Gazelle van 't arrondissement IJperen.
Waaraan men den ondergang der
kanten mag toeschrijven.
De Toestand.
Hr 746.
15e Jaar
Zondag 9n Jnli 1876.
Politiek. Stads-, Kunst- en Letternieuws. Yerschiilige Tijdingen, Markten, Bekendmakingen,
Politieke berichten.
BureelOixmudestraal, 39.
AANKONDIGINGEN
10 cent ie men den regel.
RECLAMEN
25 centiemen den regel.
Brieven en pakken moeten vrachtvrij
toegezonden worden.
sgMps
ABONNEMENT:
fr. 4-0© 's jaars voor de stad,
fr. 4-50 voor geheel Belgle.
Buitenlandsche verzendingen,'t port daarboven.
10 ecntienien het nummer.
Men schrijft in op al de posibureelen.
I)e lijdingen welke uil Servië en
Conslantinopel komen, bevestigen den
aanvang der vijandlijkliedenPrins Milan
is den 2 Juli te Alexinaly aangekomen.
De Serviers, die nabij Weddin in een
eersle gevecht verslagen zijn geweest,
waren gelukkiger op de zuid-ooslersche
grenzen.
Zoo meldt ons ten minste eene depe-
che uit Belgrade, volgens welk zij na
een gevecht van drij uren, het Turksche
kamp van Babina Glava. door verschei
dene batterijen verdedigd, zouden inge
nomen hebben.
Ten westen in de Drine, die Bosnië
van Servie scheidt, op verschillige pun
ten overschreden en een gevecht heeft
plaats gehad nabij Bielina, ten noorden
van Zvornik.
Men weet dat, ter uitzondering van
het fort van Belgrade, geheel de grens
van Servie, aan de oevers van den
Donau, zonder verdediging is. Turkije,
door zijne kanonneerbooten naar de
serviche rivier te zenden, zou gemakke
lijk eene ontscheping kunnen doen.
Servie had geprotesteerd bij het oos-
tenrijksche gouvernement legen de schen
ding van de vrijheid van dien vloed, die
eene onzijdige grens moest zijn, en be
dreigde de aankomst der turksche schepen
te beletten, door in den Donau torpillen
te leggen.
Uit Weenen meldt men dal het turksch
gouvernement, waarschijnlijk op de be
loogingen van het kabinet van Weenen,
van zijn ontwerp heeft afgezien.
De politiek van niet tusschenkomst,
't is te zeggen om den strijd te lokalise
ren, heeft veel kans van door al de
mogendheden te worden aangenomen.
Het fransch gouvernement is welbera
den daar getrouw aan te blijven en
volgens inlichtingen die wij hebben be
komen, zou de heer minister van builen-
landsche zaken in den franschen minis
terraad gezegd hebben, dat men er mag
op rekenen dat al de groote mogendheden
van hetzelfde gevoelen zijn.
De Journal officiel bericht, dat Mac-
Mahon opnieuw aan 125 personen, die
veroordeeld waren wegens feiten in ver
band met de Commune, gratie heeft
verleend of vermindering van straf toege
staan. De personen, aan wie dit gunst
bewijs is ten deel gevallen, zijn niet
genoemd, evenmin als vroeger.
Uit Parijs meldt men dat M. Paris
verslaggever is benoemd der commissie
van den Senaat, van het wetsontwerp
op het verleenen der akademische graden
met 8 stemmen tegen 3 witte briefjes.
M. Paris moet spoedig zijn verslag
opmaken opdat de discussie den la juli
zou kunnen aanvangen.
In het Noorden van Spanje is de toe
stand weder onrustwekkend. In weerwil
van degi maligdheid, waarmede in Madrid
ten aanzien van de fuoros wordt tewerk
gegaan heerscht toch in de Baskische
provinciën groote verbittering. In de
vallei van Raztan moeten verscheidene
henden zijn georganiseerd, waarvan een
reeds een aanval op gendarmen heeft
gedaan en twee hunner gedood heeft.
Wij welen reeds door de dagbladen
van Alhenen dat hel grieksch gouverne
ment volstrekt onzijdig blijft in den
oorlog. Een correspondent van Weenen,
bevestigt heden en uit goede bron, dat
ter gelegenheid van eene plaats uit het
servisch manifest, welke de toegenegend-
heid te kennen geeft van Griekenland
voor den opstand, het Hellenische gou
vernement aau de Porte de verzekering
heeft herhaald gansch vreemd te blijven
aan de beweging welke den bassijn van
den Donau aanvuurt.
M. Bright heeft zich krachldadiglijk
verzet in de engelsche Kamer tegen een
verbond met het Turksch gouvernement.
Ik smeek het gouvernement, heeft hij
om te eindigen gezegd, geen weg in te
slaan welke het zou kunnen medeslepen
in verwikkelingen als deze van 1854.
De redenaar noemt den oorlog van den
Krim, waarop hij zinspeelt, een onrecht-
veerdigen en rampzaligen oorlog. Die
waardering van op de engelsche tribuun
komende, is zeer beduidenswaardig op
dit oogenblik.
De Post, avondblad van Londen,
meldt dat lord Derby zijn ontslag zou
gegeven hebben ten gevolge van een
geschil met M. Disraëli. maar dat bij het
weêr ingetrokken heeft.
Men zegt dat Turkije 50 miljoen te
Londen geleend heeft, om de oorlogs
kosten te dekken.
Zondag laatstleden bevond ik mij in
eene kerk alwaar ik een sermoon bij
woonde dat uilgekraamd werd door eenen
jongen onervaren en hoogmoedigen
onderpastoor en dat verdiend aangehaald
en gekend te worden.
De eerwaarde geestelijk in den stoel
der waarheid geklommen zijnde, liet
zijne fiere blikken over de menigte dwa
len na eenige stonden medilerens ving
hij aan, en hetsermoon, volgens'tscheen,
zou voor doel hebben de christenen aan
te manen op zondagen en feestdagen alle
werk te staken. In den beginne ging alles
wel en de priester predikte de volkomene
waarheid welhaast echter bemerkte ik
dat naarmate hij in zijn sermoon voor-
derde, de woorden luider klonken en de
gebaren heviger werden, en eensklaps
brak het on weder los de priester had
het woord Gods vergelen om zich in de
politiek te werpen Ja, wij weten het,
riep hij uit, dat er hier eenige bastaards
zijn die laf genoeg geweest zijn om
rondgestrooid te hebben dal het staken
van hel kantwerken toe te schrijven is
aan de politiek (onze politiek) neen,
beminde parochianen dal is vuige laster
taal niets anders is oorzaak van den
stilstand in het kantwerken dan het
zondagveerkenHet is eene straf des
Heeren. die niet wil dat de mensch des
zondags werke, en is er in den toeko
menden winter armoede en ellende in
vele huizen, dan moet men niet verwon
derd zijn, want God kan niet altijd even
geduldig de misbruiken zijner wet aan
schouwen eens moet toch de dag komen
op welken, een voorbeeld, door het Op
perwezen gegeven, tot les verstrekke aan
deze menschen die de zon- en feestdagen
door werken ontheiligen
Ziedaar nu de taal eens geestelijken,
die de toekomende armoede voorspellen
de, ze doet uitkomen als haren oor
sprong nemende in het zondagwerken
heeft men nog ooit zulken onnoozelen
oudenwijven praat gehoord en zeggen
dat er nog menschen leven welke onnoo-
zel en dom genoeg zijn om zulks voor
waarheid aan te nemen Maar het is
immers genoeg bekend dat de arme werk
man slechts uit nood, om eene bete
broods zijn huisgezin te brengen, des
zondags zou werken. En de priester,
werkt hij des zondags niet buiten de ge
wone diensten en hij, die alles in over
vloed heeft, moet hij niet duur betaald
worden het weinige dat hij te verrichten
heeft? Maar dat is geen zonde, zoolang
het maar hunne zwarte zakken kan vul
len kennen die mannen geen zonde meer!
Zeker is het dat koophandel en nijver
heid in ons verarmd land niet bloeien,
zeker is het dat armoede en ellende op
den dorpel der werkmanswoning staan te
grijnzen, zeker is het dat honger en ge
brek ons arm vaderland zullen teisteren
Maar wiens schuld is het, waar ligt de
oorzaak van die aanstaande armoede?...
Wie het land bestuurt moet het met
hart en ziel zoo besturen, dat rijk en
arm, burger en nederige werkman te
vreden en gelukkig zijn wie het bewind
in handen heeft moet rust en kalmte
betrachten wie ons wetten voorschrijft
moet koophandel en nijverheid bevoor-
deeligen en zoo overvloed en gemak in
alle standen der maalschappij te weeg
brengen en wie zijn weer de machlig-
stcn de katholijkcn of beter gezegd de
geestelijkheiddie baat en nijd, twist en
tweedracht onder de burgers zaait, en
niet rust lot dat zij alles, onder den dek
mantel van godsdienstiever én zielelei-
ding, heeft doen bukken en zwichten.
Rampzalig Vaderland mijn duurbaar
België mijn geliefkoosde Vlaanderen
wanneer zal uwe slavernij een einde
nemen wanneer zal de zwarte schim
der vervolging, die u hel harte knaagt, u
ruste laten wanneer zal uw bitter lijden
eindigen wanneer zullen de boeien
waarin ge geslagen ligt zich verbrijze
len Slechts dan wanneer de zwarten
zullen opgehouden hebben ons hunne
overmacht te doen gevoelen slechts dan
wanneer zij zullen gehouden zijn zich
met geene wereldsche zaken meer te
bemoeien, slechts dan zal er rust en
vrede in 'l land herleven. Z.
De kerkelijke macht is weêr door eenen
aanval van hare oude ziekte overmeesterd.
Niet voldaan met het uitgebreide rijk over
de zielen, niet voldaan met den heiligen en
invloedrijken rol van bezorgster der zede
lijke belangen der menige, wil zij weeral
streven om ook oppermachtig te worden
over het wereldlijk gebieden ons niet
alleen als christenen maar ook als burgers
aan hare wet te ketenen.
Dat was haren droom in de bloedige tijden
der middeleeuwen. En zij stelde alles op het
spel, den godsdienst zeiven, om dien droom
te verwezenlijken. Het kostte de mensch-
heid schrikkelijke smarten om zich van die
drukkendste aller dwingelandijen te redden
en om de vrijheden te winnen, die thans
onze eenige waarborg zijn tegen nieuwe
ondernemingen van dien aard.
Hoe waanzinnighoe ongelooflijk het
schijnen moge, zulke nieuwe onderneming
wil de Kerk nogmaals beproeven in volle
negentiende eeuwen haar eerste begin
daarmede heeft reeds overal rondom ons de
landen in verwarring en in oorlog gebracht.
Het zijn de kampen van dien algemeenen
strijd die wij ook hier gevoelen. En als wij
opletten zal het wel in ons klein en zoolang
gelukkig landeken zijn dat die vreeselijke
strijd tot een einde zal gebracht worden.
Immers wij hebben het gewild. De kiezin
gen van 13 Juni hebben van Belgie de laatste
vesting gemaakt van het klerikalismus in
Europa.
Verwondert u dus niet over de wanhopige
smart, over de uitbarsting van beklagens
waardig geweld waarmee de uitslag der
laatste kiezing in de groote vlaamsche ste
den werd onthaald.
Verwondert u niet dat de rechtzinnige en
verlichte liberalen zich niet meer lijdelijk
onderwerpen aan hetgeen de politieke gees
telijkheid van den godsdienst heeft ge
maakt, en dat zij vooral niet aannemen dat
de strijd, die de priester voert, gesteund op
de onwetendheid en op de verdrukking der
gewetens, een godsdienstige strijd kan
zijn.
Neen de liberalen der groote steden weten
dat de strijd gevoerd wordt tegen onze vrij
heden en tegen de volkswelvaart, die de
vrucht van deze vrijheden is Dat hij ge
voerd wordt voor de vestiging der priester
macht en voor de verandering van de vrede
lievende machtspreuk de 'priester in de
kerk, de burgmeester op het stadhuis.
In deze andere leuze van oorlog
De priester overal en boven alles.
Als iemand daar nog aan twijfelen kon, de
klerikalen en hunne leiders zouden dien
twijfel spoedig weggenomen hebben.
De bedreigingen worden zelfs niet meer
bewimpeld
De pauselijke Syllabus veroordeelt al de
grondwettelijke vrijheden als verderfelijk.
Wanneer minister d'Anethan in den Se
naat verklaren durft dat de katholieken in
weerwil van den Syllabus grondwettelijk
kunnen blijvendan antwoord de paus
dadelijk dat alle grondwet op drie be-
ginsels rust, waarvan het eerste belache-
lijk, het tweede goddeloos en het derde
onrechtvaardig is.
Als minister Malou het land redt van eene
vreemde tusschenkomst, waarmee de ge-
■H*»RH»K35-jïJ6WsUCS«^«ü,
pa* ft 4EBT
\1
afn
DE TOEKOMST
