De Ekonomie van het Communisme DE OORLOGSTOESTAND Van dien Visscher! w 11^ bloeiende Uitgeverij i'niKiiramiHmHWDH» II o afr F I De West-Vlaamsche Letteren il in een I I I 1 '11 ji NT 28. - UITGAVE 39* JAAR. KATHOLIEK NIEUWS- NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. NIEUWSJES UIT NEDERLAND IIi k STORT 18,50 FR. «O® Wil 1ÜLI VERSCHIJNT WEKELIJKS. O? ZATERDAG 27 JUNI 1942. ss EEN WEST-VLAAMSCHE GALERIJ! .jóy =MAR0Kk0O-< irnmii 15 Kinderen gewond, waaronder 4 zeer zwaar. S. OFRANZ^NO RD AFRIKA:f=l^ Tobrouk gevallen - 33.000 Britten werden er gevangen genomen. - Alle forten ten Noorden van Sebastopol gevallen. In den Atlantischen oceaan werden andermaal 39 schepen gekelderd door Duitsche duikbooten. - Churchill te Washington. Laval doet een oproep tot de Fransche arbeiders om naar Duitschland te gaan werken dit voor invrijheidsstelling van Fransche krijgsgevangenen. DE POPERINGENAAR Uitgever: Gi bra Ha IN HET WESTEN HISTORIE EN TOEKOMST Aethergolven over de goede aarde ■■■■■3BHBaBBsaaBaHasiaaaBB3B EEN SMEDENDE REUS IN NOORD-AFRIKA EN MÏDDELLANDSCHE ZEE «■HnWnUnE3IMaMaMSI2«8BS3 HANDGRANAAT CNTPLOFT OP DE SPEELPLAATS DER JONGENSSCHOOL TE SINT-LENAARTS ITA®N, ABONNEMENTSPRIJS’42: 1 Jaar in Belgie 36 fr. 3 Maanden 9 fr. 6 Maanden 18 fr. 1 Jaar in Frankrijk 65 fr. is OOSTUITGAVE is WESTUITGAVE CP HET DUITSCH-RUSSISCH FRONT WËNfp isisESBaaasaEannHBsasaaBsiHBHEEBinanBHasnHasBSB’ssasinBfflHBiaa lSaaEnE3EBBSEaHHSaE8BBBBESBiaH2asaHffiE313ESES3fflSHaSSHSS®HSB Rommel tot Generaal-Veldmaar* 1 schalk bevorderd. IN HET VERRE OOSTEN DE BRITSCHE PREMIER CHURCHILL TE WASHINGTON RADIOREDE VAN DEN HEER LAVAL EEN GEHEIM BRITSCH-RUSSISCH VERDRAG EEN EN ANDER ;C-"- BR! a 15 fr. I DE INDUSTRIEELE PRODUCTIE, Bengasi king is het jaar 1913 onder het Tsaristisch :SW: ,iaeo xm de :ki 100 .d iF verrassende ultzendpoat Telefunken. Welke typische tegen'stelHn> graf rusten, hsid? ners van Albert zi het £men, o 5 ê- •ate- Balkan, ge- zekere 5-Siowa- aanzien ■jtn voor verzeke- nie tus- ueechen fa* Zee; n ieuwen militair Honga- itroeiïng fase Is ti re over- nmaar lekeerd gebied Sansen-Vanneste, Poperinge. Telefoon Nr 9. Poatcb. Nr 155.70. Deze machine geef: «le moderne techniek gansch nieuwe en mogelijkheden in de hand. Op 18 Juni meldde het Duitsche Hoofd- kwartlei- In een bijzondere melding dat door Duitsche duikbooten In den Atlantischen i Oceaan en In de Caribische Zee, 19 schepen wer!jen ^ri» Brltsche kanenneerbooten tot van samen 109.000 t niettegenstaande de konvooien goed be schermd werden en de Amerikanen sterken weerstand boden. Woensdag 21 Juni jl. werd andermaal tn een bijzondere melding bericht dat In den Atlantischen Oceaan nogmaals 20 schepen van samen 102.000 ton tot zinken werden gebracht. Duitsche vliegtuigen brachten In de Ën- i, - ton tot zinken, wijl drie andere schepen be schadigd werden. Bij dage werd de haven Brulxham be- Tndien men to’het Verre Oosten naar twee contrasten zoekt, dan zijn het wel China en Japan. Terwijl de Chineezen eeuwen verdroomd hebben in de oude glorie van het duizendjarige Rijk, hebben de Japanners hun tijd niet verslapen. Zij zijn de Oosterlingen van de daad en het kon niet uitblijven, dat twee zoo geheel uiteenloopende meentngen als die van China en Japan met elkaar in botsing moesten komen. Men kan wel zeggen, dat de Japanners de Chineezen uit hun slaap hebben ge wekt. Zij het ook met groote inspanning Het experiment van de bolsjevistische economie, was ons tot nog toe slechts be kend uit twee tegengestelde bronnen. De ze die ze in artikelen en boeken lovend beoordeelden en deze die ze bestreden en er dus alleen de leslijke zijde van toon den. Tot de laatsten behoorden velen, die eens aanhangers waren van het commu nisme en die na een reis in het Sovjet- paradljs ontgoocheld terugkeerden en hun communistische sympathieën afzwoeren. Het geval van de bekende Fransche schrijver André Glde heeft in dat opzicht heel wat stof doen opwaaien. Het rechtstreeksche contact van de mil- lioenen soldaten uit de Duitsche, Slovak- sche, Hongaarsche, Italiaansche en Roe- meensche legers met de Russische bevol king en met de verwezenlijkingen van de communistische economie, zal mettertijd het leven schenken aan een ruime lite ratuur, waaruit een juistere beoordeeling van het Bolsjevisme zal af te leiden zijn. Het is echter interessant om even zekere redevoeringen te herlezen van Stalin, o. a. zijn voordracht over het vijfjarenplan en deze voor de economische bedrijfslei ders over de zes nieuwe opdrachten van de Sovjet-economie. Zij werden in 1931 uitgegeven te Parijs bij de Librairie Valois. Dinsdag Jl, tijdens den speeltijd in de Jongensschool te Sint-Lenaarts in de Kempen) hadden enkele jongens zich wat afgezonderd en overhandigden elkaar een handgranaat. Plots liet een der jongens de granaat vallen zoodat deze ontplofte. Vijftien der kinderen werden door de rondgeslingerde scherven getroffen. Vier der getroffenen verkeeren in levensgevaar. Men weet niet hoe die granaat in hun bezit gekomen is. op postcheckrekening N« 155.70 van V. Sansen-Vanneste, Uitgever, Po- perlnge, en vanaf Zaterdag aan staande wordt ons blad U per post besteld tot einde 1942. De abonnementsprijs van nu tot einde 1942 voor FRANKRIJK is: OO ie CD Dlbl rrcru PCI TV iiiissiercwcxx zijn Kusa wxxue .cxuxcxicxx xxxcu rK. Bk-HjloLrl IxtLD. zijne handen. Paulus die eens te paard, iBBaaQBaaBBBnKBaasaBBSBBBBaaasiaBBaBaaasBEBaaBBaasBasssBsa Robotmannen aan den loopenden band. Staaiblokken vergroeien in elkaar. De nieuwe, reusachtige smeedmachine, die de moderne techniek voortbracht, heeft slechts weinige minuten noedig om twee staaiblokken met een doorsnede, die tot 40.000 mm2, kan gaan, volledig zeker en vast aaneen te smeden. Deze fantasti sche prestatie, waaraan voor 10 jaar nog geen mensch durfde denken, hield men ook voor een drietal jaren nog voor on bereikbaar. Midden in den oorlog in Duitschland ontworpen en gebouwd, stel de AEG eerst voor drie maanden de ma chine op een ontvangst van de pers aan de journalisten der vakbladen voor. Reeds nu wordt de machine aan den loopenden band vervaardigd. Stel u voor: 40.000 mm2, dat zijn b. v. twee staaiblokken van elk 20 cm. hoogte en 20 cm. dikte. De machine drukt deze twee blokken te zamen met een kracht van 100 t. Dat wil zeggen, dat de kracht Waarmede de machine elk blok afzonder- Hier laten wij andermaal een samenvat-1 tins volgen van den Inhoud der Duitsche en Italiaansche legerberlchtenzoo over den strijd In het Westen als in Noord-Afrika «n j op het Oostfront. Te Rostov worden groote branden gesticht Op een dag verloren de Russen 109 vlieg tuigen; de Dultschers 5. In Noord-Afrika heeft de strijd einde vo rige week etn snelle wending genomen. To brouk werd tot overgave gedwongen en de Brltsche troepen toruggedrongen tot aan de Egyptische grens. Hierover laten wij. dag per dag, de korte inhoud van de Duitsche en Italiaansche legerberlchten volgen: 17 JUNI. Bij Acroma en El Adem wer den versterkingen, die verbitterd verdedigd werden, na hardnekkige gevechten veroverd door de Dultsch-Italiaansche troepen. Bij El Gazala werden tot nog toe ruim 6.000 gevangenen gemaakt en 224 pantsers. 85 ka nonnen, enz., bult genomen. Malta werd bestookt. In de Mlddellandsche Zee werden na den zeeslag in de wateren van de straat van Sicilië, honderdtallen Brltsche officie ren en matrozen der tot zinken gebrachte Brltsche schepen opgepikt. 18 JUNI. Het Brltsche 8* leger werd In twee gesplitst en een gedeelte ervan trok zich terug op Tobrouk. De Britten worden achtervolgd In de richting van Bardla. Woes- kruis plant - hét groote teeken van hoop «£eV>El T^°ulc dT&S8 teeXn D-nlm d0Cd’ i zich terug op de Egyptische grens. Van 14 Danken w. daal soms aan. tot 17 Juni werden 114 Brltsche vliegtuigen Zoo dikwijls was Petrus in storm en neergeschoten en worden er 40 toestellen noodweer op zijn visschersboot, op het der As-mogendheden vermist. Van dolle meer. zijde wordt gemeld dat El Adem Zoovele stormen heeft het Pausdom I Resezh ontruimd werden. meegemzakt. En zoo dikwijls was zelf een I ’,TriT deel der bemanning' ontrouw. Scheuringen en ketterijen, vervolgingen van allen aard, daar hebt ge de geschiedenis van de Roomsch-Katholieke Kerk. Maar spijts alles houdt de visschersboot van Petrus vaart op de wereldzee. Van pooi tot pool, van uiterst Oost tot uiterst west is zij en blijft de universeel®, de al- gemeene, de katholieke kerk. Het werk van Christus, voortgeaet door een visscher, wiens ntsm Simon was. die Petrus werd, steenrots die aan alle storm geweld kop zou bteden. Petrus - Pius XII. Van de eerste slaven die zich bekeerden, tot onze eigen voorvaderen die ’t geloof ontvingen van de groote zendelingen Amandus, Willebrordus enz., tot ons in deze dagen; waai- uit Vlaanderen hon derden heengingen om over alle landen en zeeën ’t geloof uit te dragen dat Petrus naar Rome bracht. Loont het niet de moeite daar een oogenblik bij stil te staan en na te den ken? En zouden we niet best, op ’t feest van St Pieter en Paulus, eens denken aan den groeten schat dien wij in onze wieg vonden: het geloof en bidden voor F - hij met Gods hulp de visschersboot van er buit gemaakt de wereld ooit kende, veilig zou mogen zlne. Onder de gevangenen bevindt zich de sturen? Vergeten we niet al te veel dat we kin- (J-.—,..- ~4 4~. 44a». we noemen den Heiligen Vader de I g' Paus? CHR. I n rfa De Mxdue*mixdschc Zee met haar bxjsumlerste versterkingen. drijven een productie verwezenlijkt van 24.740 milliom <L i. ongeveer 6 maal de waarde van het kapitaal. In den privaat- kapitalistische bedrijven wordt met 51 millioen roebil, 3.310 naillioen producten voortgebracht, of 60 maal de waarde van het kapitaal. We kunnen de verhouding ook nog an ders uitdrukken: de kapitalistische be drijven gelukten er in met 1'80 van het kapitaal der collectieve bedrijven 1/8 van de productie dezer bedrijven te verwezen lijken. DE LANDBOUWPRODUCTIE. normaal achterlijke toestanden in het Groote rijk gaan bezinnen. Hier en daar werden zelfs plotseling heel moderne ver-, nieuwingen ingevoerd en zoo kan het ge beuren: dat m:ti in China naast rniddel- eeuwsene toestanden plotseling ultra- moderniteiten aantreft, zooals bijvoor beeld bijgaand plaatje laat zien. Op den voorgrond ziet men een hele met een oude pagode-versiering en daar achter rijst de slanke mast van een radio zender omhoog. Het is de 10 kw otnroep- zender Chengtu, in de Chineesche pro vincie Szecnwan. De Teleiunken heelt dit radiostation gebouwd. Een oude pagode en «ea In zijn uiteenzetting over de verwezen lijkingen van het vijfjarenplan wijst Sta lin met fierheid op de vooruitgang van de industrieele productie, die jaarlijks met groote sprongen soms met 50 de bedragen van een vorig jaar overtreft. Met genoegen merkt hij op dat op het zelfde tijdstip de kapitalistische landen met een crisis te kampen hadden, die tot een achteruitgang van de productie aan leiding had gegeven. Een vooruitgang van de productie in Rusland was niet moeilijk te verkrijgen. Dit land immers vertoonde pas vóór den wereld-oorlog de eerste teekenen van een Industrialisatie, die eerst onder het Sov- jet-bewind met volle konsekwentie door gedreven werd. Trouwens Stalin moet bekennen dat er nog een flinke inspanning moet gedaan worden om het peil der kapitalistische landen te bereiken. Zoo geeft hij toe dat In 1930 de Russische energieproductie nog maar 1/20 bedroeg van de Amerikaan- eche en 1/16 van de Duitsche, dat de pro ductie van gietijzer slechts 1/8 van de Amerikaansche en 1/3 van de Duitsche uitmaakte. Hij vergelijkt ook graag de vooruitgang van de collectivistische bedrijven, t. o. v. de privaatkapitalistische, die nog in 1930 in Rusland geduld werden. Zoo toont hij aan dat de beleggingen in de collectivistische bedrijven gestegen zijn van 1.270 millioen roebel in 1927 tot 4.275 millioen roebel in 1930 1. met 335 De privaatkapitalistische beleg gingen waren daarentegen achteruitge gaan van 63 millioen roebel op 51 millioen d. 1. met 1/12. Daarbij geeft hij ook de wederzijdsche verhooging en vermindering van de pro ductie. In de collectieve bedrijven stijging van 11.999 millioen roebel in 1937 tot 24.740 n-illioen d. 1. met 200 In den privaat- kapitalistischen sector achteruitgang van de productie van 4.043 millioen tot 3.310 millioen, d. 1. met 1/5. Reeds de onder linge verhoudingen van kanitaal en pro ductie ziin weinig stichtend voor de de gelijkheid van de communistische econo mie. Inderdaad in het eerste geval zien we dat tegenover een stijging van het kapitaal met 335 er slechts een ver hooging van de productie staat met 260 xh het tvtéeje g'ëv'al geert een achteruitgang van de beleggingen met 1/13 een productievermindering met 1/5. Maar nog opvallender is de vergelijking als men de cijfers van kapitaalbelegging en productie in de twee gevallen tegen over mekaar stelt, maar dat doet Stalin niet. Met een kapitaal van 4.275 millioen roebel wordt in de gecollectiviseerde be- CBflBBB3BaBBBB3SBNaaBBaaBa«SIB brandend van haat de Christenen achter na stormde en nu brandend van liefde naar den dood verlangde om voor eeuwig met dien Christus vereenigd te zijn. De geweldige Saulus, nu Paulus geworden, had nagenoeg het heele Roomsch? Rijk afgereisd om Christus te prediken, ziin Medewerker» zijn verantwoordelijle voor hun artikels. zijn des geestes, zijn zij zich op de vaak ab- igen ver- hierboven vereenigd zijn, maar hier be- 1 Te Rostov werdén groote branden gesticht neden zou hun lichaam in het zelfde i bil luchtbombardementen. graf rusten. - Negentien honderd jaar... een eeuwig- haid. Wat weet men nog met zekerheid van de grooten uit dien tijd? We weten viel meer van die twee. En te Rome rijst boven hun graf de grootste en schoonste kerk d'ïr wereld, de Sint-Pieterskerk. En te Rome nabij de Sint-Pieterskerk zetelt nog altijd Petrus, zetelt de Paus. <’e opvolger van den visscher... thans Pius XII. Zouden we niet eens nadenken, wan neer de H. Kerk het feest viert van Heilige Apostelen, Petrus en Paulus? O kerk van twintig eeuwen zoo heerlijk en zoo groot, van alle kanten stroomen de volkeren in uw schoot. Behooren wij. niet tot die Kerk? Noemen wij haar niet onze Mender, die ons van de doopvont door heel het leven verzorgt, vergezelt, bij ons neer komt zit ten aan ons sterfbed, ons gjsreed maakt voor die laatste, voer die groote, voor die eeuwige reis naar de eeuwigheid, ons ver gezelt naar ’t graf, boven ons graf het TARIEF VOOR BERICHTEN: Kleine berichten (3 regels') 8 jr. Kleine berichten adr. t. bureele 13 jr. (voor ieder regel meer: 2 jr.) Rouwberichten: minimum Groote rouwberichtenper regel 'i jr. Ber. in lokaal nieuws: per re%el 3 fr. Andere aankondigingen: prijs op vraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingezonden worden. Kleine be richten tegen den Donderdag noen. Bouwverbod vanaf 1 Juli. BIJ verordening worden alle uitgereikte bouwvergunning ongeldig vanaf 1 Juli. De dagen nog beschikbaar voor dier, datum moeten gebruikt worden om de in opbouw zijnde gebouwen zoover te vol tooien dat schade van eenigen omvang worde vermeden door het stilleggen van die werken. Alle nieuwe bouw, zoo voor de overheden als voor partikulierer wordt vanaf 1 Juli verboden. Werken tot 500 gulden worden nog toegelaten. Deze maatregel werd getroffen om een toevloeiing van de noodige werkkrachten naar de oorlogsindustrie mogelijk te ma^ ken. De Nederlandsche Joden moeten hun fietsen inleveren. Alle Nederlandsche Joden, behalve, deze die in Amsterdam wonen, moesten vóór den 24 Juni jl. hun fietsen Indienen. Aan Joden mogen in Nederland geen fietsen meer verkocht of verhuurd worden. Werkkampen worden opgericht voor zwarthandelaars. Naar verluidt worden thans in Neder land werkkampen opgericht waar zwart handelaars zullen worden ondergebracht. lijk vastklemt, 150 t. moet bedragen. Nadat de beide te verbinden ijzer- of staaiblokken tusschen de klauwen van de machine zijn gespannen, gebeurt de ver dere bewerking gansch automatisch. Eerst brengt de machine de twee aaneen te smeden stukken dichter bij elkaar. Dan treedt een stroom van soms 70.000 am pere in werking. Een vonkenspatten tus schen de beide werkstukken ontstaat tot de vereischte temperatuur bereikt is. Het afbranden der smfedplaatsen geschiedt eveneens onder een vonkenregen en on middellijk daarop worden de oeide he:te stukken met een ongelooflijke kracht te gen elkaar aangedrukt. De machine speelt met de twee groote stukken en geeft ze eindelijk uit haar klauwen. Het heele gebeuien duurde slechts 22 minu ten, dit bij de grootst mogelijka door snede. centree.', der plaats en 5 andere generaals. Het aantal gevangenen steeg tot 28.000. Ken deren zijn van de kerk en van hem dier, i firtUJe Duitsche snelbooten viel In den mor- - j-,r.j-t-lgen van 21 Juni, voor de haven van To- I orouk, een vluchtende Brltsche vlootforma- tle. Een voorpostenhcot, zts kustvaartuigen en een vrachtschip van 4.500 ton werden gekelderd. Drie andere kustvaartuigen wer den opgeleid en 175 man gevangen genomen. Een fiotilje Duitsche mijnenveger» drong de haven van Tobrouk binnen. 23 JUNI. Splltroepen bereikten de Ly- blsclx-Egyptlsche grens. Duitsche legerafdee- llngen brachten bil de verovering van To brouk een kanonneerboot en zes kleine transportschepen, van samen 52.000 ton. die met Brltsche troepen trachtten te vluch ten, tot zinken en de opvarenden werden gevangen genomen. Malta werd nogmaals bestookt. 24 JUNI. Het aantal gevangenen ge maakt bij Tobrouk steeg tot 33.060. Naar een verder bericht uit Rome zou den tijdens deze laatste 21 dagen zware ge vechten, 45.000 gevangenen zijn gemaakt door de As-troepen, wijl de Britten 60.000 dooden en gewonden tellen. Daarbij zouden zij meer dan 1.000 tanks hebben verloren, alsmede 500 vliegtuigen. Een Duitsche me- dedeeling gaf het cijfer van 50.000 gevange nen op, alsmede van het buitmaken of ver nietigen van 990 Brltsche tanks en 250 stuks geschut. In het Brltsche lagerhuis werd toege geven dat bij den Jongsten aanval op de twee Brltsche konvooien In de Mlddelland sche Zee, de Brltsche vloot een lichte krui ser. 4 destroyers en 2 gelelde schenen heeft verloren, alsmede 30 vliegtuigen. De bezet ting van Tobrouk. werd verder medegedeeld, bestond uit Indische, Zuld-Afrikaansche en Brltsche troepen. De toestand werd er als moeilijk bestempeld. Generaal Ritchie zou zijn afgesteld en Generaal Wavell zou naar Afrika worden teruggeroepen. Bevel zou ook gegeven zijn geweest tot d» evacuatie van Alexandria. U eten Ge en. aïdee- mmtSXcrie. Is als vile- (S naet het i tiet IJze- n n Dmtsch I ningen be- 1 van I l. HIJ Fran- üucht rieeld. geno- i stookt. Southampton, werd ook gsbombar- deerd. i Brltsche vliegtuigen ondansmen vluchten boven Dultsch gebied en bombardeerden om. Emden, waar woonwijken .getroffen werden en verliezen te betreuren waren onder de burgerbevolking. Een aantal Brltsche vlieg- 1 tuigen werden neergehaaid.. Aan het Kanaal werden op 20 Juni 10 Brltsche vliegtuigen neergqachoten BIJ een tienen voor de Nederlandsche kust ton gekeldeid werdenz<nken gebracht en andere-beschadigd, irnnvrvnpn np. Een na een werden alle forten gelegen ten Noorden van Sebastopol door de Duitsche „fbrachi- I trotPea Veroverd. Sovjet-troepen die nog Duitsche vliegtuigen brachten In de Ën- I gelsche wateren 2 schepen van samen 5.000 I ^^van Ce reed" van0Sebastopol’ ton tot zxnken. will drie andere schenen be- ^AaaÊaci dl SewernaJ^bail werd beiX Duitsche troepen drongen ook door tot In i de stadswijken van het op die oevers gelegen havengebied, waar huis voor huis moesten veroverd worden. In de andere sectors van de .vesting van Sebastopol werden, niettegenstaande de las tige grondgesteldheid, talrijke bunkers ver nietigd, heuvels veroverd en andere verde- digingsstelllngen Ingenomen. De haven zelf werd zwaar gebombardeerd^' Van 7 tot 22 Juni werden in dezen sector 11.000 gevangenen gemaakt, .alsmede 29 pant sers en ander materiarl bult gemaakt. Meer dan 2.000 bunkers' werden ingenomen en ruim 65.000 mijnen weggeruimd. Aan de Noordkust van de Zee van Azov werd een Sovjet-Iandlngspoging afgeslxigen. Bij Charkow werd een Sovjet-divisle ver nietigd: 600 dooden veerden geteld. 946 ge- Ttipeli» heugt ons dan ook dat Lannoo verdere plannen ten opzichte der vroegere West- Vlaamsche schrijvers koestert, die een heele openbaring zullen zijn, en die we te gelegener ure zullen bespreken. Tunrke Coussins, de zoo gemcedelijke en ongekunstelde verteller vond ook in Lannoo den gepasten uitgever. Zijn reis boeken (Pennetrekken) en vertalingen van den meesterlijken verteller uit Ier land, P. A. Sheehen, hebben ons allen onvergetelijke uren geschonken. Ook René De Clércq, de Vlaamsche Bard, vond er zijn plaats met een paar zeer gekende prozawerkenTe Lande en Een Wijnavond bij Dr Aldegraaf. En onder de West-Vlaamsche schrij vers van jongeren datum die, langs deza Uitgeverij om, zeer tekend werden in den lat.tsten tijd, vermelden we: F. R. Boschvogel met een zeer merk- W wvxx*, XXJIk. gCXlXtXOKX.Cd M OnS Schoon West-Vlaanderen (bijna uitgeput) dat elkeen van ons zou moeten bezitten. Verder Drie Vlaamsche Sinten in een kerkraam (Godelieve, Arnoldus en Karei de Goede), het prachtige boek «Als ich can(een geromanceerd leven van Jan van Eyck, dat thans, weinig meer dan een jaar na ’t verschijnen, haast uitgeput is), en den stoeren historlschen roman Wil lem Van Loo, pas verschenen, die een stuk dramatische glorie van onzen dier baren Westhoek is. F. R. Boschvogel heeft bij Lannoo thans de leiding in handen van een reeks werken Dietsche Gestal ten Schrijvers van naam werken er aan mede, Anton Van de Velde - Blanka Gijselen - Juul Filliaert, en anderen. Om trent een dozijn werken zijn in voorbe reiding, waaronder Robrecht de Fries, dat het eerst verschijnt; Lutgardis; Jan Bart; Vondel; Willem van Saeftinge; Jeanne Van de Putte: Timmermans; Benoit; Willem van Oranje; P. Kruger, enz. Het beloven succesnummers te worden. Goed zoo, want wat kent onze jeugd en ons volk al wat meer dan den naam van deze grooten uit ons kultuurgebied. Wc noemden daareven Juul Filliaert, den kranigen volkschen schrijver uit Nieuwpoort. Zijn aandoenlijkste werk, Vlaamsche IJslandvaarders, een stuk ril lende West-Vlaamsche epiek, verschijnt weldra in tweede uitgave, omwerkt en aangevuld, bij Lannoo. Pieter Van Moerlande (Leeraar Pieter Meerseman uit Roeselare), die ons reeds niet zijn verzenbundel Kinderland, aan genaam heeft verrast, leverde hier even eens de zoo fraaie kinderboeken Hoe ’t Kindeken Jezus Vlaanderen bezocht en Van ’t schcone Kindeke iets in den degelijken en gemoedelijken trant van Melloy en Jeanne Hebbelynck. Antoon De Vaere. uit Oostroozebeke, teekende (en kleurde!) de fleurige illustraties, die geu ren van vroomheid en kleurbloesem, waarin de Vlaamsche landouwen tot een sprookjeslandschap zijn omtooverd. Daarmee hebben we in dit West-Vlaam sche litteraire nog niet alle West-Vlamin- gen genoemd. Als daar zijn: O’Flanders (J. Vyncke, een Bruggeling, nu Norbertijn te Tongerloo) met zijn ontroerende wer ken over Ierland; Anton Van der Plaetse, van Tielt, met een «Uitspraakleer», die letterlijk alle sprekenden en studeerenden verovert, en met het stevige Vlaamsche werk «Het Lied der Geuzen (ter perse, weeral verlucht door den, onvermoeibaren Speybrouck). Komt dan Pleimiön Naïbh (gewezen Inspecteur De Vleeshouwer van Nieuwpoort) met het kruimige historisch werk Zannekin En L. Demoen met zijn Handboek der Vlaamsche Nationale Ge schiedenis met zijn Vlaggeboek. en met zijn Geschiedenis van Zuid-Afrika. L. Deman is de schuilnaam van den onge meen flinken Vlaming E. H. Leo Dumou lin, onlangs te Gistel overleden, als een eenzame onbekende, ofschoon zijn naam met klank mag genoemd worden in onze Vlaamsche Geschiedenis. Apotheker Tryp- steen uit Veurne met een paar gespierde tooneelwerken; Pater Flameygh uit Roe selare met ten missiespel; Willem Putman met zijn vjif éénakters; Pastoor Dewitte, een Bruggeling, thans pastoor te Belle- gem, met drie tooneelspelen. en Filibert van Averbeke (Dr Muylle uit Roeselare, thans wonend te Deurhe-Antwerpen) met den lijvigen roman «De Jacht naar het Geluk En dit sehoone ambacht gaat verder zijn gouden gangen! Nu komt Pastoor Huys binnenkort aan de beurt, met zijn Boek over Baekelandt, waarover niemand, minder dan Pater Flterackers getuigde,: Huys 'is de Homeros van ’t Vrijbosch. Onder ’t puikste dat West-Vlaanderen uitgaf in de vorige eeuw komt de króón, als vertelling, toe aan Baekelandt. Verder kunstenaarswerk kwam hier uit de persen: De muziekpartituur van Gu- drun van Ernest Brengier (Sint-Eloois- Vijve). Dan het vterk van Speybrouck en. Devaere! Naast een kunststudie over i Alois Blomme van Roeselare. En het laatste nieuwe op dit gebied... Een schlager: Galerij van Dietsche Kop- pen. De Vlaamsche Grooten geschilderd i door kunstschilder Antoon Dé Ruyck, in bonte r seksen, waaraan thans gewerkt wordt. We durven wedden dat er nog vergeten werd. Vergeef het ons, want het kunst en letterlievende West-Vlaanderen heeft hier werkelijk voor onze oogen geleefd en gewarreld als een film. Een film van West-Vlaamsch:n Roem en Volksché Schoonheid, het eigendom melijke van een volk, dat geest werd in het hart en den kop van den West- Vlaamschen kunstenaar, en eigen leest kreeg in deze Uitgeverij, die dreunt van den veelvuldigen arbeid. Moge het zoo blijven, West-Vlaanderen ten bate! M. D. 19 JUM. De Bi-xVieix worden steeds ver der naar het Oosten teru^jeworpen. Tobrouic werd omsxngeid. Opnieuw werden 1.000 Brit ten gevangen genomen en een groote bult gemaft, waaronder een bevoorrauingsdepot. 20 oüNl. Nieuwe gevangenen werden gemaakt en Tobrouk weru beacookt. D» aan val op Tobrouk werd ingeset, ondersteund door massale luchtaanvallen. Bardla werd bezet. 21 JUNI. Een Dultsch extra-berlcht deelt mede dat het groote gedeelte van de sterk uitgebouwde vesting van Tobrouk door de troepen van Kolonel-Generaal Rom mel stormenderhand ingenomen werd. Daar op werd door een Britsch onderhandelaar de overgave der vesting aangeboden. Stad en haven werden bezet. Tot duaver werden 25.000 gevangenen gemaakt, waaronder ver scheidene generaals. Een onoverzienbare massa wapens, oorlogsmateriaal en voorra den werden buit gemaakt. Ook Bir El Gobi werd ingenomen. De gevachten warden gele verd bij een temperatuur van 30 a 40 gra den boven nul. 22 JUNI. De As-troepen staan op het punt een aanvang te nemen met hun op- marsch naai- de Llbysch-Egyptische grens, na het gebied van Tobrouk gezuiverd te --p- --- - ---- hebben. Honderden stukken geschut, 100 Paus Pius XII voor Petrus! opdatanks en honderden automobielen werden hij met Gods hulp de visschersboot van er buit gemaakt, alsmede omvangrijlse de- Petrus midden den hevigsten storm dien pots van munitie, levensmiddelen en btn- Rusland is een van nature z:er geze gend landbouwland. Toch hebben de Bolsjevlsten gemeend alle inspanningen, te moeten concentreertn op de industriali satie van het land. De landbouwvcort- brengst werd volgens nieuwe methoden doorgevoerd. Om te beginnen werden de privaateigendom af geschaft (op enkele uitzonderingen na: de koelakken). De productie werd kollectief uitgebaat In Kolkhozen en Sovkhozen en aan den Staat afgestaan. Om de voortbrengst te verhoogen w-erd de mechanisatie en de rationalisatie tot het uiterste toegepast. Ook- in dat opzicht geeft Stalin enke le vergelijkende cijfers, die niet minder welsprekend zijn dan de industrieele pro- ductiestatistieken. De basis van vergelij king is het jaar 1913 onder het Tsaristisch bewind. Voor granen bedroeg in f927 de be bouwde oppervlakte 97 van 1913, de productie 92 Voor katoen bedroeg in 1929 de be bouwde oppervlakte 151 van 1913, de productie 119 Voor vlas bedroeg in 1929 de bebouw de oppervlakte 113 van 1913, de productie 81 Voor suikerbeeten bedroeg in 1929 de bebouwde oppervlakte 125 van 1913, de productie 53 Voor oliehoudende planten bedroeg In 1929 de beb. oppervl. 21.9 van 1913, de productie 149 Deze cijfers werden opgegeven door Stalin zelf. Veel commentaas. moeten wij er niet aan toevoegen. Ze zijn sprekend genoeg. En nochtans de productiemidde len waren verbeterd. Doch het zal nie mand verwonderen dat de productie ach teruitgaat als de boer herleid wordt tot een eenvoudige arbeider, als hij niet be schikt over den grond of over de vruch ten van zijn arbeid! 20-6-42. Nadruk Verboden. ROSKAM. ’t Is nagenoeg negentien honderd jaar geleden. Wat weet men nog met zeker heid van wat voor negentien honderd jaar geschiedde? Wat is er nog bewaard uit dien tijd? Een eeuw is. lang, negentien eeuwen... een eeuwigheid! En toch, op zekeren dag werd ergens buiten de stad Rome een Jood ter dood gebracht, op bevel van. den Keizer. Een Jood die overhoop lag met zijn eigen voll<sgenooten, die hen voor godsmoer- denaars schold maar tevens, onvervaard als geen, het volk van Rome 'leerde zijn afgoden in den rommel te gooien en dien nieuwen godsdienst, het Christendom, als den eeuwig-waren te aanvaarden. Die man was een eenvoudige visscher, die netten en sloep verlaten had om dien Meester te volgen, die hem geroepen had. De Meester had hem een nieuwen naam gegeven: Si mon viel weg Petrus kwam in de plaats. En de Meester had aan Petrus gesproken over een steenrots en over een macht om te binden en te ontbinden al wat men- schen zouden doen of verrichten; en had aan Petrus kracht en gezag geschenken over de andere apostelen en discipels en volgelingen. De Meester was verdwenen. En na Sinksen had Petrus, de visscher, werkelijk dat ambt bekleed. De apostels aanzagen hem als him hoofd, hij nam het woord cp Sinksen zelf, hij Petrus en op dien dag telde de Katholieke Kerk drie duizend le den. Hij die alleen vroeger over de vis- scherij kon spreken, zou die Kerk leiden, richten en besturen. Een tijd lang verbleef hij nog in zijn eigen land, maar trok van daar naar Antiochië. Weerom nam hij den wandelstaf en toog naar Rome. Rome was immers te dien tijde het hart van de wereld. Daar troonde de keizer. Daar zou de eerste Paus, Petrus zijn zetel vesti gen. Den keizer onttronen? Geen spraak van! Wat had Petrus met tronen te maken... hij kwam de waarheid ver kondigen, al het overige was hem onver schillig. Jaren gingen voorbij, tot de keizer achterdochtig werd, wantrouwig-bhng en bevel gaf dien visscher te kruisigen. Dat was immers het einde geweest van den Meestér. Dat zou het einde zijn van den leerling. En Petrus vroeg om gekruisigd te worden met het hoofd naar beneden, omdat hij toch maar de leerling was van den Messter. Ook zijn lichaam werd ge borgen... daar zorgden de geloovigen voor. Nagenoeg negentien honderd jaar is dat geleden, een eeuwigheid. Met Petrus ring een andere leerling den dood in, Paulus. Paulus, die zelfs op zijn missiereizen zijn kost wilde verdienen met Uit het Hoofdkwartier van den Führer, 22 Juni. De Führer heeft den opperbe- velhebber van het Afrikaansch pantserleger, Kolonel-Generaal Rommel, tot Generaal- Veldmaarschalk benoemd. In de Provincie Honan bezetten de Japan- de stad Hohklsntsjenhoofdkwartier de 42“ legergroep van Maarschalk Tchang-Kal-Shek Op 22 Juni stonden de Japanners op het punv het eiland Klska, der Aleoeten-ellan- den, te bezetten. Het eiland Vancouver, aan de Kanadee- sche kust, werd door een Japansche duik boot beschoten, alsmede dg streken van Port Brown en West Port. Einde der vorige week is de Brltsche Pre mier Churchill te Washington aangekomen, vergezeld van enkele leden van den chef van den Brltschen Generalen Staf en van den secretaris van den chef van het Staf- comlté. Dadelijk na zijn aankomst had Chur chill besprekingen met President Roosevelt. Men meent dat volgende vier groote kwes ties tusschen de beide staatslieden zullen besproken worden; 1. De oprichting van een tweede front. 2. Het transportprobleem. 3. De strategie in het Nabijs en het Verre Oosten. Ds Amerikaansche leverlngen aan Rusland, Engeland en China. Naar verluidt ging de H. Churchill zich niet In het openbaar vertoonsn tijdens zijn verblijf in de U.S.A. Over de gevoerde besprekingen werd een voorlooplge mededeeling verstrekt, waarin gezegd werd dat de besprekingen tot doel hadden de oorlogsmacht der geallieerden, zooveel én zoo snel mogeltjk tegen den vijand te concentreeren. De Canadeesche eerste-Mlnlster reisde eveneens al naar Washington. Maandagavond hield de H. Laval, Fran sche eerste-Mlnlster, een rede voor de radio. Esrst wees hij op de noodzakelijkheid de le vensmiddelen op rechtmatige wijze te ver- deelen. Daarop drukte hij den wensch uit dat de Franschen zich op het peil houden stallen van de hedendaagsche gebeurtenis sen. Wij hadden ongelijk, vervolgde hij, in 1939 den oorlog te verklaren, en In 1918 on gelijk geen vrede te organiseeren welke zich steunde op een akkoord met Duitschland. Thans moet dit betracht worden. Al het mogelijke moet gedaan worden met het oog op een definitieve verzoening. Met Dultsch- land en Italië wenscht hij normale betrek kingen.Spreker drukte daarop den wensch uit dat Duitschland de zege zou behalen, zooniet zal het bolsjewisme Europa over rompelen. Ofwel Frankrijk moet zich inlijven In een nieuw Europa ofwel met zijn beschaving ten onder gaan. Bij zijn intrede In de Regeering gingen zijn eerste gedachten naar de Fran sche krijgsgevangenen. Sindsdien is Duitsch land den strijd Ingegaan tegen de Sovjets en de arbeidskracht van een groot deel der Fransche krijgsgevangenen Is voor het Reich onontbeerlijk geworden. Maatregelen ten hunnen gunste waren in overweging genomen, o.m. het toestaan van een verlof, de toekenning van een gewoon salaris, het vervoegen van de familie bij den gevangene, maar een sensationeele vlucht deed alles stopzetten. Het werk vermindert in Frankrijk en Duitschland heeft dringend behoefte aan arbeidskrachten. In deze omstandigheden Is er een nieuwe mogelijkheid voor de gevan genen. Een aanzienlijk aantal krijgsgevan gen landbouwers zouden kunnen in vrij heid gesteld worden zoo FrabBche arbeiders gaan werken naar Duitschland. Dit zou ge beuren bij de aankomst der arbeiders. Daar om deed de Heer Laval vervolgens een op roep tot de Fransche arbeiders opdat zij naar Duitschland zouden gaan werken. Volgens het Zweedsch blad Güt-borgs Morgenpost zou tusschen Engeland en Rus land ook nog een geheim verdrag zijn ge sloten, dat na den oorlog het volgende zou voorzien: aanvaarding, in beginsel, der Sov- jet-aanspraken op veilige grenzen en giBehe grenzen met Finland, den Polen en Roemenië; de meeste geb legsn rond Rösland. om. Flnlane gedeelten van Scandinavië, Tchecl kije, Roemenië. Bulgarije en You zouden als Russische Invloedssferen worden; Rusland zou steunpuntei verwerven en pachtverdragen afalu! het ve»tlgen van garnizoenen; d ring van doorvaart voor de Sovjet zchen de Oostzee en de Noordzee ai de Ewarte Zee en de Mlddelianr veiligheidsmaatregelen tegen een ».nnval onder vorm van politiek t toesicht op Finland, Duitse Plan, rije, Roemenië en Bulgarije en van alle natlonaal-soclalistisciie sche stelsels In Europa. Een mill eenkomst zou eveneens gesloten de Inhoud ervan blijkt niet beke geworden. In Turkije werden de ho van den aanslag op den Heer v oordeeld tot 20 jaar tuchthuis SS. Obersturmbannlulire von Lettow-Vorbeck, die de te. Vlaamsch Legioen op zlclx n sneuvelde op het Oostfront. De Duitsche vlleger-Ko'ont neralen Staf van het luchtwa; lingschef bij het Rijksluchtva Gritz Doensch, ridderkruisdrag ger gesneuveld. Luitenant Strelow. vere Eikenloof van het Ridderkruis ren Kruis, commandant i jachteskader, die 68 luchto haalde, is eveneens niet e?n tocht over het vijand telde slechts 20 jaren. Te Clermont-Ferrranc sche Generaal Odlc wegens v en muiterij bij verstek ter doisd Al zijn bezittingen werden In men. Sir Stafford Crlpps kondigde een groot offensief der geallieerden Ir. est-ffiuropa aan. maar wanneer dit zou gebeuren kon hij niet z«ggen. De Fransche duikboot Monae die zich In de wateren van Mada«a®esir. bevond, wordt als vermist aanzien. Het is de achtste Fransche duikboot die sedert den wapenstil stand ten gevolge van oorlogSbperatles ver loren gaat. z vliegtuig, tneste’h Van Brltsche i en Sldi Doch om de- historiek van een Vlaamsch ging het niet. Wel om even het groeien en bloeien van onze West-Vlaamsche Letteren te voelen leven en streven in deze Uitgeverij. De Uitgever heeft, in de vele jaren van zijn verheven ambacht, menlgvoud ken nis gemaakt met onze West-Vlaamsche schrijvers en kunstenaars, en kan er lang en hartelijk over vertellen. Alle groote schriivende West-VIamin- gen zijn door deze Uitgeverij gegaan! Hoe leerrijk, hoe bemoedigend, hoe boeiend voor elke West-Vlaming, die ook maar eenigszins begaan is met het wezen onzer West-Vlaamsehe Letteren! Het wordt een verheerlijkende Litanie van West-Vlaam sche Grootheid. Heer ende Meester Guido Gézelle is hier vertegenwoordigd met zijn volledige Dichtwerken, waarnaast Loquela (eerlang een nieuwe uitgave!) een Bloemlezing, Kleengedichtjes en Boomenpareltjes zijn uit het gulden Grzellesnoer, Over Hugo Verriest schreef Filip de Pillecljn een meesterlijk boek dat met platen zeer royaal werd uitgegeven, even eens over Stijn Streuvels. Rodenbach kreeg er een eereplaats: De eerste volledige uitgave zijner Gedichten, bezorgd door zijn broer Ferdinand, zag er het licht. Alsmede Gudrun, prachtuit gave in albumfermaat, met de onlangs hier zoo geroemde illustraties van Spey brouck, die bij Lannoo in 1909 zijn eerste Vlaamsche postkaarten uitgaf, en tot op heden met Lannoo samenwerkt... twee vroede Vlaamsche zielen in éénen bak! Onder de groote West-Vlaamsche dich ters en schrijvers, die bij Lannoo hun werken levende gestalte zagen krijgen, noemen we: Warden Oom (Edward Vermeulen van Hooglede) met ziin volledige werken, die reeds bij tienduizenden en nog tiendui zenden den weg naar ons volk vonden. Van af Herworden als nummer 1, tot Aardige Rent, nummer 23. Werken, die steeds herdrukt worden. En nog herwerkt. Want, wat gebeurde met de W'est-Vlaam- s-*he werken van Pastoor Lerov. worden Warden Oom’s werken stilaan, bij nieuwe uitgaven, aan de louterende taalproef onderworpen, die deze schrijvers ook ver buiten West-Vlaanderen nog meer ge nietbaar moet maken. Stijn Streuvels. dien we onlangs allen hebben gevierd bij ziin 70’ verjaardag, beeft tal van. werken bij.La.nnoo. uitgege- ven. Daar is meer. Lannoo besit het aan- gepakt om een zeer verzorgde uitgave van Streuvels werken on de markt te bren gen. Een zeer verzorgde en smaakvolle uitgave, alle ’t zelfde formaat, die voor d>*n biblioohiel een waar genot moeten zijn... Streuvels toch is een der blijven- dén. Over honderd iaar .zullen onze klein kinderen zich nog in ziin werk vermeien. Streuvels werk is immers grootsch werk. Die daad ten onzichte van Streuvels’ werk, is een weldaad voor onze West- Vlaamsche Letteren. Het verheugde ons dan ook te vernemen, dat deze nieuwe en volledige Streuvrisuitrave feestelijk haar gangen saat... En wij verlangen al ntmr de jeugdherinneringen ven Streuvels. die hit aan ’t schrijven is. Hii zal er veel le benden mede naar den zolder heloen!... Dat werk was Streuvels ons nog schuldig. Komt dan Omer Karei De l aey. wiens totaalwerk thane prinselijk schoon werd uitgegeven. Heel Vlaanderen snreekt thans over dezen fiinzinnigen dichter van Hooglede, zelfs Holland! En dit dank deze nieuwe uitgave van Lannoo. En Pastoor Juul Leroy! Voor onze le zers van De Poperingenaar zijn al deze genoemde figuren békenden. Dit blad heeft immers haar schoon woord meege- snroken in het apostolaat onzer eigen West-Vlaamsche Letteren, en zal het voortdoen. Con amore! Over Juul Leroy werden hier hartelijke woorden gesproken. Hii is een rasecht West-Vlaamsch volksverteller. Zijn taal was vlakweg West-Vlaamsch. In Alge meen Beschaafd door een Eerwaarden neef van Pastoor Leroy omwerkt vin den deze Zeizels en Vertellingenacht deelen. zoo welig en wonderlijk wel ver sierd en verlucht door Speybrouck, hun weg tot over dm Moerdijk! Ze worden binnen kort zelf in ’t Dultsch vertaald. Karei de Blauwer en Pieter de Pensejager komen weldra ook omgewerkt van de Pers. Men kan het jammer vinden, ja, doch in hun frissche taal doen ze even bekoorlijk aan, en zijn geen struikelsteen meer in de taalvorming onzer jeugd, die thans van zoo’n reuzebelang is. De leeraar zal weer onbewimpeld kunnen zeggen tot de jeugd: Lees Leroy!... En het volk leest hem al viiftig jaar, en zal hem eeuwen lang lezen. Wij hebben het hier reeds zoo vaak ge schreven: Deze taaie West-Vlamingen mogen nooit vergeten worden. Het ver- IKHfflffil Wij vielen voor een paar weken bij toé val binnen in de drukke Uitgeverij Lannbo te Tielt, die nog steeds als een bijenkorf gonst van nijver geweld. Wij kunnen bijna aan de bekoring niet weerstaan om een geschiedkundig over zicht van deze groote Uitgeverij te geven. Een stoere Vlaamsche roman zou het worden. Hoe het groeide! waarin het allesaandurvende idealisme en zuiver Vlaamsch idealisme! des heeren Joris Lannoo, nu al 33 jaar lang, schering en inslag was van dit sehoone crescendo... Doch we kunnen het kort en vierkant samenvatten in dit woord: Lannoo kan zonder eenlgen blos of blaam in 1942 zoo als in 1909. nog steeds ziin romantisch boekenmerk van Joe English op het titel blad zijner uitgaven drukken: Den lande en volke getrouw. Boekenbedrijf hoe interessant ook! waardig werk, rijk geïllustreerd: dat elkeen van ons zou moeten bezitten. AEG M

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1942 | | pagina 1