Stads Nieuws.
Onder het eten kreeg de ongelukkige
't gif in, voornamelijk in een glas lekke
ren wijn.
Heel dikwijls was het de paus zelf of
zijne charmante dochter die den vergif
tigden beker aan den rampzaligen toe
reikte.
Van daar het spreekwoord die van
den Paus eet sterft er van.
Is het nu niet plezierig, als de kleri
kale oolikaards dit spreekwoord gebrui
ken ter eere van de pauselijke onschend
baarheid
Want van den paus eten is in hun
diclionnair nu geworden aan den paus
wederstaan. Eidat het spreekwoord in
dezen zin moest de waarheid zijn, daar
en bleef haast geen levende ziel meer
op de wereld, want, Pius zegt het zelf:
hij ligt in ruzie meè iedereen
WAT EENE SLECHTE GAZET IS.
Zie, wal is nu een slechte gazet?
De klerikalen antwoorden u onmiddel
lijk dat zijn de liberale bladen, die god-
deloozeschriften,die de religie vervolgen,
de priesters willen verjagen, uithongeren
en ophangen. Dan volgt een sermoentje
van één uur lang.
Maar weet gij waarom de liberale ga-
zatten als slecht uitgedonderd en ver
vloekt worden
't Is omdat zij de vrijheid van het
volk tegen de klerikale inkwisitie ver
dedigen.
't Is omdat zij de burgemeester op het
stadhuis willen en de pastoor in de kerk.
't Is omdat zij de deugenielerijen, zoo
wel van wereldlijke als geestelijke per
sonen kenbaar maken.
't Is omdat zij te veel de snoode dwin
gelandij der klerikalen,; in stad en dorp
bedreven, geeselen.
't Is omdat de pen der dagbladschrij
vers nog de jesuitieke partij belet haar
doel te bereiken en de volkeren tot de
middeneeuwen terug te leiden.
De klerikale partij vervloekt het vrije
woord, juist gelijk de Negers van Afrika
de zon vervloeken die hun vel verzengt
en zwart brandt. De jesuietenparlij wil
alleen meester zijn en alleen tot het volk
spreken zij wil heerschen en dwingen
tyraniseeren en vervolgen met list en
geweld.
Zulks wordt nog belet door de liberale
drukpers. En daarom wordt zij gevloekt
en gedoemd.
Tegen al dat geweld hebben wij, libe
ralen, maar een wapen de bedaarde
gezonde rede.
Doch wat is nu eene slechte gazet
Een slechte gazet, noemen wij, deze
die het volk bedriegt en onder voor
wendsel van vrijheid de ketenen bereidt
lot de algemeene slavernij.
Eene slechte gazet is zij, die de bur
gersin tweedracht en oneenigheid brengt,
broeder legen broeder ophitst, de ver
deeldheid in de familliën aanstookt.
Eene slechte gazet is deze die, gods
lasterend, de religie gebruikt om hare
tegenstrevers te schandvlekken, te
hoonen en af te breken.
Eene slechte gazet is zij die van God
spreekt en intusschen met volle handen
laster en leugens vertelt, persoonelijke
aarandingen doet en alles bezwaddert.
Genoeg, genoeg. Zullen het Nieuws
blad en het Journal d'Ypres hun
portret in deze kleine schets erkennen
het eerste fr. 16.o40, en het tweede fr.
4.428, voor I1ÜLP AAN HONDERD
GEBREK LIJ D EN D E G E EST ELI J K EN
En daar worden aan den Paus alleen
die verre is van gebrek te lijden,
maar ter contrarie in eene oostersche
weelde zwemt er worden hem jaar
lijks miljoenenen miljoenenopgezonden!
Op dit oogenblijk zelf ziet men in de
klerkale blaren de lijsten floreeren om
hem een nieuwjaar van duizenden en
duizenden te geven
En arme priesters moeten in België
leven met een almoes van het gouverne
ment
Roept dat geen wraak
IS HET GEPERMITTEERD?...
Gisteren stonden in den Mointeur
twee koninklijke besluiten, verleenende
BURGERSTAND
Sterfgevallen.
L
Als u de lastertong soms steekt,
Zoo wil daarom niet klagen,
Het zijn de slechte vruchten niet
Waaraan de wespen knagen.
IJperen, 9 Januari 1875.
[MaHiidag. - Zaterdag laatst, wanneer
het zoodanig glad maakte op straat dat bijna
iedereen viel, heeft men een prijskamp gegeven
voor 't schaatsrijden op de Groote-Markt.
Alhoewel het marktdag was heeft hel toch niet
ten onpasse gekomen daar er maar alleenlijk
eenige zakken graan ter merkt gebracht waren
om te verkooperibijna niemand had het gewaagd
naar stad te komen.
Gladheid. - Hel was Zaterdag zooda
nig glad dat men van anders niet hoorde dan van
het breken van armen en beenen.
Hat eerste ongeval dat wij vernamen was dat
M. Laumonier, kapellaan van S' Nikolauskerk,
's morgens vroeg, terwijl hij op weg was om
zijne misse te gaan lezen, zoo ongelukkig gevallen
heeft dat hij zich den arm heeft gebroken.
Kooruiaatschajiipij. - Woensdag
aanstaande, 15 Januari, geeft de IJpersche Koor
maatschappij, zetelende in den Gouden Arend,
Groote-Markt, een overschoon Concert voor de
Eereleden en hunne familjen.
Het programma is uitgelezen, zoowel voorden
keus der stukken als voor wat het opstellen be
treft.
Men mag verzekerd zijn dat Woensdag avond,
de groole zaal van den Arend, veel te klein zal
zijn om al de nieuwsgierigen te kunnen bevatten.
Het muziek vaa 't t" reg'. - Don
derdag laatst heeft het muziek van 'l 1° reg',
onder de kundige leiding van M. C. Simar (vader)
een schoon Coucert gegeven in de zalen van de
Concorde.
Men heeft er veel goeds van gezegd en het
concert heeft zeer wel bevallen aan allen die het
gehoord hebben.
Vlaaaische Stc«'. - Zoudag, 17 Ja
nuari, geeft de Vlaamsche Ster hare laatste ver-
looning van het abonnement.
Altijd bezorgd om aan het vlaamschminnend
publiek aangenaam te zijn, de maatschappij heeft
ditmaal alles aangewend om weerdiglijk het too-
neeljaar te sluiten. Vier stukken maken het pro
gramma uit1° Help u zelve2° Zonder liefde
geen levenen 5" De viool van den duivel.
In lang zal men zulk geen aantrekkelijk spek
takel gezien hebben.
Burgerwacist. - Zondag, 10 dezer,
ter gelegenheid van de opening van haar nieuw
lokaal, Sle Harbara-hof, zal de Cijbelschutters-
maatschappij der Burgerwacht eene schoonc
schieting voor hare leden geven, in dewelke vele
en schoone prijzen zullen te winnen zijn.
Zeldzaam. - Devroude, ex-facteur,
woonende te IJperen, oud 81 jaar 7 maanden,
heeft den nieuwjaardag laatst op schaverdijnen
geloopen op de Verdronkene weide, van een ure
lot's avonds; slinks en rechts overgelegd zonder
vallen, het was rreds 40 jaar dat hij daarop niet
geloopen had hij is ook 54 jaar 5 maanden ge
trouwd met dezelfde vrouw die nog in het leven
Nota. Drie te laat ingezonden artikels voor
't Stadsnieuws, kunnen maar binnen 8 dagen ge
drukt worden.
Xan den 1" tot den 8" Januari 1875.
GEBOORTEN
Mannelijk geslacht 4) 0
Vrouwelijk 5) 6 zanu'D> J
Callemeyn, Juliana, 79 j., kantw., weduwe
van Michiel Defontaine, Ileere-Janstraat. Wit-
houck, Joanna, G9 j., z. b., echtgenote van
Amandus Degrou,Bollingstraat.Segers, Petrus,
54 jaren, werkman, echtgenoot van Maria Smet,
Schotlandstraat. Swingedauw, Ilegina, 90 j
z. b., weduwe van Ivo Callewaert, Bollingstraat.
Ladouceur, Clara, 80 j., kantw., weduwe van
Joannes, Ramskindt, Koeienmarkt.
Kinderen beueden Mannelijk geslacht 2),
de 7 jaren Vrouwelijk idem 2)
SLITTING DER BARRIEREN.
De Gouverneur der provincie West-X laanderen
Gezien art. 6 der wet van 29 Floreaal, jaar 10
alsook het koninklijk besluit van 25 Maart 1858;
Gezien de voorstellen van heden van den Heer
Hoofd-Ingenieur-Directeur der bruggen en we
gen en van de Heeren Komissarissen der wegen
in deze provincie
BESLUIT
Art. 1. De barrieren zullen in de provincie, te
beginnen van heden, om zes ure 's namiddags,
gesloten worden, en de vervoerdienst zal er te
vens opgeschorst worden langs al de kasseisteen
kei- en gravierwegen van den Staat, de Provincie
en de Gemeenten, uitgezonderd langs de dwars
wegen der steden, vermeld bij zijn besluit van 5
Februari 1875 n° 52,835 en waarop de vervoer
dienst zal mogen voortduren, ten titel van proef
neming.
De bepalingen van zijn besluit, van den 27 No
vember 1872 n° 50,7G4, nopens de policie der
wegen tijdens de sluiting der barrieren bij
dooi-weder, zullen stiptelijk worden uitgevoerd.
Art. 2. De heer lloofd-Ingenieur en de IIH.
Kommissarissen der wegen hierboven gemeld, de
heeren Arrondissements-Kommissarissen en de
gemeentebesturen zijn gelast, elk voor wat hem
aangaat, met de uitvoering van het tegenwoor
dig besluit, waarvan hun afdruksels zullen ge
zonden worden om aanpeplakt en aangekondigd
te zijn, luidens art. i van het koninklijk besluit
van den 28 Januari 1832.
Brugge, den 4 Januari 1875.
B. VRAMBOUT.
G Januari 1875.
VERSLAG
over den staat van bederfenis der waters
der poperingsche vaart of Vleterenbeek
en over de maatregels bekwaam om hieraan hulp
te brengen,
voorgedragen in algemeene vergadering
der Landbouwmaatschappij
van het arrondissement IJperen.
[Vervolg en slot.)
Het is een koninklijk besluit van 29 Januari
18G5 die de gevaarlijke, ongezonde en verhinde
rende gestichten regelt, en dit besluit rangschikt
de papierfabrieken van alle slach onder de onge
zonde gestichten van eerste klas.
Welnu, volgens het artikel 1 van dit besluit,
de gestichten van eerste klas moeten toegestaan
zijn door de bestendige Deputatie van den provin
cieraad, op de voorafgaande onderhooring van
het Kollegie van burgemeester en Schepenen.
Deze formaliteiten zijn zonder twijfel regelma-
liglijk vervuld geweest en de beslissing der Depu
tatie is vrij gebleven van alle beroep tot hopger
recht; maar er volgt daar uit niet dat deze beslis
sing voor altijd hare rechtgeldig kracht moet
behouden.
De toelating, zegt het artikel 9 van dit besluit,
kan ingetrokken worden, indien de fabrikant de
gestelde voorwaarden niet volbrengt of indien hij
weigert zich te onderwerpen aan de nieuwe ver
bintenissen welke de bevoegde overheid altijd het
recht heeft hem op te leggen, indien de ondervin
ding de noodzakelijkheid er vau bewees.
Hel is zeer waarschijnlijk dat, indien de Depu
tatie voorzien had dat deze nijverheid zoo een
belangrijken waterloop als de Vleterenbeek zou
bedorven hebben, zij uitdrukkelijk zou besproken
hebben dat de afgevallene stoffen en vervuilde
waters, die er van voort kwamen, in die beek niet
mochten afgelost worden.
Welnu 't geen zij niet gedaan heeft in het ver-
ledene, zij mag het doen voor het toekomende.
Zekerlijk de nijverheidsbelangen die in het spel
zijn, moeten ten hoogsten geëerbiedigd worden,
en men moet al doen wat mogelijk is om dezelve
niet te hinderen door nuttelooze belemmeringen
maar wanneer de openbare gezondheid volkomene
maatregels ten hoogste vereischt, de overheid
moet den moed hebben dezelve te bewerkstelligen
Het is ook het gevoelen van M. Sauveur:
Zonder twijfel, zegt deze schrijver, de lasten
moeten zoo weinig schadelijk en zoo weinig be-
zwarend mogelijk zijn voor den fa briekan t op
wien zij vallen; maar indien de duurbare be-
i) langen van het leven en de gezondheid der
a burgers vereischten dat er zelfs aanzienlijke on-
kosten gedaan worden aan een nijverheidsge-
>1 sticht om de groote en welbestadigde gevaren
waaraan deszelfs werken aanleiding gevep te
it vermijden, niet alleen het recht van dezelve te
n bevelen ware ontegensprekelijk, al moest het
ii de werkstaking van het gesticht ten gevolg
ii hebben, maar de billijkheid zou er zelfs niet het
minste door lijden.
Ilewel't is hier het voorliggend geval
welkdanig de voorwaarden zijn welke de besten
dige Deputatie gesteld heeft, de ondervinding is
komen bewijzen dat zij onvoldoende zijn, dewijl
het blijkt dat dit gesticht de waters der Vleteren
beek besmet tot het punt van het leven der
menschen en der dieren dieervan gebruik moeten
maken in gevaar te stellen. De Deputatie mag en
moet dan de voorwaarden veranderen die zij in
het begin gesteld heeft, op eene wijze die de be
zwaren waarover men met reden klaagt, doet
eindigen, al moest men de sluiting van het ge
slicht uitspreken. Wij kunnen dan de belangheb
benden maar aanraden van aan de bestendige
Deputatie eene vraag toe te sturen behelzende
hunnne namen en woonplaats, de aanwijziug van
het nijverheidsgesticht en de melding der grieven
die hunne reklamatie verrechtveerdigen.
En indien hunne vraag niet aanveerd is, zij
zouden zich kunnen beroepen bij den koning die
in laatste gerecht beslist.
Dit is zeker de kortste en de onkostelijkste mid
delmaar het is de eenigste niet welken de
oeverlingen kunnen gebruiken om recht te beko
men de toelatingen van dien aard, zegt het art.
a 15 van voormeld besluit, kunnen geene in-
breuk doen op de rechten van derde personen.»
e Het kan geburen, zegt Legoyt. dat de toege-
slane fabriek dc voorziening der administratie
ii bedriegende, eene wezenlijke schade toebrengt
ii aan derde personen door de uitwaseming van
ii verderfelijke gazen. Deze hebben alsdan het
recht van vergoeding te vragen aan de recht-
ii banken.
Hewel't is hetgeen gebeurt in het tegenwoor
dig geval inderdaad de oeverlingen ondergaan
eene groote schade met de waters dezer beek niet
meer te kunnen benuttigen. Zonder twijfel de
papier-fabriek heeft ook het recht er gebuik van
te maken, maar met verplichting van dezelve
weder te storten in hunnen voorigen staat, 't is te
zeggen gebruikbaar, gelijk voorgaandelijk, tot de
voeding van het rundvee. Met dezelve integendeel
te bederven op eene wijze die ze lot dit gebruik
onmogelijk maakt, deze fabriek veroorzaakt zon
der recht aan de oeverlingen een verlies dat zij
verplicht is te herstellen.
Deze verplichting volgt rechtstreeks uit de
artikels 1582 en 1583 van 't burgerlijk wetboek.
Het artikel 1382 luidt inderdaad als volgt:
Alle hoegenaamde daad van den mensch die
ii aan een ander schade veroorzaakt, verplicht
ii diengene door wiens schuld het kwaad gebeurd
ii is, tot deszelfs herstelling.
En hef art. 1583 voegt er bij: Iedereen is
ii verantwoordelijk voor de schade welke hij
ii veroorzaakt, niet alleen door zijne daad, maar
ii ook door zijne verzuiming of door zijne on-
ii voorzichtigheid.
Bij gebrek aan andere voldoening, de belang
hebbenden zouden dan maar gezamenlijk een ge
ding in te spannen hebben tot herstelling van
schade en intresten en zij zouden van den goeden
uitval verzekerd ziju. Maar wij hebben de over
tuiging datdevoorziening der bestendige Deputatie
bedrogen is geweest en dat dit kollegie, heden
beter onderricht,zich zal haasten om maatregelen
voor te schrijven die bekwaam zijn hulp te bren
gen aan de bezwaren waarover de oeverlingen
zich met volkomen recht beklagen, 't Geen vooral
noodzakelijk is,'tis dat de vuile waters der fabriek in
de Vaart niet meer gestort worden, al moest dit
verbod de sluiting der fabriek te weeg brengen,
en het is zelfs hoogstnoodig dat eene beslissing
tusschenkome, want deze waters zijn vervuld van
dikke en zwarte vlokken die nederzinken in den
grond der vaart, en indien de tegenwoordige
staat van zaken moest blijven voortduren, het zou
noodzakelijk worden dat men dezen waterloop
ten gronde ontmoddere, op een oogenblik dat de
gemeenten nog maar komen van drij-en-lwinlig
duizend franks kosten te doen voor een dusdanig
werk.
Daar zijn de moeilijkheden, de gevaren, de on
gelukken en de kosten waaraan onze heilige ad-
ministratieBerten-Decorte de stad en verscheidene
gemeenten door hare onwetendheid blootgesteld
heeft. Tijdens het Enkwest de commodo et in-
commodo 't welk waarschijnlijk voor het stich
ten dezer papierfabriek is gedaan geweest, men
heeft zich alleenlijk de moeite niet gegeven van
de wet te rade te gaan,noch van te onderzoeken
welke hindernissen dusdanig gesticht aan de ge-
buren ofaanpalendelandbouwers kon toebrengen,
en zonder te vermoeden dat de fabriekanten zelve
konden het slachtoffer worden van hunne stoute
onderneming en grootelijks in hunne intresten
konden beleedigd zijn door de gevolgen van eene
te gemakkelijke autorisatie, men heeft zich ge
haast deze twee katholijke familien eene vraag
toe te staan die ten hoogste aan de algemeene be
langen der stad tegenstrijdig was.
Onder onze liberale administratie zag men on
zen schepen der publieke werken dagelijks bezig
aan werken van openbaar nut en van openbare
gezondheid. Wij zijn verzekerd dat, indien zich
alsdan de kwestie der stichting eener papier
fabriek aangeboden had, men deze kwestie ten
gronde zou gestudeerd hebb n en, na de gevaren
er van bestadigd te hebben, dezelve zonder de
minste partijgeest van de hand zou gewezen heb
ben.
Wij vragen nu of het de keilmannen zijn of
wel burgerlijke gezaghebbers die onze stad
moeten besturen
Zaterdag laatst was gansch de stad en hare
uitgestrekte banlieue eene ijsbaan. Niemand kon
eenen voet verzetten zonder eene tuimelette te
maken, en de bnevenboden die gewoonlijk ten G
ure zich op reis begeven, konden maar na het
rijzen der zon de stad verlaten. Langs alle kanten
hoorde men van verstuikte of gebrokene armen
en beenen. Indien dit in de vorige week op den
Kerstdag gepast had, hoevele menschen zouden
niet verongelukt zijn in hunne haast om vóór ten
10 ure hunne drij missen te komen hooren?
De baljuffer waarvan het vuilblad handelt, had
alreeds eenige lessen in het strijken bekomen bij
luitenant Kadé, en, ware het niet geweest dat hij
genoodzaakt was naar Bergen te gaan om een
mandeken geld voor zijn vader te bezorgen, zij
zoude bij hem waarschijnelijk haar ambacht van
strijken opgeleerd hebben, zonder naar Brussel
te moeten vertrekken, want waar dezen luitenant
Kadé woont heeft er, over zekere jaren, bij ge-
heele kuiptjes gewasschen, gepapt, gestreken,
geplooid en ontplooit geweest. Vraagt het maar
aan vrouw Amelie.
