Geleide Economie
DE OORLOGSTOESTAND
WAT DOEN WE?
i
JOS. SPEYBROUCK
f
IW<
laffe Politieke
Moordaanslag te
Meestert
Charkow
van
tamtoïsssa slagschip van 32.000 ton gekelderd
De
niwilii
Groote vernietigingsslag ten Zuiden
.1 ,j
L J
J “’T JfW
500 Tank- Lost wogen^f
I
I WSgBM
w f i
39’ JAAR. Nr 22. UITGAVE O’
WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN
ZATERDAG 30 MEI 1942.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
VERSCHIJNT WEKELIJKS.
HIJ DIENT MET STIFT EN PENSEEL
slagen op in het Verre Oosten
l)j\
Reeds J65.OO0 gevangenen gemaakt
Ia de Amerlkaanscke wateren werden nogmaals 23 Handelsschepen
van samen 125.600 ton gekelderd
,£DfcL mXDt.VAN LE.VLh.VAN DOQD.,
38,75 FR. BELGISCH GELD.
lSZB£I3BBBBZBBBBIIBBBaEBBBKBSlB
ONZE GROOTSTE TEEKENAAR
I DE POPER1NGENAAR
aUnsnmUBaBMaUMMHUBaaBSfleSBBBBBBBBBKBBBSSWiBBBSEjaB
ZAL MEXIKO DE OORLOG
VERKLAREN
AAN DE SPILMOGENDHEDEN
tui leven,
VMi Mi
DE STRIJD IN HET WESTEN
EN ATLANTISCHEN OCEAAN
liiidF van «iri_
DE STRIJD OP HET
DUITSCH-RUSSISCH FRONT
sa
EEN EN ANDER
STORT 21 FRANK
Ichoeng-King Legers loopen zware
---
DE STRIJD
IN HET VERRE OOSTEN
DE STRIJD
IN NOORD-AFRIKA
EN MIDDELLANDSCHE ZEE
FRANSCHE DUIKBOOT
GEZONKEN
10.0Ö3 TOM
EENZ’NE
PERINGENAAR
m PO
AIM W
ECONOMIE VAN SCHAARSCHTE.
‘Somcl
fschtmgtw
«o>
DE HINDERLIJKE REGLEMEN-
TEEBING.
in het
Jos.
van
■ré
ré
!J7'
Njesliih
iïstiia fg
ABONNEMENTSPRIJS’42:
1 Jaar in België
3 Maanden
6 Maanden
1 Jaar in Frankrijk
ALS EEN SCHIP VAN 10.000 BRUTO-REGISTER-TONNEM
IN DEN GROND WORDT GEBOORD
GELUKZALIGE. I ;aRE.L DE. GOEDE
15 /r.
2 fr.
3 fr.
36 fr.
9 fr.
18 fr.
65 fr.
Jos. Speyïjrouck
Archief De Doperirtgataar
0’5 postcheckrekening Nr 155.70 van
V. Sansen-Vanneste, Uitgever, Po-
peringe, en vanaf Zaterdag aan
staande wordt ons blad U per post
besteld tot einde 1942.
De abonnementsprijs van nu tot einde 1942
voor FRANKRIJK is:
Uitgever
J Sansen-Vanneste, Poperinge.
Telefoon Nr 9. Poxtch. Nr 155.79.
zijn kruis, boven de schouw; hetH. Harte-
beeld mocht daar staan in de besta ka
mer, ’t was daarmee uit; maar nu wordt
het anders. Voortaan krijgt dat kruis,
krijgt dat beeld weerom zijn beteefcmis.
O. L. Heer leeft meê voortaan met ons
gezin. Hij deelt in de miserie en helpt
ze dragen. Hij schenkt ons vertrouwen,
kracht en moed om onze plicht te kwij
ten, om ons eigen kruis te dragen, maar
geeft ons ook vertrouwen, kracht en moed
om een betere toekomst te veroveren.
We vieren die maand t’huis. Goddank,
in vele gezinnen wordt het avondgebed
weer saam gebeden. Waar men nog dub
de of wachtte, pakke men het aan met
•de H. Hartemaand.
En onze parochiekerk moet in die
maand, tijdens de nood-noveae vooral,
de t’huis zijn waar we al maar door her
halen H. Hart van Jezus, ik heb ver
trouwen in U! Naar wien moeten we
nu om hulp en troost gaan? Van wien
verwachten we nu eigenlijk wel vrede
en beteren tijd? Van Hem en van nie
mand anders. Dat zien, dat gevoelen we.
Iedere inspanning van onsentwege, al de
moeite die we moeten -doen is toch maar
een nietigheid als we ze vergelijken met
dat groote goed dat we vragen: Vrede in
het gezin, vrede op de parochie, vrede
in de wereld. WAT GEVEN WE NU
NIET UIT, wanneer we iets noodig heb
ben? WAT DOEN we dan niet voor wat
we meest van al noodig hebben?
Kom, O. L. Heer blijft niet achter! Hij
wacht op ons... Maar wij, we gaan naar
Hem, beslist! CHR.
1 i «uaiura-M^ia K
jf f Kramatorsk o (l'uga&k)
\^wtscnerKa$s.'r'
pé-$«ast»fc
Jco ’óc
hebben vormen reeds een lijvig boek. De
omzendbrieven en de reglementen die de
Nationale Landbouw- en Voedingscorpo-
ratie in het leven bracht, het adminis
tratieve werk van provinciën en gemeen
ten, met het oog op de productie en de
rantsoeneering zijn bijna onoverzichte
lijk geworden.
Ook op industrieel gebied zijn oen reeks
nieuwe organismen opgericht, o.a. de wa-
rencentralen, die de grondstoffen vercee-
len, de productie regelen en de modali
teiten vaststellen voor de marktordening
en de rantso -neering. Ook hier weer
wordt van de gemeentebesturen een ge
weldige krachtinspanning gevergd.
En verder zijn er de talrijke uusschen-
komsten van het Commissariaat-Gene-
raal vau Prijzen en Loonen, van het Mi
nisterie van Financiën, van het Minis
terie van Economische Zaken, van het’
Commissariaat-Generaal van den Weder-
opbouw, enz.
De buitenlandsche handel wordt gecon
troleerd en geregeld tot in de kleinste
bizon der heden. Alle goederen zijn aan
betalings- en in- of uitvoervergunning
onderworpen.
Er is bijna niets dat nog aan het pri
vaat initiatief overgelaten wordt.
Iedereen ergert zich cm dezen papier-
stiijd, maar most zich eibij neerleggen.
HEKAANPASSING VEREISCHT.
heden van het verzinken van de boot
kent men niet. Een gedeelte van de op
varenden werden opgepikt door een En-
gelscii schip.
Teckening
Speybrotick:
Gelukzalige
Karei de Goeden
edel van bloed.
Intusschen zijn we belast met een ad
ministratief apparaat en met een stel
wetten en reglementeeringen, die ieder
een hinderlijk acht, maar die niettemin
als een noodzakelijkheid aanzien wordt.
Zijis onmisbaar vooral cm de periode
van schaarschte te overbruggen, die de
oorlogsomstandigheden geschapen heb
ben. De landbouwproducten mosten gevat
worden om ze zooveel mopelijk gelijke
lijk te kunnen verdeelen onder alle volks-
genooten. De begoede mag niet bevoor-
deeligd worden ten overstaan van den
arbeider. De besluiten die het Ministerie
van Landbouw en Voedselvoorziening tij
dens de laatste twee jaar uitgevaardigd
Door de bestendige parlementaire kom
missie van het Mexikaansche Kongres
werd een voorstel met eenparigheid van
stemmen goedgelceurd, waarbij de oor
logsverklaring aan de Spilmogendheden
voorzien wordt. Bijzondere volmachten
aan de Regeering worden eveneens voor
zien.
Tan Ocsteu van de Antillen, in de Ca- teven gemeld. ÖokjRcameensche enJKor.-
...V. Vi\- V „„.„tl.’.,
werden door Duitoehe duikboctm ander
maal 2ü handelsschepen van samen
111.600 ton gekelderd. Een andere Duit-
sche duikboot drong de St-Laurentsgolf
en St-Laurentsstromn binnen en bracht
er drie schepen van samen 14.CO3 ton tot
tinken.
Anderzijds werd van uit Rome gemeld
dat oo den 23 Mei jl, op de hoogte der
Brazdiaansche kust, een Italiaansche
duikboot, de Barbarigoeen Ameri-
kaansch slagschip van de Maryland. »-
klasse van 22.000 ton, in den grond hseefj
geboord. De escorteerden liebben niet ge
reageerd, meldde verder het Italiaansch
bijzonder bnicht. De Itorvetteh-kapitein
Enzo Grossi, die de duikboot aanvoerde,
werd tet fregatten-kapitein bevorderd. De
bemanning van een slagschip van de
Maryland -klasse bestaat uit 14C0 kop-
p:n. Dit slagschip zou op weg geweest
tijn naar de Kaap van ae Goede Hoop
om dan verder, ofwel in de Koraalzee of
wel in de MiddellendBche Zee-'in den
strijd te worden ingezet.
Zelfde Italiaansche duikboot bracht
Zoo’n reglementeermg mag echter niet
stroef blijven. Ze moet zich aanpassen.
Wanneer na zekeren tijd de besluiten en
de verordeningen onovertichteiijk en te
ingewikkeld geworden zijn dan dringt
zich een vereenvoudiging op. Een admi
nistratie wil ze goed zijn, moet rationeel
tijn in dien zin dat met een minimum
van werk en inspanning een maximum
van prestatie bereikt wordt. 1
De benoemingen van de bedienden,
werden meestal opgelegd door de ontwik
keling van de reglementeeringen. Wel
licht zijn er in de nieuwe diensten dui
zenden bedienden te veel die men nut
tiger zou kunnen inzetten indien het
werk beter geordend werd. Daar ligt nog
een domein weggelegd voor het privaat
initiatief. Op dat probleem zouden <e
dienstoversten nog eens hun vindingrijk
heid en hun organisatietalent moeten
toespitsen, niet alleen met het oog op
een vereenvoudiging en een verlichting
van het werk naar binnen, maar vooral
om ten overstaan van het publiek en de
geïnteresseerden in het algemeen het
vervelende tijdverlies en de hsrhaiing van
dezelfde verklaringen te vermijden.
Het mag ook niet vergeten worden dat
al deze reglementeeringen slechts midde
len zijn, gericht op het bereiken van be
paalde doeleinden. Met het oog op het
doel moeten de voornoemde dienstover-
sten de gunstigst mogelijke resultaten
trachten te bereiken, ook hier hangt veel
af van de initiatieven die tij nemen,
en waarvoor hen toch nog een ruime vrij
heid gelaten wobdt.
De huidige reglementeering draagt neg
grootendeels het karakter van improvi
satie. Zij is een kind van de omstandig
heden. Met de verandering van die om
standigheden zal zij zich wijzigen en soe-
peld-er worden.
24-5-4.2. Verboden Nadrulc. ROSKAM.
BBBBBBBBBEBBBB3SBBBEBBBBfiBV<2SBS3SBSSS^BSB!EB&BB3BZ3BSBI3Q
Waarom daar steeds op terugkomen?
Dit is de eervolle doch armoedige kruis
weg van onze beste Vlaamsche kunste
naars en idealisten geweest.
Vooraanstaande kunstkenners wezen
Speybrouek, na het succes der Roden-
bachreeks 1909, op zijn krachtig teeken-
talent: Gij moet niet schilderen, gij moet
teekinen. Schilders hebben wij te over,
teekenaars... goede teekeneraas, lacy, veel
te weinig.
Speybrouek volgde dezen raad en tee-
kende.
Geuurende den oorlog ’14-’18 een.
donderen tijd ging hij zijn vrome ziel
onderdompelen in zijn Kruiswegstaties,
en leverde daarna regelmatig' nieuw»
Vlaamsche Reeksen. Het teekenwerk,
waarmedewij allen hebben gedweept in
onze storm cn drang-periode.
Daarop volgde het Gudrunalbum, weer
grootscli en romantisch van opzet en uit
werking. De Speybrouek, die wij, allo
kunsttheorieën ten spijt, steeds het liefst
hebben gezien. Wij willen niet redetwis
ten over artistieke verfijningen. Wij stel
len alleen dit feit vast: Dit romantisch®
werk is niet alleen volksch omdat het
zijn genesis vindt in de heerlijke epiek
van ons volk, doch vooral, omdat het
voer de massablijvend genietbaar is.
Ofschoon de verdere ontwikkeling van
Speybrouck’s toekenkunst aan hoogeren
kunstzin wint, zijn lijnenspel slinkt naar
een sobere constructie van de höofdflgu-
ren, die meesterlijk tijn van uitdruk
kingskracht, van teere samenstelling én
van gelukkig evenwicht... Ket construc
tivisme.'
We denken hierbij aan zijn Via Crucis,
aan zijn Zeven Weeën. Werk dat een om
mekeer brengt en in rijn monumentalen
bouw de neiging tot zijn beeldhouwwerk
openbaart.
Bij het noemen dezer beide onderwer-
pen gaan onze gedachten naar het onge-
locfeïijk vruchtbare werk van den mees
ter op liturgisch gebied. Een werk, dat
spijts zijn geweldige menigvuldigheid,
rijk blijft, vol begenadigde inspiratie cn
bezieling. Meer dan duizend platen. En
hoeveel entreerende Christuskoppen, die
zoo wezenlijk stemmen tot gebéd en pe
nitentie. In hoogste mate liturgisch dus,
want dit is toch, in laatste instantie, het
sublieme doel der Heilige Liturgie.
De Nederlandsche Bijbel van Roer
mond, het merkwaardigste Bijbelmonu-
ment van deze tijden in onze lage lan
den, werd eveneens door Speybrouek ge
ïllustreerd en is thans op meer dan zestien
duizend exemplaren verspreid.
Tot dezelfde artistieke lading ik kon
ook zeggen het artistiek apostolaat
van onzen teekenaar, behooren de ontel
bare prentjes of sanctjes, die alle zoo
vroom en kunstvol twee gaven die nog
veel te weinig samengaan! Gods lieve
heiligen, de Vlaamsciie Sinten vooraan,
verheerlijken. De doopprintjes,- rouw-
sanctjes, communiegedachtenissen cn der
gelijke meer van kersten gebruik onder
ons devote volk!... Alle vol diepzinnige
symboliek, reine schoonheid, vol voor
naamheid, die den smaak van de geioo-
vige goegemeente op een hooger plan
hebben gebracht. Alle getuigend van de
onuivputtelijke steeds sprankelnieuwe' ver
beelding van Jos. Speybrouek.Reeds meer
dan vierhonderd modellen... en de racks
gaat voort!
-os-
Ten Zuiden van Charkow woedt thans
een hevige omsingeiïngsslag. D; Duitsche
legerberichten deelen hieromtrent verder
mede dat bij dezen slag een massa van
drie Sowjet-legers werden ingesloten en
dat alle pogingen welke zij hebben aan
gewend om naar het Oosten door te bre
ken schinbreuk hebben geleden. Tegelij
kertijd werden rij zoo van uit het Noor
den als van uit het Zuiden en hst Westen
meer en meer samengedrongen waardooi-
tij steeds meer en mesr vernietigende
slagen vanwege de Duitschc luchtmaehi
te doorstaan hebben.
Ten Noord-Oosten van Charhow wer
den alle Sovjet-aanvallcn afgcslagen,
niettegenstaande den steun van sterke
pantseikraehten. Nog tientallen Sovjet-
tanks werden hierbij verni.Td. Het Sov-
jet-offensief dat alhier wero ingezet met
29 divisies tirailleurs, 3 kavalerie-divi-
sies en 15 pantsirbrigad.es is, naar het
Duitsch Icgerberieht meldt, volledig in
gestort. Het Duitsche tegenoffensief in-
M «BW niiUHO
is OOSTUITGAVE
is WESTUITGAVE I
B TARIEF VOOR BERICHTEN:
D Kleine berichten (3 regels) 8 /r.B
L Kleine berichten adr. t. bureele 12 fr. g
H (voor ieder regel meer: 2 fr.)
Rouwberichtcn: minimum
Groote rouwberichtcn: per regel
Eer. in lokaal nieuws: per re-^el
Andere aankondigingen: prijs op vraag. I
Annoncen zijn vooraf te betalen enjS
moeten tegen den Woensdag avond T]
ingezonden worden. Kleine be- S
richten tegen den Donderdag noen, fl
iitew.
We moeten het niet van torens of da
ken roepen: dat er bij een deel, zelfs bij
een groot deel van ons volk een verdie
ping komt van godsdienstig teven. We
moeten dat niet rondbazuinen en triomf
roepen; maar we moeten anderzijds toch
onze oogen niet sluiten voer de werke
lijkheid. Onze Bisschop had een triduum
voorgeschreven ter eere van O. L. Vrouw;
die godsdienstige plechtigheid moest door
gaan in de Meimaand. Wanneer die drie-
daagsche plechtigheid aangekondigd werd
in onze kerk was ik een weinig .sceptisch
gestemd, een weinig van ’t geloof van...
Thomas: dat zal niet pakken! De men-
schen zitten ’s avonds, tot een gat in de
nacht, op hun land of in hun hof en er
zijn er zoovelen die liever ’t achterste van
hun broek verslijten op de straatsteenen
dan op de zate van een kerkestoet Zoo
dacht ik en ik had™ gedeeltelijk gelijk.
Want als ik zelf den eersten avond naar
de kerk ging zaten er op de plaats een
hoop jonge kornuiten, met hun zitvlak
op de kasseisteenen, cigaretten te rooken.
Maar toch had ik grootendeels ongelijk.
Het volk kwam: landsch volk en plaat-1
senaars, jong volk en andere, mannen die
van de fabriek, van hun werk, recht naar
de kerk kwamen. Kom, er was volk en
den Zondag namiddag was het vloed: i
bomvolle kerk. Na de plechtigheid was er
nog een ommegang naar een O. L Vrouw’-
kapel; ’t werd eerder schuchter aange-
kondig’d, maar ’t werd iets grootscli, iets
buitengewoons, zooals we dat vóór vete,
jaren kenden, wanneer het Zending
was op de parochie.
Zoo was het bij ons, maar zoo was het
overal. We waren bij ons van de besten
niet en toch stonden we zelf verbaasd,
’t Was werkelijk de moeite weerd de ge
wone man te beluisteren. De menschen
waren er vai aangedaan, ze moesten
ne keer gelegenheid vinden om te toonen
dat ze eigenlijk veel min veranderd wa
ren dan men dacht. Langen tijd had daar,
daar diep van binnen, een gevoel geslui
merd, geslapen: er was misschien wel
meer geweest dan slaan: zoo een soort
tering van geloof en geloofsleven. Maar:
Olie komt boven zen schreef Boer
NelisEn hij heeft gelijk.
Er is nog zoo veel Liefde voor O. L. Vr.
Ons volk wil nog niet voortsukkelen zon
der... Moeder! De bezinning keert terug.
Dat is een teeken van onzen tijd, een ge
lukkig teeken in een zeer droevigen tijd.
Bezinning en bezonkenheid waren zoek
geraakt; we hadden immers geen tijd
meer om na te denken. Onze dagen lie
pen, vlogen voorbij, zoo snel als vlieg-
machienen door de lucht, ’t Was een
jacht van "s morgens tot ’s avonds, en
lazen we een blad, of luisterden we naar
de radio, we hadden geen tijd om te rea-
geeren, om na te denken, om te laten
bezinken. Het gebeurde alles aan de op
pervlakte. er ging niets meer, er drong
niets meer door tot in het diepste van
onze ziel. En wat daar diep geborgen lag
van vroeger scheen te sluimeren. Het was
waarachtic... gesteriliseerd!
Onverschilligheid in alles, voor alles!
Dat was de stemming bij ons volk; en.
we ondervinden het nu, dat is een zeer
erge ziekte, dat is de... tering!
Nu voeten we, in de drukte en de mi
serie van den tijd, den nood, den drang
om te leven. We slooven ons af, we span
nen ons in, we doen het ónmogelijke om
boven water te blijven. En het gaat even-
zoo met ons gemoedsleven.
verheugend teeken?
En nu staan we vóór de H. Harte-
maand.
Er is geen huis in Vlaanderen wear een
beeld of print van ’t H. Hart ontbreekt.
Dat beeld beheort tot den huisraad
dat kan men niet missen. En toch, in
vele gezinnen is het precies of ware dat
beeld een herinnering, een souvenir
die men riet geren zeu zien verdwijnen,
waar men van houdt: war die niets
meer zegt, niet meer snreekt.
Hier komt ook verandering deze maand!
De bonden van het H. Hart kondigen
een noed-noven? aan. van H. Saera-
mentsda”. 4 Juni, tot op liet Feest van
het H. Ha-t. 12 Juni.
Ik twijfel er niet meer aan... dat wordt
een... succes! Een teelijk woord is- dat,
we gebruiken dat woord waar 't cm on-
verschilhse zaken gaat. De nood-novane
moet uitgroeien tot een nieuwe verdie
ping van ons godsdienstig leven. O. L. H.
moet zijn plaats weerom bekteeden, zijn
plaats en zijn recht in ons persoonlijk
leven, in ons sreeimsieven. in ons paro
chiaal leven. Hij mocht daar Irangen aan
Medewerkers zijn verantwoordelijk
voor hun artikels.
We beleven onmiskenbaar een tijd van
geleide economie, waarbij de Staat overal
ingrijpt in de productie en de verdeeling.
Dit staatsingrijpen is opgedrongen door
de omstandigheden, die een algemeene
schaarschte hebben doen ontstaan aan'
grondstoffen, productiemiddelen en con
sumptiegoederen.
In zooverre de reglementeering die hier
door moest geschapen en door den nood
geïmproviseerd worden, zou men kunnen
verwachten dat ze slechts van tijdeiijken
aard is. Doch meteen hebben ook andere
beschouwingen hierbij een rol gespeeld,
die heelemaal niet van beperkt tijdeiij
ken aard rijn. Het tijn de ideologische
beschouwingen, vastkneopend aan een
nieuwe wereldbeschouwing, die tich voor
doel stelt een stelsel op te bouwen dat
meer rechtvaardigheid bij de verdeeling
der goederen zal nastreven, dat de arbeid
erkent als de bron van alle welvaart en
rijkdom en dat het algemeen welzijn wil
verhoogen door een bevordering van de
productie.
Daarom is de geleide economie, die ook
wij thans kennen en de reglementeering
die er aan verbonden is, waarschijnlijk
de normale economie van de toekomst
ook al zal ze nog sterk evolueeren. In
dien zin zal onder meer de tegenwoordige
administratie van de schaarschte eens
moeten worden de administratie van
den overvloed Zoowel het eehe als het
andere veronderstellen de leiding van ge
zonde hersenen. De laatste jaren immers
hebben geleerd dat ook in tijden van
voorspoed een zekere reglementeering
noodzakelijk is cm de grillen van een
wisselvallige economie te draineeren. In
dien men in 1928-29 tijdig de noodige
voorzorgen had kunnen nemen dan zou
men waarschijnlijk de ziekteverschijn
selen hebben kunnen weren, die alle lan
den na 1930 aangetast hebben. Doch de
politieke wereldoonstellatie liet zulks toen
niet toe en hiermee komen we terug op
wat we hooger schreven met betrekking
tot de wereldbeschouwing. En zoo blijkt
eens te meer hoe sterk politiek en econo
mie met mekaar verbonden zijn. Waar
echter vóór den oorlog de politiek een
dienstbare rol speelde ten overstaan van
de economie en van de machten die haar
beheerschten, zal in de toekomst de po
litiek de primauteit hebben over de eco
nomie.
De consulaten van Vichy in Canada
zullen gesloten worden.
Uit Amsterdam wordt gemeld dat
volgens een bericht uit New-York de
Normandie zal worden gelicht.
Naar Berlijn heeft President Roose
velt verklaard voor de radio De oorlog
zal nog lang duren Hij zou ook geklaagd
hïbbèn over het gebrek aan handelssche
pen en hebben toegegeven dat de duik-
boo'ten der Asmogendheden een grooten
tol eischen van de U. S. A.
Te Berlijn heeft men uit betrouwba
re bron vernomen dat Washington het
verlies hoeft toegegevrn van 217 handels
schepen. Te Berlijn merkt men hierbij
on dat dit getal in feite reeds meer dan
820 bedraagt.
Het Japansche stoomschip Naga-
saku-Maruliep op een mijn en zonk.
Enkele dagen later pleegde de kapitein
ervan harakiri.
Een aantal vrywiHigers van de
Spaansche Blauwe Divisie keerden van
het Oostfront r.:rug naar Spanje. Zij
werden er met groote geestdrift ontvan
gen.
Van militaire zijde wordt uit Ber
lijn gemeld dat sinds liet begin van den
oorlog de asmogendheden, t. t. z. Duitsch-
land. Italië en Japan, in totaal reeds 782
vijandelijke oorlogsbodems vernielden, o.
m. 12 slagschepen, 68 kruisers, 11 vlieg-
kambschepen, 144 destroyers, 177 duik-
booteh, enz.
In Engeland zijn hooge Amerikaan-
sche officieren, o. m. het hoofd van de
Amerikaansche luchtstrijdkrachten, aan
gekomen.
De Egyptische Regeering nam ontslag
Nahas Pasja vormde een nieuwe Regee
ring. Met uitzondering van den Minister
van Financiën maken alle ministers van
de vorige referring deel uit van het nieuw
kabinet.
In Spanje bad het vertrek plaats
van 1300 vrijwilligers voor het Oostfront,
ter vervanging van dezen die enkele da
gen géleaen terugkeerden.
(E£BBBB3B&EBSBBHBSSB3B3SBBS£
>StjrQtye/s*ry'>
Miilcroivo^
^oroschitevgrad
\fMatrnmsuw) r/
gezet ten Zuiden van Charkow leidde
daarop tot het afsnijden van de be voor -
1_,_ .s der Sovjets en de omsinge
ling van drie Sovjet-legerc, zooals hter-
nesi ucsveu van ue jiuvuien, m ue va- —'»»»-
ribische Zee en in de Golf van Mexiko, gaarsebe divisies strijden hier zijde aan
'O.nm nr.,' IT-nVin lli'-nrrl',, rinnOr- ZljpC Pilt Dl 11 l.R—ÏIP
In den centralen sector hebben de
Duitsche afdeelingen 30 lokaliteiten ver
overd.
In het gebied van het Illmen-meer
werden Sovjetaanvallen, met zware ver
liezen voor de aanvallers, afgeslagen.
Achter het front weid andermaal een
sterke bolsjewistische bende idtgeroeid.
In het schiereiland Kertsj werden nog
duizenden gevangenen en een verdere
buit gemaakt. Hier werden aldus in to
taal tijdens de laatste weken 169.198 ge
vangenen gemaakt en 234 pantsers en
1397 kanonnen buit gemaakt.
Van 14 tot 21 Mei verloren de Sovjets
452 vliegtuigen; de Duitschers 45.
In het hooge Noorden, werd een teug
van den Moermanssspoórwig door Stu-
ka-bomtnen vernield.
Donderdag middag werd in een bijzon
dere melding van hst Duitsche Hoofd
kwartier medegedeeld dat. de orasinge-
lingsslag ten Zuiden veKr Charkow geleid
heeft tot e-sn nieuwe Duitsche zegepraal.
Alle ontlastingspogingen der Sovjets le-
twee schepen van 22.00') ten samen tot J den schipbreuk en nog slechts enkele af
zinken en esn andefe duikboot een schip
van 7.009 ton.
Verders werden o.m. haven gebied :n aan
het Bristolkana al. Engeland, gebombar
deerd door Duitsche vliegtuigen.
Van een konvooi varende tusschen de
Ijszee en de Noordl^rp werd oen schip
van 8.000 ton gekelderd cn 5 andere be
schadigd.
VZij hadden onlangs het geluk kennis
te maken met onzen grootsten Vlaam-
schen teekenaar, Me'ster Jos. Speybrouek.
En dat in alle hartelijkheid en eenvoud.
Want gij draagt den vierkanten en
ongecomplimenteerden eenvoud van den
Vlaming in uw steeds jong' en onverza
digd hart, Meester Speybrouek! Ofschoon
er iets is in uw schcone beslistheid, in
uw plotse gebaren, in den fijnzinnigen
monkelplooi cm uvz lippen, in die fijne
tend die kunstenaarshand! waar
mee gij uw eeuwige pijp hanteert, iets
in uw zeggen en doen, dat dsn ongewo-
nen menseh, dat den kunstenaar ver
raadt.
De kunstenaar bij Gods .genade, die
onze jeugd heeft verblijd!... En zco ge
tuigen er duizenden in dit zoo vaak ge
vloekte, doch voor ons eeuwig gebene
dijde land. Wij allen ook, die in den
zomer van het leven nog met weemoed
het balsturig geweld der jeugdidealen ge
heugen. En trouw bleven aan datgene,
wat gij ons hebt geleerd!
Want dit is uw allerhoogste verdienste.
Meester Jos. Speybrouek: dat gij voor
het studeerende diet van Vlaanderen, de
Rodenbacil met de directe taal van beeld
en lijn zijt geweest en nog zijt. De vroe
de gestalten van onbeheerschte droomen,
de jongeling riet ze drijvende
heldhaftige bewoners van onze dolle
Vlaamsche fantasie, hebt gij met epische
grootheid en vermstelen zwier tot le
vende personen geschapen. In onzen stu
dententijd hebben wij gestaard op uwen
Wate: Uit houwe trouw wordt Mooreland
herboren; liet schetteren van uw bazui
nen gehoord: Harop, de trompe steekt;
het gedommel van uw Roelandsklokke en
het gehuil van Sneysens. Koevele jonge
,d°“e S^h^d^".''Z00 heeft Speybrouek de veelzijdige
tan t„n laSi-ndc o-ertdi-ft, 8U|jagCn volks bereikt. Wij alleu bezitten
wondere toovenaar met uw zingende lij- in ^,„1^. of^ blad, in niisbcék of wat ook,
Deze oude herinneringen bestormen mij
letterlijk, als ik, zoo heel stil naast U,
luister naar uw joviaal wóbrdl
Jos. Speybrouek werd te Kortrijk ge
boren, in Nicuwjaarmaand 1891, in hot
hartje van dien legendarischen winter.
Alleen de taaiste boorlingskens zijn
door dezen winter gesparteld! zegt Spey-
brouck.
Gelukkig voor ons dat hij onder de
overlevenden was.
De jeugd van Speybrouek verliep langs
de schoone lijn van studie, droom en
daad. Een buitengewoon schitterende be
kroning viel hem te beurt in de St-Lu-
kasschool te Gent, met het groote schil
derwerk, een tryptiek: De Verheerlijking'
van Vlaanderen.
Rodenbach oefende op den geest en
het hart van onzen kunstenaar in spe,
reeds vroeg een bijzonderen toover uit.
Het gezegende Rodenbachsjaar 1909 bood
hem dan ook een eenige gelegenheid aan,
om het jonge woelende geweld van won
dere visioenen vorm en gestalte te geven;
Speybrouek teekende Rodenbach!
Bij Lannoo te Tielt, den taai-Vlaam-
schen uitgever, verschenen, vóór 23 jaar
dus, die eerste Rodenbachreeksen, die de
gouden poort waren van Speybrouck’s
roeping. Vlaanderen zag met groote be
wondering toe, en meest erkennen: Wij
hebben een eigen, een grooten teekenaar!
In dien tijd van Vlaamsch lentegeweld,
werd iedere nieuwe belofte met eerbied
door de voorvechters oer Vlaamsche Her-
wording begroet. Wij zijn een klein volk,
en degenen die hun talenten algeheel en
getrouw aan den hoogeren dienst van dit
volk hebben besteed, zijn zoo jammerlijk
zeldzaam. Tot deze zeldzamen behoort
Speybrouek. Hij heeft zijn kunst niet
verkocht voor het verlokkelijke goud der
neerhalende mode. Hij heeft echter den
gouden adel van Vlaamsch Idealisme ver
worven en behouden. Goud dat boven alle
goud uitstraalt!
Voor dezulken was er geen fatsoenlijke
plaats op eigen bodem. Ook Speybrouek
was een arme edelman... met dertien
kinderen. Hij moest naar het Walenland
een waardige bediening gaan zoeken. Hij
doceert aan de Hoogere Kunstschool te
Doornik.
Hoe luidt het slagwoord weer!... Wij
zijn een volk!
poj> *?P<> tfèftoven r
In de Chineesche Provincie Ts:-Kiang
hebben de Japanners een suksesvol offen
sief ingezet tegen de Tchoeng-King le
gers. De verdedigingslinies der Chinee-
sen aangelegd rond do stad Ching-Wha,
gelegen midden in deze i..wincie. hebben
de Jananners doorbroken, zoodat zij aan
de buitenwijken der stad genaderd zijn.
Verscheidene andere plaatsen werden er
door de Japanners veroverd, nameluk
Iw’oe. Toengïang. Hsintsjang en Nanki.
Vijf Chineesche divisies werden er omsin
geld. Aldus werden de Chineesche pogin
gen verijdeld om van uit deze Provincie
een luchtmacht op te richten tegen Ja
pan. Volgens een verder bericht uit, Tokio
aanziet Jenen de strijd in deze provincie
als geëindigd.
De Japanners die van uit Birma, China
binnenrukken, hebben hun opmarsch ver
der doorgezet. Na Tanyuen te hebben be
zet rukken rij thans verder op naar
Faoshan. Een andere koionne rukt op
lanes de Sa 1 we in.
Op vrrscheidere punten overschreden
de Japanners de r*-—
grens. He! hoofddoel ven een dezer groe- riep ok da hulp in van buren en fnrriilie-
- r,- leden. Ook een geneesheer kwam spoedig
tel- plaats. De tosstand van Desniet werd
als erg aenzien. Hij werd dadelijk naar
het heelkundig gesticht van ’t H. Hart te
Kortrijk overgebracht. De gemeentelijks
politie en de rijkswacht stelde een eerste
onderzoek in. Kort nadien kwam het
Parket van Kcrtrijk ter plaats.
Na hun schelmstuk te hebben volbracht
sloegen de twee kerels op de vlucht. Vol
gens ooggetuigen warm zij per fiets, niet
voorzien van een taksplaat. Gansch de
gemeente werd afgezocht, doch alle po
gingen om hen te ontdekken bleven tot
heden vruchteloos. Later werden twee
mansri.iwielen zonder talcsplaat gevonden
langs den weg. Aan een dezer was een
saccoehe vastgehecht waarin een sjerp
stak.
Het slachtoffer werd ondervraagd door
het Parket, in de kliniek. Gezien rijn
toestand konden slechts enkele vragen
gesteld worden. Ook de Duitsche militaire
overheid was de rechterlijke politie be-
hulnzaam bii de opzoekingen. De hoop
bestaat dat de schuldigen in de val zul
len loopen.
Naar we thans komen te vernemen is
Gilbert Dcsmct thans overleden aan de
gevolgen zijner ■verwondingen.
Wat de aanleiding dezer misdaad be
treft verdient men rich nog in rllerlei
gissingen. Men meent, daar het slacht
offer eekend was als lid van V. N. V., dat
hier een politieke wraakneming kan ge
beurd zijn.
De daders waren naar het blijkt, twee
jonge kerels, die niet van de gemeente
rijn, daar men ze niet als dusdanig heeft
kunnen herkennen.
Het onderzoek wordt, itverip voortgezet,
zoowel door de brmperiijfee als door de
Diego-Suarez deel te nemen. Omstandig- militaire overheden.
ZESTIG VOORMALIGE NOOR-
I SCHE POLITIEKERS, OFFIGIE-
Duitschlands oorlogsmarine en lucht- [port van dezelfde hoeveelheid noodig zijn. ^Ir.N EN AMBTENAREN VAN
wapen strijden onophoudelijk tegen En-i boor het verlies van deze hoeveelheid HUN STAATSBURGERSCHAP
gehand en de Vereanigde Staten. Dag I benzine wordt aan 4.590 bombardemenfc- VRIJVAT I FM VFRJtfï AARn
voor dag wordt de vijandelijke handels-1 vliegtuigen de mogelijkheid ontnomen, v v rtcs-i-iN vr.r,b,LM'l.A..J
scheepvaart zwaar getroffen. Week voor leen aanvalsvlucht van ongeveer 1.600 km. 1 Uit Oslo wordt gemeld dat 60 Noorsc’re
week meldt het Legerbericht de keldering i lang uit te voeren. Zoo kan iedereen ach I voormalige politiekers, officieren en amb-
van tienduizenden, ja van hoaderdaui- voorstellen, welke gevoelige verhezen de tenaren, wegens hun vijMadelijke gezind-
zenden bruto-register-tonnen. Maar niet vijand geleden heeft door h** 'r-=x sj - -•-n-
iedereen beseft, wat zoo’n B.R.T., G» J-
met de bekende gewichtston niet te ma-,eerste maanden van den oorlog tegen de
I ken heeft, wel betoekent. De B.R.T. is
en ruimtemaat, die een inhoud beeft van
2.8 kubieke meters. Wil men er een juist
idee van hebben, welke verliezen den vij
and door de keldering van -een bepaalde
tonnemaat werden toegebracht, dan moet
men hst specifiek gewicht van de goe
deren in aanmerking nemen.
Zoo ksn b.v. een tankschip van 10.030
B.R.T., als het volgeladen is, ongeveer
18.000 gewichtstonnen (1.009 kilo .een
gewichtston) benzine voor vliegtuigen
vervoeren. Zet men de lading van dat
schip, door onze teekening voorgesteld,
in vervoermiddelen te land om, dan zou
den er 3.500 tankkamions voor Jret trans-
gezonderde groepen bieden nog weer
stand. Tot nog toe, werd verder gemeld,
werden reeds meer dan 165.000 gevange
nen grmaakt, wijl 1130 kanonnen. 517
tanks en duizenden voertuigen en paar
den buit werden gemaakt. Het aantal ge
vangenen en de onafzienbare buit stijg,
nog steeds.
Nog wordt gemeld dat de opperbevel
hebber van het 57“ Sovjetlegsr, Generaal
Podlas. en het hoofd van zijn staf, zelf
moord pleegden voer rij gevangen zouden
worden genomen.
-«o>--
Het bijzonderste kenmerk van den
strijd die hier geleverd wordt blijft het
bestoken, zoo bij dag als bij nacht, van
Malta. Bij een dezer asnvallcti werd vóór
de reede van Malta de Britsche kruiser
Pénéionevan 5.259 ton, zwaar be
schadigd.
Zoowel boven Malta als boven Noord-
Afrika werden ettelijke Eritsche vlieg
tuigen neergeschoten.
De strijd te lende beperkte zich verder
tot verkcnningsgevechtcn en luchtbcm-
bardementen.
die alleen de Duitsche duikbeeten in de drie
U. S. A. S3 tankschepen met ongeveer
750.000 B.R.T. hebben tot zinken gebracht.
Een koelschip van 10.000 B.R.T. kan
circa 10.800 gewichtstonnen boter laden.
Voor het vervoer te land van deze 10.800
ton zouden niet minder dan 45 goederen
treinen, elk van -»J wagens, noodig zijn.
Als men dan verder nagaat, dat deze
hoeveelheid boter overeenkomt met het
weekrantscen van 86 millicen verbruikers,
dan zal men beseffen, hoezeer Engeland
door de voortdurende verliezen aan
scheepsruimte in ’t nauw wordt, gedreven.
£.undcrs-Mulliplcs-Klisckce
Esiï man door revolverschot in
ëe borst geirofi'en en overleden.
warK van Speybrouek. En dit is de “rijkste
roem cn diepste troost voor een kunste
naarsziel als hij er eene is, een kunste
naarsziel die zijn volk wil leeren en ont
roeren, wil adelen en stichten; dat hij
overal bij zijn volk is doorgedrongen.
En deze man is pas vijftig' jaar. in den
vollen zomer dus van ’t levenHij werkt
nog met geestdrift en toewijding. We
kennen en bezitten allen die nieuwe uit
gave van Pastoor Leroy’s Zeisels en Ver
tellingen 8 deelen, door Speybrouek ge
ïllustreerd met 50 groote en 100 kleine
teekeningen, terwijl hij den pas versche
nen historischen roman van F. R. Boseh-
vogel Willem van Loo stevig illustreer
de en een zeer stemmigen band leverde.
Is Speybrouek -eerst en vooral teeke-
naar, daarom is hij toch geen eenzijdig
mensch
Als schilder leverde hij vooraanstaand
werk met zijn stemmige kerkscliilderijen:
Transfiguratie en Emmaüsgangers te Wa-
regem, een Kruisweg in het College te
Kortrijk, de rijke decoratieve muursaiiil-
derijen in O. L. Vr. van Vlaanderen te
Koru-ijk, enz.
Als tooneelensceneur getuigen -> Luci
fer in liet hierbovengenoemd gesticht en
het Massaspel der H. Mis op liet Eucha
ristisch Congres te Kortrijk van buiten
gewonen srnaak en durf.
Als leeraar in O. L. Vr. van Vlaanderen
te Kortrijk en nu ook te Doornik heelt
Speybrouek print en spoor geslagen :n
hart en hana van zijn discipelen. Zijn
degelijk handboek over Anatomie en Uit-
drukkingsleer, dat eerlang verschijnt, is
een ware goudmijn voor de academische
scholing.
Als sculpteur leverde hij, samenwer
kend met L. Hervein, Christusbeelden,
H. Harten, Maria’s en een schoone Sinte
Lutgardis.
En aan deze litanie komt nog geen
einde, want de onverminderde werklust
van aezen man die veel geleden cn ge
streden heeft, veel gehoopt cn veel ont
goocheld werd, doch voor alles veel ge
werkt heeft, kent geen palen.
Bij Uitgever Lannoo te Tielt waar
wij den kunstenaar mochten ontmoeten,
die Speybrouck’s werk met veel li .ide op
de markt bracht hebben wij in hand
en oeg gelezen, dat steeds nieuwe moge
lijkheden voor den kunstenaar opdoe
men. Nieuwe visioenen, nieuwe idealen!
Kortrijk heeft thans
de waarde van rijn
grooten zoon erkend,
met hem aan te stellen
als technisch bouw
adviseur der stad. Hij
zal met jalocrsche zorg
over het eigen schoon
van zijn Guidcnsporen-
stad waken, daar twij
felt niemand aan.
Vooruit dan, Meester
Speybrouek, de oogst
rijpt rondom U! Voor
uit, nu gij in den vollen
weister zijt van uw ge
benedijd talent.
Wij rijn zeer geluk
kig geweest met U ken
nis gemaakt te hebben
en zijn even gelukkig U
hierbij aan ons lezers
publiek. het gezonde
Vlaamsch en vrome
volk, te mogen voor
stellen. Fr. R.
(Verboden nadvuk).
vliegtuigen c.e mogelijkheid ontnomen,
I voormalige politiekers, officieren en amb-
I tenaren, wegens hun v“
het feit, dat I heid tegenover den Staat, vervallen wer
en in de drie den verklaard van hun staatsburgerschap.
Onder hen bevinden zich twee gewezen
Mhiiste’-s. een (jekretoris van State, een
voormalige gezant, verscheidene officie
ren. staatsambtenaren en journalisten.
Hun vermogens werden in beslag geno
men. D? ambtenaren werden ook van hun
ambt ontheven, met verlies van hun
waardigheid en titels.
Uit Vichy wordt, het verlies gemeld ven
de Fransche duikboot Le Hérosvan
1500 ton. die onlangs de Golf van Gas
cogne verliet om aan de verdediging van
De gemeente Meestert, gelegen op acht
kilometer van Kortrijk, werd in den
avond van Donderdag 21 Mei jl. in rep
en roer gebracht dóór een laffe moord
aanslag waarbij e.n. gehuwd man door
een revolverschot in de borat getroffen
werd.
In de Vierhoekstraat, bij de plaats der
gemeente, won-n in een net burgershuis
de echtelingen Gilbert Desmet-Yvonne
Coucke, met hun drie minderjarige kin
deren. De man was stationbediende te
Kortrijk en is ongeveer 49 jaar oud. Hij
heeft een 20-tel jaren dienst achter den
rug. Kort na 9.30 uur ’s avonds, toen do
echtgenocten zich in hun keuken bevon
den en zich gereed maakten om naar bed
te gaan, werd aan de voordeur gebeld. De
man ging zien terwijl de vrouw een kleine
bezigheid in de keuken verrichtte. Bij liet
openen der deur bemerkte Gilbert Desmst
twee onbekende mannen, waarvan er een
op d:n dorpel stond. Door den eerste werd
gevraagd: "Zijt gij Gilbert Desmet?»,
waaroo dadelijk een revolverschot volgde,
dat Desmet in volle borst trof. Op de los
branding sloegen de twee kerels op de
vlucht, terwijl het slachtoffer nog den
moed vond binnen te vluchten, waar hij
bewusteloos neerviel, bloed verliezend uit
een wonde dicht bij het hart.
De echtgenoote die de losbranding ge-
Binnaansch-Indische hoord had. snelde haar man ter hulp en
pen is Clüttavong'. Een andere groep
rukte tot ovrr Kalewa.
Door Tokio werden rodere berichten
verstrekt rrei' c'e zeeslag in de Koraalzee,
waaruit bliikt dat nog een zware Amcri-
kacnsche kruiser van het type Port
land gekelderd werd en een slagschio
van hef Caroline "-type eveneens zwaar
beschadigd. De zwaar beschad'-sde krui
ser wservan de na.?m eerst niet b"'rcnd
was blijkt een van hét type Louisville
te zijn geweest.
fi