OLIE KOMT BOVEN
DE WAARDE VAN DE MUNT
RATTE VYNCKE!
DE OORLOGSTOESTAND
I
I
1
B'
r
I
ZWARE ZEESLAG IN DE KORAALZEE
Bevoorrading
De Kroniek
onzer
eo
1
Twee en een Slagschip gekelderd
INDI SCHEr
O z E A N
l ^'ahoamanin
UITGAVE
39° JAAR. Nr 20.
ZATERDAG 16 MEI 1942.
WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN
KATHOLIEK NIEUWS-
VERSCHIJNT WEKELIJKS.
NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
ra
TOKIO GEEFT HET VERLIES TOE VAN EEN VLIEGTUIGMOEDERSCHIP
In de Amerikaansche wateren werden 21 schepen let zinken gebracht
In de Krim werd het Duitsch-Roemeensch offensief ingezet
z
JAPANSCHE OPMARSCH IN VOOR-INDIE
-''I
TER DOOD VEROORDEEL
EN TERECHTGESTELD
DE STRUD IN HET
VERRE OOSTEN
BELGISCHE ONDERHANDE
LINGEN BETREFFENDE HET
AANWERVEN VAN LAND-
BOUWSEIZOENARBEIDERS
DIEVEN VAN RANTSOEN-
GELS TER DOOD VEROOR
DEELD IN NEDERLAND
-
DE STRIJD IN HET WESTEN
EN ATLANT1SCHEN OCEAAN
DE STRIJD OP HET
DUITSCH-RUSSISCH FRONT
«DE POPERINGENAAR
GROOTE ZEESLAG TUSSCHEN JAPANSCHE EN BRITSCH-AMERIKAANSCHE VLOOTEENHE-
DEN AAN DE KUST VAN AUSTRALIË
tasmanienV neu-see^/land
5
STORT 22,40 FR.
41,25 FR. BELGISCH GELD.
WEST-VLAAMSCHE GROOTEN
DE STRIJD
IN NOORD-AFRIKA
EN MIDDELLANDSCHE ZEE
---
DE STRIJD
OP MADAGASCAR
RADIO-REDE VAN
DE BRITSCHE PREMIER
CHURCHILL
i* C
KATHOLIEK NIEUWS-. NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. VERSCHIJNT WEKELIJKS.
j <L i
Op Mffidacg&scar Jabber» de Britten D'ie^o Suarez en Antsirane bezet
Ce V. S. van Amerika stellen eischen amtrent Martinique
A'
FLANTAARD APPELEN
UIT NEDERLAND EN DUITSCHLAND
ssataiafiaiBiaoiaxHKigaB&BaffiBMHrae
.o
WOW
BEZORGDHEID
•A
Brisbane
'Sydney
FINANCIEEL BELEID
is
v
dan zal men zich
j maken over de
de Hoofdgroe-
1 dubbels van
wat zoowat
’s Zorida
legenheii
zoodat hij niet
ten of er mee
'.-alben-
'-.hts.
enj,-
fidschi-
Uitgever
Sansen-Varmeste, Poperinsre.
Telefoon Nr 9. Postels. Nr 155.70.
Medewerkers zijn verantwoordelijk
voor hun artikels.
slag-
(mid-
zwaar
can
der
(links).
üandrrs-iHultipicx-Klirchce
15 ]r.
2 /r.
3jr.
Andere aankondigingen:' prijs op vraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
i
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten (3 regels) 8 <r.
Kleine berichten adr. t. bureele 12 jr.
(voor ieder regel meer: 2 fr.)
Rouwberichten: minimum
Groots rouwberichten: per regel
Eer. in lokaal nieuws: per regel
- -nriis nn
vloot en
kaansche
Japanners
zij aan
voormeld
1942 "toegestane
ZOEKT G’IETS t’huren of te koopen,
Zoekt g’ een meid, ’n plaats of wat?
Zoekt niet langer... plaatst nog heden
'n Kleine ZOEKERin ons blad.
Auckiand'A,
"■'■'Mëlbournt
goed georgani-
(f zwarte markt
uitgesehakeld zijn, en dat ge-
'^feÉanbej rat
Albany
Hierboven zien we duidelijk de ligging van de
Koraalzec (Korallen Meer) waar de groote zee
slag tusschen Japanners en Britsch-Amerikaan-
sche vlootesnheden plaats had.
Por+Dsrwn
dcor Ja;
zich met
vernietigini
en dat bij
gelsaksische vliet
ofwel neergeschol
de vTlegtuigenmocderschepen.
Naar Tokio verloren de Japanners een
hulp-vliegkamnschip, een gewezen om
gevormde tanker, alsmede 31 vliegtuigen.
Deze slag duurde verscheidene dagen.
Washington bracht nog geen verslag uit
over de geleden verliezen, dit tot 'hun
bekendmaking voor den vijand van geen
waarde meer zal zijn». Door Tokio wer
den de Britsche beweringen omtrent de
IBBBKaBaEaaBB133IIEE&BHBEQE3BXBEQffil8B>Sia3BBil3i3£i&ËiSaiSS3£:3HBSI
divisies naar de Birmaansche grens be
geven om. te trachten den Japansehen
opmarsch aldaar tc stuiten.
Onder de plaatsen welke door de Ja
panners in Birma en aan de Birmaansch-
Chineesche grenzen bezet werden, werden
neg genoemd: Boedahn, Tebajin, Wanti,
Chefang, Wangshih en Lungling.
29.980 ASÏERIKAANSCHE EN PHILIP-
PIJNSCHE SOLDATEN CAPITULEE-
REN. Naar ccn speciaal bericht vit
Na de inneming vr.n Mandalay en lashio in Birma is het verzet van de Britten
en van- de Chincczen in dit gebied gebroken. De Britten wijken in de richting
van Jndië cu zullen trachten stand tc houden te Bhamo ten Noord-Westen van
Lashio. Anderzijds rijn de Japanners te Akyab ontscheept wat dus ten gevolg
zal hebben dat de Brits die legers nog verder zullen moeien wijken. De eerst
bedreigde stad is thans Chittagong. Al die plaatsen zijn op de kaart aangeduid.
lifornia-type
wijl een En?
de
slagschip
spite zw
Eer.
dat nog een zware kruiser, waar
van het type en de naam onbe
kend is, zwaar beschadigd werd
Tapansehe vliegtuigen dit
:t hun torpedos in zelf-
ig op het schip stortten
dezen slag meer dan, 200 An-
"jgtuigen verloren gingen,
:ten ofwel gezonken met
op postcheckrekening Nr 155.70 van
V. Sansen-Vanneste, Uitgever, Po-
peringe, en vanaf Zaterdag aan
staande wordt ons blad U per post
besteld tot einde 1942.
De abonnementsprijs van nu tot einde 1942
voor FRANKRIJK is:
sedert duizenden jaren heeft men zoo
veel gevonden en ontdekt en neg altijd
moet ge in Snoeck's almanak of bij
't Manneke uit de Maan van Do Po-
P'ringenaar gaan zoeken hoe het weder
er zal uitzien!
We zijn groote Jans! Nu ondervinden
we 't. Vele menschen vinden nu hun ge
zond verstand weer. En d&t is een ver
heugende historie. We zijn te groote Jans
geweest in heel onze doening, niet adcen
in ons dagelijksch gedoe, may overal in
onze gedachten, iu onze meening. enze
opinies, bij huizende aangelegenheden.
Met wetten en verordeningen libnden we
alles op... papier. Nu leeren we weer een
weinig ootmoedig zijn. Nu gaat het ons
weer om te knielen en om onze honden
te vouwen. Het bid voor onsen het
ontferm u onzer heeft weer zijn recht
veroverd. Van bliko-m en onweder
van pest, hongersnood en oorlog spaar
ons HearDat gij de vruchten zouc.t
laten gedijen en rijpen... wij bidden U,
verhoor ons!
tismnrck-
Arch.^
NEU^gIjIWajJÖ*
X>M>è
A Kslednrtitit
In een radiorede heeft ChurchUl stel
ling genomen in verband met de proble
men van het heden en het verleden. Eerst
herinnerde iiij aan de tijd vol zorgen en
moeilijkhedendie de Engelschen achter
zich hebben en de menige ontgoochelin
gen welke opgeloopen werden. Na een
verder overzicht van de oorlogsgebeurte
nissen wslke voorbij zijn handelde hij
over het heden.
Hieromtrent drukte hij de vrees uit dat
de Engelschen opnieuw veel nederlagen
■en ontberingen zouden kennen, maar
thans staan zij niet meer, zegde hij ver
der, zooals twee jaar geleden. Daarop
wees hij op de groote verliezen geleden
door de Russen en de broederschap door
de Engelschen met de Russen gesloten.
Sprekende over het bombardeeren der
Duitsche steden gaf hij de bevolking de
zer steden den raad zich in de velden te
begeven. Nu wachten de Engelschen, ver
volgde hij, cp het opnieuw losbreken der
hel in Rusland.
Omtrent de hulp welke verleend wordt
aan Rusland verklaarde hij dat Engeland
de plicht heeft konvooien naar Rusland
te zenden, spijts de gevaren vanwege de
Duitsche duikbooten en destroyers. De
vraag opwerpendeWat kan Engeland
doen om de Sovjct-Unle te helpen? ver
klaarde hijWij kunnen een tweede front
oprichten door een inval in Europa. Ik
zal natuurlijk onze plannen niet bekend
maken. (Zie vervolg op 2» blad).
In dat laatste ligt eigenlijk alles beslo
ten. In het huidige stelsel van geleide
economie zal alles afhangen van de macht
die de Staat bezit en van het doel dat ze
na streeft.
In de vrije economie heeft men de
munt gebruikt als een voorwerp van ex-
perimenteeringen. In Belgie heeft men
in 1935 de frank gedevalueerd met 25
om de uitvoer en dus de productie aan
te wakkeren, en na één Jaar -waren de
gunstige gevolgen verdwenen. In 1934
kwamen de Fransche arbeiders hun be
taalde .erlofdagen doorbrengen in onze
badplaatsen, omdat de wisselkoers voor
UrcSBE1MBBBBIHBSKEnB3EBS3BBaB
Nog nooit was er zooveel volk in de
kerk met de Kruisdagen, ’t was drie dagen
na mekaar een offerande zonder einde:
vreemde gezichten! nieuwelingen voor
die dagen: kerels die ge met moeite des
Zondays in de kerk ziet. En die baden
nu meê. Over twintig jaar was er niet
meer volk dan nu en dat was, zoogezeid,
de oude-goede tijd! Dan was het achter-
uitgeloopen en. eerlijk gesproken, die
kruisprocessie was bij ons een arm beestje
geworden. Vijftien tot twintig mannen,
boeren en boerewerkvolk, een hoop school
jongens met één meestel-, en dan wat
vrouwen, de Zusters en kir.ders.
’k Ben een beetje verstrooid geweest...
ik keek al maar door naar die massa
die vooruitschoof om ten offer te gaan.
Van alle hoeken en kanten van de paro
chie waren ze toegestreomd; toegestroomd
is niet te veel gezegd! Ik moete geen
pluimken geven aan onzen hoek, ’k zou
er moeten uitdeelen aan alle wijken en
zelfs aan de plaatsenaars. Hoe nader de
kerk hoe grooter geus! is ook al .weer
mis. Te beter!
...We gingen den gewonen beeweg van
die dagen, al door de velden. De hinders
- -was
een koe van
...Is ’t omdat het nijpt?
Ik bezag het koren, in ’t naar huis gaan,
’t Staat daar... zoo arm als job, deerlijk,
ziekelijk. Wat zal het overige zijn?
Of hst nijpt!
Wie dacht er aan brood? de bakker!
Wie dacht, op Gods wereld, aan aard
appelen? Dat was toch 't laatste van onze
bekommering. De plaatsenaars spraken u
i eens aan: Nelis, als ge bij ge-
met uw wagen alhier voorbij
komt. breng ne keer eenlge zakken pa
tatten meê.
Nu nu is iedereen bekommerd en be
angstigd. Nelis, hoe is het met de tarwe?
Nelis, staan de aardappels reeds bo
ven?
Nu gevoelt iedereen dat de menschen
veel aardige, veel vernuftige, veel inge
wikkelde dingen en machines kunnen
maken. We hebben van alles verstand...
maar gunstig weder maken? De wereld
draait al,... zooveel duizenden jaren?, cn
hen bijzonder voordeelig was (ongeveer
200 Belgische franken voor 100 Fransche
franken) en na twee achtereenvolgende
devaluaties was de verhouding omge
keerd <100 Fransche franken vcor 62 Bel
gische franken). Heeft dat tenslotte de
Franschen gebaat?
Tijdens dezelfde periode heeft Duitsch--
land zijn munt stabiel gehouden, hoe
groot de moeilijkheden ook waren waar-
mee het te kampen had op de buiten-
landsche markten, tegenover de goederen
van de landen die hun munt devalueer
den.
De Duitsche regeering heeft aan de
waardevastheid van de munt gehouden,-
omdat alle veranderingen op dat gebied
noodzakelijk stoornissen teweegbrengen in
geheel het economisch leven.
Trouwens, de munt is volgens de nieu
we economische opvattingen herleid tot de
eenvoudige dienstbare rol waarvoor ze
eens geschapen werd. Ze is eigenlijk een
eenvoudig ruilmiddel en een waardeme
ter en mag geen voorwerp van speculatie
vormen, noch voor den particulier, noch
voor den Staat. Degene die ze gebruikt
moet er vertre '.wen kunnen instellen,
geneigd is het op te pot-
te vluchten in onberede
neerde beleggingen.
NA DEN OORLOG
OP ZEE. In de korar.lzec
werd een zware slag geleverd
tusschen Japansche en Ameri-
kaansch-Brltsehe vlooteenheden
De Koraalzec is gelegen tusschen
Australië en de Salomonellanden.
Door Tokio werd gemeld dat
tijdens dezen zeeslag twee Ame-
rikaansche vlieg tuigen-moeder-
derschepen, namelijk de Sar-
ratoga en de Yorktown als
mede een slagschip van de «Ca-
s_ gejieicierci werden,
.gelschen kruiser van
Camberra-typeen een
j van het type War-
zwaar beschadigd werden,
len nader bericht deelde mede
Niettegenstaande zandstormen, grocte
droogte en verzengende hitte, welke reikt
tot 40 graden Celsius, kwam het in
Noord-Afrika tot levendige bedrijvigheid
van verkenners en artillerie.
Anderzijds werd Malta nogmaals zwaar
bestookt, zoo bij dag- als bij nacht, dooi
de Duitsche en Italiaansche luchtmach
ten. Óok de vestingsinstallaties en de
vliegterreinen van het eiland Goz.-.o, de-;l
uitmakend van de eilandengroep Malta,
)y52-<i.eii-Aia^?wAilen_t,Mcjfi:eiïe;-s werden
In- een dok liggend oorlogsschip weid te
La Valetta bestookt. Op een dag werden
boven Malta en Noord-Afrika 19 Britsche
toestellen neergeschoten.
Bij Alexandria werd een schip van 5.000
ton in brand geworpen.
Een manoeuver dat Britsche afdeelin-
gen tegen het eiland Kuphonesi, ten
Zuiden van Kreta, poogden uit te voe
ren. werd afgewesrd.
Ten Zuiden van Kreta werden 4 Brit
sche destroyers aangevallen door Duit
sche vliegtuigen. Drie der destroyers wer
den tot zinken gebracht.
Na drie dagen weerstand te hebben- ge
boden te Diego Suarez hebben de Fran-
fchsn aldaar de strijd moeten staken.
Naar verluidt liepen de Franschen hierbij
zware verliezen cp aan vliegtuigen en
werden een Fransche duikboot, namelijk
de Béziers en de hulpkruisér Bou
gainville gekelderd. De benzinedepots
der Fransche luchtmacht werden vernield.
Ook de stad Anteirzne viel in handen der
Engelschen.
Veel nieuws werd omtrent de gevechten
op Madagascar niet medegedeeld. Toch
blijkt het dat de strijd voortgezet wordt
en dat Vichy nog steeds in verbinding
staat met Tananarive», hoofdstad van
Madagascar.
Uit verklaringen afgelegd door de Brit
sche Premier H. Church’ll blijkt dat de
aanval op Madagascar reeds sedert drie
maanden besloten werd.
-«o»--
belegging
(ronden en huizen, in aan-
_.i allerlei producten die ze
hamsteren.
Daarmee is de waarde van die goede
ren, voor zoover het Prijzencommissariaat
er geen regeling voor getroffen heeft, of
zelfs nog in dat geval tegenvolge van al
lerlei vormen van ontduiking, aanzienlijk
gestegen. Men is geneigd een onmiddel-
lijk verband te leggen tusschen de waar
de van de immobihën b. v. thans en vóór
den oorlog en de waarde van de munt en
daarin ziet men reeds een bewijs voor de
waardevermindering van het geld. Het
zelfde geidt voor de prijzen der goederen
die op de zwarte markt betaald worden.
Deze verschijnselen zijn een slechte
maatstaf voor het meten van de waarde
van de munt, omdat het tijdelijke ver
schijnselen zijn voortspruitend eenerzijds
uit de groote vraag naar immobiliën, an
derzijds door de groote schaarschte aan
allerlei goederen.
Indien eens de productie-activiteit vol
op zal hernemen, als er steeds meer en
meer goederen op de markt zullen ge
bracht worden, dan zullen de prijzen
noodzakelijk weer dalen. Zelfs de huidige
waarde van de onroerende goederen zal
niet behouden blijven. Velen zullen het
geld dat ze vastgelegd hadden weer noo-
dig hebben en zullen trachten hun hui
zen en gronden weer te verkoopen, en als
het aanbod te groot wordt, in evenredig
heid van de vraag, dan zullen de-prijzen
noodgedwongen dalen.
AANPASSING VAN DE PRIJZEN
Dezer dagen zei me een vriend op den
trein: Ge moet eens in «De Poperinge-
naar» schrijven over Amaat Vynckel...
En hij vertelde me lang en veel over
hem. ’k Heb me aan ’t lezen gezet van
zijn brieven, die ik reeds in mijn jongens
tijd had verslonden, en nu voel ik me
verplicht dit avontuurlijke leven van de
zen grooten Vlaming, een Westvlaming
dan nog. te vertellen!
Rond de jaren ’50 werd hij te Zedeigem
geboren, waar thans een schoone gedenk
plaat aan zijn geboortehuis prijkt.
Hij had zijn name niet gestolen!
Spel en nog spel, kluchten, zotten, dat
was zijn beste ambacht. Ze hadden er
geen klein beetje werk mee in ’t College
te Koekelare als dat flodderdingen daar
aanlandde. Nee, ik heb hem niet gezien,
maar 'k heb er hooren van vertellen en
’k kan me best, inbeelden, wat een spotte-
raar het was. In zijn jongen kon en jeug
dig harte leefde en kriewelde ’t al even
eens. Hij was pas 17 jaar oud, als hij
reeds op den slag soldaat geworden
was. stralend van liefde voor den Paus,
bereid om zijn leven te geven voor het
heil van de Kerk. Zouaaf!
In ’t jam- 1869 kwam hij terug, onver
anderd gebleven in handel en wandel,
de guitige doenderik, overal bij en aan
de kop waar er te dreunen en te wroeten
viel. Hij was ongelogen, lijk zijn professor
II. Verriest hem noemde: Ratte Vyncke.
Hij voerde de zouaventroep aan en stond
zijn commandote schreeuwen dat
koer, gebouw, hof en straat eri markt
weergalmden.
Hij blokte en studeerde wel, maar deed
geerne mee aan geweld en strijd. Hij
weerde zich met hart en hand door dé
jenge Vlaamsche beweging, speelde mu
ziek mee, dichtte cn zong.
Het is altijd schoon en roerend een
vurig geweld te zien, dat ten dienste staat
van het goede: Amaat Vyncke werd pries
ter en onderpastoor te Dudzele. Op die
Noordersche parochie werkte hij voor
de parochiegenootschappen, muziekmaat
schappij, voor zieken en armen met een
ontembare blijheid als een der beste on
derpastoors van onze dagen, ’t Is niet te
verwonderen dat de pastoor van Duózele
zei: Met Vyncksken, ’k zou alles durven
aangaan.
Hij was uit een speciaal deeg gemaakt.
De platte onmeetbare ncordervlakte was
hem niet groot genoeg. Hij was er te geluk
kig en hij verlangde maar om ergens hard
en taai te leven en te strijden vcor het
goede, gelijk in zijn zouaventijd. Met een
woord, hij was op en top gepast voo-- een
Congomissionnaris. En dat werd hij ook.
Hij was 31 jaar oud toen hij naar Algiers
trok om Witte Pater te worden. Het was
een harde proeftijd maar geren gedaan,
op ’t vooruitzicht van ren bewogen missie
leven in Midden-Afrika. Voor het vertrek
naar het land van verlangen mocht hij
nog eens naar huis komen. Hij studeerde
wat geneeskunde te Rijsel en reisde nog
eens zijn geliefde geboortestreken af om
vaarwel te zeggen aan familie en vrien
den. Hij had een struicche neger mee, een
vrijgekochte slaaf Faraghit. En gij moest
hem gezien hebben, met zijn vierkanten
baard, zijn zwierigen stap bij het gezwaai
van zijn wittenmantel, zijn vlammende
oogen en met zijn rappe tonge terugsna
terde: «Binnen vijf jaar ben ik in den
hemel!
De reis naar Congoland vroeg heel wat
tiidEerst naar Zanzibar, el door de
Roode Zee, op den Jndischen Oceaan. Al
wat er merkweerdigs was op die leutige
maar lastige zeereis schrijft hij in large
brieven naar ziin familie. Eens op vasten
grond te Zanzibar, begon de tocht van
een half jaar door al wat er in het Afri-
kaansche wildenland zoo heerlijk maar
zoo hard is. De zonne geeselt de kerels
van ’t Noorden, koortsen vellen hen soms
neer. Roovertroepen loeren op de groote
karavaan. Maar te voet gaat het naar het
langverbeide Kibanga, waar hij eindelijk
gaaf en gezond in Februarimaand in 1S34
aankwam. In een havelooze hut gaan ze
wonen. On een wissen bedde, dat op een
Sint-Laurentiusrooster gelijkt Maar dat
belet niet, schrijft de lus!' e Vyncke dat
wij er zuivere en frissche k ?ht inademen,
in het droog wonen en nltes te kort heb
ben om te leven. Ons voedsel bestaat
meest uit inlandsch goed. Onze jagers
bezorgen ens goed wild en onze geiten-
DE BIJRANTSOENEN
VOOR ZWANGERE VROUWEN
De bij artiksl 2 van het besluit van 23 Fe
bruari 1942 (Belgisch Staatsblad van 1 Maart
1942) ten bate van de kraamvrouwen voor
ziene voordeelen*dienen, bij miskraam, zich
voordoende na de derde en vóór de zevende
maand der zwangerschap, beperkt te worden
tot ds twee ranteocneeringstijdperken vol
gens cp het miskraam.
Daaruit blijkt dat, wanneer de miskraam
zich, voordoet vóór de vierde maand der
zwangerschap, de betroiJ—«-
ootit on «r® bedoeld bes.uit voor
ziene voordellen; indien zij bevalt na de
zesde maand zwangerschap mag
spraak maken op de normaal bij
besluit van 23 Februari Ite?
voordeelen.
groep helpt de tafel voorzien. Wij hebben
brood van maniok, van bananen en vr.n
Turksche tarwe, groensels. en honig en
goeden... korten drank uit de kristalen
beek die door onzen hof vloeit.
Ge moest eens al die brieven lozen,
waar dat allemaal zoo hartelijk schoon
verteld staat. Zijn er nog bibliotheken
waar het brievenboek van Vyncke niet ie
vinden is?... En hij schreef in zijn sla-
meur. me.t taaie aanhouding rijn tegen-
komsten èn avonturen. Dertig uren verre
over ’t water moest hij er mee naar de
post.
Hij moest in den missiepost zoo een
beetje inspekteur zijn over ’t goed, over
potten en pannen, over schepen en schip
pers. Het jaar van zijn aankomst moest
hij al flink dokter spelen, want een vrcc-
selijke ziekte woedde in de streek. Bij het
bezorgen van ’t lichaam der zwartlanders,
klopt hij ook met groote liefde aan. het
deurke van hun ziele. Het wordt een sla-
vclijk leventje van heelen, les geven, rei
zen en bezoeken. Hij slaapt maar amper
vijf uur, en wipt er soms nog uit om des
nachts uren van daar een arme stervende
te gaan h'elpen. De koorts vindt hem drie
dagen on zijn bed maai' hij spoutei't er,
weer dóór. En wat deed hij nog al niet?.
Hij schrijft: «Ik heb ’nen woordenboek
cn ’n spraakkunde van de Tanganikatalen
op ’t getouwe en dat alleen is peerde-
werk.t -|
Als de eerste missiebisschop Mgr Char
bonier op bezoek komt met een vracht
goed en nieuwe mannen, staat heel Ki-
bangamissie in feestrumoer. Met nieuwen!
moed wordt nu de hand aan ’t bekéerings-
werk geslagen. Soms komen er bange
uren: Een rooversbende wil hun heele
missievolk plunderen en er van meevoc-
ren in slavernij. Vyncke echter, gaat er
op af. spreekt den rooversbaas cn alles
keert in ’t beste.
O. die slavenhandel in Afrika. Menschen
als beesten behandelen en soms nog erger.'
Het goede Vlaamsche hart van Pater
Vyncke brak schier bij ’t zien van die'
gruwelijke miserie. Op de slavenmarkt ta
Uppi staat hij met natte oogen die af-j
zichtige menschenwrakken de slaven
te bekijken. En in den nacht gaat hij met
drie jongelingen naar het slavenkerkhof.
Dooden en stervenden liggen er als op een
mesthoop nevens een. Wilde beesten ko
men er de menschen verscheuren en een,!
reeuwstank hangt over dien rotten men-,
schenboel. Ge moet een stalen hart heb-
ben om er durven naar toe te- gaan. De
zielen zijn in nood en Vyncke is er bij.
Hij onderwijst en doopt een stervende
vrouw, wiens kindje uit haar eigen mach- 1
telooze handen door hyena’s geroofd en
levend verscheurd werd. En toch sterft
ze gelukkig. Was dat geen heldendaad
van Vyncke? ii
Bouwmeester was Vyncke cok. In een
jaar tijd stonden onze gebouwen recht,
een groot missiehuis van dertig meters
lang op tien breed, bevattende kapel en i
woonkamers». i<
Het missiewerk schiet op gelijk een’
zonnebloem. In 1888 zijn er reeds 6009
negers bekeerd. Hard is het werk in dat
land der slimme valsche toovenaers dia
den neger aan banden houden. Vynè.ko
droomt van nieuwe bouwplannen, maar
wie dacht er dat hij zoo vróeg naar den
hemel zou gaan.
In Septembermaand 1888-had de koorts
en de leverziekte hem fel te pakken. Hij
kwam weer aan de beterhand, en ver
langde weer naar zijn werk. Ons Hf ere
schikte het anders. Vyncke was geen
complimentmaker, en col: de deed wend
er geen doekjes aan. D’ koorts overviel
hem weer plots en den 17 Oktober stierf -
hij met de woorden nog op zijn lippen,
zijp laatste: «Ik bemin vurig een goeden
GodHij was 38 jasr oud.
In ons land kwam die mare ons slaan
als een slag in 't volle gezicht, t was haast
niet geloofli ik.
En onze Gezelle dichtte op zijn dood
se ritje:
Gij zijt de vriend van God die ouders,
[vrienden, magen
die land en lieden, om Gods arme zwar
tten liet
m’t afrikaansche veld. Wie zouil er u
[beklagen
ore u, voor zulk een zaak, zoo vroeg
[gestorven ziet.
...We gingen, den gewonen beeweg van
Gac uaQd, «,i
waren minder praatziek, ’t j'
minder curisus. 't Mccht al
den eenen kant van de weide naai- den
anderen bijzen, geen mensch keek op
noch om 't was bidden dat men deed.
Ik stapte meê in de laatste rijen van
de mannen; en ’k moest mceite doen om
uit de verte de zware basstem te hooren
van onzen koster. Achter mij hoorde ik
hoe bij de vrouwen hier en daar eene
voorbad en de anderen antwoordden.
Zoo ging het; en dan nog wel crescendo,
de drie dagen. Ik had wel medelijden met
onzen ouden pastoor die langs den heelen
weg het kruis droeg, maar in jaren had
hij ons, wanneer we de kerk weer binnen
waren, den zegen niet gegeven als nu.
Hoog en breed gingen zijne armen wan
neer hij. met meer plechtigheid en sta
tigheid dan in ziin heele leven, de kruis
relikwie verhief. Wat moet het den ouden
man deugd doen... hij gevoelde zich wer
kelijk de pastoor, de herder van de paro
chie midden zijn volk, van zijn biddende
volk.
We waren eigenlijk allen aangedaan,
’t Was precies als na een misse 's Zon
dags. En niemand ging rond de plaats
zijn fiets halen voor hij toch aan een
vriend of kennis had gezegd: Daar was
volk vandaag!
Op 8 Mei w:rd opnieuw het Duitsch-
Roemeensch offensief ingezet op het
schiereiland Kertsj, op de Krim. Sedert
dien is de slag er in vollen gang. Voor
Kertsj werden 2 Russische transportsche
pen van samen 5.C00 ton door Duitsche
vliegtuigen gekelderd.
TIV DnDVflHffVtfA AD
ingezonden worden. Kleine be-
Luik. 7 Met De militaire overheia
deelt mede:
De Bslg René Renson, uit Luik, die if
een reeks van bomaanslagen tegen RexisS
ten en andere personen, te Luik, betrok!
ken was en tevens vuur- en steekwapens
bij zich had en in het bezit van spring
stof was. is door het krijgsgerecht van de
Oberfeldkommandantur te Luik, ter dood
veroordeeld geworden. Het vonnis werd
in dé vroege morgenstondén van den
5 Mei voltrokken.
Na den oorlog zal die stabiliteit van de
waarde er nog meer noodig zijn dan vroe
ger, opdat de heraaripassing aan norma
ler omstandigheden vlot zou kunnen ge
beuren. Die stabiliteit moet zijn uitdruk
king vinden in het binnenland recht
streeks, zoo goed als ten overstaan van
de valuta’s der andere landen. Alle Euro-
peesche muntstelsels zullen onderling in
een vaste verhouding blijven, steunend op
de waarde van de Reichsmark. Dat weet
iedereen, maar de meesten zijn onzeker
over den uitslag van den oorlog en daar
om twijfelen ze aan de toekomstige waar
deverhoudingen.
Het feit dat de munt al of niet een
gouddekking heeft, dat de omvang van de
bankbiljettencirculatie grooter of kleiner
wordt, is afhankelijk van het financieel
beleid van den staat en van de prijzen-
reglementeering zelf. En deze op haar
beurt zal eerst deugdelijk werken, wan
neer het distributiestelsel goed function-
neert. Indien beide eens
seerd zijn. Als de vrije o:
eens zaï 1.
beurt heel zeker wanneer de nijpende
schaarschte verminder'
niet hoeven ongerust
waarde van het geld.
9-5-42. Verboden Nadruk. ROSKAM.
Dinsdag, in *t naar huis keoren '■'tu
den hoek was weggefietst; verlag
weere! ontmoette ik een oude kennii-
Fiel! Die was over jaren naar de kcol-
putten getrokken, verloor er ’t weinige
dat hij bezat en was weergekeerd, groot-
klapper en nietdeug. Fiel kwam van de...
kerke lijk ik.
’t Doet me plezier Fiel, zei ik alzoo... g»
weet wel. Maar Fiel maakte er korte
metten meê... De jongens hadden me
overhaald om weer ’s Zondags naar de
Misse te gaan. Nelis, kwestie van den
slechten tijd. Ik ging een Zondag of vijve.
Met Paschen was ’t uit. ’k Zie dat het
algelijk niet betert met... lezen, zei ik.
Maar verleden week kreeg ik den weer
bots. ’t Is maar redelijk vader, zei de
oudste, dat gij zoo lange achter- O. L.
Heere wacht als Hij achter u moest
wachten. Dan kan dat spel precies nog
twintig jaar duren. Voor oen eersten keer
in mijn leven stond ik met mijn mond
vol tanden Nelis... Encaissez peinsde ik
alzoo in ’t Waalsch! Maar Nelis, ze had
gelijk, overschot van gelijk. Ik en veie
ander”-, wé stonken van pretentie en we
hadden geborsten van koppigheid. We
hadden ons veer niemand gegeven, voor
niemand en ’t is zoo Nelis! aller
minst voor den grooten Baas van hierbo
ven. We babbelden, wisten dat we een
grooten mond hadden en vergaten te...
peinzen, ’t Is voorbij. Nelis: Zondag heb
ik mijn achterstel effen gemaakt. Gister
was ik ook in de Kruisprocessie, morgen
keer ik weer. Mijn tramke was van het
spoor geloopen, Nelis... twintig jaar om
’t weere er op te krijgen. Maar ’k verze
ker u ’t zal er voortaan niet meer van
loopen. «Olie komt boven». Nelis. Ik kan.
u niet zeggen hoe diep ik dat gevoel.».
Fiel had daarbij een hoop met zijn
arms en handen gewerkt, want hij mteh-
de ’t.
En volk in de kerke ei Fiel!
’t Zullen er nog meer weerekeerrn,
Nelis. Olie komt bóvenmaar ge moet
eerst uw gezond verstand we-ervinden. ik
verloor het in de kcólputten, een ander
in gazetten of boekin of in een of ander...
kot. Maar gsloof me Nelis, bij meer dan
een is ’t gezond verstand op terugkomst.
Ook daarom bidden wij wel in de
Kruisprocassie en... daarbuiten ook.
Naar een bijzondere melding van
Maandag jl. werden in de Amerikaansche
wateren andermaal 21 schepen van sa
men 118.000 ton door Duitsche duikbooten
tot zinken gebracht.
Aan de Britsche kust werd een schip
van 2.500 ton gekelderd door Duitsche
vliegtuigen.
De Duitsche luchtmacht vosrde aan
vallen uit bij dag en bij nacht cp doel
einden in Engeland o. m. op de haven
van Dover, aan de monding van de
Theems, een fabriek van Folkestone en
een trospenkamp. Een zware vergeldings-
aanval. die anderhalf uur duurde, werd
uitgevoerd op Norwich.
Britsche vliegtuigen voerden aanvallen
uit op Duitsche plaatsen, o. m. Rostock
en Warnemunde. 18 der aanvallende
vliegtuigen werden bij dit bombardement
neergehaald. Bij een anderen aanval wer
den 7 Britsche toestellen neergeschoten,
een anderen nacht 4.
Bij aanvalspogingcn ovtr dag aan de
Kanaalkust on 6 Mei, werden 5 Britsche
toestellen neergeschoten, op 9 Mei 9. Om
trent deze laatste poging meldt het D. N.
B. dat zes Britsche Boston-bommenwer-
pers, geëscorteerd door 100 jagers, niet-
militaire do.fleinden .van het bezette
Ncord-Westelijk gebied aanvielen en al
dus een kerk, een school en een zieken
huis troffen. Hierbij kwam het tot ver
bitterde luchtgevechten die een half uur
duurden en tijdens dewelke 8 Britsche
toestellen werden neergeschoten wijl er
van Duitsche zijde 2 toestellen verloren
gingen.
Naar een mededeeling van
’t Keizerlijk Hoofdkwa---
tier uit Tokio had er op
6 en 7 Mei l.i. in de Ko-
raalzee een zwaar zec-
treffen plaats tusschen
eenheden der Japansche
Britsch -Ameri -
eenheden. De
torpedeerden
hierbij twee Amerikaan-
viiegtuigenmoeder-
de «C
en de
(midden
eveneens
Er is geen enkele vraag, behalve wel
licht deze van de voedselvoorziening, die
zoo veel bezorgdheid verwekt dan wel
deze van de waarde van de munt. Het is
een heel kiesch probleem en het is min
of meer vermetel om er over te durven
schrijven. Het is echter niet de bedoeling
van deze enkele regels om voorspellingen
te doen of om raad te geven. Enkele al-
gemeene beschouwingen echter zullen den
lezer een gezonder opvatting geven over
de rol van de munt en over zijn, waarde.
Degenen die geld bezitten, vooral de
genen die er thans gemakkelijk verdie
nen, vreezen dat dit gebied in waarde zal
dalen, en zoeken naar belegging in reëele
goederen, in gr<
deelen, zelfs in
sche
schepende «Saratoga»
(rechts) en de «York
town» (midden onder).
Ging eveneens verloren
het Amerikaansch
schip «California»
den boven) cn
beschadigd werd
Britseh slagschip
Warspite >.-klas
Het Duitsch Oppergerecht te s'Giaven-
hage heeft in eerste en hoogste instantie
uitspraak gedaan in het proces tegen
23 beklaagden, betrokken bij een inbraak
op 13 Juni van het vorig jaar gepleegd
in het gemeentelijk distributiekantoor te
Amsterdam cn een daarop gevolgcten
handel in toewijzingen en bonnen op
gioote schaal.
Zes van de aangeklaagden, namelijk de
boekhouder, die het plan voor den diefstal
uit het distributiekantoor had ontworpen,
de inbrekers -en degenen die de bonnen
op groote schaal in omloop brachten, zijn
ter dood veroordeeld. De andere aange
klaagden rijn veroordeeld tot tuchthuis
straffen van 15 tot 2 jaar.
ABONNEMENTSPRIJS ’42:
1 Jaar in Belgie 36 fr.
3 Maanden 9 fr.
6 Maanden 18 fr.
1 Jaar in Frankriik 65 fr.
Tokio hebben 20.000 Amerikaanscho en
Fhiliopijnsche soldaten gecapitulcei d op
Mindanao cn de eilandengroep Visaya,
Ptilippijncn.
CORREGIDOR. Bij den val van de
vesting van Corregidov maakten de Ja
panners meer dan 3.000 krijgsgevangenen.
Bij den strijd hadden de Amerikanen
drie mijnenvegers en twee kanonneerboo-
ton verloren. wi’I zij enkele kleine een
heden tot zinken trachten voor den strijd
te staken.
De prijzen zullen echter veelal niet het
vocroorlogsch peil herwinnen. Daarom
hoeft er nog geen sprake te zijn van in
flatie. Het is al te bekend dat de meeste
prijzen en ook de meeste loonen in Belgie
vóó’.- den oorlog veel te laag waren in
verhouding met de ons omringende lan
den en dat de voortbrengers, onder ander
de landbouwers, alle moeite van de we-
reld hadden om rond te komen en hun 1
kosten te dekken. Er dient ongetwijfeld
een heraanpassing van de prijzen te ge
beuren, maar dat is nog geen reden om
daarin een waardevermindering van de
munt te beschouwen.
Een zeker waardeverlies van het geld,
of een aanpassing van de munt of wat
men het ook noemen mag is echter niet
uitgesloten. Een oorlog brengt noodzake
lijk aanzienlijke verliezen mee, door de 1
beschadigingen tengevolge van de krijgs
verrichtingen, door de vernieling van veel
producten die voor den oorlog bestemd
zijn. Dan stelt de vraag zich anders.
Waar is de grens die aan de verminde-
ring van de koopkracht van de munt zal
kunnen gesteld worden? Dat zal afhan-
gen van de intensiteit en den duur van
den oorlog zelf, maar vooral van het fi-
nancieel beleid van den Staat.
Omtrent het offensief ingezet op het
schiereiland van Kertsj wordt uit Berlijn
nog i'emeld dat deze ingezet werd met
aanvallen uitgevoerd dcor opeenvolgende
golven Ju 87 (stuka's) cp de Sovjetische
stellingen, waardoor rookzuilen ontston
den van aan de zee van Azcw tot de straat
ven Kertsj. De Duitsche en Roemcensche
troepen zouden ook nieuw.e wapens ge
bruiken, waarvan geen verdere bijzonder
heden worden medegedeeld. Te Berlijn
1 merkt men ook op dat deze operatie niet
j do inzet is van het aangekondigde Lente-
i offensief maar een voorbereidende actie
tot dit offensief.
Op de rest van hot Oosteljjk front mis
lukten Sovjet-aanvallen, wijl aanvallen
uitgevoerd door de Duitsche. Kroatische
en Roemeensche troepen met sukses be
kroond werden.
Verder werd nog gemeld:
In den Noordelijken sector werden
evenwel hevige gevechten geleverd, met
zware verliezen voor de Sovjets;
In Lapland werden dagenlang verbit
terde gevechten geleverd waarbij de Sov
jets 1400 dooden op het slagveld lieten en
talrijke gevangenen werden gemaakt door
de Duitsche troepen;
In de wateren van Kertsj werd een
mijnenveger der Sovjets gekelderd;
In het hooge Noorden schoten Duitsche
jagers 27 vijandelijke vliegtuigen neer,
waaronder 22 Hurricanes, tegen een eigen
verlies van 1 toestel;
Moermansk werd bestookt:
Berlijn logenstrafte de bewering uit
Moskou als zouden de Duitschers giitgas-
sen gebruikt hebben op de Krim.
-«o»-,r
i
verliezen geleden door de Japanners als
verzinsels bestempeld.
De Sarratoga was een vliegtuigmce-
derschip van 33.000 ton, met een beman
ning van 1401 koppen en had 90 vlieg
tuigen aan bcord. Het vliegtr.igmoeder-
schip Ywktbwnmat 19.900 ton, met
een bemanning van 2072' koppen en 60
vliegtuigen non boord. De slagschepen
van het Californio-typemeten 32.300
ton en hebben 1407 mannen aan boord.
Een Britsch slagschip van het type
«■Warspitemeet 30.600 ton. De Austra
lische Camberra mat 9.850 ton en tel
de een bemanning van 679 koppen.
BIRMA. De Japansche troepen, na
Mandalay en Lashio te. hebben bezet, en
te zijn opgerukt tot 60 km. over de Bir-
maansch-Chineesche grens, zijn eveneens
verder opgemarchcerd langs den Irawad-
dlstroom, tot Myitkying. Thans votren zij
een omsingel ingsbewegitag uit rond de
Britsche troepen die trachten te vluch
ten langs de Chindwin, een bijrivier van
de Irawaddi.
Anderzijds htbbcn de Japanners Akyab
bezet en zijn vandaar uit verder Noord
waarts opgerukt bij zoover dat zij reeds
de Birmaansch-Indische grens overschre-
Ten slotte deed de Nationale Landbouw-
en Voedingscorporatie nogcens een oproep
tot de landbouwers opdat zij contracten
zouden afsluiten.
De laatste dag voor het afsluiten van een
aardappelcontract was Vrijdag 15 Mei.
^■dP1Rz^^
invoer 40.024.0C0 kgr. bereikt. Da in Duitsch- na-fp Kum. .nn.,cn.. .ciens ne
land bestelde plantaardappalan komen even
eens aan. Op 5 Mei waren reeds 31.819.000
kgr. Ingevoerd.
DE AARDAPPELVERDEELING
VAN AF 1 JULI
De verbruikers mogen van kleinhandelaar
veranderen.
Met het oog op de verdesling, van 1 Juli
1942 af, van de vroeg en niet vroege aard
appelen van den cerstvolgsnden oogst, wor
den de gemeentediensten voor ravitallieerlng
cn rantsoeneering er toe verzocht, bij de uit
reiking der rantsoenzegels voor het rantspe-
nceringstljdperk van Juni e.k., over ie gaan
tot nieuwe inschrijvingen van de verbrui
kers op de kleinhandelaarslijsten.
Bij dezei- gelegenheid mogen aile verbrui
kers van kleinhandelaar veranderen, en de
gemeentediensten dienen, voor de volgende
tijdperken, over te gaan tot de uitschake
ling van de kleinhandelaars die geen dertig
Inschrijvingen meer zouden bosken. Daar
entegen mag geen enkele belemmering wor
den gebracht aan de bevoegdheid verleend
aan den verbruiker om vrijelijk een in de
gemeente gevestigden kleinhandelaar aan te
wijzen. Alleen de nlet-naleving. hetzij van
de wet op de handelspolltie. hetzij vaai som
mige technischs Inrichtlngsvcorwaarden op
gelegd door de betrokken Hoofdgroepeering
kunnen gelden als reden tot uitsluiting van
een kleinhandelaar.
VERVOER VAN
GERANTSOENEERDE WAKEN
In overeenstemming met het geval der
toeristen en der partikulleren in zomerver
blijf, mogen de van woonplaats veranderen
de personen, voor het vervoer van hun voor
raad gerantsoeneerde eetwaren, zich wenden
tot bet gemeentebestuur hunner woonplaats
tot het bekomen van een getuigschrift gel
dend als geleibrief.
De leden van een producentengezin ten
bate waarvan de reglementaire voorafne-
mingen werden uitgevoerd, mogen bij ver
stek, b.v. wegens huwelijk, hun overblij
vende voorraad broodgranen en aardappelen
medenemen.
In verband daarmede wordt in herinne
ring gebracht dat de in pensioen verblij
vende kinderen van producenten (studen
ten, kostgangers, enz.) geen geleibrief mo
gen ontvangen voor het verveer van brood
granen. doch uitsluitend voor het vervoer
van het meel of brood overeenstemmend
met het hun als lid van een producenten
gezin toekomend rantsoen.
DE STAND DER
AARDAPPELCONTRACTEN
Ds Nationale Landbouw- en Voedlngscor-
poratie deelt mede;
Maandag 4 Mei waren bij d
peering «Aardappelen» 401.000
aardappricontracten ingediend.
1.500.000 menschen vertegenwoordigt. Men
neme in acht dat het hier gaat om afzon
derlijk handelende particulieren en dat de
contracten afgesloten door tusschenlcomst
van groote organismen in voormelde cijfers
nog niet begrepen zijn. Anderzijds zijn er
meer dan 7.000 Ha. braadkgrond en. weiden
door gemeenschappen bebouwd, wat ook
veel contracten zal opleveren. De Hoofdgroe-
psering heeft in het geheel 1.810.000 formu
lieren. voor aardappelcontracten verzonden.
Dagelijks kwamen gemiddeld 10 tot 15.000
contracten binnen.
De Fransch-Belgiscffe onderhandelin-
gen betreffende het aanwelven van sei
zoenarbeiders, bestemd voor den Fran
schen landbouw, hebben tot een volledig
akkoord geleid. In ruil der landbouw-
krachten, waaraan het ten zeerste be
hoefte heeft, zal Frankrijk ons voedings
waren bezorgen.
De afreizen der seizoenarbeiders, die
weldra zullen beginnen, worden door de
arbeidsambten georganiseerd. Deze zijn
speciaal ingericht voor deze werving: in
ieder Arbeidsambt hebben specialisten,
sinds verscheidene weken, de inschrijving
en de selektie van de werkkrachten voor
bereid.
De Arbeidsambten alleen kunnen zich
met de aanwerving van seizoenarbeiders
bezig houden; zij betuigen aan de afrei-
zenaen regelmatig geviseerde kontrakten,
evenals brochures, die allerlei nuttige in
lichtingen en raadgevingen betreffende
het verblijf en het werk in Frankrijk be
vatten. Vorderingen voor de kostelooze
spoorreis tot aan de plaats van het werk
worden eveneens bezorgd.
Bovendien kunnen de arbeiders, dank
Bij een speciaal voor hen ontworpen werk
wijze, door de clearing, in den korst mo-
gelijken. tijd, hun loon naar huis over
maken.
Reeds enkele dagen na die storting,
ontvangen de gezinnen de loonen in
Frankiijk verdiend.
aiMBE30HB3aEBBBB3EMgBlBBBIiEXB8BSBaKBHBIiil3CEHa&tfaS3ai!ai£3ei
- ;1 '"i'
