BIJVOEGSEL AAN l)E TOEKOMST.
DE LUCHTBAL VAN M. NADAR.
MM. Slercx, aide-de-eamp des ministers van
oorlog; Vanmonckhoven, de luitenanl Frederix,
Georges Baral. Guyot, Lucien Thirion, Camillc
d'Arbois, en Graaf van Vondel, aide de camp des
konings van Hanover.
I
M. Nadar is maandag, 26, met zijne acht gezellen, waar
onder twee officieren van ons leger, te Brussel, juist ten 6 4/2
ure 's namiddags opgestegen. De reuzenluchtbal heeft om
trent eene uur boven de hoofdstad blijven dwalen uit hoofde
dater bijna geen den minsten wind ontstond. In eene hoogere
laag lucht gekomen, nam hij de richting van den westen. Vol
gens hunne verklaringen hebben zij alle dorpen en steden
zeer goed kunnen zien. Wanneer den avond aankwam (8 4/2
ure) werd het in eens helledonker, zoover dat zij nu en dan
maar eenige lichtjens gewaar werden. De dampen die uit den
grond stegen lieten hun niet meer toe het minste der voor
werpen te onderscheiden. Omtrent 9 ure begon de wind uit
het zuid-oosten te blazen, zij meenden de verschillige vuurto
rens op den zeeoever te ontwaren en zij lieten een deel hunner
gaz ontsnappenzij waren alsdan tusschen Hareibeke en
Moorslede. Boven de dorpen en gemeenten waar zij voorbij
vaarden vroegen zij inlichtingen, doch konden niets ver
staan van alles wat men tegenriep. Tusschen Moorslede en
I'asschendaele kwamen zij nog naarder de aarde en vroegen
er daar nogeens, zij hoorden wel geschreeuw, eenig gelach
en meenden hel woord Oostende te verstaan. De vrees van
boven zee te geraken deed hun besluiten de daling te wagen
het was alsdan omtrent 9 4/2 ure. Zij smeten hunnen anker
en haperden hier en daar aan boomen, hagen, enz., onder
ander aan de poort van eene hofstede. Omtrent het gehucht
S' Juliaan (gemeente Langemarck) in eene weide van zuiden
de kerk en op weinigen afstand der Brugsche kalsijde was
de Luchtbal zoodanig leeg gekomen dat de schuit bijna op
den grond der weide was die zich aldaar bevindt. Het onder
ste gedeelte van den Reies haperde in de kruin van eenen boom;
de schuit werdt door de haag tegengehouden en bleef slaan
op den voetweg. De Luchtbal eensklaps wederhouden, werd
nogal grootelijks beschadigd en geheel de keel in eens
afgerukt: het gat door deze scheuring veroorzaakt was wel
van zes meters midden lijn, en de gaz, eene vrijen doorgang
vindende, liet de reizigers den tijd om zonder ongeval uit
hunne schuit te springen en er alle maatregels te nemen om
dat de overige ingeslotcne gaz den Reus niet weder zoude
laten in de lucht gaan. Het was niet zonder moeite, want,
Langemarck kermis zijnde, was al het volk in de herbergen
der gemeente vergaderd; eenige werklieden alleen uit het ge
buurte door het gerucht ontwaakt, begaven zich ter plaats,
eenige vlogen naar Langemarck om volk, en in eene halve
uur gelukte heter genoegzaam bijeen te krijgen ten einde den
Luchtbal in zekerheid te stellen. Een landbouwer uit de nabu
rige hofstede spande zijn peerd in en kwam omtrent 4 1/2 u.
des nachts met M. Nadar en drij rijzigers naar Yper gereden,
die ten S 4/2 ure naar Brussel, met den ijzeren weg zijn ver
trokken.
De mare van dit voorval was in den vroegen alras rondver-
spreid, de bewooners der omliggende plaatsen snelden er in
zoodanig groot getal naartoe, dat de luchtreizigers ge
noodzaakt waren overhands met geladen karabijn de wacht te
houden, wilden zij door de nieuwsgierigen niet overrompeld
zijn.
Itet was dezen morgen 8 1^4 ure, toen wij het nieuws ver
namen en ten 9 waren wij reeds ter plaats. Wanneer wij daar
toekwamen bevonden wij ons niet alleen, gij moogt het ver
zekerd zijn; vele menschcn van ten lande waren rond de rei
zigers en hun reistuig geschaard. Dc voornaamste ingezetenen
van Langemarck hebben wij daar ontmoet, onder ander M.E.
Van Biesbrouck, die, een der eerste er naartoe was gesneld en
reeds met zijn rijtuig, in gezelschap van eenen luchtreiziger,
naar Yper was gereden om, aan dc verschillige militaire over
heden hulp af te vragen. Later zagen wij veel yperlingen af
komen.
Van ver zou men gezegd hebben een groote hooischelf, die
in de weide stond,maar naarder ontwaarde men hoe ongeloo-
velijk groot die luchtbal zijn moet wanneer hij geheel aange
vuld iswant, zoo men schat, had hij nog het vierde zijner
ware grootte. De schuit is in mandewerk en gelijkt wonderwel
aan eenen wagon van den ijzeren weg, (zonder wielen, wel te
verstaan). Er is eene deur en langs dc vier zijden vensters, al
van wissen, en die men, volgens beliefte, kan open en toe
doen. Vanbinnen zijn er drij plaatsen, eene midden en twee
zijplaatsen; langs de middenplaats gaat men naarden platteform,
die omsloten is met eene leuning, ook in mandewerk, en de
zij-vertrekken behelsden, het eene de verschillige voorraden
en wapens, en het ander dc rustbeddens. Zij waren voorzien
van alles: sabels, geweeren, pistolen, dolken; mondvoorraad
voor drij dagen als vleesch, brood, water, wijn, enz.; daar
bij nog dc nodige instrumenten om in dc lucht te varen. Als
de Reus gister Brussel verliet was hij aangevuld met 6,000
meters kubiek gaz. Geheel het gestel: koorden, ankers, zijden
taffetas, mandewerk-huis en alles weegt 4,000 kilos.
Om den luchtbal van zijne hinderpalen tc kunnen losmaken
heeft men moeten wachten tot dal ons garnizoen errewaarts
ging: omtrent 14 ure kwam generaal Berten met vele officie
ren der Rijschool aangereden. Eenige oogenblikken daarna
het regement voetvolk met trommels en muziek. Aanstonds
stelde men zich aan het werk: de soldaten hielden dekoorden
vast, een houtkapper velde een boom die, zoohaast er eenige
bijlslagen gegeven waren, door de magi van den Reus, als een
solferpriem afkraakte. Honderd mannen waren bijna niet ge
noeg om hem tegen te houden, zoodanig groot was nog zijne
magt. Dan, door de scheur in den luchtbal, liet men de ove
rige gaz weg vliegen met hem traag en met geweld omleeg te
trekken. De wagens der Rijschool stonden gereed en men
laadde dc koorden, de luchtbal, het huizeken en alles er op.
Als wij zeggen au.es, dat is het woord niet, want den voor
raad werd, vóór hel vertrek naar Yper, gebruikt om een
veldlijk ontbijt te doende reizigers en de voornaamste der
nieuwsgierigen zetten zich op het gras en aten en dronken op
den goeden uitslag der reize, want eene panenoog alleen is
het eenigste dat er eenen der reizigers ten decle is gevallen.
De wagens mét hunne lading zijn ten 4 1/2 ure te Yper
aangekomen en zijn regtstreeks naar de statie gevoerd. Voor
dat den ballon naar zijne bestemming gestuurd werd, heeft
liet publiek nog een dag lang het wissen-huisken gaan bewon
deren. In dat huisken hing er een eenvoudig kaderken (Regle
ment du Bord) waarin een der voornaamste artikels onze
oogenlrof: M. Nadar verantwoord voor het leven zijner
medegezellen.»!Moet men toupé hebben? Als men
weet dat het minste windeken, het breken eener touw of iets
dergelijks, u van 6,000 meters hoog kan doen tuimelen, en
bij gevolg voor zijnen eigen persoon niet kan verantwoordeu.
Zie hier de namen der reisgezellen van M. Nadar:
Onze teekening, (vlug geschetst), is ter plaats genomen,
en geeft den lezer een juist gedacht van het bijzonderste deel
der reize dc landing. Veel is er over geschreven, vele nieuws
bladen nemen van elkander de verschillige verdichtsels over,
maar de onze, ontbloot van alle verbloeming, is dc echtste.
Boek- en Steendrukkerij van Engel Van Eeckliont,
tc Yperen.
