POPERINGEE.
Stads Nieuws.
Welnu, wij moeten de papen met de
maat meten waarmee zij ons meten.
Laat ons ook voortaan^ wanneer de
zwarte raven bij ons komen aankloppen,
hun met de zelfde munt betalen, waar
mee zij ons betalen, en zeggen Wij
zullen bidden. (Kleine Gazet.)
Er gaat geen dag voorbij dat er niet een
broerke of paterke aan het gerecht moet
rekening geven over walgelijke aanslagen
op hunne leerlingen. Wij hebben onzen
lezers over 8 dagen bericht dat, te Char
leroi, de namen van twee broeders aan
den schandpilaar kwamen gehecht te
worden; een onderpastor van Luik is de
verledene week aangehouden wegens
schanddaden gepleegd op meisjes die hij
tot de eerste communie bereidde in eene
naburige gemeente heeft hel parket een
onderzoek begonnen tegen eenen pries
ter, wegens walgelijkheid van den zelfden
aard.
Van al die schruwelijkheden werdt er
geen woord geschreven in de jesuilenpa-
pierenen wij verslaan ditde feiten
die wij hierboven aanhalen en die zich
alle dagen vernieuwen, zijn te verplette
rende bewijzen dat het klerikaal onder
wijs onze kinderen doodt naar ziel en
lichaam,zouden de oogen open der ouders
die zich bekommeren met het geluk
hunner kinderen. Maar hetgeene wij
niet verslaan is de ongehoorde onbe
schoftheid waarmede zij, voorslaanders,
van een zedebedervend onderwijs, ons
onderwijs aanranden, en den laffen laster
welken zij op hetStaatsonderwijsspuwen
ten einde de aandacht hunner lezers af te
wenden van den klerikalen modderpoel.
BURGERSTAND
Huwelijken.
Sterfgevallen.
Daar men de zedelooze daden der geestelijken
niet genoeg openbaar kan malen, vinden wij
noodig onze lezers behoorlijk kennis te geven
van de zaak Dkapelaan, te Luik.
De raadkamer des rechtbanks heeft het bevel
van bewaring, ten laste M. Donderpastoor
van S'-Marguerite, goedgekeurd. Hij is in de
celgevangenis, en van twee gendarmen verge
zeld, terug gevoerd geworden. Zelfs heeft hij
geradig gevonden de soutaan af te leggen, en een
burgerskostuum aan te trekken.
Alphonse Dgemelde onderpastoor, heeft
zich in beroep voorzien voor de beschuldigings
kamer, tegen het besluit door de raadkamer ge
nomen. Vergeefsche pogingen!
De 5d° kamer van het beroepshof van Luik,
komt op zijne beurt het aanhoudingsmandaat te
bevestigen, bevolen door den onderzoeksrechter,
tegen M. Duit hoofde van aanslag op de
zeden, door hem begaan op jonge meisjes die hij
voor de eerste communie bereidde. M. Dhad
gesmeekt om voor het tribunaal niet te moeten
verschijnen. Hij is in de raadkamer vervangen
geweest door M. Poncelet, advokaat die hij tevens
met zijne verdediging heeft gelast.
De zaak zal, zegt men, in korten tijd geoor
deeld worden.
IJperen, 10" Juli 1873.
Schoolpenning. - Men heeft ons doen
opmerken dat het doel van den schoolpenning,
alsook zijne inrichting weinig bekend of niet wel
begrepen is door onze medeburgers.
Alhoewel wij in ecnige voorgaande artikels
reeds meenden genoeg inlichtingen daarover ge
geven te hebben, zullen wij trachten desaan-
gaande duidelijk alles aan den dag te brengen.
De schoolpenning is ingericht te IJperen en
heeft zijnen zetel in 't kufé den Sultan. Een
Comiieit samengesteld uit een voorzitter,een schat
bewaarder, een secretaris en zes commissarissen
schikt de ontvangsten en uitgaven. Het doel
van den penning is ter hulpe te komen aan de
ouders die hunne kinders naar de liberale scholen
zenden en daardoor eenigendeels schade onder
staan; en dan, de kinders aanmoedigen die door
regelmatigen scboolgang, neerstigheid en goed
gedrag zich onderscheiden. Aan deze laatsten
worden spaarboekjes gejond die voor het toeko
mende een appelken tegen den dorst zijn.
Al deze uitgaven worden verwezentlijkt bij
middel der bijzondere giften en rondhalingen in
bussen, ten dezen inzichte geplaatst in de voor
name herbergen der stad. Maandelijks worden
deze bussen geledigd en de ontvangsten worden
in de liberale bladen onzer stad bekend gemaakt
alsook de giften bijzonderlijk aan de Toekomst
gezonden.
Van den beginne vond deze instelling waren
ondersteuning bij onze burgerij en bij eenige
rijken onzer stad.
Wij zijn'er hun dankbaar over.
Zij hebben begrepen dat, in tegenwoordigheid
van den oorlog gevoerd tegen het wereldlijk
onderwijs door het ultramontanism,het eeneplicht
geworden is voor allen weidenkenden liberaal
zich daartegen te verzetten.
't Is daarom dal men de onderrichlinqsbond
de Avenir. de schoolpenning van Brussel enz.
ingericht heeft.
Alhoewel te IJperen, onze volksscholen nogal
op goeden voet staen, mogen zij daarom van
onderstand niet verstoken blijven. De werkingen
onzer clericalen zijn hier in het donker gericht,
zij willen onze scholen ontvolken ten profijte
der hunne, het is deze handelwijs welke aanlei
ding gaf om onzen Penning in te richten, en hel
is de plicht van ieder liberaal dit werk te onder
steunen.
De clericalen zijn wel kwaad omdat men den
IJperschen schoolpenning tot stand bracht, maar
wat geeft dit, hoemeer zij zullen spertelen boe-
meer de burgerij zal geven, en het doel ons
voorgeschreven zal bereikt worden tot spijt van
die 't benijdt.
Zie hieronder de algemeene ontvangsten.
Beloop der voorige lijst, fr. 222-34
Lichting der bussen (maand Juni:)
Bus N° 1. Gouden Arend, 19-00
2. Sultan, 26-21
3. Boerenhol, 4-20
4. S'Sebasliaan, 20-00
3. Hotel des Pays-Bas, 3-73
6. Klein IJper, 7-41
7. Spore, 16-68
8. De Vrange, 14-21
9. Saumon, 14-06
10. Schaapstal, 9-34
11. Citadelle,
12. Zilveren Hoofd,
Afgesneden beurs Maatschappij
S' Sebastiaan (8° storting),
Nog altoos de gebuur,
Dju-Dju, in de Spore,
Les chevaliers de la marmotte,
Afgesneden beurs Maatschappij
S' Sebasliaan (9° storting),
13-00
7-15
1-00
0-50
0-30
1-94
1-30
385-15
Ongeluk. - Zaterdag laatst, 5n dezer,
werd Caroline Fremonthuisvrouw Behaegue,
herbergierster in de herberg de Vodde, grond
gebied Zillebekein onze stad dicht bij de
Meenenpoort, door een rijtuig (voiture) omge
worpen deze vrouw klaagde in het oogenblik
een weinig doch zij zette haren weg voort
vergezeld van haren zoon, en men dachte op geen
gevaar meer. t' Huis gekomen zijnde, legde zij
zich te bed en men was genoodzaakt haastig den
pastoor en den geneesheer te halen,zij werd eens
klaps zoo erg ziek dat zij buiten kennis viel
heden is haren toestand beter, maar toch gevaar
lijk.
dalle. - Eindelijk zijn al de standbeel
den in den noordgevel der Halle geplaatst. Wij
hadden ons verwacht een klein feestje te zien
inrichten ter onthulling dezer standbeelden die
het werk zijn van drij onzer kinderen van IJperen,
die door hun vernuft en kunde in de beeldhouw
kunst een ware perel zijn aan de kroon hunner
geboortestad maar zijn onze inlichtingen juist,
die heeren zouden aangedrongen hebben opdat
er ter hunner vereering niets zouden gedaan
geweest zijn.
In twee nummers der maand Juni van het
verleden jaar, hebben wij de beschrijving gegeven
der 12eerstgeplaatste beelden,doch wij meenen dat
vele onzer lezers de gezegde nummers missen,dus
wij zullen bij onze beschrijving van heden de 12
van verleden jaar nog voegen. De beschrijving
begint al den kant der Donkerpoort:
Gewrochten van M, Levever
1. Félix de Wavrans, geboren te Doornik
in 1713, werd bisschop van IJperen, gezalfd in
1762 en stierf te Brussel in 1784, bij zijne terug
reis van eene genezingtocht naar de waters van
Spa. Bij zijn overlijden stichtte hij eene beurs
voor twee geneesheeren der stad IJperen, omdat
zij de arme zieken gratis zouden verzorgen en
hen de geneesmiddelen bezorgen hij heeft nog
veel andere liefdadigheidswerken gedaan.
2. Karei de Patin, advokaat, gebortig van
Noordschote in 1687, werd gevolgentlijk raads
heer bij den Grooten Raad van Mechelen, dan
president van den Raad van Vlaanderen, te Gent.
Hij werd afgevaardigde benoemd bij het Congres
te Soisons in 1728, waar hij de rechten staande
hield der Oost-indiesch Company, gevestigd te
Ostende, tegen de eischen der vereenigde pro
vinciën der Nederlanden. De Patin overleedt in
het Prinsenhof, te Gent, den 9 Juli 1775, in dit
zelfde paleis alwaar Keizer Karei in 1500 geboren
werd.
5. Jan Thomas, schilder, leerling van Ru
bens, werd te IJperen in 1610 geboren. Na Italië
doorreisd te hebben, trad hij in het paleis des
bisschops van Metz, waarna hij eerste schilder
werd van Leopold I, keizer van Duitschland,
ambt die hem een zware jaarwedde verschafte.
4. Willem Du Thielt, geboren te IJperen,
schilder en graveur, leerling van Rubens.
De kerk van Sint-Pieters, waar hij begraven
werd, bevat verschillige schilderijen van dezen
meester. Hij graveerde een plan van IJperen en
hare voorgeborchten, verbeeldende de belegering
der stad in 1585.
Du Thielt everleed in 1669.
5. Christiaan De Wulf, geboren te IJperen
in 1612. Hij deed zijne studiën in de Hoogschool
van Leuven alwaar hij professor werd.
Hij stierf er den 10 Juli 1681.
Gewrochten van M. Polydoor Comein.
6. Claudius Deklerck, geboren te IJperen
in 1587, biervoerder. Hij legde zich van zijne
vroegere jaren op de poëzy toe. Hij werd, op
zijnen 50jarigen ouderdom aanveerd bij de Kamer
van Rhetorica van 0. L. V. van Alsemberg, waar
hij in 1618, meester in poëzy benoemd werd;
hij was schrijver van verschillige treurspelen. Hij
is arm overleden, den 13 October 1645. Zijn
grafschrift op een blauwen steen gebeiteld
was in een gevel der Sinl-Maartens kerk gemetseld;
thans bevindt het zich in stads museum.
7. Hendrik de Codt, geboortig van IJperen
in 1529, onderscheidenen rechtsgeleerden, hij
werd vervolgens sekrelaris van Rithovius
1" bisschop van IJperen, daarna schepene en
raadsheer-pensionnaris. Benoemd als lid der
staten-generaal, Alexander Farnise, wees hem aan
in gezelschap met Pieter Simoens, bisschop van
IJpereu, om over te gaan tot de vervanging van
verschillige abten der kloosters van dit bisdom.
Hij is godvruchtig in den Heer ontslapen den 16
September 1606, en is begraven in den koor der
Sint-Maartens kerk.
8. Josse Lansaem, rijke burger en sche
pene der stad in 1561, was groote weldoener der
weezen en bezette een groot deel zijner fortuin
aan het 0. L. Vr. Gasthuis, op de Groote-Markt,
alwaar hij begraven werd in 1644.
9. Josse Destrée, geboren te Sint-Omaars
bracht te IJperen de boekdrukkunst in hij was
gevestigd in den Rooden Pelikaan. Het magistraat
onzer stad verschoot hem eene som van honderd
pond Parisis om te voorzien in zijne vastigings-
onkosten.
10. Karei Van IJper, geboren ter dezer
stede in 1510, schilder, beeldhouwer en bouw
kundige, hij bracht bijna geheel zijn leven in
zijne geboortestad over,waar hij de plans maakte
van verschillige bemerkensweerdige gebouwen.
Deze kunstenaar bevond zich in 1565 te Kor-
trijk. Aldaaraan tafel zijnde met andere schilders,
kwam hij in onverschil en in eene allergrootste
opgewondenheid plofte hij zich een mes in de
borstmen bracht hem des nachts naar de abdij
van Groeninghe over alwaar hij eenige dagen
nadien overleed.
Gewrochten van M. Fiers.
Tl. Jaak De Paepe, tragieke dichter, werd
te IJperen geboren omtrent 1580, en was pro
fessor in poëzy te Waasten.
12. Melchior Broederlam geboren te
IJperen, schilder bij tijtel van den Graaf van
Vlaanderen, maakt in 1395 de schilderingen van
het zaalhofkasteel. Broederlam schilderde reeds in
olie ten jare 1593 en maakte in 1598 twee
altaarbladen van de abdij der karthuizers te Dyon.
15. Pieter Van der Zype, heere van Den-
terghem en Olsene, gouverneur van IJperen,
gedurend het beleg van 1383, hij werd voorzit
ter van den Raad van Vlaanderen Ie Rijsel benoemd
in 1585, en werd geheime raadsheer van Philip
de Stoute.
14. Jan d'Oultre, burggraaf van IJperen.
De Gentenaren, zich in de maand September
1579 van de stad IJperen meester gemaakt heb
bende, verdelgden het huis van den burggraaf.
Gedurend het beleg van 1385, voerde hij het
bevel over de stad, en stierf in 1391.
15. Jan Yperius, geboren te IJperen, werd
abt der kerk van Sint-Bertinus te Sint-Omaars.
Hij schreef de geschiedenis dezer abdij en overleed
er den 2 Januari 1583.
16. Jan Yperman heelmeester van het
Belle-Godshuis in 1297.
17. Beatrice, vrouw van P. Broederlam.
18. Pieter Broederlam. Zij stichtten in
1279 het S' Jans-hospitaal, thans het Godelieve
gesticht. Zij plaatsten er zes opgeprofeste reli
gieuzen, gelast om elk vreemde pelgrim, gedu
rende drij dagen, te verzorgen en te onderhouden
19. Christine de Guines, weduwe Salomon
Belle, in -1276 stichle zij in stad het hospice
Sint-Nicolaas, gezegd het Belle-Gasthuis, alwaar
zij haren intrek nam en er begraven werd in 1297.
20. Salomon Belle, schepene van IJperen
in 1260.
21. Margarefa de Medonc, weduwe van
Lambrecht Voet. Zij richtte hare woon in tot
hospitaal voor den arme van stad en den vreemde,
in 1226. Dit huis onder de bescherming van
Sinte-Catharina, noemde men hospitaal van Dame
Margareta, en was gelegen in de Rijselstraat,
waar de gebouwen en brouwerij van M.Th. Van
heilwegen nu staan. In 1608 werd dit hospitaal
betrokken door de capucijnen, die er blijven
wonen zijn tot hunne afschaffiing in 1796.
22. Jan de Medonc, lid van den stadsraad,
behoorende tot het gild der lakenvolders hij was
een der weldoeners van 0. L. V. Gasthuis, op
onze Groote-Markt.
Be kleine gebuurten. - Het spel dat
alhier gespeeld wordt begint waarlijk afstootelijk
te worden.
Niet te vrede dat hunne gazetten de eerlijkste
en treffelijks te menschen besmeuren en bescha
digen, de clericalen doen dit stelsel overgaan lot
dadelijke uitvoering.
Is men liberaal men ontmoet niet zelden hiel
en daar een dom menschenwezen dat u, lusschen
vier oogen, bedreigingen of scheldwoorden naar
het hoofd werptis men neeringdoener en be
hoort men tot de liberale zijde, men ondervindt
dat men u praliken aftrekt; een heelen boop
zulkdanige menschenplagerijen begint men hier
in het werk te stellen.
Tot zelfs in de kleine gebuurten is dit stelsel
van benauwmaking in werke, men wil den geest
van onafhankelijkheid bij den kleinen werkman
ook doodigen, men wil hem doen kruipen voor
eene kost klerikaal brood!... maar men zal er
nevens zijn, dit verzekere ik u
Sedert eenigen tijd beslaat er eene ware ver
volging tegen de kleine en arme huisgezinnen die
door het eene of andere aan eene dibbe uit de
gebuurte mishagen.
Iedereen weet dat er alhier gebuurten zijn waar
men bij schoone dagen geheele gezelschappen
vrouwen vóór hunne deur vindt bezig met kant
werk te maken. Om zich ouderling aan
te moedigen zingen zij liedekens dikwijls
van den ouden tijd, het gebeurt ook dat men
nieuwere zingt, welke niet altijd van Tjeesekenen
zijn roksken handelen;
Dan zijn er die lastige kinderen hebben, 0f
onder hun spelen te veel lawijt maken... en naar
de Looie gaan
Dan zijn er huisgezinnen, wier knechtjes bij
bij liberale meesters hun ambacht leeren en meis.
jes naar de Lamolte-school gaan.
Alles dit is genoeg om te mishagen aan eenige
peerdedibben, opdat zij den proprietaris gaan
vinden en aandringen tot dat zij de arme duivels
doen verhuizen.
Alles dit brengt geheele gebuurten in opschud-
ding en moest het er eens op aankomen, de aan.
klagers en de proprietarissen zouden slechte
oogenblikken te doorstaan hebben.
Waar de politiek nu gaat nestelen!
Het is alsof men alles in het werk wilde stellen
om den kleinen werkman tot opstand te brengen,
Maar onze werkende klasse heeft een gezond
oordeel, zij zal zich door die tergingen niet laten
ter neder slaan noch zich laten medeslepen tot de
geweldadigheden.
De liberale vrienden waken.
Burgerwacht. - 4° prijskamp van het
zomersaizoen. 5 Juli 1875.
Hoogst getal punten.
1° Renier, Honoré.
2° Poot, Henri.
5" Vandermarliere, Louis.
4° Lesaffre, Auguste.
5" Candaele, Joseph.
6° Ligy, Felix.
7° Swekels, Léon.
8" Ligy, Albert.
Schoonste wit.
1" Deweerdt, Charles.
2° Wenes, Louis.
Mustek. - Programma der stukken wel
ke zullen uitgevoerd worden door het Muziek der
Sladschool in den Hof der concorde Zondag 11
Juli, 1875, ten 6 1/2 ure des avonds.
1° Pas redouble A. Balmaekers.
2° OuvertureLa Médaille d'Or Surlner.
3° La Grive, polka petite flüte Christophel.
4° Pot-pourri: les Dragons de Villars,Maillard.
5° Valse: la Magicienne arr. Vandenboogaerde.
Van den 2" tot den 9" Juli 1875.
GEBOORTEN
Mannelijk geslacht 1)
Vrouwelijk 3)
Smits Leopoldus, brouwersknecht, en Verslyp
Sidonia, kantwerkster. Leclercq, Eugenius,
koophandels reiziger en Delbaere Clementia,
naaister. Grésillon Ludovicus, koopmansklerk,
en Stoffel Adelina, zonder beroep.
Vanhove Carolus, 58 jaren, kuiper, echtgenoot
van Mathilda Keerle, Meenenstraat. Ommeslagh
Constantia, 81 jaren, echlgenoote van Ferdinan-
dus d'Hane, Meenenstraat.Gryson Joannes, 58
jaren,werkman, echtgenoot van Maria Hoornaert,
Meenenstraat. Vercruysse Ludovica, 47 jaren,
kantwerkster, echlgenoote van Joannes Lacante,
Meenenstraat.
Kinderen beneden Mannelijk geslacht 1)„
de 7 jaren Vrouwelijk idem 4)
8 Juli 1875.
God heeft nogeens den arbeid en 't zweet van
onze goede landbouwers gezegend de vruchten
slaan schoon, de tarwe haver en rogge stroo
plooit en hangt neèr onder 't gewicht zijner
aren.
Eene langduriger droogte kon alles in
perijkel stellen, maar de regen heeft aan den oogst
een schoon wasdom verleend en onze velden zijn
overal met een levendig groen overdekt.
Onze kostbare hoppeplant heeft nooit geen
kloeker noch beter uitzien gehad.
Wanneer de landbouw bloeitPoperinghe
herleeft, en de werkman zelve kan, zonder zijn
huisgezin te beschadigen, zijn pintje bier in een
vroolijk gezelschap drinken en aldaar nieuwen
moed scheppen om het werk te hernemen.
Welke gelukkige toestand in vergelijking met
dezen onzer broeders van 't zuiden van Frankrijk!
De Garonne is aldaar overstoomd en heeft
geheel de omstreek verwoest. De aarde is met
lijken overdekt en bij duizende huisgezinnen zijn
zonder schuilplaats gesteld. Hoe veel jongens zijn
vader- en moederloos geworden, hoe veel ouders
roepen te vergeefs hunne duurbare kinders niet
De man heeft zijne vrouw verloren, de vrouw
heeft haren man zien omkomen en onder de
puinen verpletteren.
Van alles beroofd, onze menschlievendheid is
thans hunne eenige hoop.
Is het dan geene plicht voor ons van onze
broeders ter hulp te komen en hoe welgepast zou
eene tijdelijke overeenkomst niet zijn ten einde
eene lijst van inschrijving op te maken om aan de
menschlievendheid onzer medeburgers aangebo
den te worden.
Twee maten en twee gewichten.
Toen M. Van Merris, over eenige weken eene
cijbel-schieting aanboodt aan al de leden der
Philharmonie, wierd er aan den burgemeester
gevraagd door M. Charles Lebbe, raadslid en
kommissaris der schieting om, naar gewoonte,
de perssen te mogen stellen bij het Rood Kruis.