Stads Nieuws.
Passchendaele
YerscliiSlige lijdingen.
Er is een mandement uitgegeven, dat in aide
kerken van België is afgelezen geweest, betrekke
lijk de inrichting van nog eene nieuwe congregatie
Ier bevordering van het Geloof, der goede boeken,
en zekerlijk ook wel om de drukonkosten te beta
len van al de schandschriften, zoo als het Jaar 50,
enz., welke bij duizenden kosteloos worden uitge
deeld, namentiijk in de buitengemeenten, want het
is aldaar gemakkelijker dan in de steden om de
menschen te bedriegen, gezien dat men hun beter
kan beletten van de nieuwsbladeren te lezen, die
al de valschheden weêrleggen en de waarheid zou
den doen kennen.
Om eenen schijn van godsdienstige belangen aan
deze nieuwe inrichting te geven, het reglement
draagt dat de leden dezelve dagelijks onder de aan
roeping van den H. Franciscus de Salis een weest-
gegroet zullen moeten zeggenmaar, dat is het
waar inzicht niet der uitgevers; het bijzonderste,
en wij zullen zeggen het eenigste is van geld te
bekomen, de penning vanSlPieter, de ontvangsten
tot Voortplanting van hel Geloof in verre streken,
tot den aankoop van kleine Chineezen, enz., is
waarschijnlijk niet meer toereikende om het
Staats- en Gemeenteonderwijs met vrucht te kun
nen bevechten, om de onkosten der clericale druk
pers te bestrijden, en om nog een oneindig getal
nieuwe kloosters te kunnen stichten, en daarom
zullen al de ingeschrevenen elk 5 centimen per
maand moeten bijbrengen.
Wal is 5 centimen per maand het is zoo wei
nig; rijken en armen kunnen dat betalen; ook,
niet alleen de dweepers, maar in het algemeen de
kinders in de scholen, al dat met de geestelijkheid
in betrekking is, al dal een bedrijf of handel ivitocf-
fent zal voor 5 centimen per maand zich niet kwa
lijk willen stellen met den Pastor; het is voor
geene zoo geringe opoffering dat zij het gevaar
zouden wagen van de kalanten van hunne herber
gen, van hunne winkels of bedrijven te zien af
trekken, of op den preekstoel voor slechte christenen
naar den haat hunner medeburgers te worden ver
wezen Dus o centimen per maand maakt 60
centimen per jaar voor iederen ingeschrevene en
daar er noch listen noch beloften noch bedreigin
gen zullen worden gespaard, men mag vermoeden
dat ten minste een derde der bevolking daarin met,
of tegen zijn gemoed deel zal nemen, en in zoo een
geval de inschrijving zou eene ronde somme van
negen honderd duizend franken opbrengen, het
geen bewijst dat de Monseigneurs zoo wel weten
als iemand dal hel de beken zijn die de rivieren
maken.
900.000 franken of twee wagens geladen met 5
frankslukken, ter bevordering van het Geloof in
de Belgische provintien! liet is nog al een schoon
sommeke, zonder daarbij te voegen de giften dei-
goede zielen, om schandschriften kosteloos uit te
geven, om scholen in medestreving met die dei-
Gemeenten of van den Staat, en kloosters te kun
nen inrichten, en om het liberaal beheer door de
verachlelijkste middels te bevechten! Maar dat
dit alles hot Geloof der Belgen noch bevorderen,
dat betwisten wij. Het is met geen zulke middels
dat men het Geloof versterkt; beter ware het, om
dat heilzaam doel te bereiken, af te zien van de
grondstelsels der gevaarlijke orde van de Jesuiten,
om naar die van het Evangelie terug le keeren.
Den 2 dezer maand overleed op zijn buitengoed, te Dicke-
busch, de heer J.-B. Malou, groot grondeigenaar en koop
man in hoppe, in den ovderdom van 56 jaren. Dat is een
groot verlies voor onze streek. M. Malou had uitgestrekte
handelsbetrekkingen en met den vreemde, waarvan de voor-
deelen door onze hoppekweekers hooggeschat werden. Met
zijnen raad en zijne tusschenkomst heeft deze achtbare heer
sterk geholpen om hier in stad eene hoppepers tot stand te
brengen.
Maandag laatst heeft zijne begraving te Dickbusch plaats
gehad. Ai de notabelen onzer stad en der omliggende
plaatsen, de landbouwers en hoppekweekers der ^streek en
talrijke vrienden van den achtbaren overledene woonden
deze rouwplechtigheid ;bij. Drij iijkreden werden bij de ter
aardbestelling uitgesproken; de heer D'Hondt, burgemeester
vanDickebusch, voerde eerst het woord, na hem de heer Van
Biesbrouck, secretaris derLandbouwmaatschappij van IJperen
en dan M. Roosendael, van Antwerpen, in naam der Koop-
handelskamer dier stad.
Het zal onnoodig zijn verder uit te weiden over de uitge
strektheid van het verlies, dat wij komen te doen, en over de
menigvuldige hoedanigheden van den betreurden overledene;
wij geven hier liever de schoone redevoering van den heer
Van Biesbrouck, die ruimschoots in die leemte zal voorzien.
Zie hier
Achtbare toehoorders,
De afgeleerde en schrikbare geest der aigemeene vernieti
ging zweefde in het ruim. In zijnen eeuwigdurenden en som
beren doortocht, sneed hij, met zijne onverbiddelijke zeis, den
levensdraad af van eenen nog jeugdigen en krachtvollen man,
wiens bestaan ons allen even duurbaar was. Eene rouwkreet,
a Is een donderslag, rees knellend door de lucht. Zij kwam in
de verte onze ooren treffen en deed ons sidderen van afschrik
en leed.
Thans staan wij hier allen, den boezem henepen van
wee, het harte gezwollen van dankbare gevoelens, ge
schaard rond de stoffelijke overblijfsels van eenen man, wiens
verlies wij zoo diep betreuren, in afwachting dat eene kille
grafsteen ons voor immer er van scheide.
Waarom die diepe weemoed Waarom die aigemeene
deelneming in den rampvollen slag, die een huisgezin komt
te treffen Waarom de aanwezigheid van die ontelbare en
bedrukte menigte, samengesteld uit al de rangen der samen
leving
Eilaas Het geldt een' man die niet anders dan vrienden op
de aarde telde Het geldt den deugdzamen vader des huisge-
zinshet geldt den vromen burger; het geldt den beschermer
van onerwijs, handel, nijverheid en landbouw; het geldt den
milddadigen en menschlievenden rijke, die van zijne mach
tige fortuin het edelste gebruik wist te makenhet geldt den
edehnoedigen en onbaatzuchtigen koopman, aan wiens be
staan menig huisgszin de weelde eu eene gansche streek haren
voorspoed schuldig waren; het geldt den duurbaren vriend
die hetsiraad der hoogere rangen uitmaakte, die de werkza-
men en nijveraars door de aanminnigheid van zijn karakter,
de mildheid zijns harten en zijne wijsheid aanspoorde, die de
ongelukkigen en behoeftigen tot schudsengel strekte
Ohet is overbodig hier de rijke hoedanigheden voor te
houden van den betreurden overledene! Gij alten, even als
wij, bedroefde toehoorders, gij hebt er reeds de opsomming
van gemaakt in uw hart, en zijt overtuigd van het paailoos
verlies dat onze streek komt te doen.
Gij allen zult den vromen heer Malou, als eenen vriend,als
eenen beschermer, als een toonbeeld van alle maatschappe
lijke deugden, herdenken.
O Waarde en ons te vroeg ontroofde man, wiens onstoffe
lijk wezen reeds in hooger sfeeren de plaats bekleedt, die gij
door uwe burgerdeugden zoo wel verdiend hebt, werp eenen
laatsten blik op deze rouwplaats, en geniet gedurende eenige
stonden, de stroomen liefde en verkleefdheid, die uit aller
herten naar den Hemel stijgen.
Vaarwel in uwe eeuwige verblijfplaats Vaar immer wel
Zondag laatst hebben onze Pompiers met muziek en ge
heel het korps tegenwoordig geweest in de 11 1 2 mis onder
bet uitvoeren van twee keurige stukken ter feestviering van
Sinte Barbara, hunne patrooners.
Heden middag, in de Hallezaal, zal het muziek van het 10°
regement een morgendconcert geven; over acht dagen was
dat concert onmogelijk gemaakt door het verdwijnéu van
eenige muziekanten met de instrumenten der solisten. De
wegloopers zijn reeds tePiijselin echtenis.
Ziehier het programma van het concert van heden
ILa Regatta, quadrille (Stasny). 2. Ouverture du Poë-
te etle Paysan (Souppe). 5. Potpourri de Si j'étais hoi
(Adam). 4. Polka (Odufré).
In den nacht, lusschen Zondag en Maandag, looide er ho
ven onze stad een orkaan dat zich over ons geheel land heeft
doen gevoelen. Het nieuw lokaal der Congregatie en Bewaar
school, in de Rijselstraat, is totaal vernield en in zijnen val
heeft nog eenige schade veroorzaakt door het doen instorten
van een ezelkot en koeistal, waardoor een ezel en eene koei
zijn omgekomen dan de muur van den hof der Mannen-
Congregatie, in de Kleoster-Poort, en verders eenige schouw
pijpen en dakpannen en de stellingen van den toren van Sint
Pieters-kerk is alles wat men 's anderendaags in de straten
kon bespeuren van het onweder van den nacht.
Heden avond, in Stadsschouwburg, heeft men de tweede
vertooning door de Vlaamsche Ster gegeven (zie onze bekend
makingen). Alles voorspelt veel publiek, want iedereen ver
langt naar de aangekondigde avondpartij.
Nota. Te veel materie dwingt ons een antwoord op de
zage van Papatje NIEUWSBLAD uit te stellen. Nu, verzet is
niet verloren.
KUNST- EN LETTERKRING.
In zitting van jl. Woensdag greep een dier plechtigheden
plaats die den stempel dragen van oprecht broederlijke eens
gezindheid, waarmede de leden, sedert de stichting dezer
voortreffelijke Maatschappij, onderling bezield zijn. De heer
Thoris, professor onzer Academie, zou, om aan zijne ver
plichte spreekbeurt gestand te doen, eene voordracht houden.
Het onderwerp dat hij behandelen zoit, was voor ons een
geheim gebleven. Wel is waar zagen wij in de vergaderzaal
een overdekt borstbeeld staan wel is waar verkeerden wij al
len in der meening dat de uitstekende kunstenaar een mees
terstuk te meer in de wereld ging zenden, waarover hij ons,
ongewijden in de kunst die hij met zoo goed gevolg beoefent,
eenige voordeelige en leerrijke uitleggingen wenschte te ge
ven doch wij konden niet gissen dat onder dat stoffen om
hulsel het borstbeeld onzes achtbaren Voorzitter verscholen
was. Op het zicht van dit sprekend afbeeldsel, dat bij ons
eene zoo blijde ontroering te weeg bracht, ontbrak het
geenszins aan handgeklap noch aan luidruchtige toejuichin
gen. Van alle kanten regende het nu voor den uitmuntenden
beeldhouwer alle slach van gelukwenschingen. De heer Ed.
Van Biesbronck bedankte de leden en inzonderheid den
heer Thoris, over de liefdevolle genehenheid die zij hem toe
dragen.
Daarna gaf de heer Francis Bölnn, historische kunstschil
der alhier en professor ter Academie, eene conferencie over
de spotnamen aan Belgische steden gegeven. Over onze grijze
stad sprekende, maakte hij ons bekend aan welk voorval onze
stadgenoten den naam van IJpersche kinders verschuldigd
zijn. Wij hoeven niet, althans is het overtollig, te zeggen,
dat die voordracht door ons gretig werd aanhoord.
Dan was het de Beurt onzes gunstig bekenden Landschap
schilders, den heer August Böhm. Deze alom gevierde Kuns
tenaar deelde ons eenige inlichtingen mede nopens de onlangs
gehouden Gentsche tentoonstelling van kunstvoorbrengsels..
Voor hen, die M. A. Böhm persoonlijk kennen, is de lof, welke
wij hem zouden kunnen toezwaaien, overbodig, Het spreek
woord goede waar prijst zich zelve is aan hem toepasselijk.
Onze korrespondent wordt verwittigd dat wij nog dezer
week noch de verledene, niets van zijnen 'twege ontvangen
hebben.
Storm va it Zondag nacht.
Uitvéfschiliige punten des lands komen eveneens tijdingen
toe over verwoestingen door den storm veroorzaakt.
Te Dixmude zijn binnen en buiten de stad dakpannen in
massa van de huizen geslagen ruiten zijn gebroken steenen
van gevels en schoorsteenen geworpen schouwen zelf ten
gronde geslagen schutsels verbrijzeld, zinken dakgoten op
gelicht, boomen uitgerukt kortom de wind heeft overal
zijn spoor achtergelaten.
Te Brugge heeft de wind de groote schouw van de zoutzie
derij van M. Kiere, in de Ezelstraat afgeworpen, en groote
schade veroorzaakt; vervolgens op de O. L. Vrouwekerk, S'
Jans-hospitaal en den schouwburg, waar hij in alle openstaan
de plaatsen speelde en rakkelingen maakte aanzienlijke stuk
ken zink werden van dit gebouw in de hoogte geslmgertde
schouw.van M. Edm. DeSmidt, in den Ouden Gentweg, en
deze van het achtergebouw der meisjes stedeschool, werden
te midden den nacht afgerukt en verbrijzelden de helfd van
het dak, zoodat een peerdevoer dakpannen neerkwam; vele
straten zijn bezaaid met gebroken pannen, steenen en schaliën;
boomen werden ook uitgerukt. Gelukkig dat men bij dit orkaan
geene menschenlevens te betreuren heeft en dat de schade
maar stoffelijk is.
Te Zandvoorde, bij Oostende is de toren der kerk ingevallen.
Verscheidene lelegraafstaken, staande langs den ijzeren weg,
zijn omgeworpen geweest. Te Denderleeuw, hij den nieuwen
ijzeren weg van Audenarde gaande, is de hangaar van het
materieel op den weg omgeworpen geweest, bij de plaats
waar de nieuwe statie moet gemaakt worden. Er is daaruit
eene verachtering voor den dienst der treinen gevolgd.
In Nieuport heeft het zich bepaald met het omverwerpen
van eenige schouwen en afrukken van talrijke dakpannen, op
de buitenen in den ganschen omtrek is er vele schade aange
richt zoo aan schepen als aan gebouwen boomen, vimmen
of mijten uitgerukt en omgesmeten het groot Christusbeeld
met kruis staande op het kerkhof buiten stad, is omgerukt en
ten gronde geslagen.
Te Veurne het regende er dakpannen, schaliën, schouwpij
pen. Het statiegebouw van Adinkerke, van den ijzerenweg
van Veurne op Duinkerke, die bijna omgewaaid vvas is ge
deeltelijk ingestort. Ook vele boomen zijn in onze omstreken
omgewaaid of afgebroken.
Uit Rouselaere wordt gemeld, dat de schade aldaar veroor
zaakt, zeer aanzienlijk is. Boven de lichte schade van pannen,
goten en kaven van huizen die afgewaaid zijn, moeten w'J
