Stads Nieuws.
ilelijk De klerikale» zullen dan niets
meer eerbiedigen wat wereldlijk is, zelfs
niet het gerecht
En zeggen, dat onze geestelijkheid de
klerikale gazetten, zij die opgevuld zijn
met leugens, zij die altijd de mensche»
tot haat en nijd jegens elkander ophitsen,
goede gazetten durft noemen.
O tempora. O mores
BURGERSTAND
Sterfgevallen.
De minister van Binneidandsche Zaken heeft
eene statistiek over Belgie afgekondigd, waaruit
wij het volgende nemen.:
De meeste inlichtingen in dat boek opgesomd,
loopen tot 51 december 1875.
Up die dagteekening was de bevolking van het
Koninkrijk van 5,255,821 inwoners, dat is 178
inwoners per vierkanten kilometer, het grondge
bied uit 2,045,1 li; hectaren beslaande.
Op 1 januari 1851, was de bevolking van het
Rijk 4,070,515 inwoners.
Vermeerdering sinds 42 jaren, ondanks den
afstand van twee halve provinciën, 1,177,508
inwoners.
Het getal ingeschrevene kiezers voor de Kamers,
enz., is van 111,155, dat is per 1000 inwoners
21.15 kiezers.
De talrijkste kategorie kiezers is die van de
landbouwers en pachters, 25,059 kiezers.
De minst talrijke, is die van de letterkundigen
en dagbladschrijvers80.
De oversten van instellingen, de professors, de
onderwijzers, leveren i ,120 kiezers. De geestelij
ken 2,758.
Het getal kiesbaren voorden Senaat, die 1000
gulden rechtslreeksche belastingen betalen, is van
455.
Provinciale kiezers 219,019 per 1000 inwo
ners 41.80.
Gemeente-kiezers 547,441per 1000 inwoners
00.15.
In 1872, waren er in Belgie 14 lagere nomaal-
scholen of sektien, lot het vormen van onderwij
zers, waaronder slechts twee staatsscholen zijn.
Kr bestaat geene enkele lagere normaalschool van
den Slaat tot hel opleiden van onderwijzeressen
de bijzondere scholen en sektien waren ten
getalle van 25. Men weet dat de wet van 29 mei
1800 het maken van vier Slaals-normaalscholen
voorschrijft: twee voor onderwijzers en twee
voor onderwijzeressen.
Terwijl het geestelijk onderwijzend persooneel
sinds 1851 met 1098 is vermeerderd, heeft het
wereldlijk persooneel er maar 024 bij gewonnen.
Bevolking der scholen van volwassenen
199,957 leerlingen, 9,219 meer dan in 1848.
Uitgaven van allen aard voor het lager onder
wijs gedurende 1S72.
Slaat fr. 0,043,415,17
Provintien 1,384,010,45
Gemeenten 5,805,501,57
fr. 14,090,980,99
Op 43,31! milrtjanen die deel genomen heb
ben aan de loting van 1874, waren er:
Die noch lezen noch schrijven konden 8727
Alleenlijk kunnende lezen 1970
Kunnende lezen en schrijven 15720
Een hóoger onderwijs bezittende dan
de voorgaande» 10228
Graad van onderwijs onbekend 054
Te zanten 45511
Eene vergelijkende tabel van de geleerde en
ongeleerde miiitianeo sinds 1845 lot 1873 geeft
de volgenden uitslag:
In 1843: geleerd 49.15 p. h.ongeleerd 50.85
1875 74.27 i> 25.75
De provintie waar de verhouding het voor-
deeligste is voor liet onderwijs is de provintie
Namen: geleerd 91.00 p.h.; ongeleerd 8.94.
De provintie die het slechts bedeeld is in het
onderwijs, is Oost-Vlaanderen: geleerd 04.91
p. h.; ongeleerd 55.09.
De statistiek der kloosterlingen gaat maar tot
1800.
In 1840 waren er 779 mannen-en vrouwen
kloosters, met eene bevolking van 11,908 kloos
terlingen.
In 1800 was dit getal gestegen tot 1322, met
eene bevolking van 18,190 kloosterlingen..
Dat is op 20 jaar ongeveer 500 kloosters en
7000 kloosterlingen meer. Het is stellig dat op
dit oogenblik de kloosters meer dan 21,000 pa
ters en nonnen van alle kleur bevatten. Wat
personeel om te voeden dat niets voortbrengt
Spaar-stalistiek. Op het einde van December
1805 (van 15 September tot 51 December) was
de solde der depots in de algemeene spaar- en
pensioenkas van fr. 259,031 97 op het einde
>jn 1870. Fr. 19.020.720 45 en op het einde
van 1873. fr. 35.753.239 0.5.
Uit de overige cijfers bliikt dat de kleine
spaarsommen meer en meer aangroeien en dat
het doel waarvoor de spaarkas is ingericht be
reikt wordt.
IJperen, 12 December 1874.
Ongeluk. - Over acht dagen, hebben
wij een nieuws medegedeeld dal in alles waar is
behalve dat de straatbengel niet verdronken is.
Onze lezers zullen ons lichtelijk vergiffenis
schenken daar dit valsch gerucht een heiizamen
indruk uitgewerkt heeft op de ouders, die dade
lijk een wakend oog op hunne kinderen gehou
den hebben. Zij zijn verwittigd bij geval wij dezen
winter moesten ijs op onze stadswalers hebben.
Vl.iani»clic Ster. - Zondag, 13 de
zer, ten 5 1/2 ure 's avonds, groote vlaamsehe
vertooning, gegeven door de leden der Vlaamsehe
Ster, in Studs-Tooneeizaai. Het programma is
zeer aantrekkelijk, zie onze annonce».
Koonnaalscbappij- Woensdag
aanstannde, 10 dezer, zal in het lokaal «den
Gouden Arend op de Groote-Markt alhier, een
schoon concert voor heeren [soiree tabugiege
geven worden door de Koormaatschappij.
Iedereen weet, door ondervinding, hoe geestig
het er daar is, en zonder twijfel, dezen die wil
len een schoon plekjen hebben zullen zich moe
ten vóór 8 ure naar het lokaal begeven.
Storm. - Wij hebben in den nacht
89 een hevigen storm gehad. Vele dakpannen
zijn afgewaaid. Gelukkig hebben wij tot hiertoe
van geene ongelukken gehoovd.
BurgcrwacSit. - Maatschappij Cijbel-
schutters. Uitslag der 6e schieting van het
wintersaizoen ((i December 1874).
1. Podevyn, A., 25 25 20 20 25 115
2. Lebbe, A., 25 25 25 25 15 115
5. Ligy, F., 20 20 25 20 20 105
4. Leclercq, T., 20 20 20 20 20 100
5. Swekels, L., 23 20 20 15 20 100
ti. Iweins, J., 25 15 20 25 15 100
MM. Renier, H., 100: Lesaffre, A., 95; Sanlv,
A., 95, Decoene, H., 95; Dumon, Aug., 90; Ty-
berghein, J., 90; Ligy, 4., 90; Vergracht, L.,
9.0; Coppin, H., 90, et Leclercq, G., 90.
Bal. - Zondag laatst heeft de Maatschap-
pij De Witte Peluwmutsenhaar jaarlijkspb.
Ral der St0 Uatharina gegeven.
Onnoodig te zeggen dat dit Ba! de vergader
plaats is van al wat eerlijk en treffelijk is bij de
burgers en werkmanskinderen.
Oprecht vermaak en goede overeenkomst heeft
ergeheerscht van het begin tot het einde en de
nacht was ver gevorderd toen men daciit om ter
rust te gaan.
De zaal mas zindelijk opgetooid, dank aan eeni-
ge leden waaronder zich schilders en teeken'aai-s
bevinden en menig gevrocht van deze artiesten
verfraaiden de danszaal.
Al de dansfeesten welke de Mutsen ons geven
zijn gekenmerkt door de uitslekendsle welvoege-
fijkheid;daarom mogen zij zich er mede moeien.
Van den 4 tot den 11 December 1874.
GEBOORTEN
Mannelijk geslacht 2)
Vrouwelijk 4) te zaraen' 6'
Vlaemynck, Petrus, 7(i jaren, schoenmaker,
weduwaar van Maria Weierman, Dixmudestraat.
Scholaert, Petrus, 83 j., priester, Weninck-
slraat. Vanhaecke, Michiel, 79 j., timmer
man, echtgenoot van Theresia Vanbevlen, Tegel-
straat. Vuylsteke, Barbara, 57 j., kantwerk.,
echtgenote van Petrus Amssoms, Meenenstraat.
Verbiese, Francisca, 75 j., religieuse, We-
ninckstraat. Geldhof, Barbara, 78 j., zonder
beroep, ongehuwd, Rollingstraat. Leleu,
Henricus, 44 j., daglooner, echtgenoot van Au-
gustina Claeys, Meenenstraat. Van Ort, Ka-
roltis, 20 j., soldaat bij het 1° reg' linie, ongeh.,
Vleeschhou werstraat.
Kinderen beneden Mannelijk geslacht 1)
de 7 jaren Vrouwelijk idem 0)
9 Drcember 1874.
YLTÏJJ» LASTERING.
Het gazt tteprieslerije is kwaad om dat de hepr
Uitgever van t Nieuwsblad aan den brief van 't
docteurtje in zijn voorlaatste nummer eene plaats
heeft moeten toestaan en omdat alzoo zijne ge
studeerde en kwaadwillige leugens aan het fcatlio-
lijk publiek bekend gemaakt zijn geweest, 't Geen
die kwaadheid bewijst 81 is dat de heilige man
van meer lot meer het docteurtje aanrandt en hem
al de artikels der Toekomst loewijt, gelijk hij
over eeinge weken hem het liedje van Avelghem
toegeschreven heeft. Wij zijn over die dolheid
niet verwonderd, want hel is altijd eene groote
confusie als men zonder tegenzeg openbaarlijk
uitgemaakt is voor eenen logenaar. Wij verwach
teden ons nogtans dat hij, volgens zijne oude
gewoonte, ons zou geantwoord hebben gij zijl
zelf een logenaar maar hij heeft zoo verre niet
gepeisd. Om zijne gramschap een weinig te doen
zinken, hij heeft we! grzeid, met bijvoeging van
eenige schimpwoorden, dat t docteurtje hem en
zijne medeschrijvelaars lasterde maar hij heeft
nooit durven zeggen waarin die laster bestond en
veel min den Bitgever der Toekomst pramen tot
de inlijving van eene antwoord.
Wij raden dit mannetje aan van eene volle
pinte koud water te drinken om al die gal en die
bitterheid in te spoelen, en te zeggen met drij
ferme kloppen op den borstmeet culpa, mea
cidpa, mea maxima culpa.
Wij hebben meer dan eens doen opmerken dat
de verdediger der heerschende partij in Poperin-
ghe nooit handelt noch van gemeentelijke zaken,
noch van de stoffelijke belangen der bevolking,
niaar zich enkelijk bezig houdt met kerkelijke za
ken, pastorsdingen en met al wat de macht en de
beurs der pastors kan bevoordeeligen. Nog laatsl-
maal wierpen wij de kwestien op van den staat
der stedelijke finantien, der weldadigheidsgt-
stichten, deropendare werken, der openbare vei
ligheid, der openbare gezondheid, der schoone
kunsten, der straten en trottoirs, der gazverlich-
ting, der vaarten en beken, der pompiers-exerci-
tien en brandspuiten, al zaken die het burgerlijk
bestuur der stad betreffen. He wel, wil men weten
wat onze geestelijke opperburgers door hun ge
zalfd orgaan op al die kwestien antwoorden Zij
binden ze al te samen in eenen bondel en wer
pen ze naar het hoofd van 't docteurtje, zeggende:
Het docteurtje klaagt dat er in de kolommen
van het Nieuwsblad nooit gehandeld woidt
noch van stedelijke finantien, noch van welda-
i> digheidsgeslichlen, enz.,enz. Heeft het mannetje
zoodanig zijne memorie verloren, of is zijne
hersenpan zoodanig ontschntleld dat het de
duchtige les vergeten heeft die hem, over twee
of drij jaar, door het bureel van weldadigheid
-.1 gespeld wierd over het bezoeken en bezorgen
ii der zieken en kranken
Daar is een oud staaltje (van over twee of drij
jaren) van den intrest dien onze geestelijke stads
bestuurders nemen in de algemeene en stoffelijke
belangen der bevolking Hunne melding van eene
duchtige les die het docteurtje over de uitoefening
zijner plichten van het bureel van Weldadigheid
zou ontvangen hebben is eene laffe en versch-
tiitgevondene lastertaal gelijk die waarvan zij de
logenstraffing over veertien dagen in het Nieuws
blad hebben moeten inlijven, welken laster zij nu
willen bewaarheden door behulp van eene nieuwe
lastering.
Nooit heeft het docteurtje dusdanige les ont
vangen, en, indien die laffaards hem de moeite
weerd waren, hij zou alle recht hebben van op
nieuw deze antwoord in het Nieuwsblad te doen
plaatsen.
't Vuilblad spreekt wederom van eene nieuwe
soort van weduwen maar het vergeet dezen
keer het woord stoppel er vooren te zetten. Zou
het zijn om dat wij laatst hebben laten kennen
wie hier stoppelweduwen zijn Hoor, vuilblad,
ga uit uw eigen kamp niet om zulke weduwen
te zoeken en hun voorgaande te ondersnuistéren,
want gij hebt er geheele kusptjes vol, en,
noodig zijnde, de afstammelingen van baas Vulder
zullen u over zulk slach vari weduwen voordere
inlichtingen kunnen geven.
De Mouileur der abbétjes klapt nog van een
liberalen onvermoeiden kies-draver maar waar
om handelt hij niet over hunnen wijdvermaarde»
kies-makelaar. Den onzen is krom, 't is waar;
maar hij is gaaf, en uwen kroot-eter? Pouahü!
waar hij inkoomt, moeten deuren en vensters
open. Den onzen kan maar al draven zijnen stok
verliezen maar den uwen met achter nieuwe
kiezers te loopen zal wel eens op weg zijnen kop
laten vallen en 't waar een groot verlies voor de
kaloten, maar een batje voor.... de meskar.
Versta je 't principaultze correspondentie van
't vuilblad
't Nieuwsblad beklaagt zich nogeens over de
tegenspraak der Toekomst nopens den zotten
uitval gedaan op den predikstoel door den ouden
deken Vandaele, zaliger memorie, tegen de moden
welke al de neringdoende lieden laten leven. Wij
hebben daar op enkelijk doen bemerken, dat den
heer deken het goed voorbeeld moest doen geven
door de menigvuldige katholijkemode-poppen cp
welke hij, als herder, zoo eenen groolen invloed
had en welke wij genaamd hebben met naam en
toenaam. In deze opmerking hestonden zeker
geen de minste vervolgingen, noch lasteringen
tegen den deken tot opzijn graf,gelijk T Nieuws,
blad het beweert.
't Vuilblad weet niet hoe onze inzichten hij
zijne onnoozele lezers vervalschen maar wij wa
ren alsdan gelijk nu, van gevoelen dat het beter
is zijn geld te besleden aan linten en strekken dan
het aan de gekruinde kwakzalvers te geven om
door hun met lijf en ziel ingenomen te worden,
niet tol voordeel der geioovige zielen, maar tot
vulling van hunne onverzadelijke en lekkere
maag.
't Is hij misslag dat 't Nieuwsblad zegt dat
men nu eenen rechtgeleerden hond heeft, van de
kanten van Audenaerde, om op kiesjacht te gaan;
't zijn drij gekruinde razende honden, Gusten de
Krulle met al zijne armen en beenen, zoon van
Pietje Millie van Kortrijk, Basilius 'Kschijterop
van Kakihem en den Tweetander van Dixmuidè.
Zij schieten bijna ai het wild, en bijzonderlijk
de roksneppen. Ook ons waardig stadsmagistraat
heeft ze in groote achting voor hunne werkzaam
heden op het stadhuis. W ij gelooven dat deze ge
kruinde jagers vrij zijn van port-d'arme want:
hunnen evangelieslok is kloek genoeg om de
gendarmen af te keeren en alzoo aan alle proces
sen te ontsnappen. Niet waar, Nieuwsblad?
De verbroedering die laatst plaats heeft gehad
tusschen ue Darbaristen en de Victorioneu, ligt
zwaar op de maag van de gekruinde vuilblad-
krabbelaars. Zij denkten daar ook, zoo als naar
gewoonte, te kunnen visschen iu troebel water
lang genoeg was tiet dat zij trachtten, onder den
duim, tweedracht lusseheii deze schoone maat
schappijen Ie zaaien, want hunne kenspreuk, zoo
als die van hunne oppermeesters de Jesuieten is:
scheiden om te heerschen.
De twee kimstenaa \s, de achtbare Benzen
Maesen en de achtbare Freedje Baes zoo als zij
hen op eene spoltelijke wijze benoemen, zijn
twee verkleefde en ervaren voorzitters, die ten
minste zoo veel achtingwaardig zijn als, bijvoor
beeld, de twee gekruinde kunstenaars de eer
waardige Gusten Krullegaui en het eerwaardig
Basiltje'Kschijterop.
I.aat liever dat potje gedekt, gezalfde zedelec-
raars, want, indien men de gordijn van uwen
theater optrekt, men ziel dat men daar eene ge
heele andere soort van stukjes speelt.
Laat dan onze achtbare kunstminnaars gerust
en moeit u wat meer met 't gene gebeurt niet
uwe eigene onachtbare akteurs, zoo als onlangs
met Pastoor Van Liere, met broeder Gonnard die
koomt tot 10 jaren gevangenisstraf veroordeeld te
worden, ook voor walgelijke daden begaan op
kinders beneden de 13 jaren, en dan met priester
Becqtiel, die laatst te Antwerpen betrapt is ge
weest meteenen jongen kahuitjongenze-
delessen in te boezemen zonder al de andere die
bachten de tooneelschermen verdoken zijnde, aan
de rechtbanken ontsnappen.
Voor 't gene uwe lalijnsche woorden betreft,
welke gij beter zoudt sparen om op uw eigen
tooneel in uwe sermoenen te mengelen, wij heb
ben het u reeds gezeid, als het volk u ziet, zwar
tjes, den eenen den anderen het wierookvat
toezwaaien, 't is dan dat men met reden zegt
A sinus asinum frwat (den eenen ezel streelt den
anderen) Amen.
P. S. Gij spreekt daar ook van ijdele beurzen'
Om zulks te vinden, gij moet it tegenwoordig he
geven hij eenen kalholijken liefhebber, wel be
kend onder den naam van Ka rel f je tjiep-tjiep-
tjiep, die nu met ijdele beurzen staat en die al
wederom, zonder medewerking van den II. Geest,
een meesterstuk uitgeoefend heeft: 'l vervolg van
de scheur op den ana van Pappot en de Bat-
teuse. Gij zult van dezen vuigen kwezelaar met
zijne platte voeten niet spreken om reden hij een
geheelen reesem zwarte kazakken in zijne familie
bezit maar dat zulks met eenen liberaal morst
gebeuren, de stad ware te klein en vuile Three
zou de eerste zijn om tegen de liberalen af te
loopen.
't Nieuwsblad zegt nogeens dat het ongelooflijk
en onbegrijpelijk is hoe de sladsmnziek, in haar
eerste winter-concert het stuk Dragons de 1
lars, met zes weken studie, op zoo eene uitmun
tende wijze uitgevoerd heeft, zonder de minste
valsche loonen, dank zij aan M. Maerten over
zijne behendigheid en neerstigheid. Ook ten if
niet te verwonderen zulk een succes te bekomen
want M. Maerten heeft meer dan 50 jaren van
z'jn j°nGT leven geslachtofferd aan de studie op
de valsche toonen, en men moet met zekerheid
en ongetwijfeld vastelijk gelooven dal hij op di
punt ervaren is. Men zal hem ook niet doen pas-
