DE OORLOGSTOESTAND Toen Sinte Pieter ter Kermis ging De Petroleum von den Kaukasus Edward Vermeulen i s ..1 «2 STAU i Kontrakten voor Zomerkoolzaad WEEKBLAD.-0,75 Fr. 1g 11 I s WwBi I IAI Sk NIEUWE TREINEN iJarpinslii STADPLAN VAN STALINGRAD 4^ CZBKSSaSIIG3BraBISICBK£;S3EaaS32SSrSI33asnBSSES8:!3Z2IEE3!33EeSSBSBSBSg3rEKXSEI3 'J ZATERDAG 19 SEPT. 1942. is OOSTUITGAVE is WESTUITGAVE TRAM OOSTENDE-KNOKKE ONTSPOORD TE BREEDENE VELDSCHUIMER NEERGESTOKEN te BETEKOM IN HET WESTEN NAT. LANDBOUW- EN VOEDINGSCORPORATIE LIJN 66 STALINGRAD ONDER HET DUITSCHE LUCHTWAPEN E KORTRIJK-BRUGGE uaaEsnmaannaBaMBaHESBiBiOEBnBBaaBaaMBBBssianaBSBai De Week in ons Land LIJN 75 KORTRIJK-MOESKROEN IN DUIKVLUCHT OVER DEN NEERGESCHOTEN TEGENSTANDER aaaaBsaBsaaBBaaaBBBBBBBBBBBW TWEE TRAMS OP ELKAAR GEBOTST TE HERSTAL OP HET DUITSCH-RUSSISCH FRONT h8b^ uail DuHSch.. en Verbvndeae hoepen bij No»j spoorwegstations zouden reeds door sabo- wcrossisk nieuwe hoogten ingenomen ns, - IN NOORD-AFRÏKA EN MIDDELLANDSCHE ZEE IN HET VERRE OOSTEN 3® s KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. -1 M 1 Jaar in Frankrijk EEN BELANGRIJK Sf RÏ JDOBJEKT. tStjeiak p mens. en spijshuizen; 0 0. ia.’ Babro# Intel en in 15.20 15.32 15.43 15 fr. 2 fr.. 3 fr: 16.32 16.43 9.20 9.49 9.56 10.01 VMschan>^f'\ .^PMafyta kupunsmijejf^ ^Sofmjpr SvmKk%' Beveren-Roes. 11.08 Gits Lichtervelde Torhout Brugge 11.12 11.18 11.25 11.53 Uitgever; Sansen-Vanneste, Poperinge K Telefoon Nr 9. Postell. N' 155.70. TARIEF VOOR BERICHTEN: I Kleine berichten (3 regels) 8 fr. U Kleine berichten adr. t. burecle 12 fr. g (voor ieder regel meer: 2 fr.) 9 Romoberichten: minimum g Groote rouwberichten: per regel K Ber. in lokaal nieuws: per regel •1 Andere aankondigingen: prijs op vraag: g Aankondigingen worden aanvaard tot g den Donderdag middag. PRIJS VAN ND TOT NIEUWJAAR: 5 Voor België Fr. 9,80 1 S Voor Frankrijk Belg. Fr. 18,75 Tientallen gewonden. Woensdag 10 September jl. is te Sas- Ide tram Oostende- Knokke ontspoord en daarop omgekan teld, na aangereden te zijn geweest door een zwaren autovrachtwagen welke be laden was met ijzeren poutrellen. De tram stak proppensvcl met reizi gers. De omgekantelde wagens versperden den ganschen weg Oostende-Brugge. On- middsllijk werd hulp verleend. De ven sterruiten moesten worden ingeslagen om de kermende en schreiende reizigers te kunnen verlossen. Tientallen der reizigers werden gewond waaronder elf zeer zwaar. Onder de zwaar gewonden bevindt zich de tram-ontvanger Pylyser Louis, uit Oostende, die den linkervoet vermorzeld werd en andere verwondingen had opge- loopen. De meeste andere gewonden wa ren uit Breedene. getreden. Zie de 'desbetreffende plak brieven in de Stations. Nog zijn de belangrijkste bronr.n In Russische handen. Intusschen zijn we on wetend over het lot dat decs bronnen treft. Hoogstwaarschijnlijk zijn ze ver nietigd en onbruikbaar gemaakt. Tntus- schen zijn reeds in het gebied van Maikop Dültsche en Roemeensche technici aan het werk cm de uitbating weer mneelijk te maken. Hoeveel tijd daarbij noodig zal zijn weten we niet, doch algemeen wordt aanvaard dat na 6 maanden de netro- leum weer naar de oppervlakte vloeien zal. Voor de Duitsche oorlogsvoering m de Dnitsche corlogsproduefie is zulks van. kapitaal belang De bevoorrading zal wel dra in de nabijheid van het front van uit de prodüctiebronnen kunnen gebeu ren. terwijl sommige krachten in de. Heir mat vrijkomen voor andere doeleinden, 12-9-’<2. (Verboden nadruk.) ROSKAM. P.ji om nieuw Mengelwerk. Dit kaartje brengt ons een na der beeld, van de ligging van de stad Stalingrad waarvoor thans wel de vewvoedste slag van alle tijden wordt geleverd en waarin honderdduizenden mannen ge wikkeld zijn en tegenover elkaar staan. Bijna huis voor huis moet door de Dnitsche en Verbondene troenen veroverd werden. Het centrale station werd er reeds ingenomen. Zooals men hier kan opmerken ligt de stad langsheen de Welga en volgens de aange geven schaal op een lengte van 21 km. langs déze groote stroom. Het bezit van deze stad is van het allergrootste belang in den strijd welke cp het Oostfront geleverd wordt, omdat alle ben zine- en olietoevoer uit den Kaukasus aldoor de Welga naar het in hrt Noorden liggende overige gedeelte van het land vervoerd wordt. Stirajt (Unit D? bisonderste velden zijn dez’ van bet r".hte”eiland Apscheron aan de Kaspische Z.se bij Bakoe, daarop volgen deze van Grcsney. de poëtische velden ven Maikon- Nefte'mrsk, het gebied van Daghestan, het Koebangebied en het Krimusschier- eiland. Op het Bakoeschiereiland werd in 1958, 22 millioen ton petroleum voortgebracht. Do Russische olie vel4 Tl behoor-n de oudste van de wereld. Reeds in 1745 werd on tvssehenkomst van Ts?»r Bete- de Groote de eemte DetrolMirwaffinadeTil in het sted.ie Uchta in bedrijf gesteld. Thens is Rusland het tweede voortbren gende lend ven nrtrnlewi van <te wereld en komt .onmiddellijk na de Vereenigde Ftaten van Amerika. Van 4 millioen ton in 1395 steeg de nro-’nct’n van olie tot 12,2 millioen ton in 1901. Na, den wereld oorlog daalde de productie teng»vol7e van do ineenstorting en de revolutie on 3.6 mii”o?n ton in 1020. In 1930 werd reeds 18.8 mC’ioen. ton bereikt. In 19*2 werd een productie voorzien van 50 mll- lic°n ton. Rusland bezit d.e grootste petröïeumre- serves van <to wereld die geschat worden cp 8.060 m’lJicen ton. Met een productie van 50 miliioen te--. k»n aldus getekend worden met een uitbating van 200 jaar. UE EHZONDFBSTE BRONNEN. wat 73 vertegenwoordigde van de totale Russische productie. In 1941 was deze productie gestegen tot 27 millioen ton. Grosny leverde in 1938. 2,6 millioen ton, in 1941 ongeveer 4 millioen ton. Het ge bied van Maikop, dat reeds in Duitsche handen overgegaan is. leverde in 1938, 2.6 millioen ton, in 1941, 3,7 millioen ton. In Daghestan bereikte de productie in 1940, 600.000 ton. De voornaamste uitvoerhaven voor de Kaukasische petroleum is Batoem, aan de Zwarte Zee, die met Bakoe verbonden is door een pipe-Hne van 1674 km. lengte. In de jaren 1930 tot ’32 werd gemiddeld 5 a 6 millioen ton petroleum uitgevoerd. In de laatste jaren echter was deze uit voer sterk achteruitgegaan tengevolge van het steeds grooter verbruik in het bin nenland. Vooral het automobielverkeer had tijdens de laatste jaren een snelle ontwikkeling gekend. De product!» van personen en vrachtautos die in 1929 nog maar 1700 eenheden bedroeg was in 1938 gestegen tot 211.300 eenheden. VREEMD KAPITAAL. TREINEN TREIN 1407 Moeskroen 16.20 Lauwe Kortrijk S 39- JAAR. -- Nr 38. 29 Dooien en een 100-tal gewonden. Op de lijn Luik-Bitzingen, op grond gebied van Herstal, kwamen Vrijdag 11 September jl. twee uit tegenovergestelde richting komende trams in botsing. Beide trams reden aan een groote snelheid en waren volgepropt met reizigers, meestal werklieden die naar hun werk gingen. De botsing was dan ook geweldig. Het eene voertuig drong diep in het andere. Niet min dan 20 der reizigers werden bij de botsing gedood, wijl een 100-tal andere zwaar of licht gewond werden. De oor zaak van de ramp is te wijten aan het feit dat een der tramconducteurs niet heeft opgemerkt dat het signaal cp on veilig stond en maar doorgereden is. On der de dooden bevinden zich de twee ma chinisten. £SSSl3EE33SS8ESSES3S»BHffiïESna Te Betekom had de veldwachter- een landbouwer aangesteld om een aardap pelveld te bewaken waar reeds een hoe veelheid aardappelen waren medegenomen en een ander gedeelte verstopt was ge worden. Bij nachte bemerkte de bewa ker den dief en riep hem aan. Toen de landbouwer den dief wilde beetnemen trok deze laatste een dolkmes en ging den boer te lijf. De bewaker, in staat van zelfverdediging, weerde zich met een riek en ploft het in het lichaam van den aan valler, die zwaar gewond werd en kort nadien den geest gaf. Toen het offensief einde Juni j.l. ont brandde in de richting van den Don. werd het antwoord gebracht op de steeds her haalde vraag: Waar zal het Duitsche leger losstormen, in het Noorden, in den Middensektor of in het Zuiden? Toen VoronesJ gevallen was meende men het naaste doel, de Welga, meer bepaald aan de elleboog bij Stalingrad, te moeten situeeren. Dat is inderdaad ook zoo gebleken, maar dan toch weer anders dan aleemeen verwacht werd. Terwijl de strijd nog wekenlang aan sleepte in de groote bocht van den Don om zijn hoogtepunt te bereiken in den omsingelingsslag van Kalatsj, trok een groot deel van de Weermacht In Zuide lijke richting, om den Don over te trek-, kén en na de inname van Rostov, snel in het gebied van den Kaukasus door te dringen. Toen bleek dat het hoofdobjekt van den strijd niet de Welga, maar wel het petroleumgebied van den Kaukasus was. Daarmee werd Rusland niet alleen getroffen in zijn leger door de afschei ding van het Zuiden, maar vooral in zijn belangrijkste grondstof, de petroleum, het blóed van zijn vliegtuigen, tanks en auto mobielen. Intusschen gaat ook de strijd om het tweede objëkt, Stalingrad, verder, omdat daarmee niet alleen een belangrijk stra tegisch nunt uitgeschakeld wordt, van waaruit het verkeer op de grootste stroom van Rusland stilgelegd wordt, maar met een de groote wanensmidse, de tankfa- briek-n van het Sovjetleger, ia Duitsche handen vallen. DE ONTWIKK^-TNG. Maar hoe prachtig van dien sterken kerel, het lijden te verkroppen, te bidden en te werken, er niks van te zeggen aan zijn mcederke. die hij zoo doodgaarne zag. en te wachten tot de stonde van eerherstel zou komen. Maar bovenal prachtig van te vergeven. In die storm- jaren heeft de gedegen man voorzeker het volk leeren kennen, als een mensch maar zijn medemenschen kan kennen. Hij drukte het lasterend gebazel onder den hiel, en schreef met de zekerheid van een man die zijn groote kracht kent, het geestdriftige boek Herwording Warden Oom werd man van klinkend bedied in de Vlaamsche wereld. Zie, het jonge Ons Volk Ontwaaktdrukt zijn Trimardsals feuilleton over en zijn volgend boek Cain’s Zonde verscheen in het Davidsfonds. Het laatste werk vóór den oorlog 14-18 van Warden Oom was De Dieperik Na den oorlog kwam het eene werk na het andere: De Zwarte PokkenGrepen uit. het Dierenle ven(I en II): «De Pauwenschreeuw: Ego... Ego!»: «Piot»; «Grepen uit het aardig Menschenleven»; «Pee Vlaminck»: Mietje Mandemakers Ci'De Elieckaards en daar laatst ook Stad- huisratten Warden Oom kan, we herhalen het, vertellen als niet een. Verstervend Ras en Tegen Sterren en Wind hebben het- ook bewezen. Ik heb eens bij hem aan tafel gezeten in dat schoone, ouderwetsche huis, te Hooglede. Zwijg toch, zei hij, we hebben toch zulke schoone typen onder ons volk. Ze hebben hun slechte kanten, maar ze heb ben toch ook nog zoovele schoone goe kanten En hoe fijn hij over menschen en din gen kon vertellen, hoe haarfijn hij het afkeek en meeleefde, hoe wijs en gezond in zeggen en doen zult ge wel ondervin den ais gij Mietje Mandemakers regel matig leest! In mijn kerkboek steekt nog altijd zijn doodsanctje. Zijn begrafenis te Hooglede, op dien zonnigen Julidag 1934, was echt vorstelijk. Hij was 73 jaar oud geworden. Hij blijft tot cp heden, onze tweede Conscience. L. J. EB»BBK3B9Ea5EK3EI3aSBI3BEaE3 Voor den eersten wereldoorlog was de petroleum van <te Kaukasus het voorwerp van een kapitalistische uitbating waaraan vcoral v’-eemdelinsen. Engelschen, Fran- schen, Zweden (Nobel) en ook Belgen deelachtig waren. Tenslotte was de Royal- Dutch in samenwerking met Ncbel en Rotschild erin gelukt om de helft van de productie te veroveren. Neg trachtte En geland na de Bolsievistische Revolutie de hand te honden cd de mijnen van Trnns- 'keukasi?. In 1919 echter werd het ver plicht Bakoe te verlaten. De Engelschc bezetting is echter slechts met terreur tot on dezen datum kunnen gehandhaafd worden. Deze terreur heeft onder ander 30.000 offers gevergd onder de Arm»en- sche bevolking en ieder jaar on 20 Sep tember worden de 28 kommlssarissen her dacht die door de Engelschen gefusilleerd werden. Sedert 1919 zijn de petroleumvelden overgegaan near de Russische Staat cm volgens het stelsel van de collectivisatie uitgebaat te worden. BESLUIT. seldorf, Bremen en Wilbelmshafen. In de drie plaatsen werden woChwijken getrof fen én leed de burgerbevolking verliezen. Van de vliegtuigen die Dusseldorf aan vielen werden er 31 neergeschoten, bij de aanval on Bremen 14 en bij deze op Wilhelmshafen 4. Te Bremen werden o. m. verscheidene kerken, ziekenhuizen en Naar de Duitsche en Italiaan- sche legerberichten kunnen wij vo’cend overzicht geven van den strijd welke geleverd wordt zoo in hft Westen, on het Oostfront als in Noord-AMka en in de Middellandsche Zee: Tn een eerste bijzondere melding van het Hoofdkwartier van den Führer werd Zondag gemeld dat in den St-Laurent'- stroom. aan de Canadeesche kust, in den Atlontischen Oceaan en voor Afrika in totaal 18 schepen van samen 121.500 ton tot zinken werden gebracht, wijl een ander schip getorpedeerd werd. Een tweede extra-bericht meldde op Maandag jl. dat Duitsche duikbooten, met voor het grootste deel jonge beman ningen, in den Atlantischen Oceaan een sterk beschermd konvooi, komend uit En geland. hadden aangevallen en er 19 schenen van, metende samen 122.000 ton, alsmede 2 destroye’-s en een korvet van het eskorte. tot zinken hadden gebracht, wiil zes andere schepen zwaar beschadigd werden. De Luitena nt-Kapitein Rolf Muetzel- burg. kommandant van een onclerzeeër, drager van bet eikenloof van het ridder kruis van het ijzeren kruis, heeft het le ven gelaten tijdens een tocht tegen den Vijand. Aan de Kanaalkast, ten Oosten van Cherbourg, werd in d°n morgen van den 13 Feptember jl. een Britsche boot onge merkt. waaruit enkele mannen aan land sprongen. Da boot werd onmiddellijk be stookt. Ze koos weer zee maar werd ge kelderd. Na een kort vuurgevecht werden de aan wal gezette verkenners gevangen genomen, nameliik drie Britsche officie ren en een Gaullistisch officier, wijl de l’jken van een majoor, van een sergeant en een soldaat geborgen werden. Naar een nader D. N. B.-bericht verloren de Brit ten nog meerdere manschappen wijl een houten boot, een gummiboot en drie auto matische wapens buitgemaakt werden. Aan de Britsche kust werd een Brit- sebe voorpestenboot door Duitsche vlieg tuigen aangevallen en zwaar bescha digd. Bij een aanval van Britsche mel- booten in het Kanaal, op efn Duitsch konvooi, werd een snelboot gekelderd en andere besch”digd. Bij een ander gevecht tusseben snelbooten werd een der Brit- sche booten gekelderd en een andere in brand geschoten. Aan de Engelsche Zuidkust plaatsten Duitsche vliegtuigen voltreffers in indus trie- en verkeersinstallaties. Ook werd de stad Boston bestookt. De Britsche luchtmacht voerde nog- maals aanvallen uit op plaatsen in Noord en West-Duitschland aan, o. m. cp Dus- 8SSS3ssaaiasBS2SKas3sseg^s3BaasB TREIN 1462 Brugge Torhout Lichtervelde Gits Beveren-Roes. 10.05 Roeselare 10.09 TREIN 1459 wordt gewijzigd als volgt: 10.41 10.23 10.39 10.45 10.54 10.53 In volle straat werd te Elsene een briefdrager door een wielrijder neerge kogeld. De dader kon ontvluchten. De briefdrager werd zeer erg gewond. dus slecht uit, meer geboorten, enz. Het In de Duitsche legerberichten ran decs week lezen we dat Stalingrad herhaalde malen door het lachtwapen bestcckt werd en dat op de langs de Wolga lig gende fabrieken tal van brand- cn anders bommen uitgewerpen werden. Hier boven «vu foto van de brand veroorzaakt in d« bij d$ Wolga liggend; usines. TREIN 14S3 Roeselare 11.03 voor 1941 ziet er sterfgevallen dan wordt tijd d?t krachtige maatregelen ge troffen woiuen om deze ontvolking van het land tegen te houden. DE BEDRIJVIGHEID VAN WINTERHULP Het verslag over de balans van Winter hulp, afgesloten op 30 Juni jl., verscheen in. het Staatsblad van 12 September jl. In deze balans wordt de uitslag medege deeld van een jaar activiteit van Win terhulp. Da ontvangsten van Winterhulp bereik ten 787.011.066 fr. 67. Aan verleende hulp werd 473.713.920 fr. 72 uitgekeerd. Ont vangsten als uitgaven beliepen dus hoo- ger dan bij de vorige balans. De beschikbare waarden bedragen fr. 227.722.744.66. De waarde van de in voor raad zijnde goederen bedraagt 148.028.733 fr. 39. De uitgaven werden als volgt besteed: 237.069.583,32 fr. voor soep en spijshuizen; 32.885.426,82 fr. voor melk; 70.993.859,93 fr. voor steenkool; 27.067.398,55 fr. voor kleedlng; 16.151.134.06 fr. voor brood; 89.546.518,04 fr. voor toelagen en diversen. Een nieuw financieel plan werd uitge werkt tot verhooging der inkomsten, wijl ook de uitgifte van een solidariteitsbon zal worden ingericht en een plan voor de Winterhulp-loteriJ uitgewerkt werd. BANKBILJETTENOMLOOP VAN MEER DAN 60 MILLIARD Onze bankbiljetten-omloop heeft thans de 60 milliard overschreden. Sedert Ja nuari jl. bedraagt de stijging van dezen, omloop 12.171 millioen frank. DE TOEKOMSTIGE GRENZEN VAN GROOT-BRUSSEL VASTGESTELD Het Commissariaat voor de groote ag glomeraties heeft het onderzoek inzake Groot-Brussel geëindigd. Buiten de 16 voorsteden die deeluitmaakten van de agglomeratie zullen ook nog de gemeen ten Evere, Ganshoren en Sint-Agatha- Berchem bij Groot-Brussel worden ge voegd. VERGROOTING VAN GRONDGEBIED VOOR NIELWPOOET VOORZIEN Naar het blijkt wordt de uitbreiding en eenmaking van andere steden of ag glomeraties van steden in het Vlaamsche land in het vooruitzicht gesteld, namelijk van Leuven, Oostende, Nieuwpoort én Hasselt. Wat bfetreft Nieuwpoort zouden gedeel- ten van het grondgebied van Oostduin- kerke, Lombardsijdei» Westende. Sint-Joris en Ramskapelle bij Nisuwpoort worden gevoegd. Later meer daarover. TERUGKEER VAN BELGISCHE KRIJGSGEVANGENEN De Belgische Roode-Kruistreln heeft nogmaals België verlaten om nog een 370 soldaten en officieren uit Duitschland tej repatrieeren. De terugkeer van den trein wordt binnen enkele dagen verwacht. NIEUW CONTINGENT VAN HET WAALSCH LEGIOEN VERTROKKEN Dinsdag jl. heeft een nieuw contingent het tiende van-het Waalsch Legioen! Brussel verlaten. Dö groep J»e§to«(j pit', eeu VOQ-tai map, dan nog met den eersten express... Is do kermisse soms uitgesteld? Zwijg d’r van, Lieven Heere, zwijg... ’t Zijn wreede dingen, ’k Ben er nog aar dig van als ik er op peize. Aardig... wat is er gebeurd? Gebeurd, gebeurd! Alles is gebeurd... alles dat niet en deugt. D'oudste dochter heur hofsteê, een nieuwe hofsteê die nog niet verzekerd was. is rats afgebrand, een van de zoons heeft het in ’t bonte ge smeten en is met de helft van d’ouderlijke nonke weg, een kind valt elk oogenblik in de stuipen, de slechte ziekte zit in den stal, en een neerd is doodgeslagen van een molenvlerke, en... allee, d’r komt geen einde aan, die menschen zijn om te ster ven van mizerle en verdriet. Ja, dat zijn wr:ede dingen, zei Ons Heere. en hebben ze altemets van mij niet geklapt. Van TT! Wel, Onze Lieve Heer, z’en hebben van U niet gezwegen... Op dat vertelselke zat ik te peinzen. Zendage laatst als onze oude Pastoor prak. En. hij zal ’t me wel vergeven want een goeie ziele is ’t! dat ik n® keer heb moeten glimlachen als hij prak. Dat was omdat ik aan dat vertelselke dacht, dat mijn moeder me vroeger nog verteld heeft, ’t Komt misschien nog uit ’t Manneke uit de Mane, van dien gesle pen Pastoor Vanhee. zaliger memorie. Zie. al zoo zei de Pastoor, onze Pastoor: Als ’t al wel gaat, als er weelde en over vloed en leute en welstand is, dan is er geen sprake van Ons Heere, van te bid den of te offeren... Allee, gij met uw tries tig gezichte, gif. pilaarbijter alhier, en. wiiwatervisch aldaar!... Maar laat het ne keer spannen, dat het tegenslagen regent, dan ziet ge ze afkomen, en ze trekken haast de belle van uw pastorie in stukken: Zeere, Men- heere Pastoor, een gezongen misse voor dit en voor dat, de zwaarste offerkeerse voor Ons Lieve Vrouwke... En lezen, en scheeve aangezichten zetten, en knielen en buigen. En dan moet Ons Heere maar zien, dat Hij seffens, per spoedbestelling of met den express, zijn zegen en redding zendt. Vroeger hadden wij TT niet te kennen, we waren rijke en wel. we verdienden geld bii hoopen, we lachten met degenen, die zeiden: ee meet barmhartig zijn, een goe herte hebben voor den armen mcnsch. dienstvaardig en hulpvaardig in dezen oorlogstijd... Wat kan er ons schelen, we zaten in den overvloed, en hadden nog halvelinge er ons deugd van dat een an der het zoo deerlijk stelde... Maar nu is de 'wind gekeerd, nu heb ben we u per force noodig, Ons Heere. Gij zijt er maar om ons te helpen! Toe, wacht niet tot t’avond, nog dezen voor noen»!... Zoo sprak onze Pastoor. En ’t schijnt, dat hii in de geleerdheid der dikke boe ken geen uitblinker was, geen haantje vooruit. Maar ik ken er weinig die ’t kun nen zeggen lijk hij! Hii wordt <eere oud... Hij moest ne keer hoesten, vertrok ziln stele eers, en zei: Wat peinsde gij, gii met uw gezond verstand, brave parochianen, dat Ons Heere zal doen? Voor wien, peinsde gii, zal Hij rapper gereed zijn, voor hen, die in welstand en vreugde, als ’t al wel ging. Ons Heere niet vergaten, voor die. menschen die wis ten dat wij er zijn voor Hem. Hik er in onzen catechismus staat: om God te die nen!... voor dezulken, of vcor hen, die peinzen dat Ons Hee^e er is voor hen, tegen dat ze hem noodig hebben?... Wat peinsde gij? zei onze pastoor. En hij keek ons allemaal aar. met zijn schoo- nen ouden vermoeiden blik. En ge kondt geen asemke hooren, ais hii daarna een tijdje wachtte om ons te laten peinzen. En daar zat ik ook, en ’k peinsde zoo: Heere dei- Heeren, ik zoowel als een an der, ik heb Ons Heere te vel? vergeten als ’t vel ging. Maar ’k zal het beteren, ’t kaz. nog zoo veel slechter gaan... We kunnen nog zoovele tegenkomen. Er staan ons misschien nog harde beproevingen te ■wachten. En hoe zullen wij dan daar staan? Waarom wachten goed met Ons Heere te staan?... Waarom in doen en laten niet meer gehandeld uit liefde tot Hem. uit liefde tot den naaste (en dat is precies hetzelfde, heeft Hij zelf gezeid) dan uit liefde tot mijn plezier, dan uit liefde tot mijn gemak, dan uit liefde tot miin geldbeurs... Daar ging de stem van den Pastoor weer op: God zegene uwe goede voorne mens. En hij was weg. Maar wij zitten hier met onze goede voornemens. Wat gaan, we doen? En gij? TOON. Z. E. II. KAN. BOONE BENOEMD TOT PASTOR-DEKEN VAN BRUSSEL Z. E. H. Kan. Boone, pastor op Sint- Niklaasparochie te Brussel, werd benoemd tot Pastor-Deken van Brussel, ter ver vanging van wijlen Mgr. Marinis. De nieuwe Pastor-Deken van Brussel is 51 jaar q.ud en werd te Turnhout ge boren. DE BURGERLIJKE STAND IN BELGIE In het Statistisch Bulletijn is weerom een weinig bemoedigende statistiek van den burgerlijken stand in ons land voor 1941 bekend gemaakt. Uit deze statistiek blijkt dat in 1941 In totaal 52.697 huwelijken gesloten werden, tegenover 35.685 in, 1940, 54.871 in 1939 en ongeveer 60.000 binst de jaren gaande van 1930 tot 1938. Er waren in totaal 2.623 echtscheidingen. Het aantal geboorten voor 1341 beliep 99.805 tegenover 111.520 in 1940, 128.753 in 1939 en 132.345 in 1938. Het laagste ge boortecijfer komt voor in de Provincies Luik. Namen en Luxemburg. Het aantal doodgeboren kinderen bedroeg 2.747. Er waren meer sterfgevallen dan vóór den oorlog, namelijk 121.134 in 1941. Slechts in drie Provincies werd een over schot van geboorten boven, de sterfgeval len aangestipt, namelijk in Limburg, West-Vlaanderen en Antwerpen. De toestand van den burgerlijken stand ^s=Sirsss:nXc3! Ö~~=ï~Ha~5'^7 ■rt raast hel snelste jachtvliegtuig der wereld, de Focke-Wnlf 190, die zooeyen een Spitfire aan de Kanaalkast in het zand dee<} bijteiu duikbooten bijstand hebben gevonden in Kortrijk Heule Ingelmunster Izegem Rumbeke Roeselare NIEUWE TREIN 1406 Kortrijk Lauwe Moeskroen Op de lijn 83 - Kortrijk-Ronse en de .lijn 85 - Audenaarde-Avelgem-Moeskroen- Kortrijk zijn belangrijke wijzigingen in- v Sarepti' Ik heb altijd veel van oude volksvertel sels gehouden. Ze zijn lijk de kruime van de eeuwenoude volkswijsheid. Ze gelijken op de spreekwoorden, die in een bondigen vorm, uitvoerige en groote waarheden ver kondigen. Aan zoo’n oud volksvertelsel heb ik ge dacht, toen ik verleden Zondag onzen ouden Pastoor hoorde prediken. Eerst zal ik u het vertelsel zeggen: Van Sinte Pieter, die al eeuwen lang een goe kennisse en een goe vriend van ons volk is. Sinte Pieter ontving een brtef in den hemel, een brief van zijn familie, dat 't tewegé kermisse was, en dat hij ge vraagd en uitgenoodigd was naar de ker misse. Sinte Pieter wist wat. een goê taar ten die boerinne koste bakken, wat een gouden gebraad van kiekens met sic. kalf- vleesch met bloemkoolen, worsties met appelmoes er op tafel kwam. Want ja, de invitatie kwam uit ’t land van Breu ghel en Pallieter! En die malsche volle koekeboterhammen. Ge zoudt er mee een heiligen pater bekooren. ’k Late varen dat Sinte Pieter niet onder den Indruk kwam. Zóó. met de goedwillige permissie van Ons Heere. liet Sinte Pieter zijn hemel- pónrte in den brand, en trók er op uit. En kwam terug, met den geur van alle goe dingen in zijn baard, en met den na smaak in zijn gewijden mond. Kwam terug, maar was een dag over stflur. Wel, wel, Sinte Pieter, zei Ons Heere, ik had u drie dagen congé gegeven, en ge zijt daar nu nog maar terug. Ons Heere, ge moet het door uw vin gers zien, want ’t was daar al te wel en al te schoone om zoo vroeg weg te kunnen. Zoo alles in orde? ’t Was hemelsch! En de familie stelt het goed? Zwijg, ’t en kan maar alzoo zijn. De oudste twee dochters zijn getrouwd met de treffelijkste boerezonen uit den omtrek, de stal breult van de beesten, de vruch ten buigen doore van den dracht, de ge zondheid straalt uit hun oogen, en ze ver dienen geld lijk slijk. Dat doet me plezier, zegt Ons Heere. En g’hebt vele moeten klappen en vertel len. natuurlijk! Wat hebben ze bij voor beeld van mij gezeid. Van U... maar Ons Heere toch! Van mij, ja, ja, van mij Awel, ge meuet het niet kwallik ne men, maar z’en hebben zij nooit hun mond open gedaan over U. Geen gebene dijd woord, daar! Dat neem ik niet kwalijk, zei Ons Heere. Maar Hij monkelde slim In zijn baard. En nu kwam een volgend Jaar en een volgende kermisse. Sinte Pieter kreeg weerom zijn uitnoo- diging. En Ons Heere zei: «Toe, ga maar, we zullen Sint Jozef aan d’hemelpoorte zetten voor een dag of viere Maar, ’t schoonste van al, ’t en duurde geen drie, geen vier dagen... Denzelfden achternoen? immers was Sinte Pieter daar al terug, met pak en zak... en lijk een beetje aan ’t druipneuzen. Wel, wel. Sinte Pieter, wet is dat nu voor iets? Ge zijt gij daar al weere, en lEBSBEEaSSEEBBEBBESBBBEEEaaa WIJZIGINGEN TREINDIENST VANAF MAANDAG 21 SEPTEMBER 1S42 Zelfde vcordeelen als vcor winterkcolzaad. D? termijn voor het sluiten van kon trakten voor winterkoolzaad is sedert 10 September verstreken en wordt niet ver lengd om reden dat het gevaar van mis lukking veel te groot is bij laat gezaaide partijen. Alleen kan nog uitzondering gemaakt worden tot einde September voor die boe ren welke tijdig op wachtbed gezaaide koolzaadplanten willen uitplanten. Aan de schitterende wijze waarop de beide Vlaanders en de Kempen den op roep tot het verbouwen van koolzaad heb ben beantwoord, hebben wij te danken dat de Heer De Winter, Secretaris-Gene- raal van het Ministerie van Landbouw en Voedselvoorziening, de verplichting kool- zaal te verbouwen, voorloopig althans, niet opleggen zal. Het beoogde doel is echter nog niet bereikt; de achterblijvers uit alle gewesten wordt thans de gelegen heid geboden een kontrakt te sluiten voor het verbouwen van zomerkoolzaad. Van heden af zijn de erkende hande laars in granen, veevoeders, meststoffen, aardappelen, zaaizaden en lijnzaad ge machtigd tot het sluiten van kontrakten voor zomerkoolzaad. De voorwaarden blijven dezelfde en dezelfde formulieren mogen gebruikt worden. Het woord winterkoolzaad dient echter in die formulieren veran derd in zomerkoolzaad Alle gele exemplaren dienen naar de afdeeling «Vetten en Oliën», Koninklijke straat 150, te Brussel, gezonden. Zooals de boeren weten, staan wat de teeltplanverplichtingen betreft, 55 kgr. zomerkoolzaad gelijk met 100 kgr. brood graan, tegenover 70 kgr. winterkoolzaad. Te -Estampuis drongen dieven bin nen in het gemeentehuis, om er de rant- soenzegels te ontvreemden. Deze waren echter geborgen in de brandkast zoedat zij die niet konden bereiken. Uit woede moeten zij dan het gemeentehuis in brand hebben gestoken, waarvan ver schillende lokalen afbrandden. havens van het eiland en andere derge lijke beweringen. Het Waalsch Legioen onderscheidt zich. Naar verluidt heeft het Waalsch Legioen zich onderscheiden in den strijd aan den Kaukasus en werd den Rexleider Lron Degrelle het stormkentëeken toe gekend. Da bevonrrndinn-stcestand in Duitschland. Vanaf 19 Oktober zal het breod- vleeschrantsoen verhoogd worden Duitschland, namelijk tot 2250 gram breod per week en per kop en met 50 tot 100 gram vleesch per week meer, volgens geen of wel zwaren arbeid verricht wordt. Euroneesch .ie’U’dverbond gesticht te Weenen. Te Weenen vond in aanwezigheid der vertegenwoordigers van de Europeesche jeugdorganisaties de stichting van de Eurcppesche jsugdvereeniging plaats. Op deze vergadering was Hr Dr Lehemb'-e aanwezig als vertegenwoordiger van de jeugd van Vlaanderen. Een en ander. Arrwrtkaansche troepen ontscheepten in Brazilië. De Duitsche Generaal Georg von Bismarck sneuvelde cp het Egyptisch front. Kanitein Haic. zoon van den vroe- geren cnnerbevelhebber der Britsche troe pen tijdens den wereldoorlog, werd in Egypte gevangen genomen. Fov.iet-vliegers vielen nogmaals Bu dapest aan. In Britsch-Indië blijft de toestand slecht. Te Bcmbav werden. 350 Indiërs aangehouden. Te Karas.ii 60. Bij een ont snappingspoging uit de gevangenis van Bihar werden 26 gevangenen gedood en 87 gewond. De dochter van Gandhi werd ook aangehouden. Niet min dan 250 tage vernield zijn. In het Lagerhuis ver klaarde Churchill dat Gandhi zou aan gehouden blijven tot de onlusten ophou den. dat de toestand in het algemeen ver beterd zou zijn en dat sedert het begin der onlusten 500 personen hierbij gedood werden. Volgens andere berichten uit New-Delhie zouden reeds 658 personen gedood en 953 gewond, wijl 42 dooden vielen onder politie en leger. Engeland geeft dagelijks 12.250.000 pond sterling uit aan oorlogsuitgaven. De Pacht- en Leenwet kostte de U. S. A. reeds 5 milliard dollar, dit in ander half laar. De oorlog kost aan Duitschland 1250 milliard Belgische frank per jaar. ’t zij 100 milliard Reichsmark. Deze uitgaven werden voor de helft gedekt door belas tingen en dergeüike. Uit de bijdragen van Gemeenten en landen, uit heffingen in het Generaal-Gouvemement en het Pro tectoraat en uit de betaling van de bezet- tingskosten in de verschillende bezette gebieden werden nog 14 milliard geput. De rest wordt geleend. Uit Amsterdam wordt gemeld dat naar Reuter de Canadeezen bij Dieppe 3350 man verloren, waaronder 170 dooden, 633 zwaar gewonden en. 2547 vermisten. In Frankrijk werd de 40-uren ar beidsweek afgeschaft. Voortaan mag 48 uren ner week gewerkt worden. In Frankrijk verscheen een nieuwe wet tot het tewerkstellen van de arbeids krachten. Volgens deze wet kunnen alle Franschen van 18 tot 50 jaar opgeroepen worden tot het uitvoeren van werken die in het belang der natie noodzakelijk zijn. De mannen die tot hoogergemelde greep behooren moeten kunnen bewijzen nutti gen arbeid te verrichten. Wie het niet kan zal aan het werk worden gesteld. Te Rouaan werden nog vier slacht offers van den Britschen luchtaanval van uit de Duinen opgehaald. iAXXXC, blijf* jc, gij ei/enliji: me* thuis- I tsershms^^ Ter gelegenheid van ons nieuw feuille ton Mietje Mandemakers C'eis het onze plicht een woordje te zeggen over Edward Vermeulen ^Warden Oom). Een stoere boerekop. zonder snullige komplimentjes. een open Vlaamsch ge zichte met gruitige oogjes, en in zijn vol, welgedaan gelaat beitelden wind en W'se- re, maar, vooral de bange jaren van ver kropt lijden, de diepe trekken van een ■wilskrachtige, maar schoon edelmoedige mannelijkheid. In Beselare stond zijn wiege. Op het Schaapsgoed werd het boeronzoontje, Edward Vermeulen, geboren, den 14u van Aprilmaand 't jaar 1861. Zoo is Warden Oom dus een schrijver uit onze streek, van geboorte toch. De Ve-rmeulen’s verhuisden naar Hoog lede als Wardje drie jaar oud was. Daar bezeilde de ferme verstandige vader Ver meulen. een Vlaamsch mensch van den zuiveren ouden tand, een schoone peer- dedoeninge. Boomen allerhande omsloten de hofstede. En Wardje leefde er als een vrije kwinkeleerende vogel, de overgeluk kige dagen van zijn Jongste jaren. Hij duivelde en klauwierde, zottebolde met groot en klein van hun bloeiende hof stede, was verzot op dollemansweer, stond in hoek of kant, bleek van ontzettend ge not. in ’t ergste van een donderweere, 't geradbraakt geluchte te bekijken... of vocht tegen den wildsten wind die de boomen afranselde en de takken kapot geeselde. Later kon Warden daar prach tig over vertellen. Hij kreeg zijn eerste lesjes bij meeste- resse Rooslij, maar begon pas aan ’t lee ren te gaan op de gemeenteschool, tot na zijn eerste-communiejaar, dus als hij twaalf jaar was. En op zijn dertiende jaar trok het boerenkapoentje d’r op uit naar Roeselare, in ’t Klein Seminarie, en de menschen babbelden het al rond op hun eigen manier, dat Wardje zou de soutane aantrekken. Hoor eens, hoe War den Oom zelf vertelt, wat ’t volk rond strooide: «Wardje zal voortleeren; ol de droufste duvels worden paster! Ge moet ■weten. Wardje was In zijn tijd een kat- tekwaad zonder weerga, maar goed in 't hart hoor! Maar Wardje werd geen priester. Hij keerde naar huis om ziektereden, ging niet geerne meer terug naar ’t Klein Se minarie, en bleef bij moeder. ’t Boeren en ’t leven onder God’s wijde hemelkappe werd hem een waarachtige levenslust. Hij zat hals over kop in het boerewerk, zong en schuifelde van geluk, en leefde zorgeloos Jaren op jaren. Hij zat vast in ’t vaderlijk gedoe, eerde en beminde zijn ouders, en bleef jonkman. In de winteravonden werden honderden boeken verslonden, zoodat moeder Ver meulen’s keuken eerder aan een leeszale geleek. En als ze een keerske konden scheef slaan, zaten ze soms tot diep in den nacht nog te lezen, tot de slaap de oogen toeneep. Altijd bij ’t volk en er mee in gulhartige vriendschap leven, lijzoore zijn, en een hart en een ziel hebben die fijner zijn dan die van ge wone menschen, dieper kijken in de din gen, en geerne zijn thuis en zijn volk zien, een bendje luidruchtige maten heb ben, een vader en moeder hebben die hun jongens nog wat anders leerden dan vlas zaaien en geld vergaren... zie, dit alles maakt dat uit den jongen boer, zoo rijk aan innerlijke gaven, de volkskenner groeide, en de volksschrijver, die zijn ja renlange rijpe ervaring en blij landelijk geluk heeft oververteld in zijn talrijke boeken, die den onge-oeen stempel ara- gen: «Uit het volk, voor het volk!». De volksverteller! Ais ze met een gees tig groepje rond de heroergstove zaten te kouten en te klappen, kwamen ’.e al len rond Warden zitten... en hij vertelde dat de adems stil vielen en de oogen nat werden... En a.s de boerinne eens achter haar man kwam kijken... bleef ze zelf zitten. Als h’t drie ure van den morgen sloe^. stond Jan on. «Boerinne, blijf’ je. gij i hier, cf -aa’ j? eigenlijk meê thttis- waartsvroeg Lij... zoo schrijft Warden Oom htt zelf. Hoe is die boere’re’el nu zoo ’n groot schrijver geworden? Hij ging als hij al stilletjes ce veertig r.acieroe, met vader cn moeder naar de plaatse wonen, en werd gemeenteontvanger, geraakte in -t bestuur van den Fraschmans-bor.d en schreef artikeltjes in De Stem uit het Vaderland Brol-.jes proza die als .epel- tjes zeem waren voor die zwoegende Tri mards. De Hoogleedsch? K. O. De Laey speorde Warden aan tot het schrijven van een roman, en tiaar kwam een pracht boek voor den dagDe Trimards Het eerste boek van Ward Vermeulen is eigenlijk. Herwcding Warden Oom vertelt zelf hoe hij er toe genomen is dit boek te schrijven. Willensnillens raakte de onschuldige gemeenteontvanger in een hondsdolle gemeentepolitiek. historische monumenten getroffen. zware gevechten, alsmede hft laatste kustfront. wijl ?an den Terek-stroom taai verdediede Sovjet-stellin.gen doorbroken’ en alle tegenaanvallen aigeslagen werdenj met bloedige verliezen voor de Sovjets. Om Stalingrad woedt verder een hefti ge strijd. Wijl het Duitsch» luchtwanen onophoudelijk de Sovjet-stellingen even als de stad bombardeeren rukken de Duit- sehe en Verbondene troepen verder door in de verdedigingslijnen der Sovjets, hen zware verliezen toebrengend. Reeds werd de stadsrand van de stad bereiktè Hoog ten die de stad beheerschen werden ver overd. Alle bruggen over de Wolca werden opgeblazen od order van Stalin zoodat het-de Sovjet-verdedigers niet meer mo- gelijk is over den stroom te geraken en te vluchten. Huis tot huis moet bestormd en veroverd worden op de Russen, die zich taai verdedigen. Ten Zuiden van de stad werd eveneens de Wolga bereikt dcor de Duitsche en Verbondene troepen. Duitsche troepen drongen ook het Zuidelijk gedeelte van de stad zelf reeds binnen. Naar een bericht van Dinsdag uit Ber lijn was het centrale station van Stalin grad alsdan reeds in Duitsche handen. Dit is gelegen in het midden van de stad, en vormt een sleutelpositie tot de ver dere bezetting van de stad. Het ingetreden regenweder heeft niet kunnen beletten dat de Duitsche troepen verder de stad zijn binnengedrongen. Bij Rshew leden Soviet-aanvallen schipbreuk, evenals aan het Ladoga-meer, wiil de Sovjets zware verliezen veroor zaakt werden aan het Wolchow-front. Bij pogingen om de Newa, op het Lenin grad-front. over te steken, werden tien tallen Sovjet-booten gekelderd. In een dag verloren de Sovjets 128 vliegtuigen tegen 8 Duitsche: on de twee volgende dagen 171 tegen 14; In de drie daarnavol^ende dagen 227 tegen 23. Sovjet-vPegtuieep overvlogen de Ooste lijke 'gebieden van Duitschland- maar er werd slechts geringe schade door de uit geworpen bommen aa.ngericht. Van 5 tot 15 September verleren de Sovjets 1215 vliegtuigen, voor 87 Duitsche. Het bijzonderste feit in den strijd ge leverd in Ncord-Afrika is een landings poging uitgevoerd door de Britten te To- bróek. De Duitsche en Italiaansche leger berichten meldden hieromtrent het vol gende: 14 September. - In den nacht van Zon dag op Maandag ondernamen de Britten landingspogingen op verscheidene plaat sen van dén sektor van Tobroek. Hierbij werden zee- en luchtstrijdkrachten in den strijd, geworpen. Door het cnmiddellijk ingrijpen van de As-troepen leed deze aktie schipbreuk. Twee Britsche booten werden in brand «geschoten, een groot cental krijgsgevangenen gemaakt, en zes vliegtuigen neergeschoten. Het Italiaan sche legierbericht berichtte verder dat valschermspringers gebruikt werden bij deze landingspoging en dat deze gesteund werd door G oorlogsschepen. 15 September. - De te Tobroek gelande Britsche troepen werden vernietigd na harde snelle gevechten. Door de kustbat-l terijpn en hst luchtdoelgeschut werden; drie destroyers, eenige korvetten en tal~: rijke landingsbooten gekelderd. De daar-» - - - on afdraaiend? Britsche schenen werdei® Slijkens, Breedene, verder door Duitsche en Italiaansche1 vrr"~->v-“ schepen achtervolgd en twee kruisers, een destroyer en verscheidene motor-torpedo- booten werden gekelderd: andere werden zwaar beschadigd. Een snelboot met 117 gevangenen werd de haven binnenge bracht. Necen Britsche toestellen werden neergeschoten. In totaal werden 576 ge vangenen remaakt. waaronder 34 officie ren. Daarbij sneuvelden talrijke Britten en werd een groote buit aan oorlogsma teriaal gemaakt. De Duitsche en Italiaan sche verliezen zijn gering. Uit Rome werd nader bepaald dat de poging na 5 uur strijd verijdeld werd en er van de terug trekkende Britsche schepen 1 kruiser. 1 destroyer en verscheidene snelbooten ge kelderd werden, wijl een kruisei- en an dere eenheden zwaar beschadigd werden. Een groot aantal Britsche schipbreuke lingen werden gered. Gelijktijdig voerden Britsche lichte pantserwagens aanvallen op de vliegvelden van de omgeving rnaar zij werden vernietigd. Op het Egyptisch front zelf ve-loren de Britten 170 tanks in 10 dagen tijds. Op de Middellandsche Zee werd een Britsche duikboot gekelderd en is een Italiaansch hospitaalschip aangevallen en gekelderd geworden door een Eritsch vliegtuig. Vier leden der bsmanning en 23 ziekenverplegers kwamen hierbij om het leven. Het schip voer met volle lich ten en met hel verlicht rood-kruis. Tokio meldt: Japansche Hoepen bereikten een punt gelegen op 80 km. van Port Moresbey, op Nieuw-Guinea. In Kiang-Si werden vier Tchoeng-King- legers uiteengeslagen. Nieuwe Britsche aanval cp Madagascar. Op 10 September jl. hebben de Britten een nieuws» aanval uitgevoerd op ver schillende havens van Madagascar, Fran- sche kolonie. Troepen werden aan land gezet o. m. te Majunga, Ambaja en Mo- rondaro. De aanval werd uitgevosrd door sterke zee- en landstrijdkrachten, cp een zalf bij middel van 40 schepen. Deze havensteden vielen in Britsche handen, evenals Nossibé en Kamore. Zij zetten hun aanval verder door naar het bin nenland en bezetten achtereenvolgens Vohemar en Maevatanene, niettegen staande heftigen Franschsn weerstand. De Franschen boden hardnekkiger! weer stand aan de post van Betsikoba. In Frankrijk hseft deze verdere aanval op Madagascar groote beroering en ver ontwaardiging teweeggebracht. H. Laval verklaarde dat deze nieuwe actie niet te verrechtvaardigen was en weerlegde de Britsche beweringen als zouden vreemde ABONNEMENTSPRIJS 1942: 1 Jaar in Belgie36 fr. 3 Maanden9 fr. 6 Maarden18 fr. rf 1 Jaar in Frankrijk €5 fr. 1 fes r .^X.< •W*'-

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1942 | | pagina 1