Stads Nieuws.
Briefwisseling dep Toekomst.
Verschillige tijdingen.
meer eerbiedigen en verdedigen dan degene die
den Godsdienst, door hunne onverdraagzaamheden
en hunne overdrevenheden, dagelijks bezoedelen.
IJ peren, den 2 April 1870.
i ïi t- -
ï©®ss®elksa!isSlge SPi-ijskaassp te S&fflrfa'JJk.
Het feest dat te Kortrijk Zondag laatst plaats gehad heeft,
wis zeer treffend. Al de afgevaardigden der bekroonde maat
schappijen hebben er de gelegenheid gevonden zich de hand
te drukken en kennis te maken de voorstanders der vlaamsche
Tooneelkunst waren gelukkig zich op zulke omstandigheid ie
mogen ontmoeten. Het gulhartig onthaal door de uitschrij
vende maatschappij den overwinnaren gedaan, zal nimmer uit
het geheugen verdwijnen.
Ter gelegenheid van het overhandigen dei' premien en eer
metalen, had er eene Galla-Vertooning plaats waar een talrijk
publiek aanwezig was. Twee blijspelen: Adam en Eva en
het Piketspel, werden er door de Kruisbroeders vertoond.
Na het vallen des doeks nam onmiddelijk de prijsuitreiking
aan. Heeren afgevaardigden van hei KathoÜjk Stadsbestuur
zaten deze, plechtigheid voor, want, zooals men het ons zeer
gepast dééd opmerken, men moet alle partijschap en achter
docht ter zijde stellen, wanneer het de vereering der Kunst
geldt! Na eene voortreffelijke redevoering uitgesproken door
den heer Gilion-Cappon, Voorzitter der Kortrijksche Tooneel-
maatsehappij de Kruisbroeders, werden, onder de warmste
toejuichingen, de medailjen overhandigd en, onder de acht
deelnemende maatschappijen eenen zilveren beker verloot, als
aandenken van dezen merkweerdigen Kampstrijd. Eene niet-
bekroonde maatschappij bekwam den beker.
Na deze plechtigheid vergaderde men zich op een prachtig
banket den Bekroonden opgedragen. Eenige heildronken
werden er voorgesteld,'alien uitioopeude op de vereering
van Moedertaal en Vlaamsch tooneei. De twee Afgevaardigde
Voorzitters der Fonteinislen van Gent, (eerste prijs Drama),
en der Vlaamsche Ster, IJperen, (eerste prijs Blijspelen),
stelden insgelijks elk eenen heildronk voor, waarin zij de
heeren Eere-Voorzitter en Voorzitter der Kortrijksche Too-
neelmaatschappij als Eereleden hunner respectieve Kringen
uitriepen. Deze verklaringen lokten eene algemeene en goed
keurende toejuiching uit. De feestelingen zijn zeer laat naar
de rust gegaan, wederzijds belovende zich bij de eerste gele
genheid op het terrein der Kunst weder te ontmoeten.
KUBIST- EN LETTER&RÏKS,
Maandag aanstaande, ten 7 ure des avonds, in Stads-
töoneèizaal, zal er eene Openbare en Kostelooze Voordracht
gehóuden worden, door de zorgen van den Kunst- en Letter-
krihg van IJperen.
M. A.-C, Van der Ouyssen, letterkundige, te Kortrijk,
zal spreken over onze twee volkshelden Breydel en Deconink.
Daarna zal, in het lokaal van den Kring, op de G-roote
Markt, het jaarlijks banket plaats hebben, het innehtingsfeest
vierende des bovengenoemden krings.
be ijzeren weg IJperen-Thourout, zal in het kort vol
trokken zijn, want op drij verschillige plaatsen is men volop
aan het werk.
De studiën voor den weg Armentières-IJperen zijn bijna
geëindigd, dus dat men welhaast z^l mogen rekenen op de
geheele voltrekking der ijzeren baan tusschen Oostende en
Araientiers.
Een koninklijk besluit van 21 Maart 1870, staat aan M.
Thonon, kolonel bevelhebber van het 10 regement, een pen
ssoen toe van 52oo fr.
Bij koninklijk besluit van 24 Maart zijn benoemd
Rechter bij de rechtbank van eersten aanleg te Brugge, M.
G. Van Alleynnes, rechter id, te Audenaarde.
Rechter bij de rechtbank van eersten aanleg te Kortrijk,M.
A. Titeea, vrederechter van het canton Nieuport.
Programma der stukken die zullen uitgevoerd worden
op de Groote Hallezaal, Zondag, 3 April, ten middage, door
het muziek van het Tiende Regement, onder het bestier van
den kundigen heer Walhain
1. March, (von Düppler). 2, Stradella, Ouverture, (Flo-
tow). 3. Elodie, Polka, (Odufré).4. Offenbachiana, Pot
pourri, ,'Conradi). 5. La Vicloire, Valse, (von Strauss).
Rousseiaere 29 Maart 1870.
Heer uitgever.
Zondag laatst heeft hier plaats gehag het concert gegeven
door heeren liefhebbers uwer schoone Koormaatschappij.Men
had goed in het geheugen het concert van over een jaar. ook
was de zaal te klein voor het groot getal nieuwgierigen. Al
de stukken zijn uitmuntend uitgevoerd geweesi hel ware
te lang orn u al de omstandigheden van het concert te herha-
l.-u, dat het genoeg zij u te zeggen dat, na ieder stuk., men de
uitvoerders verplichtte teri% te komen om, onder eea don
derend handgeklap, de tevredenheid der aanhoorders te be
vestigen. Na het concert had een lekker avondmaal plaats
gedurend hetwelk verschelde heildronken uitgesproken wer
den
Erkentenis zij aan de heeren liefhebbers van IJperen, de
Rousselaerenaars wijten hun dank over de aangename uren die
zij hun hebben doen slijten.
Aanreerdt, lieer uitgever, de verzekering mijner hoogach
ting. J.
Door plaatsgebrek zullen wij maar ten naaste weke spre
ken over een nieuwen bundel gedichten, welke wij komen te
ontvangen van onze vermaarde vvestviaandersche dichteres,
Mevr. Van Acker, geboren Maria Dookeghe, van Dixmude,
Voor hetzelfde geval, wordt bet artikel over de ijpersche
foire ook verzet. Doch, uitgesteld is niet verloren.
Pcperinghe, 50 Maart 1870.
VRIJHEID YAK OKDERWIJS*
Sedert eenigen lijd het Nieuwsblad houdt zich veel bezig
met de Vrijheid van Onderwijs, en bet redeneert met zoo
eene stoute pretentie dat wij niet kunnen nalaten aan zijne po-
peringsche lezers de oogea te openen over die verwaande re
denering.
Om de Vrijheid van Onderwijs wel te verstaan, men moet
beginnen meteen onderscheid te .-maken tusschen het open
baar onderwijs en het bijzonder onderwijs,
Dé Constitutie zeggende dat het openbaar onderwijs ten
koste van den Staat gegeven is en door eene wet moet gere
geld worden, er volgt daaruit, kiaariijk dat het onderwijs
ingericht in de Universiteiten vaii Gent en Luik, in de Athe
neums, in de Middelbare en Lagere Scholen van den Staat
alleen het openbaar onderwijs udinaakt, eïi d'at al onderwijs
buiten de tusschenkomst der wet gegeven in gestichten die
door bijzondere persoonen opgerecht zijn, zoo als de Univer
siteiten van Brussel en Leuven, de Bisschoppelijke Kollegien,
de Pensionnaten der Jesuiten en alle kathoiijke, protestant-
sche of joodsche scholen, een bijzonder of persoonlijk onder
wijs is, !t welk met dat van den Staat geen het minste gemeens
heeft.
Indien nu de Grondwet benevens bet officieel onderwijs al
ander slach van onderwijs vrij laat, wij verstaan hieruit dat
aile leerstelsels zich vrij lijk mogen verspreiden, en dat het
openbaar onderwijs en het bijzonder onderwijs aan elkander
eene wederzijdsche concurrentie mogen doen.
Volgens het Nieuwsblad dit is gentel anders. In een zijner
laatste nummers dit blad beweert dat, krachtens de vrijheid
van onderwijs, maar één onderwijs iu bet land moet bestaan,
te weten: hetkatholijk onderwijs,M welk de plaats zou moe
ten bekleéden van het openbaai Staatsonderwijs waarvan de
concurrentie voormelde vrijheid vernietigt.
De kathoiijken, zegt du blad, hebben de vrijheid gebruikt
om overgansch het land onderwijsgestichten te versprei-
den, en, zonder de tusscheukoinst van den Slaat, zij zouden
er in gelukt zijn om aan ai de behoeften van het ouderwijs
te voldoen.... Maar het liberaal ministerie zag niet afgunst
de kathoiijken zoo groote partij uit de vrijheid van onder-
ii wijs trekken,.... en, om deze vrijheid tekeer te gaan, het
heeft gewild dat alle plaatsen die nog behoefte aan scholen
ii en onderwijzers hebben er onmiddelijk zouden van
voorzien zijn.
Zoo men ziet, de vrijheid van onderwijs is bij de kathoiijken
de verspreiding van hunne eigene scholen over gaosch liet
land, ter uitsluiting van alle andere gestichten van opvoeding;
:t is de vrijheid voor hun eigen en met voor een ander 't is
het monopoünm van het onderwijs in de handen der bis
schoppen. Niet tevreden met aan den Steal te mogen concur
rentie doen, zij gedoogen zeifs niet dat de Slaat van zijnen
kant zich de minste medestreving toeiate. Zij beoogen dan niet
anders dan de opslokking van het openbaar onderwijs of ten
minste de overht ersching van hunne bisschoppelijke scholen
boven die van den Slaat cn boven de gestichten welke al an
dere Belgan aan de opvoeding der jeugd zouden willen toe
wijden.
T Is in dit oogwit dat zij reeds' in 1834 eene Universiteit te
Mechelen opgerecht hebben om de Staatsuniversiteiten van
Gent en Luik den rug in ie rijden, cn dat zij, om te gemakke
lijker bun doe! te bereiken, welhaast hunne Universiteit naar
Leuven verplaatst hebben, ten einde, onder hel kaiholijk mi
nisterie van dien tijd zich meester te maken van
aide oude studiebeurzen der voormalige Universiteit dezer
stad. ;t Is ook in dit oogwit dat de kathoiijken in 1842 de wet
op het lager onderwijs voorgedragen hebben, door welke wet
zij, niettegenstaande de vrijheid van Godsdienst, een recht Tan
tusschenkomst in het Staatsonderwijs aan de geestelijkheid
toegekend hebben.
Maar het liberaal ministerie heeft welhaast een einde gesteld
aan die onwettige aanmatigingen, en, om te toöiien dat er een
verschil te maken is tusschen het bijzonder onderwijs en het
openbaar onderwijs, het heeft begonnen met al de voorzeide
studiebeurzen te doen wedergeven als uitslmtelijk aan dit laat
ste onderwijs toebehoorende. Inderdaad, ten tijde der oude
Universiteit van Leuven, die beurzen weren voor dit gesticht
niet besterad ten aanzien van zijne vestiging te Leuven, maar
ten aanzien en ten voordeele van het onderwijs dat in dat ge
sticht gegeven werd, en, dair die Universiteit een Staatge-
slicht was, net blijkt kiaariijk dat zij met recht toekwamen
aan het openbaar Staatsonderwijs 't welk zich maar in dat
gesticht alleen gaf, dewijl alsdan maar ééne Universiteit be
stond, en 't welk nu gegeven is in de twee Universiteiten van
Gent en Luik. Het is dan met reden dat ons hedendaagsch
gouvernement deze fondatien aan het openbaar onderwijs
niet langer heeft laten onttrekken ten profijte van een bijzon
der gesticht, en, indien het toegestemd heeft de Universiteiten
van Brussel en Leuven er van deelachtig te maken met aan de
beursleerlingen een vrijen keus le laten tusschen de vier
Universiteiten van het land, dit is enkelijk een uitwerksel ge
weest van zijne toe-gevenheid en zijnen verzoeningsgeest.
(Vervolg en slot in t naaste nummer).
ASSISENHOF VAN HENEGOUWEN.
Zaak Desöus-ie-Moustier.
Brie moorden. Twee vergiftigingen. Dieflen.
Schriflvervalsching en gebruik van vervalschingen
Den 22 maart zijn te Bergen de debatten dier schrikkelijke
zaak, die in hel land eenen zoo diepen indruk veroorzaakt
heeft, begonnen. Men weet dat hij beschuldigd is de 3 gebroe
ders Thirion gedood na hen van hun geld te hebben beroofd,
en zijne vrouw en schoonvader te hebben vergiftigd.
Tijdens de' debatten heeft de beschuldigde eene walgelijke
onbeschaamdheid aan den dag gelegd. Herhaalde malen is hij
in volle zitting in bedreigingen losgevaren.
De uitspraak heeft maandag lest plaats gehad. Gedurende
die zitting werd de beschuldigde door acht gendarmen niet
het wapen in den arm, bewaakt.
De antwoorden van den jury waren bevestigend op a! de
kwestien, behalve op die betrekkelijk de vergiftiging van den
schoonvader.
Dientengevolge werd Dessous-le-Mouslier tot de BOOD-
SlItAI veroordeeld, dewelke op eene der openbare plaatsen
van Bergen zal plaats hebben.
Men vertelt dat de beschuldigde in zijne cel in opstand is
gekomen en het dwangkarnisool heeft verbrijzeld. Mot vele
moeite heeft men zich van hem meester kunnen maken.
Eene petitie wordt in den Borinage geteekend, om de uit
voering van het doodvonnis van dien afschuwelijken moorde
naar le vragen.
HOOGGERECHTSHOF TE TOURS (Frankrijk).
Zaak van prins Pierre Bonaparte.
De zaak van prins Pierre Bonaparte, voor het gerechtshof
van lours gebracht, komt maandag zijne ontknooping te heb
ben. De groote dagbladen waren sedert eenige dagen opge
vuld met de debatten dezer beruchte zaak. Meestal'de getui
genissen, alsook verschillige incidenten, gedurende den loop
van dit proces, spraken luid in 't voordeel van Pierre Bona
parte.
De prins is dan ook vrijgesproken geworden.
Op de conclusion, neérgelegd in den naam van Louis Noir,
strekkende tot de betaiing der proceskosten en tot de betaling
van Ioo,ooo fr. aan vader Noir, wordt prins Pierre Bonaparte
veroordeeld tot de betaling der proceskosten en tot 25,ooo fr
schadeloosstelling, ten voordeele van den vader en de moeder
van Victor Noir.
M. Nyssen. onderpastor te Aartrijke, is onderpastor be
noemd teZonnebeke; hij wordt vervangen ts Aartiijcke door
M. D Heygere, coadjutor te Coijghem.
- SSe sacj>pen|acïit. Bij ministerieel besluit van
2ü Maart, is de sneppenjacht in de hosschen tot 24 april toe?-
komende, om middernacht, toegelaten.
Den 20 Maart heeft te Iseghem een smartelijk ongeluk
plaats gehad. De stoker van fden trein van Ingeimunster op
Anseghem, slechts sedert korten lijd in dienst bij den ijzeren
weg, kwam, zonder verlof, met den laatsten trein naar Ise
ghem, waar hij langen tijd gewerkt heeft. Bij stond op eenen
wagon met kolen geladen en mocht de statie niet binnen rij
den, wilde hij niet gevaar loopen eene straf te ondergaan
eenige stappen dus van de statie en terwijl de trein nog eene
tamelijke groote snelheid had, sprong hij op den kant. met
het ongelukkig gevolg dat een zijner voeten onder het excen
triek sloeg en op eene afgrijselijke wijze werd afgebroken. In
de ijselijkste pijnen en de jammerlijkste kreten latende hoorei»
heelt men den ongelukkigèn naar het hospitaal overgebracht,
alwaar men hem 's anderendaags het been tol Loven dékniea
heeft afgezet.
- Men schrijft uit Hasselt De jenever is hier reeds 18 c.
per liter in prijs verhoogdde stokers zijn in jubilatie en wer-
'en daen nacht. Er is hier eene stokerij, waar inch ruim
5,ooo liters per 24 uren voortbrengt en verscheidene andere
5.000. Den 21 dezer heeft een enkel huis 1 öo,ooo liters te Luik
verkocht.
