grens, rijn eveneens
verder opgemarchetrd langs den Irawad-
distroom, tot Myitkying. Thans vosren zij
een omsingelrngsbewaging uit rond de
Britsche troepen die trachten *.e vluch
ten langs de Chindwin, een bijrivier van
de Irawaddi.
Anderzijds, hibben dé Japanners Akyab
bezet en zijn vandaar vit verder Noord
waarts opgerukt bij zoover dat zij reeds
de Birmaansch-Indische .grens overschre
den, en bevinden zich thans in de omge
ving van de Indische stad Tsjittr.gon.
De Britsche Gouverneur van Birma en
zijn staf zijn naar Britsch-ïndië gevlucht.
Tchsng-Koi-SIiek heeft zich met vier
divisies naar de Ehmaansche grens be
geven om te trachten den Japanschen
opmarseh aldaar te stuiten.
Onder de plaatsen welke door d.e Ja
panners in Birma en aan c’e Birmannscb-
Chineesche grenzen bezet werden, worden
nog genoemd: Boedalin, Teb-.jin, Wanti,
Chefang, Wangsliih cn Lungling.
20.000 AMERIKAANSCHE EN PHILIP
PI JNSCHE SOLDATEN CAPITULEE-
REN. Naai- can sprciaal bericht uit
Tokio hebban 20.000 Amerikasnsc.be en
Philiopijnsche soldaten gecapituleerd op
Mindanao cn de eilandengroep Visaya,
PLiMppijnem
CORBEGIDOR. Bij den val van de
vesting ven Corregidor maakten de Ja
panners meer dan 3.000 krijgsgevangenen.
Bij den strijd hadden de Amerikanen
drie mijnenvegers en twee kanonneerboo-
ten verloi-sn, wijl zij enkele kleine een
heden tot zinken brachten voor den strijd
te staken.
Mtlbacrne
TASMANIENV? HEU-SEE^LAND
ABONNEMENTSPRIJS ’42:
1 Jaar in Belgie 36 fr.
3 Maanden 9 fr.
6 Maanden 18 fr.
1 Jaar in Frankrijk 65 fr.
Er is geen enkele vraag, behalve wel
licht deze van de voedselvoorziening, die
zoo veel bezorgdheid verwekt dan wel
deze van de waarde van de munt. Het is
een heel kiesch probleem en. het is min
of meer vermetel om er over te durven
schrijven. Het is echter niet de bedoeling
van deze enkele regels om voorspellingen
te doen of om raad te geven. Enkele al-
gemeene beschouwingen echter zullen den
lezer een gezonder opvatting geven over
de rol van de munt en over zijn waarde.
Degenen die geld bezitten, vooral de
genen die er thans gemakkelijk verdie
nen, vreezen dat dit gebied in waarde zal
dalen, en zoeken naar belegging in reëele
goederen, in gronden en huizen, in aan-
deelen, zelfs in allerlei producten die ze
hamsteren.
Daarmee is de waarde van die goede
ren, voor zoover het Prijzencomniissariaat
er geen regeling voor getroffen heeft, of
zelfs nog in dat geval tegenvolge van al
lerlei vormen van ontduiking, aanzienlijk
gestegen. Men is geneigd een onmiddel-
Iljk verband te leggen tusschen de waar
de van de immobiliën b. v. thans en vóór
den oorlog en de waarde van de munt en
daarin ziet men reeds een bewijs voor de
•waardevermindering van het geld. Het
zelfde geldt voor de prijzen der goederen
die op de zwarte markt betaald worden.
Deze verschijnselen zijn een slechte
maatstaf voor het meten van de waarde
van de munt, omdat het tijdelijke ver
schijnselen zijn voortspruitend eenerzijds
uit de groote vraag naar immobiliën, an
derzijds door de groote schaarschte aan
allerlei goederen.
Indien eens de productie-activiteit vol
op zal hernemen, als er steeds meer en
meer goederen op de markt zullen ge
bracht worden, dan zullen de prijzen
noodzakelijk weer dalen. Zelfs de huidige
waarde van de onroerende goederen zal
niet behouden blijven. Velen zullen het
geld dat ze vastgelegd hadden weer noo-
dig hebben en zullen trachten hun hui
zen en gronden weer te verkoopen, en als
het aanbod te groot wordt, in evenredig
heid van de vraag, dan zullen de prijzen
noodgedwongen dalen.
AANPASSING VAN DE PRIJZEN
2?
Pari Êwinft—
Nog nooit was er zooveel volk in de
kerk met de Kruisdagen, ’t was drie dagen
na mekaar een offerande zonder einde;
vreemde gezichten! nieuwelingen voor
die dagen; kerels die ge met moeite des
Zonda,'<s in de kerk ziet. En die baden
nu meê. Over twintig jaar was er niet
mesr volk dan nu en dat was, zoogezeid,
de oude-goede tijd! Dan was het achter-
uitgeloopen en, eerlijk gesproken, die
kruisprocessie vzas bij ons een arm beestje
geworden. Vijftien tof, twintig mannen,
bosten en boerewerkvolk, een hoop school
jongens met één meester, en dan wat
vrouwen, de Zusters en kinders.
‘k Ben een beetje verstrooid geweest...
ik keek al maar door naar die massa
die vooruitschoof om ten offer te gaan-.
Van alle hoeken en kanten van de paro
chie waren ze toegestroomd; toegestroomd
is niet te veel gezegd! Ik moete. geen
pluimken geven aan onzen hoek, ’k zou
er moeten uitdeelen aan alle wijken en
zelfs aan de plaatsenaars. Hoe nader de
kerk hoe grooter geusis ook al weer
mis. Te beter!
...We gingen den gewonen beeweg van
die dagen, al door de velden. De kinders
waren minder praatziek, ’t jong volk was
minder curieus, ’t Mocht al een koe van
den eenen kant van de weide naai- den
anderen bij zen, geen mensch keek op
noch, om ’t was bidden dat men deed.
Ik stapte meê in de laatste rijen van
de mannen; en ’k moest moeite doen om
uit de verte de zware basstem, te hoeren
van onzen koster. Achter mij hoorde ik
hoe bij de vrouwen hier en daar eene
voorbad en de anderen antwoordden.
Zoo ging het; en den nog wel crescendo,
de drie dagen. Ik had wel medelijden met
onzen ouden pastoor die langs den heelen
weg het kruis droeg, maar in jaren had
hij ons, wanneer we de kerk weer binnen
waren, den zegen niet gegeven als nu.
Hoog en breed gingen zijne armen wan
neer hij, met meer plechtigheid en sta
tigheid dan m zijn heele leven, de kruis
relikwie verhief. Wat meet het den ouden
man deugd doen... hij gevoelde zich wer
kelijk de pastoor, de herder van de paro
chie midden zijn volk, van zijn biddende
volk.
We waren eigenlijk allen aangedaan,
't, Was precies als na een misse ’s Zon
dags. En niemand ging rond de plaats
zijn fiets halen voor hij toch aan een
vriend of kennis had gezegd: Daar was
volk vandaag!
sedert duizenden jaren heeft men zoo
veel gevonden en ontdekt en neg altijd
moet ge in Snoeck’s almanak of bij
’t Manneke uit de Maan van De Po-
ptringenaargaan zoeken hoe het 'weder
er zal uitzien!
We zijn groote Jans! Nu ondervinden
we ’t. Vele menschen vinden nu hun ge
zond verstand weer. En dat is een ver
heugende historie. We zijn te groote Jans
geweest in heel onze doening, niet, alleen
in ons dagelijksch gedoe, maar overal in
onze gedachten, in onze meening, onzo
opinies, bij duizende aangelegenheden.
Met wetten en verordeningen konden we
alles op... papier. Nu leeren we weer een
weinig ootmoedig zijn. Nu gaat het ons
weer om te knielen en om onze handen
te vouwen. Het bid voor onsen het
ontferm u onzer heeft weer zijn recht
veroverd. Van blikssm en onweder
van pest, hongersnood en oorlog spaar
ons HeerDat gij de vruchten zoudt
laten gedijen en rijpen... wij bidden U,
verhoor ons!
Niettegenstaande zandstormen, groote
droogte en verzengende hitte, wélke reikt
tot 40 graden Celsius, kwam het in
Ncord-Afrika tot levendige bedrijvigheid
van verkenners en artillerie.
Anderzijds werd. Malta nogmaals zwaar
bestookt, zoo bij dag als bij nacht, door
de Duitsche en Itahaansche luchtmach
ten. Ook de restingsinstallaties en de
vliegterreinen van het eiland Gozzo, de:l
uitmakend van de eilandengroep Malta,
werden aangevallen. Voltreffers werden
geplaatst cp de aangevallen doeleinden.
In een dok liggend corlogsschin werd te
La Valrtte bestookt. Op een dag werden
boven Malta en Ncord-Afrika 19 Britsche
toestellen neergeschoten.
Bij Alexandrië werd een schip van 5.000
ton in brand geworpen.
Een manceuver dat Britsche aftitelin
gen tegen het eiland Kuphonesi, ten
Zuiden van Kreta, poogden uit te voe
ren, werd af gewelfd.
Ten Zuiden van Kreta werden 4 Brit
sche destroyers aangevallen door Duit
sche vliegtuigen. Drie der destroyers wer
den tot zinken gebracht.
--«o»-
Na drie dagen weerstand te hebben ge
boden te Diego Suarez hebben de Fran-
schin. aldaar de strijd moeten staken.
Naar verluidt liepen de Franschen hierbij
zwareverliezen cp aan vliegtuigen en
werden een Fransche duikboot, namelijk
d? Beziersen de hulpkruiser Bou
gainville gekelderd. De benzinedepots
der Fransche luchtmncht werden vernield.
Ook de stad Antsirane viel in handen der
Engtlschen.
Veel nieuws werd omtrent de gevechten
op Madagascar niet medegedeeld. Toch
blijkt hét dat de strijd voortgezet wordt
■cn dat Vichy nog steeds in -verbinding
staat met Tnnonarivo, hoofdstr.d van
Madagascar.
Uit verklaringen afgelegd door de Brit
sche Premier H. Church’ll blijkt dat de
aanval op Madagascar reeds sedert drie
maanden besloten werd.
-co»--
Ten slotte deed de Nationale Landbouw-
en Voedingscorporatie nogeens een oproep
tot de landbouwers opdat zij contracten
zouden afsluiten.
De laatste dag voor het afsluiten van een
aardappeleontract was Vrijdag 15 Mei.
PLANTAARDAPPELEN
UIT NEDERLAND EN DUITSCHLAND
Dank zij de verdragen gesloten met Hol
land en Dultscliland, kwamen cr dagelijks
belangrijke hoeveelheden plantaardappelen
aan. Tegen 8 Mei moesten a'le in Hoi’nnd
bestelde plantaai'dappelen, nl. 43.500.000 kg.,
ingevoerd zijn. Op het oogcnbllk heeft <ie
invoer 40.024.000 kgr. bereikt. De in Duitseh-
land bestelde plantaardappelen komen even
eens aan. Op 5 Mei waren reeds 31.819.000
kgr. Ingevoerd.
DE AARDAPPELVERDEELING
VAN AF 1 JULI
De verbruikers mogen van kleinhandelaar
veranderen.
Met het oog op de verdeeling, van 1 Juli
1942 af, van de vroeg en niet vroege aard
appelen van den eerstvolgenden oogst, wor
den de gemeentediensten voor ravltailleertog
en rantsoeneering er toe verzocht, bij de uit
reiking der rantsoencegeis voer het rantaoe-
neerlngstijdperk van Juni e.k., over te gaan
tot nieuwe inschrijvingen van de verbrui
kers op de kleinhandelaarslljsten.
EiJ dezer gelegenheid mogen alle verbrui
kers van kleinhandelaar veranderen, cn de
gemeentediensten dienen, voor de volgende
tijdperken, over te gaan tot de uitschake
ling van de kleinhandelaars die geen dertig
inschrijvingen meer zouden boeken. Daar
entegen mag geen enkele belemmering wor
den gebracht aan de bevoegdheid verleend
aan den verbruiker om vrijelijk een in de
gemeente gevestigden kleinhandelaar aan te
wijzen. Alleen, de niet-naleving. hetzij van
de wet op de handelspoiitie, hetzij van som
mige technische inrlchtlngsvcorwaarden op
gelegd door de betrokken Hootdgrocpccring
kunnen gelden als reden tot uitsluiting van
een kleinhandelaar.
Op 8 Mei werd opnieuw het Duitseh-
Rcémsensch offensief ingezet cp het
schiereiland Kertsj, cp de Krün. Sedert- J...
-- dien is de slag er in vollen gang. Voor klaarde liij: Wij kunnen een tweede front no? eens naar huis komen. Hij studeerde
veroordeeld. De andere aangc-Krrtsj werden 2 Russische transportechc-oprichten door een inval in Europa. Ik wat geneeskunde te Rijsel en reisde nog
wmMAaia rnt- lï?n van samen 5.000 ton door Duitsche I zal natuurlijk onze plannen niet bekend J eens zijn geliefde geboortestreken af om
vliegtuigen gekelderd. I maken. (Zie vervolg op 2” blad). vaarwel te zeggen aan familie en vrien-
Dezer dagen zei me een vriend op den
trein: Ge moet eens in De Poperinge-
naarschrijven over Amaat Vyncke!...
En hij vertelde me lang en veel over
hem. ’k Heb me aan ’t lezen gezet van
ziin brieven, die ik reeds in mijn jongens
tijd had verslonden, en nu voel ik me
verplicht dit avontuurlijke leven van de
zen grooten Vlaming, een Westvlaming
dan nog. te vertellen!
Rond de jaren ’50 werd hij te Zedelgem
geboren, waar thans een schoone gedenk
plaat aan zijn geboortehuis prijkt.
Hij had zijn name niet gestolen!
Spel en nog spel, kluchten, zotten, dat
was zijn beste ambacht. Ze hadden er
geen klein beetje werk mee in ’t College
te Koekelare als dat flodderdingen daar
aanlandde. Nee, ik heb hem niet gezien,
maar ’k heb er hooren van vertellen en
’k kan me best inbeelden, wat een spotte-
raar het was. In zijn jongen kon en jeug
dig harte leefde en kriewèlde *t al even
eens. Hij was pas 17 jaar oud, als hij
reeds op den slag, soldaat geworden
was. stralend van liefde voor den Paus,
bereid om zijn leven te geven voor het
heil van de Kerk. Zouaaf!
In ’t jaar 1869 kwam hij terug, onver
anderd gebleven in handel en wandel,
de guitige doenderik, overal bij en aan
de kop waar er te dreunen en te wroeten
viel. Hij was ongelogen, lijk zijn professor
H. Verriest hem noemde: Ratte Vyncke.
Hij voerde de zouaventroep aan en stond
zijn commandote schreeuwen dat
koer, gebouw, hof en straat en markt
weergalmden.
Hij blokte en studeerde wel, maar deed
geerne mee aan geweld en strijd. Hij
weerde zich met hart en hand door de
jonge Vlaamsche beweging, speelde mu
ziek mee, dichtte en zong.
Het is altijd schoon en roerend een
vurig geweld te zien, dat ten dienste staat
van het goede: Amaat Vyncke werd pries
ter en onderpastoor te Dudzele. Op die
Noordersehe parochie werkte hij voor
de parochiegenootschappen, muziekmaat
schappij, voor zieken en armen met een
ontembare blijheid als een der beste on
derpastoors van onze dagen, ’t Is niet te
verwonderen dat de pastoor van Dudzele
zei: Met Vyncksken, ’k zou alles durven
aangaan.
Hij was uit een speciaal deeg gemaakt.
De platte onmeetbare ncordervlakte was
hem niet groot genoeg. Hij was er te geluk-
zer steden den raad zich in de velden te Ifig' en hij verlangde maar om ergens hard
begeven. Nu wachten de Engelscl'ien. ver- en taai ts leven en te strijden voor hst
volgde hij. op het opnieuw losbreken der goede, gelijk in zijn zouaventijd. Met een
hel in Rusland. vroord, hij was op en top gepast voo:- een
Omtrent de hulp welke verkend wordt Congomissionnans. En dat werd hij ook.
aan Rusland verklaarde hij dat EngelandHij was 31 jaar oud toen hij naar Algiers
de plicht heeft konvooien naar Rusland trok om Witte Pater te worden. Het was
te zenden, spijts de gevaren vanwege de een harde proeftijd maar geren gedaan,
Duitsche duikbooten en destroyers. Dcop ’t vooruitzicht van een bewogen missie-
vrc.ag opwerpende: «Wat kan Engeland leven in Midden-Afrika. Voer het vertrek
doen om de Sovjet-Unie te helpen? ver-naar het land van verlangen moch* hij
Omtrent het offensief Ingezet op het
schiereiland van K:rtsj wordt uit Berlijn
nog gemeld dat deze ingezet werd met
aanvallen uitgeveerd «loer opeenvolgende
golven Ju 87 (rtuh.a's) cp de Sovjetische
stellingen, waardeer rookzuilen ontston
den van aan de zee van Azcw tot de straat
van Kertsj. De Duitsche en Roemeensehe
trocr.ni zouden ook nieuwe wapens ge
bruiken, waarvan geen varc’ere bijzonder
heden warden medegedeeld. Te Berlijn
merkt m;n ook op dat deze operatie niet
de inzet is van het aangekondigde Lente-
1 offensief maar een voorbereidende actie
tot dit offensief.
Op de rest van het Oostelijk front mis
lukten Sovjet-aanvallen, wijl aanvallen
uitgevoerd door de Duitecht, Kroatische
en Roemeensche troepen met sukses be
kroond werden.
Verder werd nog gemeld:
In den Noordelijken sector werden
evenwel hevige gevechten geleverd met
zware verliezen voor de Sovjets;
In Lapland werden dagenlang verbit
terde gevechten geleverd waarbij de Sov
jets 1400 dooden op het slagveld lieten en
talrijke gevangenen werden gemaakt dooi
de Duitsche troepen-
In d3 v/afei-en»i"Ki Kertsj werd
mijnenveger der Sovjets gekelderd;
In het hooge Noorden schoten Duitsche
jagers 27 vijandelijke vliegtuigen neer,
waaronder 22 Hurricanes, tegen een eigen
verlies van 1 toestel;.
Moermansk werd bestookt:
Berlijn logenstrafte de bewering uit.
Moskou als zouden de Duitschers giftgas-
sen gebruikt hebben op de Krim»
--«o»-- j
Naar een mededeeling van
Keizerlijk Hoofdkwar-
tier uit Tokio had er op
6 cn 7 Mei 1.1. in de Ko-
raalzee een zwaar zee-
treffen plaats tusschen
eenheden der Japansche
vloot en Britsch-Aineri-
kaansclie eenheden. De
Japanners torpedeerden
hierbij twee Amerikaan-
sche viiegtuigenEiöeder-
schepen: de «Saratoga»
(rechts) cn de «York
town» (midden onder).
Ging eveneens verloren
liet Amerikaansch slag
schip «California» /—-3
den boven) en
beschadigd werd
Britseh slagschip
Warspite ..-klas (links).
Zonthrs-M ulliplcx-Klisclrcs
In een radiorede heeft Churchill stel
ling genomen in verband met de proble
men van het heden en het verleden. Eerst
herinnerde hij aan de tijd vol zorgen en
mceiliikhedendie de Engelschen achter
zich hebben en de menige ontgoochelin
gen welke opgeloopen werden. Na een
verder overzicht van de oorlogsgebeurte
nissen w:lke voorbij zijn handelde hij
over het heden.
Hieromtrent drukte hij de vrees uit dat
de Ëngelschen opnieuw veel nederlagen
en ontberingen zouden kennen, maar
thans staan zij niet meer, zegde hij ver
der, zooals twee jaar geleden. Daarop
wees hij op de gyoote verliezen geleden
door de Russen en de broederschap door
de Engelschen met de Russen gesloten.
Sprekende over het bombardeeren der
Duitsche steden gaf hij de bevolking de-
begeven. Nu wachten de 1
volgde hij. op het opnieuw
If te