St-Lenaartviering te Zuidschote
DE OORLOGSTOESTAND
Een goede en gezonde Vacantie
Officieele Berichten en Besluiten
I
i
i
I
De Week
óm ens
de
Regeling van de
Kustvisscherij en van
Havenpolitie
Zee- en
WEEKBLAD: 75 CENTIEMEN
OP HET BANKJE DER VOLKSOPVOEDING
NIEUW MODEL DUITSCH WATERVLIEGTUIG
DUITSCHE ONDERZEEERS IN DE NOORDELIJKE IJSZEE
27,50 FR. BELGISCH GELD.
DE GEHEELE OOGST
VROEGE AARDAPPELEN
MOET GELEVERD WORDEN
VOOR DEN 5 AUGUSTUS
BERLIJN VERWACHT EEN PO
GING TOT HET OPRICHTEN
VAN EEN TWEEDE FRONT
sa
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS,
OP HET
DUITSCH-RUSSISCH FRONT
IN HET WESTEN
BEDEELING VAN
KUNSTMESTSTOFFEN
BEVOORRADING
VOOR PAARDEN EN VEE
VOOR DE VERGRIJPEN TEGEN
’S LANDS BEVOORRADING
VERVANGT DE ADMINISTRA
TIEVE PROCEDURE DE GE
RECHTELIJKE VERVOLGING
3? JAAR. - N' 31. - UITGAVE
is COSTUITGAVE j
13 WESTUITGAVE
TERMIJxN VOOR HET
INDIENEN DER DOSSIERS VAN
OORLOGSSCHADE VERLENGD
STORT 14,70 FR.
Rostow, Nowotsjerkask, Bataisk en Besorgenjewska door de Duitsche troepen
veroverd. Duitsche vliegtuigen vallen Middlesbrough en Birmingham aan.—
Britsche vliegtuigen bombardeeren Duisburg, Homburg Moers en Hamburg.
In Noord-Afrika bezetten de As-troepen de Oasen van Djaraboeb en Siwa.
DE MAXIMAPRIJZEN
DER INLANDSCHE
VROEGE AARDAPPELEN
DE LEVERING VAN VERSCHE
ERWTEN IN DE PLAATS VAN
DROGE PEULVRUCHTEN
CORDELL HULL BEPAALT
DE OORLOGSDOELEINDEN
VAN AMERIKA
TELLING DER AARDAPPEL
VOORTBRENGERS DIE IN 1941
IN GEBREKE BLEVEN
IN NOORD-AFRIKA
EN MIDDELLANDSCHE ZEE
IN HET VERRE OOSTEN
NOG DE BRITSCHE AANVAL
OP DE NIEUWPOORTSCHE
VISSCHERSVLOOT
HnBaB9BBBBBBBBBaBBSn*BWHIBB,.SBB&8BB!raBBBBSB»BBBaBBaEBBB
EEN EN ANDER
DUITSCHE TROEPENOEFENIN.
GEN IN NOORD-FRANKRIJK
i
ZATERDAG 1 OOGST 1942.
I
i
•«’WW'’
Dit is een Blohm en Vosz-construe tie.
15 Ir.
Zfr.
3fr.
co’; ^een 250-tal Jcindwen uit het Brus- horten tot 7CO.OOO fr. en sluiting van be-
fiaaEasjjswsasnssaEaEsnnsHaaKSS! «■aaaaBiaxKBSEsasBxauvaB!»
ten.
I DE POPERINGENAAR
Uitgever
Sansen-Vaoneste, Poperinge.
(Telefoon Nr 9. Postch. Nr 155.79.
Hierboven een nieuw Duitsch type van watervliegtuig. Zooals we duidelijk kunnen
zien slaat de maciiiengeweer gansch vooraan, is de piloot-kajuit in den romp zelf
ingemaakt en staan de drie motoren gansch tegen elkaar bovenaan het vliegtuig.
Bij verordening van de Hoofdgroepee-
ring Aardappelenmoeten alle vroege
rardanpelen geleverd worden vóór den
5 Augustus. De Burgemeesters worden
ermede belast de leveringsbevelen te doen
uitvoeren.
Een andere verorden’ng regelt de leve
ring der half-late aardannelen. Artikel 1
van deze verordening luidt als volgt:
Onverminderd het recht tot voorafne-
ming en de on zijn definitief teeltpro-
gramma ingeschreven oppervlakten, moet
ieder aan het teeltplan onderwornen ex
ploitant. b’i voorrang, aan de Centrale
«Aardappelen». 8.009 kilogram halflate
aardappelen leveren per hectare van deze
t“pit, aangegeven bij de telling van 15 Mei
1942.
gebracht, o.m. aan het Eppendorferzie-
kenhuis. 45 Britsche vliegtuigen werden
bij dezen aanval neergehaald.
Aan de Kanaalküst verloren de Britten
op een dag 9 toestellen.
werd een pel-
beters t_.
is er thans, dank zij de bemoeiingen van
r
opvatte en het talent van den beeld
houwer G. Dupon, die het opzet ver
wezenlijkte.
Zuidschote bezit thans een beeld van
«asKssaaaEHHaiiiHHEEXSEEEiïaïsaBEïBHKSEBSBBiHBanaaEaaaisJia»
Naar de Duitsche en Italiaansche leger-
berichten kan de oorlogstoestand zoowel
in het Westen als op het Oostfront cn in
Noord-Afrika als volgt samengevat wor
den;
dat ze ooit tot diaken wer-
En evenzoo het priester
gewaad en de pontificale insignes ver
wijzen eevoudig weg naar de abtelijke
waardigheid. Onze middeleeuwsche abten
hadden doorgaans het gebruik der ponti
ficale insignes; onze middeleeuwsche kun
stenaars hebben Sint Lenaart-abt willen
voorstellen zooals ze de abten kenden.
Hierin steekt geen leugen of vervalsching
der geschiedenis; het is een iconogra
fische traditie, waaraan we gerust mogen
trouw blijven. Juist zooals we Sint Pie
ter de tiaar mogen geven en Sint Niklaas
den mijter, die ze nooit hebben gedragen.
Want zulke voorstellingen zeggen een
voudig: hier is een paus en hier is een
bisschop; en dat is waarheid.
679 BELGISCHE
KRIJGSGEVANGENEN
TE ANTWERPEN AANGEKOMEN
Donderdag 23 Juli kwamen te Antwer
pen andermaal 679 Belgische kriigsgevan-
genen terug uit Duitschland. Na de ge-
bruiVlMke formaliteiten mochten allen
naar huis.
Bit verordening werd de samenstelling
en de bedeeling van den kunstmeststoffen
geregeld. Alleen de beroepslandbouwers
en landbouwers van min dan 50 aren,
met uitzondering van de kleine gelegen-
heidslendbouwe’-s, alsmede organismen
die weilanden of woeste gronden gescheurd
hebben, kunnen kunstmeststoffen beko
men.
De zetels voor kunstmeststoffen voor
het. landbouwjaar 1S41-1942 zijn defini
tief oneeldig.
De nieuwe zegels welke voor 19*2-1943
zullen uitgegeven worden zijn geldig se
dert 24 Juli 1942. Voor de verschalende
kunstmeststoffen zün er ook verschillende
soorten zegels verstrekt.
- - »,ty>-
Paarden. Voor de maand Augustus
1942 zijn de rantsoenen voor de paarden
als volgt vast gesteld: de niet-landbouw-
naarden van meer dan 450 kilogram heb
ben recht on 290 kilogram samengesteld
voeder 12 zegels'deze van minder dan
*50 kilogram hebben recht op 100 kilo
gram samengesteld voeder (1 zegel); de
half-landbouwpaarden worden niet meer
bevoorraad.
Melkvee. Voor de maand Augustus
1942 is er geen bevoorrading voor de
melkkoeien voorzien.
Stamboekdieren. Voor de stamboek-
dieren welk“ voorkomen op de lijsten der
afdeeling Veeteeltdienstvan het Mi
nisterie van Landbouw en Voedselvoor
ziening is een bijzondere reglementeering
voorzien.
-
Bij besluit verschenen in het Staats
blad van 24 Juli wordt o. m. bepaald:
Tijdens den duur van den oorlog wordt
door een overeenkomstig de bepalingen
van dit besluit gevoerde administratieve
procedure de gerechtelijke vervolging
vervangen welke ingesteld werd tot be
straffing van de misdrijven bedoeld bij
de besluiten in zake ’s lands bevoorrading
en het vaststellen van prijzen en Iconen.
De door de administratieve rechtsmacht
genomen beslissingen gelden als burger
lijke herstelling voor de schade welke de
overtreder voor zijn deel aan de nationale
gemeenschap heeft berokkend. De regel
matige tenuitvoerlegging van deze beslis
singen doet de publieke vordering verval
len.
In dit besluit wordt verder bepaald wie
bevoegd is om sancties te treffen en ver
der dat de zaak alleen voor de rechtbank
komt zoo aangifte ven bet vergrijp er
cède.an wordt door de Administratieve
Rechtsmacht.
Als straffen z>m o. m. voorzien geld-
drijven.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten (3 regelsS fr.
Kleine berichten adr. i. bureela 12 fr.
(voor ieder regel meer: 2 fr.)
Rouwberichten: minimum.
Groots rouwberichten: per regel
Ber. in lokaal nieuws: per regel
Andere aankondigingen: prijs op vraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den '."oensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
Een verordening van den Militairen Be
velhebber voor België en Noord-Frankrijk,
uitgevaardigd den 29 Juni 1942 en hou
dende regeling van de zee- en kus t vis-
scherii en van de havenpolitie bepaalt
o. m. het volgende:
1) Het uitoefenen van de zee- en kust-
visscherij is slechts geoorloofd met
schriftelijke toelating van den Marine
bevelhebber aan de Kanaalküst. De Dien
sten. welke de Marinebevelhebber aan de
Kanaalküst daartoe heaft aangewezen,
reiken de vischvergunningen vit. In het
Belgische zeevlsscherljgebied is de ,vis-
seberij in open zee algemeen verboden.
De vereischte toelating wordt onder
volgende voorwaarden verleend:
a) de schippers moeten hun vaartuigen
vóór de uitvaart bijtijds bit den bevoegden
dienst van toezicht aanmelden en bij den
terugskeer onmiddelliik en onder opgave
van de vangst aanmelden;
b) Het is verboden aan vaartuigen ra
diozenders en -ontvangsttoestellen mede
te nemen;
c) de visscherij mag slechts binnen den
door den Marinebevelhebber aan de Ka-
naalkust vastgestelden tijd en in de door
hem bepaalde gebieden worden uitgeoe
fend.
De verordening behelst verder dat de
Marinebevelhebber aan de Kanaalkast
verdere onderrichtingen mag verstrekken,
regelt de havenpolitie in de zeehaevens en
voorziet de straffen welke tot dwangar
beid reiken, voor alle overtredingen van
deze verordening.
8BBai3!aBBBBBSBBBBBBflHBBHS3flBB
VRIJDOM VAN BELASTING AAN
WERKNEMERS DIF. TN DUITSCHLAND
ARBEIDEN
Volgens verordening van den Militairen
Bevelhebber voor België en Noord-Frank
rijk vzorden de loonen en wedden van
Belgische bedienden en werklieden wer
kende in Duitschland, vrijgesteld van be
lastingen, in zooverre dat de betrokkenen
alleen over die inkomsten beschikken.
VERBOD RADIO-ONTVANGSTTOE-
STELLEN EN AFZONDERLIJKE DEE-
LEN ERVAN NOG TE VERVAARDIGEN
Bij verordening van den Militairen Be
velhebber voor België en Noord-Frankrijk
wordt in zijn ambtsgebied voortaan, het
vervaardigen van radio-ontvangsttoestel-
len en afzonderlijke dèelen ervan verbo
den.
Dergelijke voortbrengselen waarvan de
vervaardiging reeds aangevangen werd en
waarvoor alle noodige grondstoffen voor
handen liggen mogen nog afgewerkt wor
den tot den 30 Augustus 1942.
CDE3Saü3BBEiBHSB3BSBBBBBBEBaS3
De Kommissaris-Generaal voor ’s Lands
Wederopbouw vestigt er nogmaals de
aandacht van de geleiste.den op, dat de
termijn gesteld voor het indienen der
aanvragen tot vaststelling en schatting
verlengd werd tot 31 December 1942 voor
al de schadegevallen die zich voordeden
vóór 1 Januari 1942. Voor de schadege
vallen die dagteekenen van 1 Januari
1942 af beschikken de geteisterden over
een termijn van 1 jaar om de noodige
formaliteiten te vervullen. Het besluit dat
de verlenging van den termijn inhoudt
kon wegens zekere moe.lijkheden nog niet
verschijnen. De belanghebbenden kunnen
evenwel onderhavig bericht als een offi
cieels bevestiging van den te treffen
maatregel beschouwen. Het is dan ook
nutteloos het Kommissariaat-Generaal en
de verschillende Provinciaal-Kommissa-
riaten te schriiven om hieromtrent be
vestiging te bekomen.
op postcheckrekening N» 155.70 van
V. Sansen-Vanneste, Uitgever, Po-
peringe, en vanaf Zaterdag aan
staande wordt ons blad U per post
besteld tot einde 1942.
De abonnementsprijs van nu tot einde 1942
voor FRANKRIJK is:
De hoogere administratieve rechtsmacht
heeft opdracht gegeven dat per gemeente
twee bundels zuilen gemaakt worden van
de aardappelvoortbrengers die in 1941 in
gebreke bleven en prdces-verbaal oplie
pen. In het eene bundel zullen de land
bouwers voorkomen die GOO kgr. en meer,
in het andere deze die minder dan 600
kgr. te weinig hebben geleverd. Deze bun
dels moeten binnen den kortst mogelijken
tijd aan de bevoegde rechtbank worden
overgemaakt, met de noodige strafvoor-
stellen, op de basis van 15 fr. per niet ge
leverde kgr. en 30 fr. per niet gerecht
vaardigde kgr. plantaardappelen. De lijs
ten dier landbouwers moeten ten andere
aan fle Nationale Landbouw- en Voe-
dingskorporatie worden overgemaakt, die
korporatieve boeten zal opleggen.
N
-«os-
De maximaprijzen worden als volgt
vastgesteld
Voor aardappelen door den verbouwer
r.fgeleverd tusschen den 27 Juli en den
9 Augustus 1942 inbegrepen: 135 fr.
Verkoopprijs van den groothandelaar
voor waar geleverd vrachtvrij magazijn
kleinhandelaar: 160 fr. 50 c.
Verkoopprijs van den kleinhandelaar
aan den verbruiker: 180 fr.
Voor aardappelen door den verbouwer
afgeleverd tusschen den 10 en 16 Augus
tus 1942: 105 fr.
Verkoopprijs van den groothandelaar,
voor waar geleverd vrachtvrij magazijn
kleinhandelaar: 130 fr. 50 o.
Verkoopprijs van den kleinhandelaar
aan den verbruiker: 150 fr.
--«o»-
In den Zuidelijken sector, in het Don-
gebied, rukken de Duitsche en verbondene
troepen steeds verder op. In het meest
Zuidelijk gedeelte hebben de Duitsche
troepen Rostow veroverd, na de Vestingen
welke rond de stad gelegen waren te heb
ben doorbroken. De Don hebben zij cr
overgestoken en bereikten er o.m. de stad
Bataisk. welke zij eveneens bezet hebben.
Nowotsjerkask, gelegen ten Noord-Oosten
van Rostow, wisten zij eveneens te ver
overen. Over een breed front werd de
beneden-Don bereikt en de delta van den
stroom bezet. De Duitsche troepen be
reikten er verder den Manytsj-"en den
--«O»-
GERUCHTEN NOPENS
VREDESPEILINGEN
OF VREDESMOGELIJKHEDEN
Te Berlijn laat men zich hierover
niet uit.
Berlijn, 23 Juli (Belgapress). In de
Wilhelmstrasse weigert men op om het
even welke wijze, ten opzichte van de ge
ruchten over vredespeilingen of vredes-
mogelijkheden, die in het buitenland van
Angelsagsische zijde worden verspreid,
stelling te nemen. Men herinnert in dit
verband aan den ouden stelregel: Voor
den vrede staat de zegepraal.
In een radiorede handelde de H. Cordell
Huil, Staatssekretaris der U.S.A., over den
oorlog en de" oorlogsdoeleinden van de V.S.
van Amerika. Deze oorlogsdoeleinden be
paalde de H. Huil o.m. als volgt:
Ei- moet.een internationale inrichting
in het leven worden geroepen, die zoo noo
dig met geweld in de toekomst den vrede
bewaart onder de naties. Ds Ver. Staten
zouden op internationaal gebied een
machinismeoprichten, dat den vrede
handhaaft en dat de nationale bewape
ning van elke natie gebiedt. Een andere
inrichting welke de Ver. Staten zouden
mosten cprichtsn en beschermen, is een
intsrnationaal gerechtshof. Eveneens zou
den de machten van het driemogendhe-
denpakt. moeten onder toezicht worden
gesteld tot zij een bewijs van hun be
reidwilligheid en van hun vermogen zou
den hebben gegevenom met andere na
ties in vrede te leven. De lange duur van
IBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBSeBaSBBBaflBBBBBBBISBBBBBBBBDBKSB
Gezien de uitzonderlijke weersomstan
digheden en de aanhoudende regens van
de laatste dagen, heeft de Secretaris-
Generaal van het Ministerie van Land
bouw en Voedselvoorziening het noodig
geacht tot nadere beschikking inzake le
vering van erwten de volgende beslissing
te treffen:
De producenten wier leveringsprogram
ma een hoeveelheid droge peulvruchten
vermeldt en wier oogst ernstig bedreigd
wordt mogen deze hoeveelheden vervan
gen door een levering van versche erwten
in verhouding van 350 kgr. versche erw
ten tegen 100 kgr. droge peulvruchten, en
zulks in de mate dat ze door de hiema-
vermelde leveringsplaatsen kunnen afge
nomen worden.
Om van dezen uitzonderingsmaatregel
te kunnen genieten, dienen volgende
voorwaarden nageleefd te worden:
1. De voortbrenger verwittigt 48 uren
op voorhand, de betrokken leveringsplaats
van de hoeveelheid die hij voorziet te
kunnen leveren.
2. Ds leveringsplaats meldt, binnen de
24 uren, aan den producent de hoeveel
heid welke zij kan afnemen en hare be
stemming.
Deze maatregel is enkel toepasselijk
o. m. voor al de leveringsplaatsen van de
provincie West-Vlaanderen.
-«o»-
Sal-sector. Door deze opmarsch wordt de
Kaukasus rechtstreeks bedreigd.
Ds stad Oginskaja werd eveneens ver-
overd. x.
In het gebied van de groote kromming
van den Don rukten de Duitsche troepen
ook steeds verder op'fen brachten zware
verliezen toe aan de Sovjets, zoowel aan
manschappen als aan pantsers en ka
nonnen. Over een breed front werd hier
ook de stroom bereikt. Ten Noord-Wes-
ten van Kalatsch worden zware gevech
ten geleverd mét Sovjet-infanterie en
pantsertroepen, die liet hetivelgebied ten
Westen van den stroom trachten te hou
den. De wéerstand der Sovjets werd op
verscheidene plaatsen van dezen sector
gebroken.
Sovjet-aanvallen bij Woronesj werden
opnieuw teruggeslagen, met bloedige ver
hezen voor de Sovjets.
Volgens vertegenwoordigers van de bui-
tenlandsche pers, is Rostov/, een stad van
520.000 inwoners, nog slechts een puin
hoop en kan men er de huizen die nog
recht staan op de vingers tellen.
Zware luchtaanvallen werden o.m. uit
gevoerd op doeleinden aan de Wolga.
Sedert 10 Juli werden in den sector van
een legerkorps reeds 759 Sovjet-tanks ver
nietigd.
Duitsche jachtvliegtuigen haalden op
een dag. met het verlies van 3 eigen toe
stellen, 120 Scvjet-vliegtuigen naar bene
den.
Op het Wolchow-front en bij Leningrad
vielen de Sovjets opnieuw tevergeefs aan.
Sovjet - bommenwerpers ondernamen
nachtelijke storingsffanvallen tegen het
Oost-Pruisisch gebied.
In het gebied van El Alamein werden
nogmaals verscheidene Britsche aanvallen
afgeslagen. Hierbij lieten de Britten
meer dan 1.000 gevangenen in handen der
As-troepen en verloren sinds 22 Juli
146 tanks.
As-trcepen bezetten de Lybische oase
van Djaraboeb en de Egyptische oase van
Siwa.
Verder werdt wederzijdsche luchtactivi
teit gemeld.
Maltal werd nogmaals herhaaldelijk
gebombardeerd en kende aldus in den
loop dezer laatste daien den 2.800» aanval.
In de Middellanasche Zee werd een
Britsch schip van 10.000 ton gekelderd.
De Duee vertoefde aan het Noord-
Afrikaansche front Van 29 Juni tot 20
Juli en voerde er dagelijks besprekingen,
met het opperbevel der As-troepen.
-«o»--
Japansche troepen landden op de
Noordkust van Papoea (Nieuw-Gumea)
en vormen aldus een nieuwe bedreiging
tegen Port Moresby.
De Australische stad Townsville
werd aangevallen cTor Japansche vlieg
tuigen.
Berlijn, 27 Juli. In verband met het
thema van de oprichting van een tweede
front, verklaart men heden avond in Ber-
lijnsche militaire kringen dat een derge
lijke poging van Duitsche zijde wordt ver
wacht. Men vindt het te Berlijn tamelijk
onverschillig wanneer en waar ongeveer
dit tweede front zal worden opgericht.
Plaatselijke militaire kringen wijzen er
op, dat Duitschland zich in ieder opzicht
hierop heeft voorbereid en wel zoo goed
dat de geallieerden openlijk neg steeds
aarzelen de poging tot het oprichten van
een tweede front te wagen.
In Duitsche kringen wordt er verder ge
wezen op de degelijkheid van de verster
kingen welke overal opgericht werden
aan de kusten van den Atlantischen
Oceaan en van de Noordzee.
Duitsche vliegtuigen voerden aanvallen
uit op belangrijke militaire Britsche in
stallaties, o.m. de haven van Middles
brough, het industriecentrum van Bir
mingham en andere steden van de Mid
lands. De aanval op Middlesbrough werd
uitgevoerd in verschillende golven en een
groot aantal brand- en scherfbommen
werd uitgeworpen. Omtrent de luchtaan
val op Birmingham bevestigt Berlijn dat
deze uitgevoerd werd door 200 vliegtuigen,
die een groote hoeveelheid brandbommen
en springbommen van het allerzwaarste
kaliber pp hun doel neerstortten.
Door Britsche vliegtuigen werden sto-
ringsvluchten uitgevoerd over dag boven
het Duitsch gebied van Rijn en Main. Eij
nachte werden aanvallen uitgevoerd o.m.
op de steden Duisburg Homburg, Moers
en Hamburg. Verliezen werden geleden
onder de burgerbevolking dier steden.
Deze waren tamelijk zwaar te Hamburg.
In woonwijken werden talrijke gebouwen
verwoest of beschadigd. Bij den aanval op
Hamburg in den nacht van 26 op 27 Juli,
welke door 65 a 70 vliegtuigen zou uitge
voerd zijn geweest, werden er 37 toestellen
neergehaald door de Duitsche afweer.
Een tweede luchtaanval werd uitge
voerd op Hamburg in den. nacht van 28
op 29 Juni, tijdens dewelke nogmaals
uc x^xxxxg xxx cxx vx »xxUCx vxx^
achter, dan kan hij dit op zijn gemak „pP. scP?Pe APP
o, ^..4 gebracht, o.m. aan het Eppendorterzie-
uurtjes, cf één uurtje daags. Een ander
heeft een groote liefhebberij voor een of
ander vak, wel vooruit er mee! Een an
der pakt den tijd aan cm een nieuws taal
te leeren, cm aan muziek te doen, enz.
Vooruit er mee!
Niet gedwongen studie kan gedurende
het verlof een schoone ontspanning wor
den. Ook de lectuur! Doch, in ’s hemels
naam, let er cp wat uw kinderen lezen.
Gij moet zeker zijn dat hun boeken uit
betrouwbare handen komen. Onze volks
bibliotheken, waaraan een gewetensvolle
leiding staat, kunnen in deze zaak gulden
werk verrichten. Willen uwe kinderen le
zen, zend ze derhalve maar naar derge
lijke bibliotheken.
Omne trinum perfectum! Alle goeie
dingen bestaan uit drie, ook het verlof,
waarvan wij hier de drie natuurlijke
grondslagen hebben geschetst, met de
overtuiging dat ook het bovennatuurlijke
niet vergeten wordt! V. B.
Nu allenthenen de kinderen, groote en
kleine, over een welverdiend verlof gaan
beschikken, Is het van het grootste belang
eens de drie grondslagen van een deug
delijke vacantie te onderzoeken.
Ze zijn: gezonde ontspanning, deugde
lijke inspanning of arbeid, wat studie.
Ontspanning vooreerst. Een kind heeft
als eerste behoefte: beweging, licht en
lucht. Daarom wordt het als instinctief
gedreven naar het spel, dat aan al de
innerlijke en uiterlijke verzuchtingen van
het kind beantwoordt.
Hoe kleiner het kind, hoe meer spel
het vandoen heeft. Daarom werd het on
derwijs en de opvoeding der kleintjes, in
onze Kindertuinen en Bewaarscholen, als
een spel ingericht. Ze leeren er al spelen
en spelen er al leeren! Dit hebben wij te
danken aan den grooten Duitschen op
voedkundige Fröbel en aan de groote mo
derne Italiaansche kinderpsycholoog Ma
ria Montessori, wier stelsels in alle onze
kleinste klassen worden toegepast.
Het spel is een behoefte voor het kind.
Gun dus aan uw kind het vroolijke volle
spel, waarop zijn natuur zooveel recht
heeft, waarin zijn fantasie zoozeer vol
daan wordt, zijn durf gestaald, zijn on
dernemingsgeest gescherpt, zijn verstan
delijke en zinnelijke vermogens worden
gevormd.
Wij hebben veel te weinig rekening ge
houden met deze eeuwenoude behoefte
van onze kinderen. «Gaat spelen!» roe
pen we! En we denken dat hc. spel maar
dient om de kinderen bezig te houden,
en om van hun gezaag gerust te zijn. In
plaats van te helpen zorgen dat hun speel
goed degelijk en aangepast zij: dat onze
kinderen speelgoed hebben om buiten te
spelen, en ander om binnenshuis te spe
len, dat onze kinderen in alle weer en
andere omstandigheden kunnen spelen,
dat ze goede speelmaten hebben, enz...
De ouders van een talrijk kinderkroost
weten genoeg hoeveel plezier de kinderen
aan elkaar beleven, hoe lustig het er kan
aan toe gaan met een groote bende. Aan
het spel zijn er ook gevaren verbonden,
zoowel lichamelijke als zedelijke. Er is
een waakzaam oog noodig over de kin
deren. Sommige spelen zijn te brutaal,
werxen schadelijk voor hart en longen,
zijn te eenzijdig voor spier en zenuw, en
kunnen de kinderen hun gezondheid soms
zeer benadeelen. Ook de zedelijke waarde
treedt naar voor. Er zijn kameraden,
spelen, omstandigheden, die het ontvan
kelijk gemoed en het jonge bloed van het
kind zeer geweldig prikkelen, en tal van
treurige feiten zijn te noemen, waarin de
kinderen zich aan erge onzedelijkheid
overgeven, vooral de grootwordende kin
deren. We mogen geen lullebakkers zijn,
met in alles gevaar en zonde te zien. Dan
brengen we de kinders alleszins op een
gevaarlijken en ongezonden weg. Doch
wie in niets gevaar of zonde ziet, zal lee-
lijl: bedrogen uitkomen.
We spraken daareven over onze groot-
werdende kinderen, en denken dat vooral
voor hen ons tweede vacantieountje be
stemd is: lichte arbeid en lichamelijke
ins canning.
Ik heb soms studenten gezien die ge
durende de twee maand groot venof,
steeds rondliepen al geeuwen, met het
meest verveelde gezicht ter wereld, niet
weten wat doen... en ’k heb er steeds een
beetje medelijden mede gehad.
Arbeid! We hebbén gehoo-d en ook ge
zien op vele foto’s uit Duitschland hoe
het studentenvolk gedurende het groot
verlof naar den buiten trekt, nu in oor
logstijd, doch reeds vroeger ook in vredesT I
tijd. Gebronsde huid, stralende oegen',
sterke spieren, vreugde en kracht, dub
bele levenslust en een kersversche en
he-elemaai vernieuwde en verfrischte geest
waren er de vruchten van. Het is maar
jammer dat de arbeidsdienst niet ver
plichtend wordt gemaakt voor de studee-
rc"do jeugd.
De arbeid is voor iemand die met den
kop werkt, de schoonste en gezondste ont
spanning. Arbeid en studie, tot één geheel
gevormd, zijn een ideaal beeld van jeugd-
USBESBESMSHQnEHMBSBBBSBB!»
Gereed om op het eerste signaal tot den strijd over te gaan, liggen deze ondfife
aeeërs nevens het moederschip klaar de Noordelijke Ijszee in te vareau
vorming in de naaste toekomst. We zullen
daar later nog op terugkomen.
In alle geval, het schoolgaande kind
moet gedurende zijn verlof, waar het pas
geeft, de hand uitsteken waar hst kan:
zanten, helpen aardappelen rooien, gras
halen voor de konijnen, helpen kneuteren-
en knutselen aan een geitenhokje of ko
nijnenparkje, helpen timmeren aan een
kinderwagentje, helpen wieden en plak
ken, schilderen en kuischen. Ziedaar zoo
veel vormen van nuttige vacantiebezig-
heden. Er zijn er bij de vleet, want elk
huis, elk gezin en elke week brengen er
van zelf nieuwe bij voor die ouders, die
echt en waar naar het schoone oud-
Vlaamsche woord, vooruitziende zijn.
De jeugd moet den arbeid aanzien als
een vreugd, als een geluk, niet meer als
een last, lijk het in veler oogen was.
Daarom is de vacantiearbeld zoo deugd
zaam als deugdelijk, zoo goed en vroom.
Daarom zeggen wij zoo kort en schoon:
Arbeid adelt.
Geen luilakken noch vervelers, geen
leegloopers noch lediggangers onder onze
studenten. Willen ze mannen van sta
vast en mannen van pak aan worden
in hun leven, dan moeten ze aan arbeid
dosn.
Zonder overdrijvin". Want wat het al
te brutale, ongeleide en overdreven sport
is in het spel, is de dwangarbeid inzake
werk gedurende het verlof. De ouders
mogen immers nu niet gaan denken dat
het hun plicht is hun jongens van den
morgen tot den avond af te beulen, met
onophoudelijk werk. Nee, er moet vrije
tijd overblijven, tijd voor vrij spel en
vrije ontspanning. "Want zooniet, zouden
onze kinderen wars worden van den
arbeid.
Het gezond verstand is nog altijd de
beste maatstaf van een goede opvoeding.
Eindelijk, ten derde, mag niet vergeten
worden dat onze kinderen en studenten
no? veel te leeren hebben.
Vacantie is immers geen tijd waarin
niet mag geleerd worden! Wel integen
deel! Is de leerling in een of ander vak
eens aanpakken, al was *t maar "een paar
-«-O1S-
GROOT-CHARLER.OI OPGERICHT
In hot Staatsblad van 27-28 Juli ver
schijnt een besluit houdende oprichting
van Groot-Charleroi. Deze agglomeratie
wordt samengesteld uit de versmelting
van 31 gemeenten. De uitgestrektheid
ervan zal onseveer 23.090 Ha. bedragen
en haar bevolking zal 340.000 inwoners
tellen.
Het besluit treedt op 1 September 1942
in werkincr.
Uit verklaringen van den H. Borginon,
kommissaris voor de groote agglomera
ties, blijkt dat Groot-Lnik en Grcot-Ver-
viers binnen korten tijd zullen opgericht
worden.
Aangezien het kommissariaat zijn
werkzaamheden waarschijnlijk tegen Sep
tember zal beëindigd hebben, voorziet
men eveneens binnen korten tijd de op
richting van Groot Brugge en Groot-
Brussel.
Alsdan zullen er ”an de 8.300.900 in
woners van België 2.590.000 over 5 groote
gemeenten verdeeld zijn.
-«I -
HET COMMISSARIAAT-GENERAAL
VOOR ’S LANDS WEDEROPBOUW
Reeds vroeger werd gemeld dat hst
Commiseeriaat-Generaal voor ’s Lands
Wederopbouw aan het departement van
onenbare Werken zou wordsn toegevoegd.
Thans vernemen wil dat deze hervorming
deze week verwezenlijkt werd.
-«n»-
509 KINDEREN UIT GENT VER
TROKKEN NAARDUITSCHLAND
Dinsdag jl zijn 590 kinderen uit Gent
vc-.-trc'-’.-on cm een verlof van 5 weken
coor te gaan brengen in de streek van
Wnrtenberg. O» zelfden dag vertrokken
s lsriie. met zelfde bestemming.
Medewerkers zijn verantwoordelijk
voor hun artikels.
SINT LEENAART.
Wijding te Zuidschote op Zondag 2 Oogst.
Archief De Popcringenaar
In ons vorig nummer, onder Laatste
Berichtendeelden wij mede dat Brit
sche vliegtuigen visscherssloepen onder
schrootvuur hebben genomen op 3 mijlen
van de kust, en dat hierbij een lid der
bemanning van de Nieuwpoortsche vis-
scherssloep De Makreel N. 105, de ge
naamde Hendrik Swertvaegher uit De
Panne, getroffen en gedood werd.
In verband hiermede deelt Het Alge
meen Nieuws mede:
Aan de Brusselsche Soir wordt uit
Parijs gemeld dat de Britsche admirali
teit aan alle visschers in de bezette Euro-
peesche landen een boodschar» heeft ge
richt, -waarin wordt verklaard dat het vis-
schen in het Kanaal, in de Noordzee, enz.,
gevaarlijk is. Van af 24 Juli zal iedere vis-
scherssloep aan aanvallen van de Brit
sche vliegers blootstaan.
Zoo meent Engeland zijn honger-
blokkade te verscherpen
-«os--
Amerikaansche negertroepen land
den in Ierland.
Ter hoogte van Le Havre werd een
F-ransche visschersvloot door Britsche
vliegtuigen aangevallen. Een boot werd
zwaard beschadigd en 2 visschers ernstig
gewond.
Sir Stafford Cripps verklaarde, in
verband met de houding der Indiërs, dat
Engeland niet zou kunnen dulden dat het
optreden van Ghandi de inspanningen
van de geallieerden in net Verre Oosten
zou kunnen ontzenuwen.
Naar verluidt hebben Amerikaansche
troepen alle in Irak gelegerde Britsche
troepen vervangen, daar deze naar Egyp
te gezonden werden.
Noord-Amerika heeft beslag gelegd
op 29 Duitsche en Italiaansche schepen.
Ben Italia ansch vliegtuig vloog van
Rome naar Tokio en terut'.
ABONNEMENTSPRIJS ’42:
1 Jaar in Belgie 36 fr,
3 Maanden 9 fr.
6 Maanden 18 fr.
1 Jaar in Frankriik 65 fr.
Zuidschote is de eenige kerk in ’t bis
dom Brugge die aan Sint Lenaart is toe
gewijd. Niet dat deze heilige, die onder
onze traditioneele volksheiligen rekent,
elders in West-Vlaanderen onbekend is.
Zijn eeredi-enst bestaat nog te Bellegem-
bij-Kortrijk, in Sint-Jacobs te Brugge, en
vooral te Dudzele, waar de groote Omme
gang, op den eersten Zondag van Oogst,
honderden pelgrims samenbrengt. Maar
Zuidschote heeft dit op de overige West-
Vlaamsche Sint-Lenaartsdevoties voor,
dat de heilige er kerkpatroon is. Mis
schien wel sedert de stichting van het
kerkje, waarvan de vroegste vermelding,
als hulpkapel van Boezinge. tot ’t jaar
1112 teruggaat. Want de eeredienst tot St
Lenaart in onze Vlaamsche streken da
teert juist uit deze dagen. Van de twaalf
de eeuw is het kostbaar handschrift Le
ven en Mirakelen van Sint Lenaartdat
in de abdij Voormezele-bij-Ieper thuis
hoerde, en thans in de Koninklijke Bi
bliotheek te Brussil bewaard wordt (Nr
8675-3689).
Uit de vroegste geschiedenis van Zuid
schote is maar weinig bekend. Toen MgT
de Ratabon, bisschop van leper, hier in
1695 de kerk kwam bezoeken, bestond deze
uit twee beuken: een hoofdbeuk en een
zijbeuk op den zuidkant. Toch vermeldt
de bisschop dat er drie altaren waren:
het hoogaltaar, dat aan Sint Lenaart was
toegewijd, en twee zijaltaren, die onder
de aanroeping schuilden van O. L. Vrouw
en van Sint Niklaas. Het feit dat Sint
Lenaart het hoogaltaar had gekregen is
van beteekenis en laat ons vermoeden dat
de heilige, sedert de stichting der kerk,
als patroon was vereerd. Moest zijn eere
dienst eerst later zijn ingebracht, dan
ware de devotie, volgens algemeens wet
ten, aan een zijaltaar- gelocaliseerd. Mgr
de Ratabon teekent nog aan dat Sint Le
naart te Zuidschote niet alleen kerk
patroon was, maar nog de plaatselijke na
troon of, zooals dat in kerkelijke taal
heet: patronus loei». Het feest van den
heilige (6 November) werd goed gevierd,
en de bisschop verleende een aflaat voor
dién dag.
In 1716 werd de noordelijke zijbeuk bij
gevoegd, waardoor de kerk een meer regel
matig uitzicht kreeg. Die verbouwing zal
de gelegenheid geweest zijn voor een ver
andering in het schikken der altaren. Het
verslag op een dekanaal bezoek in 1768
zegt ons, dat heft altaar van Sint Lenaart
toen in den zuidbeuk stond, zooals het
tot op onze dagen gebleven is. Uit het
archief van ’t oud bisdom leper leeren
we dat Zuidschote, op 14 Oktober 1711,
een relikwie van zijn patroon kreeg en
dat de aflaat voor den 6 November ver
leend, tot de heele octaaf werd uitgebreid;
wat wijst op een toenemen der devotie,
alhoewel nergens spraak is van een volks-
toeloop, pelgrims of beevaart.
De kerk van Zuidschote werd hersteld
in 1994. In dien tijd verstond men door
gaans ’t herstellen in dezen zin: alles tot
eenzelfde trant of stijl terug brengen; en
met deze verkeerde methode gingen veel
kunstwerken en historische gedachtenis
sen verloren. Is er iets interessanter dan,
in het gebouw zelf en in de meubileering
te kunen nagaan wat de opeenvolgende
geslachten hebben bij gebracht voor den
luister van Gods huis! Zijn de gaaf ge
bleven kerken, met hun latere barokke-
versiering, doorgaans niet veel stemmiger
en kunstiger dan deze andere, waar een
doortastende herstelling alles heeft gelijk
gemaakt, koud en zielloos! Te Zuidschote
ging ook veel verloren. Of er vóór den
oorlog 1914-18 nog oude gedachtenissen
van de Sint Lenaartsdevotie bestonden, is
ons niet bekend; maar de oorlog zelf
maakte alles met den grond gelijk, en
iets meer dan het vaatwerk werd niet
gered. De kerk, in 1922-23 door architect
Jules Coomans herbouwd, is een goed ge
lukte herstelling, maar van de heele meu
bileering, die wat haastig en zonder over
leg in 1925 werd ontworpen en uitgevoerd,
kan men niet veel goeds zeggen. Het Sint
Lenaartsbeeld b. v. was een dezer banale
serie-producten, waarin noch kunst noch
gedacht steekt, en die een kerk eerder
ontsieren dan versieren. Ook zal er wel
niemand om getreurd hebben, toen in
Mei 1940, een oorlogsongeluk dit beeld tot
gruis sloeg. Treuren zeg ik; zouden we
er niet veeleer blij om zijn; want zoo
-J een gelegenheid geboden om iets
tot stand te bren-en. Dat betere
E. H. Pastoor Gruwier, die het gedacht
een dergelijke bewaking, zou van de snel
heid afhangen zoo beweerde Hull, met de
welke de bevolking van Duitschland, Ja
pan, Italië en hun aanhangers aan de Ver.
Staten het doorslaande bewijs zouden ge
geven hebben dat zij de monsterachtige
philosophic van een hoegerstaand ras
en de verovering door geweld zouden ver
werpen en opgeven, en zich oprecht vlij
tig zouden toonen in de grondprincipes
van den vredigen vooruitgangHuil
noemde het nationalisme een der grootste
hindernissen voor den menschelijken
vooruitgang. Overdreven beperkingen van
den handel zouden moeten uit den weg
worden geruimd; en «gebruiken» die an
dere naties schade zouden berokkenen en
den handel van zijn natuurlijken ekono-
niischen loop afwenden, zouden moeten
worden vermeden
De H. Eden, de Britsche Minister van
Euitenlandsche Zaken, lichtte eveneens de
oorlogsdoeleinden van Engeland toe en-
heette den toestand als ernstig,
In Noord-Frankrijk vonden troepen
oefeningen plaats, die verscheidene da
gen duurden en waaraan de drie deelen
oer Weermacht deelnamen.
Aan het slot van de oefeningen stond
een inspektie door den bevelvoerenden
generaal, die zijn lof uitsprak over den
hcogen stand der opleiding en de flink
heid der troepen.
Verder werd uit Parijs gemeld dat
Duitsche troepen, namelijk een formatie
van het Waffen SS., op weg naar het
Westen, door Parijs marcheerden. Het
zijn keurtroepen die komen uit het Oos-
zijn patroon dat mag bekeken worden.
De inwijding van dit beeld op Zondag
2 Oogst moet het herleven inluiden van
een traditioneele locale devotie.
Een woordje nu over ’t leven van Sint
Lenaart, over zijn Vereeripg en zijn ico
nografie, d. i. de manier waarop hij wordt
voorgesteld.
Leonardus, of zooals onze Vlamingen
zeggen: Sint Lenaart, is een heilige der
zesde eeuw: hij stierf den 6 November 599.
Zijn vroegste levensbeschrijving is van de
elfde eeuw: ze heeft, benevens historische
gegevens, nog veel legendarische bizonder-
heden opgenomen, zoodat ze niet in alles
betrouwbaar is. Dit schijnt toch vast te
staan: dat Sint Lenaart uit een voornaam
geslacht stamde en zijn jeugd aan het
hof doorbracht. Later werd hij klooster
ling. Door zijn verlangen naar de een
zaamheid gedreven, vestigde hij zich al»
eremijt in een bosch, in de streek van
Limoges. De landelijke bevolking van het
omliggende was nog heidensch: Lenaart
bracht de boodschap van het geloof en
won de harten door zijn hulpverleening
en mirakelen. Volgelingen kwamen zich
bij hem aansluiten, en zoo ontstond een
klooster, waarvan Sint Lenaart de eerste
abt werd. Er wordt verteld dat de koning
hem een groot deel van zijn domeinbosch
schonk, waarin de abdij gesticht was.
Hiervandaan de benaming Nobiliac of, in
verkorte vorm, Noblac, dat al zooveel zou
zeggen als koninklijke abdij of klooster
onder koninklijke schutse.
Tot in de jaren duizend bleef de ver-
eering van Sint Lenaart beperkt tot de
abdij Noblac; dan neemt ze een plotse
linge en geweldige verbreiding, zoodat
onze heilige onder de meest gevierde volks
heiligen rekent. De devotie baant zich
een weg over heel Frankrijk, en wel meest
in Normandië, vanwaar ze naar ons Noor
den oversloeg. Bekend is ze nog in Italië,
Spanje, Engeland, Polen, en vooral in de
Duitsche gewesten.
Men aanroept Sint Lenaart tegen alle
slag van kwalen; zijn specialiteiten schij
nen onbegrensd.
Zijn eerste en meest beroemde speciali
teit is: de verlossing der gevangenen. De
legende vertelt dat hij van den koning
het voorrecht verkreeg de gevangenen
vrij te maken; de «Mirakelen van Sint
Lenaartbevattsn allerlei wonderbare
verhalen van verlossingen uit kerkers en.
ballingschap. Talrijk zijn de heiligdom
men waar de kettingen van deze vrij-
gemaakten als ex-voto werden geofferd
en uitgehangen. Hiervandaan het gebruik
Sint Lenaart af te beelden met kettingen
en boeien. In de middeleeuwen was het
nog de gewoonte de gevaarlijke cf ra
zende krankzinigen met bceien onscha
delijk te maken, en hiermede is Sint Le
naart patroon geworden tegen de geestes-
krankheid en razernij. Rheumatiek cn.
soortgelijke gewrichtskwalen zijn al»
boeien, waardoor onze bewegingen werden
verlamd: zij die dcor deze ziekten worden
geplaagd, gingen dan ook hun genezing
zoekèn bij den beroemden ketting-
heilige
Een andere specialiteit van Sint Le
naart is de bescherming van moeders en.
kinderen. De legende vertelt dat de ko
ningin in barensnood, dcor het gebed van
onzen heilige, op plotselinge wijze werd
verlost.
Eindelijk is Sint Lenaart de groote be
schermer van landbouwers en dieren.
Volgens zijn levensbeschrijving was hij
de groote vriend en apostel van de lande
lijke bevolking rond zijn abdij en zou
hij, naar het voorbeeld van Ons Heer, de
harten van deze menschen tot het geloof
hebben bereid door zijn weldaden en mi
rakelen. In de Duitsche gewesten, waar
de godsvrucht tot Sint Lenaart werd ver
spreid door de Cisterciensermcnniken, die
zelf bedrijvige landbouwers en veefokkers
waren, is Sint Lenaart, zooals Sint Elooi
bij ons, de gevierde patroon der boeren:
te zijner eer wordt de bekende Leonardi-
fahrtgehouden, stoeten waarin honder-
«den paarden ter zegening naar de kerk
worden geleid. Ook vindt men er vele
kerken waarvan de deuren beslagen zijn
met paardijzers, ex-votos aan Sint Le
naart, of waarvan de buitenmuren behan
gen zijn met zware ijzeren kettingen.
Het iconografisch kenteeken van Sint
Lenaart zijn de kettingen cf boeien. In
de Duitsche gewesten is zijn b-eld soms
vergezeld van paarden of hoornbeesten.
Een andere vraag is de costumeoring. Men
vindt drie verschillende wijzen van voor
stelling: 1) als abt, in monniksgev/aad ca
met den kromstaf, zooals het nieuw beeld
te Zuidschote; 2) als diaken met de dal-
matiek, zooals te Brugge in de Sint Ja-
cobskerk, en ook te Dudzele: 3) als pre
laat, met de pontificalia, den mijter cn
koormantel of kazuifel.
Zoo te Zoutleeuw, de grootste Sint Le-
naartsbedevaart van ’t land, staat hij met
kazuifel en staf, en op de groote omgang
krijgt het wonderbeeld daarbij een kost
bare mantel en mijter.
Is er een van deze o’rie voorstellingen
boven de andere te verkiezen? Er wordt
soms beweerd dat Sint Lenaart noch dia
ken noch priester geweest is, en dat het
bijgevolg verkeerd is hem als diaken of
priester af te beelden. Dat is te rap ge
sproken. Waar,is het dat men niet kan
bewijzen dat onze heilige diaken of pries
ter is geweest; maar het tegenovergestelde
dat hij deze wijdingen niet ontving
is evenmin te bewijzen, al is het meer
waarschijnlijk. Overigens deze voorstel
ling als diaken of als nrelaat is te ver
staan als een iconografische traditie, met
een zeer speciale beteekenis. Sint Lenaart
heeft gepredikt en, naar uitwijzen van de
gebeden der diakenwijding, is de prediking
de eigen taak van den diaken. De Mid
deleeuwsche kunstenaar, die Sint Lenaart
als diaken uitbeeldde, heeft eenvoudig
willen zeggen dat hij predikant en ge
loofsverkondiger is geweest. Juist zooals
men altijd gedaan heeft met andere ge
loofsverkondigers der vroegste tijden
Sint Quinten bij voorbeeld die als dia
ken worden voorgesteld, zonder dat men
kan bewijzen
den gewijd.
L 1
8
a
