VAN IJPI5REN,
4 FRANKEN 'S JAARS
M1* 48«L Tiende Jaar.
Politiek. Stads 9 - Kunst- en Letternieuws. Verschil ügy-e Tijdingen. Markten. Bekend makingen
Politieke berichten.
HET SPELDEWERK
EN KLEIN SACRAMENTDAG TE IJPEREN.
VOOR IJ PEREN. Fk. 4-50 VOOR BUITEN STAD.
Aankondigingen: 12centimen den regel.
Reklamen: 25 een timen.
■hjghI
ZONDAG, 25» JUNI 1871.
s Bcreei. Dismudeslraat. 59.Alle inzendingen vrachtvrij.
ImJMÊ m
Ter gelegenheid van den triomfantelijken intocht
te Berlijn, is de graaf von Moltke benoemd tot veld
maarschalk-generaal de minister van oorlog, M.
von Roon, ontving den titel van graaf; generaal von
Manteuffel werd gedekoreerd met den Zwarten
Adelaar.
De fransche dagbladen houden zich reeds veel
met de aanstaande kiezingen bezig. Men denkt dat
er te Parijs republiekeinsche kandidaten zullen ge
kozen worden, of ten minste mannen, die geneigd
zijn den heer Thiers te ondersteunen in zijne po
gingen om in Frankrijk een gouvernemenlsvorm
in te voeren, die het land beschermt tegen de wer
kingen van drie dynastien, dieelkaêr den franschen
troon betwisten. De bonapartisten treden in vele
plaatsen in de kiezingen op.
De nationale vergadering van Versailles houdt
zich onledig met het onderzoek der daden van het
gouvernement der nationale verdediging.
De redevoering van generaal Trochu, hoofd van
het gouvernement der nationale verdediging is nog
al belangrijke om lezen, voor de veropenbaringen
die er in voorkomenhet is eene gewichtige bij
drage tot de geschiedenis van den oorlog, die zoo
rampspoedig voor Frankrijk is afgeloopen.
Het schijnt zeker dat de politie meer dan 400,000
naamlooze aanklachten heeft ontvangen, liet getal
Communisten gedood, gekwetst ot gevangen geno
men beloopt tot 100,000.
M. Rouher zal zich in twee departementen laten
voorstellen.
M. Ollivier wordt in het zuiden voorgedragen.
Men spreekt van de kiezingen tol op 10" Juli le
verdagen.
Men schrijft uit Parijs aan de Indépendance
beitje
Meu verzekert dat M. Jules Favre in ditoogen
blik in onderhandeling is met de gouvernementen
om een soort van Heilig-Verbond tegen de Interna
tionale van alle landen te vormen.
Weenen, 20" Juni. In zijne zitting van heden
heeft dc Reichsrath zonder debatten, in derde le
zing, het wetsontwerp van financiën en het staals-
budjet voor 1871 aangenomen.
Munchen, 20" Juni. M. Rulhardt, legatie-
raadsheer, is zaakgelastigde van Beieren le Parijs
benoemd.
Berlijn, 21" Juni. De Kreutz-Zeitung zegt
dat het gouvernement olïicieellijk te Rome de hou
ding der kalholijke partij gelaakt heeft.
Deze reklamatie heeft tot uitslag gehad dat kar
dinaal Antoneli krachtdadig het gedrag der kalho
lijke parlij heeft berispt.
Het is gedaan, de Koning heeft de nieuwe kies
wet geteekend, het is een begauen misslag diezware
gevolgen zou kunnen hebben, daar hij de staats
macht voor goed in handen der Bisschoppen over
levert, en mag aanzien worden alsof den Koning
zijn ontslag had gegeven, lot dat hij door eene om
wenteling in de voorrechten die de grondwet hein
had gewaarborgd zou worden hersteld of, ten ge
volge eener regeeringloosheid eene schuilplaats in
Engeland zou moeten gaan zoeken.
Het is hetgene wat Leopold de eerste, dank zij
aan zijn schrander vernuft, heeft gevoeld, wanneer
hij het programma van den heer Dechamps die,
deze schikkingen ook inhieldt, afkeurde, en in
plaats van het ontslag van het liberaal Ministerie
te aan veerden, hetzelve bewilligde om zijne func-
tien te hernemen.
Het was ter dier gelegenheid dat die wijze Vorst
door een vermaarden omzendbrief deed kennen
dal hij nooit zijne toestemming zou geven aan maat
regelen die de overmacht aan eene der partijen zou
verleenen om de andere te onderdrukkenbrief die
in alle gevallen voor richtsnoer aan zijne opvolgers
had moeten dienen, maar eilaas! de aristocratische
kring (en die zegt aristocratische zegt Jesuitieken
kring) waarvan Leopold omringeld is, moet hem de
ooren vol geblazen hebben, en het is bijna altijd
zoo, dat degenen die zich als voorstanders der tro
nen verklaren dezelve door hunne onvoorzichtig
heden ondermijnen. Inderdaad, welk zullen de
gevolgen van deze ongelukkige wet zijn? dat de
»gEB539isateg*a&gaM anMHaarmr muri
ui a uffii
De verveerdiging van dit slag van handwerk klimt tot zeer
vroege tijden: men veronderstelt dat zij door de ouden ge
kend was maar zij heeft maar beginnen eene zekere aangele
genheid verwerven dan in den tijd der Kruisvaarders en het
was te Venetie dat zij haar eerste stappen deed. 600,000 per
sonen in Europa houden zich met het maken dezer handweef-
seis onledig, hetwelk eene koophandelsbeweging voortbrengt
van meer dan 150 miljoen franken Frankrijk en België zijn
de twee uitgangspunten dezer beweging. Nogtans deze twee
landen, alhoewel met dezelfde stoffen en naar denzelfden re
gel werkende, leveren zeer verschillende voortbrengsels. Het
is daarom dat men ze gemeenlijk benaamt volgens de plaatsen
waar zij gemaakt worden. De fabricatie van den Vatencijn-
schett kantwerd in onze Vlaanders overgebracht in de XVII0
eeuw. IJperen iegde zich omtrent 1656 toe om dit slach van
kant le verveerdigen. Eene opsomming gedaan op bevel van
Lodewijk XIV, den 25" November 1684, stelt vast dat er als
dan te IJperen maar drij meesteressen van werkscholen be
stonden de weduwe Mesele, de weduwe Papegay en de
weduwe Turck; deze drij schoolvrouwen hadden te samen
<>3 speldcwerkslrrs. In 1689 was het getal ervan bijna ver
dobbeld. In 1850 was het getal speldewerkslers alhier van
di ij duizend.
Dc eerste kanten werden in Vlaanderen gedragen in de
zestiende eeuw. Onder de regeermg van Keizer Karei zag men
de rijke vrouwen en de hooge kerkdienaren zich met kanten
opschikken later droegen de burgersvrouwen en de boerin
nen gemeendere kanten.
De Brusselsche kant verscheen voor de eerste maal in
Frankrijk in het hof van Lodewijk XIII. Tot alsdan had de
burgeroorlog niet opgehouden te woeden en de adel had
meer aan hel zweerd dan aan pracht te denken. Vóór Lode
wijk XIII zag men de kant geen deel van de kieedij der man
nen maken een slach van borduursel veeleer dan kantwerk
omgaf den kraag die men onder Hendrik IV droeg. In het
hof van Lodewijk XIII zag men de edelheden zich in kanten
opsmukken.De schitterende heeren wedijverden door smaak
en pracht in den keus der kanten die men alsdan om den hals
droeg. De overdrevenheden en de verkwisting waaraan den
adel zich overleverde, vestigden de bekommering' van het op
pergezag. De stadsvergaderingen richtten zich tegen de ai-
schrikkelijke uitbreiding der pracht, toen in 1629 eene wet
verscheen, welke de uitgaaf regelde der kleeding en waar de
kanten voornamelijk het voorwerp dezer maatregelen uitmaak
ten. Het was verboden kanten te dragen die meer dan drie
lievers de el kostten, op straffe van 1000 iievers boel. In het
eerst kon men zich rechtstreeks kanten aanschaffen bij de
werksters, zonder dat de fabrikatie er van geregeld was, zoo
als het met alle nijverheid in de XVI' eeuw gelegen was. In
de Nederlanden werd dezelve door voorname plakkaarten on
derworpen aan de gezwoornen en meësterrechten die op dit
tijdstip alie stielen regelden. Een bevel van 2i" Augusti 1665
werd uitgegeven bij hetwelk vastgesteld werd dat geen meisje
of 'vrouw kanten koopster kon worden indien zii het Roomsch
Katholijk en Apostolijk Geloof niet beleedt. Zonderlinge in-
eenmenging van het gewijde met het ongewijde,
Een besluit van het Engelsch Parlement verbood den invoer
van vreemde kanten. Ernstige klachten werden ingediend
door de werksters der Vlaanderen die door dien maatregel
het meest getroffen waren. De religieuzen, de Beggijnen, de
christelijke dochters en de armemsisjesscholen, die allen zich
aan dit werk toelegden vereenigden zich om te protesleeren.
Deze opstand van het zwakke geslacht verspreidde zich weldra
in ai de steden en gemeenten van Westvlaanderen en werd
zoodanig dreigend dat men als rechtveerdige voldoening, den
invoer verbood der vreemde wolle goederen. Engeland voor
namelijk werd door dien douanen oorlog getroffen die wel
haast den ondergang van die reeds bloeiende nijverheid te
weeg bracht.
De kant was onder Lodewijk XIV het verplichte versiersel
der mannelijke kieedij maar zij muntte voornamelijk bij de
vrouwen uit. Ter zelfder tijde deed zich een ander slach van
kantdragers op: de fladderende, de gekoesterde, gefeeslvierde
en bij uitstek in kant gewikkelde klas der abbeetjes werd door
het vermaak in het leven geroepen, soort van levende verbin
dingspunt tusschen de geestelijke en de wereldlijke maat
schappij. De 18e eeuw is verpersoonlijkt door den abbé, die
hem zag geboren wordende zedeloosheid onder een gods
dienstig uiterlijk.
Gedurende 60 jaren zag men door de wonderen en den
glans van den kant alle kleedsieradan (er zijde stellen zelfs
de lichte vrouwen omhuldden er zich mede. De kant was voor
goed bij edeldom en burger ingedrongen toen de omwente
ling uitborst. Gaene markiezinnen noch abbeetjes meer
Arme kanten, wat gaat er van geworden I De vrijheid omhuld
naar de oudheid, doorwandelde de straten; de kant werd als
banneling aanzien. Maar alles komt te rechte voor die weet te
