POPERINGEE. Stads Nieuws. Welnu, wij moeten de papen met de maat meten waarmee zij ons meten. Laat ons ook voortaan^ wanneer de zwarte raven bij ons komen aankloppen, hun met de zelfde munt betalen, waar mee zij ons betalen, en zeggen Wij zullen bidden. (Kleine Gazet.) Er gaat geen dag voorbij dat er niet een broerke of paterke aan het gerecht moet rekening geven over walgelijke aanslagen op hunne leerlingen. Wij hebben onzen lezers over 8 dagen bericht dat, te Char leroi, de namen van twee broeders aan den schandpilaar kwamen gehecht te worden; een onderpastor van Luik is de verledene week aangehouden wegens schanddaden gepleegd op meisjes die hij tot de eerste communie bereidde in eene naburige gemeente heeft hel parket een onderzoek begonnen tegen eenen pries ter, wegens walgelijkheid van den zelfden aard. Van al die schruwelijkheden werdt er geen woord geschreven in de jesuilenpa- pierenen wij verslaan ditde feiten die wij hierboven aanhalen en die zich alle dagen vernieuwen, zijn te verplette rende bewijzen dat het klerikaal onder wijs onze kinderen doodt naar ziel en lichaam,zouden de oogen open der ouders die zich bekommeren met het geluk hunner kinderen. Maar hetgeene wij niet verslaan is de ongehoorde onbe schoftheid waarmede zij, voorslaanders, van een zedebedervend onderwijs, ons onderwijs aanranden, en den laffen laster welken zij op hetStaatsonderwijsspuwen ten einde de aandacht hunner lezers af te wenden van den klerikalen modderpoel. BURGERSTAND Huwelijken. Sterfgevallen. Daar men de zedelooze daden der geestelijken niet genoeg openbaar kan malen, vinden wij noodig onze lezers behoorlijk kennis te geven van de zaak Dkapelaan, te Luik. De raadkamer des rechtbanks heeft het bevel van bewaring, ten laste M. Donderpastoor van S'-Marguerite, goedgekeurd. Hij is in de celgevangenis, en van twee gendarmen verge zeld, terug gevoerd geworden. Zelfs heeft hij geradig gevonden de soutaan af te leggen, en een burgerskostuum aan te trekken. Alphonse Dgemelde onderpastoor, heeft zich in beroep voorzien voor de beschuldigings kamer, tegen het besluit door de raadkamer ge nomen. Vergeefsche pogingen! De 5d° kamer van het beroepshof van Luik, komt op zijne beurt het aanhoudingsmandaat te bevestigen, bevolen door den onderzoeksrechter, tegen M. Duit hoofde van aanslag op de zeden, door hem begaan op jonge meisjes die hij voor de eerste communie bereidde. M. Dhad gesmeekt om voor het tribunaal niet te moeten verschijnen. Hij is in de raadkamer vervangen geweest door M. Poncelet, advokaat die hij tevens met zijne verdediging heeft gelast. De zaak zal, zegt men, in korten tijd geoor deeld worden. IJperen, 10" Juli 1873. Schoolpenning. - Men heeft ons doen opmerken dat het doel van den schoolpenning, alsook zijne inrichting weinig bekend of niet wel begrepen is door onze medeburgers. Alhoewel wij in ecnige voorgaande artikels reeds meenden genoeg inlichtingen daarover ge geven te hebben, zullen wij trachten desaan- gaande duidelijk alles aan den dag te brengen. De schoolpenning is ingericht te IJperen en heeft zijnen zetel in 't kufé den Sultan. Een Comiieit samengesteld uit een voorzitter,een schat bewaarder, een secretaris en zes commissarissen schikt de ontvangsten en uitgaven. Het doel van den penning is ter hulpe te komen aan de ouders die hunne kinders naar de liberale scholen zenden en daardoor eenigendeels schade onder staan; en dan, de kinders aanmoedigen die door regelmatigen scboolgang, neerstigheid en goed gedrag zich onderscheiden. Aan deze laatsten worden spaarboekjes gejond die voor het toeko mende een appelken tegen den dorst zijn. Al deze uitgaven worden verwezentlijkt bij middel der bijzondere giften en rondhalingen in bussen, ten dezen inzichte geplaatst in de voor name herbergen der stad. Maandelijks worden deze bussen geledigd en de ontvangsten worden in de liberale bladen onzer stad bekend gemaakt alsook de giften bijzonderlijk aan de Toekomst gezonden. Van den beginne vond deze instelling waren ondersteuning bij onze burgerij en bij eenige rijken onzer stad. Wij zijn'er hun dankbaar over. Zij hebben begrepen dat, in tegenwoordigheid van den oorlog gevoerd tegen het wereldlijk onderwijs door het ultramontanism,het eeneplicht geworden is voor allen weidenkenden liberaal zich daartegen te verzetten. 't Is daarom dal men de onderrichlinqsbond de Avenir. de schoolpenning van Brussel enz. ingericht heeft. Alhoewel te IJperen, onze volksscholen nogal op goeden voet staen, mogen zij daarom van onderstand niet verstoken blijven. De werkingen onzer clericalen zijn hier in het donker gericht, zij willen onze scholen ontvolken ten profijte der hunne, het is deze handelwijs welke aanlei ding gaf om onzen Penning in te richten, en hel is de plicht van ieder liberaal dit werk te onder steunen. De clericalen zijn wel kwaad omdat men den IJperschen schoolpenning tot stand bracht, maar wat geeft dit, hoemeer zij zullen spertelen boe- meer de burgerij zal geven, en het doel ons voorgeschreven zal bereikt worden tot spijt van die 't benijdt. Zie hieronder de algemeene ontvangsten. Beloop der voorige lijst, fr. 222-34 Lichting der bussen (maand Juni:) Bus N° 1. Gouden Arend, 19-00 2. Sultan, 26-21 3. Boerenhol, 4-20 4. S'Sebasliaan, 20-00 3. Hotel des Pays-Bas, 3-73 6. Klein IJper, 7-41 7. Spore, 16-68 8. De Vrange, 14-21 9. Saumon, 14-06 10. Schaapstal, 9-34 11. Citadelle, 12. Zilveren Hoofd, Afgesneden beurs Maatschappij S' Sebastiaan (8° storting), Nog altoos de gebuur, Dju-Dju, in de Spore, Les chevaliers de la marmotte, Afgesneden beurs Maatschappij S' Sebasliaan (9° storting), 13-00 7-15 1-00 0-50 0-30 1-94 1-30 385-15 Ongeluk. - Zaterdag laatst, 5n dezer, werd Caroline Fremonthuisvrouw Behaegue, herbergierster in de herberg de Vodde, grond gebied Zillebekein onze stad dicht bij de Meenenpoort, door een rijtuig (voiture) omge worpen deze vrouw klaagde in het oogenblik een weinig doch zij zette haren weg voort vergezeld van haren zoon, en men dachte op geen gevaar meer. t' Huis gekomen zijnde, legde zij zich te bed en men was genoodzaakt haastig den pastoor en den geneesheer te halen,zij werd eens klaps zoo erg ziek dat zij buiten kennis viel heden is haren toestand beter, maar toch gevaar lijk. dalle. - Eindelijk zijn al de standbeel den in den noordgevel der Halle geplaatst. Wij hadden ons verwacht een klein feestje te zien inrichten ter onthulling dezer standbeelden die het werk zijn van drij onzer kinderen van IJperen, die door hun vernuft en kunde in de beeldhouw kunst een ware perel zijn aan de kroon hunner geboortestad maar zijn onze inlichtingen juist, die heeren zouden aangedrongen hebben opdat er ter hunner vereering niets zouden gedaan geweest zijn. In twee nummers der maand Juni van het verleden jaar, hebben wij de beschrijving gegeven der 12eerstgeplaatste beelden,doch wij meenen dat vele onzer lezers de gezegde nummers missen,dus wij zullen bij onze beschrijving van heden de 12 van verleden jaar nog voegen. De beschrijving begint al den kant der Donkerpoort: Gewrochten van M, Levever 1. Félix de Wavrans, geboren te Doornik in 1713, werd bisschop van IJperen, gezalfd in 1762 en stierf te Brussel in 1784, bij zijne terug reis van eene genezingtocht naar de waters van Spa. Bij zijn overlijden stichtte hij eene beurs voor twee geneesheeren der stad IJperen, omdat zij de arme zieken gratis zouden verzorgen en hen de geneesmiddelen bezorgen hij heeft nog veel andere liefdadigheidswerken gedaan. 2. Karei de Patin, advokaat, gebortig van Noordschote in 1687, werd gevolgentlijk raads heer bij den Grooten Raad van Mechelen, dan president van den Raad van Vlaanderen, te Gent. Hij werd afgevaardigde benoemd bij het Congres te Soisons in 1728, waar hij de rechten staande hield der Oost-indiesch Company, gevestigd te Ostende, tegen de eischen der vereenigde pro vinciën der Nederlanden. De Patin overleedt in het Prinsenhof, te Gent, den 9 Juli 1775, in dit zelfde paleis alwaar Keizer Karei in 1500 geboren werd. 5. Jan Thomas, schilder, leerling van Ru bens, werd te IJperen in 1610 geboren. Na Italië doorreisd te hebben, trad hij in het paleis des bisschops van Metz, waarna hij eerste schilder werd van Leopold I, keizer van Duitschland, ambt die hem een zware jaarwedde verschafte. 4. Willem Du Thielt, geboren te IJperen, schilder en graveur, leerling van Rubens. De kerk van Sint-Pieters, waar hij begraven werd, bevat verschillige schilderijen van dezen meester. Hij graveerde een plan van IJperen en hare voorgeborchten, verbeeldende de belegering der stad in 1585. Du Thielt everleed in 1669. 5. Christiaan De Wulf, geboren te IJperen in 1612. Hij deed zijne studiën in de Hoogschool van Leuven alwaar hij professor werd. Hij stierf er den 10 Juli 1681. Gewrochten van M. Polydoor Comein. 6. Claudius Deklerck, geboren te IJperen in 1587, biervoerder. Hij legde zich van zijne vroegere jaren op de poëzy toe. Hij werd, op zijnen 50jarigen ouderdom aanveerd bij de Kamer van Rhetorica van 0. L. V. van Alsemberg, waar hij in 1618, meester in poëzy benoemd werd; hij was schrijver van verschillige treurspelen. Hij is arm overleden, den 13 October 1645. Zijn grafschrift op een blauwen steen gebeiteld was in een gevel der Sinl-Maartens kerk gemetseld; thans bevindt het zich in stads museum. 7. Hendrik de Codt, geboortig van IJperen in 1529, onderscheidenen rechtsgeleerden, hij werd vervolgens sekrelaris van Rithovius 1" bisschop van IJperen, daarna schepene en raadsheer-pensionnaris. Benoemd als lid der staten-generaal, Alexander Farnise, wees hem aan in gezelschap met Pieter Simoens, bisschop van IJpereu, om over te gaan tot de vervanging van verschillige abten der kloosters van dit bisdom. Hij is godvruchtig in den Heer ontslapen den 16 September 1606, en is begraven in den koor der Sint-Maartens kerk. 8. Josse Lansaem, rijke burger en sche pene der stad in 1561, was groote weldoener der weezen en bezette een groot deel zijner fortuin aan het 0. L. Vr. Gasthuis, op de Groote-Markt, alwaar hij begraven werd in 1644. 9. Josse Destrée, geboren te Sint-Omaars bracht te IJperen de boekdrukkunst in hij was gevestigd in den Rooden Pelikaan. Het magistraat onzer stad verschoot hem eene som van honderd pond Parisis om te voorzien in zijne vastigings- onkosten. 10. Karei Van IJper, geboren ter dezer stede in 1510, schilder, beeldhouwer en bouw kundige, hij bracht bijna geheel zijn leven in zijne geboortestad over,waar hij de plans maakte van verschillige bemerkensweerdige gebouwen. Deze kunstenaar bevond zich in 1565 te Kor- trijk. Aldaaraan tafel zijnde met andere schilders, kwam hij in onverschil en in eene allergrootste opgewondenheid plofte hij zich een mes in de borstmen bracht hem des nachts naar de abdij van Groeninghe over alwaar hij eenige dagen nadien overleed. Gewrochten van M. Fiers. Tl. Jaak De Paepe, tragieke dichter, werd te IJperen geboren omtrent 1580, en was pro fessor in poëzy te Waasten. 12. Melchior Broederlam geboren te IJperen, schilder bij tijtel van den Graaf van Vlaanderen, maakt in 1395 de schilderingen van het zaalhofkasteel. Broederlam schilderde reeds in olie ten jare 1593 en maakte in 1598 twee altaarbladen van de abdij der karthuizers te Dyon. 15. Pieter Van der Zype, heere van Den- terghem en Olsene, gouverneur van IJperen, gedurend het beleg van 1383, hij werd voorzit ter van den Raad van Vlaanderen Ie Rijsel benoemd in 1585, en werd geheime raadsheer van Philip de Stoute. 14. Jan d'Oultre, burggraaf van IJperen. De Gentenaren, zich in de maand September 1579 van de stad IJperen meester gemaakt heb bende, verdelgden het huis van den burggraaf. Gedurend het beleg van 1385, voerde hij het bevel over de stad, en stierf in 1391. 15. Jan Yperius, geboren te IJperen, werd abt der kerk van Sint-Bertinus te Sint-Omaars. Hij schreef de geschiedenis dezer abdij en overleed er den 2 Januari 1583. 16. Jan Yperman heelmeester van het Belle-Godshuis in 1297. 17. Beatrice, vrouw van P. Broederlam. 18. Pieter Broederlam. Zij stichtten in 1279 het S' Jans-hospitaal, thans het Godelieve gesticht. Zij plaatsten er zes opgeprofeste reli gieuzen, gelast om elk vreemde pelgrim, gedu rende drij dagen, te verzorgen en te onderhouden 19. Christine de Guines, weduwe Salomon Belle, in -1276 stichle zij in stad het hospice Sint-Nicolaas, gezegd het Belle-Gasthuis, alwaar zij haren intrek nam en er begraven werd in 1297. 20. Salomon Belle, schepene van IJperen in 1260. 21. Margarefa de Medonc, weduwe van Lambrecht Voet. Zij richtte hare woon in tot hospitaal voor den arme van stad en den vreemde, in 1226. Dit huis onder de bescherming van Sinte-Catharina, noemde men hospitaal van Dame Margareta, en was gelegen in de Rijselstraat, waar de gebouwen en brouwerij van M.Th. Van heilwegen nu staan. In 1608 werd dit hospitaal betrokken door de capucijnen, die er blijven wonen zijn tot hunne afschaffiing in 1796. 22. Jan de Medonc, lid van den stadsraad, behoorende tot het gild der lakenvolders hij was een der weldoeners van 0. L. V. Gasthuis, op onze Groote-Markt. Be kleine gebuurten. - Het spel dat alhier gespeeld wordt begint waarlijk afstootelijk te worden. Niet te vrede dat hunne gazetten de eerlijkste en treffelijks te menschen besmeuren en bescha digen, de clericalen doen dit stelsel overgaan lot dadelijke uitvoering. Is men liberaal men ontmoet niet zelden hiel en daar een dom menschenwezen dat u, lusschen vier oogen, bedreigingen of scheldwoorden naar het hoofd werptis men neeringdoener en be hoort men tot de liberale zijde, men ondervindt dat men u praliken aftrekt; een heelen boop zulkdanige menschenplagerijen begint men hier in het werk te stellen. Tot zelfs in de kleine gebuurten is dit stelsel van benauwmaking in werke, men wil den geest van onafhankelijkheid bij den kleinen werkman ook doodigen, men wil hem doen kruipen voor eene kost klerikaal brood!... maar men zal er nevens zijn, dit verzekere ik u Sedert eenigen tijd beslaat er eene ware ver volging tegen de kleine en arme huisgezinnen die door het eene of andere aan eene dibbe uit de gebuurte mishagen. Iedereen weet dat er alhier gebuurten zijn waar men bij schoone dagen geheele gezelschappen vrouwen vóór hunne deur vindt bezig met kant werk te maken. Om zich ouderling aan te moedigen zingen zij liedekens dikwijls van den ouden tijd, het gebeurt ook dat men nieuwere zingt, welke niet altijd van Tjeesekenen zijn roksken handelen; Dan zijn er die lastige kinderen hebben, 0f onder hun spelen te veel lawijt maken... en naar de Looie gaan Dan zijn er huisgezinnen, wier knechtjes bij bij liberale meesters hun ambacht leeren en meis. jes naar de Lamolte-school gaan. Alles dit is genoeg om te mishagen aan eenige peerdedibben, opdat zij den proprietaris gaan vinden en aandringen tot dat zij de arme duivels doen verhuizen. Alles dit brengt geheele gebuurten in opschud- ding en moest het er eens op aankomen, de aan. klagers en de proprietarissen zouden slechte oogenblikken te doorstaan hebben. Waar de politiek nu gaat nestelen! Het is alsof men alles in het werk wilde stellen om den kleinen werkman tot opstand te brengen, Maar onze werkende klasse heeft een gezond oordeel, zij zal zich door die tergingen niet laten ter neder slaan noch zich laten medeslepen tot de geweldadigheden. De liberale vrienden waken. Burgerwacht. - 4° prijskamp van het zomersaizoen. 5 Juli 1875. Hoogst getal punten. 1° Renier, Honoré. 2° Poot, Henri. 5" Vandermarliere, Louis. 4° Lesaffre, Auguste. 5" Candaele, Joseph. 6° Ligy, Felix. 7° Swekels, Léon. 8" Ligy, Albert. Schoonste wit. 1" Deweerdt, Charles. 2° Wenes, Louis. Mustek. - Programma der stukken wel ke zullen uitgevoerd worden door het Muziek der Sladschool in den Hof der concorde Zondag 11 Juli, 1875, ten 6 1/2 ure des avonds. 1° Pas redouble A. Balmaekers. 2° OuvertureLa Médaille d'Or Surlner. 3° La Grive, polka petite flüte Christophel. 4° Pot-pourri: les Dragons de Villars,Maillard. 5° Valse: la Magicienne arr. Vandenboogaerde. Van den 2" tot den 9" Juli 1875. GEBOORTEN Mannelijk geslacht 1) Vrouwelijk 3) Smits Leopoldus, brouwersknecht, en Verslyp Sidonia, kantwerkster. Leclercq, Eugenius, koophandels reiziger en Delbaere Clementia, naaister. Grésillon Ludovicus, koopmansklerk, en Stoffel Adelina, zonder beroep. Vanhove Carolus, 58 jaren, kuiper, echtgenoot van Mathilda Keerle, Meenenstraat. Ommeslagh Constantia, 81 jaren, echlgenoote van Ferdinan- dus d'Hane, Meenenstraat.Gryson Joannes, 58 jaren,werkman, echtgenoot van Maria Hoornaert, Meenenstraat. Vercruysse Ludovica, 47 jaren, kantwerkster, echlgenoote van Joannes Lacante, Meenenstraat. Kinderen beneden Mannelijk geslacht 1)„ de 7 jaren Vrouwelijk idem 4) 8 Juli 1875. God heeft nogeens den arbeid en 't zweet van onze goede landbouwers gezegend de vruchten slaan schoon, de tarwe haver en rogge stroo plooit en hangt neèr onder 't gewicht zijner aren. Eene langduriger droogte kon alles in perijkel stellen, maar de regen heeft aan den oogst een schoon wasdom verleend en onze velden zijn overal met een levendig groen overdekt. Onze kostbare hoppeplant heeft nooit geen kloeker noch beter uitzien gehad. Wanneer de landbouw bloeitPoperinghe herleeft, en de werkman zelve kan, zonder zijn huisgezin te beschadigen, zijn pintje bier in een vroolijk gezelschap drinken en aldaar nieuwen moed scheppen om het werk te hernemen. Welke gelukkige toestand in vergelijking met dezen onzer broeders van 't zuiden van Frankrijk! De Garonne is aldaar overstoomd en heeft geheel de omstreek verwoest. De aarde is met lijken overdekt en bij duizende huisgezinnen zijn zonder schuilplaats gesteld. Hoe veel jongens zijn vader- en moederloos geworden, hoe veel ouders roepen te vergeefs hunne duurbare kinders niet De man heeft zijne vrouw verloren, de vrouw heeft haren man zien omkomen en onder de puinen verpletteren. Van alles beroofd, onze menschlievendheid is thans hunne eenige hoop. Is het dan geene plicht voor ons van onze broeders ter hulp te komen en hoe welgepast zou eene tijdelijke overeenkomst niet zijn ten einde eene lijst van inschrijving op te maken om aan de menschlievendheid onzer medeburgers aangebo den te worden. Twee maten en twee gewichten. Toen M. Van Merris, over eenige weken eene cijbel-schieting aanboodt aan al de leden der Philharmonie, wierd er aan den burgemeester gevraagd door M. Charles Lebbe, raadslid en kommissaris der schieting om, naar gewoonte, de perssen te mogen stellen bij het Rood Kruis.

HISTORISCHE KRANTEN

De Toekomst (1862-1894) | 1875 | | pagina 2