VAN IJPEREN. DE LAKENHAL VAN IJPEREN, 4 FRANKEN 'S JAARS Nr 288. Zesde Jaar. Politiek. Stads.,- Kunst- en Letternieuws. Yerscliillïge Tijdingen. Markten. Bekendmakingen. Politieke berichten. VOOR IJPEREN. Fu. 4-50 VOOR RUITEN STAD. Aankondigingen 12 centime» den regel. Reklamen 25 eentimen. ZONDAG, 29 SEPTEMBER 1867. Bureel: Dixmudeslraat, 59. Alle inzendingen vrachtvrij. Eene dcpeclie uit Berlijn kondigt de ontbinding der pruisische Kamer van Gedeputeerden aan, waarvan er sedert eenige dagen kwestie was. Het pruisisch gouvernement doet ter slaving van dezen maatregel gelden, dat, ten gevolge der uitbreiding van bet pruisisch grondgebied en de verandering van Duitschland, de Kamer der Gedeputeerden het pruisisch volk niet meer vertegenwoordigt. Men meldt ook de heropening van den oosten- rijkschen Rijksdag sedert eenige weken verdaagd. Deze vergadering zal eene zware taak te vervullen hebben; hare eerste taak zal bestaan in uitspraak te doen over de financicele overeenkomst, wier aanneming niet twijfelachtig schijnt. De Debat van Wcenen meldt, dat Hongaryë toestemt voor 23 miljoen gulden in de gemeenzame uitgaven te ko men en voor 55 miljoen in den dienst van de openbare schuld. De parijschc Liberie meldt dat de heeren de Gcrmrny tot president, en Ganneron en Gustavc Delahaut tot leden van den raad van bestuur van bet Crédit Mobilier benoemd zijn, dat de overeen komst tusschen die maatschappij en de bank on derteekend is, en dat de 37 1/2 miljoen voor de maatschappij beschikbaar zijn, doch baar passief niet dekken, hetwelk nog eens zooveel bedraagt. Garibaldi is door de ilaliaansche overheid te Asinalunga aangehouden, op hel oogenblik dat hij zich gereed maakte de romeinsche grenzen over te trekken. Deze krachtdadige handelwijze stelt voor liet oogenblik een einde aan elke poging tot overweldi ging der romeinsche staten. Het fransch gouverne ment beeft zijne voldoening uitgedrukt over dit eerste feit door M. Raltazzi daargesteld. Het opperhoofd van het italiaansch kabinet heeft Italië een tweede Asproinonte gespaard en mis schien eene nieuwe tuéschenkomst van het tweede keizerrijk. De held van Marsala, de man die, gelijk War wick, den titel van Koningsmaker verdiende, en zich vergenoegde na de overwinning van bet ko ninkrijk der Beide-Sicilicn, zijne intrede in Napels te doen in het koninklijk rijtuig nevens Victor- Emanuel, om vervolgens naar Caprera terug te koeren, Garibaldi is te Asinalunga, op liet oogen blik dal hij het opslandelingsvaandel in de kerke lijke staten wilde planten, aangehouden. Het is voorzeker een pijnlijk uiterste, waartoe bet ilaliaansche gouvernement verplicht is geweest. Maar kon hel anders handelen zonder het verwijt te verdienen, dat het zijn woord, zijne handteeke- ning verlochcnde en zij ne verbind te russen overtrad, vrijelijk en plechtig tegenover Frankrijk aange gaan Zelfs de vrienden van Garibaldi zijn onmachtig geweest zijnen koortsachtigen ijver te bedaren, die zich blindelings tegen het belang van Italië ging verbrijzelen; hij heeft niet willen hooren of zien. Te vergeefs verstootte Nicotera alle deelneming, te vergeefs trachtte Crispi hem van zijne ongeluk kige expeditie te doen afzien, Garibaldi bleef voï- herden. De geweeren zijn geladen, zegde hij, zij moeten worden gelost. En het is juist wat de uiterste beslissing van M. Rattazzi heeft weten te voorkomen. Het schijnt dat er geen enkel druppel bloed is vergoten al de maatregelen zijn meteenen grooten spoed en veel nauwkeurigheid uitgevoerd. Uit Florentie, 25 september, meldt men dat er des avonds eenige samenscholingen en betoogingen tegen de aanhouding van Garibaldi hebben plaats gehad. li.- i DE TOEKOMST X5>W©- door J. CORDONNIER. Dc stichting der Hal dagteekent van het begin der dertien de eeuw. Het w as den 1 Maart van liet jaar 1200 dat Bonde- wijn IX, achttiende graaf van Vlaanderen en zijne gemalin Maria van Champagne er den eersten steen van legden in de tegenwoordigheid van den Hoog-Baljuw van IJperen. De handel en het gedurig verblijf van kooplieden uit velschillende streken van Europa, hadden IJperen verheven op de hoogte der rijkste steden van Vlaanderen, en moesten hare inwoners machtige schatten doen vergaderd hebben, om, zonder onderscheid van rang, te kunnen bijdragen tot hel stichten van dit reuzengebouw. Men kan zich echter geen denkbeeld vormen, tot hoe ver de mildheid der burgers zich uitstrekte wanneer het aankwam op werken van algemeen nut, gezien dat op hetzelfde tijdstip, al de steden van Vlaanderen hare groote monumenten te gelijk aanlegden. Nimmer mis schien was er een volk te vinden dat aan de nijverheid een zoo kolossaal paleis oprichtte. De bouwmeester die er de werken van bestierd heeft is on bekend. Onze geschreven jaarboeken melden dat dezelve aan vingen met de bouwing van het Belfort dat voorzien werd met vier torentjes en bekroond met een' vergulden draak, zinnebeeld gedragen door de standaarden van Vlaanderen in de '12° eeuw. Het schijnt dat er vroeger eene kleine Hal bestond met een houten toren, en die van oudheid vervallen was. Dit blijkt eenigszins uit de renten welke de Tempeliers, die gevestigd waren in de voorstad van Sint Kruis, te IJperen, ten hunnen voordeele op deze Hal heften. De oostvleugel gekend onder den naam van oude Hal, werd het eerst opgericht in 1225, en de westvleugel schijnt maar geheel voltrokken te zijn geweest dan omstreeks 1504. Het aangroeien van de bevolking der stad en harer voor burchten, alsmede de uitbreiding der lakennijverheid, eischten de stichting: eener nieuwe Hal om de oude te vervangen die te klein was geworden voor het weven van saaien stoffen. Bij eene pauselijke bulle, verleend den 41 Juni van 'tjaar 1246, bevestigt Innocenlius IV eene vraag gedaan door de Schepenen van IJperen, die verklaren dat de stad twee hon derd duizend inwoners telde. De Hal bevatte verschelde ruime plaatsen die elk hare bij zondere bestemming had. Degene des gelijkvloers hadden ge meenschap met eikander. In de eene. werkten de wolkammers, de kaarders, de wevers, de droogscheerders, dc wolschif- ters, de volders, de verwers en eindelijk al degene die gebe zigd waren aan de laken- en saaieweverij. Andere deelen dienden om de lakens uit te hangen en de zelve te droogen, of om den voorraad wolle te bewaren. Het verdiep daar hoven was behouden voor de jaarmarkten en het verkoopen van waren. De Vlamingen waren de eerste onder de Noordsche volke ren die zich op het laken weven toelegden. Deze nijverheid was hier te IJperen reeds in zwang onder de regering var, Boudewijn Hapkin, ten jare 1112. Niet één geschiedkundig bewijsstuk is tot ons gekomen om vast te stellen op welk tijdstip de lakenweverij in IJperen haren oorsprong zou hebben gehad de inlichtingen welke wij bezitten raken enkel de jaren haars voorspoeds. Maar den bloeienden staat dien dezelve van in de 13e eeuw had bereikt, laat ons toe te geloovcn dat de nijverheid er lang te voren moest ontstaan zijn om tot zulk een aanzienelijke ontwikke ling te komen. De lakens van IJperen waren geheel Europa door zeer hoop geprezen, en geene stad in Vlaanderen gelukte het de schit terende kleur na tc volgen welke onze wevers er aangaven en en die, volgens men beweert, toe te schrijven was aan de scheikundige eigenschappen der waters van 't IJperleed. Menige gemeenten in Vlaanderen bekwamen in de tiende eeuw, het recht om markt te honden, maar wij weten niet wanneer de eerste jaarfeesten zijn toegelaten geweest. Wij vinden alleenlijk dat Karei den Goede op den 27 Februari 1126, zijnde den tweeden zondag van den Vasten, te IJperen aankwam en gedurende zijn verblijf de jaarmarkt, die alsdan gehouden was in de kerk van Sint Pieters, ging bezoeken. De geestelijkheid leende zeer geern de hand aan dit gebruik uit hoofde van den aanzieneüjken opbrengst der standgelden.

HISTORISCHE KRANTEN

De Toekomst (1862-1894) | 1867 | | pagina 1