De Seine-üolf
De Geallieerden vormen een Bruggenhoofd
van Montebourg tot aan de Orne
BELANGRIJK
NADOEN EN... MILD ZIJN?
ZATERDAG
17 JUNI 1941
KATHOLIEK WEEKBLAD
Uitgever: SANSEN-VANNESTE, POPER1NGE. Tel. 9. - Postch. 155.70.
(Alle medewerkers zijn verantwoordelijk voor hun inzendingen.)
Prijs: 1 Fr.
Uitgave
Land vol herinneringen.
In de Golf van de Seine.
Zware gevechten
in de gebieden van Caen, Caumont
Carentan en Montebourg
De Duitsche troepen bieden een verbeten
tegenstand en brengen de Geallieerden
gevoelige verliezen toe
DE INVASIE
TE LANDE
IN DE LUCHT EN OP ZEE
BERLIJN TEVREDEN
OVER HET VERLOOP VAN DE
INVASIEPOGING
NOG ANDERE LANDINGS
POGINGEN?
ZUID-EUROPA
VERRE OOSTEN
(Zie vervolg op 2e blad.)
hierboven een kaartje van normandie. Het is niet mogelijk ov zoo beperkte ruimte alle kleine logali-
teiten aan te stippen hoewel kleine gemeenten nu groot belang kunnen hebben maar het zal toch onze lezers
toelaten de gebeurtenissen goed te volgen. Teeksning 4. De Poppyinftftl' i.
gen-
RICHARD STRAUS 85 JAAR
De wereldberoemde toondichter Ri
chard Straus vierde Zondag Jl. zijn
85n verjaardag. Slechts weinig toondich
ters verwierven tijdens hun leven een
groot sukses als de schepper van Ro
eeucavalier en talrijke andere werken.
41* «TAAll \r '23
Abonnementsprijs
tot einde 1944:
Vopr België: 26,10
Trankr. R. fr. 35,00
Oost uit gavel
AVestuilgavc f
DE PO PER ING BI AAR
AANKONDIGINGEN moeten om ge
worden teren den Woensdagavond.
Kleine BERICHTEN cn MEDEDER-
LINGEN tegen den Dondcrdagnoen.
Normandie, aan de Seine-Golf, is dus
het eerste mikpunt der zoo langvoorspel-
de invasie geworden.
Dood en vernieling woeden thans over
dit oude en dierbare land, een der rijk
ste provincies van Frankrijk.
Dit is Normandië wel op de eerste
plaats. De Noormannen kwamen er in
oe 10o eeuw een rijk stichten. De Fran-
sche koning stond hun gereed el ij ke een
provincie ar, liever dan geheel zijn rijk
door hen verwoest te zien. Zij gaven
hun naam aan dit zoo gemakkelijk ver
diende land: ze heetten het Normandië.
In 1068 trok van Normandië uit, naar
Engeland toe, een groot invasieleger.
"Willem de Veroveraar, hertog van Nor
mandië, maakte immers aanspraak up
den Engelschen troon. Hij versloeg zijn
concurrent Harold, op de Engelsche
kust bij Nastings in 1066 en werd ko
ning van Engeland, maar tevens hertog
van Normandië. Zoodat Normandië een
springplank bleef van de Engelsche po
litiek naar het vasteland toe. Uit dezen
toestand zou later de honderdjarige
oorlog volgen. Samen met Willem den
Veroveraar trokken honderden koene
Vlaanische ridders meê. Willem was im
mers getrouwd met Mathilde, de doch
ter van onzen graaf, die op een tapijt
heel dien tocht naar Engeland bor
duurde. Dit tapijt, het beroemde tapijt
van Bayeux, werd reeds vroeger in vei
ligheid gebracht. Best ook. Want Bayeux
is naar verluidt maar een puinhoop
meer.
Rouaan is de hoofdstad van Norman
dië, en bevatte een der heerlijkste go
tische kathedralen van gansch Euro
pa, die nu ook reeds aan de luchtbom
bardementen ten offer gevallen is. En
daar is Lisieux, het ons zoo dierbare
Lisieux, met al de herinneringen aan
het Heilig Treesje van hst Kind Jezus.
Lisieux, dat thans ook reeds een puin
hoop blijkt te zijn geworden. Een
mensch zou huiveren bij de gedachte
wat er al nog moet vernield worden
in dit land!
Want Normandië is een rijke streek.
De grond is wat kalkachtig en zeer ge
schikt voor fruit, vooralvoor appels.
De zeer sterk gealcoholiseerde cider van
Normandië wordt er veel gedronken.
Veel Vaamsche boeren, die naar Nor
mandië gingen boeren, hebben het on
dervonden. Meer dan één heeft er zich
aan doodgedronken.
Normandië is esn provincie, die de
volgende departementen beslaat: Ome,
Seine-Inférieure, Calvados, Eure en
Manche. Het is een breede kuststrook
met twee groote havens op de flanken,
links Cherbourg op het schiereiland
Cotentin, en rechts Le Havre. De Anglo-
Amerikanen nebben het blijkbaar op
één dezer havens gemunt.
C :n is de hoofdstad van het de-
Ëariement Calvados, 15 km. van zee af.
>e stad telt ongeveer 60 duizend inwo
ners en is misschien de mooiste kunst
stad van Normandië. Wie ooit te Li-
iieux was, heeft wellicht ook gezien,
hoe veel oude huizen en straten er wa
ren. Te Caen eveneens. Het ligt aan de
Orne, en heeft een bedrijvige rivierha
ven, die het centrum was der ertsont
ginningen uit den omtrek.
Cherbourg, hoofdstad van het depar
tement der Manche, ligt op den kop
van Cotentin. Het telt 50 duizend in
woners en is een beroemde oorlogsha
ven, die 22 hektaren beslaat, waarin
de modernste maritieme verdedigings
lijnen zijn aangebracht. Daarom zouden
de Engelschen liever Cherbourg in den
rug aanvallen.
Le Havre ligt aan den Noordoever der
negen kilometer breede trechtermonding
van de Seine. Le Havre, flat In ilen
laatsten oorlog de zetel was der Belgi
sche regeering, telt 170 duizend inwo
ners. Vroeger was Har fleur de grootste
Seinehaven.
De Seine is de voornaamste en best
bevaarbaren stroom uit Frankrijk. Ke
is 776 kilometer lang en beslaat een
stroomgebied, dat twee en half maal
zoo groot is als België. Reeds bij de
eerste berichten werden de rivieren de
Orne en de Vire trenoemd, die ook een
diepen trechter hebben. Normandië was
beroemd om zijn schoone strandplaat
sen en badsteden. De kusten bestaan
er echter grootendeels uit krijtrotsen of
falaisen, dezelfde als die in 't Zuiden
van Engeland. Want eenmaal was En
geland met het Vasteland verbonden,
xoolang het Nauw van Kales niet werd
ingebeukt door den aanbeukenden oce
aan. Onder de beroemde badplaatsen be
kleedde Deauville de eerste plaats. Het
was de geliefde badplaats van de Parij-
zer rijke burgerij.
Verder, ten Oosten van de Norman-
dische kusten, liggen een paar steden,
lie ook al vaak genoemd werden in de
cent oorlog: Calais en Duinkerke.
Calais, in het departement Pas-de-
Calais, is een groote haven rechtover
Dover. Calais ligt Oostelijk van de Kaap
Griz-Nez en telt 75 duizend inwoners.
Duinkerke, een oude Vlaamsche ha
ven, zusterstad van Nieuwpoort, ver
trekpunt van onze Vlaamsche IJsland-
vaarders, ons ontnomen door de impe
rialistische politiek van Lodewijk XÏV,
is beroemd gebleven als vluchtstad der
Engelschen in 1940. De naam Duinkerke
werd in de oogen der Duitschers een
symbool. Er wordt er nog Vlaamsch
géhoord. Op de markt staat Jan Bart,
de groote Vlaamsche zeevaarder. Duin
kerke telt 40 duizend inwoners. Het was
een belangrijke visschers- en doorvoer
haven, en nam, als haven, de derde
plaats in Frankrijk in.
Misschien, als deze reken verschijnen,
iicunnen reeds andere streken het slacht
offer geworden zijn van dezen vernie-
enden oorlog.
11-6-44. C.
r
i
4 De spertijd verandert. Het is niet
meer van 5 tot 23.30 u. dat men
zich op den openbaren weg mag
bevinden, maar vanaf bekend
making (11-6-44) is ait veran
dert geworden zoodat 'mén dzts
alleen nog op straat zijn mag
vanaf 5.30 uur 's morgens tot
22.30 u. 's avonds. De drank
huizen motten te 22 u. sluiten.
i KLEINE ZAKEN worden grooter
l door reklaam en goeie waar.
Wilt ook Gij uw zaak doen groeien
i adverteer in De Poperingenaar
Sedert hun eerste landingen op de
kusten van Normandië, ingezet op 6
Juni jl., hebben de Anglo-Amerikanen
de kleine bruggenhoofden welke zij eerst
op een drietal plaatsen wisten te vor
men, allengerhand weten uit te breiden
en te versmelten tot een enkel bruggen-
hoofd, loopend van ongeveer aan de
Orne-mondmg in den Calvados tot het
gebied van Montebourg-Quinéville op
het schiereiland van Normandiëook
genaamd de Cotentin.
Tusschenin de kustlijnen van dit
bruggenhoofd blijven evenwel Duitsche
vestingen aan den Atlantic-wal op vele
plaatsen stand houden en vuren met
alle geweld op de landingsvloot en op
de landingstroepen die de vestingen van
landioaarts-uit aanvallen.
Het door de Anglo-Amerikanen ge
vormde bruggenhoofd is thans 90 km.
breed en 12 tot 20 km. diep. Daarin lig
gen als bijzonderste centra Bayeux cn
Carentan, Ste-Mère-Eglise en erikele an
dere lokaliteiten van minder belang, in
't land loopt dit bruggenhoofd ongeveer
van bij Caen aiover de gebieden van
Audrieu, Tilly-sur-SeullesBallcroy, Isi-
gny, Carentan tot Montebourg en Qui-
néville.
Dit bruggenhoofd hebben de Anglo-
Amerikanen weten te bereiken met den
steun van belangrijke luchtstrijdkrach
ten en onder dekking van hun zwaar
scheepsgeschutdoch 'ten koste van zeer
zware verliezen waarvan wij verder, vol
gens officieele gegevens, een overzicht
zullen geven. Nergens zijn zij evemoel
opgerukt buiten het bereik van hun
scheepsgeschut.
Aan de hand van de berichten van
het Duitsche Hoofdkwartier en andere
meldingen kunnen wij nog volgende bij
zonderheden mededeelen:
Ten Oosten van de Ome-monding
werden de Anglo-Amerikaansche lucht
landingstroepen bij Bréville en het
bosch van Bavent samengedrongen en
is de uitzuivering van dit gebied aan
gang.
In het gebied van Caen werden be
langrijke concentraties van Anglo-Ame
rikaansche pantsers en andere troepen
door de Duitsche waarnemers vastgesteld
en hier wordt een zware slag verwacht.
Caen blijkt voor de geallieerden van
zeer groot belang te zijn, daar het bezit
van de Ome-monding voor hen geen
zin heeft zonder dat ze ook de stad be
zitten, dit in verband met de verdere
materiaal ontschepingsmogelijkheden
Ongeveer 5 km. ten Noorden van
Caen ondernamen de Britten een aan
val welke echter voor Troarn bleef ste
ken. Troarn is nog steeds in Duitsche
handen evenals Caen waar aan de ran
den der stad de weerstandsnesten ven
de luchtlandingstroepen opgeruimd wer
den.
De frontlijn loopt dan van aan fe
Orne tot bij Audrieu en Tilly-sur-Seul
les, waar zware pantsergevechten gele
verd werden. Tilly-sur-Seulles is even
wel nog Duitsch bezit. Een Britsche
pantserspits die opgerukt was tot Vil-
lers-Bocages werd er uitgeroeid en an
dere troepen die naar deze plaats opruk
ten werden tot staan gebracht. Bij Cau
mont wonnen de Duitsche troepen bij
de jongste gevechten eenig terrein, na
oprukkende geallieerde troeven opgevan
gen en teruggeslagen te hebben.
Langs Balleroy loopt de frontlijn dan
tot Isiany en de Vire-mondingUit de
binnenloopende berichten blijkt dat tus-
schen de Orne- en de Vire-monding en
de Britten in lijn staan, wijl van de
Vire-monding verder de Cotentin in,
Noord-Amerikanen strijden.
Anglo-Amerikaansche troepen die van
uit Balleroy naar St-Ló wilden opruk
ken konden slechts twee lokale doorbra
ken bereiken, wijl hun verdere pogin
gen mislukten. Andere afdeelingen der
geallieerden die van uit Isigny hetzelfde
poogden werden eveneens halverwege
opgehouden.
Van de Vire-monding uit hebben te
Noord-Amerikanen, ten koste van zeer
zware verliezen, de stad Carentan ver
overd. Meer Noordwaarts bereikten de
luchtlandingstroepen die Ste-Mère-Eglise
hadden bezet, een verbinding met langs
de zee aan wal gezette afdeelingen en
poogden zij verder op te rukken in de
richting van Cherbourg. Nabij Monte
bourg en Quinéville echter werden zij
opgevangen en opgehouden.
Montebourg werd, naar de jongste be
richten, na eerst verloren te zijn ge
gaan, door de Duitsche troepen her
overd. Alhoewel zwaar materiaal in de
zen sector werd aangevoerd door de ge
allieerden konden zij de Duitsche linies,
die hier in veriooede en verbeten gevech
ten Cherbourg dekken, niet doorbreken.
De luchtlandingstroepen die op de
Westkust van de Cotentin neergelaten
werden alsmede de afdeelingen welke
poogden vasten voet te vatten bij Bar
fleur cn St-Vaast, werden buiten ttrijd
gesteld.
Het eerste doel der Anglo-Amerikanen
blijkt duidelijk te zijn; nl. het bezit
van Caen, het afsnijden van de Coten
tin, om er de bezetting van Cherbourg
af te zonderen, de havenstad Cherbourg
langs onder aan te vallen en deze be
langrijke oorlogshaven te kunnen be
machtigen ten einde langs hier zwaar
oorlogsmateriaal aan te voeren.
Donderdag werd anderzijds nog ge
meld dat geallieerde vlooteenhedén Le
Havre bestookt hebben maar dat zij be
schoten werden door de kustbatterijen
die een zwaren kruiser beschadigden en
de jormatie tot den aftocht dwong.
Langs beide zijden werden sedert de
inzet van de invasie versterkingen aan
gevoerd. Aan het Kanaal hangen tal
rijke luchtballons in de lucht, bewaakt
door jachtvliegtuigen, waarschijnlijk be
last met het regelen van de zware ver
dragende artillerie.
Naar verluidt zou Generaal Montgo
mery reeds 20 divisies op Fransclien
bodem hebben aangevoerdwat, de ge
specialiseerde troepen bijgerekend, het
totnogtoe aantal ingezette manschappen
zou brengen op een 350.000 man. Ook
van Duitsche zijde werden aanhoudend
versterkingen aangevoerd. Aan de At
lantic-wal stonden slechts de gewone be
zettingseffectieven van de aangelegde
versterkingen. Thans bieden ook de
Duitsche operatieve reserves, en zulks
vanaf den tweeden dag der invasie, een
hardnekkigen weerstand aan de Anglo-
Amerikanen.
Over het gansche invasiefront wordt
verwoed gevochten. Verbeten bieden ook
de Duitsche lichte zeestrijdkrachten als
mede het Duitsche luchtwapen een har
den tegenstand aan de landingsvloot.
De verliezen der geallieerden zijn bij
zonder hoog voor hun luchtlandings
troepen, hun lucht- en zeevloot. Aan
de hand van de Duitsche legerberichten
en andere meldingen bereikten deze ver
liezen o.m. volgende cijfers:
Te lande en bij de geallieerde lucht
landingstroepen: van de 20 ingezette
divisies zouden er reeds 7 tot 8 pratisch
buiten gevecht zijn gesteld. Het zijn
bijzonderlijk de van uit de lucht ge
lande troepen die zeer zware verliezen
leden en reeds duizenden krijgsgevan
gen werden door de Duitsche troepen
gemaakt. Van de neergelaten zweefvlieg
tuigen kwamen er zeer veel om bij het
landen, of kwamen de bemanningen
onmiddellijk na de landing in mijnen
velden terecht. Na vier 'dagen strijd
hadden naar verluidt de geallieerden
reeds 1300 zweefvliegtuigen verloren. Ze
kere dezer zweef transporttoestellen kun
nen tot 120 man volledig uitgerust ver
voeren of een pantser van middelbare
grootte.
In het Duitsche legerbericht van 15
Juni worden samenvattende cijfers me
degedeeld omtrent de verliezen tot dan
aan de geallieerde invasie-krachten toe
gebracht. Deze cijfers luiden als volgt:
400 pantsers en 1.000 vliegtuigen. Daar
bij dient verder gerekend de pantsers
en ander materiaal in den grond je-
boord. Gekelderd: 2 kruisers, 9 destroy
ers, 2 snelbooten, 23 vracht- en trans-
3 lichtere kruisers, 16 destroyers, 8 snel
booten, 58 handelsschepen en transport
booten van samen 235.000 brt., 2 lan
dingsvaartuigen van samen 4.000 brt.
en een stoomschip. De verliezen door
mijnentreffers zijn hier niet bijgerekend.
De verliezen aan manschappen bij de
geallieerden tuorden in zelfde bericht
berekend op een viervoud van de Duit
sche.
De Duitsche generaal der artillerie
Marcs, kommandant van een Armee
korps, en verdediger van. het schier
eiland van Cherbourgsneuvelde op het
front.
Caen blijkt zwaar gehavend tenge
volge de strijd gevoerd om de stad en
door bombardementen zou de stad in
vlammen zijn gehuld.
Bij het bombardement van Vire zou
den er 2.000 burgers gedood zijn.
Naar verluidt zouden ook Frahsche
elementen van de Gaulle boven het
Normandische front zijn uitgeworpen
geweest.
In het Westen voerde de geallieerde
luchtmacht verder nog verscheidene
luchtaanvallen door op plaatsen in
Duitschland waarbij zij telkens zware
vei liezen aan vliegtuigen leed.
Uit Berlijn wordt gemeld dat de mili
taire kringen aldaar tevreden zijn over
het verloop van de invasiepoging der
geallieerden. De Atlantic-wal, verklaart
men er, heeft volledig beantwoord aan
de verwachtingen welke erin gesteld
werden, namelijk te dienen als golfbre
ker, wijl de vijand thans naar een slag
veld zal kunnén gelokt worden waar
de beslissende slag zal kunnen geleverd
worden en de oorlog hierdoor in een
beslissend stadium is getreden. Men ont
kent er evenwel niet 'dat de strijd hard
zal zijn.
Omtrent de invasie van West-Europa
wordt nog vernomen dat Generaal Mont
gomery, buiten de divisies welke hij
reeds in dep, strijd wierp, nog zou be
schikken over een 20-tal meerdere di
visies die hij slechts in den strijd iou
werpen na een versterking van het be
staande bruggenhoofd. Het hoofddoel
zou de bezetting van Cherbourg zijn.
Van de divisies welke zich in ïuid-
Cost-Engeland aan de monding van de
Humber bevinden nam nog geen enkele
deel aan de operaties. Het is echter aan
te nemen, meldt men verder, dat deze
divisies een nieuwe phase van de in
vasie zullen inluiden en een groot-
scheepsche operatie zouden inzetten, en,
meent men, in het gebied tusschen
Duinkerke en Oostende. In totaal zou
Generaal Eisenhoioer, buiten de divisies
die ter beschikking van Generaal Mont
gomery staan, nog 50 divisies gereed
houden.
In Italië hebben de Duitsche troepen,
tusschen de Tyrrheensche kust en de
Tiber, o.m. steden Viterbo en Tarqui-
nia ontruimd en leveren thans verder
slag tegen de geallieerde troepen langs
beide zijden van het Bolsena-Meer. Naar
de jongste berichten hebben de Duit
sche troepen, onder den zwaren druk
der Anglo-Amerikanenhun linies nog
maals met enkele km. langs beide zij
den van dit meer achteruitgetrokken.
Tusschen de Tiber en de Adriatische
Zee vervolgen de Duitsche troepen hun
lossingsbewegingen. Zij worden slechts
aarzelend gevolgd door de tegenstanders,
die, in bergachtige streken, groote moei
lijkheden oploopen.
De huidige frontlijn zou hier loopen
door de gebieden van Aquila en Penno.
Door de geallieerde luchtmacht wer
den vluchten ondernomen boven Bul
garije en Roemenië waarbij zij telkens
zware verliezen aan vliegtuigen en man
schappen leed.
Aan de Dalmatische kusten hebben
de Duitsche troepen hun zuiveringsactie
tegen de benden in Yougo-Slavië voort
gezet. Eilanden aan de Dalmatische kust
loerden eveneens gezuiverd. Aldus iverd
de Britsche luitenant-kolonel Tom Chur
chill, bevelhebber van het eiland Lissa,
gevangen genomen.
In China bezetten de Japanners
Tsjang-Tsja, de hoofdstad van Honan.
E?.n ongeluk komt nooit alleen.
Slechte tijd en ongunstig weder! De
nachtvorst had niet alleen nuts gehou
den in aardbezies en fruitboomen, maar
de vroege patatjes, die zooveel beloof
den en zoo vlijtig-groen stonden, lieten
hun vervroren oor en hangen. Al 't klein
goed bleef achterwege en 't hielp niet
met 's avonds uw gezaaid of geplant
goed met uw oogen uit den keiharden
grond te willen halen, 't Was één ver
zuchten bij onze landsche menschen.
Bij de boeren was 't even erg. Tarwe
en rogge konden nog tegen een duw
maar de aardappelen zuchtten naar wa
ter, 't vlas had meer lust om weer ln
den grond te kruipen en de haver, die
eeuwige dronkaard, gaapte om regen...
't Zou niemendal geven dit Jaar, en
een vrek van een boer beweerde dat
't water ook al van de zwarte markt
zou moeten komen. Neen, een ongeluk
komt nooit alleen!
Zondagnamiddag ben ik op Wandel
geweest; den berg op. Prachtig weder,
scherp-klaar zoodat ik voor den zooveel-'
sten keer de'torens ging tellen, alleen
maar met het Inzicht er nog nieuwe te
ontdekken. Die heerlijke bergen uit on
zen Zuid-Westhoek! En 't was reeds
blauw-grijs in de verre verte voor ik
naar huis terugkeerde; we weten waar
achtig zelf niet hoe schoon die uithoek
van West-Vlaand er en is. Ik had echter
nog meer gezien! Gulzig had de veie
grond gedronken; gulzig, tot verzadiging
toe. Een beetje laat kwam die regen;
en nu zat de schrik er al in; «Zal 't
niet te veel regenen, zal 't van ophou
den weten?
Gulzig was ik ook, met mijn oogen
althans. Tarwe in den bloei, kloek en
stevig, één belofte. Voor de haver kwam
't water een weinig te laat, inderdaad,
maar kom; 't is geen ramp geworden;
de aardappelen?... één tafel! En al 't
klein goed van onze lochting-menschen
kruipt uit en groeit en wordt weer vlij
tig begaan.
Het water werd niet gerantsoeneerd.
Het water kwam niet van de zwarte
markt.
Onze Lieve Heer is mild geweest voor
boeren en landsche menschen!
Laten we dat nadoen en... mild zijn!
Nadoen en mild zijn!
Ik heb er zoovelen hooren klagen;
hooren klagen, niet zooveel omdat er
min voedsel zou zijn, maar omdat de
winst minder groot zou zijn. O. L. Heer
heeft ons vergeten, zei er mij Iemand;
maar 'k wete verdraaid goed wie de
vergeter is; 't was er een die alles ver
geet, die O. L. Heer vergeet en de dut
sen en de sukkelaars vergeet en soms
wel eens zich zelf vergeet! Dat zijn ge
woonlijk de eerste klagers.
Nadoen en mild zijn! Dagen aan een
stuk stonden we te klagen en te jam
meren. Nu zijn de jammerklachten ver
stomd, maar hooren we nog wel de
klachten van de duizenden dutsen, die
blijven klagen omdat ze niet verhoord
worden door... ons? We zuchten, trie-
pen en stenen zoo gemakkelijk, maar
blijven soms wel pot-doof voor... 't za
gen en vijien van anderen, die er veel
slechter aan toe zijn dan wij.
Wij hadden geen regen... anderen
hadden geen eten! We moeten er geen
doekjes om winden, dat was, dat is bit
tere werkelijkheid. Dat gebeurt zelfs te
lande. Geen brood en de aardappelen
zijn schaarsch geworden!
Wie noö geeft vindt atijd een reden
om zijn beurs gesloten te houden. Ik
ken dat liedje en hoore nog dagelijks
't refrein; «De menschen zijn er te
breed meê omgesprongen, ze kunnen
niet sparen.». Was ik aan de regen-
bedeeling geweest dan zou ik geant
woord hebben: «Waarom klaagt ge dat
uw tabak vergaat van de droogte?...
Niemand verplicht u tabak te planten.
Waarom hebt ge zoo vroeg geplant?
Waarom niet gewacht?
Kijk liever hoe ons volk te lande zich
geweerd heeft om alles op te doen wat
ze maar eenigszins konden, hoe ze ge
slaafd hebben, heel 't gezin, van
groot tot klein soms tot een gat in
de nacht. Kijk liever, of beter g'hebt
het gezien... ge waart er getuige Van
als üt hoe die menschen gejammerd
hebben als hun eenige reken tijlike
patatten zwart stonden van de nacht
vorst. Voor die sukkelaars beteekende
dat misschien: veertien dagen zonder
voedsel. Ik weet het wel, iedereen wordt
soms bedrogen, er zijn plantrekkers, er
zijn er die aan hooge zwar te-mar kt-prs
voortverkoopen wat gij uit goedjonstrg-
heid gegeven hebt. Dat gebeurt. Maar
iedereen weet ook dat hij niet te veel
geeft aan onbekenden en uwe... gebuurs
moeit ge toch. wel kennen of leeren
kennen.
Voor een groote maand is er nog
scherpe nood en 'k ondervond het nog
deze week: er zijn nog dutsen die te
eerlijk zijn om te durven vragan. 't Was
in een groot gezin waar nummer zeven
wordt verwacht! en waar vader voor
't oogenblik werkloos is. Moet ik meer
zeggen? En weet dan dat tot de minste
hoek van de lochting opbrengen moet
en heel kleine handjes daar reeds werk
vinden. Daar waren de aardappelen...
op! Negen monden en mondjes! En va
der ging op zoek... Bij een boer mocht
hij er bij veertien dagen halen; die
boer had nog dagelijks veel volk ln
't werk en moest zien waar hij zou
landen; bij een ander mocht hij even
eens een week later gaan... kijken. Twee
anderen konden hem niet helpen. Zoo
kwam hij t'onzent gesukkeld, wij zUn
niet uit de buurt moet ge weten. En
bood die sukkelaar daar geen hooge
prijs? Een werklooze, met zijn boel
kindersGelukkig maar dat moeder
hem kende; en wat nader ondervroeg.
Waarom biedt ge dat groote geld?
Ik heb nog nooit ln min leven iets
moeten vragen... 'k ben geen... schooi
er!». De rest was tusschen moeder en
hem! Maar zoo als die werklooze, zijn
er nog vele menschen, die te eerlijk zijn
om te... schooien en toch meer ilan
kort zitten. Kent ge DIE gezinnen rond
uw hof of op de parochie? Aan die
menschen zijt ge nooit bedrogen en zorg
er voor dat die gezinnen niet bedrogen
zijn aan u. Nog een groote maand zal
't duren vooraleer de voedselschaarschte
voorbij is. Spaar zelf om te kunnen
meêdeelen... 't is beter geven dan krij-
Met onzen neus stonden we waar
achtig te snoffelen of er geen regen zou
uitvallen en dagen naeen schoven de
regenwolken voorbij. Dan stonden wij
als... schooiers om regen te vragen, re
gen die ons... voor niets gegeven wprd.
O. L. Heer was mild voor ons, we kre
gen precies zooveel als we noodig had
den, 't was gepast als met een druppel
teller: genoeg geen druppel te veel.
Laten we toch den prijs betalen; met
milde te zijn met onZen eigén overschot.
Het neep voor ons, dat is nu voorbij;
het nijpt voor véle Ahdèren; maken we
dat het voorbij gaat.
"Nadoen en mjld zijn!.'-BOER NELlS.
