Gazette van 't arrondissement IJperen.
Betoogiüg te Antwerpen.
Nr 711.
14e Jaar.
Zondag 7n November 1875.
Politiek. Stads-, Kunst- en Letternieuws. Verschillige Tijdingen, Markten, Bekendmakingen.
BERICHT.
Politieke berichten.
VERGIFTIGING
AANKONDIGINGEN
REKLAMEN
ABONNEMENT:
De personen die begeeren een abon
nement voor 1876 op de Toekomst te
nemen, zijn verzocht het bedrag ervan
in een mandaat op den Post of in
Postzegels ons te laten toekomen. Zij
zullen alsdan van heden af tot 31
December aanstaande ons blad gra
tis ontvangen.
De personen die het bedrag huns
abonnements van het loopendejaar
nog niet betaald hebben, zullen eer
lang een bulletin ontvangen verhoogd
van 20 centimen voor de onkosten in
den Post.
De donkere stippen aan Frankrijks
politieken horizon worden met den dag
talrijker en grooter tevens. Meer en meer
blijkt, hoe weinig eensgezind hel kabinet
in werkelijkheid is, en dat men zich
daarvan ten onrechte illusiën gemaakt
beeft. De toestand zou, volgens een ge
rucht, dat niet ongegrond schijnt, zelfs
zoo gespannen zijn, dat de jongste zitting
van den ministerraad door maarschalk
Mac-Mahon eensklaps kortaf werd opge
heven.
Niet alleen is de wijze van verkiezing
een twistappel en struikelblok, maar ook
het ontwerp van eene wet op de drukpers
is een punt van ernstig verschil. De mi
nisters van justitie en van binnenland-
sche zaken blijven ten eenenmale ver
deeld over de beginselen en grondslagen,
waarop zij moet rusten.
In de parlementaire kringen laat de
eensgezindheid nog meer te wenschen
ovér, en gisting, verdeeldheid, wantrou
wen openbaren zich overal. De gevreesde
bonapartische en de klerikale partij
worden, juist door het gemis aan over
eenstemming van gevoelen om ze te
bestrijden, in hand gewerkt. Zij hebben
slechts rustig hun voordeel te doen met
de fouten harer tegenstanders, die zich
zeiven meer en meer verzwakken.
Hoe staan nu de kansen in Frankrijk?
De stemmen zijn door gevoegde kenners
geteld. Men vindt in de Kamer 326 leden,
die voor den scrutin de liste en 331 die
voor den scrutin d'arrondissement zijn.
Welnu, dan is er een doorslag voor de
conservatieven roept men zeker uit.
Neen, die doorslag is er nog niet. Want
er zijn nog 11 leden vandegroep-Wallon,
16 van de uiterste rechterzijde en 13
Bonapartisten van wier stem op dit
oogenblik niemand zeker is. Deze afge
vaardigden behooren in de bedoelde
kwestie tot geen der gesloten partijen.
De ministerraad heeft zich Maandag te
Parijs vereenigd. Men verzekert dat hij
zich bezig gehouden heeft met de wet op
de drukpers. De kieswet en het te volgen
gedrag van het kabinet bij de herneming
der werkzaamheden was het voornaamste
voorwerp der beraadslaging.
De duitsche Rijksraad zal voor twee
moeilijke vraagstukken staan, namelijk
ten eerste tegenover het voorstel van de
radikale linkerzij, die de herinvoering
van de censuur op de drukpers wil,
omdat die volgens het algemeen gevoelen
Steeds herbaalden zich de wreede krampen de
veel gunstiger is dan het vandaag gevolgd
stelsel, en ten tweede tegenover het aan
tal petitiën betrekkelijk de tegenwoordige
handels- en nijverheidsarmoede van het
rijk.
Die petitiën vragen de herinrichting
van leenbankenzoo als er ingericht
waren gedurende de oorlogen tegen
Oostenrijk en Frankrijk. Het gouverne
ment denkt dit uiterste middel nog te
kunnen ontwijken, en zal daartoe eerst
overgaan, wanneer de aanstaande win
ter geene verbetering heeft gebracht.
Volgens men te Madrid vertelt, zou
don Carlos maar over een twintigtal dui
zend man meer beschikken.
De kiezingen in den staat New-York
geven de meerderheid aan de republic-
keinen.
Eene gewichtige tijding komt uit
Amerika toe. Het gouvermement der
Vereenigde-Staten van Amerikazou
naar Madrid een memorandum hebben
gezonden om de noodzakelijkheid aan te
toonen der onafhankelijkheid van het
eiland Cubamet een republiekeinsch
gouvernement, waarvan het eerste werk
de vrijmaking der slaven zou zijn.
Het is in de maand September dat die
nota aan den gezant te Madrid zou moeten
gezonden zijn geweest. Het schijnt dat
het spaansch gouvernement zich daar niet
zeer ongerust over heeft gemaakt anders
zouden wij er vroeger kennis van hebben
gekregen.
Uit Washington meldt men nu dat het
spaansch ministerie bevel gegeven heeft
vijf gekuirasseerde schepen en tien fre-
galen gereed te houden om naar Cuba te
vertrekken. Dezelfde depeche verzekert
ook dat er zeewapeningen in de Veree-
nigde-Staden geschieden. Tot hiertoe zijn
die tijdingen niet officie], maar zijn niet
te min onrustbarend.
'T was zondag een schoon en grootsch
tafereel die duizenden deftige, treffelijke
liberale burgers uit alle gewesten des
lands te zien bijeenkomen om de Ant-
werpsche liberalen geluk le wenschen
over bunnen schitterenden zegepraal
waarmee zij hier voor immer den kop
van het ultramontaansch serpent ver
pletterden.
Ja, 't was een plechlig oogenblik toen
Vlamingen en Walen op het Groen
Kerckhof elkander ontmoetten en onder
het donderend juichen der menigte, on
der het geestdriftig zingen van het Geu
zenlied en onder het spelen van nationale
liederen elkander de broederhand reikten.
Nimmer zagen wij treffender schouw
spel dan deze vereeniging van duizenden
en duizenden burgers uit alle standen
der samenleving, allen bezield met een
gedachtallen moedige kampioenen voor
beschaving en ontslaving, overtuigde
strijders voor Recht en Rede.
Te midden de algcineenc geestdrift
bereikte de ontzaggelijke stoet het lokaal
koninklijke Harmonie, welke als bijeen-
komstplaals was aangeduid doch meer
dan een vierde der manifesteerders kon
hij gebrek aan plaats in de zaal niet
geraken. Deze was meer dan eivol de
mannen beneden en op de galeries een
heele zwerm dames, welke zich van
harte bij deze plechtige betooging kwa
men aansluiten.
Onbeschrijfelijk is de geestdrift die op
dit oogenblik heerschte. Elke maatschap-
Bareel: Oixiundestraat, 39.
10 centiemen den regel.
25 centiemen den regel.
Brieven en pakken moeten vrachtvrij
toegezonden worden.
fr. 4-00 's jaars vooa* dc stad.
fr. 4-50 voor geheel België.
Builpnlandsche verzendingen 't port daarboven.
10 centiemen het nummer.
Men schrijft in op alle de postbureelen.
TOEKOMST
IJZEREN-WEG.
VERTREKUREN VAN IJPEREN NAAR
Poperinghe-Hazebrouck. 6-40. - 12-05. - 3-57.
-6-50
Poperinghe. 9-07. - 8-45. - 9-50.
Kortrijk. 5-34. - 9-49.- 11-15. - 2-35. - 5-25.-
Roeselare. 7-50. - 12-25. - 6-45.
Langemark-Oostende. 7-18. - 12-06. - 6-20.
VAN PAUS CLEMENS XIV.
Wij vinden de volgende belangrijke historische
feiten in eene correspondentie uil Rome aan de
Nieuwe Rotterdamsche Courant, over de
vergiftiging van paus Clemens XIV, die door de
Jesuïten omgebracht werd. Daar eenige personen
dit feil in twijfel hebben getrokken, geeft de
briefschrijver er de volgende historische schets
van:
De gezondheid van Ganganelli was voor April
1774 voortreffelijk. Zijn naïeve levensbeschrijver,
de markies Caracciolt, die hem van nabij gekend
heeft, verzekert dat het lichaamsgestel van den II.
Vader tot dusver zeer krachtig en gezond was
ffeweest.
Kardinaal De Bernis, Fransch ambassadeur te
home, schreef op 3 November 1773, dat de Paus
nooit in volmaakter welstand zich verheugd had,
en zich opgeruimder van humeur had getoond.
Graaf Florida Blanca, Spaansch gezant te Rome,
herhaalt dat de constitutie van Ganganelli krach-
was, dat hij een forsche en welluidende slem
bezat, en zoo vlug als een jong man ter been was,
Gleinens, (zoo zegt onze groote historicus Carlo
Botta), Clemens genoot een uitstekende gezond
heid en had een sterk gestel, daar zijne natuur
lijke krachten nooit door uitspattingen waren
Versleten, en hij integendeel zeer sober leefde.
En ander bekend geschiedschrijver, de Fransch-
St-Priest, .die zeker geen vriend was van
Ganganelli; spreekt aldus Niets in den paus
Wces op ziekelijkheid of-zwakheid, zooals de
Jesuieten getracht hebben te doen gelooven. Ge
zwegen van een abces, dat hem eer tot verlichting
dan tot hinder was, heeft Clemens nooit een
lichaamskwaal gehad. Ik acht deze aanhalingen
voldoende; toch voeg ik hier nog, ten overvloede,
de getuigenis bij van den jesuiet Georgel, die
verklaart dat 't sterk gestel van Clemens XIV
hem een lang leven beloofde.
Plotseling nu, in April 1774, werd Ganganelli
ziek. Bij 't opstaan van tafel voelde hij een pijn
lijke aandoening in de borst, de maag en de
ingewanden, alsof hij een koude had gevat. Zijn
slem altijd helder en diep, werd schor. Men dacht
aan eene verkoudheid, en richtte daarom, tegen 't
Paaschfeest, den Paus een overdekte zitplaats in
de St-Pieterskerk op, ten einde hem tegen tocht
te beveiligen.
Vergeefsche voorzorg! Weinige dagen latei-
waren zijn mond en keel zoodanig ontstoken en
gezwollen, dat hij niet dan met wijd geopenden
mond ademhalen kon. Vervolgens kwamen bra
kingen, vergezeld van hevige buikpijnende
waterlossing bleef wegde gewrichten werden
verlamd, slaap werd door felle snijdiagen onmo
gelijk gemaakt, en met den dag werd 't duide
lijker dat zijn lichaam de ontbinding naderde.
Ik zou hier tal van schrijvers kunnen aanhalen,
die hetzelfde verhalen doch kortheidshalve moet
ik mij beperken tot St-Priest en Botta. Den 17
Augusti (volgens de getuigenis van de vreemde
gezanten die hem zagen) geleek de Paus meer een
geraamte dan een mensch, zoodat de gezanten 't
noodig oordeelden hun Souvereinen voor te be
reiden op een naderend Conclave.
buik zwol voortdurend op tot dat de arme
lijder den 22 Oogst den adem uitblies. Den dag
daarop geschiedde de lijkschouwing. Ziehier wat
Florida Blanca omtrent den uitslag daarvan zegt:
't Gelaat had een aschgrauwe kleurlippen,
nagels en de streek langs de ruggraat waren
zwart. De buik was gezwollen maar de overige
leden waren uitgemergeld, en de kleur was
aschgrauvv, met blauwachtige vlekken hier en
daar.
lk kan 't geheele relaas van Florida Blanca hier
niet inlasschen. De volgende bijzonderheden zul
len voldoende zijn Toen men 't lijk de kleede
ren wilde uittrekken, was 't onmogelijk te
vermijden dat een gedeelte van de huid mede
afgestropt werd. De nagels van handen en voeteu
lieten bij de minste aanraking los, en de uitgeval
len haren bedekten 't kussen.
Wijzen deze sijmplomen al dan niet op de
werking van vergift? De tijdgenooten aarzel
den niet die vraag bevestigend te beantwoorden.
Florida Blanca sloot bij zijn relaas aan 't Hof van
Madrid een beschrijving der kenteekenen van ver
giftiging door den beroemden Romeinschen arts
Paolo Zacchia hij meende dus dat die teekenen
aanwezig waren. Volgens 't verzekeren van
ooggetuigen (zoo zegt Ganganelli's biograaf)
u was aan 't lijk de werking te herkennen van 't
wreedste vergif.
Een spaansch jesuiet, Ramon Diosdado, vond
óók den dood des Pausen niet natuurlijk doch
van vergif niet willende spreken, schoof hij de
schuld op de vrees die den H. Vader sedert het
opheffen van de broederschap zou gekweld heb
ben. Een ander fransch jesuiet, Proyart, had des
Pausen vreeselijk uiteinde voorspeld, ais een straf
des hemels. Vreemde omstandigheden (zegt
hij, die zichtbaar van den natuurlijken loop dei-
dingen afweken vergezelden Ganganelli's dood;
en hij doet opmerken hoe, wegens de snelle ont
binding van 't lijk, de profetie vervuld werd, die
gezegd had dat de geloovigen de voeten van den
dooden Paus niet zouden kunnen omhelzen.
Hoor nu echter kardinaal De Bernis. Deze, die
de zaak der Jesuieten verdedigd had, wilde eerst
aan vergiftiging niet gelooven. Doch allengs
drong de waarheid zich onweerstaanbaar aan
hem op, en werd zijn vermoeden volstrekte zeker
heid. De aard der ziekte (zoo schreef hij aan zijn
Hof, den 28 September 1774), die den Paus ten
grave sleepte, en vooral de omstandigheden van
zijn overlijden, doen algemeen gelooven dat dit
sterfgeval niet natuurlijk is geweest.
De geneesheeren, die de lijkschouwing hebben
verricht, laten zich met omzichtigheid uit; doch
de chirurgijns zijn minder geheimhoudend. Men
voelt zich meer geneigd om aan genen dan aan
dezen vertrouwen te schenken, en om een ver
schrikkelijke waarheid, die 't al te smartelijk zou
zijn le vernemen, in 't onzekere te laten. Hier
was nog weifeling doch een maand later, in een
anderen brief (dien ik straks vermelden zal), toont
de kardinaal aan de verschrikkelijke waarheid
niet langer te twijfelen.
Ik moet tal van andere overheden onaange-
haald laten. Maar hier hadden we, ten bewijze
van vergiftiging, 't gevoelen van deskundigen bij
de lijkschouwing:; de categorische verklaringen
van twee staatslieden, ambassadeurs, van welke
een kardinaalde schuchtere bekentenis van Ca-
