Geleide Economie DE OORLOGSTOESTAND WAT DOEN WE? i JOS. SPEYBROUCK f IW< laffe Politieke Moordaanslag te Meestert Charkow van tamtoïsssa slagschip van 32.000 ton gekelderd De niwilii Groote vernietigingsslag ten Zuiden .1 ,j L J J “’T JfW 500 Tank- Lost wogen^f I I WSgBM w f i 39’ JAAR. Nr 22. UITGAVE O’ WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN ZATERDAG 30 MEI 1942. KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. VERSCHIJNT WEKELIJKS. HIJ DIENT MET STIFT EN PENSEEL slagen op in het Verre Oosten l)j\ Reeds J65.OO0 gevangenen gemaakt Ia de Amerlkaanscke wateren werden nogmaals 23 Handelsschepen van samen 125.600 ton gekelderd ,£DfcL mXDt.VAN LE.VLh.VAN DOQD., 38,75 FR. BELGISCH GELD. lSZB£I3BBBBZBBBBIIBBBaEBBBKBSlB ONZE GROOTSTE TEEKENAAR I DE POPER1NGENAAR aUnsnmUBaBMaUMMHUBaaBSfleSBBBBBBBBBKBBBSSWiBBBSEjaB ZAL MEXIKO DE OORLOG VERKLAREN AAN DE SPILMOGENDHEDEN tui leven, VMi Mi DE STRIJD IN HET WESTEN EN ATLANTISCHEN OCEAAN liiidF van «iri_ DE STRIJD OP HET DUITSCH-RUSSISCH FRONT sa EEN EN ANDER STORT 21 FRANK Ichoeng-King Legers loopen zware --- DE STRIJD IN HET VERRE OOSTEN DE STRIJD IN NOORD-AFRIKA EN MIDDELLANDSCHE ZEE FRANSCHE DUIKBOOT GEZONKEN 10.0Ö3 TOM EENZ’NE PERINGENAAR m PO AIM W ECONOMIE VAN SCHAARSCHTE. ‘Somcl fschtmgtw «o> DE HINDERLIJKE REGLEMEN- TEEBING. in het Jos. van ■ré ré !J7' Njesliih iïstiia fg ABONNEMENTSPRIJS’42: 1 Jaar in België 3 Maanden 6 Maanden 1 Jaar in Frankrijk ALS EEN SCHIP VAN 10.000 BRUTO-REGISTER-TONNEM IN DEN GROND WORDT GEBOORD GELUKZALIGE. I ;aRE.L DE. GOEDE 15 /r. 2 fr. 3 fr. 36 fr. 9 fr. 18 fr. 65 fr. Jos. Speyïjrouck Archief De Doperirtgataar 0’5 postcheckrekening Nr 155.70 van V. Sansen-Vanneste, Uitgever, Po- peringe, en vanaf Zaterdag aan staande wordt ons blad U per post besteld tot einde 1942. De abonnementsprijs van nu tot einde 1942 voor FRANKRIJK is: Uitgever J Sansen-Vanneste, Poperinge. Telefoon Nr 9. Poxtch. Nr 155.79. zijn kruis, boven de schouw; hetH. Harte- beeld mocht daar staan in de besta ka mer, ’t was daarmee uit; maar nu wordt het anders. Voortaan krijgt dat kruis, krijgt dat beeld weerom zijn beteefcmis. O. L. Heer leeft meê voortaan met ons gezin. Hij deelt in de miserie en helpt ze dragen. Hij schenkt ons vertrouwen, kracht en moed om onze plicht te kwij ten, om ons eigen kruis te dragen, maar geeft ons ook vertrouwen, kracht en moed om een betere toekomst te veroveren. We vieren die maand t’huis. Goddank, in vele gezinnen wordt het avondgebed weer saam gebeden. Waar men nog dub de of wachtte, pakke men het aan met •de H. Hartemaand. En onze parochiekerk moet in die maand, tijdens de nood-noveae vooral, de t’huis zijn waar we al maar door her halen H. Hart van Jezus, ik heb ver trouwen in U! Naar wien moeten we nu om hulp en troost gaan? Van wien verwachten we nu eigenlijk wel vrede en beteren tijd? Van Hem en van nie mand anders. Dat zien, dat gevoelen we. Iedere inspanning van onsentwege, al de moeite die we moeten -doen is toch maar een nietigheid als we ze vergelijken met dat groote goed dat we vragen: Vrede in het gezin, vrede op de parochie, vrede in de wereld. WAT GEVEN WE NU NIET UIT, wanneer we iets noodig heb ben? WAT DOEN we dan niet voor wat we meest van al noodig hebben? Kom, O. L. Heer blijft niet achter! Hij wacht op ons... Maar wij, we gaan naar Hem, beslist! CHR. 1 i «uaiura-M^ia K jf f Kramatorsk o (l'uga&k) \^wtscnerKa$s.'r' pé-$«ast»fc Jco ’óc hebben vormen reeds een lijvig boek. De omzendbrieven en de reglementen die de Nationale Landbouw- en Voedingscorpo- ratie in het leven bracht, het adminis tratieve werk van provinciën en gemeen ten, met het oog op de productie en de rantsoeneering zijn bijna onoverzichte lijk geworden. Ook op industrieel gebied zijn oen reeks nieuwe organismen opgericht, o.a. de wa- rencentralen, die de grondstoffen vercee- len, de productie regelen en de modali teiten vaststellen voor de marktordening en de rantso -neering. Ook hier weer wordt van de gemeentebesturen een ge weldige krachtinspanning gevergd. En verder zijn er de talrijke uusschen- komsten van het Commissariaat-Gene- raal vau Prijzen en Loonen, van het Mi nisterie van Financiën, van het Minis terie van Economische Zaken, van het’ Commissariaat-Generaal van den Weder- opbouw, enz. De buitenlandsche handel wordt gecon troleerd en geregeld tot in de kleinste bizon der heden. Alle goederen zijn aan betalings- en in- of uitvoervergunning onderworpen. Er is bijna niets dat nog aan het pri vaat initiatief overgelaten wordt. Iedereen ergert zich cm dezen papier- stiijd, maar most zich eibij neerleggen. HEKAANPASSING VEREISCHT. heden van het verzinken van de boot kent men niet. Een gedeelte van de op varenden werden opgepikt door een En- gelscii schip. Teckening Speybrotick: Gelukzalige Karei de Goeden edel van bloed. Intusschen zijn we belast met een ad ministratief apparaat en met een stel wetten en reglementeeringen, die ieder een hinderlijk acht, maar die niettemin als een noodzakelijkheid aanzien wordt. Zijis onmisbaar vooral cm de periode van schaarschte te overbruggen, die de oorlogsomstandigheden geschapen heb ben. De landbouwproducten mosten gevat worden om ze zooveel mopelijk gelijke lijk te kunnen verdeelen onder alle volks- genooten. De begoede mag niet bevoor- deeligd worden ten overstaan van den arbeider. De besluiten die het Ministerie van Landbouw en Voedselvoorziening tij dens de laatste twee jaar uitgevaardigd Door de bestendige parlementaire kom missie van het Mexikaansche Kongres werd een voorstel met eenparigheid van stemmen goedgelceurd, waarbij de oor logsverklaring aan de Spilmogendheden voorzien wordt. Bijzondere volmachten aan de Regeering worden eveneens voor zien. Tan Ocsteu van de Antillen, in de Ca- teven gemeld. ÖokjRcameensche enJKor.- ...V. Vi\- V „„.„tl.’., werden door Duitoehe duikboctm ander maal 2ü handelsschepen van samen 111.600 ton gekelderd. Een andere Duit- sche duikboot drong de St-Laurentsgolf en St-Laurentsstromn binnen en bracht er drie schepen van samen 14.CO3 ton tot tinken. Anderzijds werd van uit Rome gemeld dat oo den 23 Mei jl, op de hoogte der Brazdiaansche kust, een Italiaansche duikboot, de Barbarigoeen Ameri- kaansch slagschip van de Maryland. »- klasse van 22.000 ton, in den grond hseefj geboord. De escorteerden liebben niet ge reageerd, meldde verder het Italiaansch bijzonder bnicht. De Itorvetteh-kapitein Enzo Grossi, die de duikboot aanvoerde, werd tet fregatten-kapitein bevorderd. De bemanning van een slagschip van de Maryland -klasse bestaat uit 14C0 kop- p:n. Dit slagschip zou op weg geweest tijn naar de Kaap van ae Goede Hoop om dan verder, ofwel in de Koraalzee of wel in de MiddellendBche Zee-'in den strijd te worden ingezet. Zelfde Italiaansche duikboot bracht Zoo’n reglementeermg mag echter niet stroef blijven. Ze moet zich aanpassen. Wanneer na zekeren tijd de besluiten en de verordeningen onovertichteiijk en te ingewikkeld geworden zijn dan dringt zich een vereenvoudiging op. Een admi nistratie wil ze goed zijn, moet rationeel tijn in dien zin dat met een minimum van werk en inspanning een maximum van prestatie bereikt wordt. 1 De benoemingen van de bedienden, werden meestal opgelegd door de ontwik keling van de reglementeeringen. Wel licht zijn er in de nieuwe diensten dui zenden bedienden te veel die men nut tiger zou kunnen inzetten indien het werk beter geordend werd. Daar ligt nog een domein weggelegd voor het privaat initiatief. Op dat probleem zouden <e dienstoversten nog eens hun vindingrijk heid en hun organisatietalent moeten toespitsen, niet alleen met het oog op een vereenvoudiging en een verlichting van het werk naar binnen, maar vooral om ten overstaan van het publiek en de geïnteresseerden in het algemeen het vervelende tijdverlies en de hsrhaiing van dezelfde verklaringen te vermijden. Het mag ook niet vergeten worden dat al deze reglementeeringen slechts midde len zijn, gericht op het bereiken van be paalde doeleinden. Met het oog op het doel moeten de voornoemde dienstover- sten de gunstigst mogelijke resultaten trachten te bereiken, ook hier hangt veel af van de initiatieven die tij nemen, en waarvoor hen toch nog een ruime vrij heid gelaten wobdt. De huidige reglementeering draagt neg grootendeels het karakter van improvi satie. Zij is een kind van de omstandig heden. Met de verandering van die om standigheden zal zij zich wijzigen en soe- peld-er worden. 24-5-4.2. Verboden Nadrulc. ROSKAM. BBBBBBBBBEBBBB3SBBBEBBBBfiBV<2SBS3SBSSS^BSB!EB&BB3BZ3BSBI3Q Waarom daar steeds op terugkomen? Dit is de eervolle doch armoedige kruis weg van onze beste Vlaamsche kunste naars en idealisten geweest. Vooraanstaande kunstkenners wezen Speybrouek, na het succes der Roden- bachreeks 1909, op zijn krachtig teeken- talent: Gij moet niet schilderen, gij moet teekinen. Schilders hebben wij te over, teekenaars... goede teekeneraas, lacy, veel te weinig. Speybrouek volgde dezen raad en tee- kende. Geuurende den oorlog ’14-’18 een. donderen tijd ging hij zijn vrome ziel onderdompelen in zijn Kruiswegstaties, en leverde daarna regelmatig' nieuw» Vlaamsche Reeksen. Het teekenwerk, waarmedewij allen hebben gedweept in onze storm cn drang-periode. Daarop volgde het Gudrunalbum, weer grootscli en romantisch van opzet en uit werking. De Speybrouek, die wij, allo kunsttheorieën ten spijt, steeds het liefst hebben gezien. Wij willen niet redetwis ten over artistieke verfijningen. Wij stel len alleen dit feit vast: Dit romantisch® werk is niet alleen volksch omdat het zijn genesis vindt in de heerlijke epiek van ons volk, doch vooral, omdat het voer de massablijvend genietbaar is. Ofschoon de verdere ontwikkeling van Speybrouck’s toekenkunst aan hoogeren kunstzin wint, zijn lijnenspel slinkt naar een sobere constructie van de höofdflgu- ren, die meesterlijk tijn van uitdruk kingskracht, van teere samenstelling én van gelukkig evenwicht... Ket construc tivisme.' We denken hierbij aan zijn Via Crucis, aan zijn Zeven Weeën. Werk dat een om mekeer brengt en in rijn monumentalen bouw de neiging tot zijn beeldhouwwerk openbaart. Bij het noemen dezer beide onderwer- pen gaan onze gedachten naar het onge- locfeïijk vruchtbare werk van den mees ter op liturgisch gebied. Een werk, dat spijts zijn geweldige menigvuldigheid, rijk blijft, vol begenadigde inspiratie cn bezieling. Meer dan duizend platen. En hoeveel entreerende Christuskoppen, die zoo wezenlijk stemmen tot gebéd en pe nitentie. In hoogste mate liturgisch dus, want dit is toch, in laatste instantie, het sublieme doel der Heilige Liturgie. De Nederlandsche Bijbel van Roer mond, het merkwaardigste Bijbelmonu- ment van deze tijden in onze lage lan den, werd eveneens door Speybrouek ge ïllustreerd en is thans op meer dan zestien duizend exemplaren verspreid. Tot dezelfde artistieke lading ik kon ook zeggen het artistiek apostolaat van onzen teekenaar, behooren de ontel bare prentjes of sanctjes, die alle zoo vroom en kunstvol twee gaven die nog veel te weinig samengaan! Gods lieve heiligen, de Vlaamsciie Sinten vooraan, verheerlijken. De doopprintjes,- rouw- sanctjes, communiegedachtenissen cn der gelijke meer van kersten gebruik onder ons devote volk!... Alle vol diepzinnige symboliek, reine schoonheid, vol voor naamheid, die den smaak van de geioo- vige goegemeente op een hooger plan hebben gebracht. Alle getuigend van de onuivputtelijke steeds sprankelnieuwe' ver beelding van Jos. Speybrouek.Reeds meer dan vierhonderd modellen... en de racks gaat voort! -os- Ten Zuiden van Charkow woedt thans een hevige omsingeiïngsslag. D; Duitsche legerberichten deelen hieromtrent verder mede dat bij dezen slag een massa van drie Sowjet-legers werden ingesloten en dat alle pogingen welke zij hebben aan gewend om naar het Oosten door te bre ken schinbreuk hebben geleden. Tegelij kertijd werden rij zoo van uit het Noor den als van uit het Zuiden en hst Westen meer en meer samengedrongen waardooi- tij steeds meer en mesr vernietigende slagen vanwege de Duitschc luchtmaehi te doorstaan hebben. Ten Noord-Oosten van Charhow wer den alle Sovjet-aanvallcn afgcslagen, niettegenstaande den steun van sterke pantseikraehten. Nog tientallen Sovjet- tanks werden hierbij verni.Td. Het Sov- jet-offensief dat alhier wero ingezet met 29 divisies tirailleurs, 3 kavalerie-divi- sies en 15 pantsirbrigad.es is, naar het Duitsch Icgerberieht meldt, volledig in gestort. Het Duitsche tegenoffensief in- M «BW niiUHO is OOSTUITGAVE is WESTUITGAVE I B TARIEF VOOR BERICHTEN: D Kleine berichten (3 regels) 8 /r.B L Kleine berichten adr. t. bureele 12 fr. g H (voor ieder regel meer: 2 fr.) Rouwberichtcn: minimum Groote rouwberichtcn: per regel Eer. in lokaal nieuws: per re-^el Andere aankondigingen: prijs op vraag. I Annoncen zijn vooraf te betalen enjS moeten tegen den Woensdag avond T] ingezonden worden. Kleine be- S richten tegen den Donderdag noen, fl iitew. We moeten het niet van torens of da ken roepen: dat er bij een deel, zelfs bij een groot deel van ons volk een verdie ping komt van godsdienstig teven. We moeten dat niet rondbazuinen en triomf roepen; maar we moeten anderzijds toch onze oogen niet sluiten voer de werke lijkheid. Onze Bisschop had een triduum voorgeschreven ter eere van O. L. Vrouw; die godsdienstige plechtigheid moest door gaan in de Meimaand. Wanneer die drie- daagsche plechtigheid aangekondigd werd in onze kerk was ik een weinig .sceptisch gestemd, een weinig van ’t geloof van... Thomas: dat zal niet pakken! De men- schen zitten ’s avonds, tot een gat in de nacht, op hun land of in hun hof en er zijn er zoovelen die liever ’t achterste van hun broek verslijten op de straatsteenen dan op de zate van een kerkestoet Zoo dacht ik en ik had™ gedeeltelijk gelijk. Want als ik zelf den eersten avond naar de kerk ging zaten er op de plaats een hoop jonge kornuiten, met hun zitvlak op de kasseisteenen, cigaretten te rooken. Maar toch had ik grootendeels ongelijk. Het volk kwam: landsch volk en plaat-1 senaars, jong volk en andere, mannen die van de fabriek, van hun werk, recht naar de kerk kwamen. Kom, er was volk en den Zondag namiddag was het vloed: i bomvolle kerk. Na de plechtigheid was er nog een ommegang naar een O. L Vrouw’- kapel; ’t werd eerder schuchter aange- kondig’d, maar ’t werd iets grootscli, iets buitengewoons, zooals we dat vóór vete, jaren kenden, wanneer het Zending was op de parochie. Zoo was het bij ons, maar zoo was het overal. We waren bij ons van de besten niet en toch stonden we zelf verbaasd, ’t Was werkelijk de moeite weerd de ge wone man te beluisteren. De menschen waren er vai aangedaan, ze moesten ne keer gelegenheid vinden om te toonen dat ze eigenlijk veel min veranderd wa ren dan men dacht. Langen tijd had daar, daar diep van binnen, een gevoel geslui merd, geslapen: er was misschien wel meer geweest dan slaan: zoo een soort tering van geloof en geloofsleven. Maar: Olie komt boven zen schreef Boer NelisEn hij heeft gelijk. Er is nog zoo veel Liefde voor O. L. Vr. Ons volk wil nog niet voortsukkelen zon der... Moeder! De bezinning keert terug. Dat is een teeken van onzen tijd, een ge lukkig teeken in een zeer droevigen tijd. Bezinning en bezonkenheid waren zoek geraakt; we hadden immers geen tijd meer om na te denken. Onze dagen lie pen, vlogen voorbij, zoo snel als vlieg- machienen door de lucht, ’t Was een jacht van "s morgens tot ’s avonds, en lazen we een blad, of luisterden we naar de radio, we hadden geen tijd om te rea- geeren, om na te denken, om te laten bezinken. Het gebeurde alles aan de op pervlakte. er ging niets meer, er drong niets meer door tot in het diepste van onze ziel. En wat daar diep geborgen lag van vroeger scheen te sluimeren. Het was waarachtic... gesteriliseerd! Onverschilligheid in alles, voor alles! Dat was de stemming bij ons volk; en. we ondervinden het nu, dat is een zeer erge ziekte, dat is de... tering! Nu voeten we, in de drukte en de mi serie van den tijd, den nood, den drang om te leven. We slooven ons af, we span nen ons in, we doen het ónmogelijke om boven water te blijven. En het gaat even- zoo met ons gemoedsleven. verheugend teeken? En nu staan we vóór de H. Harte- maand. Er is geen huis in Vlaanderen wear een beeld of print van ’t H. Hart ontbreekt. Dat beeld beheort tot den huisraad dat kan men niet missen. En toch, in vele gezinnen is het precies of ware dat beeld een herinnering, een souvenir die men riet geren zeu zien verdwijnen, waar men van houdt: war die niets meer zegt, niet meer snreekt. Hier komt ook verandering deze maand! De bonden van het H. Hart kondigen een noed-noven? aan. van H. Saera- mentsda”. 4 Juni, tot op liet Feest van het H. Ha-t. 12 Juni. Ik twijfel er niet meer aan... dat wordt een... succes! Een teelijk woord is- dat, we gebruiken dat woord waar 't cm on- verschilhse zaken gaat. De nood-novane moet uitgroeien tot een nieuwe verdie ping van ons godsdienstig leven. O. L. H. moet zijn plaats weerom bekteeden, zijn plaats en zijn recht in ons persoonlijk leven, in ons sreeimsieven. in ons paro chiaal leven. Hij mocht daar Irangen aan Medewerkers zijn verantwoordelijk voor hun artikels. We beleven onmiskenbaar een tijd van geleide economie, waarbij de Staat overal ingrijpt in de productie en de verdeeling. Dit staatsingrijpen is opgedrongen door de omstandigheden, die een algemeene schaarschte hebben doen ontstaan aan' grondstoffen, productiemiddelen en con sumptiegoederen. In zooverre de reglementeering die hier door moest geschapen en door den nood geïmproviseerd worden, zou men kunnen verwachten dat ze slechts van tijdeiijken aard is. Doch meteen hebben ook andere beschouwingen hierbij een rol gespeeld, die heelemaal niet van beperkt tijdeiij ken aard rijn. Het tijn de ideologische beschouwingen, vastkneopend aan een nieuwe wereldbeschouwing, die tich voor doel stelt een stelsel op te bouwen dat meer rechtvaardigheid bij de verdeeling der goederen zal nastreven, dat de arbeid erkent als de bron van alle welvaart en rijkdom en dat het algemeen welzijn wil verhoogen door een bevordering van de productie. Daarom is de geleide economie, die ook wij thans kennen en de reglementeering die er aan verbonden is, waarschijnlijk de normale economie van de toekomst ook al zal ze nog sterk evolueeren. In dien zin zal onder meer de tegenwoordige administratie van de schaarschte eens moeten worden de administratie van den overvloed Zoowel het eehe als het andere veronderstellen de leiding van ge zonde hersenen. De laatste jaren immers hebben geleerd dat ook in tijden van voorspoed een zekere reglementeering noodzakelijk is cm de grillen van een wisselvallige economie te draineeren. In dien men in 1928-29 tijdig de noodige voorzorgen had kunnen nemen dan zou men waarschijnlijk de ziekteverschijn selen hebben kunnen weren, die alle lan den na 1930 aangetast hebben. Doch de politieke wereldoonstellatie liet zulks toen niet toe en hiermee komen we terug op wat we hooger schreven met betrekking tot de wereldbeschouwing. En zoo blijkt eens te meer hoe sterk politiek en econo mie met mekaar verbonden zijn. Waar echter vóór den oorlog de politiek een dienstbare rol speelde ten overstaan van de economie en van de machten die haar beheerschten, zal in de toekomst de po litiek de primauteit hebben over de eco nomie. De consulaten van Vichy in Canada zullen gesloten worden. Uit Amsterdam wordt gemeld dat volgens een bericht uit New-York de Normandie zal worden gelicht. Naar Berlijn heeft President Roose velt verklaard voor de radio De oorlog zal nog lang duren Hij zou ook geklaagd hïbbèn over het gebrek aan handelssche pen en hebben toegegeven dat de duik- boo'ten der Asmogendheden een grooten tol eischen van de U. S. A. Te Berlijn heeft men uit betrouwba re bron vernomen dat Washington het verlies hoeft toegegevrn van 217 handels schepen. Te Berlijn merkt men hierbij on dat dit getal in feite reeds meer dan 820 bedraagt. Het Japansche stoomschip Naga- saku-Maruliep op een mijn en zonk. Enkele dagen later pleegde de kapitein ervan harakiri. Een aantal vrywiHigers van de Spaansche Blauwe Divisie keerden van het Oostfront r.:rug naar Spanje. Zij werden er met groote geestdrift ontvan gen. Van militaire zijde wordt uit Ber lijn gemeld dat sinds liet begin van den oorlog de asmogendheden, t. t. z. Duitsch- land. Italië en Japan, in totaal reeds 782 vijandelijke oorlogsbodems vernielden, o. m. 12 slagschepen, 68 kruisers, 11 vlieg- kambschepen, 144 destroyers, 177 duik- booteh, enz. In Engeland zijn hooge Amerikaan- sche officieren, o. m. het hoofd van de Amerikaansche luchtstrijdkrachten, aan gekomen. De Egyptische Regeering nam ontslag Nahas Pasja vormde een nieuwe Regee ring. Met uitzondering van den Minister van Financiën maken alle ministers van de vorige referring deel uit van het nieuw kabinet. In Spanje bad het vertrek plaats van 1300 vrijwilligers voor het Oostfront, ter vervanging van dezen die enkele da gen géleaen terugkeerden. (E£BBBB3B&EBSBBHBSSB3B3SBBS£ >StjrQtye/s*ry'> Miilcroivo^ ^oroschitevgrad \fMatrnmsuw) r/ gezet ten Zuiden van Charkow leidde daarop tot het afsnijden van de be voor - 1_,_ .s der Sovjets en de omsinge ling van drie Sovjet-legerc, zooals hter- nesi ucsveu van ue jiuvuien, m ue va- —'»»»- ribische Zee en in de Golf van Mexiko, gaarsebe divisies strijden hier zijde aan 'O.nm nr.,' IT-nVin lli'-nrrl',, rinnOr- ZljpC Pilt Dl 11 l.R—ÏIP In den centralen sector hebben de Duitsche afdeelingen 30 lokaliteiten ver overd. In het gebied van het Illmen-meer werden Sovjetaanvallen, met zware ver liezen voor de aanvallers, afgeslagen. Achter het front weid andermaal een sterke bolsjewistische bende idtgeroeid. In het schiereiland Kertsj werden nog duizenden gevangenen en een verdere buit gemaakt. Hier werden aldus in to taal tijdens de laatste weken 169.198 ge vangenen gemaakt en 234 pantsers en 1397 kanonnen buit gemaakt. Van 14 tot 21 Mei verloren de Sovjets 452 vliegtuigen; de Duitschers 45. In het hooge Noorden, werd een teug van den Moermanssspoórwig door Stu- ka-bomtnen vernield. Donderdag middag werd in een bijzon dere melding van hst Duitsche Hoofd kwartier medegedeeld dat. de orasinge- lingsslag ten Zuiden veKr Charkow geleid heeft tot e-sn nieuwe Duitsche zegepraal. Alle ontlastingspogingen der Sovjets le- twee schepen van 22.00') ten samen tot J den schipbreuk en nog slechts enkele af zinken en esn andefe duikboot een schip van 7.009 ton. Verders werden o.m. haven gebied :n aan het Bristolkana al. Engeland, gebombar deerd door Duitsche vliegtuigen. Van een konvooi varende tusschen de Ijszee en de Noordl^rp werd oen schip van 8.000 ton gekelderd cn 5 andere be schadigd. VZij hadden onlangs het geluk kennis te maken met onzen grootsten Vlaam- schen teekenaar, Me'ster Jos. Speybrouek. En dat in alle hartelijkheid en eenvoud. Want gij draagt den vierkanten en ongecomplimenteerden eenvoud van den Vlaming in uw steeds jong' en onverza digd hart, Meester Speybrouek! Ofschoon er iets is in uw schcone beslistheid, in uw plotse gebaren, in den fijnzinnigen monkelplooi cm uvz lippen, in die fijne tend die kunstenaarshand! waar mee gij uw eeuwige pijp hanteert, iets in uw zeggen en doen, dat dsn ongewo- nen menseh, dat den kunstenaar ver raadt. De kunstenaar bij Gods .genade, die onze jeugd heeft verblijd!... En zco ge tuigen er duizenden in dit zoo vaak ge vloekte, doch voor ons eeuwig gebene dijde land. Wij allen ook, die in den zomer van het leven nog met weemoed het balsturig geweld der jeugdidealen ge heugen. En trouw bleven aan datgene, wat gij ons hebt geleerd! Want dit is uw allerhoogste verdienste. Meester Jos. Speybrouek: dat gij voor het studeerende diet van Vlaanderen, de Rodenbacil met de directe taal van beeld en lijn zijt geweest en nog zijt. De vroe de gestalten van onbeheerschte droomen, de jongeling riet ze drijvende heldhaftige bewoners van onze dolle Vlaamsche fantasie, hebt gij met epische grootheid en vermstelen zwier tot le vende personen geschapen. In onzen stu dententijd hebben wij gestaard op uwen Wate: Uit houwe trouw wordt Mooreland herboren; liet schetteren van uw bazui nen gehoord: Harop, de trompe steekt; het gedommel van uw Roelandsklokke en het gehuil van Sneysens. Koevele jonge ,d°“e S^h^d^".''Z00 heeft Speybrouek de veelzijdige tan t„n laSi-ndc o-ertdi-ft, 8U|jagCn volks bereikt. Wij alleu bezitten wondere toovenaar met uw zingende lij- in ^,„1^. of^ blad, in niisbcék of wat ook, Deze oude herinneringen bestormen mij letterlijk, als ik, zoo heel stil naast U, luister naar uw joviaal wóbrdl Jos. Speybrouek werd te Kortrijk ge boren, in Nicuwjaarmaand 1891, in hot hartje van dien legendarischen winter. Alleen de taaiste boorlingskens zijn door dezen winter gesparteld! zegt Spey- brouck. Gelukkig voor ons dat hij onder de overlevenden was. De jeugd van Speybrouek verliep langs de schoone lijn van studie, droom en daad. Een buitengewoon schitterende be kroning viel hem te beurt in de St-Lu- kasschool te Gent, met het groote schil derwerk, een tryptiek: De Verheerlijking' van Vlaanderen. Rodenbach oefende op den geest en het hart van onzen kunstenaar in spe, reeds vroeg een bijzonderen toover uit. Het gezegende Rodenbachsjaar 1909 bood hem dan ook een eenige gelegenheid aan, om het jonge woelende geweld van won dere visioenen vorm en gestalte te geven; Speybrouek teekende Rodenbach! Bij Lannoo te Tielt, den taai-Vlaam- schen uitgever, verschenen, vóór 23 jaar dus, die eerste Rodenbachreeksen, die de gouden poort waren van Speybrouck’s roeping. Vlaanderen zag met groote be wondering toe, en meest erkennen: Wij hebben een eigen, een grooten teekenaar! In dien tijd van Vlaamsch lentegeweld, werd iedere nieuwe belofte met eerbied door de voorvechters oer Vlaamsche Her- wording begroet. Wij zijn een klein volk, en degenen die hun talenten algeheel en getrouw aan den hoogeren dienst van dit volk hebben besteed, zijn zoo jammerlijk zeldzaam. Tot deze zeldzamen behoort Speybrouek. Hij heeft zijn kunst niet verkocht voor het verlokkelijke goud der neerhalende mode. Hij heeft echter den gouden adel van Vlaamsch Idealisme ver worven en behouden. Goud dat boven alle goud uitstraalt! Voor dezulken was er geen fatsoenlijke plaats op eigen bodem. Ook Speybrouek was een arme edelman... met dertien kinderen. Hij moest naar het Walenland een waardige bediening gaan zoeken. Hij doceert aan de Hoogere Kunstschool te Doornik. Hoe luidt het slagwoord weer!... Wij zijn een volk! poj> *?P<> tfèftoven r In de Chineesche Provincie Ts:-Kiang hebben de Japanners een suksesvol offen sief ingezet tegen de Tchoeng-King le gers. De verdedigingslinies der Chinee- sen aangelegd rond do stad Ching-Wha, gelegen midden in deze i..wincie. hebben de Jananners doorbroken, zoodat zij aan de buitenwijken der stad genaderd zijn. Verscheidene andere plaatsen werden er door de Japanners veroverd, nameluk Iw’oe. Toengïang. Hsintsjang en Nanki. Vijf Chineesche divisies werden er omsin geld. Aldus werden de Chineesche pogin gen verijdeld om van uit deze Provincie een luchtmacht op te richten tegen Ja pan. Volgens een verder bericht uit, Tokio aanziet Jenen de strijd in deze provincie als geëindigd. De Japanners die van uit Birma, China binnenrukken, hebben hun opmarsch ver der doorgezet. Na Tanyuen te hebben be zet rukken rij thans verder op naar Faoshan. Een andere koionne rukt op lanes de Sa 1 we in. Op vrrscheidere punten overschreden de Japanners de r*-— grens. He! hoofddoel ven een dezer groe- riep ok da hulp in van buren en fnrriilie- - r,- leden. Ook een geneesheer kwam spoedig tel- plaats. De tosstand van Desniet werd als erg aenzien. Hij werd dadelijk naar het heelkundig gesticht van ’t H. Hart te Kortrijk overgebracht. De gemeentelijks politie en de rijkswacht stelde een eerste onderzoek in. Kort nadien kwam het Parket van Kcrtrijk ter plaats. Na hun schelmstuk te hebben volbracht sloegen de twee kerels op de vlucht. Vol gens ooggetuigen warm zij per fiets, niet voorzien van een taksplaat. Gansch de gemeente werd afgezocht, doch alle po gingen om hen te ontdekken bleven tot heden vruchteloos. Later werden twee mansri.iwielen zonder talcsplaat gevonden langs den weg. Aan een dezer was een saccoehe vastgehecht waarin een sjerp stak. Het slachtoffer werd ondervraagd door het Parket, in de kliniek. Gezien rijn toestand konden slechts enkele vragen gesteld worden. Ook de Duitsche militaire overheid was de rechterlijke politie be- hulnzaam bii de opzoekingen. De hoop bestaat dat de schuldigen in de val zul len loopen. Naar we thans komen te vernemen is Gilbert Dcsmct thans overleden aan de gevolgen zijner ■verwondingen. Wat de aanleiding dezer misdaad be treft verdient men rich nog in rllerlei gissingen. Men meent, daar het slacht offer eekend was als lid van V. N. V., dat hier een politieke wraakneming kan ge beurd zijn. De daders waren naar het blijkt, twee jonge kerels, die niet van de gemeente rijn, daar men ze niet als dusdanig heeft kunnen herkennen. Het onderzoek wordt, itverip voortgezet, zoowel door de brmperiijfee als door de Diego-Suarez deel te nemen. Omstandig- militaire overheden. ZESTIG VOORMALIGE NOOR- I SCHE POLITIEKERS, OFFIGIE- Duitschlands oorlogsmarine en lucht- [port van dezelfde hoeveelheid noodig zijn. ^Ir.N EN AMBTENAREN VAN wapen strijden onophoudelijk tegen En-i boor het verlies van deze hoeveelheid HUN STAATSBURGERSCHAP gehand en de Vereanigde Staten. Dag I benzine wordt aan 4.590 bombardemenfc- VRIJVAT I FM VFRJtfï AARn voor dag wordt de vijandelijke handels-1 vliegtuigen de mogelijkheid ontnomen, v v rtcs-i-iN vr.r,b,LM'l.A..J scheepvaart zwaar getroffen. Week voor leen aanvalsvlucht van ongeveer 1.600 km. 1 Uit Oslo wordt gemeld dat 60 Noorsc’re week meldt het Legerbericht de keldering i lang uit te voeren. Zoo kan iedereen ach I voormalige politiekers, officieren en amb- van tienduizenden, ja van hoaderdaui- voorstellen, welke gevoelige verhezen de tenaren, wegens hun vijMadelijke gezind- zenden bruto-register-tonnen. Maar niet vijand geleden heeft door h** 'r-=x sj - -•-n- iedereen beseft, wat zoo’n B.R.T., G» J- met de bekende gewichtston niet te ma-,eerste maanden van den oorlog tegen de I ken heeft, wel betoekent. De B.R.T. is en ruimtemaat, die een inhoud beeft van 2.8 kubieke meters. Wil men er een juist idee van hebben, welke verliezen den vij and door de keldering van -een bepaalde tonnemaat werden toegebracht, dan moet men hst specifiek gewicht van de goe deren in aanmerking nemen. Zoo ksn b.v. een tankschip van 10.030 B.R.T., als het volgeladen is, ongeveer 18.000 gewichtstonnen (1.009 kilo .een gewichtston) benzine voor vliegtuigen vervoeren. Zet men de lading van dat schip, door onze teekening voorgesteld, in vervoermiddelen te land om, dan zou den er 3.500 tankkamions voor Jret trans- gezonderde groepen bieden nog weer stand. Tot nog toe, werd verder gemeld, werden reeds meer dan 165.000 gevange nen grmaakt, wijl 1130 kanonnen. 517 tanks en duizenden voertuigen en paar den buit werden gemaakt. Het aantal ge vangenen en de onafzienbare buit stijg, nog steeds. Nog wordt gemeld dat de opperbevel hebber van het 57“ Sovjetlegsr, Generaal Podlas. en het hoofd van zijn staf, zelf moord pleegden voer rij gevangen zouden worden genomen. -«o>-- Het bijzonderste kenmerk van den strijd die hier geleverd wordt blijft het bestoken, zoo bij dag als bij nacht, van Malta. Bij een dezer asnvallcti werd vóór de reede van Malta de Britsche kruiser Pénéionevan 5.259 ton, zwaar be schadigd. Zoowel boven Malta als boven Noord- Afrika werden ettelijke Eritsche vlieg tuigen neergeschoten. De strijd te lende beperkte zich verder tot verkcnningsgevechtcn en luchtbcm- bardementen. die alleen de Duitsche duikbeeten in de drie U. S. A. S3 tankschepen met ongeveer 750.000 B.R.T. hebben tot zinken gebracht. Een koelschip van 10.000 B.R.T. kan circa 10.800 gewichtstonnen boter laden. Voor het vervoer te land van deze 10.800 ton zouden niet minder dan 45 goederen treinen, elk van -»J wagens, noodig zijn. Als men dan verder nagaat, dat deze hoeveelheid boter overeenkomt met het weekrantscen van 86 millicen verbruikers, dan zal men beseffen, hoezeer Engeland door de voortdurende verliezen aan scheepsruimte in ’t nauw wordt, gedreven. £.undcrs-Mulliplcs-Klisckce Esiï man door revolverschot in ëe borst geirofi'en en overleden. warK van Speybrouek. En dit is de “rijkste roem cn diepste troost voor een kunste naarsziel als hij er eene is, een kunste naarsziel die zijn volk wil leeren en ont roeren, wil adelen en stichten; dat hij overal bij zijn volk is doorgedrongen. En deze man is pas vijftig' jaar. in den vollen zomer dus van ’t levenHij werkt nog met geestdrift en toewijding. We kennen en bezitten allen die nieuwe uit gave van Pastoor Leroy’s Zeisels en Ver tellingen 8 deelen, door Speybrouek ge ïllustreerd met 50 groote en 100 kleine teekeningen, terwijl hij den pas versche nen historischen roman van F. R. Boseh- vogel Willem van Loo stevig illustreer de en een zeer stemmigen band leverde. Is Speybrouek -eerst en vooral teeke- naar, daarom is hij toch geen eenzijdig mensch Als schilder leverde hij vooraanstaand werk met zijn stemmige kerkscliilderijen: Transfiguratie en Emmaüsgangers te Wa- regem, een Kruisweg in het College te Kortrijk, de rijke decoratieve muursaiiil- derijen in O. L. Vr. van Vlaanderen te Koru-ijk, enz. Als tooneelensceneur getuigen -> Luci fer in liet hierbovengenoemd gesticht en het Massaspel der H. Mis op liet Eucha ristisch Congres te Kortrijk van buiten gewonen srnaak en durf. Als leeraar in O. L. Vr. van Vlaanderen te Kortrijk en nu ook te Doornik heelt Speybrouek print en spoor geslagen :n hart en hana van zijn discipelen. Zijn degelijk handboek over Anatomie en Uit- drukkingsleer, dat eerlang verschijnt, is een ware goudmijn voor de academische scholing. Als sculpteur leverde hij, samenwer kend met L. Hervein, Christusbeelden, H. Harten, Maria’s en een schoone Sinte Lutgardis. En aan deze litanie komt nog geen einde, want de onverminderde werklust van aezen man die veel geleden cn ge streden heeft, veel gehoopt cn veel ont goocheld werd, doch voor alles veel ge werkt heeft, kent geen palen. Bij Uitgever Lannoo te Tielt waar wij den kunstenaar mochten ontmoeten, die Speybrouck’s werk met veel li .ide op de markt bracht hebben wij in hand en oeg gelezen, dat steeds nieuwe moge lijkheden voor den kunstenaar opdoe men. Nieuwe visioenen, nieuwe idealen! Kortrijk heeft thans de waarde van rijn grooten zoon erkend, met hem aan te stellen als technisch bouw adviseur der stad. Hij zal met jalocrsche zorg over het eigen schoon van zijn Guidcnsporen- stad waken, daar twij felt niemand aan. Vooruit dan, Meester Speybrouek, de oogst rijpt rondom U! Voor uit, nu gij in den vollen weister zijt van uw ge benedijd talent. Wij rijn zeer geluk kig geweest met U ken nis gemaakt te hebben en zijn even gelukkig U hierbij aan ons lezers publiek. het gezonde Vlaamsch en vrome volk, te mogen voor stellen. Fr. R. (Verboden nadvuk). vliegtuigen c.e mogelijkheid ontnomen, I voormalige politiekers, officieren en amb- I tenaren, wegens hun v“ het feit, dat I heid tegenover den Staat, vervallen wer en in de drie den verklaard van hun staatsburgerschap. Onder hen bevinden zich twee gewezen Mhiiste’-s. een (jekretoris van State, een voormalige gezant, verscheidene officie ren. staatsambtenaren en journalisten. Hun vermogens werden in beslag geno men. D? ambtenaren werden ook van hun ambt ontheven, met verlies van hun waardigheid en titels. Uit Vichy wordt, het verlies gemeld ven de Fransche duikboot Le Hérosvan 1500 ton. die onlangs de Golf van Gas cogne verliet om aan de verdediging van De gemeente Meestert, gelegen op acht kilometer van Kortrijk, werd in den avond van Donderdag 21 Mei jl. in rep en roer gebracht dóór een laffe moord aanslag waarbij e.n. gehuwd man door een revolverschot in de borat getroffen werd. In de Vierhoekstraat, bij de plaats der gemeente, won-n in een net burgershuis de echtelingen Gilbert Desmet-Yvonne Coucke, met hun drie minderjarige kin deren. De man was stationbediende te Kortrijk en is ongeveer 49 jaar oud. Hij heeft een 20-tel jaren dienst achter den rug. Kort na 9.30 uur ’s avonds, toen do echtgenocten zich in hun keuken bevon den en zich gereed maakten om naar bed te gaan, werd aan de voordeur gebeld. De man ging zien terwijl de vrouw een kleine bezigheid in de keuken verrichtte. Bij liet openen der deur bemerkte Gilbert Desmst twee onbekende mannen, waarvan er een op d:n dorpel stond. Door den eerste werd gevraagd: "Zijt gij Gilbert Desmet?», waaroo dadelijk een revolverschot volgde, dat Desmet in volle borst trof. Op de los branding sloegen de twee kerels op de vlucht, terwijl het slachtoffer nog den moed vond binnen te vluchten, waar hij bewusteloos neerviel, bloed verliezend uit een wonde dicht bij het hart. De echtgenoote die de losbranding ge- Binnaansch-Indische hoord had. snelde haar man ter hulp en pen is Clüttavong'. Een andere groep rukte tot ovrr Kalewa. Door Tokio werden rodere berichten verstrekt rrei' c'e zeeslag in de Koraalzee, waaruit bliikt dat nog een zware Amcri- kacnsche kruiser van het type Port land gekelderd werd en een slagschio van hef Caroline "-type eveneens zwaar beschadigd. De zwaar beschad'-sde krui ser wservan de na.?m eerst niet b"'rcnd was blijkt een van hét type Louisville te zijn geweest. fi

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1942 | | pagina 1