Kunst- en letternieuws.
M'I I JUMP- gafijEIU -H—.I H HJI i'
Ziet hier wat de Vlaamsche schooleen veertiendaagsch
tijdschrift, over Kunsten, Lettertn en Wetenschappen in heur
laatste nummer bevat, in een critisch overzicht der Tentoon
stelling van schoone kunsten te Antwerpen, 18G7
T. Ceriez, van IJperen, heeft drie schoone tafereeltjes.
j> De terugkomst der jacht, verbeeldt eene prachtig gestof-
feerde kamer, waar twee jagers hunnen buit vertoonen aan
eenen man van gevorderden leeftijd, die,met een boek in de
hand, bij de tafel zit. Aan den zijkant is gezeten eene juf-
,t fer, waarschijnelijk zijne dochter. }Op den achtergrond
komt eene meid aangetreden meteen blad, waarop roomers
J. en eene flesch staan. De figuren doen zich uitmuntend voor,
I. en de stoffering en bijhoorigheden zijn zorgvuldig uitge-
voerd. Hij, die op de trekking [(waarvoor zij is aangekocht)
i) met deze schilderij doorgaat, mag zich vleien onder een ge-
ii lukkig gesternte geboren te zijn. De rooker van den
ii zelfden schilder is mede zeer lief te noemen. Het tafereel-
i> tje Na het verkleed bal, is een kunstpereltje, doch of-
ii schoon het frisch genoeg van kleur zij, toch wat porselein-
ji achtig. Is verkocht.
Zulke beoordeeling doet onzen stadsgenoot eer aan.
LANDBOUW.
Men herinnert zich nog dat de Vrije Maatschappij van
Landbouwers van Ghistel eenen prijs uitgeloofd heeft voor
bet opstellen eener gezondheidsleer op de landbouwhuishoud-
kunde toegepast. Het tijdstip voor het inzenden der antwoor
den op deze prijsvraag was op 1 October bepaald. Doch
ingezien het groot maatschappelijk belang dezer antwoorden,
heeft bedoelde maatschappij goed gevonden dit tijdstip tot
den I Januari 1808 te verlengen.
moet om hun verstand te ontwikkelen, hun hart te vormen
en voor edele gevoelens vatbaar te maken. Eindelijk doet de
heer Rotiers nog gevoelen dat het den onderwijzer niet verge
noegd zich van des morgends tot des avonds aan het welzijn
der kinderen af te slaven, maar daarenboven zijne overschie
tende uren aan zelfstudie en eigen volmaking moet toewijden,
den vooruitgang onverpoosd volgen en al zijn genoegen
scheppen in het gedacht dat door zijn toedoen de volksbe
schaving veld wint, en dat met deugd, bekwaamheid, geleerd
heid, zachtheid en goedheid alleen de onwetendheid bevoch
ten en overwonnen wordt.
Het is onnoodig te zeggen dat deze redevoering, door de
vergadering met belangstelling nageluisterd luidruchtig toe-
gejuichd werd.
KUNST- EN LETTERKRING.
In de bijeenkomst van 9" dezer maand las de heer G. Ro
tiers eene door hem opgestelde redevoering voor over den
roep en dê zending des onderwijzers.
Dit stuk bevat veel goede gedachten en bewijst dat de
schrijver op het belangrijk onderwerp ernstig moet nage
dacht hebben enkel vinden wij dat met al te nauwkeurig te
willen zijn hij op sommige plaatsen en vooral in de inleiding
waar hij, naar ons inzien, te hoog opklimt eer hij op het za
kelijk deel nederkomt, een weinig te ver uitweidt. Behalve
dit is de stof van zijn onderwerp met veel kennis van zaken,
gevoel en overtuiging behandeld en daarenboven gestaafd op
de ondervinding, want den heer Rotiers is immers de lastige,
wij zegden haast de moordende taak, opgelegd, als onderwij
zer onzer gemeente-school, dagelijks het onderricht aan meer
dan honderd leerlingen te moeten geven.
Dit gesteld zijnde geven wij nu eene korte ontleding der
hooger vermelde voordracht.
In eene uitgebreide inleiding onderzoekt de schrijver den
staat van het menschdom met betrekking tot onderwijs en op
voeding te beginnen van de hoogste oudheid af tot op onze
dagen dat eindelijk overal een hardnikkigen oorlog aan over-
eeuwsch bijgeloof en verslaafde onwetendheid wordt ver
klaard.
Dan ontwikkelt hij de twee hoofddeelen van zijn onder
werp.
In het eerste bestatigt hij het gebrek aan mcnschen die van
hunne teederste jeugd af, geroepen zijn om het onderwijzers
ambt weerdigiijk te bekleeden, en zegt wat de toekomende
leeraar te raadplegen heeft eer hij den gewichtigen stap
waagt; verder hoe hij de moeielijkheden in te zien heeft die
met zijn aanstaande beroep gepaard gaanWelke hoedanighe
den van hem vereischt worden om te kunnen overtuigen, on
derwijzen en gebieden, om de geestvermogens der schoolkna
pen dermate te richten en te vormen dat ze later als vrede
lievende, bekwame en vooruitstrevende burgers in de samen
leving mogen verschijnen. De schrijver, om dit alles gevoeliger
Ie maken, maalt zeer omstandiglijk den roep des onderwij
zers door een eenvoudig voorbeeld af en gaat vervolgens over
tot het tweede deel zijns onderwerps.
Daar schetst hij de droevige gesteltenis van den opleider
der jeugd bij zijne eerste intrede in de schoolspreekt van
de verantwoordelijkheid en de zware taak die deze op zich
laadt; zet mede uiteen welke verbintenissen hij aangaat;
duidt de bijzondere punten aan waarover hij zijne leerlingen
te onderhouden heeft en de middelen welke hij aanwenden
nistoriisclie bcrinncrlngcii van Hpcren.
20 October 1007. Roudewijn van Mons, den VIII0 grave
van Vlaanderen, bevool dat alle Baljuwen,
die hun ambt in het publiek bekleedden, in
hunne rechter hand, eene witte roede zou
den dragen.
21 October 1107. Begon er zoo eene groote duurte, ge
volgd met hongersnood, die omtrent zeven
jaren lang deurde. Veel menschen stierven
van honger.
22 October 1207. De graaf Guy, met zijne tweede huis
vrouw Isabella van Luxemburg, gravinne
van Namen, kwamen langs de Tempelpoort
onze stad binnen.
23 October 1307. Zes gildebroeders, van de Redenrijk-
kamer van Maria van Alsemberghe, van
IJperen, vertrekken naar eene bedevaard
tot Onze Lieve Vrouw van Alsemberghe,
gelegen omtrent Hal.
24 October 1407. Petrus Lansaem en zijne huisvrouw
Elisabeth Pauwelins, besteden hunne rijk
dommen tot het herstellen en het stichten
van het vervallen O. L. V. Godshuis, op de
Groote-Markt.
23 October 1307.Is Ferdinand van Toledo, hertog van
Alva, gouverneur der Spaanschen Neder
landen met een machtig leger in IJperen
gekomen.
20 October 1007. Was het binnen IJperen zeer goedkoop
leven men kocht het best inlandsch koorn
aan vijf guldens de raziere en eene ton
grootbier voor 2 ponden en 8 schellingen
(fr. 0-20).
De heer Buddi.ngu', te Utrecht, door zijne geschiedenis
van opvoeding en onderwijs in Nederland en een groot
getal geleerde schriften gunstig gekend, heeft thans het on
derwerp gemaakt van een pcedagogisch historisch en bio
grafisch woordenboek in het licht te geven, met afbeeldingen,
portretten en fac simile's van de meest uitstekende mannen op
het gebied van onderwijs.
Vermits die taak voor een enkele persoon hoe onvermoei
baar hij ook wezen moge, zeer zwaar is, zal die werkzame
heer daarin ondersteund worden door de medewerking van
heeren, die op het gebied van onderwijs en letterkunde reeds
roem ingegaard hebben, en wier namen wij hier alfabetisch
laten volgen, namelijk
Allirol (J.) te Kempen, Andriessen (P.-J.) te Amsterdam,
Baarschers (II.) te Ilardenburg, Braat (V.) te Amsterdam,
Bruggen (B.-V.) te Francker, Brummeler w'z (G.) te 's Gra-
venhage, Cremer (II.) te Leeuwvvarden, Van Dale (J.-H.) te
Sluis in Vlaanderen, Delfos (J.-R.) te Rotterdam, Delft, afd.
N. onderw. genootsch., Gelder (Dr. de) te Alkmaar, Goed-
hardt (J.-P.) teDortrecht, Gouw (J.) te Amsterdam, Groot
(D. de) te Groeningen, Guffroy (G.-J.-F.) te Delft, Janssens
(F.) te Harlingen, Lansens (P.) te Couckelaere (België), Lemkes
(H.-J.) te Aarlanderveen, Millirgen (G. Van) te Rotterdam,
Regt (J.-W.) te Wadeuxveen, Sandwyck (G. Van) te Peermc-
rende, Schmal (J.) te Voorborg, Steynis G. 2 (J.) te Schie
dam, Veeger (K.) in den Purmèr, Witkamp (P.-H.) te Am
sterdam, Zeegers(L.-Th.)en Zeeman (II.) mede te Amsterdam.
Daar het aan bovengenoemde heeren onmogelijk is al de
onderwijzers te kennen, die door hunne schriften of door
hunnen iever in hel praktisch onderwijs, aan den dag gelegd,
aanspraak mogen maken op billijke waardeering en de hulde
hunner nagedachtenis verdiend hebben, zal het aan de op
stellers van dit woordenboek hoogst aangenaam zijn, narich
ten te mogen ontvangen nopens personen die, door de
verdiensten, die zij aan het onderwijs bewezen hebben, ver
dienen door de nakomelingschap gekend en gevolgd te wor
den.
Het is de heer Lansens te Couckelaere, die zich met de zorg
belast de nagedachtenis der verdienstelijke onderwijzers van
Vlaanderen te vereeuwigen.
MENGELINGEN.
AAN MIJN AFGESTORVEN DOCHTERTJE.
Gister waart gij nog zoo blijde.
Kindje, mij zoo lief en teêr
Alles is thans naar en droevig,
Engel, die thans zijl niet meer.
Gister sprak ik u nog kleine,
Want ik had nog hoop in 't lot
Wreed bevroed ik thans uw afzijn,
Want gij Engel zijt bij God.
Uit der Ileemlen hooge woning
Blinkt gij op ons allen neêr
Ziet ge uw broêrtjes tranen vlieten?
Kent ge uw moeders hartezeer
Ziet gij mijn gefolterd harte
Dat u zegt hoe wij op aard'
Immer nog uw dood beweenen,
Kindje, hier ons all' zoo waard
Smeek en bid den Allerhoogste
Dat Hij ons voor 't onheil hoed'
Dat Hij onze woning zegen'
Sterke onz' overzwakken moed.
Bid en smeek dat God ons geve1
Na den strijd der aardsche woon,
't Oord waar wij u zullen vinden,
Waar men leeft voor Godes troon 1
IJperen, October 1808.
G. Rotiers.
IJPEREN.
AARD
DER
GRANEN ENZ.
12
oct.
19 oct.
verkochtle
kwantiteit.
middennr.
p. KKIkilo.
verkochtte
kwantiteit.
middenpr.
p. 100 kilo.
Tarwe
143,800
41-25
115,300
41-00
Rogge
27,400
25-25
11,200
20-00
Haver
0,800
23-23
1,800
24-00
Erweten
2,000
20-50
2,000
20-00
Boontjes
500
27-25
0,000
27-00
Aardappelen
9,500
9-50
15,500
8-50
Boter
275-00
255-00
De prijs van het menagie-brood, voor de week van den
20" tot den 27" oct., is gesteld aan 50 cn per kilo.
VEURNE.
Per 145 liters.
10 oct.
9 oct.
Tarwe van fr.
40-00
47-50
42
48-25
Tarwe (oude)
49-00 tot 00-00
00-00 tot
00-00
Rogge
51-00
53-00
20-00
52
Sucrioen
24-00
27-00
25-00
27-50
Haver
14-50
10-50
15-00
17-00
Boonen
27-00
29-00
28
31-00
KORTRIJK. Per hectoliter. 14 oct.
Witte tarwe fr. 28 00 a 55 00 Roodeaard.IOOk 7 00 a 8 50
Roode tarwe 00 00 a 00 00 Boter p. 1/2 k. 1 30 a 1 55
Rogge 19 52 a 20 52 Eieren per 25 2 18 a 2 50
Haver 7 00 a 11 32 Peerdb.p. l/2h.00 00 aOO 00
LEUVEN. -
Nieuwetarwe fr. 41 90 a
Oude tarwe 00 00 it
Rogge 29 53 a
Boekweit 25 07 a
Haver 21 54 a
Per 100 kilo
Aardapp. fr.
14 oct.
9 50 a
Boter, de kiio 2 44 a
Eiers, de 20 1 80 a
Koolzaadolie 85 83 a
Lijnzaadolie 85 20 a
Per 1 1/2 heet. 15 oct.
50 a 50 Boonen, fr. 55 00 a 57 00
47 00 a 50 00 Aardap. 100 k. 8 00 a 8 50
00 00 a 00 00 Boter p. kilo 2 4-5 a 2 72
44 00 a 45 00 Eieren p. 25 2 18 a 2 18
30 00 a 52 00 Viggens 14 00 a 10 00
10 00 a 17 00 Koolzaad 57 00 a 59 00
Koolzaad-olie p. 103 kilo. Lijnzaad-olie p. 105 kilo.
Koolzaad-olie, fr. 91 00 a 91 50 89 00 a 89 50
Lijnzaad-olie, 93 50 a 94 00 I 92 00 a 92 50
ROUSSELARE.
Zaai-tarwe fr.
Nieuwe tarwe
Oude tarwe
Roode tarwe
Rogge
Haver
