De Paus sprak tot 30.000 Arbeiders
BEZETTING EN OORLOGSt Jonsda9
minnmiiniiiiniiwiiiiiiiiM^
VERVOLG EN SLOT
T
1
i
in het Volksleven
i
Vlaamsche Uitwijking
DE WEEK IN ONS LAND
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANK0NDIGINGS3LAD. - WEEKBLAD. - 0,75 Fr.
DE REDE VAN DEN MILITARVERWALTUNGSCHEF
SJS
*3».
BOUW
ZATERDAG 19 JUNI 1943.
40» JAAR.-Nr 25.
s
T.
IN HET WESTEN
EEN DER GRCOTE BETONWERKEN AAN DE
KANAALKUST IN
HET ZENDEN VAN TABAK
NAAR ONZE ARBEIDERS
IN DUITSCHLAND
Bëa:iJJi;ttiHHniiU3inniiüraminiuuiuiimiiiiuiruiiiiuiQiifmuiiinHmfliiiiii:RiiHjiiiI"iitni!!iiiiiniii[iiitiiiiHmtiiiiitiii
VLAMINGEN GESNEUVELD
OP HET OOSTFRONT
OP HET
DUITSCH-RUSSISCH FRONT
TERDOODVEROORDEELINGEN
EN TERECHTSTELLINGEN
MOORDAANSLAG TE BRUSSEL
PINKSTEREN IN HET VATIKAAN
ONS VROO EN VROME VOLK
Ook deze reuzen-geschutsbunker etfliakeU zich in het verdetiiffhjfwystowa dat
teder vijaudelUkc landingspoging móet verijdeleik
15 fr.
3/r'
is OOSTU1TGAVE
isWESTUITGAVE
mmwaaaaaaaaaaaaaaaamwmk
x&Jüs.auraaaE
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten (3 regels) 8 /r.
Kleine berichten adr. t. bwreele 12 jr.
(voor ieder regel meer: 2 fr.)
Rouwberichten: minimum
Groote rouwberichten: per regel
Ber. in lokaal nieuws: per regel
Andere aankondigingen: prijs op vraap.S
Aankondigingen worden aanvaard tot K
den Donderdag middag. 'r)
Abonnementsprijs tot Nieuwjaar: 5
Voor Belgle - Fr. 21,00
Voor Frankrijk Belg. Fr. 28.00
^TA^WIWV^^
jWMAAMIMWWIAAAAAAAAAMt;
Uitgever: Sanscn-Vniinesle, Poperlnfle.J
Telefoon X' 9. Posteh. X' 155.70.
Was hij soms niet de roepstem in de
woestijn? En wordt niet verteld dat hij
weende, omdat hij maar dooi- zoo weini
gen verstaan werd, als hij den Christus
aan wees!
En zoo wordt Sint Jan aanroepen tegen
keelpijn, (ook tegen hoofdpijn) en tegen
het verlies van de stem, en tegen den
ABONNEMENTSPRIJS 194S:
1 Jaar in Belgie Fr. 36
3 Maanden Fr. 9
6 Maanden Fr. 18
1 Jaar in Frankrijk Belg. Fr. 52
BESLUIT
Be uitwerkselen van de uiterlijke stormgs-
mauoeuvers der voortvluchtige Belgische
sehlmrcgeerlng. staan in krasse tegenstelling
tot het doel dat ze beoogen. De vlucht nemen,
het eigen land in den steek laten is even
eenvoudig als de Bevolking, terwijl men zelf
veilig geborgen is, op onverantwoordelijke
wijze tot daden aan te sporen, waarvan de
zware gevolgen niet neerkomen op de heeren
te Londen doch op de bevolking zelf. Wie be
velen uitvaardigt moet ook ter plaatse zijn om
ze uit te voeren en de verantwoordelijkheid
voor de gevolgen te dragen. Aangezien de
heeren ministers noch het inzicht koesteren
noch in de mogelijkheid zijn dit vanzelfspre
kend princiep na te komen, hebben ze niet
het minste verantwoordelijkheidsgevoel.
Neen, het is niet aan hen of aan do hier
werkende ordeverstoorders te danken dat de
bezettende macht in het afgeloopen jaar geen
gebruik hoefde te maken van machtsmiddelen
als de wapens, die een oorlog-sbezettlng toch
werkelijk en zedelijk tor beschikking staan.
Doch dit was veeleer mogelfjk dank zij de
spijts alles verstandige houding van de over-
groote meerderheid der arbeidende klasse. In
zonderheid evenwel dank zij de vele duizenden
Vlamingen en Walen, die bewust van hun ver
antwoordelijkheid en met een helder inzicht
it, de huidige cn toekomstige gemeenzame
lotsbestemming, met werktuig en spade in de
hand in de rangen of In het gevolg van de
Wehrmacht hun plicht tegenover hun land
en Europa vervullen.
Meer In het bijzonder denken we hier aan
de dappere Vlamingen en Walen die in de
rangen van de Dultsche Wehrmacht en van
de Wapen-SS, zijde aan zijde met de Dultsche
kameraden den verpletterden stormloop uit het
oosten breken cn waarvan velen reeds op liet
veld van eer gevallen zijn.
De gedachte aan hen en de eerbied voor de
ordelievende en plichtbewuste bewoners van
dit land, hebben het Militaire Bestuur ertoe
aangezet deze gewesten niet te beoordeelen
naar hun schaduwzijde, doch hen even groot
moedig te behandelen, in weerwil van de toe
nemende onverbiddelijkheid van den steeds
scherper wordenden oorlog. Zoo echter de be
smettende actie van de onruststokers het ge
zonde orgaan al te nadeelig moest beïnvloeden,
zullen we er niet voor terugdeinzen om te ge-
pasten tijde onverbiddelijk en bard in te grij
pen ten einde de onrustnesten uit te roeien en
verdere schade te voorkomen.
ITet Is mijn wensch dat de pers van dit
land, voor wier achtbare vertegenwoordigers
Ik bier het genoegen heb te spreken, zich zoo-
als voorheen verder zon bewust zijn van haar
zware, verantwoordelijke taak en bovendien
een verblikkende bemiddelaarster tusschen
het wereldgebeuren, de openbare meening en
’s lands belangen zou blijven, nok In haar
rangen heeft de terreur smartelijke en niet
te vullen-leemten geslagen. Ook aan de zé man
nen, die voor hun overtuiging stierven, den
ken wij vol eerbied en met de overtuiging dat
ze hun leven niet tevergeefs geofferd hebben.
De oorlog zal met den tijd nog harder wor
den. Daaruit vloeit voort dat de oorlogsnood-
wendigheden ook van de bevolking hier nog
meer en beter prestaties zullen vergen, doch
offers zullen niet moedwillig geëischt of te
vergeefs gebracht worden.
De huidige oorlog kenmerkt ztch door zijn
geweldige afmetingen cn kan zich dan ook
niet volgens een rechte lijn ontwikkelen, doch
kent veeleer hoogten en laagten. De balans
van den oorlog moet bij dergelljkc wissel
valligheden steeds schommelen, neerslaan cn
opkomen, om zich eindelijk ten gunste onzer
zegevierende wapens uit te spreken. In den,
aanval hebben onzer vooruitstormende troe
pen In het oosten voldoende blijk gegeven
van den geest die hen bezielt, doch niet al
leen de aanval, ook het geduld Is een hoog
blijk van den moed waarmede de vast en
zeker komende cn beslissende zegevierende
stoot voorbereid wordt. En zoo wil ik dan
sluiten met de woorden van den Dultschen
vrijheidsdichter Ernst Moritz Arndt:
Wat worden zal. is duister. Welke vorm do
wereld aannemen zal Is nog niet bekend. Maat
hei oude is voorbij en het Nieuwe komt. Wat
geschieden moet Is klaar. Wat we moeten
doen is voor niemand verborgen, koor onze
toekomst moeti n we het gerecht onverbid
delijk doen en voor het overig* het redelijke
tot den laatsten mant
Naar verluidt bestaat er steeds onze
kerheid omtrent de hoeveelheid tabak
welke naar onze arbeiders mag gestuurd
worden. De eene arbeider in Duitschland
liet weten dat men slechts 250 gram in
een pakje mocht steken, een andere
schreef dat 300 gram toegelaten waren.
Volgens zekere berichten zouden zij zelfs
geen tabak meer ontvangen zonder de
tolrechten, welke 1 Reichsmark per 50 gr.
beloopen, te betalen.
Volgens inlichtingen ingewonnen bij de
Unie voor Hand- en Geestesarbeiders
kan omtrent het zenden van tabak naar
onze arbeiders in Duitschland het volgen
de medegedeeld worden:
Men mag maandelijks 500 gram tabak
aan de in Duitschland werkende arbei
ders opzenden. Daarop zijn echter tol
rechten te bstalen dcor den bestemme
ling. Hoeveel tolreohten hierop moeten
betaald worden zal binnenkort door de
Unie worden meegedeeld.
Het is er weer al eene van die dagen,
die van ouds en her een dag van beteeke-
r.is is geweest in ’t leven en feesten van
ons volk. Nu is nog het mondgemeene: te
Sint-Jan’sdag beginnen de dagen te kor
ten, ’t is de langste dag van ’t jaar.
Sint Jan ging niet slapen omdat de nacht
te kort was. lijk ze vertellen dat Sint
Thomas (dicht bij Kerstdag) niet op
stond omdat de dag veel te kort was... En
zoo gaat het zijn gang in den volksmond.
Sint Jan. de groote zoon van Zacharius,
die met kemelharen kleed en lederen
gordel, met een mage die sprinkhanen en
wilden honig verteerde, eens langs de
boerden van de Jordaan wandelde, is
voorzeker één der meest vereerde heili
gen geweest.
Denk maar eens aan de oude Sint-
Janssilden, Sint-Jar.parcchles, Sint-Jans-
hospitalen, aan de talrijke Vlaamsche zo
nen met name Jan... Én ge zult zeggen:
Dat is één, die in de gratie gestaan heeft
van ’t volk.
De hoofdkerk van Rome, en van heel de
katholieke wereld, is tcegewijd aan Sint
jan den Dooper. Hij was patroon van het
eerste hospitaal te Jerusalem, en van
andere hospitalen. In ons land was hij
patroon van gilden en ambachten (b. v.
van de kleermakers).
Onze Vlaamsche schilders, Van Eyck en
Mcmling, hebben hem zco gaarne en zoo
schoon afgeschilderd tot groote blijdschap
der diepgeloovige menschen uit de Mid
deleeuwen. Het feest van Sint-Jan werd
dan ook steeds met bijzenderen luister
gevierd. En dezer dagen gaan links en
rechts de Sint-Jans-ommegar.gen uit, en
wordt het Sint-Jansfeest dezen Zondag
ock in enkele nlaatsen in West-Vlaande-
ren plechtig gevierd. Want op 24 Juni
is het Sint-Jansfeestdag.
Onze vaderen zagen in Sint-Jansdag
niet alleen een christelijk feest, maar ook
een volksfeest. Ze maakten ook een vuur
doch nu een Sint-Jansvuur, om te herin
neren aan het feit dat heidensche men
schen de relik-wieën van Sint Jan te Se-
taste in het vuur wierpen.
En ’t is geen zonde, vreugde te maken,
al is het dan ook rond een Sint-Jans
vuur, Maar waarom er tal van bijgeloo-
vigheden bij sleuren. En we- zouden er
een rommeltje kunnen vertellen, betref
fende de viering van dezen dag: vanaf
het zoogenoemde Sint-Janskruis met de
klauwen van den duivel op, tot de asch
van Sint-Jansvuur- die van brand be
vrijdt!
En nu van namen gesproken. Sint Jan
den Dooper kreeg links en rechts nog een
paar andere namen: Sint Jan den Was-
scherewerd hij genoemd, omdat Sint
Jan de menschen doonte, langs de boor
den van den stroom die Palestina door
stroomt, de Jordaan. Er wierd gewasschen
op Sint-Jansdag!
In de Maas gingen er menschen van
Hoei zich wasschen bij den eersten slag
van ’t middaguur, en elders staken ze
’t bfeld van Sint Jan heelemaal in de
Maas, om ’t water te heiligen. Gezelle
vertelt in zijn kleurigen kalender: «In
West-Vlaanderen is hij patroon op vele
plaatsen die bij ’t water liggen ter ge-
dachtenisse zeker van den Jordane en
den Doop Christi.
Sint Jan den SchrgeuwerZoo’n
naam kreeg de VoorlcÖpei- ook bij ons.
VVAlAX CA UHil-UUllDV UIU UldilUUU,
daar troepten op sommige plaatsen de
menschen samen, met stroofakkels en
dennentoortsen, en ze trokken er mee op
de velden door, om van Sint Jan een goè
woordje voorsprake te verkrijgen voor
’t goede gedijen van de akkervruchten.
En dan, het rollen met een wiel. Sint
Jan met een wiel? Hoe rijmt men dat ta
saam. Ja, beste Lezer, sommige men
schen kenden vroeger zoodanig goed het
Evangelie, dat ze soms tot in de fijnig-
heden ietwat konden uitleggen. Dat rol
lende wiél zou bedieden dat Sint Jan
roem en fame met het openbare optreden
van Ons Heere begon af te rollen en te
verminderen.
Beter en schooner was het gebruik dat
misschien al in de 13” eeuw bestond, te
stonde van het krieken van den dag, een
plechtige Mis te zingen omdat St Jan
3e dageraad was, die het ware licht voor
spelde We hebben ’t nog gezeid: Ons
gelcof is zco rijk, dat wij er blijheid,
schoonheid en zegen in vinden. Ook op
Sint-Jansdag! L. J.
■SEsaaaasaHBDsaaBHxaxK&aaaiiBaiaMBsaBEHiiiizasaQBEEEKHBBa
De Oorlogstoestand
Vliegende vlamme
vlerke van ’t zonnewiel
vliegende vlamme
vlucht in den hoop!..
Danst deur de vlammen heen
Danst nu den zomerdans
gasten te gaar...
Eer wij gaan slapen
nog eens geroepen nu:
Leve Sint Jan.
En het heugt me dat ik ergens nog een
liedje gehoord heb. dat de schoolrakkers
opdreunden, voor de huizen
Sint Jan koop mij ’n nieuwen hoed mijn
[oude is versleten.
Moeder mag ’t niet weten.
Vader heeft geen geld niet meer.
Hij heeft het allemaal in de herberg
[verteerd
Waar er geen Sint-Jansvuur brandde.
Hierboven reliëfkaart van Zuid-Etirona alsmede de BalQnstaten. Men merkt W
duidelijk Italië op met het eiland Sicilië en juist binnen den verdediginackriny d*
eilanden Faertelleria, Limosa eu Lampedusa.
roofovervallen en andere misdaden te plegen,
en ten slotte In een schandelijken dood gedre
ven worden.
DE STUDENTEN
Tn al dc knltunrlandcn van Europa is thans
voor de mannelijke en vrouweliiltc Jeugd,
vooral voor de studenten, de arbeidsdienst in
gevoerd Het was bijgevolg niet onbillijk dat
het Militaire Bestuur verlangde dat ook do
mannelijke studenten van het eerste studiejaar
een half .laar, in den arbeidsdienst of als
werkstudent In BeltrJf'. zouden dienen, te meer
daar de handarbeiders terecht daarop hadden
rangodrongen. Terwijl, nadat enkele moeilijk
heden uit den weg geruimd warén, de stu
denten van de unlverslteltcn te Gent cn te
I.ulk haast zonder uitzondering gevolg gaven
aan de oproeping en ieder naar elgèn keuze
als werkstudent of In den arbeidsdienst aan
het werk zijn gegaan, heeft de meerderheid
der studenten van de katl-c'leke universitelt
te Leuven bet nt«-t voor nociiig gehouden zich
aan te melden. Natuurlijk neemt het Militaire
Bestuur tegen deze sludenten en ook tegen
hun ouders de noodlee maatregelen. Wanneer
zc uit den arbeidsdienst of werkiilenst ontsla
gen zijn cn hun studies hervatten en onge
stoord mogen voltooien, kunnen zij de geeste
lijke overheid bedanken, die ze aangezet heeft
zich wederspannlg to toonen cn zo daarbij
ook ondersteunde.
HET WEGIÏALEN DER KLOKKEN
Met genoegen kan worden vastgesteld dat
liet v.cghalen der kerkklokken tot heden in
volledige kalmte geschiedde. Voor zoover de
door het Militaire Bestuur gevraagde lijsten
werden Ingediend, konden de door deskundi
gen als historisch waardevol aangemerkte
klokken behouden blijven en. samen mot de
hefaardklokken tnoclif Iedere kerk ten minste
en klok behouden. Zoo In een herderlijken
brief tegen de opeisching van de klokken pro
test werd aangeteekend en daarbij herinnerd
aan Ge Fransche revolutie dan moeten wc
tot ii doen opmerken, dat wanneer destijds de
l-'ranschen bij hun opmarsch door dit land
kloosters cn kerken tot puin vernielden, ze
zich klaarblijkelijk op liet gebied der bouw
kunst Heten terzijde staan, in liet eigen be
lang zou men beter dergelijke, gevaarlijke
vergelijkingen achterwege laten. Het Dultsche
Militaire Bestuur lieert de kerkclijke gebou
wen beschermd In plaats van ze te vernielen,
het heeft de godsdienstoefeningen steeds ge
ëerbiedigd en vooral het godsdienstige leven
onbeperkt toegelaten. Met het Militaire Be
stuur Is buiten de licm gestelde perken ge
treden: het kan dan ook des te krachtdadiger
optreden wanneer dit van andere zijden ge
schied:.
Volk van Wroeters en Zwervers...
DE VERHOUDING TUSSCHEN
BEZETTING EN STAATSAPPARAAT
BIJ het troffen van alle organisatorische
maatregelen heeft het Militaire Bestuur zich
steeds laten lelden door het grondbeginsel, dat
bet tegenover 's lands eigen staatsapparaat
als een vreemde Instelling moot staan cn hot
derhalve niet de taak van hot Militaire Bestuur
kan zijn, bestuursmaatregelen te treffen tot
verbetering van handel en wandel, voor zoo
ver ze niet dringend noodzakelijk zijn voor de
belangen der oorlogseconomie.
Het staat als een paal boven water, dat Bel
gië het ingewikkeldste Staats- en economisch
complex van West-Europa uitmaakt en daar
enboven nog uitgerust Is met hot slechtste
staatsapparaat. De redenen hiervan moeten
grootendeels gezocht worden In de historische
ontwikkeling van den Staat zelf, in zlln econo
mische struktuur n In de mentaliteit der be
volking. De geschiedenis van dit land laat toe.
de vaak naïef tentoongespreide fierheid van
talrijke Inwoners te verklaren, om zich zoo
mogclljk door "tuchteloosheid te onderscheiden,
daar waar in het Blik en in andere geordende
Staten blijk gegeven wordt van ulterlijko
tucht. Terwijl de Dnitschcr gewoon Is. al
doet hij het ook var.k met tegenzin, zich te
schikken naar de wetten en reglementen der
overheid, wordt hier zeer dikwijls een wer
kelijk sportleven wedijver aan den dag gelegd,
cm door de mazen van de wet heen te sluipen.
Deze toestanden en eigenschappen zijn niet
van dien aard, dat zij de leiding en de uitvoe
ring van een geordende oorlogseconomie, als
mede een gelijkmatige verdeellng over alle
Inwoners van de lasten en goederen, die In be
perkte hoeveelheid voorhanden zijn, verge
makkelijken.
DE GEMEENTEPOLITIE
In tijd van oorlog kan alleen een vastbera
den staatsoverheld. bijgestaan door een kracht
dadige. deugdelijke uitvoerende macht, aan <ie
bevolking haar allernoodzakelijkste levensbe
hoeften waarborgen.
Toen het Militaire Bestuur werd tngcstt-ld,
viel er geen spoor te ontdekken van een ge
centraliseerde en slagvaardige uitvoerende
politiemacht. Terwijl de Rijkswacht ten min
ste naar bulten af een aanneembaar beeld ver
toonde, hoewel zij met het ITolIandsche en
Fransche zusterwapen in geenen decle de
vergelijking kan doorstaan, bleef de organisa
tie van de gemeentepolitie geheel aan den wil
lekeur van dc tallooze gemeentebesturen en
bijgevolg aan de wisselvalligheden der par
tijen overgelafen. Dit was meer bepaaldelijk
liet geval In de agglomeraties, waarin Iedere
gemeente haar eigen politie liet optreden,
zonder rekening te houden met de samenstel
ling der bevolking. Men hoeft geen bijzonder
geschoold militair oog te hebben, om onmld-
dellijk te bemerken, dat de gemeentepolitie
zich in de meeste Belgische steden in "n toe
stand bevond en deels nog bevindt, die, wat
de ulterlijko houding betreft, vaal: beneden
het nell van een plattelandscbe schuttersver-
eeniglng blijft. Het ulterlijk beeld van een
land wordt voor een goed Geel door de hou
ding. het optreden en de gedragingen van zijn
politieagenten beoordeeld. Het voorkomen en
de toestand van deze politie was in leder op
zicht een cultuurland els België onwaardig en
geëigend om ook de eenvoudigste eu noodza
kelijke uitvoerende maatregelen op econo
misch gebied ten tijde van oorlog te doen
mislukken, waaronder de bevolking natuurlijk
In de eerste plaats te lijden heeft. De politie,
wier verouderde organisatiebepallngen, ten
ricelc nog van uit den tijd der Fransche. revo
lutie dateeren, moesten derhalve zooveel mo-
gelljk aan de etschen van den huldigen tijd
worden aangepast. In samenwerking met het
Belgische Ministerie van Binnenlandsche Za
ken worden te dien einde maatregelen getrof
fen om de politie zoodanig in te richten, dat
zii niet alleen aan de noodwendigheden van
het oogenbllk zou beantwoorden, doch ook
naderhand van blijvend nut voor het land zal
zijn cn In de toekomst met meer gezag zal
kunnen optreden zonder hetwelk zij geen
vruchtbaar werk kan verrichten.
DE GROOTE AGGLOMERATIES
In nauw verband met het vraagstuk der po
litie staat de eenmaking van de thans verwe-
zenlllkte eenmaking- der groote agglomeraties,
die eveneens haar blijvendeti invloed zal uit
oefenen. in tijden van uiterste beperking en
van harden strijd voor het zelfbehoud, kan
niet geduld worden, dat meer dan 2600 ge
meenten een zuiver egoïstische politiek voe
len. zonder dat een centrale staatsoverheld
over de verclschte machtsmiddelen beschikt,
om de afzonderlijke bestrevlngen der gemeen
ten cn de belangen tan den Staat in zijn ge
heel in evenwicht te houden. Bij de zooge
naamde agglomeraties deden deze tekortko
mingen zich liet sterkst gevoelen. Het gebied
van Brussel bestond b.v. uit 19, dat van Ant
werpen uit S, dat van Charleroi uit 39. dat van
Gent uit 10 cn dat van Luik uit 29 zelfstandige
gemeenten en polltlebesturen. Deze talrijke
Jurhtlsch-zelfstandlge. organiek echter nauw
met elkaar verbonden gemeentebesturen moes
ten on het gebied van oorlogseconomie nood
zakelijkerwijze lederen bestuurlijken verzor-
glngsmaatregel ónmogelijk maken.
Wat voor de politie geldt, gold ook voer de
brandweer, de gas-, water- en lichtvoorzie
ning. het verkeerswezen, het gezondheidswe
zen. het schoolwezen, enz.
Dc getroffen maatregelen hadden door dc
v< rmlnderlng van het personeel, de vereen
voudiging In het bestuur en op leder ander
gebied een enorme bezuiniging voor gevolg.
In de gemeenten Antwerpen. Brussel, Charle
roi. Gent en I.ulk fungeeren thans 5 burge
meesters cn polltlegezagvoerdcrs in de plaats
van 90 cn ongeveer 60 schepenen In de plaats
van 300. De oorlogscconomlschc doch ook
duurzame voordeelcn van do eenmaking der
agglomeraties kunnen niet hoog genoeg ge
schat worden. Toen de Anglo-Amerlkaansebe
teiroraanv.il losbrak boven Antwerpsche stads
gedeelten, die voordien zelfstandige gemeenten
waren en aldaar de bevolking zoo zwaar kwam
teisteren, beeft het bestuur van Groot-Ant-
werpen getoond reeds volkomen togen zijn
taak te zijn opgewassen. Het kon als sterke
groot-gemeente onmlddcllljl: krachtdadig op-
treden. Wat bij de vroegere gemeentcindce-
llng In geen geval mogelijk ware geweest.
Het dankschrijven van tien kardlnaal-aarts-
bisschop van Meehelen was dan ook zooals het
hoorde, tot den burgemeester van Antwerpen
gericht.
Bulten dc werkelijkheid staande cn reac-
tlonnaire kringen, waartoe vooral juristen
behooren, mogen den ilians in liet leven ge
roepen toestand als een fictie betrachten, liet
slaat niettemin van nu al’ aan reeds vast, dat
dc sccretarls-generaal van het ministerie van
Btnncnlandsehe Zaken en zijn medewerkers
zich tegenover het land voor Immer hebben
verdienstelijk gemaakt door de eenmaking
van de groote agglomeraties. Hun werk zal
nog steeds vruchten afwerpen. wanneer de
opinie van andersdenkende kringen reeds lang
geen mensch meer kan interesseeren.
DE COMMUNISTISCHE
BEDRIJVIGHEID
Sedert liet uitbreken van den oorlog mei
Sowjet-Rusland kan ook In België een aan
zienlijke toeneming van de onvvettelljke com
munistische bedrijvigheid die hier steeds le
vendig was, worden waargenomen, om haar
politiek te kunnen doorvoeren heeft het
Komintern steeds getracht zich den op cm
bepaald oogenbllk en in een bepaald land
l.eerschenden polltleken toestand voor zijn
laktlek ten putta te maken heeft ze onlangs
inzonderheid het natlonaal-revolutionnalrc ka
rakter op het voorplan gebracht, zonder daar
bij natniirlilk de werkelijke doeleinden en de
vroegere strekking in het geringste prijs te
geven. Reeds In bet jaar 194-2 werd In België
hot zoogenaamde onafhankclilkheldsfront op-
gcrlcht. waarin groepen en onderafdecHngcn
van Illegale, partijen, inzonderheid van de zg.
nationals bevveglngeii van verzet, zouden s.i-
m< ngebiindelit worden. Het onafhankelijk-
tieldsfront is een gemeenschappelijke organi
satie onder rcclits:rceks<Tie. zij liet dan ook
vaak verkapte communistische leiding. Hoe
deze organisatie in werkelijkheid door haar
stichters geapprecieerd wordt, blijkt uit de
benaming tdlotenklub <’fe kaar in de ran
gen der communistische kliek gegeven wordt
eu uit liet feit, dat sommige barer leden zich
OOk werkelijk als Idioten terdege laten mis
bruiken. Wc zijn ook op de hoogte van de
structuur van het tijdens het vorige jaar door
dc communistisch" partij ongerichte militai
re nnnaraatAls actiefste onderafdeellng
werden de zg. partlsanetigroepen Ingeriebt. De
dader van aanslagen en inzonderheid de
moordenaars van hun algen medeburgers en
ik- bandieten voor de roofovervallen, die ze
kere deelen van het land onveilig maken, wor
den meestal in haar rangen gcrccruteerd. De
daders krijgen van door hen mecstiil onbeken
den de opdracht personen te dooden of te be-
rooven. die ze In den regel noch bij naam
toch van persoon kennen. Ze sluipen rond
bun slachtoffers en wachten de passende gela
tenheid af om hen onder bescherming van rte
duisternis uit een hinderlaag of op andefë
wijze te vermoorden.
ik wil bier slechts herinneren aan bet geval
van den oorlogsinvalide Edward Kempeneers.
dieselde bcenvn verloren had en zoodoende
r.an zlln wagen gebonden was: hij werd door
"Verschillend" schoten In den buik vermoord.
Na voltooiing van hun beulswerk ontvangen
de daders dan een rijkelijk loon, zoomede een
stel geroofde rantsoenzcgels en, zooals eenlge
der voornaamste processen aan liet licht heb
ben gebracht, vieren dan vaak inm lieldtnda-
den In weerzinwekkende uitspattingen, waar
bij zij. zich zelfs laten bewonderen door mede
burgers, die zoo misdadig als zij zelf of on
gehoord dom zijn.
Achter welke voorwendsels zulke moorde
naars z.fcli trachten te verschuilen om door
het gerecht bun daad wit te wasschen, ver
andert niets aan het feit, dat dergelljkc gc-
tneene misdadigers als zoodanig moeten be-
handeld worden en aan den galg eindigen, otn
hel eveu of hel eeu ougchilste konimunlsUscbe
Da strijd in het Westen heeft op zee
en in de lucht niet de kalmte behouden
welke de kenmerken waren in den loop
der vorige week.
In den Atlantischen Oceaan hebben
Duitsche duikbooten, bij verbitterde ge
vechten tegen beschermde konvooien en
afzonderlijk varende schepen, 9 vaartui
gen van samen 43.000 bruto registerton
gekelderd en plaatsten daarbij nog trei
ters op 2 andere booten. Een Duitsche
duikboot die gedurende twee uur lang
aangevallen werd door 8 vijandelijke
vliegtuigen, haalde er een van neder, trof
vier andere waarna de overige toestellen
den strijd staakten en de duikboot haar
operaties voortzetten kon.
in den Atlaatischen Oceaan opereeren-
de duikbooten schoten 7 Angelsaksische
toestellen, voor het meerendeel viermo
torige bommenwerpers, neer.
Voor de Hollandsche kust poogde een
Angelsaksische luchtformatie een Duitsch
konvooi aan te vallen. Uit de aanvallen
de formatie werden 8 toestellen neerge
schoten wijl een klein Duitsch vaartuig
zonk nadat de bemanning grootendeels
werd gered.
In de lucht is dc actie ook zeer intens
geweest. Bijna dagelijks werden van
weerszijden luchtaanvallen uitgeveerd.
Aldus bestookte een aanzienlijke Duit
sche formatie zware gevechtsvliegtuigen,
in den nacht van 12 cp 13 Juni, de Brit-
sche stad en haven van Plymouth waar
uitgestrekte branden ontstonden, alsmede
installaties in Zuid-Oost-Engeland. In
den daaropvolgenden nacht werden stad
en haven van Grimsby zwaar aangeval
len en groote schade aangericht, wijl ook
andere inrichtingen bestookt werden. Bij
deze laatste aanvallen verloren de Duit-
schers slechts 2 toestellen. Binst den
nacht van 14 op 15 Juni werden bommen
geworpen in het gebied van Londen en
in Oost-Engeland.
De luchtaanvallen der Angelsaksers te
gen Duitsche en bezette gebieden ontwik
kelden zich als volgt: Den 11 Juni, in
den namiddag, aanval uitgevoerd door
Amerikaansche toestellen op de Noord-
Duitsche kuststeden Willetnshaven en
Cuxhaven waar de bevolking verliezen
leed. In den daaropvolgenden nacht vielen
Britsche bommenwerpers West-Duitsch-
land en vooral de stad Dusseidorf aan
waar aanzienlijke verliezen onder de bur
gerbevolking ontstonden en beduidende
schade aan woningen en openbare gebou
wen aangericht werd. Bij deze aanvallen
werden in totaal 54, meestal viermotorige
bommenwerpers neergeschoten.
In den nacht van 12 op 13 Juni werd
andermaal West-Duitschland aangeval
len; te Boohum voornamelijk werden ver
liezen onder de bevolking veroorzaakt en
ontstond aanzienlijke schade aan woon-
tuizen en gebouwen, o. m. aan twee zie
kenhuizen. Vijf kelken en vier scholen
werden eveneens getroffen; 29 der aan
vallende toestellen werden neergeschoten.
Op 13 Juni vielen Amerikaansche bom-
in«nrc;pcrs o. m. Bremen, Kiel en de
vernietigen, doch .opbouwen en bevesti
gen, niet het privaat eigendom afscliaf-
fen, dat ten grondslag ligt aan het be
staan van de familie, doch veleer erop
bedacht zijn, het privaat eigendom uit te
breiden als de vrucht van gewetensvollen
arbeid, dat is de taak.
Tusschen de industrie, landbouw en
ekonomie, die de nationale rijkdommen
uitmaken, moet een harmonische over
eenstemming bestaan. Het deel moet niet
alleen zijn, zoo groot mogelijke winsten
te maken, doch de technische vooruitgang
moet ertoe bijdragen den persoonlijken
toestand van den arbeider te verbeteren
en zijn leven te veraangenamen.
Tot slot verklaarde efe Paus, dat hij
alles gedaan had om het uitbreken van
den oorlog, en later de uitbreiding ervan
te voorkomen en dat hij gepoogd had de
verschrikkingen van den oorlog te ver
zachten. (Belgapress.)
■EiasiijBaasaE3B3naBBEBaaEBflias
Op het Oostfront sneuvelden nog vol
gende VlamingenLodewijk De Roeck,
uit Haaltert; Ferdinand Vanden Broeck,
uit Baien-Neet; Karei Fiermans, uit Bor-
gerhout, de gebroeders Jozef en August
Van Thielen, uit Wiekevorst (een derde
broeder Gommaar Van Thielen stierf ook
bij ongeval als lid van de N.S.K.K.)Gil
bert Poppe, uit Zele; Daniël Commeyne,
uit Bissegem Lode Vannerum, uit Leu
ven; Petrus De Munck. uit Haasdonck.
Op Dinsdag 8 Juni jl„ in den avond,
werd te Brussel-Schaarbcek, een moord
aanslag gepleegd op zekeren Labro, be
diende bij het Arbeidsambt cn lid van
het V.N.v. Labro. die erg gewond was,
be/.week naderhand in het Brugmans-
hospitaal.
Voor den vreemdeling, die het eerst den
voet op onzen bodem zet, blijkt het bui
tengewoon merkwaardig dat dit kleine
land ongeveer één aaneenschakeling is
van huizen, dorpen en steden. Nergens ter
wereld woont er zooveel volk binnen zoo’n
enge grenzen. Als wij in België alleen on
ze eigen Vlaamsche bevolking beschou
wen, komen wij tot het ontzettend cijfer
van 300 inwoners per vierkanten kilo
meter.
Over dit zware vraagstuk werd reeds
heel wat geschreven. Het werd kort en
bondig samengevat in het eerste nummer
van De Vlagjaargang 1940, waar J.
Acke schrijft: «dat er ofwel een millioen
thamingen te veel zijn, ofwel dat er aan
onzen boerenstand nieuwe gronden moe
ten aangewezen worden.
Wij kunnen nu de vraag stellen: Wat
Is er gebeurd met het teveel aan Vlaam
sche bevolking? En verder: Is er ock nog
een andere oplossing mogelijk om ons
bevolkingsvraagstuk op te lossen? Voor-
eerst: Wat gebeurde er met het teveel?
Elkeen weet het: uitwijking. De Vlaming
maakte pak en zak en trok er van door
om elders den kost te gaan winnen, of-
1 wel om elders te gaan wonen naar Kana-
da, de Vereenlgde Staten, Kongo of
Frankrijk, waar er plaatse genoeg was en
volk te kort.
Er is bijna geen enkele familie onder
onze lezers, of zij heeft familie in Ameri-
ka. Ginder hebben ze landbouwbedrijven
overgenomen of meestendeels geschapen.
Wat Vlaamsch was, troepte te samen. Ze
behielden vaak taal en zeden en trachtten
hun nieuwen verren thuis als een ander
i stukje Vlaanderen in te richten: ze had-
I den een Vlaamschen Pastoor, een
I Vlaamsch blad (b. v. Gazette van Detroit
en Gazette van Moline). Ze schreven veel
naar Vlaanderen, zonden hun portretten
af, cn als ’t goetijd werd en de beurze
gevuld, staken ze weer hun Amerikaan
sche menage op ’t schip en kwamen te
rug, naar het land van vader en moeder,
cm er stillekes te rentenieren en zalig te
sterven. Spijts hun Engelsche woorden,
hun Amerikaansche hemden en schoenen,
waren zij in ’t putje van hun hart nog
(Vlaming gebleven! In 1900 trokken er 757
en dit getal steeg tot zelfs 4000 en meer
f per jaar tot vóór den wereldoorlog. In
1920 trokken er nog ongeveer 4000 maar,
van dan voort vermindert het elk jaar.
cm ten slotte te vallen op minder dan 300,
tengevolge der Amerikaansche inwljke-
lingswetten. Nu zitten er nog duizenden
onzer stamgenoot'n in Amerika, die voor
’t oogenblik van ons afgesneden zijn.
Dan kwam de roep: naar Kongo! Maar
die Kongo heeft nooit grooten aantrek ge
had. Een Vlaming is immers geen avon
turier genoeg. Hij vindt in zijn verre nieu
we zate en ate liefst de eigen zon en
lucht, het eigen doen en laten van zijn
Vlaamschen geboortegrond terug. Zoo
hebben we gezien dat reeds voor eeuwen
zooveel Vlamingen uitweken naar de rus
tige en welige vlakten van de Elbe in
Duitschland. waar tal van namen nog
aan den ouden Vlaming herinneren. Toen
het nieuwe treklied. voor zes. zeven hon
derd iaar, zooveel aantrekkingskracht
had: Naar Oost land willen wij rijden!
Doeh wat was dit alles in vergelijking
met den grooten werk- en verhuistrek
die ons volk heeft aangegrepen om naar
Frankrijk te trekken.
Naar Frankrijk! Het lag niet ver, er
was Vlaamsch werk vee en Vlaamsch boe
renvolk noodig om te beletten dat dit ster
vende land heelemaal zou te niet gaan.
Maar de groote ramne was. dat niet de
Vlamingen dit land een ander aanschijn
gaven, doch dat de Vlamine door Frank
rijk werd opgevreten heelemaal. De Vla
ming ging er ten onder. Vlaanderen be
zette reeds eeuwen het Noorden van
Frankrijk, want heel Noord-Frankrijk,
het Fransch Vlaanderen, werd immers in
den loop der eeuwen door de Fransche
Grijpzucht en Koningen. sans-culotten
en anderen ingepalmd. In dat Noorden
woonden nog de sterkste, gezondste Fran-
schen... van oud-Vlaamschen bloede!
Het was vooral in deze Noorderdeparte-
menten, dat onze Trimards zich gingen
doodaf slaven en sleuren voor hun scha
mel wijf en een bende jongens. En weldra
ook verder, tot boven Parijs. Er werden
heele boeken over deze Trimards geschre
ven. Ge kunt ze nog overal terugvinden,
en ze zullen u vertellen en nog vertellen,
een avond aan een stuk over al hun harde
belevenissen... Arme Vlamingen, on zoek
achter een magere bete brood, zooals onze
IJslandvaarders waarover Juul Filliaert
in zijn meesterlijk IJslandvaardersboek
zoo’n ontroerende dingen schreef. Het
was waarlijk niet om weg te zijn dat ze
gingen:
Hun dorpje niet, hun Vlaandren niet,
maar d’armoe zijn ze beu;
een moedig lied, een laatste lied,
dan, Moeder, adieu.
En hoe hard, hoe gevaarlijk voor hart
en ziele het was, blijkt uit het einde van
een der schoonste volksromans, die ooit
in Vlaanderen geschreven werden Tri
mards van Warden Oom, waarin Remi
tegen zijn zoete lief spreekt over de kin
deren die ze eenmaal zullen hebben: En
met Gods genade, geen één trimard!».
De eigenlijke trimard was de slechtste
onder de Franschmansdie overal
werkten, zooveel zopen als werkten, deden
voor op, vochten en brasten, en hun zuur
gewonnen geld aan den eeuwigen bran
dewijn. deh Loden, en aan ’t slecht
vrouwvolk verlapten.
Dat was één soorte, de boerewerkmans
dus. Een volgende soorte waren de fron-
taliers. die eiken dag gingen werken in
het Noord-Fransche fabriekgebied van
Rijsel, Roubaix (Roobeke in ’t Vlaamsch)
en Toerkonje. De Franschen zelve schat
ten het aantal Vlamingen die in hun fa
brieken werkten on zoo ongeveer 150.000.
Y. Van Acker in Vlaamsche Boeren
kolonies in Frankrijkwaaruit wij de
voornaamste gegevens van ons overzicht
putten, schrijft over hen: Onnieuw to
gen duizenden Vlaamsche arbeiders, de
Flandriens, over de onzalige grens naar
het gedeeltelijk verfranschte broedervolk
van aan de overzijde en hielden er
Vlaamsche oasen in ’t leven. Maar tien
tallen duizenden verkozen den langen da-
gelijkschen tocht over de grens en terug,
de Frontaliers de koelies der Fransche
industrie, de mannen van het harde, vui
le werk, de dompelaars, die door hun
kapitaalkrachtige- volksgenooten en hun
eigen regeering in den steek werden gela
ten. maar spijts alles trouw bleven aan
eigen aard en volk en grond.
Deze beide soorten werkl’eden. fransch
mans en grensarbeiders, behoorden dus
nog werkelijk tot de Vlaamsche gemeen
schap. Van een echte uitwijking is er
daarover geen sprake.
De derde soort zijn de boerenkolonies,
die bii duizenden en duizenden per jaar
naar Frankrijk uitweken.
Als wij Van Acker’s statistieken over
zien bemerken we dat er in 1900 meer
dan 8 duizend optrokken. In 1910 was dit
getal reeds 13.531, en na den oorlog ’14-’18,
in het jaar 1919, bereikte het uitwijkings-
ciifer tiaar Frankrijk 19.464, het grootste
der laatste 50 jaar, om geleidelijk te slin
ken tot 10 duizend in 1927, en in de laat
ste jaren ong'veer drie duizend per ‘jaar.
Er valt veel over hen te zeggen, over
hun streven, hun behandeling, hun toe
komst en ook die van zooveel boerenzoons
en boerendochters, die riet weten waaruit
noch waarin, en moeten wachten van
trouwen tot de schoonste jaren van hun
leven voorbij zijn, terwijl het nochtans
zoo heerlijk is in de blijde volle kracht
des levens als man en vrouw naast en
met elkaar een schoon stukje geluk te
veroveren.
Dat ook, Is een groot Vlaamsch vraag
stuk. B. V.
l3BBa3SSSBa9B£BSflRCgB9XSB»BSBS3?3B3S3B2QXDRBZSEBaaa>tB3B3
^ts>
BE EERSTE NATIONALE CULTUUR-
DAGEN VOOR VLAANDEREN
TE MECHELEN
Een eerste plechtigheid werd gehou
den in de raadzaal van het Stadhuis,
bijgewoond door talrijke vooraanstaan
de Vl.iamsche personaliteiten alsmede
kunstenaars, letterkundigen en zoo meer,
tijdens dewelke de oorkonde waarbii aan
Mechelen het predikaat werd verleend
van Stad der Nationale Cultuurdagen
aan den H. Burgemeester van Mechelen
werd overhandigd.
Tijdens de academische zitting gehou
den in de zaal Clnexwerd de acade
mische rede gehouden door E. H. Cyr.
Verschaeve, voorzitter van den Vlaam
schen Cultuurraad. De redenaar wees
eerst op het gevaar gevormd door het
bolsjewisme dat ook onze cultuur, die een
dreunende wereldkracht geweest is, be
dreigt. Ten slotte drukte hij zijn geloof
wit m Vlaanderen.
Deze rede werd begroet dcor een mi
nutenlange ovatie.
In den namiddag werden de drie inge
richte tentoonstellingen, een door de Ka
mers van Schilders en Beeldhouwers, een
van Het Vlaamsche Boek en een over
Het Postzegelgeopend, plechtigheid
tijdens dewelke verschillende toespraken
gehouden werden.
De tweede dag van de Nationale Cul
tuurdagen werd gewijd aan de Letter
kunde en de belangen van de Vlaamsche
Letterkundigen, ’s Morgens werden de
congressisten ontvangen cp het Stadhuis
waarna een vergadering plaats greep In
den Stadsschouwburg tijdens dewelke uit
geweid werd over vlaanderens litteraire
rijkdom. In den namiddag kwamen de
Letterkundigen andermaal samen, dit
maal om hun stoffelijke belangen te be
spreken.
DE ACTIE VAN WINTERHULP
Door het Hoofdbestuur van Winterhulp
werden enkele belangrijke cijfers bekend
gemaakt omtrent de actie gevoerd dcor
deze instelling sedert meer dan twee jaar,
die op de duidelijkste wijze de philantro-
pische bedrijvigheid ervan belichten.
Aldus werden reeds bedeeld: 100 mil
lioen liter soep, 12 millioen maaltijden,
600.000 ton kolen, duizende kleederen, 31
millioen liter melk, 580 millioen gevita-
meerde tabletten en dragées, 100.000 li
ter levertraan, 250.000 collis voor behoef
tige krijgsgevangenen, enz.
Meer dar. 200 millioen werden besteed
aan subsidies aan bepaalde werken die
aldus hun werkzaamneden konden voort
zetten en uitbreiden. Een bedrag van 2
mi'liard werd reeds ter beschikking van
Winterhulp gesteld, bedrag dat uitslui
tend ten geede kwam aan de minbedeel
den.
FEEST VAN DE BOERENWACHT
OP DEN KLUISBERG
Cp 2<’ Sinksendag hield de Boerenwacht
feest op den Kiuisberg. Afgevaardigden
Rome, 13 Juni. Paus Pius XII hield
in het Belvedere-paleis van het Vatikaan
vooi- 30.000 arbeiders een groote rede,
waarin hij voornamelijk over het sociale
vraagstuk handelde. Niet alleen de so
ciale toestand der arbeiders moet ver
beterd worden, zoo zegde dePaus, maar
heel de verwarde inrichting van de sa
menleving. Het sociale vraagstuk is het
meest brandende van de huidige samen
leving. De kerk eischt sociale rechtvaar
digheid voor den arbeider: een billijk
loon, dat het bestaan van de familie ver
zekert, een menschwaardige woning, een
voldoende voeding.
De Kerk is reeds herhaaldelijk opge
treden tegen verkeerde opvattingen. Zij
heeft reeds dikwijls gewaarschuwd tegen
valsche sociale Heilandprofeten, die net
goede slecht en het slechte goed noe
men, die niets wilden weten van een on
derlinge verstandhouding tusschen arbeid-
nemers en arbeidgevers. In werkelijkheid
wordt het werkende volk slechts gebon
den, onder druk en aan de macht van
het staatskapitalisme onderworpen. Dit
onderwerpt allen aan zich, de familie en
het geweten, en maakt van den arbeids-
stand een geweldige machine.
Wee hem die vergeet, dat ware en on
sociale rechtvaardigheid een billijke deel
neming van allen aan de aardsche goe
deren eischt. Niet in het omverwerpen,
doch in de ontwikkeling en de eendracht
ligt het heil en de rechtvaardigheid. Niet
EBBBBBBBBEQSBZ3B33BSBE3BBE&B
Nederlandsche stad Vlissingen aan. In
de twee eerste plaatsen leed de burger
bevolking verliezen en materieele schade
werd aangericht. Bij al deze dagaanvallen
werden ten minste 46 vliegtuigen, waar
onder 29 viermotorige bommenwerpers,
neergeschoten.
In den daaropvolgenden nacht werden
hier en daar bommen uitgeworpen boven
het Rijksgebied zonder dat groote schade
aangericht werd.
Bij nachtaanval tusschen den 14 en
den 15 Juni werden vooral aanzienlijke
verwoestingen aangericht te Oberhausen
en leed de burgerbevolking verliezen. Bij
dezen aanval verloren de Britten 20 hun
ner toestellen.
in de maand Mei verloren de Britten
en Amerikanen niet min dan 536 vlieg
tuigen die neergeschoten werden boven
Duitsche en bezette gebieden in het Wes
ten. Hierbij gingen ongeveer 3.000 ge
schoolde en jarenlang gedrilde beman
ningsleden verloren.
Ten slotte dient nog vermeld dat bij
verkenningstochten boven den Atlanti
schen Oceaan Duitsche gevechtsvliegtui
gen vóór de Portugeesche kust zware
schade toegebracht aan een vrachtschip
en 4 vijandelijke toestellen neerschoten.
Op het Oostfront was eveneens een
heropleving van de aktiviteit merkbaar.
Sinds het einde der vorige week onder
namen de Sovjets tamelijk hevige aan
vallen zoo aan het Koebanbruggenhoofd
als in het gebied van Orel en aan de
Mius. Ook bij Belew en bij Bjelgorod
ontwikkelden de Sovjets enkele aanval
len. Niettegenstaande deze aanvallen
voorafgegaan werden door ariillerieberei-
ding wer^-m zij allen gebroken en suk-
sesvol vtiijueld door de Duitsche en ver
bondene troepen.
In het achterwaartsche gebied van den
Centralcn sector werd de zuivering van
de streken waarin de partisanen opereer
den voortgezet. Deze zuivering werd door
gevoerd in samenwerking met Hongaar-
sche eenheden en Russische strijdkrach
ten. Op 10 Juni kon het Duitsche opper
bevel mededeelen dat op dien dag de ver
nietiging beëindigd werd van talrijke
benden welke zien schuil hielden in on
begaanbare woudgebieden en dat lüerbij
207 magazijnen, êalrijke wapens en een
groote hoeveelheid levensmiddelen buit
werden gemaakt. Twee dagen nadien was
de vernietiging voltooid van andere ben
den welke hun basis hadden in ondoor
dringbaar woud- en moerasgebied. Hierbij
werden 118 versterkte dorpen en woud-
kampen ingenomen, 162 bunkers vernie
tigd en zware verliezen aan de benden
toegebracht.
De Duitsche luchtmacht zette haar
concentrische aanvallen op SOvjet-Rus-
sische wapenfabrieken voort. Aldus voer
de zij met verscheidene formaties aan
vallen uit op de wapenfabriek van Ja-
(Zie vervolg op 2c blad.)
het verlies van de stem, en tegen
overschreeuw der kinderen.
Ha! Daar is een zeer schoone en vrome
geschiedenis bil te vertellen.
Paul Warnefried de diaken (een zeer
gekende geschiedenisschrijver) zat met
een heesche keel den vooravond van
Paasch-Zaterdag. En hij moest het jube
lend Exultet zingen. Hij viel Sint Jan
te voet door een belofte, en ’s anderen
daags klonk het lijk een merelzang zoo
zuiver: «Exultet». Maar nu de belofte
gehouden.
Hii maakte een lofzang, waarvan de be-
ginlettergrepen dtr halfverzen achtereen
volgens waren: Ut. re, mi, fa. sol. la, si,
ut. En dat pastte nu juist dat die noten
achter elkaar een gamme maakten. Nu
zinsrt ze menig muziekleerling wH nog,
met een kleine wijziging: do (of ut), re,
mi. fa. sol, la. si, do (ut).
En daarmee is ’t nog niet al gezeid over
Sint Jan. We weten er al echter iets van.
cm lijk vroeger, vol vreugde en vrede dit
oude volksfeest te vieren. Gezelle ook,
dichtte vreugdevol over het Sint-Jans
vuur;
werden opgemerkt zoo uit gansch West-
Vlaandcren als uit Oost-Vlaanderen en
Limburg.
Na ontocht van een stoet werd een
feestzitting gehouden tijdens dewelke ver
schillende toespraken gehouden werden.
De H. Liefooghe hield de welkomrede. Na
de feestzitting werden de verschillende
nummers van het feestprogramma afge
werkt, dat een zeer groot sukses kende.
HET II» VLAAMSCH NATIONAAL
ZANGFEEST VOOR DE SCHOOL
JEUGD TE BRUSSEL
Op Zaterdag 12 Juni ging in Jiet Paleis
voor Schoone Kunsten te Brussel het
tweede Vlaamsch Nationaal Zangfeest
voor de Schooljeugd door.
Dit zangfeest werd ingericht door het
Vlaamsch Nationaal Zangverbond in sa
menwerking met Zender Brussel, onder
de hooge bescherming van het Ministerie
van Openbaar Onderwijs en van het ge
meentebestuur der stad Brussel.
Verschillende kunstenaars hadden er
hun medewerking aan verleend.
laaBGassEBzaEBBBBasnaaaaBHxa
Door de Militaire Overheid werden vol
gende veroordjelingen en terechtstellin
gen medegedeeld:
Het Krijgsgerecht afdeeling Charle
roi heeft den Belg Léon Sacré uit Mon-
tignes-le-Tilleul ter dood veroordeeld we
gens begunstiging van den vijand. Sacré
maakte deel van een geheime organisa
tie die aanslagen pleegae en hiervoor wa
pens en munitie vergaarde. Het vonnis
werd uitgevoerd.
Het Krijgsgerecht te Charleroi ver
oordeelde ter dood de Belgen Francois
Goret, Arthur Froment en Alexander
Gouverneur evenals den Franschman Ar
mand Wolf wegens gepleegde misdaden.
De veroordeelden waren medeschuldig
aan een aanslag met springstof op een
mijn te Lambusart. Zij hadden ook hun
medewerking verleend bij een aanval op
een hoeve en waren drager van wapens.
Het vonnis werd voltrokken.
Het Oorlcgsgerecht te Gent heeft ter
dood veroordeeld de Belgen Lucien Van
Speybroeck en André De Smul wegens
spiennage en lidmaatschap van een on-
wetteliike wserstandsorganlsatie. Zij wier
ven ook nieuwe leden aan voor deze or
ganisatie. Beiden werden terecht gesteld.
4BBflBflflaB»BEBBBBBBBBBB8aBBB
arbeider trelttt nr een zoentje van verwende
ouders: p-elltke misdaad verdient s-elljk» straf,
tilt moge al deeenen »ot nadenken stemmen,
die meenen In lllerale kllek'es of andere or
ganisaties onbekend met vuur te kunnen spe
len en daarbij den natrlot-uttliangen. liet Is
ook een waarschuwing voor «Ho kringen, wel
ke door Inni houding en nfihltslng tegen de
loyale en hemleuwlngsgeztóde krachten bier
ie lande een zeker» atmosfeer srheppPnr die
er oorzaak van 1s dal ook vaak Jeugdige fan
tasten op het pad der mlsdn.id gebracht wor
den. Do stapel verzoekschriften om genade,
welke dan ten gunste van rersonen uit zekere
kringen Ingediend worden en waarbij beweerd
wordt, dat cn slechts met zoogenaamde on
schuldig» meeloopers te dpen heeft, zlln vol
strekt nutteloos. Wie hetgevaar bemint zal
er In vergaan. Dat men goed uit de oogen
kljke. wij hebben lan- genoeg gewaarschuwd.
Terwijl 's lands uitroepende macht spijtig
genoeg ver beneden haar taak Is gebleven,
bli het streven om land en bevolking ie be
schermen tegen de gewelddaden dezer gang
sters. heeft daarentegen do Dultsche veilig
heidspolitie cn ook geheime veldpolitie in
stillen, taaien cn gévaarvcllen arbeid des te
verheugender uitslagen tn hot belang ran
's lands veiligheid weten te bereiken, needs
in April deelde de pers de aanhouding mede
van 310 terroristen en 529 kommunistlsche
fimctionnarlssen en do opheldering van in to
taal 188 aanslagen op het léven, de gezondheid
of liet bezit van Inwoners van dit land. In den
daaronvclwnden tiid hebben dc Dultsche over
heidsdiensten verdere aanzienlijke successen
weten te behalen. Sindsdien werden 127 ter
roristen met hun medehelpers, zoomede 72
-kommuntstische functioiHiarissen aangehou
den en 2< moordaanslagen op Inwoners van
dit land opgehelderd.
Onder de aangehouden terroristen bevinden
zich verschillende personen die ecu leidende
rol hebben gespeeld. Bovendien word de hand
gelegd op een massa springstof, geweren,
pistolen cn munitie. Het Militaire Bestuur is
over het algemeen niet izoo optimistisch te
gelooven. «1st het voornaamste terrorist- en
gangstersgevaar definitief eeweken Is. on de
zen bodem woekert dat É1J het huidige klimaat
voort als onkruid.
De Duitsche politieambtenaren zullen dc
misdadigers cn de bandieten dau ook blijven
opspnrcn en aanhouden, waar deze ook in >-
gen optreden en onder weike vermomming zij
zich cok mogen verbergen, Dc Belgische po-
lltieorranlsatles. die deze taak eigenlijk op
zich zouden moeten nemen, hebben geen re
den cm lier te zijn over Jiaar gemis aan uit
slagen. want bun houding verraadt niet alleen
slechten wil. doch werpt bovendien »en zon
derling licht op hun getnöed cn hun beroeps
bekwaamheid. Het snrcckt var zelf, dat het in
de bedoeling ligt van liet Militaire Bestuur,
met al zijn daarvoor in aanmerking komende
overheidsdiensten Juist eie personen en ver-
eenigingen die in het belang van de bevredi
ging van dit land loyaal met de Duitsche be
zettingsmacht samenwerkén. zooveel mogeltjk
ie beschermen, en dit zal blijven doen zoolang
dc eigen Belrlsche overheid hen de bescher
ming onthoudt, waarop zij recht hebben. Aan
slagen tegen hen genleegd worden ten aanzien
van' de strafvervolging onsporingen en ten
nltvoerbrenglng van do straf vervolging op
dezelfde wijze behandeld als aanslagen tegen
leden van dc Weermacht.
Het ts bovendien een cerepltcht van bet Mi
litaire Bestuur dc schade aan personen cn
voederen toegetracht op bijzonder tegemoet-
komende wijze van de vermoorde inwoners
van het land in cle mate van het mogelijke de*
zorgen voor de toekom-t te ontnemen.
DS JUSTITIE
Tn verband met dit vraagstuk kan de hou
ding van de Belgische justitie niet bulten be
schouwing gelaten "woWen. Ik wil eeliler
daarover geen lange beschouwingen meer ton
beste vcven. Het Militair" Bestuur weet zeer
goed. dot. juist hij de Justitie veel meer zwarte
dan witte schapen te vinden zijn. Er zilu
juristen, die vaak in wereldvreemde regionen
zweven en In de overlnlglng verkeeren. dat
hun houding de Juiste Is: zij willen dan ook
iedere konsekwentle daarvoor aanvaarden. De
meerderheid van hun collega's, zijn echter op
verre na geen Idealisten. In deze kringen en
in daarmede in verbinding staande middens
pocht men dolgraag cp, gereed te zijn r>nr
voor zijn overtuiging als martelaar te willen
lilden. Blijkbaar is liet -<rliter lane niet zoo
mocillik martelaar te worden als het te zijn.
Dezelfde personen, die zich met een theatraal
gebaar van het openbaar tooneel lieten weg
voeren. verzoeken el spoedig om alle mogelij-
kè gunsten en verlichtingen.
De staat van oorlog Is steeds een abnormaal
iets. Buitengewone toestanden cn tijden ver
gen buitengewone maatregelen, die naar ge
lang van de omstandigheden oi,middellijk ge
nomen moeten worden. De wetten zijn geba
seerd op oude, ten deele verouderde toestan
den en bezitten vaak niet de noodlge veer
kracht. Dit geldt eveneens voor de grondwet,
hoewel het Militaire Bestuur ze principieel
eerbiedigt. Wanneer echter de grondwet ver
klaard en misbruikt wordt om de openbare
rust en orde te storen, of om het leven van
de bevolking' in gevaar te brengen dat zij
Juist beschermen moet, dan kan zij niet langer
als een weldaad beschouwd, doch als een
euvel. ZIJ die er on deze wlize misbruik van
maken, zijn schadelijke wezens voor het eigen
volk.
Het .""1 er evenwel niet voor terugschrikken
rechters te treffen, die wanen, dat zij onder
den dekmantel van hun verbrlefrie onaantast
baarheid. ongestoord oen gevaarlijk politiek
spel kunnen spelen.
In plaats van langdradige, iedere positieve
of zelfs konstruktfeve gedachte ontberende
Protestbrieven te ontwerpen in alle mo^eifike
aangelegenheden, waarmede de Justitie niets
te maken heeft, zou zij er veel verstandiger
aan doen zich tot haar eigen gebied te beper
ken. en dit dan des te beter cn naar een nieu
wen geest ie bewerken. Dit geldt niet in de
laatste plaats voor de vervolging van misda
digers en moordenaars van de etgen medebur
gers. Vanwege kerkclijke zijde ontstonden sto
ringen en werden hindernissen in den weg
;clcgd. ingegeven dcor eenzelMcn geest.-
Brieven, waarin zoogezegd de bevolking tot
kalmte werd aangemaand, vermeerderden in
werkelijkheid (ie onrust en konden zelfs tot
dwaasheden verleiden: zij werken als een ver
keerd gemengde medecijn. die ten slotte den
beretder tcu laste moet vallen.
Het Is gemakkelijk een zoogenaamde natlo-
naal-vaderlandsehlfevende of om nog hoogere
beweegredenen raad en vermaningen te geven,
die anderen vaak ten verderve brengen, ter-
wül ze den raadgever zelf geenerlel oiler
kosten.
Menig geestelijke heeft er dc.zware verant
woordelijkheid voor te dragen,-dat vele Jon
gelieden gevlucht zll.'i eu zich schuil honden,
om zich aan den arbeidsplicht te onttrekken.
Meer dan een der laatste processen heen aan
bet licht gebracht, dat deze voortvluchtieen
door de terroristen ongenotnen cn als willige
werktuigen misbruikt worden om moordet),
I2Sa3a353S33S3H31«3aüZZEE3aS5fl£XirSnE«ÏBHaB12FXaifiBaHKHlMaa
