Oorlogstoestan
IN DE CENAKELSTRAAT!
BEZETTING EN OORL(}^fK
a
Wil
DE REDE VAN DEN MIUTARVERWALTUNGSCHEF
DE DUITSCHE
BEWAPENINGEN
tATHOUEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANX0NDIGIKGS8LAD.
WEEKBLAD.-0,75 FR.
H
uitgebreide
gevrijwaard worden.
ITALIE’S LUCHTAFWEER CP WACHT
SCHROEFVERANDEREN IN EEN ATLANTISCH STEUNPUNT
A
wordt niet gemeld.
OP HET
DUITS CH-RUSSISCH
is OOSTUITGAVE
is WESTUITGAVE
Aan al onze Lezers
en Lezeressen
een Zaligen Hoogdag!
tj ZATERDAG 12 JUNI 1943.
45<- JAAR. - N» 24.
BEPERKT DANSVERDOD TE BRUSSEL
BBBHxaiBsaaBaBaKsxsaaaBBHafizizxaassaQassaaaaaBBSBBKaGSBSQa
.grvGto cianitacnuii
IN HET WESTEN
KADERDAG VAN HET V.N.V.
TE BRUSSEL
IN HET VERRE OOSTEN
REDE VAN LAVAL
FRONT
GEBIED DER
MIDDELLANDSCHE ZEE
o
r1
ft
De H.
DE VOEDSELVOORZIENING.
DE DUITSCHE BEVOLKING
t
HEEFT IIET HARDER
BOER NELIS.
Overal aan da Italiaansehe MiddeUandsehe Zeekust staat de luchtafweer ge-
een
in
Met behulp van sterke cphaalkatrolFen wordt de verscheidene ten-zware nieuwe
pchroef opgehaald om dan langs onder aan het schip aangebracht te v. orden,
i
I
8 fr.
12 Ir.
15 fr.
2 fr.
3 fr.
1
Ik wert nog goed hoe Ik luisterde in de
leering als onze pastoor sprak over Sink
sen. Er waren daar joden gekomen uit
Zco worden wij dan steeds enger ver
bonden aan het lot van Duitschland. al
hoewel onze toestand, in het algemeen
ABONNEMENTSPRIJS 1943:
1 Jaar in Belgie Fr. 36
3 Maanden Fr. 9
6 Maanden Fr. 18
1 Jaar in Frankrijk Belg. Fr. 52
dan toch, nog niet met deze van Duitsch-
land kan vergeleken worden. Zooals Pre
sident Reeder met recht getuigt, is de
oorlogsgruwel zeer snel over onze gewes
ten geraasd zonder ons overmatig te tref
fen.
Duitschland daarentegen voert een on-,
meedoogenden strijd in het Oosten. Mil-]
lioenen soldaten zijn cp de verschillende]
fronten ingezet. Honderdduizenden zijn:
gevallen. Andere honderdduizenden wer
den gekwetst. De burgerlijke bevolking
wordt geteisterd door de bombardemen
ten der steden, terwijl de co’Togsproductt^
van hen bovendien den vollen inzet van
alle krachten eischt.
j De verplichte arbeidsinzet van
Voor België anderzijds hebben de oor
logsomstandigheden meer ernstiger pro
blemen gesteld dan dit in de andere be
zette gebieden het geval is. Ons land is
Immers het dichtst Levolkte van de we
reld en was steeds aangewezen op toevoer
van voedingsmiddelen uit het buitenland.
Wij kunnen ons enmogelijk voeden op
eigen bodem, niettegenstaande onze ge-
6!ÖB3SHEHaBH«SaSSE3BSE:S®3a3EJES3iEEï3E!3S2BEBS!23ISM!3S3EIES!|M di
DE WEEK IN ONS LAND\s
fax*» !u
Wij zijn met Duitschland verbonden,
dat 13 onze eenige kans om Europa te
redden. Wanneer eenmaal de wal van
Duitschland en zijn verbondenen in het
Oosten moest in elkaar storten, dan komt
het bolsjewisme over ons, niet alleen uit
het Oosten maar ook uit ons land. De
nederlaag van Duitschland is revolutie
en omwenteling. Maar voor ons is de ne
derlaag van Duitschland uitgesloten. Wij
zijn zeker van de eindzegepraal, zegt spre
ker.
Ten slotte drukte spreker zijn vertrou
wen uit in de kracht van de V.N.V.-be
weging en in een Duitsche overwinning,
en vroeg hiervoor aller medewerking.
DE KIJKSMIDDELENBEGROOTING
VOOR 1943
De ontvangsten voor het dienstjaar 1943
worden, geraamd op 15 milliard 0.70 mil-
lioen frank.
Het excedent van de uitgaven op de
ontvangsten zal door leeningen worden
gedekt.
Ziehier enkele wetenswaardigheden.
Het accijnsreoht op tabak word geraamd
op 1 milliard 200 millioen frank; dat op
het bier op 400 millioen frank; dat op
de stekjes op 40 millioendat op mi
neraal water op 60 millioen, en dat op
suiker en geraffineerde stroop op 350 mil-
lioen frank.
De geldboeten om verschillende redenen
worden op 84 millioen frank geschat.
XXII» LANDDAG VAN DEN V. T. B.
TE GENT
Zondag Jl. werd te Gent de XXII»
Landdag van den Vlaamschen Toeristen
bond gehouden. De Landdag werd ingezet
met een bezoek aan de bijzonderste merk
waardigheden van Gent. Te 11 uur voor
middag werd een algemeene vergadering
gehouaen tijdens dewelke talrijke spre
kers het woord voerden. ,j.
Het Brusselsche Stadsbestuur heeft een
politieverordening, houaende verbod om
personen beneden de 18 jaar toe te laten
in danszalen en lokalen waar gedanst
wordt, laten uitplakken. Deze bepalingen
zijn van kracht geworden den dag van
hun afkondiging.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten (3 regels)
Kleine berichten adr. t. bureele
(voor ieder regel meer: 2 fr.)
Rouwbertchten: minimum
Groote rouwberichten: per regel
Ber. in lokaal nieuws: per regel j /r-t
Andere aankondigingen: prijs op vraag.t
Aankondigingen worden aanvaard tot:
den Donderdag middag. 1
Abonnementsprijs tot Nieuwjaar:
Voor Belgis Fr. 21,75.
Voor Frankrijk Eelg. Fr. 29.00. i
alle gewesten, uit Griekenland en Italië,
en Noord-Afrlka, menschen die al lang
hun moedertaal vergeten hadden. En zie,
wanneer Petrus sprak, verstonden ze hem
allen Ik heb dat nog altijd onthouden
en vond het jammer dat het nu niet meer
gebeurde. Dan zouden onze zendelingen
al die neger- en hindoe-talen niet meer
moeten spreken.
En toch spreekt de Kerk nog altijd allé
talen. Dat viel mij te binnen cp O. L.
Heer Hemelvaartdag. Na de Vespers was
ik nog een oogenblik in de kerk gebleven,
om ééns mijn rondgang te maken. Een
manié misschien, maar tot daar. Boer
Nelis is niet minder onvolmaakt dan een
ander!
En ik bezag de beelden. Er staan er
veel te veel in onze kerk, dacht ik.
St Franciscus kwam daarbij, over eenl-
ge jaren, en later nog St Vincentius a
Paulo en voor e’T paar jaar de H. don
Bosco. St Elooi de boeren en St An
tonins. die zijn ctaar op hun plaats, maar
die andere?
Mi in rondgang heeft me dezen keer be
keerd. En on Sinksen ”ou de kerk moeten
vol heiligenbeelden staan. Want die spre
ken alle talen.
St Franciscus. Sprak Iemand de taal
van. de armoede en de liefde lijk hij? Hij.
die niets bezitten wilde en alles weg
schonk staat hij daar nu niet te preêken
in onzen zotten tiid? De ware taal van de
Kerk? Aan die menschen die hun zakken
vullen, die ze omkeeren on een slemp
partij; aan die anderen die niets over
hebben voor groote gezinnen, voor zieken,
voor oude menschen, maar liever verkoo-
pen voor... napier?
St Vincentius. die naar huis kwam met
een hoop weezekinderen, een op zijn arm,
twee drie aan de hand, terwijl anderen
zijn toog vasthielden: die de Zusters van
Liefde uitzond naar de zieken, de gebrek-
kelijken. de ongeneesbaren. St Vincentius
kende de taal van al wie miserie had.
don Eosco, een heilige uit volle negen
tiende eeuw. Een arm koeierke. die op ze
keren dag, als hij reeds priester is. gaat
wandelen met gevangenen zonder dat er
één wegloont, die reld noch munte heeft:
voor straatloopers en dakloozen... vak
scholen inricht, een congregatie sticht
die bij zijn dood twee duizend priesters
telt...
Dat alles is geen menschenwerk! Daar
is iemand anders meê bemoeid. Iemand
anders. Die maakt dat de Kerk nog altijd
alle talen verstaat, zelfs die van de doof
stommen
Die H. Geest is Licht en Liefde. We zien
’t genoeg als we onze oogen niet tosnij-
pen. Wij. kinderen van die Kerk van
Sinksen staan in dat volle licht en in hst
vuur van die liefde. Maar we zoeken veel
te veel de schaduw; uit schuchterheid,
uit vrees: we sluiten ons op lijk Petrus
en zijn bootsgezellen, we doen de deur
dicht en de luiken dicht. Nu wonen vele
geloovige menschen in de Cenakelstraat
en trachten niet bekend te staan als echte,
hechte kinderen der Kerk. Te velen zijn
bang on te kijken naar die beelden in de
kerk. Nog nooit was ’t zoo noodig iets van
St Franciscus, van St Vincentius, van
don Bosco in ons dagelijksch leven in te
schakelen.
Morgen. Sinksen! De H. Geest doe het
weer kraken en scheuren in veel Cenakel-
straten; Hij doe er velen deuren en lui
ken cpengcoien en door hun persoonlijk
leven getuigenis afleggen van dat Licht
en van die Liefde.
Is t niet noodig dat alle Katholieken
de taal verstaan en spreken van de
Liefde?
l IDc verplichts siheidsinzst van onze
die zelf en dan nog wel in vredestijd een|menschen in het Rijk si ongetwijfeld zeer
luit den eigen familie- en vriendenkring
en het verblijf in een vreemd land. Een
[dorgelijke toestand is echter minder hard,
[dan deze die we zouden gekend hebben,
[indien zooals in 1914-18 de oorlog gedu-
iren.de 4 jaar op onzen eigen bodem verder
gevoerd zou. geworden zijn en onze man
wantoestand zullen we grondig uit den weg
ruimen.
Tot besluit van deze kestfe kan ik n mede-
deelen dat de Führer de mogelijkheid onder
oogen heeft genomen aanvankelijk 20.000 Bel
gische krijgsgevangenen van het krijgsgevan-
genstatuut te ontslaan en het in alle opzichten
gelijk te stellen met de vrijwillige arbeiders
iti het Rijk, ook wat betreft het verlof, zoo de
Belgische bevolking de haar opgelegde ver
plichting terzake van de tewerkstelling in het
Rijk voldoende nakomt. Het zal van de’bevol
king van dit land zelf afhangen in hoever haar
krijgsgevangenen al dan niet dergelijke vrij
heid zullen verkrijgen.
HET VRAAGSTUK
DER VOEDSELVOORZIENING
Ten opzichte van de daareven behandelde
kwestie der tewerkstelling geraakte het vraag
stuk der voedselvoorziening, dat in de twee
eerste Jaren het hoofdvoorwerp onzer zorgen
en bemoeiingen was, gedurende het afgclcopen
jaar eenigsztns op den achtergrond, zonder
daarom evenwel aan beteekenis en ernst te
verliezen. De voeding van de bevolking der
dichtst bewoonde ruimte van Europa is in een
oorlog, die den Invoer van vroeger volledig
uitgeschakeld heeft, een zoo moeilijk als be
langrijk probleem, zoowel voor de landbouwers
als voor de verbruikers. Inzonderheid wat de
voeding betreft was de bevolking hier ten
zeerste verwend: het brood moest in vredes
tijd zoo wit en licht zijn, dat blnnenlandsche
tarvye er zelfs niet goed genoeg voor was. Het
was den verbruiker volkomen eender of het
graan voor zijn goedkoop en smaakvol brood
van Vlaamschen bodem kwam of uit de Ant-
werpsche haven.
Ten einde hun bestaan te verzekeren en een
eenigszins fatsoenlijk inkomen te bereiken,
wierpen vele boeren hun ploeg bij het oud
Ijzer en namen hnn toevlucht rot de serres,
waarin ze meer rendéêrende producten teel
den, zooals vroeg fruit, tabak, bloemen, drui
ven. enz.
Uit deze bondig geschetste ontwikkeling
blijkt duidelijk dat men eigen landbouw niet
voor belangrijk genoeg' hield om zijn belan
gen centraal in den Staat te behartigen, of
hem inzonderheid op voet van een eventueele
oorlogseconomie in te richten.
Wellicht hoonte men in dit geval weerom
op de vrijgevige schenkingen der Quaker's,
doch zag men in dat Churchill reeds tijdens
den vorigen oorlog de verwoedste tegenstan
der geweest is van de zending van levensmid
delen naar België. Zoo hij dat toentertijd niet
heeft kunnen uitvoeren, heeft hij thans even
wel ziin schade Ingehaald.
Het Militaire Bestuur heeft. In samenwerking
met de bevoegde Belgische overheden, kunnen
verhinderen, dat hij zijn plan om de bevolking
van dit land uit te hongeren, kon ten uitveer
brengen. Ik durf beweren dat, zoo België na
liet beëindigen van den veldtocht in het jaar
1940 zonder leidende of raadgevende bezet
tingsoverheid aan zich zelf overgelaten ge
weest ware, reeds door de ontstentenis van
eenige organisatie der voedselvoorziening in
oorlogstijd, inzonderheid echter door de treu
rige resultaten van de in dit land spijtig ge
noeg beersebende tuchteloosheid, de minbe-
deelde lagen der bevolking verhongerd zouden
zijn ten profijte van de welstellende minder
heid.
in tegenstelling met de Oostgebieden, die
door de bezaaiing van groote oppervlakten
nieuw ontgonnen land voor de voeding van
Europa ten nutte gemaakt worden, gaat het
in België om een tot in het laatste hoekje be
werkt en intensief geëxploiteerde gebied,
waarvan de opbrengst per hectare reeds vóór
den oorlog tot de hoogste rendementen van
Europa gerekend werd. Het Is noodig dat
juist hier een mathematische en psychologi
sche topprestatie geleverd worde om het eigen
wezen van den landbouw, die slechts vóór drie
jaren verplicht werd, los van de zee- en over-
zeebavens, zelf in de behoeften der bevolking
te voorzien, doelmatig om te vormen. Spijts
alle sabotage uit eigenbelang of uit booswtt-
llgbeid en. met inachtneming van de merke
lijke moeilijkheden en de menschelljke on
toereikendheid, mogen de resultate.n die in dit
opzicht tijdens het afgeloopen jaar bereikt
werden, bevredigend genoemd worden.
DE BROODVOORZIENING
Het Militaire Bestuur is er genoegzaam van
op de hoogte, dat de rantsoenen waarover de
bevolking van dit land beschikt, gering zijn.
Ze zouden nog geringer geweest zijn. Indien
het Rijk gebruik gemaakt had van zijn recht,
het bezettingsleger te voeden ten koste van
dit gebied in plaats van, zooals het dat thans
gedaan heeft, nog aanzienlijke leveringen van
graan voor de voeding van de iniandsche be
volking ter beschikking te stellen. In weerwil
van de geringe en ten opzichte van bet vorig
Jaar nog verminderde rantsoenen, was noch
tans de gezamenlijke voedselvoorziening gun
stiger dan In de belde voorgaande jaren. Dit
was te wijten aan den overvloedigen oogst van
den vorigen herfst, inzonderheid den rijken
aardappeloogst en de flinke resultaten van de
door de Duitsche bezettingsmacht daadwerke
lijk gesteunde vlschvangst en niet in bet minst
oók aan een beter funktionneeren van het
dlstrlbutle-apparaat.
De zorg om de vervulling van de bede:
Geef ons heden ons dagelijksch brood tot
aan het bereik van den oogst, heeft ntet al
leen bij alle lagen der bevolking een gerecht
vaardigde onrust veroorzaakt, doch ook het
Militaire Bestuur heeft ze moeilijke oogenbllk-
ken doen beleven. Talrijke bakkerijen hebben
In den loop van het vorige jaar tarwemeel
verkwist voor doeleinden die hoegenaamd geen
uitstaans hebben met de volksvoeding in tijd
van oorlog: zij hebben echter de voedselvoor
ziening van de mlnderbemlddelde klassen der
bevolking daardoor op ernstige wijze In het
gedrang gebracht. Het Militaire Bestuur is te
gen deze handelwijze met al de te zijner be
schikking staande middelen opgetreden. Het
zal er zorg voor dragen, dat een dergelijk
misbruik, waaronder het algemeen belang ten
zeerste te lijden heeft, gedurende bet loopon-
de jaar zooveel mogclljk onderdrukt wordt.
Indien ik thans kan bevestigen, dat in weer
wil van alle natuurlijke en nultelooze moei
lijkheden do broodvoorziening tot aan den
nieuwen oogst verzekerd Is. bijaldien zich
geen onvoorziene omstandigheden voordoen
zoo mag daarin geen aanleiding gezocht wor
den om nieuwe lichtzinnigheden te begaan.
Men besluite daaruit. Integendeel omzichtig en
gewetensvol te werk te gaan, zooals het be
lang van de geheele bevolking van het land
zulks vergt.
De tegenwoordige stand van de velden laat
opnieuw een goeden oogst van haast alle ge
wassen verwachten. Het is des te noodzakelij
ker te verhelpen in al de tekortkomingen van
het vorige Jaar: in de eerste plaats namelijk
op te ruimen met den sluikhandel, die ieders
billijke verdecllng in den weg staat: er voor
te zorgen, dat-deze oogst nu eindelijk ook de
hard werkende, minder bemiddelde lagen der
bevolking tegen een matigen prijs ten goede
komt.
OMTRENT DE VERHOOGING
VAN HET BROODRANTSOEN
Het hangt van de tucht der Belgische land
bouwers en der verbruikers af, of het doel,
door liet Belgische Ministerie van Landbouw
en Voedselvoorziening in samenwerking met
het Duitsche Militaire Bestuur nagestreefd.
om toekomende Jaar het broodrantsoen in
België ietwat te verhoogen. zal kunnen wor
den verwezenlijkt of niet. Het zij mij veroor
loofd in verband met het voedingsvraagstuk
enkele opmerkingen over den daarmede nauw
-g- v Zia vervol» hlempvcuo 8W -8ueu Aevu,tr uestreuen woraen, namu voor
}3 Uitgever: Sansen-Vnnneste, Popertiiqe.
p Telefoon N’ 9. Posteh. N’ 155.70.
-1
der oorlogsverwoesting, die er over heen
spoelde. Wanneer men veronderstelt, dat de
opwerping. als zou België buiten den oorlog
hebben willen blijven juist is, stelt men zich
nochtans de vraag, wat van deze gebieden zou
zijn geworden, moest Duitschland zich slechts
in den Westwall verdedigd hebben? ZIJ zou
den gediend hebben tot opmarschgebied van
de geallieerde legers en diensvolgens cmge-
schapen zijn in een onafzienbare puinhoop
waar in tegenstelling met wat tijdens den vo
rigen wereldoorlog geschiedde, alle leven voor
geruimsn tijd zou gesmoord geworden zijn.
Alle weerbare Belgen zouden gemobiliseerd
geworden zijn en min of meer gedwongen op
de fronten van de geallieerden hebben moeten
strijden en. afgezien van hun verwoest tehuis,
hun gcdoc.de of meestal geëvacueerde families,
nog hun bloed moeten storten. Of durven de
zoogenaamde Anglophlelcn beweren, dat om
hen genoegen te doen, Engeland voor de eerste
maal In de geschiedenis zijn eigen soldaten
in den strijd en in den dood zou gezonden
hebben, om daarentegen de jongelingschap
van de aan zijn heerschappij onderworpen ge
bieden te sparen?
Duitschland, wiens zegevierend leger vóór
drie jaar den oorlogsgeesel zoo snel uit deze
gewesten wist te verdrijven, draagt thans al
leen met zijn verbondenen, de bloedoffers en
tien Ixoefdlast van den oorlog en dat ook ter
bescherming van deze ruimte hier. Het Duit-
sche volk is een dag en nacht werkende cn
strijdende gemeenschap geworden, wier jeugd,
vrouwen en grijsaards zich onbeperkt ter be
schikking van den totalen oorlog hebben ge
steld. De leiding van een volk dat zoodoende
tot een glanzend voorbeeld van ijzeren hard
heid en onverbiddelijkheid tegenover zichzelf
geworden is, kan des te meer verlangen dat
de eiseben van de huidige totale oorlogvoering
ook in de bezette gebieden en door de Duitsche
wetens beschermende gebieden daadwerkelijk
begrepen worden.
in een tijdperk als het onze, waarin alle
ruimten ingedijkt worden, waarin een uur
rljdens in eenige seconden vliegens verander
den, zou het kinderachtig mogen genoemd
worden, aan te nemen dat de Europeesche
randstaten van het Rijk hun toevlucht zouden
kunnen nemen hebben tot een gemakkelijke
neutraliteit en. onberoerd ten aanzien van de
oorlogsinspanningen van het Rijk, in vreedza
me voorwaarden zouden kunnen voortleven
hebben, om zoo het einde van den oorlog af
te wachten onder de verzekering, dat de over
winnaar van dezen wereldkamp beslist op
hun steun zal mogen rekenen.
De bezette gebieden in het Westen zijn dus,
ook al hebben zij het voorrecht achter den be
schermenden Atlantikwall te liggen mede be
trokken in de gemeenzame Europeesche lots
bestemming. Onder oogpunt van de onver
mijdelijke totale oorlogvoering ook van be
zette gebieden,, wil ik even stilaan bij twee
vraagstukken, die alle lagen der Belgische
bevolking in de laatste maanden bijzonder
diep aangegrepen hebben: de kwestie van de
tewerkstelling en het voedingsvraagstuk.
In de twee eerste jaren kon met genoegen
vastgesteld worden met welke beslistheid en
groote bereidwilligheid talrijke handarbeiders
van dit land die ingevolge de vroegere econo
mische structuur door de oorlogsomstandig
heden in hun beroep geen werk meer konden
vinden zich vrijwillig meldden om In het Rijk
te werken.
Ten gevolge van den versterkten inzet van
Duitsche soldaten in het Oosten ter bescher
ming van het Westen, kon het evenwel niet
meer bij de tot op beden gevolgde procedure
van vrijwillige aanwerving voor Duitschland
blijven. Daarom dan ook werd voor België,
zooals voor de andere landen, de verplichte
tewerkstelling, zoowel in dit land als in liet
Rijk, van mannen en vrouwen van bepaalde
leeftijdsklassen zonder onderscheid van be
roep. bevolen.
Het ligt voor de hand, dat deze maatregel
bijzonder pijnlijk aangevoeld werd in een land
als België, waar In een liberalistisch verleden
de gedachte aan de persoonlijke vrijheid bij
de bevolking eeuwenlang aangekweekt werd.
Het is beslist niet aangenaam tegen wil en
dank en vaak zelfs onder verwisseling van
beroep, van zijn gezin cn zijn thuis tc worden
verwijderd, om in een naburig, maar toch
vreemd land te gaan werken. Alhoewel we
deze gevoelens best begrijpen, toch mag men
niet verwachten dat de bezettingsmacht In
schikkelijkheid zou aan den dag leggen, ter
wijl Duitsche weerbare mannen In liet Oosten
strijden en bloeden en het Duitsche volk vrij
willig alle offers aanvaardt, te meer daar de
In het Rijk tewerk gestelde arbeiders zoo tij
dens als na hun werk in alle opzichten met de
Duitsche arbeiders en arbeidsters gelijk gesteld
zijn. In dit opzicht was het protest, dat van
Duitsche zijde aangeteckend werd tegen het
woord deportatie volkomen gerechtvaar
digd. Alles wordt in hot werk gesteld, om
aan de arbeidsvoorwaarden van de verplichte
tewerkgestelden zoo dragelijk te maken als in
een oorlogvoerend land maar eenigszins mo-
gelllk is. en om bovendien In het land zelf,
reeds vóór de tewerkstelling pijnlijke toestan
den te voorkomen.
DE TEWERKSTELLING
IN DUITSCHLAND
Afgezien van enkele uitzonderingen wat be
treft het personeel voor de huishouding en
van het botelbedrljf wordt geen enkel Belgisch
meisje of geen enkele Belgische vrouw meer
in ’t Rijk verplicht tewerkgesteld. Wanneer
men nagaat, dat in bet Rijk alle vrouwen tot
den leeftijd van 45 jaar en alle mannen tot
dien van 65 Jaar ter beschikking staan van de
oorlogseconomie, is liet zeker niet te veel ge
vraagd. In te willen zien, dat in de Belgische
gewesten zelf ook Belgische vrouwen, natuur
lijk met Inachtneming van hun gezlnstoestaiid,
voor bepaalde taken worden gesteld. Het Mi
litair Bestuur zal eerlang ter bescherming van
de voedselvoorziening, van sociale en fami
liale aangelegenheden, verdere bepalingen uit
vaardigen. Afgezien van de principleele stop
zetting der aanwerving van vrouwen, koestert
het Militair Bestuur bet inzicht vaders van
groote gezinnen en personen, die boofdzake-
lljk ais landbouwers werkzaam zijn, van de
verplichte tewerkstelling in het Rijk vrij te
stellen. Bovendien zijn de overheidsdiensten
van het Militair Bestuur ertoe gemachtigd,
ten aanzien van afzonderlijke pijnlijke geval
len een definitieve of lijdelijke vrijstelling toe
te slaan. Er valt natuurlijk af te wachten in
hoever de tuchteloosheid van de Belgische be
volking of de houding van de Belgische over
heidsdiensten ook deze bepalingen zal sabotee-
ren, om zoodoende andermaal nadeel te berok
kenen aan degenen die moeten beschermd
worden.
Indien dleustverplichte nersonen zich niet
onttrokken aan de oproeping om te gaan wer
ken en daarbij ntet van later nog te noemen
zijde zedelijk of daad werkelijk ondersteund
worden, zou het trouwens mogelijk zijn nog
verdere beschermende bepalingen uit te vaar
digen. Hier zal met onverbiddelijke streng
heid worden opgetreden. De dienstweigeraars
die daarbij nog ophitserswerk verrichten, moe
ten zonder genade vervolgd worden-; door zich
te onttrekken aan hun plicht berokkenen zij
in de eerste plaats nadeel aan hun eigen me
deburgers; want Hoe meer er zich onttrekken,
hoe grooter do kring der personen wordt die
in het tewerkstelllngsproces betrokken wor
den.
voord cn aan lijders aan tuberculose of de
voor deze ziekte voorbi-sclukie personen e. n
1:1 iranlsoen werd t utekciu'. voo deze ziekte
vol;;eiis een op i litii’ci'i 19'3 gedane telling
1:> meer bedroeg Jan vóór tien oorlog, is
deze verbooging Itisu'-ol;:e den al.emeeiiiii
door den oorlog bemviaeden t<rslaud te ver
klaren. Wanneer men de moeilijkheden op ge
bied der voeclsclvoor'ienirig on hygiëne na
gaat. Jut lieog bevolkingscijfer, de sleclüe
hnlsvestln.csvoarwaïirdeK. z.oon-cdc den lie-
p,'ritten lijd voor lo volte.lig nieuwe organi
satie van ite hostrlrlin'gsino.ihoi'e i'ozer ziekte,
kan de toestand «i dit gëbicd als bevredigend
beschouwd worden.
Hetzelfde pih't voor llclianielfjke ont
wikkeling van <ii- jeugd Hier kan met bijzon
der genoegen vasuesteld worden, dat de
België iiiecst vi'i'.siii'imlc kinderziekte, de ra
chitis. naar verkiar.iig der Belgische genees-
hecren. door de ’inwi'i'kiiig van de gemeen
schappelijke i>uiali'e..el<:n, die werden toege-
past feu voordeel.' v.m de armste lagen der
bevolking, die vóór i.'cn oorlog volledig aan
hun lot war.-n ovenn l iteu, praktisch volledig
uttgeschakeld wril. iie.t i'- it dat de arbeiders
in I'uiiscliiand. l:u:i veziiisiedéu. zoomede de
genen die in België bij <:cn fluitschep dienst
werken cn hnn gezinsleden, ttiaus naar iniit-
sche voorbeeld tiu.cn z'ekie verzekerd zijn,
mag verder als zeer heilvol hesciiouwd wer
den. Het spreekt vanzelf dat het Militaire Be
stuur de kraeliislr.spaimliii.cn ven het Belgi
sche Roode Kruis e:i >an Wintcriiiilp met raad
en daad terzijde leeft gestaan, voor zoover
deze aan de werkelijke hiilpvcrleening aan de j
noodlildendc bevolking waren gewijd. Inzon-
(icrliplti Dij het betrekken van ieveusmldtivleo
uit audere landen.
Het orkaan was over de stad gekomen
onverwacht. En alleszins waren er onge
lukken gebeurd, misschien wel waren er
dooden en gekwetsten. Men had het hoo-
Yen kraken en scheuren in de Cenakel-
straat. En met honderden, met duizenden
liep men er naartoe. Daar was t!... de
deur was gesloten, de luiken waren dicht,
potdicht; uitwendig was er niets te be-
sneuren. Te vreeselljker zou het er van
binnen uit zien.
De deur inbeuken?VZaarom
niet? Ja, ja, de deur inbeuken!
’t Was niet noodig!
De deur ging open; en daar stond een...
visscher! Dat kon men genoeg zien aan
zijn bruingebrand wezen, aan zijn vis-
schersbaard, aan heel zijn kleedij. Hoe
kon die daar zoo kalm staan?
Zwijgt! Hij zal spreken: hij doet tee-
ken met zijn hand Zwijgt, dat we
geen woord verliezen
En t?gen den avond telde de... Katho
lieke Kerk drie duizend volgelingen.
Zeker was er iets gebeurd. In storm en
vuur was de H. Geest ever enkele mannen
nedergedaald, de heele oude rommel van
jodendom en heidendom begon te kraken
en te scheuren; er was een nieuwe wereld
in aantocht.
’t Was Sinksen: de H. Geest was neer
gedaald: de Kerk was gesticht. De H.
Geest had de belofte van Christus vol
trokken.
En die enkele mannen zouden de we
reld veroveren. Die visschers? Jawel, die
vlsschers gingen en stierven voor die
Kerk.
Gedaan? bij lang niet, anderen na
men hun taak op en gingen vreugdig den
dood in lijk hun voorgangers.
En nog anderen; en hun lot bleef het
zelfde.
En na drie honderd jaar, drie honderd
jaar nadat Petrus en Paulus gemarteld
waren te Rome, kon men reeds spreken
van den Paus van Rome
Hoe dat gebeurd was?
Dat kan geen mensch verklaren, dat Is
Sinksenwerk.
Onze eigen voorouders gingen er met
de bijl op los, op die vreemdelingen, die
een nieuwe godsdienst kwamen versprei
den in hun heilige bcsschen. Maar op
’t einde van ’t spel bouwden onz-e eigen
voorouders kerken en kapellen.
Wie zal dat verklaren?
Honderden jaren later werd de brand
fakkel in die kerken geworpen, nog later
deden de priesters mis in een boereschure
of In een verdoken hoek. Besloten tijd
noemde men die jaren bij ons. De Kerk
zou met geweld worden vernietigd?
Macht van wapens hielp niet.
En te Rome bleef de Paus.
De wetenschap zou ’t aanpakken. Die
zou de Kerk wel klein krijgen; maar dat
slaagde evenmin. De Kerk was niet bang
voor de wetenschap, zooals ze niet bang
was voor zweerd of folterwiel. Ze ging de
ware wetenschap te gemoet. Men zou in
naam van de vriiheiddie Kerk van
dwang en bindende eischen bestormen?
Het succes was het zelfde. Van uit Rome
bleef de Paus de Kerk besturen. Van uit
Rome sprak hij, even bedaard als die
visscher Petrus, wanneer hij daar spreken
zou voor die menigte in de Cenakelstraat.
Menschen werk?
Het stevigste en taaiste menschenwerk
valt tot puin. Honderden, duizenden heb
ben het gewaagd storm te loopen tegen
die Kerk.
Te Rome is nog immer Petrus, de vis-
eeher,' al is zijn naam nu Pius XII.
Dat is Sinksenwerk. Dat is ’t mirakel
van den H. Geest in volle twintigste eeuw.
Er is maar dit: dat wij 't mirakel on
der onze oogen zien en het niet bekijken;
dat we soms wel dat lied hoor en:
O Kerk van twinti eeuwen
zoo heerlijk en zoo schoon
maar dat we de beteekenis niet meer be
grijpen.
Van den strijd in het Westen valt deze
week hoofdzakeliik luchtactie aan te stip
pen. Duitsche vliegtuigen voerden aan
vallen uit met bommen en boordwanens
op de militaire installaties van de Brit-
sehe havens Inswicii en Eastb.Turne, als
mede op de stad Felixtowe. Andere doe
len, zoo in Zuid-, Viest- en Midden-En
geland werden eveneens door Duitsche
vliegtuigen bestookt.
Bij vluchten uiteevoerd boven de be
zette gebieden verloren de Britten een
aantal vliegtuigen. Verdere uitgebreide
actie van de Angelsaksische luchtmacht
Te Brussel had Zondagmorgen jk de
kaderdag van de eenheidsbeweging van
het V.N.V. plaats. In den morgen werden
verschillende sectievergaderingen gehou
den wijl ook een stormrit uitgevoera werd
door een 15-tal vrachtwagens der D.M.
Tijdens de algemeene vergadering welke
in den namiddag gehouden werd hield
Dr Elias een rede waarin hij de richt
lijnen wensohte te geven die bindend zijn
voor het kader.
Dr Elias ziet drie grondstellingen die
de ideologie der V.N.V.-beweging beheer-
schen: de Nederlandsche stelling, de Ger-
maansche en de Europeesche stellingen,
de Socialistische stelling.
Wat betreft de Nederlandsche stelling
wil ons volk als volk erkend worden en
beschikken over een eigen regeeringsap-
paraat, voorts wil het één zijn in taal,
kuituur en volksdom met Noord-Neder-
land. Een derde vaststelling is de Diet-
sche gedachte, die volksch is en niet
staatsch. Ter dezer mogen wij ons niet
omsluiten in een eng nationalisme, be
toogt spreker.
Daarop belichtte Dr Elias de tweede
grondstelling der beweging: de Germaan-
sehe en Europeesche stelling. De klein-
staterij van vóór den oorlog komt niet
meer terug, zegt spreker. Wat komt, is
een geheel van entende en beschermde
volksgemeenschappen, dus geen separa
tisme tegenover het groote, doch ook geen
annexionestne of imperialisme.
Wij gaan naar de nationaal-socialisti-
sche opvatting van erkende en gevestigde
volksgemeenschappen rond hun cristalli-
satiepunt: Duitschland.
Deze bekentenis veronderstelt eenerzijds
rechten van bescherming van het volks
bestaan en van welvaart, maar ander
zijds ook plichten: plichten van strijd te
gen het bolsjewisme en tegen de Joodsche
ploutocratie. Hoe later deze plichten zul
len zijn, weten wij niet, aldus spreker.
Als derde stelling noemde spreker het
socialistische karakter van den strijd der
eenheidsbeweging.
Om deze drie stellingen in werkelijk
heid om te zetten, vervolgde hij, zijn wij
lotsverbonden met Duitschland, en met
de partij. Wij hebben die lotsverbonden
heid geproclameerd van Mei 1940 af.
zoenen er heldhaftig stand en haaldeA
talrijke Angelsaksische vliegtuigen naar»
beneden.
Een Angelsaksisch voorstel tot capitula
tie heeft het garnizoen niet eer.s beant- i
woord.
Andere aanvallen der Angelsaksische
luchtmacht waren gericht o. m. op do
omgeving van Tarente waar 24 dooden en
41 gewonden te betreuren vielen, op La
Snezia, op plaatsen in de nrovincies Ca-
gliatt en Trapani en op Messina.
Bij den luchtaanval op Livorno, waar
van wij melding maakten in ons laatsta
nummer, vielen 245 dooden alsmede 600
gewonden.
De Duitsch-Ttaliaansche luchtmacht
bleef ook niet onbetuigd en bestookte o.m.
een konvooi in de Wateren van Kaap Bon
waaruit een koopvaarder tot zinken werd
gebracht en een andere in brand gewor
pen. Andere aanvallen waren gericht op
de haven van Algiers, een luchtvaartbasis
in Tunisië.
Tokio meldde dat de oparaties in het
gebied van den Yang Tse Kiang, ten
Noord-Westen van net Tïngtingmeer,
thans beëindigd werden. Deze operaties
hebben totnogtoe geleid tot de inname
van de verdedigingslinie van Tchoeng-
King opgericht ten Westen van Itschang,
waardoor de reserve aan graangewassen
van Noordelijk Hunan en Zuidelijk Hupei
in handen der Japanners gevallen zijn,
wat de voedselvoorziening van Tchoeng-
King in gevaar brengt. Tijdens de gele-
verde gevechten werden 120.000 man Chi-
neesche troepen vernietigd.
Tohang-Kai-Shek concentreerde in dit
gebied ook aanzienlijke strijdkrachten
welke hulp werden geboden door Ameri-
kaansche luchtstrijdkrachten.
Op het Shan-Toengfront lien de Ge
neraal Jung Tzu Heng met 20.000 man.
naar de Japanners over.
-«o»--
Dr Goebbels kondigt een tegen
actie in de lucht aan tegen
Engeland.
Ter gelegenheid van de plechtige uit
reiking van onderscheidingen toegekend
aan arbeiders van de Duitsche wapen
industrie, welke gehouden werd in het
Sportpaleis te Berlijn, veerden Rijksmi-
nisters Goebbels en Speer het woord en
brachten nadere gegevens aan het dag
licht omtrent de. Duitsche bewapeningen.
Rijksminister Speer verklaarde eerst
dat spijts alle luchtaanvallen de Duitsche
bewapening recordcijfers bereikte, en dat
totaal nieuwe wapens werden uitgevon
den. Aan munitie alleen werd in Mei 1943
6,3 maal meer in tonnen voortgebracht
als bij een maandelijksch gemiddelte van
1941. De produktie van luchtdoelgeschut
steeg sedert 1941 met 31,5 procent. De
munitieproduktie steeg van 400 tot 1,900
procent. Het aantal der in Mei 1943 ge
bouwde vliegtuigen is viermaal grooter
dan het gemiddelte van het jaar 1941.
Dr Goebbels, in zijn rede, wees op de
eendrachtige krachtinspanning zonder
weerga van het Duitsche volle, verklaar
de ook dat de voedingspolitiek op een
langen duur is berekend.
Over de luchtaanvallen der Angelsak-
sers zegde Rijksminister Goebbels o.m.:
Wij weten dat er tegen de Britsch-
Amerikaansche bommenterreur slechts
een doelmatig middel bestaat: tegenter-
reur. Het geheele Duitsche volk is op den
huldigen dag met een enkele gedacht©
bezield: oog voor oog, tand voor tand.
Inzake de Britsche terreuraanvallen
heeft het Britsche volk geen reden om
victorie te kraaien. Het zal de rekening
moeten betalen, welke hier zijn verant
woordelijke leiders in opdracht van hun
Joodsche ophitsers, door hun bloedschuld
opmaken. In toanemenden omvang wor
den thans opnieuw reeds aanvallen tegen
Engeland door de Duitsche luchtvloot ge
voerd. Het aantal neergehaalde vliegtui
gen is reeds aanzienlijk gestegen en dit
is nog slechts een begin.
In het bestek van zijn verklaringen
omtrent de doelmatigheid van het Dv.it-
sche duikbootwapen zegde Dr Goebbels,
dat hoe aanzienlijk ook ’t aantal nieuw
gebouwde schepen moge zijn, de cijfers
van de door de as gekelderde vaartuigen
niet meer in te halen zijn.
In verband met den toestand op het
Oostelijk front stelde Dr Goebbels vast
dat het front stand houdt en dat een
ononderbroken massa nieuwe wapens en
manschappen uit het vaderland naar het
Oosten toestroomt.
De Fransche Eerste-Minister Laval
hield een radiorede op 5 Juni jl. om te
handelen over zijn regeeringsbeleid.
Eerst wees hij op de moeilijkheden der
leiding van de politiek van Frankrijk. De
taak van het bestuur van een land dat
(Zie vervoU 28 blad.)
DE KRIJGSGEVANGENEN
EN DE TEWERKSTELLING L.
8 j R A
Het Militaire Bestuur is ervan op de hoogte
dat Belgische bedienden bij de aanwervlngs-
- -- -diensten zich laten omkoopen, hetgeen begrij-
op verrassend snelle wijze bevrijd van de golf peHjkerwijze verbltteidu^ verwekt. Qok dezen
middelde opbrengste» per hectare tot de
hoogste beboeren. Ook dat geeft Presi
dent Reeder toe en hij wijst op de in
spanningen die gedaan werden tijdens de
laatste dri? jaren cm de productie te
verhoogen. Toch is die nroductieverhoo-
ging onvoldoende om met d« rantsoenen
[het heele jaar rond te komen. Er blijven
I steeds een paar maanden die ongedekt
6 zijn en die tot nog toe aangevuld werden
Edoor Dvitache graanlever’neen. Ook dit
tiaar heeft het tekort aanleiding gegeven
[tot ernstige zorgen zoowel bij de Belgi
sche bevoegde instanties als bij de Duit-
kehe Militftrverwaltung. Thans deelt Pre
sident Reeder tot onze verlichting mee dat
een oplossing bereikt werd en dat ons
Broodrantsoen tot aan den volgenden
©ogst verzekerd is.
Voor de toekomst z'.ta nog gunstiger
vooruitzichten weggelegd. Veel echter
hangt af van de leveringen van onze
landbouwers en van de bestrijding van
den sluikhandel. President Reeder spiegelt
ons zelfs de mogelijkheid voor om volgend
jaar het broodrantsoen lichtjes te ver
hoogen. We weten dat vele boeren hun
plicht doen, soms meer dan hun plicht,
wanneer zulks echter de algemeene regel
wordt, dan zal zulks vooral ten goede ko
men aan de minderbedeelde standen van
onze bevolking. Het is immers duidelijk,
dat een verhooging van rantsoen aan onze
arbeidersbevolking verlichting brengt, daar
deze minder dan de gegoeden over de
middelen beschikt om op de zwarte markt
aanvullend breod en andere voedingsmid
delen. te koopsn, tegen overdreven prijzen,
realistisch, gematigd over het algemeen,
De rede van President Reeder was
naar schern tegen degenen die de orde
'erstoren. Zij zal ongetwijfeld bijgedra
gen hebben tot het begrip van de ver-
loudingen waarin we leven, en die door
imstandigheden bénaald worden die groo-
elijks onafhankelijk zijn van onzen wil.
5/6/43. ROSKAM.
Iil!fflliill!!ffl!lil!!li!lill!!ril!l!lil!ll!ffl!iiraai!ini!!®li!ifflniWnill!nnil!lil!HlLl|lllllll!Hil!l3l!!!III!ll!lllillllil(IIIIUIliIIII!!llli!!!llll!lüinillll!ll!lll!!li!
De op 4 Juni j.l. door President Rceder
'uitgesproken rede, ter gelegenheid van
de derde verjaardag van de aanstelling
van de Militarverwaltimg in België, ge
tuigt van groote gepondereerdheid en
realiteitszin. Sommige van zijn beschou
wingen zijn van aard om onze landsge-
nooten tot nadenken te stemmen. Zij
dragen er ongetwijfeld toé bij om de ver
houdingen, die door de oorlog en de be
zetting geschapen werden in het passen
de daglicht te stellen.
President Reeder begrijpt de ondank
baarheid van zijn taak-. Een bezetting
kan niet aangenaam zijn, noch voor het
bezette land, noch voor een hooggeculti
veerd bezettend volk, zooals de Duitschers,
die zelf en dan nog wel in vredestijd eenImenschen in het Rijk si ongetwijfeld zoor
harde bezetting getond hebben. Na het-fonaangenaam, omwille van de scheiding
geen gebeurd is in de twintiger jaren in
bet Roer- en Rijngebied onder Fransche.
Engelsche en Belgische bezetting had men
zich wel aan een andere houding van
Duitsche zijde kunnen verwachten. Het,
eerste kontact met de bezettingstroepen
in ’40 heeft ons allen gewoon verrast. --- -
De taak van de Militë.rverwaltung heeft Bnen den strijd hadden moeten voortzetten,
intusschen ook wel eenigszins den invloed gOnae steden en dorpen zouden, in ver-
van de omstandigheden ondergaan, in Rtouding met de perfectionneering der
dien zin dat terwijl ze oorspronkelijk het fwapens veel grondiger en talrijker ver
recht had te meenen dat reeds onmiddel-fwoest geweest zijn dan in den vorigen
lijk ra het eindigen van den veldtocht inoorlog, terwijl onze jongelingschap met
hrt Westen met den cpbouwarbeid en delvele tienduizenden het offer van hun le-
vcorbereiding van den vrede kon begon-lven en gezondheid zouden gebracht heb-
nen worden, achteraf de uitbreiding vanïben.
den oorlog andere eischen gesteld heeft,
waarbij in de eerste plaats de belangen
van de Duitsche oorlogsvoering moesten
Op het Oostfront heerscht bij den strijd
te lande eveneens een relatieve kalmte.
Nadat de heftige doorbraakpogingen der
Sovjets bij het derde stadium van hun
offensief aan het Koeban-bruggenhocfd
suksesvcl verijdeld werden door de Duit-
sche troepen, is ook in dezen sector de
strijd gestild.
De actie ingezet gedurende de laatste
14 dagen door 13 infanterie-divisies, 3
infanterie-brigadss en 6 pantser-afdeelin-
gen der Sovjets zijn hier andermaal
vruchteloos gebleven. Nevens de hooge
verliezen aan menschen verloren de Sov
jets 100 pantsers en 350 vliegtuigen.
Aan dé Oostkust van de Zee van Azov
werden 47 landingsvaartuigen van de Sov
jets gekelderd.
Op de overige sectors van het Oost
front boekten Duitsche stoottroepen suk-
ses bij het opblazen van talrijke gevechts-
positiss der Sovjets en het toebrengen
aan den vijand van zware verliezen.
In de lucht werden van Duitsche zijde
machtige eskaders ingezet tot het besto
ken van groote fabrieken, het bombar-
deeren van spoorwegemplacementen en
andere doelen van militair belang.
Aldus werd een zware aanval uitge
voerd tegen het spoorwegkneoppunt van
Koersk, als centraal punt van ds ravitail-
leering van de fronten tusschen Bjelgorod
en Orel. Nadat de Duitsche jagers de
lucht gezuiverd hadden van Sovjet-jagers
gingen de Duitsche bommenwerpers tot
den aanval over, welke uitgevoerd werd
in verschillende golven. Na een aanval
over dag werd het bembardeeren vooit-
gezet bij nacht. Honderden bommen wer
den afgeworpen en zeer groote schade
aangericht. Volgens nadere berichten
duurde deze aanval 36 ifren en namen
meer dan 1090 vliegtuigen eraan deel.
Slechts 16 toestellen keerden niet terug.
Door honderden Duitsche vliegtuigen
werd eveneens een heyige aanval uitge
voerd op de grootste automobielfabrieken
der Sovjets: de geweldige Molotov-fabriek
te Gorki, ten Noord-Oosten van Moskou,
die in volle bedrijvigheid was toen de
aanval ingezet werd. Nadat de werkhui
zen verscheidene uren lang bestookt wer
den stond het geheele gebouwencomplex
in brand en van de geheele fabriek bleef
geen enkele hal nog overeind.
De Sovjets leden andermaal zware ver
liezen aan vliegtuigen, o.m. 83 op 4 Juni,
22 op 5 Juni en 141 op 8 Juni.
In de Noordelijke IJszee werden twee
patrouillebocten der Sovjets en 2 vracht-
oooten van samen 6.000 ton bij vlieger
aanvallen tot zinken gebracht en een tor
pedojager beschadigd.
Op 7 Juni hebben Britsche formaties
een landingspoging ondernomen op het
eiland Lampedusa welke zij door een
onverwachte actie trachtten te verove
ren. Het Italiaansch garnizoen sloeg de
aanvallers terug en kelderde eenige lan
dingsvaartuigen. Tevens werden de troe
pen vernietigd die door deze landings
troepen aan land waren gezet.
Lampedusa is een klein eiland gelegen
ongeveer halverwege de kust van Tunisië
nabij Sfax en het eiland Malta en heeft
een oppervlakte van 20 vierkante km.
In Duitsche militaire kringen aanziet
men dit afslaan van deze landingspoging
als een merkwaardig Italiaansch sukses.
Het betreft hier de eerste poging van de
Aiigió-Amerikanen om on Italiaansehe
bodem te landen. Deze poging is voor den
tegenstrever verrassend snel op een fiasco
uitgeloopen. Voor zoover men uit de be
richten kan opmaken, vormden de vijan
delijke landingsstrijdkrachten een zooge
naamd commando-raid dus een een
heid van ongeveer een bataillon. De com
mando-raid bestond uit ongeveer 5 com
panion mot voor dit bepaalde doel uit
stekend uitgeruste soldaten, bijna uitslui
tend voorzien van automatische wapens.
De geheele onderneming heeft slechts en
kele uren geduurd.
Denkelijk werd deze landing uitgevoerd
om de sterkte van den Italiaanschen af
weer te kunnen vaststellen.
Het eiland Panteliarie wordt voort on
onderbroken bestookt door de Angelsak
sische luchtmacht en zeestrijdkrachten.
Niettegenstaande deze herhaalde heftige
aanvallen houden de Italiaansehe garni-
recd cp ontvangstder vijandelijks vliegers.
samonliangeiKlcn trezoncllieiiistoestand van <lc
bevolKitiK te i.raken, l’e propaganda van liet-
zeilile EiiReiaiid. dat lederen toevoer van le-
vcnstiiiudelen voor de Belffisiihe bevolking ón
mogelijk maakt, meent zich lu van medelij
dende i'riupcntle Hazen over de ontzettende
loeiieniim? van de tulierculose en andere ziek
ten onder de kolderen en volwassenen in Bel
gië te moeten i’ltlateu. 1-n dat >n een tijdstip,
waarop Fngelsclie vliegeniers boven l>iillselic
en Italiaansehe gebieden ontplofbaar Kinder
speelgoed naar beneden werpen.
DE VOLKSGEZONDHEID
Het Militaire Bestuur heeft van den beginne
at aan. in samen».eikitig met <le bevoegde
Belgisclie overheidsdiensten, stelselmatig alle
voorbehoeoende maatregelen getroffen, om
spijts den moeilijken toestand op liet gebied
der voedselvoorzietung, lederen verderen ach
teruitgang van de volksgezondheid te voorko
men, eu om zoover mogelijk baar peil te ver
beteren. Dit doel kon in ruime mate worden
bereikt. Ten einde een wezenlijken factor te
scheppen, op het gebied van volkshygièue in
het algemeen, werd een georganiseerde orde
van geneesheeren en vau apothekers imieriebt.
Deze uitgebreide beroepsorganisaties zijn
belast niet de behartiging van liet algemeene
welzijn op bun gebied. Deze organisaties heb
ben tot dusver zeer goed aan de verwachtin
gen beantwoord. De bestrijding van besmet-
teliil.e ziekten is sedei i tv.jaren op bevre
digende wtjze geregeld. Ti" be trljdlng van
roodvonk- en dipliterltls-e(’ i x.erd een
voldoende, hoeveelheid serum n i.i „rhikktng
gesteld en werden bovendien voorbehoedende
inentingen op groote schaal voorgeschreven.
Inzonderheid kou nochtans de tuberculose met
goed gevolg bestreden worden, nadat vóór
REDEVOERING op Vrijdag namiddag 4
Juni tl. uitgesproken door ïtegeeringsp'resi-
dent Dr Reeder in het Senaatgebouw te
Brussel, voor talrijke genoodigden der Pers.
DRIE JAAR
MILITAIR BESTUUR IN EELGIE
Een jaar is verloopen, sedert ik In deze zaal
het woord tot U richtte. Sedertdien verjaart
thans voor de derde maal de dag, waarop on
der leiding van den Militairen Bevelhebber liet
Militaire Bestuur in België en Noord-Frankrijk
werd ingesteld. Gewis, noch de bevolking van
het bezette gebied, noch de bezettende macht
zelve kunnen er aan'denken dezen verjaardag
feestelijk te vieren. Een vreemd bestuur is
voor geen der beide partijen een aangename
aangelegenheid. Het Militaire Bestuur Is zich
echter van vorenaf aan bewust geweest van
zijn tweevoudige taak, die namelijk daarin be
staat, zoover mogelijk naast de waarneming
der oorlogsbelangen van het Duitsche Rijk ook
de belangen van het bezette land te behartigen,
zijn taak beleid- en tuchtvol te volbrengen en
ter bevrediging van dit gebied rust en orde
tot stand te brengen en te bewaren.
De gerechtvaardigde graad van vorderingen
die bet Bestuur van een bezettende macht, dat
zich van zijn verantwoordelijkheid bewust is.
aan het bezette gebied moet opleggen, hangt
steeds af van de eiseben, welke de bezcl’ende
macht door haar beleid aan het eigen volk en
land naar gelang van de omstandigheden moet
stellen. Teen bet Militaire Bestuur voor drie
Jaren zijn taak cn zich nam cn, na do daaraan
voorafgaande omwenteling cn verschrikkingen,
in de eerste plaats met den best,landen war
boel had op te ruimen, kon men. na den snol
len zegevierenden opinarsch der Duitsche troe
pen. inzonderheid na bet beëindigen van den
veldtocht in het Westen, de hoop koesteren,
dat een uitbreiding van den oorlog zou kunnen
worden vermeden, Ja zelfs dat het aanbod van
den Führer het mogelijk zou hebben gemaakt
den vrede te sluiten.
Men Ml bezwaarlijk kunnen ontkennen, dat
het Militaire Bestuur sedert zijn bestaan, min
der is ongetreden als voltrekker van harde
maatregelen, voortvloeiende uit de oorlogsom
standigheden, dan wel als behoeder en raad
gever van het land en van dezes overheidsbe
sturen en als dusdanig in menig opzicht tot
herstel van het familieleven, van het openbaar
leven en van handel en wandel heeft bijge
dragen.
Wij zijn getuigen geweest van de verdere
ontwikkeling der oorlogsgebeurtenissen, nadat
Engeland het vredesaanbod van den Führer
van de hand bad gewezen. Het Militaire Bc-
itnur bevond zich nochtans niet in den ge
lukkigen toestand, waarin de geallieerde be
zettingsbesturen In bet jaar 1918, na de ineen
storting van Duitschland en na het staken
van de krijgsverrichtingen verkeerden in het
niet veroverde, doch slechts bezette Rijnland
toestand waarvan zij veeal misbruik hebben
gemaakt. Het Militaire Bestuur moest zijn
taak aanpassen aan de noodwendigheden van
de inmiddels tot een wereldoorlog ontaarden
strijd op leven en dood, niet enkel en alleen
van het Duitsche Rijk en zijn bondgenooten,
doch evenzeer van alle kultuurlanden van
Europa tegen de steppenvolkeren van het
Oosten en hun vrienden uit het Westen.
Over het vorige Jaar zweefden de schaduwen
van het krijgsgewoel in liet Oosten, van de ge
weldige afweergeveehteu. waardoor het drei
gende gevaar van een doorbraak der roode
horden onder zware verliezen suksesvol be
zworen werd. Velen, althans de kenners van
de Furopeescbe geschiedenis zijn gaan inzien,
dat liet bolsjewisme niets tnjnder in het schild
voert, dan onder Joodsche leiding met zijn
Oost-F.uropeesche en Blnnen-Aziatische men-
schenhorden nogmaals een gevaarlijke poging
te wagen naar West-Europa te dringen.
DUITSCHLAND i
EN HET COMMUNISME
Menig inwoner van deze gebieden vroeg zich
voor de eerste maal ontsteld af, wat er van
zijn tehuis, zijn volk, zijn familie zou gewor
den zijn, indien het Duitsche front in het
Oosten ineengestort ware. Zij, die tot nog toe
het bolsjewistische gevaar voor een Duitsch
propagandistisch verzinsel hadden gehouden,
zijn gaan inzien dat de ontdekkingen te Katyn
ook voor hen een dreigende waarschuwing
beteekenen. Zij beginnen te begrijpen, dat ai
de bewoners van ons werelddeel samenhooren
en dat de Russische pantserwagens zich niet
eerst een weg behoeven te banen tot voor de
poorten van Brussel om hier een schrikbewind
te zien tot stand komen. Dit zou immers reeds
gebeuren, zoodra de eerste gardisten van
Stalin den voet op Duitschen bodem zouden
kunnen zetten. In dit oogenblik zou het kom-
munlsme, dat juist in België onder alle mo-
gelijke verkapte, gedaanten steeds weer zijn
onderdulmsche werking tracht voort te zetten
en te versterken, zijn heerschappij met terreur
en vernieling vestigen. Het Is niet denkbaar,
dat dan nog zeer geleerde rechtskundigen met
wijze, op de grondwet en op het volkenrecht
gesteunde juridische adviezen gehoor vinden
of dat kritlseerende herderlijke brieven van
op den predikstoel zouden worden voorgele
zen, vermits al zeer spoedig de opstellers met
geweld de pen uit de hand genomen en bun
den mond gesloten zou worden. De onverbe-
terbaren. die in hun haat tegen al wat Duitsch
is. de waarheid niet willen Inzien cn zelfs
door hun aktlef optreden de bolsjewistische
partijgangers, die hier onder alle mogelijke,
vermonnlngen werkzaam zijn, nog helpen, zou
den al spoedig een les kriljgen, waaraan zij
zich wel niet verwachten.
Hetzelfde geldt ten aanzien van die kringen,
voor wie de erkenning van het Russische ge
vaar hetzelfde beteekent als Duttschgeztnd zijn
en ten slotte ook ten aanzien van diegenen, die
als zelftevreden reaal-polltiekers de hoop koes
teren. dat zoowel de bolsjewisten als de
Duitschers op het Oostelijk slagveld zouden
doodbloeden, opdat het hier opnieuw
aardsch paradijs zou worden. Ik wil dan nog
niet gewagen van de herostraten, die met een
Engelsche invasie ook de volkomen verwoes
ting van hun eigen land wenschen. Aan ai
deze kringen, die mln of meer heimelijk de
opwerping maken: «Wat gaat ons Duitschland
en zijn toekomstig lot aan? kan terecht de
I wedervraag gesteld worden: Hoe komt juist
U daa; .oe in dezen tijd vanwege het Dni'sclie
bezettingsbestuur Inschikkelijkheid te verlau-
gen. waarop U geen enkel zedelijk of juridisch
reolit hebt
Met voldoening hebben wij kunnen vaststel
len. dat in tegenstelling met deze kringen In
de breedste lagen van de bevolking de ult-
drukkelijke wil tot uiting kwam, loyaal mede
te werken In het belang van het land en van
i de gemeenzame lotsbestemming dia onze lan-
den. of zij willen of niet, heden en in de toe
komst. on leven en dood met elkaar verbindt.
Deze wijze opvatting maakte het ook In het
verloopen jaar mogelijk, dat het bezettings
bestuur deze gewesten niet moest behandelen
als een met het zwaard veroverde land, doch
als een bezet gebied.
Het Militair Bestuur regeert hier nu drie
jaar en is voldoende op de hoogte van de ont
beringen en de beperkingen, die de oorlogs
toestand ook voor België met zich heeft ge
bracht. In een wereldoorlog die zich over liet
gansche aardrijk uitstrekt, mocht België, we
gens zijn geographlsche ligging allerminst ver
wachten in een vreedzaam hoekje te Kunnen
voortdroomen. Wanneer zij even kalm naden
ken moeten de bewoners nochtans toeleven,
dat zij spijts beperkingen en vele ontberin
gen. In vroeger Jaren een vreedzaam en ge
vaarloos leven in den waren zin van het woord
konden slijten. Door het succes van de Duit-
sclie wapens werd dit land dan vóór drie jaar
