POPERINRHE.
Stads Nieuws.
AVELGHEM,
goesk'lijklM'id is hij lunge niet volslreilen
Hoe meer voorigang deze laatste doel,
hoe meer jaïoczij de andere voelt ont
vlammen.
Dit is niet weinig gezegd, want de
klooster geestelijkheid groeit alle dagen
aan.
Te Parijs, hij voorbeeld zijn er op 74
predikanten van den Advent. 43 wereld
lijke en 51 klooster-geestelijken, waar
van 10 jesnielen. 8 dominikancrs, 3
kapucinen, 1 franciscaner, 1 karmeliet.
4 vaders der boelveerdigheid, 2 oralo-
torianen en 2 maristen.
Nooit werd de wereldlijke geestelijk
heid zoo brutaal overrompeld, nooit
werd zij door de klooster-geestelijkheid
zoo onbeschoft in de schaduw gesteld.
Met juk dat de willekeur der bisschop
pen op de desservitors en op de onder
pastoors doet wegen, wordt al meer en
meer ondragelijk. Ha! dat de bisschop
pen den sleutel van de kas niet hadden,
hoeveel geestelijken zonden loonen wal
afkeer zij voor de Jesuielen, hunne ul-
tramonlaansche overheerschers. gevoe
len Maar waartoe, zeggen zij, zich in
den kerkdijken ban te doen slagen en
zijne positie te verliezen
Ondanks dit zwijgen en deze schijn
bare gedweeheid, smeult een erg vuur
onder assche en men zal de vlam al eer
der gewaar worden dan men het denkt.
Frankrijk is in geenon slaat van om
wenteling, neen. Maar daer broeit iets,
heel vast en zeker, en binnen een
jaar wellicht zal bet geheel en al anti
klerikaal zijn.
God geve 't
BURGERSTAND
Sterfgevallen.
TJperen, 26 December 1874.
Bericht. Met Nieuwjaar wordt de
Gazet le Progrèsten onzen bureele ook uitge
geten wij verzoeken dus dat men voortaan alle
.artikelen, brieven en inplaatsingen het Progrès
betrekkende, zou willen sturen aan den drukker
dezer, Dixmudestraat, 59, IJperen.
Vlaamsche Ster. - Zondag, 27 De
cember, hebben wij nogeens een vlaamsch feest
op onzen Schouwburg.
De derde vertooning van 't abonnement der
Vlaamsche Ster wordt gegeven door de Konink
lijke Maatschappij De Fonteinislen van Gent. De
vertooning is eene van die uitgekozene waarin
voor alle goestingen te vinden is. Het geestige en
het treurige zullen afgewisseld worden. De goede
faam van deze aloude rederijkkamer van Gent is
ons eene waarborg over den goeden uitslag dezer
vlaamsche comedie; de schoone gedenkenis van
hunne laatste vertooning alhier over twee jaren
gegeven heeft al te goeden indruk gemaakt opdat
wij moeten twijfelen over den toeloop des pu
blieks.
Sïet Nieuwsblad. Wij hebben in
zijn laatste nummer een zeldzaam artikel aange
troffen. ledereen weet het ongeval dat plaats ge
had heeft bij den heer Huvghebaert, verken
slachter, op de Groote Markt alhier. Daar was er
nogeens sloffe om hef nut van ons schoon korps
Pompiers te doen uitblinken en hulde aen zijne
goede inrichting en zijne officieren toe te bi-en-
genMaar ja, ge zijl er wel meè
De zwarte schrijvers hebben dit voorval te baat
genomen om eenen blaam te werpen over de
mannen die de instelling het meest aan het hart
ligt door te doen verstaan dat het materieel in
slechten slaat was bij mangel aan toezicht en
oefening.
Zonder dat. wij verder in uitleggingen willen
komen, verklaren wij den schrijver van dit artikel
een arcbi-logenaar en een man die met modder
schrijft en verders geene ernstige antwoord ver
dient. Dus genoeg daarover.
Om in het vervolg, plezier te doen aan onze
welweters van het blad der onbevlekten, zouden
de Pompiers niet anders meer mogen doen dan
exercicie houden met de spuiten. Het gevolg van
dezen maatregel zou meèhrengen dat de man
schappen, vreemd aan de handeling van het
geweer, voortaan in de proeessien, de haag zou
den maken niet darmen en van achter de god
vrucht der geloovigen tegen te houden met eene
reeke spuiten Door dit middel zou er niemand
meer door de processie kunnen trekken.
Wij zijn nieuwsgierig om dit te zien.
Winter. - Sedert eenige dagen maakt
hel een oprecht winterweder. Na twee dagen hij
lende koude, valt er eene massa sneeuw, welke
onze straten als ijsbanen maken en de oorzaak
zijn dat mensehen en dieren vallen.
Tot heden heeft men, gelukkiglijk, nog van
geene ernstige ongelukken gehoord, tenzij dal
Mr L. H. zich den schouder uil de plek heeft ge
vallen.
Biirijrrwaeiit. - Maatschappij Cijbel-
schuitcrs. -Uitslag der 8" Schieting van hel
winlcrsaizoen (20 December 1874)
Geweer Comblain.
1. Tybnrghein, Jan, commissaris.
2. Dumon, Aug., idem.
3. I.igy, Felix, vice-president.
4. Pinck, Jerome, korporaal.
3. Vandaele, Alfred, commissaris.
6. Ligy, Albert, serjant.
N. B. Te rekenen met 1 Januari 1875, zal
de zetel dezer maatschappij gevestigd worden in
hel Slc Dar bar a-Hof, Koeimarkt, n' 21, alhier.
Van den 18 tot den 23 December 1874,
GEBOORTEN
Mannelijk geslacht 10)
Vrouwelijk 2)
te zamen, 12.
Knockaert, Philomena, 28 jaren, kantwerk
ster, ongehuwd, Meenenstraat. Vermeersch,
Cathartna, 84 jaren, zonder beroep, ongehuwd,
Rijselstraat. Titeca, Joanna, 79 jaren, kant
werkster, ongehuwd, Rijselstraat. Philips,
Amelia, 56 jaren, zonder beroep, echtgenote van
Joannes Surson, Meenenstraat. Tyteca, Karo-
lus, 73 jaren, zonder beroep, ongehuwd, Brielen-
nevens-Ypre. Carpentier, Victoria, 69 jaren,
zonder beroep, echtgenote van Petrus Biebuyck,
Dixmudestraat.
Kinderen beneden Mannelijk geslacht 1)„
de 7 jaren Vrouwelijk idem 2)°'
MFJESSEH
24 December 1874.
Zaterdag laats I 9 dezen, heeft er een kwaad
doener in de woonst gedrongen van sieur Henri
Geerardyn, boerenwerkman, te Wytschaete, by
den Kroonaert. Omtrent 5 ure des namiddags
gebruik makende der afwezigheid der vrouw, die
eenig droog hout was gaan rapen, heef hy al
het geld dat et zich in huis bevond en de oors
lingers der vrouw gestolen en ermede de vlucht
genomen.
De vrouw heeft den dief zien loopcn en zijn
signalement aan de policie gegeven doch men is
nog op zijn spoor niet.
Een diefstal werd 8 dagen te vooren in dezelde
omstandigheden en op het zelfde ure te Ploeg-
steert gepleegd, in beiden plaatsen heeft inen een
gat en den muur gebroken. Die kwaaddoener is
insgelijks onbekend gebleven.
De man die oven eenige dagen gepoogd
heeft het kind Menu te verdrinken is op vrije
voeten gesteld, luidens de wet op d.e voorloopige
gevangzilting. Sedt-r heeft men van die boos
doener niets meer gehooi d.
Het is naar alle waarschijnlijkheid te vreezen
dat men nog lang naar hem zal mogen zoeken,
daar zijne schuld wel is vaslgesie d, en daar het
gevang hem wacht na zijne veroordeeling, zal
hij zoo lang mogelijk een te duchten landlooper
zijn.
23 December 1874.
»c verwaarloozing onzer bclnngcn.
Hoe meer wij in onze schriften zoeken te han
delen van de stoffelijke belangen der bevolking
en hoe meer wij slaande houden dat het sladsbe-
stuur geene zaak is van religie, maar van bezorgd
heid voor algemeen welvaren en vooruitgang,
hoe meer onze geestelijke opperoverheden ons in
het Nieuwsblad bezig houden met hunnen hij-
zortderen winkel die maar hun eigen welvaren
betreft. Wij beginnen te gelooven dat zij dit doen
om ons beperkt te houden op de strijdbaan der
personaliteiten, der lastertaal en andere principen
der nieuwe religie, uit vrees dat wij hun zouden
brengen op het terein der ware stadskwestien en
de aigemeene aandacht op dezelve zouden vesti
gen.
Zij mogen ons op deze kwestien onderbreken
zooveel zij willen; wij zullen bewijzen dat de pries
terheerschappij in eene stad geen ander gevolg heeft
dun de verdwijning van alle burgerlijk gezag en
de verwaarloozing der wereldlijke belangen ten
profijte der belangen van den hemel. De onbe
dachte toelating alleen der stichting van eene
papierfabriek langs onze stadsvvaters laat zien tot
hoe ver deze verwaarloozing gaat, en hoe men,
zonder de intresten na te zien van twee treffelijke
familien, de itnvooners der stad blootgesteld
heeft aan eene vergiftiging die hen allen naar den
hemel had kunnen zenden. Een onderzoek op
dezen toestand gedaan door de Landbouwmaat-
schappij van IJperen laat ons toe alzoo te spreken,
en wij zullen niet nalaten het rapport dat over
dit onderzoek gedaan is geweest, in het naatste
nummer der Toekomst te verkondigen.
Wij klagen altijd dat de geestelijke bestuur
ders onzer stad, in plaats van wekelijks het
Nieuwsblad te vervullen met religiezaken, met
electorale krakeelen, met personaliteiten, laste
ringen en andere godsdienstige strijdmiddels,
niet eens handelen over de stoffelijke belangen
der stad waarvan het bestuur hun in 1872, dooi
de vermindering van het cijns, zoo gemakkelijk
in handen gevallen is. Bah ja! hoe wilt gij dat
zulke mannen zich zouden bekommeren met onze
stadszaken Zij kunnen hunne eigene zaken niet
behoorlijk bestieren, hoe zouden zij tot het wel
zijn der bevolking het minste kunnen verrichten?
Wij hebben hier binnen den lijd van twintig-
jaren vier verschillige dekens gehad, en nooit is
de minste verandering of verbetering tot het nut
of gemak der inwoners in de kerkelijke diensten
gebracht geweest. De eenige hervorming die wij
kennen is de verhooging iu den prijs der missen
en begravingen.
Die mannen, die onderhouden zijn met het
geld van iedereen, hebben nog onder het liberaal
ministerie hunne jaarwedden zien vermeerderen
en nooit zonden zij, om dit te verdienen, iels van
hun persoonlijk gemak afstaan ten voordeele van
het publiek. Ilunue kerkelijke diensten hebben te
Poperinghe, gedurende de korte dagen van den
winter, altijd plaats op dezelfde uren gelijk in de
lange dagen van den zomer, en wanneer het
's morgens maar ten 8 ure begint klaar te zijn,
wordt op den Zondag de laatste mis (hoogmis)
gedaan ten 10 nre. Na die uur is het onmogelijk
nog mis te hooren. Het gebuurt niet zelden dat
men hier vreemdelingen of leden zijner familie
met het konvooi van 10 ure ziet aankomen, en
die, indien zij geen mis gehoord hebben op het
konvooi, aan dit gebod der H. Kerk niet meer
kunnen voldoen. Maar welke moeilijkheid en
overlast brengt dit niet toe aan vele menschen van
stad, aan de neringdo: ners, aan de huisgezinnen
waar vele kinderen zijn en aan de landbouwers
die op eene uur afstand van de stad woonen
Deze moeten,in dit stuur jaargetijde, drij uren vóór
het rijzen der zon opstaan om aan/ elkander,
van 6 tot 10 ure, den tijd te laten van beurtelings
naar de mis te gaan. De Kerstmis, die hier ten
4 ure 's nachts plaats heeft en gevolgd is (van
twee andere missen, noodzaakt de verafgelegene
landbouwers en hunne dienstboden van ten 2 1/2
ure zich met lanteerns, door slecht weder en
kwade straten, of door ijs en sneenw, naar de
stad te hegeven om aan hunne vrouw en kinders
tegen hunne terugkomst genoegzamen tijd over
te laten om op hunne beurt elk drij missen te
komen hooren- Welke huisberoerte, welke over-
en wcèrgeloop, welke overhaasting in vele huis
gezinnen
In alle steden, bevattende eene bevolking gelijk
die van Poperinghe (11,000 zielen), heeft inen
eene elfmis of zelfs eene elf- en halfmis, zou dit
geen groot progrès zijn indien njen te Poperinghe
(die een zeer nitgestrekten banlieue heeft en ver
van andere gemeenten afgelegen is) met zulke
hervorming begunstigd ware Wij weten dat
onze kerkheeren deze vraag zullen beantwoorden
met eenen ruwen lach maar zij bemoeien zich
wel met onze wereldlijke zaken, zouden wij ons
ook niet mogen een weinig bemoeien met hunne
geestelijke zaken
Nog eene andere belachelijke mode die men
doorgaans maar op de landsgemeenten vindt, 't
is dat men hier langs de huizen waar een mensch
gestorven is, gedurende drij of vier dagen, een
strooien kruis legt van groote hoogte, met 40
schoven strooi voor een eersten uitvaart wat
leeger met 24 schoven voor een tweeden uitvaart;
nog leeger met 12 schoven voor een derden uit
vaart, en geheel plat met 4 schoven en een kalsij-
steen daarop voor de arme duivels. Wij verstaan
dit gebruik voor de pachthoeven en landswoonin-
gen die langs de openbare baan niet slaan; maar
indien men in de stad, in plaats van den openba
ren weg gedurende verscheide dagen te belemme
ren met die hoopen strooi, zich bepaalde met
deuren en vensters te sluiten of eene zwarte dra-
perij met een crucifix boven de deur te hangen
gelijk men het in andere steden doet, zou dit niet
nogeens een progrès zijn
Terwijl die kruisen daar liggen, men hoort eenen
schreeuwer de stad doorloopen die van huis tot
huis, in snabbelende en onverslaanbare woorden
den dag en de uur der begraving aankondigt. Zou
men niet beter door dien roeper eene doodkaart
doen ronddragen naar liet voorbeeld van andere
steden, en ware dit ook niet eene schoone verbe
tering Hel papier en de druk-inkt zijn immers
zoo goedkoop; en zouden weinig de onkosten
van den uitvaart vermeerderen.
Deze oude moden der verledene eeuwen hier
zoo lang in gebruik gebleveu zijnde, het is niet
te verwonderen dal onze geestelijke sladsoverhc-
den, zoowel in hun wereldlijk bestuur als in
hun kerkelijk bestuur, alle verbeteringen en allen
vooruitgang vervvaarloozen.
De octave der Onbevlekte Ontvangenis is al
hier op eene ongehoorde wijze opgehelderd ge
weest door eenen vreemden pater Schuiffelaere
die van 's morgens ten 6 ure tot 's avonds ten 6
ure geheel de stad in omroer heeft gesteld, en
dat al in de hoop van eenige versteende liberale
zondaren te bekeeren. 't Is ongelooflijk hoe veel
middels deze gekruinde vogels bezitten, bijzon
derlijk bij degene die flauw genoeg van karakter
zijn om zich te laten overwinnen.Gij zult hooren
op welke wijze zij te werke gaan
Op eenen avond ('t was Donderdag 10 dezer
maand) na hel noenmaal genomen te hebben op
eene tamelijke wijze tot ten 4 ure namiddag hij
den gekruinden Gusten de Krulle met al zijne
medemakkers pastoors en onderpastoors dei-
stad, deze pater ging aan het prediken op de
nieuwgestichte muziekzaal der Philliarmonie
en verklaarde op eene hevige en slrenge wijze dat
de stichters, medestichters en ondersteuners
derzelve maatschappij zich plichtig gemaakt
hebben van eene doodzonde en niet meer kun
nen zalig zijn. Hoe pijnelijk is het niet voor zoo
een klein kwaad te moeten veroordeeld zijn lot
de helen dit al door een sermoen gemaakt en
opgegeven door den merkweerdigen Basilius
Lacordaire nü 2, aan dezen armen onnoozelen
puid van pater, tusschen kannen en glazen in
den zelfden namiddag hij Guslende Krulle.
Deze gekruinde sukkelaar zal verbaasd staan
als hij door deftige persoonen zal vernemen uit
wat leden die maatschappij samengesteld is en op
welke eerlijke wijze men zijnen lijd aldaar over
brengt. Hij zal uitroepen; Heer vergeeft het
hun want zij weten niet wat zij mij in mijne
ooren geblazen hebben 't was tusschen kannen
en glazen.
Maar laat ons eens veronderstellen dat deze ge
kruinde kwakzalvers aan den pater kenbaar zou
den gemaakt hebben hoe dat er dagelijks mis
gelezen is in de gewijde tempeIs|door zekeren
Pieter Van Liere klakbusse (met zijne 10
maanden gevang, 200 fr. boete, 10 jaren beroof
van zijne burgerlijke rechten en in de kosten,
over de passie gepredikt te hebben op de vesten
tot Brugge) pastor Spaes, broeder Ginnard, Bec-
quef, Meinbodius, Opsomer, Neuwe, de jesuielen
van Antwerpen, Thurnhout,'Brussel en duizende
andere vuildoppers en afstropers, hoe zoude de
zen armen bloed uitgeroepen hebben breekt al
deze tempels af om de sacrilegien en heilig-
schenderijen van deze booswichten te beletten,
en veroordeelt al deze schandelijke zedebeder
vers en afpersers tot den afgrond der hel
werpt ze meteenen steen aan hunnen hals in het
diepste der zee om het bederf en verergernis der
maatschappij door hunne smeerlapperij veroor
zaakt, tegen te houden. Ziedaar wat er te predi
ken is, indien onze kwakzalvers hunne zending
wel willen verstaan.
In zijn sermoen van Zondag II. heeft de heer
deken aan zijne parochianen verboden de geeste
lijken te oordeelen. Inderdaad men moet zulks
overlaten aan de rechtbanken, de Assisen-Hoven
en het Hof van Beroep, niet waar Pierre Jan
Lierre en consoorten
Bij gebrek aan tijd en plaatst moeten wij twee
artikels uil Poperinghe tot binnen acht dagen ver-
schuivc.
21 December 1874.
Honderd tegen een
Eene groote lafhertigheid!
Ongehoorde heldendaad der
Xaveriancn
Een tooneel van schandige woestheid heeft
Dinsdag, 15 dezer, tot Avelghem plaats gehad-
Dezen dag kwam den Volksvertegenwoordige1
Reynaert van Kortrijk, vergezeld van Schelslrae'e
en Calewaert, advokaten en missendieners
deze stad, alsook vau al hetgene de klerika e
