HET VELE GELD
DE OORLOGSTOESTAND
De Week in ons Land
i
i
N
Om niet verdoold te loopen!
Hoe Pinksteren gevierd werd
in ’t Volksleven
KERTSJ IN HANDEN DER DUITSCHE TROEPEN
«o
s
-Ij
i
Nr 21. - UITGAVE W
39" JAAR.
ZATERDAG 23 MEI 1942.
Amsrikaansche Kruiser en Destroyer gekelderd fn de IJszee
PINKSTERFEEST, ZOMERFEEST!
NAAR VEILIGER OORDEN
S
VERDUISTEREN IS PLICHT!
s
i
AMERIKAANSCHE LUITENANT-GENERAAL WAINWRIGHT
GEEFT CORREGIDOR OVER
VIER TER DOOD VEROORDEE-
LINGEN VOOR BOTER
SMOKKEL IN DUITSCHLAND
is OOSTUITGAVE
is WESTUITGAVE
DE STRIJD 0? HET
DUITSCH-RUSSISCM FRONT
Van Duitsch® zijda werden nieuwe wapens gebruikt Én deze slag
EEN GROOTE PANTSERSSLAG WERD GELEVERD BIJ KHARKOV/
1
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS. 1
DE RAMP
VAN TESSENDERLOO
I DE POPER1NGENAAR
Uitgever
Aan al onze
Lezers en Lezeressen
Zalig Hoogfeest van Sinksen
--
DE DUITSCHE TROEPEN
MAAKTEN GEBRUIK VAN
NIEUWE WAPENS IN HET
OFFENSIEF TEGEN KERTSJ
DE AARDAPPELKWESTIE
STORT 21,70 FR.
43 FRANK BELGISCH GELD.
DE STRIJD IN HET WESTEN
EN ATLANTISCHEN OCEAAN
DE STRIJD
IN NOORD-AFRIKA
EN MIDDELLANDSCHE ZEE
DE STRIJD
IN HET VERRE OOSTEN
WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN-
In Amerikaansche wateren werden andermaal 17 schepen tot zinken gelracht
Zwaro verhezen voer de Britsche Luchtmacht bij een aasival
op den Dajischen Kruiser Prinz Eugen
AMERIKAANS CHE KRUISER
IN DE y.JORDELIJKE IJSZEE GETORPEDEERD
i
i
B
AAN DE LEIDERS VAN
IEDERE PARTIKULIERE
ONDERNEMING F
s
al hung
31-5-’42|
overge-
I
•s
g
g
issa
M
5®®EHE3^^S£25S5EESHS^^J
PRIJZEN- EN LOONPOLITIEK.
voor
een
AAN BANKBILJETTEN.
van
öiiani* ix.
23 Mei:
24 Mei:
25 Mei:
26 Mei:
27 Mei:
28 Mei:
29 Mei:
Ncminatieve lijst van
vóór
het Arbeidsambt
maakt.
15 jr.
2 /r.
3 fr.
ABONNEMENTSPRIJS ’42:
1 Jaar in Bëlgie
3 Maanden
6 Maanden
36 fr.
9 fr.
18 fr.
1 Jaar in Frank» ik 65 fr.
-OS---
brach«
op.
onder
21.35
21.36
21.37
21.39
21.40
21.41
21.42
-S
N
5
s?
E PDPERINBENAAR
Medewerkers zijn verantwoordelijk
voor hun artikels.
Zaterdag
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
van. Australië
dien men
hebben.
Bedienden van een expeditit: bureau
moesten te Berlijn goederen vervoeren
voor de Reichsbahn van hst eene station
naar het andere. Met de medeplichtigheid
van een bediende van de Beichsbahn ont
vreemden zij 15 vaten boter, 2 kisten
wó'rst en 6 kisten sterke dranken en. le
verden deze waren aan een schouwburg-
requisiteur die als heeler optrad en de
waren verder verhandelde. De zaak lekte
uit en alle vier werden ter dood veroor
deeld. Een hotelier die waren had aange
kocht liep 7 jaar tuchthuisstraf op.
Bedrijfsleiders die door prijsverhooging
hooge winsten hadden willen maken' op
waren bestemd voor de oorlogvoering,
werden veroordeeld tot verscheidene jaren
tuchthuisstraf en hooge boeten.
IBBBBSBBBSflRBBBBBBBHBBBBDBVfl
Sansen-Vanneste, Poperinre.
Telefoon Nr 9. Poetcli. Nr 155.70.
Ten gerieve van onze Lezers geven
wij dan ook hieronder de uren van
op- en ondergaan der zon, tot regel
maat voor de verduistering.
ZON
op
5.44
5.43
5.42
5.41
5.40
5.39
5.38
De drie eerste steunii.isten I
ten meer dan drie millioen
Het offensief dat door de Duitsch-Roe-
meensche troepen op 8 Mei jl. ingezet werd
op de Krim tegen, ue omgeving van Kertsj,
heeft geleid tot een volledig susses der aan
vallende troepen. Na de verdedlngsstellin-
gen der Sovjets te hebben doorbroken, heb
ben de Duliseh-Roemeensche aïdeelingtn de
haven en stad Kertsj bezet en bereikten
over haar geheel© breedte de zesëngie var.
zelfden naam.
Volgens een bijzondere melding van het
Duitsche Hoofdkwartier werden tijdens deze
gevechten in totaal 3 Sovjetlegers, bestaande
uit 17 divisies tirailleurs, 3 brigades tirail
leurs, 2 divisies cavallerie en 4 pantserbri-
gades, volledig vernield. Nevens de geleden
zware bloedige verliezen verloren de Sovjets
nog 149.256 manschappen aan gevangenen,
wiji 1.133 stukken geschut, 372 granaatwer
pers, 258 pantserwagens, :',.814 auomtobielen
enz., in handen der Duitsch-Roemecnsche
troepen vielen. Zware verliezen werden ver
ders toegebracht aan de vluchtende Sovjets
en slechts overblijfselen van htm. eenheden
kenden de overzijde der Zeeëngte bereiken.
Tijdens den gelevsrden strijd werden ook
nog 323 Sovjet-vliegtuigen neergeschoten en
in de wateren bij Kertsj 16 schepen van sa
men 13.600 ton gekelderd, alsmede 1 mijnen
veger en 21 kleine kustvaartuigen.
Bij Kharkow werden' ook zware gevechten
geleverd, daar in dczrn sector door de Sov
jets een offensief ingezet werd. Omtrent
deze gevechten meldt het Duitsche Hoofd
kwartier dat alle Sovjet-aanvallen misluk
ten. wijl Duitsche tegenaanvallen met wel
slagen bekroond werden. Tijdens de gele
verde gevechten werden groote pantserslagen
geleverd, bij dewelke de Sovjets in totaal
447 tanks of pantserwagens verloren. Onder
deze bevonden zich tanks van de nieuwste
Engtlsche en Amerikaansche zwara types.
Èen poging der Sovjets om aan de Wol-
chow door den ring om Leningrad te breken
leed schipbreuk. In twee maanden tijds ver
loren de Sovjets In dezen sector 40.000 man.
Van 26 Anril tot 13 Mei verloren, de Sov
jets 7-18 vliegtuigen en de Duitoclïers
slechts 82.
Achter de frontlinie werden verscheidene
sterk bewapende ongeregelde Sovjct-groepem
vernietigd.
Een Sovjet-brigade die aan de TJszeekust
geland was. werd volledig vernietigd. Op het
Moermanski'ront. verloren de Soviets van
26 April tot 13 Mei 8.000 dooden. BIJ lucht-
gevechten in dezen sector verloren de Sov
jets on een dag 45 vliegtuigen, waaronder
13 Hurricanes.
moest worden teweeg gebracht. De advo-
katen geloofden zich te mogen veroorlo
ven het streven te sabot? eren, dat de ver
vulling van de taak der belgische overhe
den vooral op het gebied van de voedsel
voorziening en de openbare gezondheid
diende te verzekeren en te verlichten.
De advokaat Stasse en Meysmans, die
een gelijkaardige aktiviteit aan den dag
legden, hebben zich aan de verantwoor
delijkheid van hun misdadig optreden
onttrokken door de vlucht.
(Belgapress.)
Naar verluidt hebben de Duitsche troepen
nieuwe wapens gebruikt in het voorberei- weeiai vreema. tj-e sum m sommige
dend offensief dat zij met sukses hebben in- ivinnen ook al eens e°n van da groote
gezet en voltooid tegen het gebied van Kertsj. K_
Uit nadere gegevens blijkt dat deze nieu
we wapens bestaan in stormbooten en een
nieuwe soort van kanon..
Met het gebruik van het nieuwe type van
stormbooten gelukten de Duitsche troepen
te landen in den rug der Sovjets, hen. dan
in de war te brengen en te omsingelen.
Het gebruik van het nieuwe soort kanen
zou ook dood en verschrikking gezaaid heb
ben in de rangen der Sovjets. De uitwerking
ervan was zoo groot dat de lichamen tot
30 meter ver weggeslingerd werden en tal-
poogdem rijke gevangen Sovjets, die zich hadden be
vonden in den actiestraal van dit kanon,
krankzinnig geworden waren. Hier werd geen
aanval „gebruik gemaakt van giftgas.
Knn (Zie vervolg op 2e blad.)
3EMBBBBBSBBaBBBEHSSflEMMBUB8BBHgBaKBS3BBB3KBBaBBBISMB
tenschap besproken. Talrijke redenaars
traden tijdens deze vergaderingen op.
-<o>-
DE GEBOORTEN EN STERFGE
VALLEN IN MAART 1942
Uit gepubliceerde statistieken blijkt dat
in de maand Maart jl. 9.545 levende kin
deren in ons land geboren werden, name
lijk 4.871 jongens en 4.614 meisjes. In
zelfde maand werden 12.050 sterfgevallen
geboekt, 6.472 mannen en 5.587 vrouwen.
In den loop van deze maand is het aan
tal geboorten met 14,06 vermeerderd,
vergeleken met de maand Maart 1941 en
dat der sterfgevallen met 1,09 afgeno
men.
Prijzen en loonen zijn officieel vastge
legd. Er zijn slechts enkele verhoogingen
toegestaan die gerechtvaardigd zijn door
bepaalde gronden. De lezer zal zijn schou
ders onhalen bij de gedachte aan de prij
zenpolitiek in ons land en verwijzen naar
den zwarten markt.. Welnu de zwarte
markt dat is de inflatie, dat is de toe
stand die de regeering niet kan erkennen.
Daarom mag ze ook de loonen en de wed
den niet aanpassen, want ’n verbetering
in dien zin zou slechts een schijnverhete-
ring zijn voor de arbeiders en de bedien
den. Weldra zouden de prijzen opnieuw
stijgen, de loonen zouden weer moeten
a?-" "■engst worden, enz.
Moest de regeering werkelijk de prijzen
vrij laten en de loonen verhoogen dan
zouden we de volle inflatie hebben en dat
wat, de menschen vreezen zou werkelijk
heid worden; het geld zou alle waarde
verliezen en we zouden de katastrofe
kenn»n die Duitschland geteisterd heeft
in 1923.
De zwarte markt is een t’idelijk ver
schijnsel eigen aan de groote schaarschte.
die de regeering verplicht, is te bestrijden
in. het voordeel vaniedereen. Wanneer
de goederen weer in grootere hoeveelhe
den on de markt zullen komen, of wan
neer de Staat beter door zijn organisaties
de voorraden en de productie zal weten
te vatten en te verdeelen, zullen de prij
zen van de zwarte markt geleidelijk ver
minderen en zal de zwarte markt zelf,
geheel verdwijnen. Dan zullen alleen nog
de offlcieele prijzen blijven en de men
schen zullen met verlichting vaststellen
dat een frank nog steeds een frank is,
zooals vroeger.
Als de menschen zoo hatelijk spreken
over de offlcieele prijzen, en zich ertegen
verzetten, dan zijn ze meestal niet be
wust dat ze daardoor de inflatie en de
vernietiging van het geld wenschen.
Intusschen zijn er toch wraakroepende
toestanden, die eens zullen moeten recht
gezet worden. Terwiil velen thans groote
offers brengen, doordat ze het kleine loon
moeten uitgeven voor waren die tegen
fantastische priizen op de zwarte markt
te verkrijgen zijn, verdienen anderen, de
woekeraars van die zwarte markt, geld
mét hoopen. Iedereen duldt ze, en ieder
een kent ze maar eens zullen ze met den
vinger aangewezen worden en verantwoor
ding moeten geven.
16-5-42. Verboden Nadruk. ROSKAM.
tB3EBBBBBBBE!BBBBSBBBSEEBB3B3BBISBEIBSBES333SHSS3BBZZB33aaa
Bovenstaande foto die van Formosa naar Tokio en van daar naar Berlijn over
geseind werd, toont de Japansche Opperbevelhebber der Philippijnen, Tlomma
(rechts in ’t midden) die in de ondergrondsche vesting van Malinta den Ame-
rikaansehén Luitenant-Generaal Wainwright (gansch links), die met zijn strijd
krachten voor Corregidor kapituleenle, ontving. Tweede van links is Wainwright's
t> taatschef, Brigade-Generaal Lewis Beebe.
i de
in Sinxendagen
waren de vorsten gewoon hofdag te hou
den; alle oude romans getuigen hier nog
van. In het bekende dierenepos Van d'?n
Vos Reinaerd lezen we:
Hst was in ené Sinxendage
Dat beide, hosch ende hage
Met groene loveren waren bevaen
Nobel die Coninc hadde gedaen
Syn hof craieren overal.
Oak landdagen en volksverzamelingen
worden en weiden veelal op Pinksteren
gehouden. Ook schuttersfeesten onze
tegenwoordige sporttesten hadden op
Pinkster plaats. Om de Pinkstervreugde
nog te verhoogen gaven ook de Rederij
kers op de markten voorstellingen. Het
echte Pin! ster houden had naar oud
gebruik plaats op Pinkster drie (Pinkster
Maandag). Meestal ontaardde dit in een
Bacchanaal. De stadsbewoners trokken
dit is onveranderd gebleven in drom
men naa" buiten cm te genieten van het
jónge groen, de dorpelingen trokken op
Pinkster drie naar de naaste steden cm
zich daar naar hartelust te vermaken,
wat meestal bestond uit cafébezoek.
Zooals bij de meeste volksfeesten wij
herinneren aan Kerst- en Paaschvuur
werd op sommige plaatsen een Pinkster
vuur gebrand, waaromheen werd gedanst
en gesprongen. Zooals we zien, is het
meerendeel der oude Pinkstergebruiken
verdrongen door het moderne leven.
Mocht ten minste de aloude kersten
Pinkstergeest blijven leven onder ons
volk. Want de Geest Gods 'is meer dan
ooit noodig om de wereld te redden en te
rechten I L. J.
AUSTRALIË EN OMLIGGENDE GE
BIEDEN. Naar «United Press verza
melen de Japanners een vloot ten Noorden
Tuë, voor een nieuwen aanval,
vermoedt Australië tot doel zal
Op Nleuw-Gu'nea werd Port Moresby an
dermaal door de Japansche luchtmacht ge
bombardeerd.
schip tot zinken gebracht en een kanonneer
boot en een vrachtschip beschadigd.
Aan de Amerikaansche kusten werden ver
der, naar een bijzondere melding van het
Duitsche Hoofdkwartlcr, opnieuw 17 sche
pen van samen 105.000 ton gekelderd cn
twee andere beschadigd. DeSe schepen wer
den getorpedeerd door Duitsche duikbooten,
operserende aan de Amerikaansche Oostkust,
in de Karaïbieche Zee en in de monding
van den Mississippi. -
Uit de Duitsche legerberichten blijkt ver
der dat in het Noorden van de Noordzee, bij,
Stavanger, Britscher luehtsl’.-ijdki-achten den.
Duitoclren kruiser Prinz Eugen i
aan te vallen, maar dat bij dezen aanval,
welke zonder bijval bleef, er 29 der Britsche
toestollen werden neérgehaald. De i-
zou uitgevoerd zijn geweest door 45 a 50
vliegtuigen. Het Duitsche legerbericht van
Maandag Jl. merkt verder op dat den dag
van dezen aanval op den Dultschcn kruiser,
in totaal 52 Britsche toestellen werden neer
gehaald, namelijk 15 aan de Kanaalkust en
8 boven Duitsch grondgebied, wijl van Duit
sche zijde in totaal slechts 3 toestellen Ver
loren gingen.
Dultsclie vliegtuigen voerden aanvallen
uit o.m. cp Hastings, Folkestone, Brighton,
Dal en Hull. De Britsche luchtmacht voerde
enkele storingsvluchten uit boven de Duit
sche bocht en het kustgebied.
BIJ een zeegevecht in het Kr naai werden
twee Britsche terpedobooten tot zinken ge
bracht. Britsche bommenweiyurs vielen een
Duitsch konvooi .’.an voor de Nedeflandsche
kust. Vijf der acht bommenwerpers werden
neergehaald. Een Duitsche mijnenveger en
een "voorpostenboot werden zwaar bescha
digd bij het geleverd gevecht.
In velband met het optreden der Duit
sche duikbooten aan de Amerikaansche kus
ten meldt Berlijn dat. van 1 tot 17 Mei in
totaal 534.000 ton Britsche en Amerikaan
sche bmdclsscheepsruimte tot zinken Werd
gebracht.
Bij ons Is cn emissie van bankbflletten
sedert den oorlog aanzienlijk gestegen,
ten gevolge Van de groote behoeften van
de schatkist, ook tengevolge van het groo
te clearingtegoed dat wij door ons uit-
voeroverschot verworven hebben. Zooals
iedereen weet wordt door het clearing-
stelsel de uitvoerder betaald met behulp
van de stortingen der invoerders. Wan
neer de uitvoer grooter is dan den invoer
volstaan de stortingen van de invoerders
niet me?r om de uitvoerders te betalen.
Daarom schiet de staat het geld voor aan
de uitvoerders in afwachting dat de vor
deringen in het buitenland kunnen over
gedragen worden, door een grootere in
voer van goederen.
Da bankbiljettenuitgifte is snel geste
gen, maar bereikt nog het maximum niet
dat de Nationale Bank ingevolge de wet.
die haar statuut beheerscht, mag uitge
ven.
Er Is Intusschen ook geen goud meer
om die uitgifte te waarborgen! Maar er
Is ook geen vrije munt meer! Dat betee-
kent dat de Staat door zijn reglementee-
ringen en zijn muntpolitiek de munt
stelselmatig op zijn waarde kan behou
den. Daarvoor is echter in de eerste
plaats een strenge prijzen- en loonpoli
tiek noodig.
IBB3ESEBBBBBEBBSSBBBBBBEBBBB
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten (3 regels') 8 Jr.
Kleine berichten adr. t. burecle 12 fr.
(voor ieder regel meer: 2 jr.)
Rouwberichten: minimum
Groote rouwberichten: per regel
Ber. in lokaal nieuws: per rc^el
Andere aankondigingen: prijs op vraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
Ingezonden worden. Kleine be-
richten tegen den Donderdag noen, fl
Verleden week hebben we enkele aspec
ten van het muntvraagstuk besproken in
verband met de vraag van een mogelijke
muntontwaarding. We wezen op de be
zorgdheid van veel onzer menschen, die
uit schrik voor een mogelijke inflatie met
hun reld vluchten door het om te zetten
in reëele waarden. Zij verwekken daar
door een verhooging van de prijzen der
zoo gegeerde goederen en die prijsver-
hoogfng beschouwen ze weer als een ge
volg van de waardevermindering van de
munt, wanneer het hier veeleer gaat om
een gevolg van de wet van vraag en aan
bod, voor zoover die wet zich nog in ze
kere domeinen kan laten gelden.
Laten we vandaag enkele bepaalde ver
schijnselen nader ondsrzoeken, die in een
liberale economie wel aanleiding zouden
geven tot bezorgdheid.
DE EMISSIE VAN BANKBILJETTEN.
-«o>-
REGELING GETROFFEN
BETREFFENDE DE VOEDING
DER GRENSARBEIDERS
Van Belgische zijde w“rd er sedert ver
leden jaar telkens op aangedrongen dat
in tegenprestatie van het groot aantal
Vlaamsche arbeiders die gaan werken bij
Fran.sche landbouwers, zekere hoeveelhe
den levensmiddelen zouden worden ver
strekt. maar steeds werden van Fransche
zijde tal van bezwaren geopperd.
Laatst werd voorgesteld dat dé grens
arbeiders hun loon geheel of gedeeltelijk
in natura zouden ontvangen maar zulks
werd van Fransche zijde ten langen laat
ste afgewezen.
Dan heeft men van Belgische zijde noo
dig geoordeeld een daad te stellen: aan
vang Mei 1942 werd de Belgische grins
voor bedoelde arbeiders gesloten. Dit
dwangmiddel heeft zijn doel niet gemist.
Nadat de Fransche boeren gedurende en
kele dagen van Vlaamsche arbeidskrach
ten verstoken bleven, vernam men te
Brussel dat Parijs bereid was toe te ge
ven. Een principieel accoord is tot stand
gekomen, bepalend dat de arbeiders de
tegenwaarde van bun loon in voedings
middelen zullen ontvangen. De hoeveel
heid is nog niet bepaald. De grens is in
tusschen weer open.
-«os--
NIEUWE UITGIFTE VAN
SCHATKISTCERTIFIKATEN
De schatkist heeft besloten tot de Uit
gifte van certifikaten 3 ’,4 vrij van be
lastingen, voor een duur van 5, 10 of 15
jaar. Bij terugbetaling na 5 jaar zal een
getrouwheidspremie uitbetaald worden
van 1 na 10 jaar van 7 en na 15
jaar van 15 De inschrijvingen worden
geopend met 5 Juni e. k. Het bedrag der
nieuwe ieening werd niet vastgesteld.
--«-os--
VALSCHE VIJFFRANKSTUKKEN
IN OMLOOP
Sedert enk: le weken werden valsehc
vijffrankstukken in den omloop gebracht
in ons land. Een nauwgezet onderzoek van
de afbeeldingen en hoofdzakelijk van den
rand der muntstukken laat, in het alge
meen, zonder groote moeilijkheden, toe de
valsche van de echte te onderscheiden.
De rand der zinken vijffrankstukken is
gecanneleerd (van groeven voorzien) en
uiterst verzorgd. De groeven (cannelure)
der nagemaakte stukk'n laten doorgaans
veel te wenschen over: het onderzoek van
een stapeltje van enkele tfcntallen munt
stukken zal zelfs aan een weinig geoefend
oog toelaten onmiddellijk de valsche tc
onderscheiden. De valsche worden inder
daad p-egoten en niet geslagen: ook is de
gravuur niet onberispelijk.
-«o»
VLAAMSCH WETENSCHAPPELIJK
CONGRES TE GENT
Zondag jl. werd te Gent het Vlaamsch
Wetenschappelijk Congres 1942 geopend,
met sectievergaderingen en een algemeene
vergadering.
Tijdens dit Congres werden hoofdzake
lijk de Wederopbouw en de dagbladwc-
BIRMA. De Japansche opmarscli in
Birma werd voortgezet. Bij een omsingclings-
manceuver der Japanners werd een sterke
Britsche afdeeling buiten strijd gezet, na
zware verliezen te hebben geleden, zulks in
het Inülsch-Blrmaansch grensgebied. In het
gebied van Kalewa zijn de japanners nog
slechts op 6 km. van de Indische grens. Ku-
tha, op 200 km. ten Noord-Oosten van Man
dalay, werd eveneens door de Japanners
bezet.
Na bungling. ??.n de Birma?.nsch-Chinee-
sclie grens, te hebben bezet, zijn de Japan
ners ook verder China binnengerukt, bereik
ten er de Loe-Kiang. bijrivier van de Sal-
wein. Thans rukken zij op naar den Mekong.
Tengyeuh werd ook door de Japanners
veroverd.
Ds gekende inflatie van de mark In
1922-23 is daar een zeer typisch voorbeeld
van. De geweldige behoeften van de
schatkist leidden tot een verhooging van
de emissie der bankbiljetten, die niet ge
compenseerd werd door een evenredige
aangroei van goederen. De prijzen stegen
weldra, en onder den druk van de socia
listische partijen, werden ook de loonen
aangepast. De loonen weer deden de kost
prijs van de goederen stijgen. De behoef
ten van de schatkist stegen in verhou-j
ding met het gevolg dat er weer meer
bankbiljetten uitgegeven werden. En zoo
lokt" de eene maatregel m de andere
ste"ds weer dezelfde gevolgen vit: prijs-
verhooging. steeds meer bankbiljetten en
waardevermindering van het geld, zoodat
tenslotte één oude goudmark overeenkwam
met billioenen ontwaarde marken. De el- Het
lende en de ontreddering die daaruit
voortsnrofcen waren onbeschrijflijk. Van
den morgen tot den avond verminderde
de waarde van het geld, zoodat de arbei
ders tot twee keer per dag moesten be
taald worden, om het .onmiddellijk nood
zakelijke te kunnen koopen. En intusschen
Itöcbi. het buitenland spotgoedkoop allss
op wat Duitschland maar aan te bieden
had. We kennen de verhalen van de men
schen die rond dien tiid in Duitschland
reisden en voor enkele franken in de
schoonste hotels gingen logeeren en zich
de rijkste maaltijden, lieten voorzetten.
STIJGING VAN DE EMISSIE
Zondag is het Sinksen; en dan is het
weer Hoogdag in de kerk. Dan komt het
beste roode gewaad te voorschijn; dan
hangt er meer wierook te geuren, dan
hangen die licht blauwe wolkjes in het
volle zonnelicht, dan zingt men nog zoo
schoon, en dan... luisteren we met meer
aandacht naar ’t sermoen over den H.
Geest.
Zie. dat moet zoo zijn! Af en toe moet
er eens in ’t gezin een afwisseling komen:
dat was bij ons, dat is nu nog bij velen
een doop: dat is een trouw van eigen
kinders cf van de vele nichten en neven.
Dat is een verjaardag, een patroondag.
En zoo gaat het ook in dat groote gezin
dat de parochie is. Dat moet zoo zijn en
wie van de familie is moet meedoen: die
buiten blijft of nooit meêdoet is een zeur
kous, een eenzater, een die a.an zich zelf
genos0, heeft en ten slotte zijn zelven op-
.eet. En gelijk het gaat in de families, zoo
most het gaan on de parochie: meêdoen,
meêvieren als het hoogdag of feestdag is.
Sinksen zonder Sinksen-water is een
raretsït. Dat weet mefl te lande bster dan
in stad. Is dat nu omdat met Sinksen de
vonte gewijd wordt? Ik weet het niet,
maar ’t is toch een mondgemeen woord:
Sinksenwater. En ’t gebeurt meer dan eens
dat de boeren reikhalzend uitzien en be
gs erig wachten op dat water dat veld en
akker de noodiga vochtigheid moet geven.
Zaterdag ga ik ander water halen. Met
Pesehen gaat een van de grootere ’t ge
wijd water afhalen naar de kerk. Met
Sinksen is dat mijn recht. Dan ”huif
ik mijn stoel dicht bij de doopvont en
kijke en luistere naar al die ceremonies
van de vontewijding. Nog al ne keer iets
Iwaar we wsinig of niemendal van begrij
pen. De kerk is ons huis en we zijn er
yeelal vreemd. Ge kunt in sommige ge-
Li---1- -- - -1--2.^
op betranen dat ze niets weten "staan of
liggen, die lijk een vreemde is in eigen
mu’s. Dat gebeurt, jammer genoeg niet
)met eenigen, maar met cte groote hoop,
fwaar er snraak is van kerk en kerkelijke
■plechtigh'den. We moeten meer t’huis
(Zijn in ons groot parochiehuis: de kerk...
Ik kilke dan en luistere en doe mijn best
om zien en beteekenis te begrijpen: want
aan iidele cf zinledige dingen doet de
kerk niet meê. Na de Mi- kom ik af m.t
mijn vracht wijwater, want, volgens ge
bruik heb ik natuurlii’-. de... provisie meê-
gebracht voor de gezinnen van den hoek
waar niemand weg kan. H:t is immers
goed dat we dat wijwater in huis hebben.
Dan worden d° wijwatervaatjes gevuld
In de dagblade" werd reeds een derde
steunlijst ten bate van de geteisterden
van Tessenderloo gepubliceerd. Het. totaal
der drie eerste steunlijsten bedraagt reeds
3.509.000 frank.
Thans wordt ook nog gemeld dat nog
een Broeder der Vakschool gestorven is
aan de gevolgen der opgeloopen verwon
dingen.
op postcheckrekening Nr 155.'.
V. Sansen-Vanneste, Uitgever,
peringe, en vanaf Zaterdag
staande wordt ons blad-U per
besteld tot einde 1942.
De abonnementsprijs van nu tot einde 1942
voor FRANKRIJK is:
!3BB33333iaSBSa3Ea33SE3BB33BSRaEBBB3K!SBBBB33&iBQ33EBSB9BHBa
Meer dan een half millioen kon-
trakten ingestuurd.
Tot nog toe werden reeds meer dan
een half millioen kontrakten voor de
voorziening van een aardappelvoorraad
ingestuur Hierbij worden niet begrepen
deze afgesloten door groote organismen.
Verder werden meer dan 7.000 Ha. wei
land en braakliggende grond verbouwd
door groepeeringen.
Alle plantaardappelen besteld in Hol
land werden geleverd of ongeveer 43 mil
lioen 500.000 kgr. De bestellingen in
Duitschland gedaan werden bijna alle
uitgevoerd. 31 millioen 819.000 kgr. zijn
toegekomen.
IBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBIBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
De uitgifte van bankbiljetten, steunde
In België vóór den oorlog op een dekking
In goud. Volgens de klassieke geldleer
moest de uitgifte van bankbiljetten voor
minstens een derde ongeveer gedekt ziin
met goud. Bij ons is die dekking altijd
bijzonder hoog geweest namelijk ongeveer
65 of 2/3. Toch heeft men in 1935 de
frank gedevalueerd met bijna 25 Zoo
als we het in onze vorige bijdrage schre-
vsn, was die devaluatie er eigenlijk niet
noodig. Ze is een middel geweest om den
uitvoer te bevorderen en daardoor om de
werkloosheid op te lossen. Maar meteen
is ze een gelegenheid geweest voor som
mige speculanten om op korte tiid reus
achtige winsten te maken. Voor het ove
rige heeft die devaluatie de bezitters van
spaarcenten in verhouding verarmd. Der
gelijke maatregelen schokken het ver
trouwen in de munt.
De devaluatie is gewoonlijk een opzet
telijke maatregel door de regeering ge
nomen, dikwijls onder den druk der om
standigheden waarbij de goudwaarde van
de munteenheid verminderd wordt.
Inflatie daarentegen is meestal de uit
drukking van een toestand, die het ge
volg is van een te groote uitgifte van
bankbiljetten in verhouding met de be
hoeften. Zij bsteekent een vermindering
van de koopkracht van de munt en kan
leiden tot het totale waardeverlies van de
munt.
DE DUITSCHE INFLATIE VAN 1923.
Tussclien den
Ncordkaap en
Spitsbergen werd
bij een gevecht
tasschen ’t Duit
sche iuchtwapen
en een Ameri-
kaansch konvooi
een kruiser der
«Pensacolau-klas
(foto) tot zin
ken gebracht.
In da IJszee, tusschcn den Noordkaap en
Spitsbergen, werd een Amerlkaansch eska
der aangevallen door het Duitsche luchtwa
pen. Een Amerikaansche kruiser van 9.100
ton, van de Pensacola-klas alsmede een
destroyer werden tot zinken gebracht, wijl
een Ijsbreker en een vrachtschip van. 2.000
ton vernietigd werden. Verders werd nog een
vrachtschip van 10.000 ton in brand gewor
pen. Door Washington werd het verlies van
een kruiser toegegeven.
De Duitsche luchtmacht streed ook tegen
de Britsche vloot. In een Britsche haven der
Zuidkust werden 4 koopvaarders van samen
7.500 ton vernietigd. Bij een luchtaanval op
Plymouth werd een groot Brltsch oorlcgs-
BELANGRIJKE VERORDENING
VAN DEN
MILITAIREN BEVELHEBBER
Het wordt verboden de rechtsgeldig-
jieid van de besluiten der Secretaris-
sen-Generaal te onderzoeken.
Verordnungsblattvan d'Sïi mili
tairen bevelhebber in België en Noord-
Frankrijk van 15 Mei 1942 publiceert een
verordening van 14 Mei 1942, betreffende
de toepassing van besluiten der secreta-
rissen-generaal, waarvan hieronder de
tekst:
Met het oog op dc handhaving van de
veiligheid in het openbaar, leven „en. van
de Qnenbare orde en rust, verorden ik
op grond van de mij verleende volmacht
voor België het hier navolgende:
1. Het is niet geoorloofd de rechtgeldig-
heid na te gaan van de algemeene beslui
ten der secretarissen-g^neraal. welke uit
drukkelijk onder verwijzing naar de wet
van 10 Juni 1940, betreffende de over
dracht van bevoegdheden in oorlogstijd
(Belgisch Staatsblad, blz. 2860) uitgevaar
digd zijn of uitgevaardigd zullen worden;
2. Deze verordening maakt in geenen
deele inbreuk op het persoonlijk-statuut
en de bevoegdheden, der secretarissen-
generaal. Deze blijven onaangetast zoo
als zij bij de Belgische wet zijn omschre
ven.
De Militaire Bevelhebber
in België en Noord-Frankrijk.
In een uitvoerige nota wordt de betee
kenis van dit besluit verder uiteengezet.
Hierbij wojdt er o. m. op gewezen dat in
de jongste maanden het herhaaldelijk is
geschied en met boos opzet, dat de beslui
ten van de Sekretarissen-Generaal in
twijfel werden getrokken, wat gebleken
is uit processen welke voor een paar vre
degerechten. en het voor het Beroepshof
te Gent door opgehitsté Waalsche land
bouwers en sluikhandelaars aanhangig
gemaakt. Van de rechtbanken wilde men
aldus verkapte politieke areas maken,
en een algemeen® verwarring te stichten
rond de bevoegdheid der Sekretarissen-
Generaal. Bij deze verordening wordt dit
alles thans verboden en zware straffen
zullen diegenen treffen die de juridische
bevoegdheid der Sekretarissen-Generaal
om algemeene besluiten uit te vaardigen,
in twijfel zullen trekken, hetzij in rede
voeringen of geschriften, hetzij voor de
rechtbank.
-«o»-
DE ADVOKATEN TSCHOFFEN EN
SMOLDERS AANGEHOUDEN
'wee andere advokaten, Stasse en
leysmans, eveneens betrokken in de
sabotage tan de autoriteit der
Sekretarissen-Generaal, gevlucht.
Brussel, 18 Met De militaire over
heid deelt mede:
Dezer dagen werden, de advokaten
Tschoffen en Smolders aangehouden. Zij
misbruikten hun beroep met politieke
doeleinden door het feit, dat zij de aan
stichters waren in de honderden proces
sen, die de autoriteit der sekretarissen-
generaal moesten ondermijnen, en waar
door onrust en onzekerheid in het land
--«o»--
D© strijd tg lande in Noord-Afrika heeft
zich fn tien loop der laatste week andermaal
beperkt tot verkennlngsgevecliten en tot ze
kere bedrijvigheid der tegenoverstaande
iuchtmacliten
Malta werd nogmaals het herhaalde doelt s
der Duitsche en Italiaansche luchtmachten. 1= 1 --
Aanvallen op de strategische doeleinden op 1= bestand van hun personeel op l-5-’42
dit eiland werden zoo bij dag als bij nacht aff r"" o, k uo
doorgevoerd. Bij gevechten geleverd boven beidsambt over te maken,
het eiland werden talriike Britsche toestel- -- - -
len neergehaald, wijl de verliezen licht wa
ren aan de zijde der As-mogendheden
Een Italiaansche duikboot keerde niet te
rug.
in de Middellandsche Zee werden door
Duitsche duikbooten een bêwakingsschlp en
een begeleidingsboot tot zinken gebracht.
Naar het Agcntscha.p Stefani verloren
de Britten reeds C4 duikbooten in de Mid-
dellandsche Zee.
Door de Italianen werd thans met sukses
een nieuw jachtvliegtuig ingezet, namelijk
de Folgorl '2001
--«os--
die op de slaapkamers hangen, dan wordt
het vat je gevuld dat bij den ingang van
’t huis hangt. Het overige wordt zorgvul
dig bewaard, want dat moeten we toch in
huis hebben. Is er wel een echt-christelijk
gezin waar wijwater ontbreekt? En ’t, zal
wel eens gebeuren dat van uit den aan
grenzenden hoek de een of de andere bij
de boerin komt gsloopen om te vragen
of zij wijwater beeft... Als ’t nijpt weet
men wel wat men te kort heeft!
Zondag is het Sinksen!
En dan wordt ons voorgelezen, wijl we
kniïlen: "Vernieuwing van de beloften
van ons Heilig Doopsel
Zie! Daar hebt ge ’t cl weer. Zoo
dikwijls hebben we ihoeten hooren dat
alle menschen .'.'elijk ziin; en we zagm
anders niets da.n verschil en ongelijkheid.
Zoo dikwüls hoorden we dat de heele
menschhrid één groote familie is... al
Adams kent, zelden we dan. Maar ’t is
Fam’iie die weinig aan één hangt, waar
elk zijn gang gaat; en iedefeen ziin pro
fijt zoekt. Waarom zou ’t ook anders?
Maar met Sinksen wordt ons dat ver
klaard in de kérk. Alle gedoopte men
schen ziin inderdaad familie, nare fami
lie en als ze leefden als onrecht-gedoopte
menschen dan zou met een slag na
righeid en de miserie uit de wereld ver
dwijnen. Maar ja! En is ’t dan niet goed
dat we on Sinksen m'tt aandachtigheid
luisteren en eens diep bedenken wat van
ons gevraagd wordt, ven ons die ’t. geloof
in onze wieg vonden. We hebben niets ge
daan om dat geloof te krijgen en we leu
ren soms met dien schat en er zijn men
schen die een heel leven sukkelen en zoe
ken om dien schat te vinden. Voor velen
alhter is dat geloof een soort meubel uit
vaders tiid, iets waar ze respect voor heb
ben, maar van geen tel meer is in hun
leven. En we hooren hoe in de verre mis
sielanden heele volkeren juichen cn jube
len omdat ze met het geloof de ware be
schaving ontvingen.
Het is soms aardig:
Er gaat over de wereld nu en dan een
vlage wind; die wind is «en nieuwigheid.
En dan hoort men spreken over een...
geest van gemeenschapszin, een geest van
broederliefde en volksverbondenheid, dan
wter over een anderen geest. En er zijn
er goede en kwade!
En er is een geest waarover we ge
woonlijk totaal zwijgen. DIE geest is geen
wind, maar DIE geest kwam in een
stormwind. Zeker, we gelooven in den
H. Geest, maar tot ons eigen beschaming
moeten we bekennen dat we veel meer
weten over aie verschillende soorten van
geest die over ons heenwaaien, dan over
den H. Geest, die in ons kwam op dien
dag van het Doopsel; die in ons werkt
door zijn genade. Sinksen is de dag om
heel ootmosdig op onze knieën die doop
beloften te vernieuwen en heel rechtzin-,
nig te belijden dat we in ons dagen meer
dan ooit dsn H. Geest noodig hebben om
in dien wirwar van geestenvan her
nieuwing ae goede uit de kwade te zich
ten en nooit tegenstand te maken tegen
den H. Geest. Ge weet maar dat de
gezondheid meer dan goud weerd is, als
ge zelf... ziek zijt.
Mochten we nooit bij ervaring leeren
wat het geloof weerd is. den dag dat een
deel van ons volk ’t geloove zou verloren
hebben. God spare er ons zelf van... en
toch, de geest van onverschilligheid en
van ongeloof waait ook over onze gewes
ten.
Laten we met Sinksen uit heel ons hert
O. L. Heer bedanken om die groote gave
van ’t geloof en geve de H. Geest ons
kracht en sterkte om dat geloof te I:-le
ven; «n niet verdoold te loopen.
BOER NELL".
Om de burgerbevolking te vrijwaren tegen de gevaren die thans heerschen !n
de Duitsche operatiegebied"ti van het Oostfront worden de bewoners met mede
hulp der Duitsche Wehriu ht overgebracht naar de bezette gebieden waar reeets
rust en orde heerscht. Hu kostbaarste bezit wordt op het wagentje geladen en
achteraan wordt het schaarsehe vee eraan vastgehecht, zoo kunnen xe weer ta
veiliger oorden den strijd voor het leven herbeginnen.
1 De eerste vieringen van Pinksteren in
volkschen zin gaan terug tot de Kerk,
j Rozen en pioenebladeren werden van uit
de hooge kerkgewelven op de hoofden der
- geloovigen neergeworpen, om de vurige
- tongen te verbeelden. Nu nog altijd heeft
i dc pioen haar schconen naam van kerk-
- roos of pinksterroos bshouden, ter her-
i innerihg aan dit gebruik. Elders waren
het stukjes hostiebrbod die als een manna
nedervielen. Een duive werd losgelaten,
in een opening van het koorgewelf, die
zich moevloog ever het volk, om nog eens
den H. Geest te verbeelden. En in die
mysteriespelen ook werden duiven losge
laten.
En het feest zelf duurde acht dagen.
I Alle werk in ’t koopmansbedrijf was ge
durende dien tijd verboden. En vandaar
is Sinksen nog altijd zoo iets van een kop-
- peldag gebleven.
Als het volk vierde en eerst vierde
in de kerk, werd de vreugde voortge-
zocht buiten Ce godsdienstplechtigheid.
1 Zoo zijn ook de kermissen ontstaan (kerk
missen). Nu, Pinksteren werd daardoor
het lustige schalmeiende zomerfeest. Het
vrouwvolk kwam met hun bloemige zo-
merkleeren af. zette de nieuwe hoedjes
op, met cf zonder Tyrolerpluimpjes en
elk zette zich cp zijn best... want nu
i moet het Pinksterbruidje verkozen wor
den. Dit Middeleeuwsch gebruik een
schoonheidspriiskamp voor een Miss Pink
steren bestaat nu nog in sommige
plaatsen, en werd elders ook in eer her-
steld. Jonge meisjes geloofden aan de
wondere kracht van pinksterdauw (meie-
dauw) om zich verrukkelijk te maken.
De crèmes die de meisjes van nu doen
trouwen met miljonnairs 't staat toch
in de reklaam! warm nog niet uit
gevonden.
In den vroegen Pinkstermorgen liepen
ze de dauwnatte weide in. en baadden
zich in d:n wonderen meiedauw die hun
een bijzondere schoonheid gaf. waaraan
geen jongenshart kon weerstaan. Een
bijzondere meidrank werd gedronken die
het (effect had van een onweerstaan’oaren
minnëdr: nk, wa armee de heksen en apo
thekers der middeleeuwen veel geld ver-
di'mjen-
Op Pinksteren mocht je dan ook niet
lang slapen, anders was je een nietsnut,
een lummel, een stuntelige stoffel.
In de streek der Hollandsche beemden
en schilderachtige molentjes, die je op
zoo menig schilderij terugvindt, werd de
koe die laatst in de weide trad op Pink-
^ilWWl!m!!lffll!!l!!tl!:i»
personeel moet
H aan 1 1 1
vs z
Het Bestuur van het Arbeidsambt s
Rceselare is zoo vrij de aandacht g
der leiders van partikuliere onder-
nemingen, zoo kleine als groote, te s
g vestigen op een reeks verordeningen g
waarbij het aan alle bedrijfsleiders, s
zelfs aan diegenen die slechts één s
arbeider in dienst hebben, verplicht
1 wordt:
1. - Een ncminatieve lijst met het s
nog vóór den 31-5-'42 aan het Ar-
stermorgen door de vreolijke bent van
pronte jongens en mooie meisjes, ’s avonds
met bloemen en groen gesmukt, lijk men
het doet met de leidsterkoe in de Alps,
waar koebellen rinkelen om de eenzame
Sennehutjes.
Maar nog eens, vroeg er uit, om ’s mor
gens de koe te zien, anders mocht je
’s avonds niet meevieren. Dat was de wet.
Elders werd er in Holland zoo druk ge
vierd. met bloemen rondgegaan, geboe
meld en gedanst dat op sommige plaatsen
de vroede raadsheeren het uitbundige
Pinksterfeest verboden.
En om van nog een Hollandsch gebruik
te gewagen, moetsn we nog spreken over
den Pinksterman.
Dat was een strooien vent, bestemd
voor de meisjes die twee vrijers hadden,
die een jongen bedrogen hadden, die on-
vermurwboar of al te bont waren. Lacie
voor dit meisje dat ’s morgens zoo’n
Pinksterman voor haar deur zag benge
len... Een schande was ’t met zoo’n meid
te vrijen en zoo bleven ze ook doorgaans
in den osseblik zitten.
De oude liedjes, die ter eerevan de
langslapers werden gezongen, waren wei
nig hoffelijk.
Luilak
Slaapzak
Beddezak
Kermispop
Staat om negen uur op’
Dat was nog één van de meest welwil
lende poëtische uitingen. Het volksbegrip,
waaruit dit gebruik is voortgesproten, is
eenvoudig, dat het schande is op Pinkster
lang te slapen.
Schande, wie niet vóór den dag
Oprees uit de vseren
Om de schoone Pinksterbloemen
Zingend te vereeren.
Op de Pinkster, of zooals men in
Middeleeuwen schreef i~ -
■g 2. - Iedere aanwerving of afdan-
s king v. -.artoe na l-5-’42 wordt voort- s
sf gegaan binnen de 3 dagen na de aan-
werving of na de afdanking, bij het g
te Arbeidsambt te melden, onafgezien s
k de verplichtingen voortspruitende uit s
net besluit van 4-4-’41.
to I’et Arbeidsambt Roeselare heeft, g
g aan al de Burgemeesters een paar g
j= exemplaren mei verklarende com- to
=1 msniaar van het nieuwe in voege g
is zijnde formulier Personeelslijst g
te overgemaakt, alwaar ze dus kunnen s
s ter inzage genomen worden.
Voor naderen uitleg en tot het be-
to komen der noodige formulieren stelt s
g de dienst Bedrijfsleven van het s
3 Arbeidsambt zich welwillend ter be-
to schikking.
Het ambtsgebied van het Arbeids-
ambt Roeselare omvat de arrondis-
sementen Roeselare-Tielt en leper, g
zoodat, naar gelang de ondernemin- g
g gen gevestigd zijn in de arrondisse-
=e inenten Roeselare, Tielt of leper, de
J formulieren dienen aangevraagd, en
ingevuld teruggestuurd, onderschei- s
g delijk aan het:
Arbeidsambt Roeselare, Ja.1 Ma- g
hieustraat 47;
Arbeidsambt, Dienst Tielt, Tram-
straat 2; g
Arbeidsambt, Dienst leper, Kaai- g
straat 12. g
