Stadsnieuws.
Veel erger, ze werd beschuldigd te
zeggen en te gelooven
Dat onze moeder de H. roomsche en
apostolieke kercke niet en es de waarachti-
ghe kersten kercke maar de hoere van
Babyloniën
Item dat de paus van Roome niet en es
stadhouder van christus kercke op deze
werelt, maar eenen antechrist
Item dat 't kinderdoopsel dat men ghe-
bruuctin devoors, roomscne kercke, onnudt
en van onweerden es, nemaer dat men eerst
ghedoopt moet worden als men ghelooft en
verstand heeft
Item dat men deur 't doopsele oock met
verstande ontfaen, salicheyt en ver«ryght,
maar dat 't selve alleenlic es een teecken
van ghehoorzaamheit ende goeder conscien-
cien, ende dat die kinders sonder doopsel
stervende, niet min zalich zijn
Item dat Christus-Jesus niet en es waar-
achtich in vleesch ende bloede onder 't sa
crament des autaers, maar dat 't selve sacra
ment es een afgoderie 't zelve te aanbiddene
Item dat 't Sacrificie der messen eene
menschelicke inzettinghe es, en afgoderie
messe te hooren
Item dat men niet schuldich en es zijn i
zonden voor den priester te biechten om
vergheff'enesse te vercryghene, ende dat de
priesters gheen macht en- hebben van Godt,
de zondeghe menschen hem behoorlicken
biechtende, van zonden te absolveren in
Christus name
Item dat de afgoderie es dat men Mariam
de moeder Christi oft ander godsheylegben,
om voor ons te biddene, aanroupt, en de dat
men ter eeren van hemlieden voor de beel
den daar deur zij ons gherepresenteert
worden, eere en revenrentie doet, ofte oock
in pelgrimagien gaat
Item dater geen vaghevier en es der
zielen naar dit leven, en de dat men te ver
geefs messe bedynghen oft almoessen doet
voor de overledenen, en de zielen die schee
den van deze w»ereldt, ghaen in rustte totten
uutersten oordeele
Item dat wij diegheboden van de heylige
roomsche kersten kercke van den vasten
vleesch te derven, zondaghen en de H. dae-
ghen te vierene, niet schuldich en syn te
onderhoudene
Item dat niet geoorloft en es te zweerene
ofte^eedt te doene, alwaar men oock bij jus
titie daar toe bedwongen, om ghetuyghe-
nisse der waarheid te gevene
Item dat Christus-Jesus zijn menschelic
ke nateure niet aanghenomen en heeft uut
die substancie van ghebenedyde moeder en
maghet Maria
Item datter maar een persoon en es in
de goddelichQfr't, te wetene Christus den
zone Godts.
Vrouwe Soetkin Van den Houte was
dus eene bejaarde, deftige vrouw, die als
martelares voor de vipj heid van geweten
sterven zou. Ziehier het merkwaardig
testament dier edele ziel, getuigend van
zachtste gevoelens en van een rein hart,
zooals stellig hare beulener nooit een in
hun binnenste ronddroegen
David, mijn lieve kindt, ghy zyt de
outste. Leerdt wysheyd, op dat ghy uw sus-
terkens een goed exempel geeft ende wacht
h van quaedt gheselschap, ende achter de
strate te spelen met de quade knechten
maar leert wel lesen en schrijven, en op dat
ghy verstandigh wordt, ende hebt malkan
deren lief, sonder twist ofte ghekyf, maar
syt vriendelyk d'een den anderen de wyste
sal den slechten verdragen en vermanen met
vriendelykheitde stercke zal met den
krancken medelyden Jiebben de rycke sal
den aermen bystant doen uyt broeaerlycke
liefde de jongste sal den oudsten gehoor-
saëm syn in 't geede. Vermaent deen den
anderen tot neerstigheyt om te werken,
opdat ghy meught bemint syn vermaent
malkandèren tot goede werken, tot sedig-
heyt, eerbaarheid ende stiiheydt. Lydt lie
ver onreght, dan dat ghy een ander onrecht
soudt doen, lydt liever verdriet, dan dat ghy
een ander verdriet soudt aandoen wordt
liever versmaedt, dan dat ghy een ander
versmaden zoudtwordt liever beloghen,
dan dat ghy een ander belieghen soudtlaat
u liever het uwe benemen, dan dat ghy een
ander het syne benemen soudtende alsoo
voort.
Voorts, myn lieve kinderen, Betkin
ende Tannekin, myn lieve schaepkens, ick
vermaene u lieden in al dit selve, als dat
ghy gehoorsaem wilt syn den geboden des
11 eeren, ende voort uwen oom en de moeye
gehoorsaem syt, ende alle die u tot de deugd
onderwyzen. Diens brood dat ghy eet, moet
ghy onderdanig syn, in al dat teghen Godt
niet en is. Syt neerstigh, u selven altyt ver
manende om u werck wel te doen, soo sal
men u lief hebben waar dat ghy woont
ende en syt niet kyfachtigh noch klapachtig,
noch ligtveerdigh, noch stout, noch stuer
van spreken, maar vriendelyck, eerlyck en
stille, gelyck de jonghe dochteren toebe
hoort Ziet, myn alderminste, als ghy tot
uwen verstande kqpit, soo siet dogh toe, dat
ghy u verciert met goede werken, te weten
de wercken des gheests, dat is allerley
goetheyt, vriendelykheyt, sachtmoedigheit,
ootmoedigheyt, gehoorsaemheydt, lydsaem-
heyt, gerechtigheyt, zedigheyd, eerlykheyt,
reinigheyt. vreedsaemheyt, standvastigheyt,
bermhertigheyc, wysheyt ende neerstigheyt
tot goede werken, gheloove, hope, ende
liefde...
Mijn lieve broeder ende zuster, ick be-
dancke u hertelycken seer van alle de
vriendschap, die ghy my oyt ghedaan hebt,
ende noch doen suit, zoo ick hope aen myn
drye schaepkens die icx achterlaatick
beelse den heere ende dien daer toe stieren
sal door syn genade. Hier mede neme ick
noch eens oorlof. Ick dencke dattet nu de
laetste is, en wy zyn zeer wel gemoed om
onse offerande te doen, dat ick niet uytspre-
ken en kan.
Dit is geschreven als wy ons laetste
avondtmael ghedaen hadden.' Hier mede
zegh ick adieu aan alle myn broeders en
zusters. Ick en Martha (Baerth) myn suster
in den heere, doen u seer groeten metten
vrede des Heeren om de laetste reyse...
Myn lieve schaepken, gedenkt mal
kanderen altydt in der liefden, ende leert
seer lessen ende schryven, ende syt gehoor-
zaem eenen eygelycken in 't goede... Hier
segh ick adieu myn lieve kinderkens David
ende Tanneken, adieu myn lieve broeders
ende zusters alle te samen, en noch seggen
wy eens adieu groet myn oom ende moeye
seer met eenen kus des vredes, uyt mynen
name.
Geschreven by my Soetkin van den
Houte, u moeder in banden. Geschreven met
haesten (al bevende van koude) uyt liefde
van ulieder allen. Amen.
We dagen de klerikale bladen uit 'ons
de echtheid van dit testament en dat
vonnis te betwisten
Zullen zij nog durven zeggen dat de
Inkwisitie in ons land niet heeft beslaan
In het vervolg zullen wij onze leze-
ren het kortbondig verslag mededeelen
der zittingen van onzen Gemeente-
Raad. Wij denhen het publiek eenen
dienst te bewijzen door het bekend te
maken met al de beraadslagingen en
maatregelen die eenig bijzonder belang
opleveren
Sedert de aankomst op het Stadhuis van
het nieuw Schepenkollegie waarvan de
inhuldiging plaats had op 27 Februari laatst,
hebben eenige zaken, gebracht op het dag
orde des Stedenraadsplaatselijk belang
genoeg om dezelve in den vergeetboek niet
te laten. Wij zullen er een kort overzicht
van geven.
I. Herziening der stedelijke Reglementen.
De policie-reglementen zijn verspreid in
verschillige boeken en oorkonden, die in het
bereik van iedereen niet zijn. Het onderzoek
der verschillige nog invoege zijnde verorde
ningen is niet altijd gemakkelijk, en kan
dezen die er zich mede moeien in groote
dwalingen brengen, omdat er op dezelfde
materien verordeningen bestaan waarvan
de eene de andere zijn komen vervangen of
verbeteren. Van een anderen kant het
Strafwetboek van 1810, is thans vervangen
door dit van 1867, en verschillige schikkin
gen onzer Reglementen zijn onnoodig ge
worden of zijn niet meer in overeenstem
ming met de nieuwe wetgeving. De onder
vinding heeft ook geleerd dat er leemten
aan te vullen zijn. Het algemeen welzijn
vergt dat iedereen gemakkelijk wete wat ae
Wet en de Reglementen hun voorhouden.
't Is daarom dat het Kollegie gemeend
heeft een nuttig werk te verrichten, binst
dat het de verschillige Reglementen over
zag en volledigde, van ze te verzamelen gelijk
zooveel verschillige hoofdstukken van een
en dezelfde Wetboek; van ze te schikken
alsof zij maar een en dezelfde verordening
uitmaakten, nochtans aan elk Reglement
zijn eigen bestaan te behouden. De grond
stelsels die de Stedelijke Overheid in dit
werk als leiddraad gediend hebben bestaan
in zooweinig mogelijk reglementeeren en
nieuwigheden in te brengen, de artikels
door het Strafwetboek voorzien weg te la
ten, alsook degene die onnoodig zijn en de
onuitvoerbare.
Als gevolg aan deze schikkingen, hieldtde
Raad zich bezig met het bijeenbrengen der
Stedelijke Reglementenen opvolgentlijk
werden beredeneerd en gestemd
1" In zitting van 10 Juni 1876, het Regle
ment op de Ontucht-Huizen, bekend ge
maakt en aangeplakt,en verplichtend sedert
1 September.
2° In zitting van 19 Augusti laatst, de
volgende Reglementen
A) Reglement op de dronkaards;
B) Verlichting der bouwstoffen gelegd op
den openbaren weg
G) De herbergen en publieke bals
D) Den Vasten-Avond
E) De hovingen en openbare wandelin
gen
F) De spelen en ver«iaken op den openba
ren weg
G) Het losloopen der dieren.
Deze Reglementen zijn reeds aangeplaakt
en zullen uitvoerbaar zijn met 1 November
aanstaande..
In zitting van 9 September verhandelde
de Raad het Reglement der bouwingen.
II. Nieuwe Tarijf der Lijk-statièn.
In zijne zitting van 10 Juni laatst, nam de
Raad een nieuw Tarijf aan voor de Lijk-
statiën, verbeterende dien vastgesteld in
zitting van 27 Februari 1864, en geplaatst
in'het Reglement van 1871 op de begraaf
plaatsen. Sedert dien tijd vondt men eenige
hervormingen noodig. Men kan ze opsom
men in twee punten eene nieuwe verdee
ling der klassen inde diensten en een klei
nen opslag in eenige zaken, voornamelijk
voor wat de bedienden betreft.
III. Hoppe-persse.
In zitting van 1 Juli 1876, had de Stads-
Raad te beslissen over een voorstel strek
kende tot het afschaffen der stedelijke
Hoppe-pers. Toen de Raad, in zijne zitting
van 5 Juli 1873, het Reglement ter inrich
ting eener Hoppe-Markt vaststellende, de
oprichting eener Hoppe-pers scheen de
handelsbetrekkingen te zullen bevoordeeli-
gen en dus onmisbaar geoordeeld. De tijd
heeft het tegenstrijdige bewezen, onze markt
bleef onbeduidend. Onder het stoffelijke
oogpunt, was er te vreezen dat de sulfer-
achtige uitwazemingen der hoppe schade
zou gebracht hebben aan de gebouwen der
Halle, waar de pers ingericht was. Al deze
redenen hebben den Raad het besluit doen
nemen de Hoppe-pers af te schaffen, hetgeen
plaats had in zitting van 15 Juli.
IV. Hulpgeld aan de Kerkfabriek
van St. Pieters.
Het orkaan van 12 Maart had verschillige
boomen omgeworpen en de afsluiting van
het kerkhof vernietigd rond de St. Pieters
kerk, de Kerkfabriek besloot de afsluiting
te vernieuwen en eene andere boomplanting
te doen. Er werd besloten de houten staken
door arduinen zuilen te vervangen, voorzien
van groote ijzeren staven. De uitgaven die
men uit dien hoofde moest doen, de hulp
middels der fabriek overtreffende, besloot
zij haar te wenden tot 't Stadsbestuur, ten
einde eene hulpsom te bekomen. In zitting
van 19 Augusti nam de Raad deze vraag in
aandacht, en den 9 September, op voorstel
van het Kollegie, werdt er een hulpgeld van
500 fr. toegestaan. De reden waarom het
Kollegie dit hulpgeld toegestaan heeft, is
dat het er belang in vindt eene wandeling
wel onderhouden te zien die langst den open
baren weg ligt. En inderdaad, doordien de
werken door de Kerkfabriek voorgesteld
om uit te voeren, veel zullen bijbrengen tot
het versieren eener openbare plaats, de gel
delijke tusschenkomst der stad wordt ver-
rechtveerdigd.
V. Herstellingen aan den Koepel van het
Belfort en opening van de onderstagie
der Halle.
De Raad, noodig geoordeeld hebbende dat
er herstellingen moesten gedaan worden
aan den koepel van het Belfort, wendde
zich tot het Gouvernement om zijne tus
schenkomst te vragen voor de uitgaven
daaruit voort te spruiten, ter zeiver tijde
vragende dat de Commissie der Monumenten
haar zou willen komen verzekeren over den
staat van zaken. Deze kwam naar IJperen
en deed verslag aan den heer Minister van
Binnenlandsche Zaken, waarvan er lezing
gegeven werd in zitting van den 19 Augusti.
In dit verslag herkende de Commissie de
noodzakelijkheid der door het Collegie ge
vraagde herstelling, en er was ter zelfder
tijde een gunstig advies gegeven over het
voorstel door het Collegie, het onderge
deelte van den zuidkant der Halle te openen.
De heer Burgemeester, in zitting van 19
Augusti, legde bloot hoeveel schoonheid dit
voorstel aan ons stedelijk gedenkgebouw
zou bijgebracht hebben en waardoor nog het
echte uitzicht er aan zou terug gegeven ge
weest zijn.
Het voorstel van den Stads-Raad bestond
in het ruimen aller tusschenmuren en an
dere bouwingen onder de Halle, ten einde
de schoone kolonade te laten zien waaróp
geheel het gebouw rust. Buiten de kunstzij
de van dit werk, is er nog iets anders te ver
wezenlijken, want het onderste der Halle,
alzoo herschapen, zou onder alle oogpunten
zeer wel geschikt zijn tot het inrichten eener
overdekte markt, (lie er ons tot nu toe nog
ontbreekt.
De Raad nam met voldoening kennis van
dit voorstel en bemachtigde het Collegie tot
de voortzetting der studie.
VI. Rechttrekking der Klaverstraat
De Raad, in zitting van 19 Augusti, stel
de eene nieuwe bouwlijn voor de Klaver
straat vast, ten einde een breeden verbin
dingsweg tusschen de Rijselstraat en het
Zaalhof te verkrijgen.
VII. Ontslag van M. B. Van Hollebeke.
De Raad heeft op 9 September kennis ge
nomen van den brief waarin M. Van Holle
beke, studie-meester in het Communaal
Collegie en de Middelbare School, aan het
Stadsbestuur afvraagt hem ontslag zijner
bedieningen te geven. De Raad, na aan
M. Van Hollebeke het voorwerp zijner
vraag toegestaan te hebben, drukt hem
zijne bedankingen uit over zijnen iever en
zelfsopofferingen waarmede hij bezield is ge
weest gedurend het bekleeden van zijne 'be
diening.
VIII. Benoeming eener naai-meesteresse
in de Lamotte-School.
In geheim Comiteit van 9 September heeft
'de Raad Mej. Eugenia Williams als naai-
meesteres benoemd in de Stadsschool voor
meisjes, gezegd Lamotte-school.
(De Liberaal).
Yperen, den 30" September '18711.
iir—n
STEÖKLFJKK HAAI).
Openbare zitting van 25 September 187G.
Voorzitter SI. Louis Vanheulr, Burgmeester.
Itekiiopteu inhoud. Mededeelingen.
Goedkeuring der budjetlen van 1877, der
kerkfabrieken. Afvraag bij ontslag van ouder
dom tot het bekomen eener weduw-provene.
De zitting opent ten 5 ure.
Tegenwoordig: MM. Vanheule, burgmeester,
H. Bossaert, en A. Vanden Bogaerde, schepenen,
ridder G. de Stuns, A. Somen, Th. hornette, A.
Verschaeve, A. Brunfaul, C. Gravet en J. Vande-
vyver, raadsleden.
De Secretaris geeft lezing van het proces
verbaal der vooiige zitting. De opstel ervan is
goedgekeurd.
M. de Burgmeester deelt de volgende stukken
mi de
1. M.Louis Rabau, brouwer, vraagt om den
aankoop te mogen doen van een perceelken grond
gelegen Yprreri-buiten, sektie Brielen (bij hel
Hoekje). De Raad neemt kennis van het verslag
der expei ten gelast met de wedersprakrlijke
schatting van den grond, die het als onderzoek
verzendt naar de 2° commissie.
2. Door depeclie van 13 september, M. de
Minister van binnenlandsche zaken, verklaart zich
in de onmogelijkheid te bevinden de minste bij
lage te doen voor de herstelling aan het boven
gedeelte des halletorens.
In beteekening genomen. De Raad besluit
tot het uitstellen der voorgestelde werken, uit
hoofde dat de stad op hare eigene kosten de
herstellings-wei ken aan het monument niet kan
afdragen.
Na een onderhoud over de benaming van eenen
muziekmeester bij hel korps pompiers, M. de
Voorzitter geeft vervolg aan hel dagorde en legt
op hel bureel de budjetlen voor 1877 der kerk
fabrieken neder.
Verzending naar de 2C commissie.
De Raad slaat de vraag toe aan Julie-Octavie
Hamand, tot het bekomen van een weduw-
provene, bij ontslag van ouderdom, voorzien bij
de statuien, inde stichting des H. Gecsts. (Fon-
datie Emmanuel De Turck).
Geheim Comiteit.
De Raad noemt als ouder-instiluleur in Stads—
Gemeen te-scbool voor knechtjes, sieur Felix
Schoutleten, van Heyst, gediplomeerd leerling
der normaalschool van Brugge.
■--
Luchtverschijnsel. - Veel menschen
zijn zondag avond omtrent G 1/2 ure getuige
geweest van een zeldzaam en overschoon lucht
verschijnsel.
Al op eens en zonder eenig voorteeken zag men
een soort van vuurbal (misschien een gloeiende
luchtsteen) zich schuins van de wereld de lucht
in wenden, na zich eenen vuursle< rt latende om
te gaan ontploffen dicht den gezichteinder, onzen
luchtkring verlichtende door eene klaarte veel
gelijkende op een schitterende wrêrlicbt.
Twee minuten na de verdwijning dezer klaarte,
kon men nog een lichtstreep onderscheiden, die
als t vyare, de aarde aan den hemel bondt.
Weinig later verdween die geheellijk maar
alsdan begon het tweede deel van het verschijnsel,
nog zonderlinger dan hel eerste in zijne plaats,
en alsof de warmte of de elvctriciteit den hangen
den damp zou doen ineenpersen hebben, zag men
een streep als van witte doom in de lucht, die ook
eene schmnsche richting had, van lengde veran
derde en zich in 't midden ineenkromp. Het was
moeilijk over zijn afstand der aarde te oordeebn
eenige aanscbouwers dachtten het verschijnsel
maar op twee drij honderd schreden afstand, toen
eene massa zwarte wolken uit het westen gedre
ven eensklaps de lucht overdekte en het zicht
onderschepte van het verschijnsel. Wanneer de
wolken verdwenen waren kon men nog de bijna
geheel ineengeloopen massa damp onderscheiden.
Hel was dan op eene onmeetbare hoogte dit
het luchtverschijnsel te zien was geweest. Zijn ver
trekpunt kwam juist overeen met den noord-pool,
waar men zulke soort van lichten ziet ten voor
schijn komen en het is waarschijnlijk dat zijne
richting, ons in r chte lijn schijnende, omdat zij
begrepen was tusschen den noord-pool en den
aanschouwer, een groote cirkel rond onzen bol
zal gemaakt hebben.
Wij mogen ons verwachten van door de man
nen, die in zulke zaken gestudeerd zijn, er de
ware beschrijving van zullen geven.
Schelmerij. - Eene schelmerij is dezer
dagen ontdekt aan eene straat-brievenbus. Deze
bestond uit eene geplooide plaat gepast in de
opening en beschikt om de brieven te vangen die
men er in stak. Het mecanism is zeer eenvoudig:
de twee uiteinden maken eene veer die zich in de
gaping open houdt en waarvan men niets kan
bemerken noch al buiten, noch wanneer de bus
geopend is. Men kan dit tuig zeer gemakkelijk
plaatsen en wegnemen, doordien het maar eene
diepte van 20 a 25 centimeters heeft. Men is het
gewaar geworden aan den weinig diepen val
der brieven.
